Begeleiding van leerlingen: wat is de rol van de school en stagebieder

Transcriptie

1 Begeleiding van leerlingen: wat is de rol van de school en stagebieder School en stagebieder zijn beide verantwoordelijk voor de begeleiding van leerlingen bij hun maatschappelijke stage. De school regelt meestal het voor- en natraject, stagebieders verzorgen de begeleiding op de stageplek zelf. Daarnaast zijn vaak ook andere partijen betrokken. Denk aan stagebemiddelaars, studenten en natuurlijk ouders. In dit document vindt u omschrijvingen van de verschillende rollen en taken die de school en stagebieder hebben tijdens de maatschappelijke stage. Taken en bijbehorende werkzaamheden Bij elke taak staan een aantal mogelijke werkzaamheden. De taakomschrijvingen zijn geschreven op het niveau van de school en de stagebiedende organisatie. Wie (welke functionaris of groep) deze taken uitvoert, is niet in deze taakomschrijving opgenomen. Op de website zijn voorbeelden van taakomschrijvingen van coördinatoren maatschappelijke stage te vinden. Deze vindt u onder het kopje Wie doet wat?. A. School en leerlingbegeleiding: taken Taak 1. Informeren en voorlichten van leerlingen 1. Uitleggen waarom Mas plaatsvindt, wat de school er mee wil bereiken, en vanuit welke visie ze werken. 2. Meedelen wanneer MaS plaatsvindt. 3. Vertellen wat van leerlingen wordt verwacht. 4. Aangeven wat de leerlingen zelf kunnen doen. 5. Formuleren wat de leerling van school mag verwachten. 6. Formuleren wat voor begeleiding de leerling mag verwachten. 7. Motiveren en stimuleren van de leerling. Auteur: <Naam> Datum: 1 juni 2011 Omschrijving:

2 8. Laten weten welke mogelijkheden er in welke sectoren zijn en wat leerlingen zelf mogen bedenken. 9. Benadrukken van leeropbrengsten en plezier van MaS. 10. Verstrekken van leermateriaal zoals stageboekje, competentielijsten en logboek. 11. Benadrukken van het belang van een goede match leerling-stageplaats. 12. Noemen van mogelijke stagevormen. 13. Aangeven van procedures bij het zoeken, toestemming vragen en goedkeuring krijgen t.a.v. stageplaatsen. 14. Melden van criteria die de school gebruikt bij het goedkeuren van stages. 15. Laten weten hoe beoordeling en evaluatie van stages geschieden. 16. Aangeven wat de rol van de leerlingen is bij het administreren en registreren van stages. 17. Benadrukken van het belang van begeleiding voor, tijdens en na de stage. 18. Duidelijk maken hoe het contact met stagebieder en ouders verloopt. Middelen: schoolgids website schriftelijk materiaal zoals stageboekje mentorles informatie van stagebieder op school stagemarkt op school stagemakelaars op school website stagebemiddelaar Taak 2. Informeren en voorlichten van ouders 1. Uitleggen waarom Mas plaatsvindt, wat de school er mee wil bereiken, en vanuit welke visie ze werken. 2. Duidelijk maken wat de rol van de ouders is. 3. Noemen van de specifieke rol van ouders bij de begeleiding: belangstelling tonen, eventueel helpen bij het vinden van stageplaatsen, soms uitvoerend begeleiden.

3 4. Inwinnen en aanwenden van ideeën en suggesties van ouders. 5. Informeren hoe ze verzekerd zijn: aansprakelijkheid of ongeval. 6. Aangeven welke informatie ouders ontvangen over bijvoorbeeld stageplaats, werktijden, adres en bereikbaarheid. Middelen: schoolgids website schriftelijk materiaal zoals stageboekje mentorles informatie van stagebieder op school stagemarkt op school stagemakelaars op school website stagebemiddelaar ouderavond brieven Taak 3. Informeren en voorlichten van mentoren, docenten, de coördinator maatschappelijke stage en directie op de school 1. Uitleggen waarom Mas plaatsvindt, wat de school er mee wil bereiken, en vanuit welke visie ze werken. 2. Duidelijk maken wat de (begeleidende) rol van is van mentor en/of andere docenten, de coördinator maatschappelijke stage, directie en de leerling. 3. Benadrukken van het belang van begeleiding van een stage voor, tijdens en na de uitvoering en bespreken wat dit betekent voor de diverse betrokken partijen. 4. Bespreken hoe de uitvoering van de stages zich verhoudt tot het lesrooster en welke gevolgen hier (mogelijk) uit voortvloeien. 5. Duidelijkheid verschaffen over wat te doen bij problemen en vragen. Middelen:

4 schoolgids website schriftelijk materiaal zoals stageboekje mentorles informatie van stagebieder op school stagemarkt op school stagemakelaars op school website stagebemiddelaar ouderavond schoolplan Taak 4. Voorbereiden van leerlingen op stages 4.a Algemene voorbereiding 1. Helpen van de leerling met het vaststellen en uitzoeken wat deze kan en wil doen, leren of ontdekken. 2. Met de leerling doornemen welke sectoren, typen organisatie en soorten arbeid beschikbaar zijn. 3. Aangeven van wegen om een aantrekkelijke stageplaats te krijgen: website van de stagebemiddelaar, eigen netwerk van leerling en ouders, stagemarkt op school, persoonlijk contact met de stagemakelaar, vacaturebank op de school. 4. Leerling begeleiden bij het maken van een keuze uit aanwezige stageplaatsen of deze aanmoedigen zelf een stageplaats te vinden, dingen uit te zoeken of met medeleerlingen een project te bedenken. 5. Verbieden van leerling, afhankelijk van de situatie, zelf contact op te nemen met bepaalde stagebieders. Bijvoorbeeld omdat het contact via school of makelaar verloopt, of omdat de organisatie geen maatschappelijke stagiairs wenst toe te laten. 6. Leerling adviseren zich zo nodig nader bij een stagebieder te oriënteren. 7. Aangeven van data, met ruim geplande deadlines, waarop de leerling stappen gezet moeten hebben om een geschikte stageplaats te vinden. Het is verstandig leerlingen tijdig, al aan het begin van het schooljaar, in actie te laten komen. Dit voorkomt dat aan het eind van het jaar een grote groep leerlingen geen stageplaats heeft. 8. Bewaken van deze data.

5 9. Leerling helpen bij de vraag of de wensen en kwaliteiten matchen met de kenmerken van de stageplaats en met de eisen die de stage aan de leerling stelt. 10. Leerling voorbereiden op wat deze gaat leren. Zo mogelijk met opdrachten, portfolio, stageboekje, competentielijstjes - afhankelijk van de plaats die MaS heeft in het curriculum. 11. Leerlingen voorzien van leermateriaal, logboek. 4.b Voorbereiding op specifieke stageplaats/-instelling 1. Leerlingen kennis laten nemen van de stagebieder. Mogelijke middelen: website, schriftelijke informatie, kennismakingsbezoek, voorlichting door stagebieder op school of met hulp van een stagemakelaar. 2. Beeld geven van stageplaats, werkzaamheden, verwachtingen van stagebieder over bijvoorbeeld kleding en gedrag, de eigen ruimte voor de leerling en de begeleiding door de stagebieder. 3. Enthousiasmeren en motiveren van de leerling die bij deze stagebieder gaat werken. Dit kan door ervaringen van andere leerlingen te delen en een beeld te geven van de leerkansen en het werkplezier van stagiairs. 4. Leerling vragen een voorstelling te maken van de stageplaats en wat deze ervan denkt op te steken. 5. Vaststellen of de leerling, vanwege persoonlijke omtandigheden of door beperkingen, speciale behoeften heeft die de stagebieder moet weten. 6. Zorgen dat de leerling de stagebieder informeert over zichzelf. Variërend van naam, adres en andere feitelijke gegevens tot en met belangstelling en persoonlijke zaken zoals hobby s. Eventueel met foto. 7. Gegevens verstrekken over stageadres, telefoonnummer, naam en adres van stagebegeleider of stagecoördinator van de stagebieder, stagedata en tijden; wat te doen bij onverwachte afwezigheid, etc. 8. Zorgen dat leerling weet wie van school hoe bereikbaar is tijdens de stageperiode. 9. Checken of eerder verstrekte algemene informatie over maatschappelijke stage bij de leerling bekend is.

