b. in het najaar dient een interactieve website Maatschappelijke Stage operationeel te zijn.

Transcriptie

1 Onderwerp: Plan van Aanpak Maatschappelijke Stage Westelijke Mijnstreek Gemeente Beek Illllll 10vra00104 Korte inhoud: Het Plan van Aanpak Maatschappelijke Stage Westelijke Mijnstreek wordt ter vaststelling voorgelegd. Het plan voorziet in een makelaarsfunctie tussen scholen, leerlingen en stageaanbieders en bewerkstelligt tevens een versterking van de vrijwilligersstructuur. Beslissing: 1. Het Plan van aanpak Maatschappelijke Stage Westelijke Mijnstreek vaststellen. 2. Instemmen met het beschikbaar stellen van een bedrag van 6.279,37 als bijdrage van de gemeente Beek in de kosten van de Maatschappelijke Stage in het voortgezet onderwijs ter uitvoering in 2010 van de op blz. 11 van het plan van aanpak genoemde activiteiten. 3. Instemmen met de betaalbaarstelling van de subsidie aan PIW door Sittard-Geleen mede namens de gemeenten Schinnen en Stein. Toelichting: 1. Inleiding. Op 30 juni 2009 is aan PIW een subsidie van toegekend namens de gemeenten Sittard-Geleen, Beek, Schinnen en Stein voor de aanstelling van een 0,5 stagemakelaar, activiteiten- en organisatiekosten. Daarbij zijn de navolgende verplichtingen opgelegd: a. in het najaar tijdig te komen tot een Meerjaren Plan van Aanpak Maatschappelijke Stages Westelijke Mijnstreek, zodat deze in december 2009 door de bevoegde besturen van de vier gemeenten kan worden vastgesteld; b. in het najaar dient een interactieve website Maatschappelijke Stage operationeel te zijn. Voor beide verplichtingen is de tijdsplanning niet gehaald. Van de website waren de structuur en lay out gereed, maar was het wachten op vulling. Men was van oordeel dat het online gaan zonder gevulde database, een slechte promotie zou zijn en dan zijn doel voorbij zou schieten. Inmiddels is de website operationeel. Zie mas-wm. nl/ Het plan van aanpak dat in december is aangeleverd was naar het oordeel van de ambtelijke vertegenwoordigers niet aan de maat, hetgeen door PIW werd erkend. Het plan van aanpak is vervolgens teruggetrokken en herschreven. De stuurgroep Maatschappelijke Stage bestaande uit vertegenwoordigers van de scholen en wethouder Thijs van Es namens de regio gemeenten, heeft inmiddels positief geadviseerd over deze herschreven versie, waarna deze doorgeleid kan worden naar de diverse colleges. 2. Probleemstelling. Het Plan van Aanpak Maatschappelijke Stage Westelijke Mijnstreek wordt ter vaststelling voorgelegd. Het plan voorziet in een makelaarsfunctie tussen scholen, leerlingen en stageaanbieders en bewerkstelligt tevens een versterking van de vrijwilligersstructuur. 3. Overwegingen. Inhoudelijke overwegingen. Vanaf het schooljaar 2011/2012 is de maatschappelijke stage wettelijk verplicht voor alle leerlingen in het Voortgezet Onderwijs (VO), op termijn zullen in de Westelijke Mijnstreek ca stageplekken gerealiseerd moeten worden. 2009/2010 is een aanloop jaar. De exacte aantallen leerlingen die de maatschappelijke stage moeten gaan lopen is nog niet bekend en afhankelijk van de inbedding in het curriculum. Afgesproken is dat de scholen voor de zomer een individueel beleidsplan voor de implementatie van de Maatschappelijke Stage formuleren, dat mede als basis dient voor de subsidieaanvraag Het plan van aanpak beschrijft het basisnivo dat nodig is om de maatschappelijke stage uit te voeren. Additionele kosten zijn voor rekening van de scholen. De gemeente Sittard-Geleen verleent als centrumgemeente subsidie aan PIW, de gemeente Beek en de overige twee gemeenten in de regio Westelijke Mijnstreek dragen bij in de kosten. Het bedrag dat de gemeenten Beek, Stein en Schinnen betalen aan de gemeente Sittard-Geleen is gerelateerd aan de hoogte van de door hen van het Rijk ontvangen bijdrage(n) in 2010.

2 -2- Alle vier de gemeenten ontvangen van VWS een bedrag per inwoner. Daarnaast ontvangen Stein en Sittard- Geleen van OCW een bedrag per leerling, omdat op hun grondgebied VO-scholen gevestigd zijn: Scholengemeenschap Groenewald in Stein, het DaCapo College, het Graaf Huyn College en de Trevianum Scholengroep in Sittard-Geleen. Voor het berekenen van de bijdrage per gemeente wordt een verdeelsleutel gehanteerd waarbij elke gemeente een percentage van de kosten betaalt dat gelijk is aan het percentage van de door haar ontvangen rijksgelden in relatie tot het totaal van de door de vier gemeenten ontvangen rijksbijdragen. Sittard- Geleen Budget ,98 % 74,84105 Bijdrage aan MaS ,32 Stein ,27 15, ,63 Beek , ,37 Schinnen , , , ,00 Het rijksbudget is nadrukkelijk bestemd voor zowel de versterking van de vrijwilligerstructuur als voor de invoering van de maatschappelijke stage. De gemeenten hebben de verantwoordelijkheid om vrijwillige inzet te ondersteunen. Juridische aspecten/awb. De gemeente Sittard-Geleen formuleert als centrumgemeente de subsidiebeschikking aan PIW nadat de gemeenten Beek, Schinnen en Stein hebben besloten bij te dragen in de kosten overeenkomstig de» bovenstaande verdeelsleutel. Bevoorschotting zal plaatsvinden via de Gemeente Sittard-Geleen. Communicatie. De gemeente Sittard-Geleen laat in de week na de besluitvorming door alle gemeenten namens de vier regiogemeenten een persbericht uitgaan. Daarnaast zullen vrijwilligersorganisaties geïnformeerd worden via de Nieuwsbrief van het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek. Bestuurlijke bijzonderheden. De portefeuillehouder stemt in met het voorstel. 4. Financiële gevolgen. De totale kosten van de uitvoering van de maatschappelijke stage zijn in ,-. Daarvan komt 6.279,37 voor rekening van de gemeente Beek via een verdeelsleutel per inwoner. Deze kosten komen ten laste van het budget Maatschappelijke Stage, 66301/ , waarop in ,43 beschikbaar is.

