Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie"

Transcriptie

1 Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie Gijs van Kuik, em. HL TU-Delft 3 april 2017

2 Waar staat windenergie: 164 m Ø 8 MW turbine 5 windcentrales van 700 MW in de Noordzee Inbedding in het net de zee de maatschappij

3 De grootste draaiende machines op aarde:

4 De ontwikkeling van de blad technologie van Bonus (1985) Een continue evolutie van technologie en bedrijf tot Siemens (2012)

5 Een moderne turbine 2012, Siemens 6MW, 75m blad

6 danregn-bonus-65/picture-v5bt6xntqkp Een moderne turbine 2012, Siemens 6MW, 75m blad Een pionier - turbine 1985, Bonus 65kW, 7.4m blad

7 Ontwikkeling van blad technologie Schaal: 10 Rotor oppervlak: 100 Bonus 65kW, 7.4m, 1985 rotor gewicht 1 ton Gewicht Bonus rotor op Siemens schaal bij ongewijzigde technologie: 1000 Gewicht Siemens rotor: 80 Siemens 6MW, 75m, 2012 rotor gewicht 80 ton Bonus blad op Siemens schaal: rotor van 1000 ton Slechts 8% van opschaling met ongewijzigde technologie

8 Kosten van opwekking Elektriciteit, in ct / kwh Markt + externe kosten Eerste windparken op zee, 20j geleden Roland Berger

9 Kosten van opwekking Elektriciteit, in ct / kwh Markt + externe kosten Opwekkosten van de 1 st offshore windcentrale in het Energie Akkoord (DONG) En van de 2 de windcentrale (Shell, Van Oord, Eneco en Mitsubishi/DGE) Subsidie voor offshore wind

10 Jos Beurskens Grote turbines In grote windcentrales op zee Tegen redelijke kosten Zijn windturbines & windparken klaar? Is meer onderzoek nuttig & nodig?

11 Het eenvoudige antwoord

12 Waren vliegtuigen klaar na de Dakota (1935), of de 1 ste Boeing 707 (1958)? /11/boeing-707.jpg

13 Boeing 707 Airbus A380 grootte, kosten, waarde voor de maatschappij

14 Het genuanceerde antwoord

15 Enkele voorbeelden van 1. Nieuwe concepten 2. Nieuwe toepassingen 3. Oude en nieuwe wetenschappelijke vragen nummers op volgende sheets refereren hieraan

16 Carlos Ferreira, Gerard van Bussel, TUD 1. Drijvende verticale as turbines

17 Roland Schmehl, TUD 1. Windenergie op zeer grote hoogte door middel van bestuurbare vliegers

18 2. Wind en zon voor brandstof Werk in uitvoering warmte elektriciteit grondstoffen transport Een nog veel grotere taak: brandstof maken Geschatte NL energiebehoefte in 2050: 2500 PJ. Chris Hellinga, TUD

19 Informatie: Fokko Mulder, TUD 2. Synthetische brandstof: Voorbeeld: ammonia Windenergie Ammonia Opslag CO 2 vrije elektriciteit door aangepaste gas-centrales CO 2 vrije brandstof Windcentrales op kunstmatige eilanden (TenneT?) of drijvende platforms kunnen tankstations voor duurzame scheepvaart en visserij worden.

20 2. Multifunctioneel gebruik van windparken Jos Beurskens Voorbeeld: Binnen een windpark mag niet gevist worden Hoge vis-dichtheid: het is een kraamkamer Kan de visserij hier haar voordeel mee doen?

21 Han Lindeboom, WUR 2. Multifunctioneel gebruik van kustgebieden voorbeeld: de Vlaamse kust Energie productie door windparken Energie opslag in atollen Voedsel productie in laguna s: vis, algen, oesters Kustdefensie Concept: Gunter Pauli

22 3. De wetenschappelijke vragen Lange termijn onderzoekuitdagingen in windenergie Opgesteld door de European Academy of Wind Energy In 11 vakgebieden Ook vrij te downloaden op

23 3. De schaal van wind, turbulentie en aerodynamica Jos Beurskens Weerspatronen 1000 km Clusters van windparken 100 km Windpark 10 km Windturbine tot turbine 1 km Rotor 100 m Profiel (doorsnede door blad) 1 m De profiel-grenslaag 1 mm

24 3. Bovendien Jos Beurskens Wind turbines werken op een hoogte die tot een tijd geleden niet interessant was voor onderzoek: Te hoog voor scheepvaart, visserij Te laag voor meteorologie, luchtvaart

25 3. Jos Beurskens De schaal en de belastingen : Het eigen gewicht wordt een probleem: bladen, generator, tandwielkast De standaard vermoeiingskennis wordt ontoereikend Kunnen we ons eigen materiaal maken? Zoja, wat zijn de specificaties?

