MEE-Sectorrapport Papier- en kartonindustrie

Transcriptie

1 MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie

2

3 Colofon Projectnaam: MEE-monitoring Papier- en kartonindustrie Datum: Status: Definitief Kenmerk: /223/HVDK/CC/ Locatie: Utrecht Contactpersoon: Hans van der Knaap Ondersteunend adviesbureau: N.v.t.

4

5 Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding... 1 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik... 1 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik... 2 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP....3 Hoofdstuk 5. Tabellen 7

6 Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Papier- en kartonindustrie Aantal MEE-deelnemers in Aantal beschouwde bedrijven voor 2012 in dit rapport 19 Aantal toetreders in Aantal uittreders in Werkelijk energieverbruik 2012 (TJ) Effecten van maatregelen 2012 t.o.v t.o.v Procesefficiencyverbetering 2,2% 6,2% Besparing in de keten [TJ] Duurzame energie [TJ] Resultaten Energieverbruik Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg TJ in Dit is ongeveer 1% lager dan in Deze afname is de resultante van besparingen door middel van procesmaatregelen, van volume van produktie en invloedsfactoren. Uitvoering van de EEP's van de sector In de EEP's heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2012 tot een jaarlijkse geaggregeerde besparing van TJ leiden. Na drie jaar bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen TJ, inclusief DE. Hiermee is 95% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. Exclusief DE is dit TJ, hetgeen 80% van de doelstelling is. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen in 2012 hebben een besparing van 523 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Energie opwekking mbv gasturbine Verhoging van de efficiency van een papiermachine Nieuwe WKC-ketel tbv stoomproduktie In 2012 komen de cumulatieve besparingen aan PE-maatregelen op 6,2% van het energieverbruik. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie I

7 Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2012 een totale besparing van TJ opgeleverd. In vergelijking met 2011 is dit een toename met 17 TJ, in vergelijking met 2009 is dit een toename van TJ. Het gaat hierbij met name om materiaalbesparing en optimalisatie produktafdanking en herverwerking. De besparing door ketenmaatregelen komt overeen met een intensivering ten opzichte van het basisjaar 2009 van 15,4%. Inzet duurzame energie De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt TJ in In vergelijking met 2011 is dit een toename met 32 TJ, in vergelijking met 2009 is dit een toename van 950 TJ. Het betreft de inzet van biomassa en alternatieve niet-fossiele brandstof in plaats van aardgas. Ten opzichte van basisjaar 2009 is dit een intensivering van 950 TJ. Vooruitblik Algemene ontwikkelingen De papier- en kartonsector kent momenteel een actieve periode. Bedrijven werken in brancheverband samen met andere partijen binnen en buiten de sector op het vlak van innovatie, energietransitie en verduurzaming. De sector is de komende jaren gefocust op: operational excellence, bio-based economy en positionering van de sector. Afgelopen jaren heeft de sector goede resultaten behaald in de gekozen speerpunten zoals die in de routekaarten van deze sector zijn uitgeschreven. Energiebesparingen van meer dan 20% komen uit de MEE monitoring en vormen een goede reden om komende jaren door te gaan op de ingeslagen weg. De energiebesparing leidt tot een vergelijkbare vermindering van de uitstoot van CO2, een positieve en onderscheidende ontwikkeling binnen de industrie. De natuurlijke materialen en intensieve recycling maken de sector tot een schoolvoorbeeld van een biobased bedrijfstak. De reststoffen zijn weer grondstoffen voor andere bedrijven. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie II

8 Economische situatie De Nederlandse papiersector heeft een relatief goed jaar achter de rug in het licht van de onzekere Nederlandse economie en teruglopende groei in Ook ten opzichte van de Europese papierindustrie doet de sector het goed. Daalde in Europa de afzet met 2%, in Nederland was sprake van een lichte groei van 1%. VNP blijft zich inzetten op versterken van de concurrentiepositie van haar leden: verbeteren van efficiëntie (lage kosten) en meer toegevoegde waarde. Positionering papiersector De papiersector heeft een start gemaakt met de positionering van de Nederlandse papier- en kartonindustrie. De sector heeft de ambitie om de kracht van papier en karton zichtbaar te maken: een hightech productieproces, natuurlijke materialen en producten die iedere dag en overal gebruikt worden. Een verhaal waarin de rol van medewerkers in de sector van belang is. De sector draagt dat uit naar bijvoorbeeld technisch-opgeleide jongeren: de collega s van de toekomst. Convenantactiviteiten De sector heeft in haar routekaart/energietransitie een ambitie opgenomen van een halvering van het energieverbruik in de papierketen in De MEE monitoring laat zien dat de sector grote stappen maakt op het vlak van energiebesparing (24%). In 2012 hebben de papier- en kartonbedrijven de volgende stap gezet om de voorstellen uit de routekaart te vertalen binnen in hun EEP s: Energiebesparing: verlaging energiekosten en kosten voor ETS CO2. Tegengaan van verspilling van energie- en materiaalstromen. Bio-based economy heeft een impuls gegeven aan de zoektocht naar nieuwe grondstoffen, reststromen verwaarding en nieuwe toepassingen. Vertaling routekaart 2030 in activiteiten op het vlak van: energiemanagement (ISO ) en implementatie Beste Praktijken, energiebesparing en de zoektocht naar doorbraaktechnologieën, samenwerking in verduurzaming van papierketen en de biobased economy. De sector heeft in de energiebesparingsplannen aangegeven in de periode een besparing van ca 20% te willen realiseren. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie III

