D e afschrikking voorbij

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "D e afschrikking voorbij"

Margaretha ten Wolde
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 D e afschrikking voorbij E e n e m p iris c h e stu d ie n a a r a fs c h rik k in g, g e n e ra le p re v e n tie en re g e l- n a le v in g in d e N e d e rla n d s e a fv a lb ra n c h e K arin van W ingerde

Inhoudsopgave W o o rd v o o r a f A fk o rtin g e n Vil xi 1 1.1 In le id in g Aanleiding 1 1 1.2 O ntw ikkelingen in het toezicht op ondernem ingen: 3 groei en tegenkrachten 1.2.1 De roep om strenger straffen in de risicomaatschappij 3 1.

2 Inhoudsopgave W o o rd v o o r a f A fk o rtin g e n Vil xi In le id in g Aanleiding O ntw ikkelingen in het toezicht op ondernem ingen: 3 groei en tegenkrachten De roep om strenger straffen in de risicomaatschappij De andere kant van de medaille:governance en regitleringskapitalisme D o el- en vraagstelling A fbakening O p b o u w van dit boek 19 2 O n tw ik k e lin g e n in h e t a fs c h rik k in g s o n d e rz o e k Inleiding H oe w erkt afschrikking? H istorische ontw ikkeling van het afschrikkingsperspectief Oorsprong van het afschrikkingsperspectief Opkomst van de positivistische criminologie: rationaliteit 28 op zijn retour Heropleving in de jaren De economische benadering van misdaad en straf Conclusie: de kern van het afschrikkingsperspectief V oorkom t de dreiging van sancties dat regels w orden 35 overtreden? E m pirische bevindingen Inleiding Objectivistisch afschrikkingsonderzoek Van de objectieve kosten van bestraffing naar percepties van de 42 pakkans en de strafmaat De informele kosten van bestraffing Conclusie A fschrikking en bedrijfsm atig gepleegde crim inaliteit Inleiding Objectivistisch afschrikkingsonderzoek en regelnaleving door 53 ondernemingen Perceptuele studies naar bedrijfsmatig gepleegde criminaliteit Informele sociale gevolgen en regelnaleving door ondernemingen Conclusie 61

Dc afschrikking voorbij 2.6 Een ander beeld: de o n dernem ing als responsieve actor 62 2.7 C onclusie 66 3 T e rre in v e rk e n n in g : d e N e d e rla n d s e a fv a lb ra n c h e 69 3.

3 Dc afschrikking voorbij 2.6 Een ander beeld: de o n dernem ing als responsieve actor C onclusie 66 3 T e rre in v e rk e n n in g : d e N e d e rla n d s e a fv a lb ra n c h e Inleiding D e afvalbranche in de 2T' eeuw Een eerste indruk Een korte historische schets Kenmerken en structuur van de afvalbranche Het dynamische karakter van de afvalbranche Een blik op de toekomst D e voor afvalbedrijven geldende m ilieu w et- en regelgeving De ontwikkeling van het milieubeleid De systematiek van de milieuwetgeving Afvalstoffenwetgeving Strafbaarstelling van milieuverontreiniging Het karakter van de milieuregelgeving Van U niser n a a rt C R : de ontw ikkeling van de handhaving Inleiding Dc affaire EM K/U niser: aandacht voor de handhaving Via Booy Clean, Kemp en Zegwaard naar T C R Gevolgen en ontwikkelingen in toezicht en handhaving R eputatie, respectabiliteit en de relatie m e t de buitenw ereld Conclusie O p z e t v an h e t e m p iris c h o n d e rz o e k Inleiding Van th eorie naar em pirie Een m ulti-m ethode aanpak Veertig bedrijfscases Selectie, werving en toegang Interviews met vignetten Observaties Documentenanalyse Analyse van mediaberichtgeving Interview s m et publieke en private to ezichthouders Analyse van de verzam elde data Een eerste kennismaking: beschrijving van de bedrijven 149 en de respondenten / Introductie van de bedrijven Introductie van de respondenten U itleiding 159 xiv

5 A fs c h rik k in g e n g e n e ra le p re v e n tie in de Inhoudsopgave N e d e rla n d s e a fv a lb ra n c h e 5.1 Inleiding 161 5.2