26 3. De schaal en de belastingen : Norwegian Geotechnical Institute Het langdurige effect van hoge, fluctuerende belastingen op zeer grote fundaties is onzeker, zowel voor de constructie als voor de ondergrond Plaatsing nieuwe turbine, na 20 jaar, op oude support structure? Andrei Metrikine, TUD

27 3. Integratie van windenergie in het systeem Juridisch en organisatorisch: wie Uit TenneT eiland video mag aan welke knoppen zitten? Hebben we de juiste instituties? Financieel: afstemming elektriciteitsmarkten Technisch: regelbaarheid, opslag, afstemming andere bronnen

28 3. Windenergie is zeer goed regelbaar 25 Enercon 9 MW windpark in Duitsland: demonstratie 20 Windsnelheid m/s Productie MW ENERCON 0 0 minuten

29 3. Windenergie is zeer goed regelbaar 25 Enercon 9 MW windpark in Duitsland: demonstratie 20 Windsnelheid m/s Productie MW verlies versus regel baar heid ENERCON 0 0 minuten Per windturbine kan dit. Per centrale? Hele Noordzee???

30 Dank voor uw aandacht.

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Alles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive

Alles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive Hoe werkt een windturbine? Het basisprincipe is eenvoudig. De rotorbladen (wieken) zitten gemonteerd op een as. Als het waait draaien de rotorbladen en gaat de as draaien. De as laat vervolgens een generator

Nadere informatie

Kleine windturbines. Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur. Filip Arnou Green Energy Consult

Kleine windturbines. Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur. Filip Arnou Green Energy Consult Kleine windturbines Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur Filip Arnou Green Energy Consult Windenergie De wind is een onuitputtelijke en natuurlijke bron om elektriciteit

Nadere informatie

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager We@Sea 1973 2012 Energie potentieel van de Noordzee Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken

Nadere informatie

Windenergie. Verdiepende opdracht

Windenergie. Verdiepende opdracht 2015 Windenergie Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over windenergie. Pagina 1 Inhoud 1. Windenergie... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 9 Pagina 2 1. Windenergie

Nadere informatie

Windenergie. 1. Wat is windenergie? 3. Wat zijn voordelen, nadelen en risico s van windenergie?

Windenergie. 1. Wat is windenergie? 3. Wat zijn voordelen, nadelen en risico s van windenergie? Windenergie ECN-facts 1. Wat is windenergie? Windenergie is de verzamelnaam voor technieken waarbij de bewegingsenergie die in wind zit, wordt omgezet in andere bewegingsenergie of in elektrische energie.

Nadere informatie

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018 Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk 4 oktober 2018 Agenda 13:30 14:15 uur 14:15 14:30 uur 14:30 15:30 uur 15:45 uur Presentatie innogy Busreis naar windpark Bezoek Windpark Kattenberg Reedijk

Nadere informatie

NHL lectoraat Wind Energie

NHL lectoraat Wind Energie NHL lectoraat Wind Energie Gerard Schepers, Lector Windenergie, NHL Hogeschool MCN netwerkbijeenkomst, 16-5-2013 Inhoud Waarom windenergie Uitdagingen (technologisch/sociaal economisch) Activiteiten Lectoraat

Nadere informatie

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen IRO/CEDA lezing Bert Wilbrink (ministerie EZK) Suzanne Lubbe (RWS) 12 maart 2019 Inhoud presentatie Visie overheid op ecologische impact bouw

Nadere informatie

Introductie windenergiesector

Introductie windenergiesector Introductie windenergiesector Blok 2 Sander Lagerveld Dag 10 Windenergie 1 Duurzaam werken op Zee Toepassing van windenergie in Nederland Duurzaam werken op zee 2 Windmolens verschijnen vanaf 12e eeuw