3 .Al Maatschappelijke Stage Westelijke Mijnstreek Plan van aanpak Maatschappelijk Stage WM Plan van aanpak januari 201 OPartners in Welzijn O Steunpunt Vrijwilligerswerk WM

4 INHOUDSOPGAVE Inleiding pag. 2 Dee!1: Het belang van de maatschappelijke stage en de makelaarsfunctie pag Korte toelichting op het belang van de maatschappelijke stage pag De makelaarsfunctie van de gemeenten pag. 3-4 Deel 2: Maatschappelijke stages in de Westelijke Mijnstreek pag Korte stand van zaken in de Westelijke Mijnstreek pag Een aantal voorwaarden en uitgangspunten pag Rollen en taken van de betrokken partners pag De stagemakelaar pag Deel 3: Planning activiteiten 2010 en financiën pag Planning activiteiten 2010 pag Financiën pag Conceptbegroting 2010 pag. 13 Bijlage 1 projectorganisatie pag. 14 Bijlage 2 activiteiten 2005 t/m 2009 pag Bijlage 3 communicatieplan / tijdspad pag Bijlage 4 geldstromen voor gemeenten vanuit het rijk pag. 20 Bijlage 5 concept begroting

5 Inleiding Onder het motto "Samen leven kun je leren' heeft het kabinet in 2007 besloten dat alle leerlingen uit het voortgezet onderwijs zich moeten inzetten voor de maatschappij en het vrijwilligerswerk. Het gaat om scholieren in de leeftijd van 13 tot 18 jaar. Een maatschappelijke stage moet substantieel van omvang zijn. Het kabinet gaat uit van 72 uur voor leerlingen van het VWO, 60 uur voor HAVO en 48 uur voor VMBO. De wijze waarop deze uren kunnen worden ingezet is flexibel en wordt door de school, in overleg met leerling en stagebieder, bepaald. Tijdens de maatschappelijke stage (MaS) doet de jongere iets voor een ander, maakt op deze manier kennis met de samenleving en ervaart hoe het is om verantwoordelijkheid te nemen voor een ander. Het doel is te bevorderen dat die stagiairs in de toekomst ook vrijwilliger worden. De stage wordt een verplicht onderdeel van het lescurriculum. Gemeenten ontvangen budget om te voorzien in een makelaarsfunctie tussen scholen, leerlingen en stageaanbieders. Om de makelaarsfunctie en de versterking van het vrijwilligerswerk in brede zin te realiseren, zijn twee geldstromen beschikbaar. In de eerste plaats betreft het middelen van OCW. Deze gaan enkel naar gemeenten en scholen met een hoofdvestiging van middelbare scholen. Daarnaast krijgen gemeenten op grond van een convenant tussen de VNG, het ministerie van VWS en het ministerie van OCW van 2009 tot 2012 gelden van VWS om een makelaarsfunctie vrijwilligerswerk en maatschappelijke stage op te zetten. Alle gemeenten ontvangen van VWS een specifiek bedrag, gebaseerd op het aantal inwoners. Scholen ontvangen ook budget vanuit het OCW om de Maatschappelijke Stage te realiseren. Zij ontvangen gelden per BRIN nummer, per telleerling en per MaS-leerling. Het uitgangspunt is dat de scholen een financiële bijdrage leveren in de kosten voor de ondersteuning door de makelaar en waar nodig stagebiedende organisaties een tegemoetkoming betalen. Daarnaast zijn zij verantwoordelijk voor de schooleigen taken bij het realiseren van de Maatschappelijke stage. Het geld dat gemeenten ontvangen is dus vooral bedoeld voor de algemene ondersteuning van vrijwilligersorganisaties en de inrichting van de nieuwe makelaarsfunctie. Het geld is uitdrukkelijk niet alleen bedoeld voor maatschappelijke stages, maar voor het brede vrijwilligerswerk. In deze notitie gaan we in Deel 1 kort in op het belang van de maatschappelijke stage voor de diverse betrokkenen en op de makelaarsfunctie van de gemeenten in zijn algemeenheid. In Deel 2 doen we voorstellen over de invulling van de makelaarsfunctie maatschappelijke stages in de regio Westelijke Mijnstreek, de rollen van de diverse betrokken partners in de regio en de concrete invulling van de makelaarsfunctie door het Steunpunt Vrijwilligerswerk van PIW. Deel 3 tenslotte handelt over het te volgen tijdpad en de financiering. Maatschappelijk Stage WM Plan van aanpak [ januari 2010

6 DEEL 1: HET BELANG VAN DE MAATSCHAPPELIJKE STAGE EN DE MAKELAARSFUNCTIE 1. Korte toelichting op het belang van de maatschappelijke stage Maatschappelijke stages leveren voordelen op voor de diverse betrokken partners: Voor de leerlingen: De maatschappelijke stage vormt een uitstekend middel voor leerlingen om kennis te maken met vrijwilligerswerk enerzijds en met diverse sectoren in de samenleving anderzijds. Bovendien geven de maatschappelijke stages aan de leerlingen de kans om hun eigen mogelijkheden en talenten te ontdekken. Voor de stagebieders De maatschappelijke stage is een goed middel voor organisaties en verenigingen om zichzelf bij jongeren te profileren. Daarnaast kan er een wisselwerking ontstaan: jongeren kunnen niet alleen leren van de stage, maar de organisaties kunnen ook leren van de jongeren. Zij kunnen verfrissend werken en organisaties kunnen hierdoor flexibeler worden. Voor de scholen Scholen willen hun leerlingen meer meegeven dan enkel een diploma. Maatschappelijke stages zijn een goed middel voor de scholen om hun leerlingen burgerschapscompetenties bij te brengen en hen daarmee voor te bereiden op de samenleving. Daarnaast kunnen scholen via samenwerking met andere scholen en stagebieders hun netwerken verruimen. Voor de gemeenten De komst van de maatschappelijke stages biedt kansen voor gemeenten om het vrijwilligerswerk een impuls te geven en om de betrokkenheid van jongeren bij de lokale samenleving te vergroten. Met goed beleid rondom de maatschappelijke stages kunnen de gemeenten de samenwerking tussen verschillende partijen en beleidsgebieden verbeteren. De kansen liggen daarbij niet alleen in het betrekken van jongeren, maar ook in de ondersteuning van het brede vrijwilligerswerk. Dit zal het resultaat op diverse beleidsgebieden ten goede komen. Voor de samenleving Het samenbrengen van verschillende groepen mensen kan als gevolg hebben dat de sociale samenhang toeneemt. Daarnaast kan er voor jongeren meer goodwill komen, als andere groepen mensen ervaren dat jongeren zich inzetten voor de samenleving. Tenslotte is de maatschappelijke stage een goede manier om het belang van vrijwilligerswerk in de samenleving onder de aandacht te brengen bij jongeren. De leerlingen van nu kunnen de vrijwilligers van de toekomst worden. 2. De makelaarsfunctie van de gemeenten Functies van het gemeentelijke vrijwilligersbeleid De gemeenten hebben de verantwoordelijkheid om vrijwillige inzet te ondersteunen. In het document "Basisfuncties Lokale Ondersteuning vrijwilligerswerk" van VWS staat dat gemeenten 5 functies hebben als het gaat om de invulling van het gemeentelijk vrijwilligersbeleid 1. Vertalen: Een gemeente vertaalt maatschappelijke ontwikkelingen in een visie en concreet beleid. 2. Verbinden en makelen: Bij het bepalen van het beleid zijn verschillende maatschappelijke partijen betrokken. Een gemeente verbindt deze partijen in een netwerk of platform. Een makelaar begeleidt vrijwilligers en leerlingen richting vrijwilligerswerk.

