MARS-REPORTS m.s. OOST VLIELAND CONCEPT KUSTVAARDER

Transcriptie

1 MARS-REPORTS m.s. OOST VLIELAND CONCEPT KUSTVAARDER M a rin e T e ch n o lo g y 4e jaargang juli/augustus 1994

2 ENGINEERING CENTRUM GRONINGEN Engineering Centrum Groningen BV Euvelgunnerweg 25, 9723 CV Groningen Postbus 204, 9700 AE Groningen, Nederland Telefoon +31 (0) Telefax +31(0) Engineering Centrum Groningen BV (ECG) is een scheepsbouwkundig ingenieursbureau in de stad Groningen, dat een compleet pakket engineeringsdiensten levert aan de nautische sector, middels toepassing van het geavanceerde CAE-syteem NU PAS. Hiermee biedt ECG unieke mogelijkheden tot integratie van machinekamer-installa tie en scheepsconstructie. Engineering Centrum Groningen BV is een werkmaatschappij van Central Industry Group NV en vervult een kerntaak binnen de goede infrastructuur van de Noord-Nederlandse Scheepsbouw en werkt daarnaast actief aan een snelle internationalisatie van de onderneming. De opdrachten van ECG betreffen diverse scheepstypen waaronder gas- en chemicaliëntankers, veerboten, coasters en zelflossende bulkcarriers. Vanwege de toenemende bedrijfsdrukte en de groeiende internationale vraag zoeken wij op korte termijn een PROJECTLEIDER ENGINEERING SCHEEPSBOUW MA/ Als projectleider bent u verantwoordelijk voor de voortgang van engineeringsopdrachten en het bewaken van planning en kwaliteit, en onderhoudt u intensieve contacten met opdrachtgevers. Daarnaast werkt u met constructeurs aan het ontwerpen van de scheepsconstructie en de detailengineering daarvan, met het NUPAS-3D-CAE-systeem. Ook zoeken wij SCHEEPSBOUWKUNDIG TEKENAAR/CONSTRUCTEURS MA/ voor de engineering van scheepsconstructies met het NUPAS-3D-CAE-systeem en voor accommodatie- en (brand-) isolatie engineering. Profiel van de kandidaten: - Scheepsbouwkundige achtergrond op HTS-niveau - Ca. 10 jaar ervaring voor de projectleider. - Goede organisatorische en communicatieve vaardigheden. - Ervaring met ontwerpen van scheepsconstructies en belangstelling voor toepassing van CAE-systemen - Enthousiaste en praktische instelling Voor inlichtingen kunt u bellen met dhr. A.A. van der Bles, privé Ter versterking van de werktuigbouwkundige afdeling zoeken wij een PROJECTLEIDER ENGINEERING WERKTUIGBOUW MA/ voor de engineering van machinekamer installaties. U weet van aanpakken, waarbij u verantwoordelijk bent voor het opzetten van MK-installaties, voor het bewaken van planning, voortgang en kwaliteit, voor het verkrijgen van benodigde informatie van werf en toeleveranciers, en voor het integreren daarvan met de scheepsbouwkundige disciplines. Ook gaat u zich bezig houden met het uitnutten van nieuwe mogelijkheden en toepassingen van het 3D-CAE-piping-systeem CADMATIC in een NUPAS- 3D-computermodel van de scheepsconstructie. Voor onze dienstverlening aan Ship s Equipment Centre Groningen BV zoeken wij een ENGINEER SCHEEPSLIEREN/AANDRIJFTECHNIEK MA/ voor de engineering van electro-hydraulische scheepslieren met een CAE-systeem. Profiel van de kandidaten: - HTS-niveau werktuigbouw met een maritieme affiniteit - Ervaring met engineering van machinekamer installaties resp. scheepslieren en met het gebruik van computertoepassingen daan/oor - Goede organisatorische en communicatieve vaardigheden - Enthousiaste en praktische instelling - Leeftijd ca jaar Voor inlichtingen kunt u bellen met dhr. M. van der Valk, privé W jt bieden: - Een werkklimaat waarin enthousiasme, betrokkenheid en collegialiteit kernwoorden zijn - Groei- of loopbaanontwikkelings mogelijkheden binnen een internationaal georiënteerde groep - Het in vele aspecten aantrekkelijke woon- en leefklimaat van Noord-Nederland Reakties richten aan bovenstaand adres t.a.v. dhr, C. van der Kruyt.

3 w é.: u J Ywr Schip en W erf d e Z e e is het orgaan van de Stichting 'Schip en W erf de Zee waarin participeren: de Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied NV TS, de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders KV N R, het Maritiem Research Instituut MA RIN, de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij, de Vereniging Nederlandse Scheepsbouvvindustrie VNS1. het Koninklijk Nederlands M eteorologisch Instituut, de Afdeling M aritieme Techniek van het Klvl en de Vereniging van Kapiteins en Officieren ter Koopvaardij VKO. Verschijnt 11 maal perjaar INHOUD D E M A R IT IE M E M A R K T M eimaand eimaand. SLEU T E L E N A A N H E T C O N C E P T K U ST V A A R D E R Een onderzoek naar de mogelijkheden van energiebesparing bij R edactie lr. A.F.C. Carlebur, H. Ellens, W d ejo n g, J. de Jongh, Dr. Ir. K. J. Saurvvalt, R. W. P. Seignette, M. Veltman, H oofdredacteur de voortstuw ing van een modern type kustvaarder. M A A N D M A R IT IE M 317 R edactie-assisten te Mevr. S. van D riel-naudé R edactie A dviesraad A. A. Bakker, Ing. C. Dam, ir. L. A. S. Hageman, M. d e jo n g, Prof. Ir. J. Klein W oud, J. N. F. Lameijer, P. A. Luikenaar, M r. K. Polderman, E. Sarton, Ir. S. G. Tan, lr. E. Vossnack, J. K. van der Wiele R edactie-ad res Mathenesserlaan 185, 3014 HA Rotterdam Tel , Fax U itg e v e r W YT Uitgeefgroep Pieter de Hooch weg BG Rotterdam Postbus 6438, 3002 AK Rotterdam Tel Fax Aangesloten Ijij de Nederlandse Organisatie van Tijdschrift Uitgevers (N O T U ) ISSN n (3ï 0 u I ViUniDscHMms I R A A D V O O R D E S C H E E P V A A R T EN H E T T U C H T R E C H T De redactie vraagt rëacties op het politieke voornem en de Raad voor de Scheepvaart zijn tuchtrechtelijke bevoegdheid te ontnem en. M A N B & W T Y P E 3 5 M C M O T O R E N S H IP M A N A G E M E N T SY ST EM EN O ver het verleden, het heden en de toekom st. M A R S -R E P O R T S M. s. O o s t V l i e l a n d N IE U W E M B O -O P L E ID IN G V O O R D E S C H E E P S B O U W A d v e rte n tie -e x p lo ita tie B u ro jet B V. Postbus DW Rijswijk Tel , Fax Geldend advertentietarief: 1 januari 1994 Alle advertentie-contracten w orden afgesloten conform de Regelen voor het Advcrtenticwezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. D E B E S C H R IJV IN G V A N D E S C H E E P S M A N O U E V R E E R B A A R H F.il), D EEL I Aan de hand van een korte theoretische beschouwing worden de roerkrachten en de koersstabiliteit onder verschillende om standigheden behandeld. P R O D U C T IN F O A b o n n e m e n te n Nederland ƒ 94,95 Buitenland ƒ 145,20/Bfrs 2640 Losse exemplaren ƒ 1U, Bij correspondentie betr. abonnem enten het 8-cijferige registratienum m er (zie wikkel) vermelden. A bonnem enten kunnen op ieder gewenst m om ent ingaan en worden autom a tisch jaarlijks verlengd, tenzij voor 1 novem ber van enig jaar bericht van opzegging is ontvangen. G rafische p ro d u k tie D rukkerij W yt & Zonen b.v. Hoewel de informatie, gepubliceerd in deze uitgave, zorgvuldig is uitgezocht en waar m ogelijk is gecontroleerd, sluiten uitgever, redactie en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheid en/o f onvolledigheid van de verstrekte gegevens. L IJS T M E T A D V E R T E E R D E R S L IT E R A T U U R O V E R Z IC H T H IS T O R IE H ervorm ing van onze Marine V E R E N IG IN G S N IE U W S A G E N D A B R A N C H E R E G IS T E R Bij de voorplaat: Scheldeborg (Foto Flying Focus) R e p ro re c h t O vernam e van artikelen is toegestaan m et bronverm elding en na overleg m et de uitgever. V oor het kopiëren van artikelen uit dit blad is reprorecht verschuldigd aan de uitgever. V oor nadere inlichtingen wende men zich tot de Stichting Reprorecht. Joop Eijlstraat 11, 1063 EM Am sterdam. Illu straties De Wilde Productions BV SWZ 7/

4 MEIMAAND - EIMAAND N iet alleen voor vogels is mei een vru ch t b are m aand. O o k v o o r liefhebbers van congressen is dat het geval; er zijn er m eer dan in elke andere m aand. V erder zijn er de vele onderzoekers die na een w in ter van noeste studie in m ei van h u n ra p p o rt bevallen. T en slo tte raken in m ei o o k vele o n d ern em in g en hun ei kw ijt in de vorm van een jaarverslag, O p m aritiem gebied was er in m ei het H avencongres in R o tterd am m et als thema: M ain p o rt R o tterd am, ero p o f ero n der, D e T U D elft volgde m et de In tern a tional M arine D esign C onference, w aarna er in A m sterd am h et congres T erm in al O p eratio n s 94 was van C arg o System s. D e professoren N ik o W ijnolsr en C h ris Peeters k w am en in m ei m et hun ra p p o rt o ver de to ek o m st van de N e d e r landse vlo o t, o p g em aakt in o p d rach t van D G SM. D e W ereldbank publiceerde T h e M aritim e T ran sp o rt C risis van m e d ew erk er H ans Peters. In E ngeland verscheen L ord D o n ald so n s rap p o rt over zeev ero n trein ig in g m et aanbevelingen aan de overheid w at te doen om ram pen als m et de B raer bij de Shetland eilanden te v o o rk o m en. broedperiode v o o r alle lezingen op congressen en rapporten die in m ei verschijnen, valt helaas in de som bere w in term aanden. H et is dus niet altijd opw ekkende literatuur. HAVENCONGRES D at begint al m et het H avencongres. Wie wil er nu in het voorjaar aan denken dat R o tterd am m isschien eronder gaat? M aar R innooy Kan, v o o rzitter V N O, verw acht d at de w erkgelegenheid in N e d e r land en dus ook in R otterdam structureel M enso de Jo n g M aar je w eet h et m aar nooit. D e lijnvaartreders trekken zich, na een bem oedigend begin, n u de haren u it het hoofd over het scheepvaartbeleid in B russel, de binnenvaartschippers dito o v er het binnenvaartbeleid. O m o ver het nationale en E uropese m ilieubeleid m aar te zw ijgen. Een E uropees zeehavenbeleid is er n o g niet en k o m t er v o o rlo p ig niet, zei E uroparlem entariër V isser. D at is m aar gelukkig, aldus havendirecteur Scholten. Radicale adviezen w aren er ook. Z o m o et volgens E ckart W intzen, president van B S O, er een verschuiving k o m en van in k o m sten belastingen naar grondstoffenbelasting. D at v erlangt w el internationale aanvaarding en een o v erg an g term ijn van dertig ja re n nadat een m odel voor m ilieuboekh o u d in g is ontw ik k eld. B etekent dat overigens niet h et einde v o o r een tonnen draaiende haven? W ethouder S m it van R o tterd am heeft er in ieder geval v o orlopig geen boodschap aan. L aten w e m aar w erken aan de in frastru ctu u r m et betere w egen rond R o tterd am, de B etuw elijn, enzo v o o rt. D at geeft direct w erk en is goed v o o r de haven. D at w as zo ongeveer zijn boodschap. M aritieme meimaand. In h et voorjaar bezien wij de w ereld m eestal van een zonnige zijde. H et w o rd t w a rm e r en som s ook fraai w eer, de natu u r o n tw aak t, ieder m aak t vacantieplannen. D it v o orjaar voorspellen de eco n o m en zelfs een econom isch herstel. D e slecht blijft. Aan de boven k an t stagneert de w erkgelegenheid d o o r onvold o en d e onderzoek en o n tw ik k elin g, aan de ond erkant d o o r te hoge lonen, een gevolg van zow el de g ro te w ig tussen n e tto en b ru to als de k o rte w erktijd. V an Stekelenburg, v o o rzitter F N V, lijkt het daar in g rote lijnen m ee eens te zijn, m aar vraagt zich a f w aar dan die n ieuw e banen zullen zijn als w e het beleid w ijzigen. O o k R o t terdam se w erkgevers zien niet zo g au w w erk aan de o n d erk ant bij hun v erregaand geautom atiseerde bedrijven. A r beidsintensief stu k g o ed haal je niet een, tw ee, drie uit A ntw erpen w eg m et w at lagere lonen. O m dan n o g niet te spreken van de boven k an t, w aar h et m aken van softw are steeds m eer in India w o rd t u itbesteed en de m achines uit O o st Azië k o m en. D e m eeste congresgangers w aren het er dan o o k o ver eens dat de nieuw e regering naast een sociaal beleid o o k een industriebeleid m o et voeren. H o e z o n beleid er u it m o et zien, b leef vaag. V o o r w aardenscheppend w erd genoem d. NEDERLAND MARITIEM D e professoren W ijnolst en Peeters constateren een m assale u itvlagging in Als d at zo doorgaat, v erd w ijn t ruim 1,5 m iljard gulden aan directe toegevoegde w aarde die de scheepvaart o n d er N ed erlandse vlag oplevert. B ovendien gaan arbeidsjaren verloren. G een o p beurende leesstof, m aar ju ist daarom m o et volgens de professoren bij de overheid het roer om. D aartoe dragen zij reeds enkele ideeën aan, zoals vrijstelling van vennootschapsbelasting en een flexibeler bem anningsbeleid. A lleen de gezagvoerder dient N ed erlan d er te zijn, v o o r de overige b em anning zouden er alleen opleidingseisen m o eten k om en. Bij een goed vestigingsklim aat m et een sterke groei van de v lo o t zou z o n flexibel beleid toch m eer arbeidsplaatsen opleveren. D at zijn w el h o o g w aard ig e banen: scheepsofficieren, financiële experts, enz. D u s w einig aan de on d erk an t van de arbeidsm ark t, zoals R innooy K an en Van S tekelenburg zo graag zo u d en zien. De overheid m o et dus m eer geld pom pen in opleidingen. E en probleem kan zijn dat 310 SWZ 7/8-94