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen

Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen 7 juni 2007 inhoud energie waarom windenergie voor- en nadelen van windenergie windaanbod vergunningen en regelgeving aspecten van belang: windplan Vlaanderen

Nadere informatie

25 jaar windenergie in de Noordoostpolder

25 jaar windenergie in de Noordoostpolder 25 jaar windenergie in de Noordoostpolder Ir. Guido Bakema KIVI-Excursie 14 september 2015 RWE Innogy Windpower Netherlands B.V. 1 Agenda 1. de Noordoostpolder 2. Het windpark Westermeerdijk (1987 2015)

Nadere informatie

Chris Westra (senior consultant ECN)

Chris Westra (senior consultant ECN) De ontwikkelingen van offshore windenergie en een roadmap voor Nederland Chris Westra (senior consultant ECN) (general manager We@Sea) www.we-at-sea.org www.ecn.nl www.haveneilandopzee.nl Waarom windenergie?

Nadere informatie

FPG symposium duurzame energie Case windproject Kattenberg Reedijk

FPG symposium duurzame energie Case windproject Kattenberg Reedijk FPG symposium duurzame energie Case windproject Kattenberg Reedijk Rob Smit innogy 6 december2017 Even voorstellen Anne Struijs Projectontwikkelaar +31 6 158 55 917 anne.struijs@innogy.com Rob Smit Projectontwikkelaar

Nadere informatie

TKI Wind op Zee Workshop Financiering

TKI Wind op Zee Workshop Financiering TKI Wind op Zee Workshop Financiering Met welk support regime worden ambities offshore wind NL bereikt? 7 mei 2013 Amersfoort Marco Karremans Wind op Zee cruciaal voor 16% duurzame energie in 2020 Doelstelling:

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Maarten Timmerman Offshore Windenergie Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Wat doet TKI Wind op Zee? SEmuleert en faciliteert de ontwikkeling en implementaee van offshore windtechnologie voor de industrie (MKB)

Nadere informatie

Energie uit getijstroming

Energie uit getijstroming Royal Netherlands Institute for Sea Research Energie uit getijstroming Janine Nauw a, Marck Smit a, Walther Lenting a, Belen Blanco b, Jurre de Vries c, Herman Ridderinkhof, Hendrik van Aken en Mathijs

Nadere informatie

RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee

RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee Persbericht - Maandag 3 oktober 2016 / 1 RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee Rentel NV heeft financial close bereikt voor de realisatie van een nieuw

Nadere informatie

Energie opslag. Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE. October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven

Energie opslag. Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE. October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven Energie opslag Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE WWW.HUMSTERLANDENERGIE.NL October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven Energie opslag Potentiële energie van water Natuurkundige

Nadere informatie

Windenergie; werking en perspectief

Windenergie; werking en perspectief Windenergie; werking en perspectief Jos Beurskens Den Haag 30 mei 2012 www.ecn.nl Energiedichtheid van wind P wind = ½..V 3 [W/m 2 ] Windsnelheid (m/s) Windsnelhed (Watt/m²) 3 16 V (m/s) 6 130 12 1035

Nadere informatie

Windenergie in Brussel

Windenergie in Brussel Windenergie in Brussel Utopie of realtiteit? Els Ampe Vlaamse Club 20 september 2010 1 Klassiekers 2 Klassiekers 3 Windenergie in de stad? 4 Imagine 5 Imagine Zero energy house San Francisco 07 6 Imagine

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Stand van zaken offshore windenergie in Nederland

Stand van zaken offshore windenergie in Nederland Stand van zaken offshore windenergie in Nederland Chris Westra (We@Sea) met dank aan Sander de Jong (Rijkswaterstaat Noordzee) Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken operationeel

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Systeemaspecten en Netintegratie. Ralph Hendriks (TU Delft, Siemens AG)

Systeemaspecten en Netintegratie. Ralph Hendriks (TU Delft, Siemens AG) Systeemaspecten en Netintegratie Ralph Hendriks (TU Delft, Siemens AG) Inhoud Systeemaspecten Balanshandhaving met wind Netintegratie Stand van de techniek Overzicht ontwerpaspecten Clusteren en combineren

Nadere informatie

Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012. Gas. Gas. Volume (mrd. m 3 ) 83. Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65

Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012. Gas. Gas. Volume (mrd. m 3 ) 83. Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65 Technische onderbouwing themapagina s GasTerra Jaarverslag 2012 Gas Gas Volume (mrd. m 3 ) 83 Calorische waarde (Hi) (MJ/m 3 ) 31,65 Calorische waarde (Hs) (MJ/m 3 ) 35,17 Energie-inhoud op onderwaarde

Nadere informatie

Het gebruik van energie wordt steeds meer. Dus zijn er ook meer bronnen nodig. Sommige gassen raken

Het gebruik van energie wordt steeds meer. Dus zijn er ook meer bronnen nodig. Sommige gassen raken Werkstuk door een scholier 1870 woorden 2 maart 2008 6,1 355 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Wat is windenergie en hoe werkt een windturbine? Windenergie is de energie die door de wind wordt geleverd.

Nadere informatie

Windturbines. Energie in de wind Rotor is de motor. Zeeuwind. 07 April Voor meer informatie:

Windturbines. Energie in de wind Rotor is de motor. Zeeuwind. 07 April Voor meer informatie: Zeeuwind Windturbines 07 April 2016 Opgericht in 1987 Coöperatieve Windenergie Vereniging Ruim 1900 leden (Mede)eigenaar van 14 windparken in Met 41 MW 11% van het Zeeuwse windvermogen Produceert jaarlijks

Nadere informatie

Opschalen, saneren of vervangen

Opschalen, saneren of vervangen Opschalen, saneren of vervangen Veel te sober ingerichte één op één vervangingsregeling SDE+ 2015 onderzoek Bosch &van Rijn i.o.v. NWEA 1000-1800 MW MEP en oudere turbines Lage energieprijzen -> geen rendabele

Nadere informatie

Kan Heiloo op de zon en de wind draaien?

Kan Heiloo op de zon en de wind draaien? Kan Heiloo op de zon en de wind draaien? - 26 Januari 2017 Wilma Eerenstein en Peter Leenders 1 Hoe zit het nu in Nederland? 2 Energiegebruik in Nederland Totaal: 3000 PJ = 833 333 333 333 333 kwh Per

Nadere informatie

Kleine windturbines. Stand van zaken. infoavond KWT 23 september 2014. Karel Van Wyngene

Kleine windturbines. Stand van zaken. infoavond KWT 23 september 2014. Karel Van Wyngene Kleine windturbines Stand van zaken Karel Van Wyngene Universiteit Gent, Power-Link Windkracht 13, Demo-disseminatieproject (NIB/FvT) Overzicht - Onderscheid KMWT - Types windturbines - Invloed locatie

Nadere informatie

Duurzame energie in balans

Duurzame energie in balans Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag

Nadere informatie

Datum: 11 oktober 2006 Tijd: 09.00 12.00 uur

Datum: 11 oktober 2006 Tijd: 09.00 12.00 uur Tentamen Blijvende Energiebronnen (4P510) Datum: 11 oktober 2006 Tijd: 09.00 12.00 uur N.B. Aangezien de vraagstukken van dit tentamen door verschillende docenten worden beoordeeld, dient u elk vraagstuk

Nadere informatie

Inleiding in de wereld van energieopslag

Inleiding in de wereld van energieopslag FME-CWM themamiddag energieopslag Jasper Groenewegen Duurzame lokale opwekking verschuift de balans 2 Duitse elektriciteitsprijs volgt nu al de PV productie 3 met extremen tot gevolg! 4 Kortom, we live

Nadere informatie

Opbrengsten en Vollasturen

Opbrengsten en Vollasturen Opbrengsten en Vollasturen Jos Beurskens We@Sea / ECN www.we-at at-sea.org / www.ecn.nl De opbrengst van een windturbine 2.500 2.000 1.500 Vermogen (kw) 1.000 500 % 0 5 10 15 20 25 30 x V [m/s] = E [kwh/a]

Nadere informatie

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen 1 Doelstelling Dordrecht 2015 Routekaart Duurzaamheidsdoelstellingen 2010-2015: Doelstelling 2015 Duurzame energie 132 TJ