7 3. Versterken: Voor het doelmatig ondersteunen en versterken van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties is een ondersteuningsstructuur nodig, waar de makelaar onderdeel van is. 4. Verbreiden: Vrijwilligerswerk kan niet zonder de enthousiaste inzet van vrijwilligers. Mooie voorbeelden kunnen mensen inspireren en verleiden tot het doen van vrijwilligerswerk. Hierbij is aandacht voor de vele soorten vrijwilligerswerk en waardering voor vrijwilligers. 5. Verankeren: Succesvolle aanpakken, goede voorbeelden, kennis en ervaring worden vastgelegd, om een goede uitvoering van het vrijwilligerswerk te borgen. De makelaarsfunctie Zoals aangegeven hebben gemeenten geld gekregen om te voorzien in een makelaarsfunctie tussen scholen, leerlingen en stageaanbieders. Dit geld komt van de rijksoverheid (OCW en VWS) en is bestemd voor de versterking van de makelaarsfunctie voor maatschappelijke stages én vrijwilligerswerk in brede zin. De makelaarsfunctie omvat: Het versterken van het vrijwilligerswerk in het algemeen en het bieden van passende stages aan leerlingen die niet zelf een plaats kunnen vinden; Het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties bij het effectief plaatsen van vrijwilligers en stagiairs; Het bevorderen dat de maatschappelijke stagiaire van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt. Steunpunten Vrijwilligerswerk in de rol van stagemakelaar Bij de verdeling van de gelden om een lokale of regionale makelaarsfunctie te ontwikkelen en te ondersteunen zijn de volgende punten van belang: De gemeenten moeten bekijken welke partijen al actief zijn met vrijwilligerswerk en maatschappelijke stage. Het is de bedoeling zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande initiatieven en samenwerkingsverbanden. In veel gevallen zijn dat de Steunpunten Vrijwilligerswerk; De gelden zijn niet alleen te besteden aan maatschappelijke stages. Ze zijn ook bedoeld voor het bemiddelen van andere nieuwe groepen vrijwilligers en voor het ondersteunen van organisaties doe vrijwilligers aanwerven en begeleiden. In zijn algemeenheid hebben de Steunpunten Vrijwilligerswerk de expertise in huis om de rol van stagemakelaar op zich te nemen: o Zij vormen een fysiek en centraal aanspreekpunt voor vrijwilligers en organisaties; o De werkzaamheden van de stagemakelaar sluiten goed aan bij de werkzaamheden voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties; o De aanbieders van de stages zullen over het algemeen dezelfde organisaties als die waarvoor de Steunpunten Vrijwilligerswerk nu al werken; o Het hoofdaccent van hun werk ligt in het matchen van vraag en aanbod; o Zij bieden informatie en advies via informatiepunten en websites; o Zij hebben speciale aandacht voor nieuwe groepen vrijwilligers zoals jongeren, ouderen en mensen die via vrijwilligerswerk kunnen re-integreren; o Zij hebben een functie in het geven van voorlichting en doen aan belangenbehartiging; DEEL 2: MAATSCHAPPELIJKE STAGES IN DE WESTELIJKE MIJNSTREEK 1. Korte stand van zaken MAS in de Westelijke Mijnstreek tot eind december 2009 Vier jaar gelden is PIW gestart met een pilotproject MAS is samenwerking met een afdeling van het DaCapo College. Het project is uitgebreid en momenteel voeren alle scholen voor voortgezet onderwijs in de regio activiteiten uit om zo alvast te oefenen voor de officiële invoering van MaS vanaf het schooljaar 2011/2012.