5 niet alle jo n g eren het nut van een goede opleiding inzien. M isschien m oet het m i n im um jeugdloon geen differentiatie kennen naar leeftijd, m aar naar het al o f niet hebben van een m inim ale opleiding. TRANSPORTCRISIS D e prijs voor het m eest pessim istische rapport gaat ongetw ijfeld naar H ans Peters. D e vloot verouderd, overheden slagen er niet in het sub-standaard fenom een effectief te bestrijden, de classificatie is ontoereikend. D aardoor gaan de verzekeringsprem ies drastisch om hoog. O p een zeker m o m en t zal een g root deel van de vloot niet langer geschikt zijn voor ladingvervoer m et grote gevolgen voor de handel. B ovendien is het onw aarschijnlijk dat de financiële w ereld de benodigde U S$ 400 m iljard kan ophoesten voor de dan noodzakelijke vervanging. E r is dus een w aarachtige crisis. In een gesprek m et enkele scheepvaartexperts bleek dat zij het allemaal niet zo som ber inzien. D e scheepvaart zal volgens hen w el blijven doorm odderen, zoals dat h et geval w as in de afgelopen tw intig jaar. Indien er w erkelijk op een gegeven ogenblik te w einig schepen zijn, gaan de vrachten om hoog. Reders hebben dan w eer geld om hun oude schepen een verjo n g in g sk u u r te geven. A nderen zullen n ieuw bouw prefereren en bij goede vrachten zullen de banken ongetw ijfeld "TW(Mli6 fiomdew)a6htem ÊBM )FiL PPVME 'STü u Q H A ^, H> M E T & & - _ 1/C oejb Aj / M l i f o. jlc KAp EQHtE. VIA6 ')E HkWBL N/\f\Q. Li\To v e e ó a m L b i U \ opnieuw staan te springen die te financieren. M aar voor H ans Peters geldt n atu u r lijk dat een profeet in eigen land nooit w o rd t gew aardeerd. CONTAINER TERMINALS Als er ook een prijs is v o o r optim ism e, gaat die naar C argo System s voor het A m sterdam se congres. M aar dat is geen w onder. H et ging voornam elijk over de containervaart, een sector die d o o r de ja - ren heen een alleszins bevredigende groei heeft laten zien. D e eerste dag ging bovendien over het V erre O osten, een groeim arkt bij uitstek. W elisw aar hebben de m eeste reders van die groei niets in hun portem onnee gem erkt, m aar reders w a ren er nauw elijks op T erm inal O pcra- tions 94. Wel w aren er vele sprekers die hun nieuw e, volledig geautom atiseerde w alkranen, stapelkranen en onderdelen daarvan kw am en aanprijzen. H et v o o r- spelbureau D R I/M cg raw -H ill ziet het containervervoer m et 5,4% jaarlijks groeien van 31,8 to t 46 m ln teu in E r zijn dus vele nieuw e term inals nodig. D aarop m oet op den d u u r niet alleen het vervoer tussen w alkraan en opslagplaats autom atisch gaan, zoals reeds gebeurt op E C T s term inal voor Sea-Land m et de zogenoem de A G V s o fro b o ttru ck s. O ok de w alkraan m o et zonder kraandrijver zijn te bedienen en liefst nog m et een capaciteit van 90 containers per uur. D at laatste m oet bereikt w orden d o o r de kraan uit te rusten m et drie trolleys: een voor het ophijsen vanaf de kade, een voor het horizontale transport en een v o o r het neerlaten in het schip. Elke trolley neem t de container autom atisch over van de v o rige. M et robottrucks zou de aan- en afvoer van containers bij zo n snelle kraan geen probleem opleveren. M aar het A ntw erpse Hessenatie is niet overtuigd. D aar geven zij de voorkeur aan com puter controlesystem en voor opslag en belading. V ervanging van kraandrijvers en chauffeurs van straddle carriers door m ensloze system en zien zij pas als zinvol ergens in het begin van de volgende eeuw als de arbeidskosten verder zijn gestegen. In dit verband w as het opm erkelijk d at Sea- Land toegal dat de terugverdien-periode voor de investeringen in het E C T -term i- nal tam elijk lang is. M aar op een ander congres enige tijd terug vertelde een Sea- Landcr dat verkorting van de benodigde laad- en lostijd de belangrijkste drijfveer was v o o r verregaande autom atisering op de term inals. LORD DONALDSON Slecht nieuw s van Lord D onaldson indien je naar de kostenkant kijkt van de reders; goed nieuw s als veiligheid en m i lieu hoog in je vaandel staan. Indien de reders niet kunnen zorgen voor veilige schepen, m oeten zij m aar bloeden volgens de Lord. D at wil hij bereiken door schepen te laten betalen voor havenstaat- controle. Ieder schip dat goed is bevonden, krijgt een zogenoem d M O U -lo g - boek dat hem vrijw aart voor verdere inspecties gedurende een jaar. W ordt je slchip aangehouden door de inspecteurs, dan zal je m et naam en toenaam in de krant kom en. V erder m oeten alle schepen bijdragen aan een Engels fonds voor hulpverlening en het opruim en van zce- verontreiniging. D e hulpverlening zou bestaan uit het stationeren van drie ber- gingssleepbote» in kritische gebieden als H et Kanaal en de noordw estkust van Schotland. Als pleister op de w onde stelt het rap p o rt dat deze bijdrage veel lager zal zijn dan de tonnagcheffing in de VS. Bovendien w rijven de VS nog zo u t in de w ond door die heffing te willen verhogen om m et de extra opbrengst hun eigen vloot te subsidiëren. In totaal geeft het rapport een w aslijst met 103 aanbevelingen. De m eeste daarvan betreffen evenw el aansporingen aan IM O voor extra actie. SWZ 7/

6 SLEUTELEN AAN HET CONCEPT KUSTVAARDER E e n ie d e r d i e d e b e ik o p d e k u s t v a a r t h e e f t g e r i c h t HEEFT K U N N EN CONSTATEREN DAT Z IC H EEN EVOLUTIE OP HET GEBIED VAN HET KUSTVAARDER C O N C EPT HEEFT VOL TROKKEN. Ir. J. van der B aan Seahorse Wageningen B. V. D c bekende grijze coaster uit de 50-er jarcn is geleidelijk aan uitgegroeid to t een vol w aardig zeeschip en de to n n en m aat is daarbij toegenom en to t w aarden ver boven de 5000 d w t. D it is een typisch rederijschip gew orden w aar particulieren niet m eer aan te pas kom en. V anaf de tw eede helft 70-er ja re n heeft er echter in de branche een rekristallisatie plaatsgevonden toen de b in n cn /b u itenvaarder, de kruiplijncoaster, op h et toneel verscheen en de particulier ook w eer een rol ging spelen. H et is m et nam e d it schip dat onze belangstelling heeft g ew ek t en w aaraan een studie is gew ijd naar de m ogelijkheden van energiebesparende v o o rtstu w ers. INLEIDING H et zoeken naar m ogelijkheden van energiebesparing is oud en h et lijkt ook o f hier niets nieuw s o n d er de zon w o rd t geboden. E chter, in perioden van hoge b ran d stofprijzen krijgen deze pogingen w eer een flinke im puls en enkele varianten blijken dan som s het experim entele stadium te kunnen verlaten o m in de p raktijk te w o rd en toegepast. V an af m edio 80-er ja re n zijn vooral de volgende u itvoeringen in trek bij het fysisch m odelonderzoek (sleeptank proeven): - laag -to eren /g ro te-d iam eter schroeven - diverse straalbuizen (w aaronder de Schn eekluth-buis) - reactievinnen (vooral populair in Japan) - contra-ro teren d e schroeven - overlappende schroeven D aarnaast zijn er een aantal buitenbeenjes zoals het 'G rim sches L eitrad (ook wel vane w h eel' en tu rb o w heel genoem d) en de schroeven m et tipplaten. H et valt op d at in deze periode de verbeteringen vooral in het achterschip w orden gevonden; speciaal o n tw ik k eld e voorstevens/bulbstevens kom en in deze o p so m m ing dan ook niet voor. O o k w as u it m odelonderzoek bekend dat deze m aatregelen vooral helpen w anneer het om o n tw erp en gaat die h y d ro d y n a m isch niet v o o r een schoonheidsprijs in aanm erking k u nnen kom en. D e huidige generatie coasters b ehoort hier zeker toe. H et o n tw e rp van schepen inet een blockcoëfficiënt van 0.8 en hoger, m et een snelheidsgraad F van ruim 0.2 en schroeven m et b eperkte d iam eter is zelden goed uitgebalanceerd. V eelvuldig zijn dan ook de klachten over trillende schepen. D e laatste tw ee uitv o erin g en w elke tot v erbetering kunnen leiden,springen er in het m odelonderzoek van de afgelopen tien jaren duidelijk uit. T oen dan ook ru im 10 ja a r geleden h et v o o ro n tw erp v o o r een serie d w t p ro d u ctentankers v o o r de N ed llo y d ( M aassluis'-serie) m et m o d elproeven w erd afgesloten heeft m en, m et steun van het C M O, aanvullend onderzoek gedaan naar de m ogelijkheden van deze varianten. H iero v er is d o o r M u n tjew erf/s m it/w esselo /D e M o o y g erap p o rteerd [IJ. V o o r deze schepen bleek de totale w in st voor een uitv o erin g m et overlappende schroeven 16% in v erm o g en en voor contraro teren d e schroeven 9,5% in verm ogen te bedragen. H ierm ee w as vooral de belangstelling voor toepassing van overlappende schroeven bij schepen m et g rote blockcoëlïiciënt gew ekt. W at zijn nu overlappende schroeven? F iguur I geeft het schem a van een o v erlappende opstelling aan. Fig. I. Overlappende opstelling F iguur 2 geeft een overzicht van de diverse schroefopstellingen w elke m ogelijk zijn. H ierbij geeft figuur 2. A de bekende enkelschrocver aan; figuur 2.B geeft een contraro teren d e opstelling w eer waarbij de d iam eter van de v o o rsch ro ef iets g ro ter is dan die van de achterschroef; figuur 2.C geeft een u itvoering aan w aarbij de schroeven in hetzelfde vlak liggen en net vrij van elkaar blijven [2 ]; figuur 2.D geeft een o v erlappende opstelling w eer w aarbij h et vlak van beide schroeven ten opzichte van elkaar is versprongen; fig u u r 2.E geeft een dubbelschroefs, d u b - belroer configuratie en figuur 2.F een dubbelschroefs, enkelroer configuratie. H et boven v erm eld e percentage van 16% verbetering was voor een aantal partijen aanleiding o in d it ook eens v o o r een m o derne kruiplijncoaster uit te zoeken. Als voorbeeld w erd een schip van 2000 gt/3000 d w t g enom en w aarvan reeds m eerdere gegevens via voorg aan d onderzoek bekend w aren. R eferentieschip In figuur 3 zijn de belangrijkste karakteristieken van het referentieschip m.s. D olfijn w eergegeven. M et h et p ro g ram m a D E S P P C w as bij het d ien stv erm o g en een beladen snelheid berekend van 11,3 k n o o p, terw ijl een eerste beoordeling van de schroefbelasting C T 312 SVVZ 7/8-94