Nadere informatie

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee Voortgangsrapport windenergie op zee Programma windenergie op zee 11 december 2014 Inhoud Wat moeten we doen? Waar staan we nu? Randvoorwaarden Waar staan we nu? Voorbereiding tender Borssele SDE+ tendersysteem

Nadere informatie

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE OP WEG NAAR MEER WIND OP ZEE & NIEUWE BUSINESS KANSEN AYOP.COM URGENTIE - ENERGIETRANSITIE Monday 8 th of October 2018, the UN Climate Scientists have alarming news for the

Nadere informatie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Waterstof Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Jörg Gigler & Marcel Weeda TKI Nieuw Gas Waterstofbijeenkomst

Nadere informatie

Windenergie. Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni

Windenergie. Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni Windenergie Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni 2015 www.ecn.nl Petten Energy Research Site 275 employees 290 employees 370 employees 600 employees ECN Expertise areas Wind

Nadere informatie

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet?

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet? Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet? a) Belasting verkwisting b) EMC straling c) Faalrisico d) Flora & Fauna verstoring e) Geluid

Nadere informatie

Overleven met energie

Overleven met energie Overleven met energie Jo Hermans Universiteit Leiden Nationaal Congres Energie & Ruimte, TU Delft, 22 september 2011 Overleven met energie Een blijma in 5 bedrijven 1. Meest onderschatte wet 2. Meest onderschatte

Nadere informatie

Windsnelheidseffecten achter windturbines

Windsnelheidseffecten achter windturbines Windsnelheidseffecten achter windturbines E.T.G. Bot B.H. Bulder Juli 2017 ECN-E--17-034 Management samenvatting Bij de ontwikkeling van het windpark Flevoland Noord, onder werknaam Windplan Blauw, zijn

Nadere informatie

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer

Nadere informatie

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? 1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW

Nadere informatie

Externe notitie Amsterdam, 29 augustus Bevindingen

Externe notitie Amsterdam, 29 augustus Bevindingen Externe notitie Amsterdam, 29 augustus 2017 Kenmerk Afdeling Van Voor ECN-N--17-022 S.M. Lensink, L.W.M. Beurskens Ministerie van Economische Zaken Onderwerp Kosten wind op zee 2017 (versie 2 met update

Nadere informatie

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Martine Uyterlinde, Ruud van den Brink, ECN Sven Stremke, WUR Martine Uyterlinde/ECN Sven Stremke/WUR John van Roosmalen/ECN Wim Sinke/ECN Adri

Nadere informatie

Alg. informatiebrochure 11-10-2014 1

Alg. informatiebrochure 11-10-2014 1 Alg. informatiebrochure 11-10-2014 1 WindInvenT windmolens en modulaire windenenergiesystemen 2 Verschil in energieopwekking door windenergie en zonne-energie 11-10-2014 3 Verschil in energieopwekking

Nadere informatie

Windstroom en werkgelegenheid

Windstroom en werkgelegenheid Windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 x meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer dan 40 x

Nadere informatie

Windenergie, de feiten

Windenergie, de feiten 1.15 Windenergie Fig. 64 Windmolen Windenergie, de feiten Bij NWEA is een nieuwe flyer met feiten over windenergie verschenen om te gebruiken tijdens informatieavonden voor burgers en volksvertegenwoordigers.

Nadere informatie

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail

Nadere informatie

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Dr. Walter Mondt, ECOREM 26 november 2013 1 Inhoud Voorstelling Ecorem NV Context van de studie Werkingsprincipe van het energieatol Opbouw van het energieatol

Nadere informatie

BLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project

BLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project BLIX Consultancy BV Hoe kies je de juiste windturbine voor je project In deze presentatie Introductie BLIX Hoe kies je de juiste windturbine voor je project Techniek Turbinevermogen en powercurve Aandachtspunten

Nadere informatie

Windenergie 0900-9892. Kleine windturbines. Gebouwde omgeving

Windenergie 0900-9892. Kleine windturbines. Gebouwde omgeving Windenergie Kleine windturbines Windenergie is altijd belangrijk geweest voor Nederland. In onze geschiedenis betekende de wind een onmisbaar hulpmiddel om ons over het water voort te bewegen en om land

Nadere informatie

Financiële baten van windenergie

Financiële baten van windenergie Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Windenergie in Utrecht