9 Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van de sector in het kader van het MEE-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van: de ontwikkeling van het energieverbruik van de sector vanaf 2006; de verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar; de spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) van de sector; de ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MEE-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is vastgelegd in de Handreiking monitoring MEE. Details over de methodiek kunt u vinden op de website van Agentschap NL. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van de sector vanaf 2006 zien. Jaarlijks primaire-energieverbruik Elektriciteitsverbruik Aardgasverbruik Primaire-energieverbruik Energieverbruik [TJ primair] De papier- en kartonindustrie gebruikt vrijwel alleen aardgas. Ook is te zien dat de sector in 2012 in totaal 0,4 PJ elektriciteit teruglevert aan het net, hetgeen iets meer is dan in Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 1

10 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren Energie [TJ primair] Energieverbruik vorig jaar PE-maatregelen (besparend) 523 Volume-effect (verlagend) 2 Overige invloedsfactoren (ontsparend) 207 Onverklaard (ontsparend) 81 Energieverbruik verslagjaar Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het energieverbruik wordt minder). In totaal hebben bedrijven in TJ op aan besparende PE-maatregelen genomen. Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verlagend,minder energieverbruik bij lagere productie. Alle bedrijven samen rapporteerden een lager energiegebruik van 2 TJ ten gevolge van een lagere productiehoeveelheid. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. 11 bedrijven rapporteerden in totaal 21 invloedsfactoren, waarvan 13 ontsparend en 8 besparend. Het overall effect van deze invloedsfactoren is 207 TJ ontsparend. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost is ontsparend wanneer het verwachte energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) lager is dan het werkelijke energieverbruik.hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. In deze sector is deze restpost dit jaar relatief klein, 81 TJ en ontsparend. Ook ten opzichte van het energieverbuik in de sector is deze post relatief klein ( 0,3% ) Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 2

11 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen maatregelen binnen de sector ten opzichte van het EEP-basisjaar ( 2009). De horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2012 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. Aandeel van energieverbruik 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Voortschrijdend resultaat versus sectordoelstelling Doelstelling Resultaat Uit de grafiek blijkt dat de PE+KE-maatregelen die als zeker of voorwaardelijk gepland waren in de EEP s, ruim 28% vertegenwoordigen van het energiegebruik van de sector. ( Op basis van alleen zekere maatregelen is dit 15,6 % ) Aan het einde van de huidige EEP-periode, , is gerapporteerd dat een totaal aan PEen KE-maatregelen van 5328 TJ uitgevoerd is, iets minder dan 22% van het energieverbruik. Gebaseerd op zowel zekere als voorwaardelijke maatregelen, is hiermee ruim 80% van de doelstelling gerealiseerd. Op basis van alleen zekere maatregelen is hiermee 138 % van de doelstelling gerealiseerd. ( alle realisaties betreffen procesefficiency en ketenefficiency, exclusief duurzame energie ) Indien duurzame energie meegeteld wordt dan is op basis hiervan 26% van het energieverbruik bespaard. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 3