6 Taak 5. Contact onderhouden met stagebieder over begeleiding 1. Informeren van de stagebieder over visie, doelen, wensen van de school. Vooral wat betreft de begeleiding en informeren over de rol van de stagebieder. 2. Een beeld vormen van wat de stagebieder te bieden heeft aan werkzaamheden en beschikbare begeleiding. 3. Een beeld vormen van wat de stagebieder verwacht van de houding, vaardigheden en kennis van de leerling. 4. Inventariseren wat geschikte perioden, dagen en tijden zijn voor stagebieder, school en leerling. 5. Informeren van de stagebieder over de MaS-plichten die de school de leerling oplegt. 6. Zoeken naar een winst-winstrelatie. 7. Samen bekijken welke begeleiding voor, tijdens en na de stage mogelijk en nodig is. 8. Bespreken van gedrag, houding en opvattingen van de leerling en wat dit betekent voor de begeleiding. 9. Vaststellen of aanvullende begeleiding nodig is vanwege persoonlijke omstandigheden, tijdstekort of begeleidende capaciteit stagebieder. 10. Zo nodig bespreken waar aanvullende begeleiding nodig is en waar die extern verkregen kan worden. Bijvoorbeeld van ouders, oudere leerlingen, studenten of het bedrijfsleven (via maatschappelijk betrokken ondernemen). 11. Invullen stagecontract met stagebieder. 12. Afspraken maken over stagecontracten per leerling en vaak ook met ouders en/of stagebemiddelaar. 13. Zorgen dat stagebieder over praktische informatie over de school beschikt, zoals: contactpersoon, bereikbaarheid van deze persoon, materiaal voor de leerling zoals een logboek, stageboek 14. Informatie verstrekken over de betreffende leerling, via , door leerling zelf of door school, kennismakingsbezoeken. 15. Administratie door stagebieder van aanwezigheid: evaluatie/beoordeling. 16. Opbouwen van duurzame relaties met interessante stagebieders. Dit heeft efficiencyvoordelen, maar ook pluspunten voor de begeleiding van leerlingen. Zo ontstaan duidelijke verwachtingspatronen. De communicatie verloopt soepeler wanneer men elkaar kent en gemakkelijk weet te vinden, de afstemming van school en stagebieder rondom de begeleiding van leerlingen is helder. Het aandeel van

7 partijen bij de begeleiding in het voortraject, tijdens de uitvoering van stages en in het natraject zijn bekend. Taak 6. Faciliteren van evaluatie en zelfreflectie door leerlingen 1. Informeren naar en belangstelling tonen voor de ervaringen en mening van de leerlingen over de stage. 2. Ruimte scheppen op school voor reflectie op de stage. Vragen als: wat was het doel van je stage, wat is daar van terechtgekomen? Heb je feedback gehad? Wat zou je een volgende keer anders doen? Wat heb je geleerd? Wat vond je het leukst en wat het minst leuk? Wat zou de stagebieder beter kunnen doen en wat zou de school beter kunnen doen? 3. Laten gebruiken van de aangewezen middelen bij de evaluatie en reflectie zoals logboek, stageboek, portfolio of bepaalde formulieren. 4. Beoordelen van de stage. 5. Leerlingen presentaties laten geven aan ouders, stagebieders, medeleerlingen op informele of meer formele (directielid van school spreekt toe) en feestelijke manier. Vertonen van video-opnamen, certificaten uitreiken. 6. (Laten) Administreren van stages en beoordeling in het schooladministratiesysteem. B. Stagebieder en leerlingbegeleiding: taken Taak 1. Informeren van het personeel/leden van de stagebiedende organisatie en voorbereiden op de begeleiding van stagiairs 1. Helder maken van visie, doelen en motieven van MaS (helpende handen, vrijwilligers van de toekomst, frisse ideeën, extra activiteiten) zodat het personeel/leden van de vrijwilligersorganisatie weten waarom MaS plaatsvindt en hoe dit verschilt van beroepsgerichte stages.