8 Het aantal leerlingen in de Westelijke Mijnstreek die het voortgezet onderwijs volgen is Uitgangspunt voor de uitvoering van het pilotproject was de startnotitie Maatschappelijke stage van de gemeente Sittard-Geleen, Beek, Schinnen en Stein. Deze startnotitie is gerelateerd aan de landelijke wetgeving voor de makelaarsfunctie. Deze notitie heeft ertoe geleid dat de scholen van het voortgezet onderwijs Westelijke Mijnstreek, het Steunpunt Vrijwilligerswerk WM van PIW en de 4 gemeenten zich hebben ingezet voor de inbedding van dit project in de regio. De 4 gemeenten krijgen vanuit het rijk gelden voor maatschappelijke stage bijgeschreven bij de algemene gelden dië zij hebben ingezet in de maatschappelijk makelaars functie waaronder de functie stagemakelaar valt. Tot en met april 2010 hebben de 4 gemeenten deze gelden ingezet voor de makelaarsfunctie MaS. Het gaat om een inzet van 405 uur. In grote lijnen zijn de taken van de (stage)makelaar t/m 31 december 2009: projectcoördinatie maatschappelijke stages; het opstellen van een plan van aanpak, gereed september 2009 (inmiddels bijgesteld januari 2010); het bouwen van een interactieve website maatschappelijke stage die in het najaar 2009 operationeel is (inmiddels bijgesteld operationeel februari 2010); afstemming met scholen en ondersteuning vrijwilligersorganisaties; promotie van maatschappelijke stage. Tijdens de projectfase is een projectorganisatie opgezet. In bijlage 1 is kort beschreven hoe de projectorganisatie eruit ziet. In bijlage 2 is beschreven op welke wijze het Steunpunt de afgelopen jaren de makelaarsfunctie heeft vervuld. 2. Een aantal voorwaarden en uitgangspunten voor het slagen van de MaS in de Westelijke Mijnstreek Voor een optimale en efficiënte inzet van de gelden maatschappelijke stage is een aantal uitgangspunten en voorwaarden van wezenlijk belang: gemeenten moeten duidelijkheid geven over hun visie op maatschappelijke stage en helderheid over doelen, plannen en verdeling van de gelden; scholen zijn eindverantwoordelijk voor de invoering van de maatschappelijke stages voor hun leerlingen. De scholen zijn ook verantwoordelijk voor een goede voorbereiding van de leerlingen op hun maatschappelijke stage; 0 Het belang van maatschappelijke stage moet breed gedragen worden door de gehele school; Flexibiliteit van de scholen is nodig om voldoende stageaanbieders enthousiast te krijgen en te houden. De stageaanbieders moeten zich goed voorbereiden op de komst van stagiaires en zorgen voor een goede begeleiding.» De stagemakelaar zal maatwerk naar scholen en organisaties toe moeten leveren. Niet alle scholen en organisaties zullen op dezelfde wijze gebruik maken van de diensten van de stagemakelaar. Het is zinvol de afgesproken diensten vast te leggen in een overeenkomst, die tussentijds en op het einde van het schooljaar geëvalueerd wordt. 3. Rollen en taken van de betrokken partners voor de komende jaren Hieronder gaan we nader in op de rollen en taken van de diverse betrokkenen bij de maatschappelijke stage. We baseren ons daarbij op landelijke bevindingen en ook op de opgedane ervaringen in het pilotproject in de Westelijke Mijnstreek. Op de rol van de stagemakelaar gaan we uitgebreid in punt 4. We gaan dan ook nader in op onze ambities als stagemakelaar en de wijze waarop wij in de komende jaren deze functie willen gaan uitvoeren. Zoals aangegeven kunnen de taken van de stagemakelaar beperkt tot zeer uitgebreid zijn. Het is belangrijk een totaal aanbod te formuleren, waaruit,

9 afhankelijk van de vragen en behoeften van scholen en organisaties, een keuze kan worden gemaakt. Stagebiedende organisatie» Leerling begeleiden tijdens de stage Aan de leerlingen aangepast stageopdrachten bedenken Veiligheid van de leerling garanderen Scholen Plaatsing van maatschappelijke stage in het curriculum Ouders informeren over maatschappelijke stage Scholieren informeren over maatschappelijke stage Helpdesk opzetten voor leerlingen met vragen over hun stage Randvoorwaarden opstellen voor geschikte stageplaatsen Goedkeuring geven voor het eerste contact van de leerling met een organisatie Leerlingen met een rugzak of moeilijk gedrag begeleiden bij de keuze van een stageplek Stagecontracten opstellen Verzekeringen regelen voor leerlingen Begeleiding van leerlingen met problemen tijdens hun stage Evalueren van de stages met leerlingen Gemeenten Profiel opstellen voor een maatschappelijke stagemakelaar Maatschappelijke stagemakelaar aanstellen; Maatschappelijke stagemakelaar betalen Maatschappelijke stagemakelaar aansturen Contact en samenwerking tussen gemeenten, maatschappelijke stagemakelaars en scholen coördineren Regionale afspraken maken over de financiering van de maatschappelijke stagemakelaar Regionale afspraken maken over stageplekken Proces van samenwerking tussen alle scholen coördineren 4. De stagemakelaar Met de komst van de verplichte maatschappelijke stage neemt de noodzaak toe om de communicatie tussen scholen/leerlingen enerzijds en stagebieders (organisaties en bedrijven) anderzijds te reguleren en de koppeling tussen vraag en aanbod te faciliteren. Hoe meer scholen en/of organisaties betrokken zijn bij de maatschappelijke stages des te groter de noodzaak wordt om een externe stagemakelaar in te schakelen. Makelaars zijn bedoeld om de samenwerking tussen verschillende partijen rond vrijwilligerswerk breed en meer specifiek de maatschappelijke stage te stimuleren. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek van PIW heeft de expertise in huis om de functie van spin in het web en bruggenbouwer van de maatschappelijke stages te vervullen en heeft die rol in de afgelopen jaren al opgepakt. Taken en verantwoordelijkheden van de stagemakelaar: Op basis van bovenstaande uitgangspunten, kan de stagemakelaarsfunctie op verschillende manieren worden vormgegeven, afhankelijk van de lokale situatie en de vraag c.q. behoeften van lokale/regionale partijen.

10 Als stagemakelaar maakt het Steunpunt een onderscheid in de volgende functies: coördinatie van de uitvoering; bemiddeling, werving en toetsing ondersteunen van maatschappelijke organisaties; ondersteunen van scholen. Bij de uitwerking van deze functies maakt het Steunpunt een onderscheid tussen 'reguliere' taken en 'additionele' taken. Regulier is hetgeen de stagemakelaar in de ogen van de Rijksoverheid dient uit te voeren, en waarvoor de Rijksoverheid derhalve middelen aan de gemeenten beschikbaar stelt. Additioneel is hetgeen het Onderwijs in de ogen van de Rijksoverheid dient uit te voeren, en waarvoor de Rijksoverheid derhalve middelen aan de Scholen beschikbaar stelt. Laatstgenoemde taken kunnen ook door de Stagemakelaar worden uitgevoerd, uiteraard mits er sprake is van additionele financiering door de Scholen.