7 E.S. E.S. straalbuis D.S. D.S./ O. L. D iam eter Buis - 19A - - A fi/a o 0,70 0,70 0,50 0,50 P /D 1,01 1,15 0.% 0,87 z T 3 = ' I I I 1 L J ] f1 q k r T : =- 'i =a_ D efin itie overlap In figuur 5 w o rd t de definitie v o o r de overlap A /D g etoond. D e o nderzochte w aarden liggen in de range 0,2-0,5. H oofdafmetingen Lengte o.a. 81,20 m Lengte ,45 m Breedte 12,30 m Holte 7,00 m Diepgang 4,95 m Corresp.DWT 2957 t C apaciteiten GT < Ruiminhoud Lading Containers Fig. 3. ui.s. Dolfijn 1987 t 4210 m t 128 TEU een w aarde van 4,8 laat zien. D it is hoog in relatie to t de gangbare w aarden voor coasters zoals uit h et overzicht van figuur 4 is te zien (O o sterv cld [3]). H ier is dus duidelijk w in st te behalen. Motor Caterpillar 3606 DI-TA MCR 1290 kw / 750 RPM Reductie Reintjes, r e d u c tiekast, type WAV 2743; 3,238 : Schroef Lips, 5 -blad; < ) 2300 mm nominaal 230 RPM dergaan bij de overgang van co nventionele enkel sch ro ef naar dubbel- schroef/overlappende uitvoering, - berekeningsm ethodieken; globaal versus gedetailleerd. DE OVERLAP IS DE VERHOUDING VAN DE AFSTAND VAN HART SCHROEFAS TOT M I D S CHEEPS VLAK IN RELATIE TOT DE DIAMETER Fig. 5. Definitie voor de overlap Schatting co ëfficiën ten V oor de v o lgende coëfficiënten m oeten aanpassingen w orden gem aakt: - aanhangselw eerstand - zoggetal t - v o lg stroom getal w - E TA (R) - ETA (H) O nderstaande tabel geeft een sam envatting van de schattingen die als uitgangsp u n t v o o r de berekeningen hebben dienstgedaan: b p C T - t o r p e d o s <10 <0,5 - d u b b e l s c h r o e v e r s ,5-1,0 - sl a n k e e.s ,0-2,5 - coas t e r s ,5-4, 0 - tank er s , 5-5, 0 O L A P R -app R -tot t T w E TA (R ) ETA (H ) ,9 0,185 69,3 0,367 1,01 1,288 0,2 2,3 115,2 0,173 69,6 0,358 0,99 1,288 0,3 3,4 116,3 0,167 69,8 0,353 0,98 1,288 0,4 4,5 117,4 0,161 70,0 0,349 0,97 1,288 0,5 5,6 118,5 0,155 70,1 0,344 0,96 1,288 S W Z 7/8-94 I - v i sk ot te rs , s l e e p b o t e n >80 >6,0 Fig. 4. Overzicht van cte schroefhelastingen voor diverse schepen uitgedrukt in B p en C T UITGANGSPUNTEN BEREKENINGEN Een aantal zaken k o m en hierbij aan de orde: afstem m ing van schroefdiam eters bij de diverse u itvoeringen teneinde een reële vergelijking te k u n n en m aken, definitie van de overlap bij desbetreffende uitv o erin g, schatten van de w ijziging die een aantal voortstuw ingscoëfficiënten zullen o n - A fstem m in g schroefdiam eters In een eerder stadium w as reeds naar de verschillen in prestaties m et een straalbuisschrocf m et diam eter 2100 m m gekeken. D e m axim ale diam eter van 2300 m m v o o r de enkelschroef uitv o erin g kon w o rd en v erg ro o t naar 2400 m n i v o o r de beide d u b b elsch ro ef uitvoeringen, aangezien zow el de schroefbelasting flink afneem t, als de vrijslag w o rd t v erg ro o t. H et volgende overzicht v o o r de toegepastc schroeven is via enkele iteraties verkregen en geldt als basis v o o r de verderop gepresenteerde resultaten. BEREKENINGSMETHODIEKEN; GLOBAAL VERSUS GEDETAILLEERD Hij de globale aanpak m o et een berekening w o rd en gem aakt w aarbij het nuttig e schijfoppervlak w o rd t vertaald naar een zogenaam de virtuele schroefschijf. H ier h o o rt dan een virtuele diam eter D v bij. V ervolgens w o rd t aangenom en dat het schijfoppervlak van elke sch ro ef w o rd t gereduceerd door het cirkclsegm ent dat v o o rb ij het m idscheepse vlak ligt in m in d erin g o p de schroefschijf te brengen. D it gereduceerde oppervlak dient nu als basis v o o r de berekening van C T en daar 313

8 m ee van h et ideële ren d em en t ETA (I). D e b ijbehorende vrijvarende rendem enten E T A (O ) zijn berekend v o o r schroeven m et een bijbehorende, virtuele diam eter D v. T abel I van figuur 6 geeft een resultatenoverzicht. R E S U L T A T E N TA BE L I. RESULTATEN GLOBAAL OLAP D v Cfji % WINST 0,2 2,074 2,89 12,6 0,3 2, 223 2,48 14, 5 0, 4 2,337 2, 22 15, 4 0, 5 2,400 2,08 15, 2 T A B E L II. R E S U L T A T E N UITGEBREID OLAP 0,35 0,40 0,45 % WINST 14, 6 15, 1 15, 5 OPMERKING. BIJ OLAP - 0,50 WERD EEN WINST B E R E K E N D V AN 15,2 %. DE G R E N S VAN DE N A U W KEURIGHEID VAN EEN AANTAL BEREKENINGS- DETAILS WERD UIER BEREIKT. F tg. 6. Tabel I en II snelheid en stu w k rach ten. de daarbij behorende 2. D e resultaten van de globale en de m eer gedetailleerde berekening stem m en in belangrijke m ate overeen. 3. M et h et systeem van overlappende schroeven is een aanm erkelijke w inst te behalen bij volle-block schepen m et een forse schroefbelasting. F iguur 7 laat een com plete vergelijking van de resultaten m et andere v o o rtstu - w ers zien. MOGELIJKHEDEN VAN REALISATIE, INCLUSIEF KOSTENASPECT H et is duidelijk dat er v o o r een overlap- p en d e-sch ro ef u itv o erin g m eer m oet w orden geïnvesteerd dan v o o r een conventionele enkelschroever. D eze m eerin- vestering m o e t dan d o o r een besparing aan brandstofkosten w o rd en teru g v erdiend. U itg an g sp u n t v o o r onze k ru ip - lijncoaster is een h o o fd m o to r van 1500 kw. - gebruik van gasolïe tegen een prijs van ƒ Ï 8ó, - / 1000kg; w o rd t gem aakt, dan ko m en w ij op een jaarlijkse p o st voor b ra n d sto f van ƒ ,-. Indien onze besparing op liet vermogen 15% bedraagt, komt dit overeen met een besparing aan brandstof van ƒ op jaarbasis. D e m o gelijkheden m et overlappende schroeven w o rd e n m et het schem a van figuur 8 in kaart gebracht. U itv o e rin g A is de standaard opstelling n iet enkele m o to r, red u ctiek ast/o m k eerk o ppeling en vaste schroef. U itv o erin g B is de O.L. opstelling met enkele m o to r, red u ctiek ast/o m k eerk o p p elin g en vaste schroeven. U itv o erin g C is de O.L. opstelling m et tw ee m o to ren, ieder m et redactiekast/ o m k eerk o p p elïn g en vaste schroeven. In principe k u n n en ook verstelbare schroeven w o rd en toegepast. H et plaatje w o rd t dan n o g k o m p lex er. B ijgevolg is Bij de gedetailleerde aanpak w orden de individuele schroefeigenschappen, dus van v o o r-e n achterschroef, apart in rekening gebracht. D e o n derlinge beïnvloeding van de schroeven bestaat h ieru it dat elke sch ro ef een axiale snelheid induceert, zow el v o o r als achter de schroefschijf. Een andere sch ro ef die zich binnen het bereik van die siielheidsverandering bevindt, ervaart d at als een andere g em id delde aanstroom snelheid, dus als een gew ijzigd v o lg stro o in g etal. D e berekening van de g ro o tte van deze veran d erin g is een iteratief gebeuren, dat is uitgevoerd v o o r m eerdere onderlinge asafstanden en ook v o o r enige afstanden van de schroeven in langsrichting. H et is gebleken dat het iteratie-proces ech ter snel co n v ergeert. V an w eg e h et vele w erk is in totaal v o o r d rie O L A P -relaties het g ecorrigeerde v o lg stro o in g etal berekend. Als invoergegevens v o o r schroeiberekenin gen bij een afstand in langsrichting van 0.2 * D k o n het volg en d e w o rd en b ep aald : B E N O D I G D V Ck n ) E. S. 9 1 O O O X X O O X o o X X, 3 X O O X 2 X O O V E R M O G E N E. S. m e t b u i s 9 2, -4 9 X, 9 9 X, 7 9 X 5 9 0, 8 Fig. 7. Vergelijking met andere voortstmvers I N D. : X O 8, 5 X O 5, 9 X O 2, 9 X O X, "7 9 9, -4 VERMOGENS DIAGRAM Sdieopssnslheicf Vs in knopen V O O R O L A P S C H R O E F V O O R A C H T E R O L A P 0,35 0,40 0,45 0,35 0,40 0,45 v o lg stro o m 0,330 0, ,292 0,320 0,340 T abel II in fig u u r 6 geeft een resultatenoverzicht. D e v o o rlo p ig e conclusies luiden: 1. D e bovenstaande berekeningen w erden u itg ev o erd v o o r één bepaalde Indien kan w o rd en aangenom en dat: - het specifiek b ran d sto fv erb ru ik 160 g /e p k h bedraagt; - het schip gem iddeld 5500 b edrijfsuren/ ja a r volm aakt;. deze categorie buiten b esch o u w in g gebleven. E en v ariant die w el erg belangrijk is, is h et o n derscheid d at h ier m o et w o rd en g em aak t tussen medium-speed en snellopende m o to ren. E én van de p artn ers v an het onderzoek b e tro f een red er die als referentie m o to r had aangegeven M ak, type 9M 20, 1530kW /100Ü o m w /m in (dit in tegen I SWZ 7/8-94