Windenergie in Utrecht Windenergie in Utrecht J.H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie (NKPW) www.nkpw.nl Conclusies Windenergie is geen noemenswaardig alternatief voor fossiele energie en levert geen noemenswaardige

Nadere informatie

Insights Energiebranche

Insights Energiebranche Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is

Nadere informatie

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op? Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

Titel Studie zog-effecten project Windenergie A16

Titel Studie zog-effecten project Windenergie A16 Titel Studie zog-effecten project Windenergie A16 Datum 15-08-2018 Auteur Aniel Balhari Inleiding Het ontwerp van het provinciaal inpassingsplan Windenergie A16 heeft van 19 juni t/m 30 juli 2018 ter inzage

Nadere informatie

Duurzame energie. Een wenked perspectief? 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde

Duurzame energie. Een wenked perspectief? 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde Duurzame energie Een wenked perspectief? Naar een nieuwe Delta Wet Energie Manifest van 6 politieke partijen 16 maart 2010 Ons land kan en moet voor 2050 helemaal overstappen op hernieuwbare energie, zoals

Nadere informatie

PERSMEDEDELING CFE. RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee

PERSMEDEDELING CFE. RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee PERSMEDEDELING CFE RENTEL NV bereikt Financial Close voor 309 MW offshore windproject in de Belgische Noordzee Rentel NV heeft financial close bereikt voor de realisatie van een nieuw 309 MW offshore windpark

Nadere informatie

Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland. David Molenaar. 27 november 2008 Siemens AG

Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland. David Molenaar. 27 november 2008 Siemens AG Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland David Molenaar Siemens Nederland N.V. Energy Renewables Wind Power 27 november 2008 1 Inhoud Siemens Energy Siemens offshore kenniscentrum :

Nadere informatie

ONDERNEMERS ONTBIJT OOSTVOORNE 15 NOVEMBER 2018

ONDERNEMERS ONTBIJT OOSTVOORNE 15 NOVEMBER 2018 ONDERNEMERS ONTBIJT OOSTVOORNE 15 NOVEMBER 2018 KENNISMAKEN 1959 Ir. bouwkunde Delft Getrouwd, 2+2 kinderen Sinds 2009 directeur Coöperatie Deltawind 1998-2009 zelfst. ondernemer 83-98 milieu en vhv Rode

Nadere informatie

Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven

Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven NEN-Platform Wind op Zee 23 december 2013 Frank Kortstee, NEN TKI WoZ Internationalecoordination 1 Inhoud Belang van normen Normontwikkeling Recente ontwikkelingen

Nadere informatie

Windenergie. Energie en Klimaat. Chris Westra Koning Willem I College Rob de Vrind

Windenergie. Energie en Klimaat. Chris Westra Koning Willem I College Rob de Vrind Windenergie Chris Westra we@sea.nl Het startte in 1972 als hierboven en nu heeft men enorme turbines ontwikkeld. Chris Westra we@sea.nl Windenergie In 2010 heeft Nederland 2,2 GW aan windmolens staan vnl

Nadere informatie

Windenergie goedkoper dan kernenergie!

Windenergie goedkoper dan kernenergie! Go Wind - Stop nuclear Briefing 1 26 june 2002 Windenergie goedkoper dan kernenergie! Electrabel geeft verkeerde informatie over kostprijs van kernenergie en windenergie. Electrabel beweert dat windenergie

Nadere informatie

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag Rob van Leeuwen Agenda Introductie Jules Energy Uitleg project Energie-opslag op het boerenbedrijf Uitrol project in Drenthe Eerste

Nadere informatie

Wie zit achter Windpark Fryslân?

Wie zit achter Windpark Fryslân? Inititatiefnemer, Windpark Fryslân, 2016 windpark Wie zit achter Windpark Fryslân? Het windpark is een initiatief van Windpark Fryslân B.V. windpark De initiatiefnemers hebben ook het Windpark Westermeerwind

Nadere informatie

Windenergie in de Wieringermeer

Windenergie in de Wieringermeer Windenergie in de Wieringermeer J. H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie Conclusies Windenergie is geen noemenswaardig alternatief voor fossiele energie en levert geen noemenswaardige

Nadere informatie

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 Een advies aan de Provincie Zuid-Holland Maart 2019 Zuid-Holland kent een dubbele urgentie voor ontwikkelen groene waterstofeconomie:

Nadere informatie

Juridische en ruimtelijke aspecten

Juridische en ruimtelijke aspecten Openbreken van de markt voor kleine en middelgrote windturbines Juridische en ruimtelijke aspecten Startpunt: In het verleden zijn er reeds verschillende vergunningsaanvragen van kleine en middelgrote

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2015, Vito, september 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

SET Analysis. Windenergie op land. Jos Beurskens SET Analysis (Voorheen ECN) KIVI Mini Seminar Windenergie Arnhem, 19 October

SET Analysis. Windenergie op land. Jos Beurskens SET Analysis (Voorheen ECN) KIVI Mini Seminar Windenergie Arnhem, 19 October Windenergie op land Jos Beurskens SET Analysis (Voorheen ECN) KIVI Mini Seminar Windenergie Arnhem, 19 October 2016 1 Wind Farm Westermeerwind Largest nearshore wind farm in the Netherlands, 700-1200 m

Nadere informatie

De helft van de elektriciteit duurzaam in 2025? En

De helft van de elektriciteit duurzaam in 2025? En 1 van 14 10-1-2019 16:38 Energieblog van Jasper Vis Ik hou van feiten over onze energievoorziening. Ik schrijf deze blog op persoonlijke titel. Tot 1 oktober 2018 was ik directeur Nederland bij Ørsted

Nadere informatie

Betreft: Verzoek tot beleid inzake kleine windmolens voor particulieren en bedrijven.

Betreft: Verzoek tot beleid inzake kleine windmolens voor particulieren en bedrijven. Aan B & W en de leden van de gemeenteraad, % % Raadhuisplein 1, Heemstede. Heemstede, 22 juni 2011. Geachte mevrouw/mijnheer. Betreft: Verzoek tot beleid inzake kleine windmolens voor particulieren en

Nadere informatie

Energiemanagement Windturbines

Energiemanagement Windturbines Energiemanagement Windturbines Waarom duurzame energiesystemen? Steeds meer toegepast In praktijk kom je dit tegen Als o.a. adviseur, ontwerper, beheerder zijn kennis en vaardigheden hiervan vereist. Versie

Nadere informatie

Een beginners handleiding voor duurzame energie

Een beginners handleiding voor duurzame energie Een beginners handleiding voor duurzame energie Waarom leren over duurzame energie? Het antwoord is omdat: een schone energiebron is het niet begrensd wordt door geografische grenzen en geo-politiek INHOUD

Nadere informatie

Les De productie van elektriciteit

Les De productie van elektriciteit LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De productie van elektriciteit Werkblad Doe de stekker in het stopcontact en je hebt licht, geluid, beeld, beweging... Allemaal dankzij elektriciteit. Maar waar komt dat

Nadere informatie

R&D plan 2015 ECN Windenergie. Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee

R&D plan 2015 ECN Windenergie. Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee R&D plan 2015 ECN Windenergie Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee ECN Windenergie Context Het R&D programma van ECN Windenergie binnen de TKI Wind op Zee ECN Windenergie is een

Nadere informatie

Foto visualisatie Windpark Weg van de Toekomst te Oss RAEDTHUYS WINDENERGIE B.V.

Foto visualisatie Windpark Weg van de Toekomst te Oss RAEDTHUYS WINDENERGIE B.V. Foto visualisatie Windpark Weg van de Toekomst te Oss RAEDTHUYS WINDENERGIE B.V. Raedthuys : Gerwin Leever, Henrike Overdijk en Jelle de Waart Aan : Gemeente Oss Datum : Juli 2015 Status : Ter informatie

Nadere informatie

Presentatie TKI Urban Energy

Presentatie TKI Urban Energy Presentatie TKI Urban Energy AquaBattery Date: 12 June, 2018 1 info@aquabattery.nl Kvk Nr. 60486015 Uiterstegracht 5, 2312 TB, Leiden NL info@aquabattery.nl Elektriciteitsproductie (MWh) Opslag van elektrische

Nadere informatie

Cliptoets Windenergie. Docentenhandleiding

Cliptoets Windenergie. Docentenhandleiding Cliptoets Windenergie Docentenhandleiding We hebben iedere dag energie nodig. Die wekken we vooral op met olie, gas en steenkool. Maar die grondstoffen raken op. Bovendien vervuilen ze het milieu. Het