11 Coördinatie van de uitvoering /. Coördineren van het regionale project Met de komst van de wettelijk verplichte maatschappelijke stage neemt de noodzaak toe om de communicatie tussen scholen/leerlingen enerzijds en stageaanbieders (zijnde organisaties en bedrijven) anderzijds te organiseren en de koppeling tussen vraag en aanbod te faciliteren. Aangezien veel scholen met grote aantallen leerlingen en veel maatschappelijke organisaties in het spel zijn, zal het een forse logistieke klus worden om uiteindelijk jaarlijks 1500 leerlingen bij organisaties te plaatsen. Het aantal van 1500 is een aanname op basis van de huidige leerlingenaantallen Aandachtspunt is de evaluatie (tussentijds en op het einde) van het project maatschappelijke stage. Het levert veel informatie en verbeterpunten op voor de toekomst. Ook is het een belangrijk instrument om relaties en contacten te onderhouden. 2. Applicatiebeheer van een digitale vacaturebank Doel is het ontwikkelen van een website/databank waar scholieren kunnen zoeken naar stageplekken en organisaties stageplekken kunnen aanbieden. Daarnaast zijn er ook andere opties toe te voegen: actuele informatie over de maatschappelijke stage, een logboek voor leerlingen waardoor docenten hen kunnen volgen, etc. Bemiddeling, werving en toetsing Het is een taak van de stagemakelaar om die leerlingen te bemiddelen, die moeilijk een eigen stageplaats vinden. Dit gebeurt in een, persoonlijk bemiddelingsgesprek. Daarnaast zullen er actieve wervingsacties worden opgezet en zullen 2 voorbeeld projecten worden ontwikkeld en uitgevoerd. Het Steunpunt is verantwoordelijk voor de goedkeuring van de opgegeven stageplaatsen en, indien nodig, voor de toetsing van de stageplaatsen, die leerlingen aandragen. Ondersteuning maatschappelijke organisaties /. Voorlichting aan maatschappelijke organisaties Doel is om organisaties de voordelen van maatschappelijke stages te verduidelijken en ze enthousiast te maken. Ook is er ruimte om eventuele belemmeringen en mogelijkheden te bespreken. Dit kan zowel groepsgewijs alsook individueel. 2. Deskundigheidsbevordering Maatschappelijke organisaties volgen een workshop over het werken/omgaan met jongeren. Meningen, ervaringen en wensen worden geïnventariseerd en besproken. Deelnemers zijn daardoor in staat hun organisatie/stageplek op een goede manier aan te bieden. 3. Begeleiding van de organisatie Een organisatie kan tegen problemen aanlopen, waarbij de ondersteuning van het Steunpunt wenselijk is. Voorbeeld: een organisatie bestaat uit veel ouderen, hoe introduceer ik de leerling in de organisatie en hoe kan ik mijn oudere leden hiervoor enthousiasmeren?

12 4. Acquisitie van stageplekken Het steunpunt beschikt over een netwerk van organisaties die benaderd worden voor het aanbieden van een maatschappelijke stage. 5. Acquisitie van groepswerkzaamheden Het Steunpunt organiseert (indien nodig/gevraagd) stageplekken waar groepen leerlingen hun stage gezamenlijk kunnen uitvoeren. 6. Evaluatie maatschappelijke organisatie Om te weten te komen wat de organisatie van de stage heeft gevonden, zorgt het Steunpunt ervoor dat er een schriftelijke evaluatie plaatsvindt. Ondersteuning scholen Indien de scholen daaraan behoefte hebben, kan het Steunpunt tegen betaling door de scholen, de volgende activiteiten aanbieden: 1. Voorlichting Informatie over het doel en de inhoud van de maatschappelijke stage is, wat van de leerlingen verwacht wordt en wat de rol van het Steunpunt hierin kan zijn. In deze worden drie verschillende doelgroepen onderscheiden: leerkrachten, ouders en leerlingen. Vervolgens kan de doelgroep leerlingen, aan de hand van een interessetest, erachter komen wat ze wel of niet leuk vinden. 2. Bemiddeling op maat Uit landelijke cijfers blijkt dat 50% van alle leerlingen zelf hun stageplek vindt middels gebruikmaking van hun eigen netwerk; 40% van alle leerlingen maakt gebruik van een (digitale) databank en 10% van alle leerlingen heeft behoefte aan maatwerk. Deze groep wordt middels een persoonlijk bemiddelingsgesprek geholpen bij het vinden van een passende stageplek. 3. Toetsing van stageplekken Stageplekken die door de leerlingen zelf worden aangedragen, worden getoetst aan de normen die door de school worden gesteld (50% van alle leerlingen). Dit voorkomt wildgroei en bevordert dat de stage ook daadwerkelijk aansluit bij het oorspronkelijke doel. 4. Begeleiding tot de stageplek De beroepskracht van het Steunpunt gaat met de leerling mee naar de stageplek voor een kennismakingsgesprek, tevens worden dan de afspraken vastgelegd (taken, tijden,...). 5. Begeleiding op de stageplek Tijdens de stage bezoekt de beroepskracht van het Steunpunt de stageplek en bespreekt of alles naar wens verloopt. Problemen kunnen daardoor snel worden opgepakt en opgelost. 6. Nazorg leerling Na afloop van de stage wordt samen met de jongere en de organisatie geëvalueerd. Deze evaluatie van de stage is voor beide partijen van belang. *

13 Wat heeft men geleerd? Wat zijn de positieve en negatieve ervaringen? Wordt nu anders tegen het doen van vrijwilligerswerk aangekeken? Het Steunpunt kan tevens in een lesuur de belangrijkste zaken aan de orde laten komen. 7. Evaluatie Om te weten te komen wat de leerling van de stage heeft gevonden, zorgt het Steunpunt ervoor dat er een schriftelijke evaluatie plaatsvindt. 8. Verzorgen van contracten Het Steunpunt zorgt voor een door beide partijen ondertekende stageovereenkomst. Verder krijgt de leerling een aanwezigheidsformulier mee waarop hij bijhoudt wanneer en wat voor taken zijn verricht. De organisatie krijgt een beoordelingsformulier dat (indien mogelijk) door de organisatie en de leerling samen wordt ingevuld. 9. Leveren van certificaat voor stagiair De leerling ontvangt een certificaat op naam als de stage met goed gevolg is doorlopen. Op dit moment hebben alle scholen aangegeven geen gebruik te willen maken van de additionele taken.