9 stelling tot de m o to r van het voorbeeld- schip). D it is de basisuitvoering; uitvoering B kent tw ee varianten, m et m edium speed m o to r en m et snelloper; uitvoering C k en t eveneens tw ee varianten, m et tw ee m edium -speed m o toren en m et tw ee snellopers. Een bekende leverancier van tandw ielkasten heeft een v o o ro n tw erp alsm ede een calculatie gem aakt voor de bijzondere tandw ielkast zoals deze in de u itvoeringen B w o rd t verlangd. H et O n tw erp b u reau J. de H aas te R hoon, p artn er in het onderzoek, heeft de opstel- lingstekening gem aakt alsm ede een globale b egroting van de extra uitgav en v o o r de constructie. H ierm ee kon het volgende kostenoverzicht w o rd en opgesteld: ren gem aakt o p basis van inform atie w elke van drie verschillende leveranciers is ontvangen. CONCLUSIES - In fig u u r 6 is een overzicht gegeven van de prestaties van het onderhavige schip uitgevoerd als enkelschroever, enkel- schroever m et straalbuis, dubbel- schroever en dubbelschroever in overlappende uitvoering. Bij de gekozen schroefdiam eters - enkelschroef m et buis 2100 m m ; enkelschroef 2300 m m ; dubbelschroevers 2400 m m - blijkt duidelijk w in st te behalen m et de laatste m ogelijkheid. - D e theoretische w inst in verm ogen van 15% vo o r volle-blok schepen, zoals > S TANDAARD OPSTELLING MET DE ENKELE MOTOR, REDUCTIEKAST MET VASTE SCHROEF O.L. OPSTELLING MET ENKELE MOTOR, REDUCTIEKAST/OMKEERKOPPELING EN VASTE SCHROEVEN Versie B V ersie C m edium -speed snelloper m edium -speed snelloper SWZ 7/ OCX) ' Legende: 1. m inderprijs als gevolg van m inder verm ogen 2. com binatie van m inderprijzen als gevolg van m in d er verm ogen en als gevolg van snelloper-uitvoering 3. m eerprijs v o o r 2 in plaats van 1 m e dium -speed m o to r 4. com binatie van m inderprijzen als gevolg van m in d er v erm ogen en als gevolg van tw ee snellopers 5. m eerprijs aangepaste tandw ielkast 6. m eerprijs 2 n o rm ale tandw ielkasten 7. extra schroefasinstallatie, schroef, schroefas en k oker 8. extra tussenassen en lagers 9. totale m eerprijs D it overzicht geeft een eerste, globale op zet w eer, w aarbij niet alle bijkom ende kosten zijn m eegenom en. T och geeft het wel de richting aan w aar zich de m o g e lijkheden bevinden. H et probleem spitst zich volledig toe o p de m otorkeuze; de v o o r- en nadelen van een installatie m et één m edium -speed versus tw ee snellopers is m oeilijk objectief in kaart te brengen. Subjectieve overw egingen zullen hierbij een sterke rol spelen. In bovenstaand overzicht zijn de prijsvergelijkingen m et betrekking to t de m o to - voorspeld in het artikel van M untjew e rf en andere, kon d o o r berekeningen voor een kruiplijncoaster eveneens w o rd en aangetoond. - Bij een v erm ogen van 1500 kw en een gem iddelde van 5500 bedrijfsuren/jaar kan bij het huidige prijspeil van de b randsto f een besparing aan brandstofkosten van ƒ 50.(XX),- w o rd en bereikt. - V oor een uitvoering m et overlappende schroeven m oeten extra investeringen w orden gedaan. In totaal zijn vier m o gelijkheden in kaart gebracht. V o o rd e basis-variant (één m edium -speed m o to r m et een aangepaste tandw ielkast) betekent dit een extra bedrag w elke in een periode van ruim 7 ja a r zou m oeten w o rd en terugverdiend. M et de huidige brandstofprijzen is dat een onhaalbare optie. V oor een variant w elke gebruik m aakt van tw ee snellopers en conventionele tandw ielkasten ontstaat het m eest optim istische beeld. Hier zou de extra investering binnen één jaar kunnen worden terugverdiend. AANBEVELINGEN - M o d e lo n d e rz o e k is n o o d z a k e lijk o m b o v e n sta a n d e b e re k e n in g e n te c o n tro O.L. OPSTELLING MET TWEE MOTOREN IEDER MET REDUCTIEKAST/OMKEERKOPPELING EN VftSTE schroeven Fig. S. Diverse opstellingen leren. D it is zow el van toepassing voor de bepaling van de ju iste aanhangselw eerstand, als v o o r de bepaling van de ju iste interactie van beide schroeven. - O nderzoek naar de m ogelijkheden van toepassing van verstelbare schroeven is gew enst aangezien de prijs van de speciaal aangepaste tandw iel/rcductiekast het beeld volledig bepaalt. - O nderzoek naar de optim ale diam eter is niet uitgevoerd. D e vrijslagen van één centrale sch ro ef m et 23(X) m m en tw ee iets zijw aarts geplaatste schroeven m et 2400 m m zullen globaal hetzelfde zijn, terw ijl de schroefbelasting van de laatste de helft is. B ijgevolg kan, uit een o o g p u n t van trillinghinder, de vrijslag w orden verkleind zodat de diam eter nogm aals kan w orden vergroot. D it is een proces van optim alisatie dat hier buiten beschouw ing is gebleven. L IT E R A T U U R 1] J.J. M untjewerf/j. A. Sm it/j.h. Wcsselo/ A. de M ooy, Innovation o f stern gear, shafting system and hydrodynam ic behaviour o f contra rotating and overlapping propellers in view o f propeller efficiency, Third ISME T okyo 1983, Technical Papers, pages [2] K.Tam ura, Developm ent o f a new arrangem ent o f tw in screw propellers w ith a single rudder for high block coefficient ships, M itsubishi Technical Review, June- 1976, pages [3] M. W. C. O osterveld, Wake adapted ducted propellers, M arin publicatie No

10 MICROPEEW Micropeen adviseert niel alleen grote concerns, maar ook middelgrote en kleine ondernemingen over automatische rernigings systemen, shotpeenen, werpstralen, droog stolvrijstralen onder andere mei kunststotmedia en induslrièle oppervlaklebehandelingslechnieken. Continue volautomatisch werkende wasstraalinstallalies mei underbodywassers en op lunktionele afstand gepositioneerde portalen vormen een doelmatig reinigingslraiecl; de diversiteit in te behandelen voertuigen is vanzelfsprekend. Onze brede kennis en bewezen know how stellen ons in slaat oplossingen Ie bieden met een lange economische levensduur: efficiënt, ergonomisch en klantgericht. Bij Micropeen treft u deskundigen aan die u graag van dienst willen zijn. Ongeacht de grootte van uw budget. Micropeen is ruim voldoende uitgerosl voor het oplossen van problemen en het verlenen van advies en begeleiding over enigerlei aspect van oppervlaktetechniek. Heett u vragen op dit gebied, lanceer ze naar Micropeenl MICROPEEN BENELUX B.V., Postbus 364, NL-2980 AJ Ridderkerk, Tel.: (31) HILLERS MAINTENANCE SERVICES B.V. - Flaproeren - Visstaart roeren SERVICES AND FACILITIES FOR MARINE; OFFSHORE AND INDUSTRIAL MAINTENANCE B.V. VACUUM CLEANING (authorized-centre for cleaning and oil reception) boiler cleaning sludge removal tank cleaning gas freeing slop and bunkeroil reception high pressure hosing, abrasive blasting, scaling and painting floating and m obile air-, vacuum and blasting-, pum pfacilities. - Alle andere typen roeren - Kompleet inbouwklare hennekoker secties - Achtersteven secties - Sectie bouw - Masten bouw - Zwaar gecompliceerd constructiewerk Vraag vrijblijvend inlichtingen ^ m achinefabriek b.v. sluisjesdijk ag rotterdam telefoon telefax A lm é é r dan 60 jaar sterk in zw a a rw e rk Van Nee kst raat S 9601 GW HOOGEZAND telefoon (05980) fax (05980) A316

11 Fateen scheepsbouw nieuws Eerder dit jaar leverde D am en Shi IrninffP" mgr-* pyards aan de Kuwait O il C om pany het kraan/w erkschip Fateen op. H et ontw erp is gebaseerd op de Stan Carrier De hoofdafm e tingen zijn: Q z < < Lengte o.a. Breedte mal H olte' Diepgang achter 35,31 m. 10,00 na. 2,80 m. 1,76 m. T w ee D eutz/m W M dieselm otoren, type T B D 234 V6, elk m et een verm ogen van 225 kw bij 2100 tpm, geven het schip een snelheid van 9,3 knopen. Zij drijven, via een ZF tandwielkast m et een reductie 5,58:1, elk een Lips schroef aan m et een diam eter van 1300 m m. De schroeven draaien in van de Giessen straalbuizen. Het hulpverm ogen w ordt geleverd door tw ee dieselgeneratorsets m et elk een D eutz/m W M dieselm otor, type T D 226-6, en een 77 kva Stam ford generator. Een D eutz/m W M dieselm otor, type T B D 234 V8, staat opgesteld in de hulpm achinekam er in het voorschip en drijft het pow er pack aan voor de dekkraan en de 74 kw Veth bow thruster vóór. D e Effer Deco 200 2S telescopische dekkraan heeft m et de kraanarm horizontaal - een hijsverm ogen van 12,5 t op 9,5 m respectievelijk van 4,5 t op 23,5 m. De kraan kan bij voorbeeld een 20- voets container behandelen op 7 m o f een 10 tons generatorset voor een offshore platform op 10 m bij een hoogte van 22 m. M et het ballastsysteem kunnen de nodige trim correcties w orden aangebracht. De zoetw aterballasttanks hebben een capaciteit van 116,8 m 3 en dienen tevens voor de bevoorrading van offshore installaties. O ok kan de Fareen brandstof afgeven. Fig. 2. D e Fateen. Fig. 1. Algemeen plan Faleen. Andere taken w aarvoor het schip geschikt is, zijn : H et behandelen van boeien en hun verankeringen, alsmede van SPM laadslangen. Her ruime w erkdek is versterkt voor een belasting van 10 t/m 2. - H et bestrijden van olieverontreinigingen, waartoe op het voorschip sproei-arm en kunnen w orden aangebracht. De dispersant tank heeft een inhoud van 6,7 m 3. - Bergingswerkzaam heden. - H et slepen van bakken, waarvoor op het achterschip een beting is geplaatst. Frank Bonefaas O p 3 juni is bij YV C Y sselw erf B.V. de traw ler Frank Bonefaas, bouw num m cr 261 overgedragen aan rederij C. Vrolijk uit IJmuiden. Isolatie- en tim m erbedrijf C. K ranendonk B.V. uit R otterdam heeft de com plete isolatie en afwerking van visruimen, w erkdek, R.S.W. tanks, koelleidingen en proviand-cellen verzorgd. De visruim en zijn geïsoleerd met CFK -vrij polyurethaan schuim en zijn afgew erkt m et triplex. De vloer is eveneens geïsoleerd m et polyurethaan schuim m aar is geheel afgewerkt m et 9m m staalplaat, zodat deze geschikt is voor het direct berijden m et vorkhef- Het schip is geklasseerd door Lloyd's Register m et de notatie +100A 1, 'Arabian G ulf Service, Fl M C, with descriptive note 'Self propelled crane barge. trucks. Tevens zijn de ruimen geheel uitgevoerd m et een palletsystcem zodat de vis direct op pallets kan w orden afgeslagen. De pallets zijn tussen speciale alum inium profielen geplaatst. H et werkdek is geïsoleerd m et glaswol en afgewerkt m et 5 m m vólkern platen. De hoofd-koelleidingen zijn met polyurethaan schuim geïsoleerde bakken, geïntegreerd in het plafond. De leidingen naar de frosters zijn geïsoleerd m et polyurethaan schuim schalen en verder voorzien van een glasvezelversterkte polyester. De gehele isolatie en afweking voldoet aan de laatste eisen van Lloyd s Register o f Shipping. SWZ 7/