Nadere informatie

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming MCN-EFRO project Blauwdruk (2010-2014) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming Christine Röckmann IMARES (afd. Maritiem Den Helder) & BLAUWDRUK-partners: TNO Harssens, AMC-RF, ATO-NH,

Nadere informatie

JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines

JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines Openbreken van de markt voor kleine en middelgrote windturbines JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines JERTS-studie rond KMWT Ruimtelijke verdeling van de gemiddelde windsnelheid Schatting

Nadere informatie

WOL-EVENT NIJMEGEN 16 SEPTEMBER 2017

WOL-EVENT NIJMEGEN 16 SEPTEMBER 2017 WOL-EVENT NIJMEGEN 16 SEPTEMBER 2017 MONIQUE SWEEP 1959 Ir. bouwkunde Delft Getrouwd, 2+2 kinderen Sinds 2009 directeur Coöperatie Deltawind 1998-2009 zelfst. ondernemer 83-98 milieu en vhv Rode draad:

Nadere informatie

3 december Geachte heer Don,

3 december Geachte heer Don, Openbaar 3 december 2018 Geachte heer Don, Graag maak ik namens NVDE, NWEA en PAWEX gebruik van de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen op het ontwerpbesluit met betrekking tot de implementatie

Nadere informatie

Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014

Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and Management

Nadere informatie

Windenergie heeft een paar eigenschappen, die windstroom ongeschikt maakt voor inpassing in ons distributienet.

Windenergie heeft een paar eigenschappen, die windstroom ongeschikt maakt voor inpassing in ons distributienet. Geachte Statengriffie, Graag uw aandacht voor het volgende, door de mogelijke plaatsing van een windpark bij de Goyerbrug, ben ik mij, in 'de zin en onzin van windenergie' gaan verdiepen. Mijn speurtocht

Nadere informatie

Adaptief Management. Noordzee Dagen 2015. Jessica Reis Leffers Paul Boers Rob Gerits

Adaptief Management. Noordzee Dagen 2015. Jessica Reis Leffers Paul Boers Rob Gerits Adaptief Management Noordzee Dagen 2015 Jessica Reis Leffers Paul Boers Rob Gerits Waarom nu aandacht voor adaptief management? Een van de opgave uit Nationaal energie akkoord: 4500 MW windenergie op NCP

Nadere informatie

WINDENERGIE : GESCHIEDENIS

WINDENERGIE : GESCHIEDENIS INHOUD: Oudheid en Middeleeuwen Europese windmolens Het einde van windenergie? Het western wheel Elektriciteitsopwekking Technologische evoluties Situatie in Vlaanderen Windmolens met verticale as in Khaf,

Nadere informatie

WINDENERGIE BASISINFORMATIE

WINDENERGIE BASISINFORMATIE WINDENERGIE BASISINFORMATIE - Westervoort Albert Koers NLVOW 1 WindMOLENS? Dit is een windturbine Dit is een windmolen 2 WindTURBINES 7 MW 3,5 MW 135m tip van de wiek 90m 21,20 m 6,20m 3 Beeldvorming!

Nadere informatie

Dirk van der Cammen en Raoul van Lambalgen ILVO seminar 30 juni 2011, Oostende

Dirk van der Cammen en Raoul van Lambalgen ILVO seminar 30 juni 2011, Oostende Dirk van der Cammen en Raoul van Lambalgen ILVO seminar 30 juni 2011, Oostende Wie THV RENTEL Wat Ontwikkelen, bouwen en exploiteren van offshore energieparken voor de Belgische kust. Eens de zone is volgebouwd,

Nadere informatie

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Groeiend aandeel hernieuwbaar Doel NL en overige EU-landen: in 2020 14% >> 16% in NL, gemiddeld EU 20% Politieke wensen (regeerakkoord): meer,

Nadere informatie

BIJLAGE 2. Voornemen

BIJLAGE 2. Voornemen BIJLAGE 2 Voornemen 1 NADERE OMSCHRIJVING VOORNEMEN De volgende paragrafen beschrijven de onderdelen van het voornemen in meer detail: Individuele turbines; Turbineopstellingen; Type funderingen; Aanlegwijzen

Nadere informatie