14 DEEL 3: PLANNING ACTVITEITEN 2010 t/m 2012 EN FINANCIEN 1. Planning activiteiten 2010 t/m 2012 Het tijdpad bestrijkt de periode januari 2010 t/m We starten in januari 2010 met een groeimodel. In 2010 worden de volgende taken uitgevoerd. «Organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten voor stagebieders, scholen en gemeente over maatschappelijke stages en de rol van de stagemakelaar; Bezoeken van maatschappelijke organisaties die maatschappelijke stages willen aanbieden en adviseren bij het formuleren van geschikte stageklussen; Vertalen van wensen en ideeën van lokale organisaties en scholen naar concrete projecten en aanbod van diensten; In samenwerking met lokale en regionale stagebieders initiëren en ontwikkelen van projecten voor maatschappelijke stages; Informatie geven over de maatschappelijke stage in de tweemaandelijkse Nieuwsbrief;» Uitbreiden en intensiveren van contacten met en begeleiding van vrijwilligersorganisaties; Werven van stage vacatures voor leerlingen; Applicatiebeheer website voor maatschappelijke stage en vrijwilligerswerk; Leerlingen die moeite hebben zelf een stageplaats te vinden assisteren bij het zoeken naar een maatschappelijke stage; Het samenstellen van een productenboek met het totaalaanbod aan ondersteuning door de stagemakelaar. Groepsprojecten MaS voor leerlingen ontwikkelen/uitvoeren Aansluiting op bestaande structuren voor vrijwillige inzet / projecten waaronder NL DOET. Op basis van deze activiteiten is een doorkijk gemaakt naar de volgende jaren (zie begroting, bijlage) In de loop van 2010 zal er duidelijker zicht zijn op activiteiten en kosten en kan bezien worden of deze begroting voor 2011 en volgende jaren verder verfijnd moet worden en bijstelling behoefd. Jaarlijks zal een evaluatie plaatsvinden. Na het tijdpad van de wettelijke invoering 2011/2012 moet worden bezien hoe een en ander blijvend kan worden ingebed. 2. Financiën: Welke middelen zijn beschikbaar? Bij de gemeenten Het exacte bedrag dat gemeenten krijgen is afhankelijk van twee factoren: a. Is er wel/niet een hoofdvestiging van een V.O. school binnen de gemeentegrenzen en zo ja, het aantal leerlingen > dan krijgt een gemeente geld uit het OCW deel. b. Het inwoneraantal van de gemeente > alle gemeenten krijgen geld uit het VWS deel. Voor de 4 gemeenten zijn de volgende bedragen beschikbaar: Jaar Aantal leerlingen OCW VWS Totaal Voor de bedragen per gemeente zie uitgebreid schema bijlage 4 *'

15 Bij de scholen Scholen krijgen een bedrag per telleerling. Een telleerling is een leerling die staat ingeschreven bij een school. In was het bedrag 28 per telleerling. In is dit verhoogd naar 48. Voor de periode erna zijn nog geen bedragen vastgesteld. De pilotprojecten ontvangen per stagiair 200 extra. De regeling geeft scholen een tegemoetkoming in de personele kosten die gemoeid zijn met: het coördineren en organiseren van de maatschappelijke stage participatie binnen netwerken voor de ontwikkeling en uitvoering van de maatschappelijke stage de inbedding van MaS in het schoolsysteem Kosten die worden gemaakt worden om derden in te schakelen, zoals een stagemakelaar voor het zoeken van stageplaatsen, het organiseren van de begeleiding op de werkvloer of het geven van gastlessen (additionele taken). Tegemoetkoming voor stagebieders, bijvoorbeeld voor onkosten die gemaakt worden voor materialen die worden gekocht voor de uitvoering van de maatschappelijke stage Op deze manier krijgen de scholen de financiële mogelijkheid om of een personeelslid gedeeltelijk vrij te stellen voor deze activiteiten en/óf om een externe in te huren voor de uitvoering van deze activiteiten. Bijvoorbeeld een medewerker van het Steunpunt Vrijwilligerswerk. Via LVO Er is bij LVO een eenmalige aanvraag ingediend voor de Pilot Interregionale Netwerk Maatschappelijke Stage voor de ontwikkeling van de maatschappelijke stages in de 4 scholen en de stagemakelaarsfunctie in de regio. Hiermede is een bedrag gemoeid van ,- waarvan Partners in Welzijn conform afspraak de penvoerder is. Partners In Welzijn heeft de laatste week van september de aanvraag van ongeveer ingediend. Hieraan voorafgaand is in de projectgroep MaS inhoudelijk gediscussieerd over gezamenlijke activiteiten en activiteiten per school. Met deze gelden wordt de extra inzet van de 4 scholen van dit jaar toch beloond en ons gezamenlijke MaS - project versterkt. Met de stichting LVO is het volgende voorstel gemaakt: PIW heeft de aanvraag namens de 5 betrokken partijen (4 scholen en PIW) ingediend. PIW is voor de stichting LVO het aanspreekpunt en draagt zorg voor de financiële verantwoording. PIW ontvangt en beheert het totaal bedrag nadat de gezamenlijke declaratie is ingediend en maakt vervolgens per school het gedeclareerde en goedgekeurde bedrag over (maximale bedrag van de aanvraag)» De scholen leveren aan PIW de gewenste informatie om een gezamenlijke verantwoording/declaratie te kunnen maken. Te weten; aantal leerlingen dat in 2009 stage heeft gelopen, het aantal ingezette uren per school en bij PIW.» De inhoudelijke verantwoording gebeurd door de schoolcoördinatoren MaS. Zij vullen de informatie in op een website die door de LVO wordt aangereikt. De gelden hebben betrekking op 2009 (officieel van 15 september tot 31 december). Van belang is dat de leerlingen in ieder geval in 2009 stage hebben gelopen én er vanuit de scholen en PIW extra aandacht en inzet aan MaS is geweest. Afhankelijk van de aangetoonde verantwoording wordt uitbetaald. Nogmaals het gaat dus om een achteraf-declaratie van werk wat al verzet is.