12 Resultaten per pijler Het MEE-convenant kent twee pijlers: procesefficiency en ketenefficiency. Daarnaast kunnen bedrijven ook duurzame energie opvoeren. Onderstaande grafieken geven de jaarlijkse resultaten per pijler vanaf De resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector (dit kan voor KE en DE in theorie hoger dan 100% zijn). 8% PE-maatregelen (cumulatief vanaf 2010) PE-besparing 6% 4% 2% 0% Uit de resultaten voor procesefficiency blijken de besparingen door middel van maatregelen in TJ meer dan in In 2012 besparen maatregelen zo n 2,1% van het energiegebruik in de sector. Bovenop de eerdere besparingen van 4,1 %, komt de cumulatieve besparing daarmee op 6,2%. Ongeveer 80 % van de bedrijven voeren maatregelen op in de categorie procesefficiency. De grootste besparingen worden gerealiseerd in de subcategorieёn utilities en procesmaatregelen, hetgeen ook te verwachten is, aangezien de procesinstallaties het grootste deel van het energiegebruik vertegenwoordigen. Daarnaast vallen er ook enkele maatregelen onder energiezorg en gedragsmaatregelen. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 4

13 KE-besparing 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% KE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2009) KE-productieketen KE-productketen De besparing door ketenmaatregelen is in 2012, evenals in 2011, 5,4 PJ, bijna 3,8 PJ hoger dan in 2009, hetgeen overeenkomt met een intensivering ten opzichte van 2009 van zo n 15,4%. Het overgrote deel van de ketenmaatregelen valt onder de productieketen. Alle 19 bedrijven voeren in 2011 ketenmaatregelen op. Bijna 75% van de ketenbesparing wordt gerealiseerd door drie bedrijven, hetgeen verklaard wordt door het verschil in grootte van deze respectievelijke drie bedrijven ten opzichte van de overige bedrijven. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 5

14 5% DE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2009) DE-inkoop DE-opwekking 4% Aandeel DE 3% 2% 1% 0% Twee bedrijven voeren duurzame energie op. Het betreft in beide gevallen eigen opwekking van duurzame energie, voor in totaal 1106 TJ in Ten opzichte van 2011 is dit een toename 32 TJ. Ten opzichte van 2009 is dit een intensivering van 950 TJ. De toepassing van duurzame energie in de sector bedraagt daarmee in ,0 % In Hoofdstuk 5 zijn meer details te vinden over de uitgevoerde maatregelen. Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 6

15 Hoofdstuk 5. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van het MJP-basisjaar Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2006 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2006 tot en met 2011 in het sectorrapport meegenomen. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2012 in dit rapport zijn verwerkt. Alle waarden zijn in TJ primair per jaar. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers 1 Resultaten per jaar [TJ] Werkelijk energieverbruik Besparing door PE-maatregelen KE-besparing in de productieketen KE-besparing in de productketen Inkoop van duurzame energie Opwekking van duurzame energie De cijfers van zijn afkomstig van rapportages uit het Benchmark Convenant Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 7

16 Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in 2012 Categorie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van basisjaar 2008 Verwacht eindresultaat in 2012 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen Installaties en gebouwen Procesefficiency Energiezorg en gedragsmaatregelen Strategische projecten 79 0 Subtotaal procesefficiency Maatregelen in de productieketen Ketenefficiency Maatregelen in de productketen Subtotaal ketenefficiency Inkoop van duurzame energie 0 0 Duurzame energie Opwekking van duurzame energie Subtotaal duurzame energie Totaal Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 8

17 Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief (historische) uittreders Bedrijfsnaam Status in 2012 Meegenomen in 2012? Coldenhove Papier B.V Deelnemer Ja Crown van Gelder N.V. (Papierfabrieken) Deelnemer Ja Eska Graphic Board B.V. locatie Sappemeer Deelnemer Ja Eska Graphic Board B.V., locatie Hoogezand Deelnemer Ja SCA Nederland B.V. ( voorheen Georgia-Pacific Nederland B.V ) Deelnemer Ja Huhtamaki Nederland B.V Deelnemer Ja Mayr-Melnhof Eerbeek B.V Deelnemer Ja Parenco B.V. ( voorheen Norske Skog Parenco B.V ) Deelnemer Ja Papierfabriek Doetinchem B.V Deelnemer Ja Sappi Maastricht B.V Deelnemer Ja Sappi Nijmegen B.V Deelnemer Ja DS Smith Paper, De Hoop Mill ( voorheen SCA Packaging De Hoop ) Deelnemer Ja Smurfit Kappa Coevorden Deelnemer Ja Smurfit Kappa Hoogkerk Deelnemer Ja Smurfit Kappa Nieuweschans Deelnemer Ja Smurfit Kappa Oude Pekela KM4 Deelnemer Ja Smurfit Kappa Roermond Papier B.V Deelnemer Ja Solidpack B.V Deelnemer Ja Van Houtum B.V Deelnemer Ja *** Definitief MEE-Sectorrapport 2012 Papier- en kartonindustrie 9