12 Tong Li M er wede Shipyard heeft op 24 ju n i bouw nurnm er 664, de hop- pcrsleepzuiger T ong Li, overgedragen aan de Tianjin D redging C om pany in de Volksrepubliek China rn * en het laadverm ogen is 8440 ton. H et schip heeft een zuigbuis m et een diam eter van 900 m m, waarmee to t een diepte van 30 m eter kan w orden gebaggerd. D ockw ise vervoert p re sid e n tie el' jacht H et historische jacht W illiams die 65 m iljoen dollar gaat kosten, burg, dat tijdens het presidentschap van T rum an en Eisenhow er als Floating W hite H ouse diende, zal w eer geheel in de stijl van die tijd w orden gerestaureerd. is door de U.S. W illiam sburg C orporation gegund aan de Italiaanse w erf V aldctarro. O ver tw ee jaar, op A m erika s nationale feestdag, T he Fourth o f ju ly, zal Super Servant 3 met het jacht Williamsburg. Hoppersleepzuiger Tong Li. De hoofdafm etingen van het schip Er zijn tw ee baggerpom pen van H et 240 voet lange schip w erd in 1931 gebouw d voor de m ultim iljo n air C hisholm, w erd in W.O. II door de U.S. N avy gebruikt en het jacht w eer in dienst worden gesteld as one o f the few m aritim e landm arks in A m erican history. Het transport van W ashington zijn: Lengte o. a. 111,40 m. Lengte ,50 m kw elk geïnstalleerd. Het voortstuw ingsverm ogen is 2 x 3300 kw, w aarm ee een snelheid fungeerde daarna als presidentieel jacht. D e opdracht voor de restauratie, D.C. naar Italië w erd door D ock- wise verzorgd, m et haar Super Servant 3. Breedte 21,00 m. H olte 8,10 m. De hoppercapaciteit bedraagt G o u w eborg Bodcwes V olharding Foxhol B. V. heeft op 6 juli het m ultipur van 13,5 knopen w o rd t behaald. De bem anning telt 50 personen. technische gegevens w ordt verwezen naar de beschrijving van de Edisongracht V rijdag 29 ju li is bouw nurnm er 501, in.s. E disongracht in H arlin- gen bij Frisian Shipyard Welgelegen B.V. gedoopt. D it schip w o rd t gebouw d in opdracht van rederij S pliethoffs Bcvrachtings- Diepgang 8,50 m. D raagverm ogen Ruiininhoud m3 H et schip is een 'm ulti purpose schip en is geschikt voor het vervoer van allerlei soorten droge la pose vrachtschip G ouw eborg op- gcleverd. Het schip, gebouw d voor W agenborg in Delfzijl, is het tweede uit een serie van drie. Voor G eulborg, het eerste schip uit de serie, in het vorige num m er (SW Z 6-94, blz. 267). kantoor uit A m sterdam en m aakt deel uit van een serie van zes identieke schepen, allen in N ederland gebouw d. T w ee schepen w orden ding, w aaronder containers (capaciteit 730 T E U ), papier en projectladingen. M ede hiertoe is het schip uitgerust m et een tw een- gebouw d bij M erw ede Schipyard, deck en drie boordkranen van ie één schip bij V an der Giessen-de der 60 ton. De m o to r van Jo Cedar N o o rd en drie schepen bij Frisian kw geeft het schip een snelheid Jo T ankers in Spijkenisse heeft op 22 april de chem icaliëntanker Jo C edar aan haar vloot toegevoegd. Het schip is in N oorw egen gebouw d d o o r K vaerner Floro A.S. De hoofdafm etingen zijn: Lengte o.a. 182,30 m. Lengte ,10 m. Breedte m al 32,00 m. De hoofd m o to r is een M A N - B&W dieselm otor, type M C6L60, m et een verm ogen van kw bij 112,9 tpm, w aarmee een dienstsnelheid van 15,5 knopen w ord t behaald. Drie M A N -B & W m otoren, type L28/32H, waarvan tw ee m et vijf en één m et zes cilinders, leveren in Shipyard W elgelegen. De schepen w orden gebouw d onder toezicht van L loyd s Register o f Shipping en voldoen aan de eisen van de N e derlandse Scheepvaartinspectie. De voornaam ste afm etingen van liet schip zijn: Lengte o.a. 136,34 m. Breedte 18,90 m. van 16 knopen. Na de doop w o rd t het schip verder afgebouw d en zal waarschijnlijk in w eek 33 gaan proefvaren, w aarna het aan de rederij w ordt overgedragen. De tw ee door F.S.W. te bouw en zusterschepen zullen in decem ber 1994 en ju n i 1995 gereed zijn. H olte m. D iepgang 10,73 m. D raagverm ogen T onnage totaal 3000 kw hulpverm ogen. D e Jo C edar is het laatste uit een serie van drie schepen. Al eerder w erden de Jo Spruce en de Jo Selje Rectificatie Het transport van hetjack-up platform T P G 500 P D Q, w aarover in het m einum m er w erd bericht (blz. 211), zal niet d itjaar plaats vinden, m aar in juli/augustus H et schip heeft een dubbele huid, m et zijtanks van 2 m eter breed en een dubbele bodem van 2,15 m e ter hoog. H et is een parcel tanker m et 37 volledig gesegregeerde ladingtanks, w aarvan er 29 in roestvrijs- taal zijn uitgevoerd, hl elke tank is een hydraulisch aangedreven, roestvrijstalen deepwell pom p geïnstalleerd. in dienst gesteld. In een volgend n u m m er hopen wij een uitgebreide beschrijving van deze schepen op te nem en. Rectificatie In het artikel AW ES scheepsbouw cijfers 1993 in SW Z blz. 192, staan enkele storende drukfouten: - De laatste zin van de eerste alinea m oet luiden: Zij hebben betrekking op zeeschepen > 100 G T, exclusief m arineschepen. - In de laatste alinea m o et w orden gelezen:... de positie van ons land op basis van C G T-cijfers... - In tabel 2 is de orderportefeuille voor de categorie O verige C G T in plaats van C G T. 318 SWZ 7/8-94

13 RAAD VOOR DE SCHEEPVAART EN HET TUCHTRECHT E i n d 1993 h e b b e n v ie r k a m e r l e d e n v a n C D A, P v d A, G r o e n L in k s e n S G P e e n m o t i e i n g e d i e n d t e r v o o r b e r e i d i n g v a n e e n w e t s v o o r s t e l t o t i n s t e l l i n g v a n e e n N a t i o n a l e R a a d v o o r T r a n s p o r t v e i l i g h e i d. D e z e RAAD KRIJGT DAARIN T O T TAAK ALLE ONGEVALLEN IN DE DIVERSE TAKKEN VAN TRANSPORT TE ONDERZOEKEN EN AANBEVELINGEN TE GEVEN INZAKE VAN VEILIGHEID ÓÓK ZONDER DAT DAARAAN EEN ERNSTIG ONGEVAL TEN GROND SLAG LIGT. D e m otie is ingediend naar aanleiding van het advies van de B egeleidingscom m issie E valuatie R aad v o o r de V erkeersveilig- heid/s poorw egongevallenraad op basis van het ra p p o tt G oede raad is niet d u u r. In d it rapport w orden enkele aanbevelingen gedaan: - onderzoek van ongevallen dient m eer te zijn dan kijken naar w ie een fout heeft gem aakt. H et is vooral onderzoeken w aaro m iem and zo heeft gehandeld en nagaan o f daar geen organisatorische en / o f system atische fouten aan ten grondslag k u n n en liggen. - de tuchtrechtelijke bevoegdheid van de R aad v o o r de Scheepvaart past niet bij ongevallenonderzoek w aarin het leereffect vooro p staat. Indien de sector hecht aan tuchtrecht, dient hiervoor een aparte instantie te w o rd en gecreëerd die los staat van de Raad v o o r de Scheepvaart. D e eerder genoem de B egeleidingscom m issie heeft kennis genom en van de ervaring in de U S A, C anada en Z w eden, w aarbij tuchtrechtelijke en strafrechtelijke procedures volledig gescheiden zijn van het onafhankelijk onderzoek naar de oorzaken van ongevallen. D eze com m issie geeft de aanbeveling o m bij de im plem entatie van bundeling van v o o ro n d erzoek externe deskundigheid in te roepen: D e voorzitter van de Raad v o o r de Scheepvaart verkeert in de bijzondere positie dat bundeling slechts kan w ord en geëffectueerd nadat dit college van zijn tuchtrechtelijke taak is ontheven, en dus een w ezenlijk andere taak krijgt toebedeeld. H et altern atief is dat het bestaande college uitsluitend m et tu ch trech t w o rd t belast, o nder v o rm in g van een nieuw e (voorlopige) R aad v o o r O ngevalsonder- zoek v o o r de Z eescheepvaart, die in de bundeling kan participeren. M et andere w oorden: een beslissing to t scheiding van tuchtrecht en ongevalsonderzoek in de zeescheepvaartsector. Een dergelijke scheiding stem t overigens overeen m et de algem ene tendenties, zoals die ook bij de Raad v o o r de L uchtvaart onlangs hun beslag hebben g ek reg en. D e K am er is overtu ig d dat het m o m en t is gekom en om op het gebied van de veiligheid sectorale grenzen te doorbreken en sam enw erking tussen de transportsectoren te bew erkstelligen en is o v ertuigd van het belang van een N ationale Raad voor T ransportveiligheid die op w ettelijke basis gem achtigd is alle ongevallen ten aan zien van w egverkeer, zee- en binnenvaart, luchtvaart, pijpleidingen en sp o o r w egen te onderzoeken. In deze m otie w o rd t de R egering verzocht een w etsvoorstel v o o r te bereiden to t instelling van een N ationale Raad voor T ransportveiligheid. BEZWAREN N iet iedereen is gelukkig m et de k o m en de veranderingen. In dit opzicht hebben de v oorzitter en de secretaris van de Raad van de Scheepvaart onderstaande nota u itgebracht inzake het T u ch trech t gevolgd d o o r tw ee aanvullingen: R aad v o o r de Scheepvaart; nota 3 decem ber 1993 inzake het T uchtrecht. 1. V oor vele beroepen geldt een bij de w et geregeld tuchtrecht. G enoem d k u n n en w orden: - advocaten; par. 4 van de A dvocatenw et - notarissen; hoofdstuk IV van de W et op het N o tarisam b t - m edici; M edische T u ch trech t en Reglem ent m edisch tuchtrecht - registeraccountants; titel VI van de W et o p de R egisteraccountants ^ AA accountants; titel IV van de W et op de A ccountants adm inistratieconsu lenten - officieren van zeeschepen; h o ofdstukken IV en V van de Schepenw et - loodsen; hoofdstuk VII van de L oodsen w et O ok v o o r overtredingen van d o o r (hoofd) bedrijfsschappen vastgestelde regelingen k u nnen tuchtrechtelijke m aatregelen w orden opgelegd; W et tuch trech t spraak bedrijfsorganisatie. D e Raad voor de L uchtvaart had de bevoegdheid tuchtrechtelijke m aatregelen te nem en (afdeling 3 van de L uchtvaartram penw et). M et het in w erkingtreden van de L ucht- vaartongevallenw ct per 1 jan u ari 1993 is deze bevoegdheid vervallen. T hans w o rd t o v erw ogen ook voor de Raad v o o r de Scheepvaart de bevoegdheid tuchtrechtelijke m aatregelen te nem en te laten vervallen. D it zou betekenen dat het sanctioneren van handelen in strijd m et vo o r de zeevaart geldende regelingen aan de strafrechter w o rd t overgelaten. 2. Een essentieel verschil tussen tu ch t recht en strafrecht is d at het tu ch trech t het handhaven en bevorderen van een vakbek w am e beroepsuitoefening d o o r de beroepsgenoten tot doel heeft. Bij het strafrecht daarentegen staat het algem een m aatschappelijk belang van het handhaven van geldende regels voorop. D it o n derscheid v o rm t een gegronde reden om de beoordeling en sanctionering van bero epsnorm en op te dragen aan een tucht-