16 3. Conceptbegroting stagemakelaar 2010 t/m 2012 Zie bijlage 5 Maatschappelijk Stage WM [ Plan van aanpak januari 2010

17 BIJLAGE 1: De projectorganisatie Er is een project organisatie ingesteld die het plan van aanpak schrijft en verantwoordelijk is voor de uitvoering. De projectorganisatie bestaat uit: Een stuurgroep: Een vertegenwoordiger de projectleider (coördinator) Stagemakelaar; Een vertegenwoordiger van de betrokken vo- scholen; Een vertegenwoordiger van de vier regiogemeenten; Een vertegenwoordiging van de directie/het management van de welzijnsinstelling Partners In Welzijn. Waarbij de aantekening moet worden gemaakt, dat het de schijn van belangenverstrengeling wekt, door deze vertegenwoordiging onderdeel te laten blijven van de stuurgroep. Het is aan de stuurgroep dit op te pakken.. Taken van de stuurgroep zijn: verantwoordelijk voor het schrijven en laten uitvoeren van een projectplan. aansturing van en afstemming van de projectgroep afstemming en draagvlak met de achterban Een projectgroep: Een stagecoördinator van elke vo school; Een vertegenwoordiger van de 4 gemeenten die als aanspreekpunt voor de ambtelijk klankbordgroep fungeert; De stagemakelaar (projectleider/coördinator) van Partners in Welzijn die de Maatschappelijke Makelaarsfunctie uitvoert t/m december De taken die de projectgroep uitvoert zijn; adviserende rol richting gemeentebestuur en partners zorgen voor draagvlak binnen de organisaties vaststellen en draagvlak creëren kaderstellende notities zorgen voor facilitering medewerkers in gehele project zorgen voor financiering Binnen deze projectgroep heeft de stagemakelaar de volgende taken: Realiseren van het projectplan Knelpunten uitvoering bespreken/oplossen en terugkoppelen Afstemming op eigen scholen

18 BIJLAGE 2 De activiteiten van het Steunpunt vanaf het schooljaar 2005/2006 op het gebied van de maatschappelijke stage. 2005/2006 Er is gestart met een pilot in de vestiging Valkstraat van Da Capo. Het betreft het in 2006 verzorgen van introductielessen, een informatiemarkt voor 5 klassen VMBO en het geven van voorlichting Maatschappelijke stages tijdens de Open Dag. Samen met de stagecoördinator is er een plan van aanpak ontwikkeld. Vrijwilligersorganisaties zijn gescreend en benaderd en er is uitleg gegeven wat een stage inhoudt voor de organisatie.» Beschikbare stageplaatsen met taakomschrijving zijn doorgegeven aan de stagecoördinator van DaCapo. De bemiddeling van jongeren naar vrijwilligerswerk door de organisatie van Maatschappelijke stages voor jongeren heeft plaatsgevonden door middel van het pilot-project in samenwerking met het DaCapo college Sittard. Er zijn 65 leerlingen bemiddeld naar 13 vrijwilligersorganisaties. 2006/2007 Vrijwilligersorganisaties zijn gescreend en benaderd en er is uitleg gegeven wat een stage inhoudt voor de organisatie. Beschikbare stageplaatsen met taakomschrijving zijn doorgegeven aan de stagecoördinator van DaCapo. Ondersteuning DaCapo locatie Valkstraat maatschappelijke stageplekken 2006/2007 voor 102 leerlingen 3 e klas vmbo heeft plaatsgevonden bij 14 organisaties. Er was keuze uit 404 plekken/dagdelen. Evaluatie naar deelnemende organisaties M-stage heeft plaatsgevonden. Er heeft verbreding plaatsgevonden naar andere scholen naar mogelijke ondersteuning van de maatschappelijke stages. Er heeft een positief gesprek plaatsgevonden met de directeur en enkele docenten van Trevianum over ondersteuning in de opzet van de stages. Het Graaf Huyn College heeft positief gereageerd op het ondersteuningsaanbod maatschappelijke stages. Kennismakingsgesprek heeft plaatsgevonden. Bezoek gebracht aan de Vrije School Maastricht voor het uitwisselen ervaringen maatschappelijke stages. 2007/2008 Er is gestart met de ondersteuning maatschappelijke stage DaCapo Valkstraat voor het schooljaar 2007/2008 «Er heeft bemiddeling van 65 leerlingen plaatsgevonden bij 10 organisaties. Er was keuze uit 169 plekken/dagdelen.» Gastlessen verzorgd op het Graaf Huyn College Er is ondersteuning maatschappelijke stage verleend aan Trevianum. En er heeft bemiddeling plaatsgevonden voor twee leerlingen naar twee organisaties. Evaluatiebijeenkomst bijgewoond maatschappelijke stages Trevianum Informatieve bijeenkomst met het St.Jan College Hoensbroek over ondersteuning door het Steunpunt. Informatief gesprek met Dhr. Gardeniers van Fontys, over ondersteuning VO scholen bij MaS. Fontys, HSZuyd en Leeuwenborgh willen hun beroepsstagiaires (HBO en MBO) beschikbaar stellen voor begeleiding van MaSstagiaires en begeleiding op de werkvloer, mits er een duidelijke structuur is waarin alles dient plaats te vinden. Maatschappelijk Stage WM [ Plan van aanpak januari 2010

19 2009 Certificering voor stagemakelaarschap: gerealiseerd; Bijhouden van landelijke en regionale trends en nieuws omtrent maatschappelijke stages; Proces van invoer van de maatschappelijke stages op lokaal/regionaal niveau bewaken, signaleren van knelpunten en behoeften, op zoek gaan naar passende oplossingen; Loketfunctie vervullen; centraal en fysiek aanspreekpunt voor maatschappelijke stages in de regio; Informatie en advies proactief verstrekken; PR voor vrijwilligerswerk en maatschappelijke stages en het makelaarschap; Contacten versterken met scholen; Contacten leggen en versterken met vrijwilligersorganisaties; Opzetten van een website en digitale vacaturebank; Ontwikkelen folders en voorlichtingsmaterialen over maatschappelijke stage en vrijwilligerswerk in de regio voor scholen, leerlingen en stagebiedende organisaties; Plan van Aanpak schrijven