4 5 A fs c h rik k in g e n g e n e ra le p re v e n tie in de Inhoudsopgave N e d e rla n d s e a fv a lb ra n c h e 5.1 Inleiding B ekendheid m et en benutten van sancties In hoeverre bereikt de informatie over sancties de doelgroep van potentiële overtreders? Relevantie van sancties D e relatieve w erking van sancties Over de strafmaat De invloed van de pakkans I De rol van sancties nader bekeken De ergste sanctie is De indirecte werking van sancties O nbedoelde effecten van bestraffing Het geringe vermogen van de afkeuring De relatie met de toezichthouder C onclusie D e in v lo e d v an d e m a a ts c h a p p e lijk e o m g e v in g 203 o p h e t g e d ra g v an b e d rijv e n in d e a fv a lb ra n c h e 6.1 Inleiding Afval als volksaandeel D e druk vanuit de m aatschappelijke om geving Werkingsmechanismen De zichtbaarheid van de onderneming R eacties op de m aatschappelijke om geving / Gehoor geven aan maatschappelijke verwachtingen Strategische reacties op de maatschappelijke omgeving D e w isselwerking tussen de m aatschappelijke om geving 235 en het publieke toezicht 6.5. / Informatie over het milieugedrag van bedrijven Maakt de overheid gebruik van het maatschappelijke toezicht? C onclusie R e g u le rin g v a n b in n e n u it: d e b e d rijfs in te rn e 249 a a n d a c h t v o o r h e t m ilie u 7.1 Inleiding: It s the m anagem ent stupid! Publieke versus private bedrijven M ilieum anagem entsystem en, m otieven en certificering / Inleiding Kenmerken van een goed functionerend milieumanagementsysteem 2 56 xv

D e afschrikking voorhij 7.3.3 Motieven voor milieuzorg 259 7.3.4 Milieumamgementsystemen in de afvalbranche 263 7.3.5 De relatie tussen het milieumanagementsysteeni 269 en de naleving van regels 7.3.6 Conclusie 273 7.

5 D e afschrikking voorhij Motieven voor milieuzorg Milieumamgementsystemen in de afvalbranche De relatie tussen het milieumanagementsysteeni 269 en de naleving van regels Conclusie De rol en positie van de m ilieucoördinator Inleiding De informele positie van de milieucoördinator De formele positie van de milieucoördinator Druk van buitenaf Conclusie A ttitude en tone at the top Inleiding De tone at the top: bouwstenen De tone at the top in de afvalbranche Conclusie Conclusie D e a fsc h rik k in g v o o rb ij Inleiding Em pirische bevindingen: een terugblik Over afschrikking en generale preventie De invloed van de maatschappelijke omgeving De bedrijfsinterne aandacht voor het milieu C onclusies en theoretische im plicaties De afschrikwekkende werking van sancties De wisselwerking tussen afschrikking, maatschappelijke controle 313 en de bedrijfsinterne aandacht voor het milieu Bereik en beperkingen van dit onderzoek Implicaties voor toekomstig onderzoek Implicaties voor de praktijk van toezicht en handhaving Differentiatie in sanctieboodschappen Activeren van de maatschappelijke omgeving Systeenigericht toezicht Tot besluit 332 XVI

Inhoudsopgave L ite ra tu u r 333 L ijst v an a a n g e h a a ld e p a rle m e n ta ire stu k k e n 369 O v e rz ic h t v an a a n g e h a a ld e ju r is p r u d e n tie 371 S u m m a ry 373 B ijla g

6 Inhoudsopgave L ite ra tu u r 333 L ijst v an a a n g e h a a ld e p a rle m e n ta ire stu k k e n 369 O v e rz ic h t v an a a n g e h a a ld e ju r is p r u d e n tie 371 S u m m a ry 373 B ijla g e n G esprekspuntenlijst interview s bedrijfscases O verzicht bedrijfscases G esprekspuntenlijst interview s toezichthouders O verzicht interview s toezichthouders 403 C u r r ic u lu m V ita e ^ XVII

Vergelijkbare documenten

Ondermijnende milieucriminaliteit. Welkom!

Ondermijnende milieucriminaliteit Welkom! Ondermijnende milieucriminaliteit Annelies Vanlandschoot Programmamanager lectoraat Milieucriminaliteit Ondermijnende milieucriminaliteit Lectoraat Milieucriminaliteit