14 rechter en niet aan een strafrechter. D it geldt zeker w anneer h et gaat om gevallen w aarin open n o rm en een rol spelen. In het notariaat gaat h et m ede om de open n o rm : handelen in afw ijking van hetgeen de n o taris in zijn a m b t betaam t, in de ad v o catu u r om de open norm : handelen o f nalaten dat een behoorlijk advocaat niet past, v o o r accountants oin de open n o rm : de eer van de stand, v o o r m edici o m de open norm : h andelingen die het v ertro u w en in de stan d o n d erm ijn en. In de zeevaart geldt de open n o rm van goede zeem anschap. D e in v u llin g van deze open n o rm kan h et beste m ede d o o r bero epsgenoten geschieden. O p en n o rm en veranderen im m ers d o o r m aatschappelijke en technische o n tw ik k elin g en in de beroepsgroep. 13eroepsgenoten zijn terzake deskundig; d at is de strafrechter niet. D e tuchtcolleges in eerste instantie zijn dan ook zo sam engesteld dat naast een rechtsgeleerde v o o rz itte r (in de regel leden van de rechterlijke m acht, m et rech t spraak belast) dc overige leden gezaghebbende bero ep sg en o ten zijn. Z ie v o o r h o g er beroep o n d er 10. T eg en het vervallen van de b ev o egdheid van de R aad voor de S cheepvaart om tuchtrechtelijke m aatregelen te nem en - hetgeen betekent inschakeling van de strafrech ter -- pleit ook d at strafrech t u ltim u m re m e d iu m d ien t te zijn en dar de N ed erlan d se strafrechter thans overbelast is; ook voor het O p en b aar M inisterie zal inschakeling van de strafrech ter g evolgen hebben. Bij het o nderzoek v o o r de Raad v o o r de Scheepvaart is het uitzo n d erin g dat een b e tro k kene daarbij niet aanw ezig is. D e reden d aarvan is d at de Raad in overleg m et betro k k en e e n /o f diens rederij de d atum van behandeling vaststelt op een tijdstip dat de b e tro k k e n zeevarende in N ederland is. Bij een onderzoek v o o r de strafrech ter zal het zeer g ro te aantal zaken dat behandeld m o et w o rd e n erto e leiden dat tevoren m et de v erd ach te zeevarende geen o v e r leg kan w o rd en gev o erd o v er h et tijdstip van b ehandeling en d at daarvan veelal een behandeling bij verstek h et gev o lg zal zijn. 3. H et vervallen van de tu ch trech telijk e bevoegdheid van de R aad v o o r de L uchtvaart past niet in het in N ed erlan d gelden de systeem, w aarin - zie o n d er 1 - v o o r vele beroepen een bij de W et geregeld tu ch trech t geldt. D e L u ch tv aarto n g ev allen w et is dan ook niet een w etg ev in g o p in itia tie f van de N ed erlan d se w etg ev er, d o ch een w etg e ving w a a rto e N e d e rla n d zich ingevolge het V erd rag van C h icag o, bijlage 13, had v erplicht. H e t vervallen van de tu ch t- rechtclijke b ev o egdheid van de Raad v o o r de S cheepvaart past noch in het N e derlandse systeem, noch in d at van de ons o m rin g en d e landen. L anden als E ngeland, D u itslan d en B elgië hebben een m et de R aad v o o r de Scheepvaart vergelijkbaar college, dat de b ev o egdheid heeft tu ch trechtelijke m aatregelen op te leggen. 4. In het rap p o rt G oede raad is niet d u u r w o rd t op blz. 54 gesteld dat de in d ru k bestaat d at in de m aritiem e sector de vraag w el o f geen tu ch trech t geen issue m et h o g e p rio riteit is. In h et recente v erleden is echter gebleken dat bij zeevarenden en bij het georganiseerde bedrijfsleven in de zeevaart eerder de w ens bestaat de tu ch trechtelijke bevoegdheid van de Raad v o o r de S cheepvaart te handhaven dan h et sanctioneren van overtred in g en o p te dragen aan de strafrechter, m et alle daaraan v erb o n d en gevolgen, zoals het incrim in eren d effect van een strafv erv o l ging, de strik te geb o n d en h eid aan de ten lastelegging, de zeer form ele procedure en de aantekening van h et vonnis in het strafregister. 5. T egen h et handhaven van de tu c h t rechtelijke bevoegdheid van de Raad v o o r de S cheepvaart w o rd t w el aangev oerd dat een ongeval veelal een gev o lg is van een n o o d lo ttig e sam enloop van o m standigheden, handelen en nalaten van m eerdere personen. H et zou daarom o n rech tv aard ig zijn alleen b em anningsleden van een zeeschip te o n d erw erp en aan h et tu ch trech t. D it arg u m en t is niet o v ertuigend. V o o r het gehele tu chtrech t geldt d at bij de beoord elin g van een aan de betro k k en e v erw eten g edraging, o f nalaten van handelen, o f nalaten van derd en een rol zal k u n n en spelen. Z o kan v o o r m ed i ci de oorzaak van het op g elo p en letsel van een patiënt (m ede) zijn oorzaak vinden in het o n tw e rp o f een fabricagefout van dc gebezigde ap p aratu u r. D at is n o o it een arg u m en t gew eest h et tu ch trech t v o o r m edici a f te schaffen. Indien bij een o n g e val in de zeevaart het handelen o f nalaten van derden - de reder, de w alorganisatie, de leverancier van m achines en apparatu u r, de regelgever - een rol speelt, w o rd t d aarm ed e bij de beoord elin g van het h an delen o f nalaten van de b etro k k en officieren rekening g ehouden. H ierbij zij o p g e m erk t d at de aanbevelingen van de Raad v o o r de S cheepvaart zich niet beperken to t zeevarenden, doch zich ook k unnen richten to t reders, b ev o eg d e autoriteiten en andere derden. 6. Als arg u m en t o m het onderzoek naar een o ngeval te b eperken to t een o n d e r zoek naar de o orzaken van het ongeval en daar niet bij te betrek k en de vraag o f verw ijtb aar is gehandeld o f nagelaten, w o rd t w el aangevoerd dat d a a rd o o r de m edew erk in g van een ieder die bij h et ongeval is b etro k k en beter w o rd t gew aarborgd. D it arg u m en t v o o r een zogenaam d kleurloos onderzo ek gaat n iet op. Een o n d erzoek naar de oorzak en van een ongeval geeft tevens een indicatie v o o r h et beantw o o rd en van de schuldvraag. Indien bijv o orbeeld d o o r de R aad v o o r de L uchtvaart w o rd t vastgesteld d a t een oorzaak van h et ongeval is een fo u t van bem an n ingsleden, de verkeersleiding, het niet tijdig verb eteren van o n tw erp fo u ten d o o r de fabrikant v an h e t vliegtuig dan w el onvold o en d e o n d e rh o u d d o o r de lu ch tvaartm aatschappij, geeft dat een sterke indicatie dat tevens van schuld hunnerzijds sprake is. O o k de bek en d m a k ing van de resultaten van h et onderzoek van de S poorw eg o n g ev allen raad naar de trein ra m p bij H o o fd d o rp heeft recentelijk w eer eens duidelijk g em aakt dat in de publiciteit ro n d een o n d erzoek de schuldvraag de belangrijkste aandacht krijgt; het is irreëel te vero n d erstellen dat bij het onderzoek naar ram pen aan dit aspect voorbij kan w o rd en gegaan. 7. In h et systeem van de S chepenw et staat het h andhaven en b ev o rd eren van de kw aliteit van de b eroepsuitoefening v o o ro p. D e lering die u it de uitspraken van de R aad v o o r de Scheepvaart w o rd t g etro k k en is van h et g ro o tste belang. D o o r het opleg g en van een tuch trech telijke m aatregel w o rd e n d e n o rm en gehandhaafd, aangescherp t. H andelen in strijd m et deze n o rm e n kan ernstige gevolgen hebben, niet alleen v o o r o p v aren den, schip en lading, d o ch o o k v o o r het m ilieu. D e bev o eg d h eid tuchtrechtelijke straffen op te leggen v ersterk t het gezag dat de u itspraken van de R aad heeft. D o o r de publicatie van de uitspraken in een bijlage van de N ed erlan d se Staatsco u ran t en de aandacht die die uitspraken bij zeevarenden, rederijen, o nderw ijs en andere genieten, w o rd t de lering die u it de u itspraken kan w o rd e n g etro k k en, algem een bekend. Z o u d e bevoegdheid tu ch trech telijk e m aatreg elen te treffen vervallen, dan is te v erw ach ten dat de lering die u it de u itsp ra k e n kan w o rd en g e tro k k e n m in d er gezag, m in d er aan dacht k rijgt, D e g ro te preventieve w e r k in g die van deze b ev o egdheid uitgaat, gaat d an eveneens verlo ren. 8. D e H erald o f Free E n terp rise Bij d e ram p van deze v eerb o o t in 1987 v o o r de B elgische k u st zijn ru im 170 o p v arenden o m g ek o m en. Bij de b erechting v an deze ram p d o o r de B ritse R aad v o o r de Scheepvaart is o n d er andere aan de kapitein een tu ch trech telijk e m aatregel SWZ 7/8-94

15 opgelegd. Bij de berechting do o r de strafrechter volgde vrijspraak. Indien in E n geland geen tuch trech ter zou hebben bestaan zouden de gem aakte ernstige fouten die to t het verlies van zoveel m ensenlevens hebben geleid, niet bestraft zijn. V oor de nabestaanden van de slachtoffers zou dat m oeilijk te verw erken zijn gew eest. 9. Sam envattend pleit tegen het vervallen van de bevoegdheid van de Raad v o o r de Scheepvaart tuchtrechtelijke m aatregelen o p te leggen en dus de norm h an d h av in g aan de strafrechter op te dragen: - het tuch trech t heeft to t doel het handhaven en bevorderen van een vakbekw a m e beroepsuitoefening; bij h et strafrecht staat het algem een m aatschappelijk belang van het handhaven van geldende regels voorop; - het onderzoek door de Raad v o o r de Scheepvaart vindt slechts bij hoge uitzondering plaats buiten aanw ezigheid van een betrokkene; te verw achten is d at bij het onderzoek d o o r een strafrechter de verdachte in vele gevallen niet aanw ezig zal zijn; - strafrecht is u ltim u m rem ediu m, een strafvervolging is incrim inerend, er is een strikte gebondenheid aan de tenlastelegging, de procedure is zeer form eel, terwijl het vonnis w o rd t aangetekend in het strafregister van de desbetreffende persoon; - de N ederlandse strafrechter is reeds overbelast; - sanctionering van de n o n n e n die gelden in de zeevaart - m et nam e de open norm : de eisen van goed zeem anschap k m het best geschieden d o o r een tu chtcollege w aarvan de deskundigheid is gew aarborgd d o o r de deelnam e van deskundige beroepsgenoten; de strafrechter m ist die deskundigheid; - het handhaven van een tuchtrechter vo o r de zeevaart past in het N ederlandse stelsel w aarbij v o o r vele beroepen een tu chtrecht geldt; ook in de ons o m rin g en de landen hebben de raden v o o r de scheepvaart tuchtrechtelijke bevoegdheid; - het gezag van de uitspraken van de Raad v o o r de Scheepvaart, in het bijzonder de lering die uit deze uitspraken volgt, alsm ede de d o o r de Raad gedane aanbevelingen, zullen naar verw achting m inder aandacht en opvolging krijgen indien de tuchtrechtelijke bevoegdheid vervalt; de g rote preventieve w erking die van deze bevoegdheid uitgaat, gaat dan eveneens verloren. 10. H et h o g er beroep A rtikel 14, lid 3, o nder g. van het Internationaal V erdrag inzake burgerlijke en p o litieke rechten schrijft v o o r d at ook in gevallen w aarin een tuchtrechtelijke m aatregel kan w o rd en opgelegd, er een hoger beroep m oet zijn. H oew el dit reeds vele ja re n bij de w etg ev er bekend is, is deze in gebreke gebleven het hoger beroep van uitspraken van de R aad v o o r de Scheepvaart te regelen. K ennelijk heeft de w etgever hier pro b lem en m ee. U iteraard zijn deze problem en opgelost, indien de bevoegdheid van de Raad voor de Scheepvaart tuchtrechtelijke m aatregelen op te leggen, vervalt. Een betere oplossing v o o r het probleem is het h oger beroep te regelen. D it zou nader bestudeerd m oeten w orden. M o gelijkheden zijn h o g er beroep bij een rechterlijke instantie, een intern hoger beroep o f een beperkt h o g er beroep. 11. C onclusie D e bevoegdheid van de Raad v o o r de Scheepvaart tuchtrechtelijke m aatregelen te nem en dient gehandhaafd te blijven. E erste aanvulling op de nota van 3 decem ber 1993 inzake h et T u ch trech t opgesteld door de v o o rzitter van de Raad voor de Scheepvaart: T egen het handhaven van de tuchtrechtelijke bevoegdheid van de Raad v o o r de Scheepvaart w o rd t w el aangevoerd dat het bij de W et geregelde tu ch trech t betrekking heeft op personen die doorgaans een vrij beroep uitoefenen en dat kapiteins, stuurlieden en w erk tuigkundigen in de m eeste gevallen in dienstbetrekking zijn. D aartegen pleit dat vele advocaten, register- en A A accountants in dienstbetrek king zijn en dat zeer recent de W et op de beroepen in de individuele gezondheidszorg {Stb. 1993, no. 655) - de w et BIG - is aangenom en die geldt v o o r de arts, tandarts, apotheker, klinisch psycholoog, psychotherapeut, fysiotherapeut, verloskundige en verpleegkundige. V elen van hen w erken in dienstbetrekking. V erpleegkundigen w erken, naar aan te nem en valt, bijna altijd in dienstbetrek k in g. T w eede aanvulling o p de nota van 3 decem ber 1993 inzake het T u ch trech t, opgesteld d o o r de v o o rzitter van de Raad v o o r de Scheepvaart: In hoofdstuk V van de Schepenw et is o n d er m eer geregeld dat tegen een kapitein die zich heeft m isdragen een klacht kan w o rd en ingediend en dat de Raad vo o r de Scheepvaart bij g egrond bevinden van de klacht aan de kapitein een tuchtrechtelijke m aatregel kan opleggen bestaande uit een berisping o f het ontnem en van zijn bevoegdheid voor de duur van m axim aal tw ee jaar. G erechtigd om een klacht in te dienen zijn behalve het H oo fd van de Scheepvaartinspectie, de eigenaar, assuradeuren en bevrachters oo k de schepelingen, passagiers en andere opvarenden. D o o r het H oofd van de Scheepvaartinspectie w o r den regelm atig klachten ingediend. Deze hebben b etrekking o p gevallen w aarin w el is gehandeld in strijd m et bindende regelingen, doch w aarbij zich geen ram p in de zin van de Schepenw et heeft v o o r gedaan. M et nam e v o o r passagiers, schepelingen en andere opvarenden is het van belang dat zij zich bij de Raad v o o r de Scheepvaart k u n n en beklagen o v er m isdragingen van de kapitein. D aar gaat een grote preventieve w erking van u it. MILIEUWETGEVING D e Raad voor de Scheepvaart heeft ook een taak o p g ro n d van de m ilieuw etgeving. Ingevolge art. 28 van de W et v o o r kom ing verontreiniging door schepen kan de M inister van V erkeer en W aterstaat advies vragen aan de Raad v o o r de Scheepvaart indien d o o r een belanghebbende een bezw aarschrift w o rd t ingediend tegen een aanhouding van een schip d o o r een am btenaar van de Scheepvaartinspectie op gro n d van overtreding van deze w et. NEDERLANDSE VERENIGING VAN KAPITEINS TER KOOPVAARDIJ H et B estuur van de N ederlandse V ereniging van K apiteins ter K oopvaardij heeft zich in de bestuursvergadering van 9 februari jo n gstleden gebogen over bovengenoem de problem atiek w aarbij aandacht geschonken is aan: 1. het trekken van lering uit een ongeval 2. h oger beroep procedure 3. ju ridische bijstand voor betrokkenen in elke fase van het onderzoek ook tijdens het vooronderzoek 4. het tu chtrecht H et B estuur heeft in afw achting van de discussie op de eerstvolgende ledenvergadering tijdens de bestuursvergadering geen stan d p u n t geform uleerd. O p de ledenvergadering van de V ereniging van K apiteins ter K oopvaardij te R o tterd am, op 2 m aart jo n g stled en, w erd de discussie o v er het handhaven van de tuchtrechtelijke bevoegdheid van de R aad v o o r de Scheepvaart voorafgegaan d o o r een v o o rd rach t d o o r de heer drs. H. S chikkcr - lid van de V ereniging van K a piteins te r K oopvaardij - die in ju n i 1993 is afgestudeerd m et een doctoraalscriptie getiteld: K oopvaardijtuchtrecht: op koers o f is bijsturing gew enst? D e v o o rd rach t van de heer Schikker begon m et de uitspraak: Q u o vadis... R aad voor de Scheepvaart? SWZ 7/