20 BIJLAGE 3: Communicatieplan mbt monitoren, evalueren, PR activiteiten etc. De Stagemakelaar monitoort het hele proces door middel van evaluaties met alle betrokken partijen; scholen, leerlingen, maatschappelijke organisaties en de gemeenten. De kwaliteit zal groeien door na het evalueren het project en de uitvoering ervan bij te stellen. Daar waar het in de praktijk niet werkt wordt door overleg met de diverse partijen de uitvoering bijgesteld. Het is dus belangrijk om regelmatig met elkaar in gesprek te gaan. Na invoering van het digitaal stagebureau wordt er om de 3 weken geëvalueerd met de projectgroep nav het gebruik. Met de maatschappelijke organisaties zal er persoonlijk contact worden opgenomen door de Maatschappelijk Stagemakelaar. In de beginfase van MaS zal er wekelijks contact worden opgenomen. Na inbedding van MaS zal er halfjaarlijks geëvalueerd worden met alle partijen. Ook kan er op vraag van de organisatie tussentijds geëvalueerd worden. Partners in Welzijn zal conform eerder gemaakte afspraken een halfjaar rapportage en een jaarrapportage maken waarin de Maatschappelijk Stagemakelaar registreert (meetbaar): Aantal deelnemende vrijwilligersorganisaties Aantal geworven stageplaatsen Aantal geplaatste leerlingen Aantal uitgevoerde pr activiteiten Aantal werkbezoeken bij vrijwilligersorganisaties Aantal op maat ondersteuningstrajecten Aantal workshops en deelnemers workshops Aantal bijeenkomsten projectgroep Aantal bijeenkomsten stuurgroep Aantal informatie en advies vragen van: o Leerlingen, o scholen o vrijwilligersorganisaties o anders Door middel van een stimuleringsprikkel aan het einde van de schoolloopbaan bereiken dat "De stagiaire van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt" (enquête, vragenlijst) Wilt een gemeente meer expliciete informatie naast concrete aantallen zoals hierboven beschreven zoals bij welke vrijwilligersorganisaties zijn MaS plekken gerealiseerd binnen haar gemeente of waar komen de stagiairs vandaan zoals welke gemeente of school etc. dan kan dit in overleg met Partners in Welzijn in het verslag opgenomen worden (op maat meetbaar maken). Na afsluiting van een VO- schoolperiode kan een leerling een vragenlijstenquête invullen met vragen als: Doe je nog vrijwilligerswerk, ben je van plan vrijwilligerswerk te gaan doen in de nabije toekomst, wil jij als vrijwilliger ingeschreven worden etc. In september 2010 zal een tussenevaluatie plaatsvinden waarbij expliciet aandacht besteed zal worden aan de vastgestelde taken, de samenwerking met partners en de concrete gegevens van de aantallen dmv de geregistreerde aantallen van de stagemakelaar.

21 2010 t/m 2012 Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Operationeel maken website 2010 x= Dagelijks Inrichten, beheren en managen van de (digitale) stagebank 2010/2011/2012 Website layout klaar Invoeren leerlingen gegevens website. Operationeel voor leerlingen. PR campagne MaS en website = Periodieke pers publiciteit reeds gestart: Week en gemeente bladen WM. Nieuwsbrief steunpunt vw Sites netwerken etc Informatieavond MaS voor organisaties 2010 Per gemeente 1 avond SG, BSS Per gemeente 1 avond SG, BSS Per gemeente 1 avond SG, BSS Bijeenkomsten ervaringen MaS en Website organisaties Organisaties bezoeken 2010/2012: = Enthousiasmeren, adviseren geschikte stage klussen Uitbreiden en intensiveren contacten en begeleiding Groepsprojecten MaS samenstellen met organisaties 2010 Evalueren 2010 tm 2012 Evaluatie organisaties. projectgroep bijeenkomst -Evalueren (ledere 3 weken evalueert de projectgroep in beginfase) Stuurgroep bijeenkomst -Op afroep Na inbedding Mas 1 x per jaar. Continue Continue Continue Continue Continue Continue Continue Continue Continue Continue Eindevaluatie projectgroep Gang van zaken MaS. Bijstellen Plan van Aanpak Workshops organisaties 2010 Workshop: creatief klussen opdelen en/of creëren voor de MaS-leerlinqen Workshop: nav de doelgroep jongeren. Maatschappelijk Stage WM Plan van aanpak januari 201 OPartners in Welzijn 18 Steunpunt Vrijwilligerswerk WM 18

22 BIJLAGE 4; Geldstromen vanuit het rijk aan de Gemeenten Voor Sittard-Geleen zijn de volgende bedragen beschikbaar: Jaar Aantal leerlingen ocw , , , ,25 120,568,15 VWS Totaal , , , ,25 Voor Stein zijn de volgende bedragen beschikbaar: Jaar Aantal leerlingen OCW 2.881, , , , ,83 VWS Totaal 6.664, , , ,52 Voor Beek zijn de volgende bedragen beschikbaar: Jaar Aantal inwoners OCW nvt VWS Totaal Voor Schinnen zijn de volgende bedragen beschikbaar: Jaar Aantal inwoners OCW nvt VWS Totaal Genoemde gelden worden vanuit het Gemeentefonds bijgeschreven bij de algemene middelen van de Gemeente. De gelden zijn niet geoormerkt, maar gemeenten moeten wel kunnen aantonen wat met deze middelen is gerealiseerd. Maatschappelijk Stage WM Plan van aanpak januari 201 OPartners in Welzijn 19 Steunpunt Vrijwilligerswerk WM

23 BIJLAGE 5: Concept Begroting Maatschappelijke Stage Westelijke Mijnstreek 2010 t/m 2012 ureninzet ureninzet 2010 Kosten Kosten 2011 Coördinatie van de uitvoerirra: projectcoord natie/organisatie projectgroep (incl. verfijning meerjarenplan) Applicatiebeheer digitaal stagebureau Bemiddelinq: Begeleiding moeilijk plaatsbare leerlingen Actieve werving inclusief ontwikkelen 2 MAS projecten Actieve werving inclusief ontwikkelen 3 MAS projecten Actieve werving inclusief ontwikkelen 4 MAS projecten Ondersteunlna MaatschaDoeliike oraanisaties Begeleiding, voorlichting en deskundigheidsbevordering Organisatie en uitvoering PR Campagne -. - owtatnaatlaw»».».. Onderhoud website Folders (ontwerp en drukkosten) Goodies en gadgets Organisatiekosten workshops ed Reiskosten Administratiekosten Onvoorzien fsiaai ofgsntsaie&esign per uur msoo per uur ! 113* IS0 ureninzet 2012 per uur S8SSS8 8 SjSjS SSj8BS 8 ".ISÊÊÊÊL. Kosten llll l lf i?jhw Totaal Personeelskosten Makelaarsfunctie Totaal Organisatiekosten totale kosten fsjsw J4.4S& lito ::: it iéla l aïll«acïse'- - -'* "* «*&-, v&* %x $&* ^df^^-^i ^ h - s -ï; w ^ Makelaarsfunctie wordt uitgevoerd door Vrijwilligerscentrale PIW en wordt gefinancierd uit het gemeentefonds van de 4 regiogemeenten, voor versterking Makelaarsfunctie afkomstig van ministerie. totaalbaten pluspakket Stagemakelaar (additionele taken) meer stageplekken werven info en advies verzorgen stagemarkt nog niet bekend, vrijwel gelijk aan 2011