8 2. Zorgen voor draagvlak op het uitvoerende niveau en bij het middenmanagement. Bijvoorbeeld door het mee laten denken over hoe stages goed en nuttig kunnen verlopen. 3. Informeren over de leerling (leeftijd, schoolniveau, etc.) en wat van hen verwacht mag worden. 4. Informeren over begeleiding die nodig is gezien de eigenschappen van de groep(en) leerlingen die stage komen lopen. 5. Vertellen hoe de maatschappelijke stages georganiseerd worden binnen de stagebiedende organisatie: procedures, coördinator/aanspreekpunt. 6. Vertellen over de afspraken met school, stagebemiddelaar. Taak 2. Informeren en voorlichten van leerlingen 1. Uiteenzetten waarom Mas-plaatsen aangeboden worden, wat de stagebieder wil bereiken en waarom stagiairs welkom zijn. 2. Informatie geven over de stagebiedende organisatie en wat deze biedt aan cliënten/derden. 3. Informeren van leerlingen over wat de stagebieder hen te bieden heeft. 4. Meedelen in welke perioden/weken en tijden MaS plaatsvindt. 5. Vertellen wat van leerlingen verwacht wordt. 6. Aangeven wat de initiatiefruimte en verantwoordelijkheid voor de leerling zijn. 7. Formuleren wat de leerling aan begeleiding mag verwachten. 8. Noemen van mogelijke stageactiviteiten. 9. Informeren over de procedures die de stagebieder toepast. Middelen: website schriftelijk materiaal zoals brochures informatie van stagebieder op school stagemarkt op school stagemakelaars op school website van stagebemiddelaar

9 Taak 3. Selecteren en toelaten van leerlingen 1. Procedures aangeven die de stagebieder volgt bij de intake en toestemming t.a.v. stageplaatsen. Behalve wanneer de school of stagebemiddelaar deze taken heeft. 2. Melden van criteria (motieven, leeftijden, capaciteiten) die de stagebieder gebruikt bij het goedkeuren van stages en laten weten wanneer de stagebieder tevreden is over de stagiair. 3. Aangeven van specifieke wensen over gedrag, kleding en veiligheidsinstructies. 4. Aangeven van specifieke wensen over de toezending van gegevens (zakelijke en persoonlijke) over de leerling zelf naar de stagebieder. Taak 4. Zorgen voor opvang, instructie en begeleiding van de leerlingen 1. De leerling bekendmaken op welk adres hij verwacht wordt, hoe laat en bij wie hij zich kan melden. Ook informeren over werktijden en de geboden werkbegeleiding. 2. De begeleider is geïnformeerd over de leerlingen individueel en als groep : hun schooltype, leeftijd, wensen, kwaliteiten, leefwereld (opvattingen, gedrag) en laat blijken geïnformeerd te zijn. 3. De begeleider kent de visie van de stagebieder en weet wat er van de begeleiding verwacht wordt. Checken of de leerling weet wat deze moet weten wat betreft de werkbegeleiding. 4. Verwelkomen van stagiairs. Vertellen waarom de stagebieder maatschappelijke stages aanbiedt en wat van stagiairs verwacht wordt. 5. Stagiairs vertellen dat hun mening en ideeën op prijs worden gesteld. 6. Duidelijkheid verschaffen over de praktische werkzaamheden, de clientèle, de eigen ruimte, initiatieven en verantwoordelijkheid van de leerling, de positieve kanten van het werk, wat te doen bij vragen en problemen. 7. Voorstellen aan en kennismaken met de clientèle. 8. Tussendoor en aan het eind evalueren hoe de leerlingen de stage ervaren, wat ze er van leren en welke suggesties ze hebben.

10 Taak 5. Afronden en evalueren van de stage en de begeleiding 1. Vragen of er een match was, wat er is geleerd, wat ze ervan vonden en hoe ze tegen hun werkzaamheden aankijken. 2. Evalueren van de begeleiding: hoe kan deze verbeterd worden voor komende stagiairs. 3. Evalueren van de afstemming stage en begeleiding tussen school en stagebieder. 4. Vragen naar suggesties en ideeën van de leerling over de stage en de organisatie. 5. Aftekenen van de aanwezigheid van de leerling door de stagebegeleider voor de school. 6. Invullen van een evaluatie-/beoordelingsformulier door de stagebegeleider voor de school. 7. In contact met de school stage en begeleiding evalueren en bijsturen. 8. Nagaan of, en onder welke voorwaarden, leerlingen bereid zijn vrijwilligerswerk te (blijven) doen. Chris Zwart, CPS, december 2010