16 N aar aanleiding van het w eer opgebloeide verlangen van de politiek om zich m et het reilen en zeilen van de Raad voor dc Scheepvaart te bem oeien, heb ik het genoegen u m ijn ideeën hierover uit de doek en tc doen. D e vraag is o fh e t tuchtrecht, d at d o o r de Raad v o o r dc Scheepvaart uitgcoefcnd w o rd t, o n d erg eb rach t m oet w o rd en bij dc strafrechter en, als dit het geval is, w at de verschillen zijn m et de huidige gang van zaken. Van diverse zijden zijn hier een aantal bezw aren tegen in gebracht. V eelgenoem d zijn: 1. de com binatie van onderzoeksinstantie en tuchtrechter w erk t belem m erend op een goede uitv o erin g van de onderzoekstaak; 2. de procedure v o o rd e Raad vold o et niet m eer aan de eisen des tijds, o n d er andere d o o r h et o n tb reken van een form ele ten lastelegging en een beroepsm ogelijkheid; 3. de Raad voor de Scheepvaart berecht een aantal gedragingen die eigenlijk bij het S trafrecht th uishoren, bij alle andere gedrag in g en is het openbare belang niet b etro k k en. M ijns inziens is het eerste bezw aar als v o lg t te ondervangen: laat een com m issie u it de R aad, bestaande u it een ju rist en tw ee leken-deskundigen h et v o o ro n d erzoek uitoefenen, zoals in het strafrecht de rechter-com m issaris. Deze com m issie ra p p o rteert haar bevindingen, al o f niet vergezeld van een voorstel to t behandeling van de ram p d o o r de voltallige Raad. D e leken van deze com m issie m aken dan geen deel u it van de Raad die de ram p behandelt. H et bezw aar van een niet-fo r- m ele tenlastelegging kan deels w o rd en w eg g en o m en d o o rd at de C o m m issie dc tenlastelegging w as ju iste r kan opstellen. D e open n o rm en als goed zeem anschap zullen een form ele tenlastelegging dan no g altijd bem oeilijken. B elangrijk aspect is het o n tb rek en van h o g er beroep: strik t g enom en v o ld o et de h u id ig e procedure aan het V erdrag van R o m e dat boven de nationale w etgeving uitgaat. In d it verd rag, d at afd w in g b aar is bij het E uropese H o f v o o r de R echten van dc M ens in S traatsburg en in een proced u re v o o r de N ederlandse rechter, staan een aantal eisen w aaraan een behoorlijke rech tsp legin g b eh o o rt te v o ldoen. O p g ro n d van een aantal uitspraken van het H o f valt een tu ch trech tp ro ced u re, zoals die v o o r de R aad v o o r de Scheepvaart, o n d e r de bepalingen van het V erdrag van R om e. V olgens het H o f v oldoet een p ro cedure v o o r de Raad v o o r de S cheepvaart aan een aantal vereisten, w a ard o o r h o g er bero ep niet verplicht is. O v erig en s kan m en aan d it bezw aar teg em o et k o m en d o o r h et instellen van een scheepvaartkam er aan cén van de G erechtshoven, naar analogie van een Pachckam er en een Belastingkam er. H et laatste bezw aar is dogm atisch erg interessant: het k o o p v aard ijtu ch trech t heeft als doel het bevorderen van de veiligheid v o o r de scheepvaart. H et nieuw e doel w o rd t nu h et m aatschappelijk belang. O m w at te chargeren: als een schip d o o r een fo u t van dc kapitein e n /o f officieren o p het strand lo o p t is d it alleen strafbaar als er bijvoorbeeld olie u it het schip lo o p t o f de ru st van een kolonie bonte zeekoeten in de bro edtijd v erstoord w ordt! S am envattend kan gesteld w orden dat een aantal niet te g ro te w ijzigingen van de S chepenw et aan de bezw aren van de huidige praktijk teg em o et kan k om en, zonder dat de S trafrechter eraan te pas hoeft te kom en. V erschillen tussen h et K o o p v aard ijtu ch t recht en h et S trafrecht (zie tabel) M en m o et niet vergeten dat ook de teg en partij in h o g er beroep kan gaan! In de d aaropvolgende discussie k o m t een veelheid van o n d erw erp en aan de orde: D o elste llin g tuchtrecht H et zal m oeilijk zijn o m h et tu chtrecht o nder te bren g en bij het strafrecht w ant de doelstellingen zijn anders. D oelstelling van h et tu ch trech t is h et bevord eren van de veiligheid o p zee. H et v o o rk o m en van recidive is één van de doelstellingen van het strafrecht, k o m t bij h et tu c h tre c h t niet v oor. V ooron d erzoek dit G esteld w o rd t dat in een vooro n d erzo ek de getuige w o rd t v erzo ch t vrijelijk een u iteenzetting te geven m et h et doel lering te trekken u it het gebeurde. H ierd o o r k u n n en bezw arende feiten b o v en w ater k o m en die ten nadele van de getuige gebru ik t k unnen w orden. In h et v o o ro n derzoek van het k o o pvaardijtuchtrecht heeft de betro k k en e het recht om zich te laten bijstaan d o o r een raadsm an. Als de getuige tijdens de zitting van de Raad betrokkene w o rd t, zal de zitting m inim aal v o o r enige w eken w o rd en geschorst om de zaak opnieu w v o o r te bereiden. In een strafrechtelijke onderzoek m o et een b etrokkene zo w einig m ogelijk verklaringen afleggen ten einde zich niet te belasten. In beide gevallen van v o o ro n derzoek staat de getuige niet o nder ede. Hij kan zijn verklaring in een later stad iu m w eer intrekken. In dit opzicht is er w einig verschil. C om p lexheid van het strafrecht In de strafrechtspraak w o rd en de zaken d erm ate ingew ikkeld dat de rechters m eer en m eer g ebruik m oeten m aken van deskundigen. D it zou een reden kunnen ASPEKT KOOPVAARDIJTUCHTRECHT STRAFRECHT Doel Kwaliteit beroepsuitoefening Algemeen belang Morman Open (bv: eisen goede zeemanschap) 4 Gesloten ASPEKT KOOPVAARDIJTUCHTRECHT STRAFRECHT Rechters Juristen + beroepsgenoten Juristen zijn om het tu chtrecht niet o v er te hevelen n aar het strafrecht. O o k de veelheid aan verstekzaken is een arg u m en t om niet o v er te gaan naar het strafrecht. H o g e r beroep zal een zaak zelfs n o g langer rekken. Bij de R aad v o o r de Scheepvaart w o rd t rekening g eh o u den m et de beschikbaarheid van de betro k k en personen, d it in tegenstelling to t het strafrecht. Sch eid in g on d erzoek en rechtspraak In h et strafrecht w o rd t het onderzoek d o o r een com m issie o f R echter co m m issaris verricht die daarna geen deel u itm aak t van d e raad. Een com m issie zal de processen verbaal analyseren die d o o r de scheepvaartinspectie e n /o fp o litie zijn o p genom en. Gesloten (bv: artikelen Aanvarings reglement) Sancties Schorsing voor bepaalde tijd Onvoorwaardel1jk/Voorwaardel1Jk Tenuitvoerlegging sancties Onvoorwaardel1 Jk Rechtspraak Centraal Decentraal Procedure Informeel Formeel Tenlastelegging Open Strikt Hoger Beroep Neen Altijd Onvoorwaardelijk/Voorwaardelijk D it v in d t eveneens plaats bij de R aad v o o r de Scheepvaart alleen de onderzoeksinstantie de Scheepvaartinspectie - m aakt SWZ 7/8-94

17 in een later stadium deel u it van de Raad. D e onderzoekende en de rechtsprekende taken van de Raad v o o r de Scheepvaart m oeten d aarom van elkaar gescheiden w o rd en en dit kan w o rd en tew eeggebracht d o o r de onderzoekscom m issie geen deel te laten uitm aken van de Raad. H et tuchtrecht is eenzijdig gericht op het beroep W aarom een beroep apart beoordelen op de beroepsuitoefening? M en w o rd t dubbel gestraft d o o r het strafrecht en het tuchtrecht. H et tu ch t recht b e h o o rt bij een specifiek beroep. W anneer een kapitein en een ladingin- specteur beiden betrokken zijn bij een ram p, w o rd t de kapitein tuchtrechtelijk beoordeeld, de ladinginspecteur gaat vriju it. Een veroordeling d o o r de Raad v o o r de Scheepvaart kan d o o r de rederij als een dringende reden v o o r ontslag gebruikt w orden. M oet het tuchtrecht in stand blijven in w elk e vorm dan ook? H et onderzoek heeft een tw eezijdige aanpak. Enerzijds om lering u it een geval te trekken en anderzijds om tu chtrecht toe te passen. H et uiteindelijke doel van het tu chtrecht is om vanuit beide invalshoeken de veiligheid op zee te bevorderen. In de nieuw e aanpak zou de strafrechter daarna m et het dossier van de R aad voor de Scheepvaart in de hand de m ate van schuld vaststellen en vervolgens de strafm aat toepassen. D e strafrechter d o et het form eel volgens gesloten norm en. D iegenen die vinden dat h et tuchtrecht m o et verdw ijnen en dat m en verder m oet gaan volgens buitenlands m odel - zoals w o rd t voorgesteld in de voorbereiding to t het nieuw e w etsvoorstel - vergeten dat het tu chtrecht in de U S A en C anada volledig intact is gelaten. D e tuchtrechtelijke uitvoering in deze landen ligt in handen van de C oastguard. H et is veelzeggend dat de loodsen het disciplinaire recht hebben ingesteld nadat de loodsdienst geprivatiseerd is. In de zeer bijzondere w ereld van de zeevaart bestaat behoefte aan een institu u t ter beoordeling e n /o f veroordeling. D aar > w aar gehandeld is in strijd m et de open n o rm het goede zeem anschap, m o et de beoordeling verricht w o rd en d o o r de eigen beroepsgenoten. D it g ebeurt bij de loodsen óók, g ebeurt bij de m edici óók en gebeurt bij de accountants óók. Zij hebben behoefte om die n o rm van het goede uitoefenen van het beroep te handhaven en te verbeteren. D o o r het disciplinaire recht n eem t de status van de zeevaart en de zeevisvaart toe, er gaat tevens een g rote preventieve w erking van uit. Z o n d er d it tu ch trech t bestaat de m ogelijkheid van kw aliteitsverlies en w aard o o r de veiligheid aangetast kan w orden zolang m en m aar voldoet aan de rechtsnorm. H et N ederlandse recht heeft geen zeggenschap over schepen die geregistreerd zijn in de N ederlandse A ntillen. D e Raad voor de Scheepvaart onderzo ek t een zaak als de com m issie in de N ederlandse A n tillen m eent dat een ongeval v o o r o n d erzoek in aanm erking kom t. V oorbeelden hiervan zijn de ernstige ongelukken zoals m et de M etula, de M arpessa en de P rinsendam '. W anneer het tu chtrecht w o rd t opg eheven, heeft dit als consequentie dat h et o n duidelijk zal zijn hoe dit so o rt ernstige gevallen o nder de N ederlandse A ntillenvlag w o rd t beoordeeld. D e Raad voor de V erkeersveiligheid is een gegeven. D eze Raad is reeds bijeen gew eest. H oe de ontw ik k elin g verder zal gaan zal m ede afhangen van de reacties van u it de m aritiem e w ereld. D e N ederlandse zeevarenden spelen daarbij een belangrijke rol. D e beroepsgroep is im m ers gebaat bij een goed functionerende Raad voor de Scheepvaart die corrigerend kan optreden. D e Redactie van Schip en W erf de Z ee' n o d ig t lezers uit te reageren op dit artikel. Zij stelt hierv o o r in de volgende uitgaven extra ruim te beschikbaar. BRONNEN 1. M ededelingen voor de Gezagvoerder 1994, deel 1 en O rgaan van de Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij. J. dejo n g h Significant Ships o f 1993 Samengesteld door J. Lingwood. Formaat: 284 x 210 m m, 124 blz.; paperback, gelijmd. U itgave The Royal Institution o f Naval Architects, ISBN X; prijs 20,00, voor RINA-leden 15,00. Deze uitgave beschrijft 49 schepen, van circa 100 m eter lengte o f meer, die in 1993 (of eind 1992) w erden opgeleverd en die representatief zijn voor de laatste ontw ikkelingen in de scheepsbouw. Vooral V L C C s en ro-ro ferries zijn in de publicatie goed vertegenw oordigd, maar daarnaast worden nog van zo n 20 andere, som s sterk gespecialiseerde, scheepstypen voorbeelden besproken. Elke beschrijving, op één na, beslaat tw ee bladzijden: op het eerste blad een kleurenfoto van het nieuwe uitgaven schip, een korte beschrijving en een lijst met gegevens betreffende schip, voortstuwingsinstallatie en verdere uitrusting; op het tweede blad een algemeen plan, waarvan de kwaliteit helaas niet in alle gevallen even goed is. O ok naar land van herkom st vertonen de schepen een grote spreiding: 18 landen zijn in het boek vertegenw oordigd. Van Nederlandse w erven kom en de N orbank (van der Giessen-de N oord) en de M almnes en de M orgenstond I (beide van Ferus Smit). Het is voor de vierde keer dat het R INA een dergelijk boek publiceert en het voldoet dus kennelijk aan een behoefte. Dat is niet verw onderlijk, gezien de grote hoeveelheid inform atie die hier in kort bestek bijeen is gebracht. K. Steel Preshipm ent Surveys: Anchorage Press Ltd, 9 King Street, Tw ickenham TW1 3SD, telephone , fax ISBN ; 25 including postage Disputes over steel cargoes should becom e a thing o f the past if a new international guide written by the N orth o f England P&l club and the w orld s leading expert on the carriage o f steel products by sea, Captain A rthur Sparks, becomes adopted as an international standard. The guide contains a set o f 34 standard clauses in English, Chinese, French, Germ an, Greek, Italian, Japanese, Korean, Filipino, Portuguese, Spanish and T urkish which enable accurate description o f the surface and physical condition o f every conceivable type o f steel cargo sent by sea. It is prim arily designed to help masters, tally clerks and cargo surveyors w orldwide m ake sure that shipping doc- A guide to good practice um cnts accurately describe the apparent order and condition o f the steel cargo when loaded - thus avoiding disputes at the end o f a voyage due to the wide interpretations o f vague descriptions such as rusty or b ent, The authors also hope that steel mills and traders will adopt the guide as a standard. The clauses in the guide are based on the International G roup o f P&I clubs circular o f 1964, which is not obligatory and has been frequently m isinterpreted. By including a short sim ple descriptions o f each clause and high quality colour photographs, the guide aims to ensure correct and consistent uses o f the International G roup circular - thus enfranchising it w ith the status o f an international standard m ethod for describing steel cargoes. Detailed guidance is also provided on the inspection o f w eather deck openings including the use o f chalk, ultrasound and hose tests for watertightness checks. SWZ 7/

18 MAN B&W MOTOREN TYPE 35MC R eeds in 1902 heeft M A N B&W een vernieuw de versie van de 2-tact kru ish o o fd - m o to r ty p e L 35M C gepresenteerd in de destijds uitgebreide fabriek van A lpha D iesel te F rederikshavn in D enem arken. Deze fabriek, onderdeel van genoem d M A N B & W concern, staat onderm eer bekend o m de o n tw ik k elin g en p ro d u k tie van h u n eigen ty p e 4-tact m ed iu m speed m o to ren te w eten de ty p en 23/30A en 28/32 alsm ede van v o o rtstu w in g sco m - ponenten zoals tan d w ielo v erb ren g in g en, asleidingen, (verstelbare) schroeven en v o o rtstu w ingsregelsystem en. Sinds enige ja re n heeft A lpha Diesel de p ro d u k tie van de kleinere M A N B&W 2-tact k ru ish o o fd m o to ren ter hand g en o m en. Als eerste is in 1987 het type S26M C in p ro d u k tie genom en. T hans staan ook de m o to re n m et een b o rin g van 350 en 420 m m op h et p ro g ram m a. H et type L 35M C, w aarvan er w ereldw ijd sinds de introductie in 1981 reeds m eer dan 450 stuks zijn verkocht, is, o m aan de trend van hogere verm ogens per cilindereenheid te k u n n en voldoen, o p details gro n d ig vernieuw d. H et v erm ogen per cilinder is m et 16% toegenom en en bedraagt n u 650 kw /cil. D e nieuw e m o to r, zie fig. 1, w o rd t geleverd m et 4-8 cilinders en m et toerentallen van o m w /rn in. H ierm ede w o rd t een v ern to - gensgebied van kw bestreken. D it hogere v erm o g en gaat gepaard m et hogere v erb ran d in g sd ru k k en te w eten 145 bar tegen voorheen 130 bar. D aard o o r m oesten o n d er andere lagers, zuigers en v erb ran d in g sru im te w o rd en aangepast. T eneinde de specifieke lagerbelasting binnen acceptabele g ren zen te h ouden m o est de diam eter van de krukas w o rd en v e rg ro o t w aard o o r ook Ir. C. V erkleij de afstand tussen de trek ankers verg ro o t m o est w o rden. O o k een stijvere constructie van de fundatieplaat w as een vereiste. Dc cilinderafstand is echter ongew ijzigd gebleven en bedraagt 600 m m. In dc loop van 1993 is in dezelfde b oringklasse de S-versie uitg ek o m en m et een langere slag te w eten 1400 m m, zie fig. 2. D e S35M C kan w o rd en geleverd in uitvoeringen m et 4-12 cilinders, toerentallen van o m w /m in en verm ogens van kw. H et is de eerste com m ercieel op de m ark t verk rijg b are dieselm o to r m e t een slag /d iam eter v erhouding van 4,0. Z oals bekend heeft de proefm o- to r van M A N B&W, het type 4T 50M X een w aarde S /D = 4,4 (zie Schip en W erf de Z ee van N o v. 1993, pag. 525). Fig. 1. Doorsnede M A N B & W L 3 5 M C Fig. 2. Doorsnede M A N B & W S 3 5 M C 324 SWZ 7/8-94

19 V anw ege de hogere zuigersnelheid is het verm ogen per cilinder van deze m o to r iets groter dan van de L-versie nam elijk 700 kw /cil v o o r de S-versie en 650 kw / d l voor de L-versie. In bijgaande tabel 1 staan de hoofdgegevens van beide m o to ren verm eld. h o o fd m o to r is echter uitgerust m et een verstelbare schroeft zoals ook afgebeeld in fig.3. In de referentielijst van M A N B&W A lpha Diesel staan per steekdatum een aantal van 42 verkochte exem plaren van M C -m o to ren verm eld te w eten. 15 st. S26M C 26 st. L35M C 1 st. S35M C W ereldw ijd is het type L35M C bepaald succesvol te noem en m et per stuks verkochte m otoren van het type M C 35 tegenover 104 stuks S26M C en 89 stuks L42M C. L35MC S35MC Boring mn Slag irm S/D Vermogen/cil kw 3, ,0 700 p Ure bar 18,4 18,4 LITERATUUR: 1. Gegevens en tekeningen van M AN B&W Alpha Diesel A/S. 2. M ERJuly Diesel & Gasturbine W orldwide September MER September Toerental (nam.) t/min Gerri.zuigersnelh. m/s 7,35 7,93 Max.verbr.druk bar Spec.brst.verbr. g A W h p X V Hne z bar.m/s 135,2 145,9 Tabel I V an de S35M Ö zijn een g ro o t aantal com - ponenten gelijk aan die van de L35M C. H et zal evenw el duidelijk zijn, dat de krukas, drijfstang, zuigerstang en cilindervoering langer m oeten zijn in verband m et dc grotere slag van de S-versie. H e t cilinderblok m et spoelluchtreceiver en nokkenastrog bijvoorbeeld is voor beide typen identiek. D aardoor steekt de cilindervoering van de S-serie verder boven de cilinderbalk u it dan die bij de L-versie. V oorts heeft de cilindervoering van de S-versie in het m idden een verdikt gedeelte om de nodige stijfheid te w aarborgen. D e kolom m en en fundatieplaat zijn dienovereenkom stig aangepast. D e totale bouw h o o g te voor de S-versie is daardoor ca. 1 m eter gro ter gew orden. In bijgaande fig.3 is een o ntw erp van een m achinekam erinstallatie w eergegeven m et als h o o fd m o to r een 5S35M C van 3500 kw. Aan de voorzijde is deze voorzien van een asgenerator van 700kW. A n dere configuraties zijn in dit opzicht denkbaar, teneinde de m achinekam er- lengte n o g iets korter te kunnen m aken, bijvoorbeeld door m iddel van een aangehangen tandw ielkast op de tussenas. A lpha Diesel heeft een aantal van dergelijke installaties geleverd voorzien van een R E N K C onstant F requency-tand- w ielkast in com binatie m et een vaste schroef. H et m erendeel van de geleverde voortstuw ingsinstallaties m et m ini- b o re 2-tact kruish o o fd m o to ren als Fig. 3. Machinekamerplan met M A N B & W 5S35M C SWZ 7/

20 B U R E A U VERITAS Your versatile and professional partner for: 7 Classification of ships and offshore instaliations B ureau Veritas O ffic e R o tte rd a m W e s tb la a k 7 P.O. Box OS R o tte rd a m P h o n e : +31 (0) Fax :+31 (0) Teiex : BUVER NL V Ship Management Certification, ISM Code Training courses auditing, IQA recognized Founded in 1828 in Antwerp with today 5,000 employees working in 500 offices in 125 countries, active in the marine, dredging, offshore, aerospace, manufacturing, supply, building and export control industry. 2 ^ BEUKERS MARINE INSTRUMENTATION B.V. FOR: * AUTOMATION & INSTRUMENTATION BLOHM VOSS A G Simplex-Compact-afdichtingen Simplex-Compact-Mabilisattevinnen Simplex-Compact-sluurmachines Simplex-Compact-laaers Carbonplan-glijringafdichtingen Centrax-radiaalafdichtingen Schroefaskokerioopbussen Turbulo-olieafacheiders M 1000 accommodatiesysteem Ankers en kettingen NEUENFELDER MASCHINEFABRIK GMBH. Scheepskranen en davits Stuurmachines APPARATEBAU SALZKOTTEN GMBH. Sewage treatment installaties Veiligheidsvatten MOHR HEBETECHNIK GMBH. Blokken, haken en schakels Panamakluizen en verhaalrollen Mangatdeksels en ringen DECKMA GMBH. Oliewaler monitors Babcock tanker deballasting monitor MASCHINENFABRIK BROHL GMBH. Dekwerktuigen Transportwagens H. DEWERS GMBH. & CO. Appendages L E V E R I N G S P R O G R A M M A T t J i y ) U I T T E I M B O G A A R T JETS VACUUM AS Vacuum toilet systemen Ont- en beluchters Ventilatiekappen Waterdichte deuren Hydraulische waterdichte deuren Huiddeuren Spui potten Vlamdovers Dekdoppen MEGATOR PUMPS & COMPRESSORS L td. Pompen Hydrophoorinstallaties Olieskimmers POMPE GARBARINO S P A. Centrifugaal pompen Zuïgerpompen TANKSYSTEM A S. Hermetic Ullage. Temperatuur en interface detectors Hermetic dekafsluiters en lading bemonstenng sa pparatuur LES BRONZES D'INDUSTRIE Centnfugaal gietwerk Speciaalstaal en legenngen WEAR DALE STEEL (Wotsingham) Ltd. Stalen gietstukken Zware staalconstructies Seinhuiswachter t 3034 KH Rotterdam Tel.: Fax: * 24 HOURS SERVICE / REPAIR / MODIFICATIONS / NEW SUPPLY * BOILER CONTROL SYSTEMS * CARGO CONTROL SYSTEMS * INERT GAS SYSTEMS * MAIN ENGINE CONTROL SYSTEMS * VISCOSITY CONTROL SYSTEMS WILGEHOUT KE H'VELD-G'DAM NETHERLANDS TELEPHONE :01846-U883 TELEFAX : A326