MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie

Transcriptie

1 MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie

2

3 Colofon Projectnaam: MJA-monitoring 2015 Sector: Cacao-industrie Datum: Status: Definitief Kenmerk: /JRI/ Locatie: Utrecht Contactpersoon: Jorieke Rienstra Ondersteunend adviesbureau: IEE/Arcadis Nederland BV

4

5 Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding... 3 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik... 3 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik... 4 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP... 5 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler... 6 Hoofdstuk 6. Tabellen... 7 Databaseversie d.d.: :17

6 Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Cacao-industrie Aantal MJA-deelnemers in Aantal beschouwde bedrijven voor 2015 in dit rapport 6 Aantal toetreders in Aantal uittreders in Werkelijk energieverbruik 2015 (TJ) 2.331,2 Effecten van maatregelen 2015 t.o.v t.o.v Procesefficiencyverbetering 1,2% 9,5% Besparing in de keten [TJ] 5,1 225,5 Duurzame energie [TJ] 0,0 0,0 Resultaten Energieverbruik Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg 2.331,2 TJ in Dit is ongeveer 1,2% lager dan in Deze daling is het gevolg van twee factoren: een productiedaling van 0,5% in 2015 ten opzichte van 2014 en besparingsmaatregelen van 1,2% ten opzichte van het energieverbruik in Door de opgevoerde ontsparende invloedsfactoren komt het energieverbruik uiteindelijk toch wat hoger uit. Over de periode neemt het energieverbruik toe met 141 TJ (6,4%), het productievolume nam in dezelfde periode toe met 3,0%. De verklaring voor een sterkere toename van het energieverbruik vanaf 2005 ten opzichte van het productievolume moet worden gezocht in de verandering van het productenportfolio: meer speciaal gebrande cacao vraagt meer energieverbruik. Tevens ontstaat door de verandering van het productenportfolio een lagere bezettingsgraad van de productielijnen. Daarnaast is door opgelegde wet- en regelgeving meer ventilatie in productieruimtes aangebracht voor een beter arbeidsklimaat. Bovendien zijn in het kader van de NeR Bijzondere Regeling Cacao voor reductie van geuremissie naar de omgeving nieuwe nageschakelde technieken toegepast. Al deze ontwikkelingen leiden tot meer energieverbruik. Uitvoering van het meerjarenplan van de sector In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 159,0 TJ leiden. Na drie jaar bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen 163,2 TJ. Hiermee is 103% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. Opvallend hierin is dat voor ketenefficiency de MJP-doelstelling reeds in 2013 was gerealiseerd. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen in 2015 hebben een besparing van 27,3 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Vervanging koelcompressoren; Proces optimalisatie; Optimalisatie stoomgebruik. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 1 van 7

7 Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2015 een totale besparing van 225,5 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Externe doppenverbranding; Aanpassing productaanvoer; Containers plaatsen om plastics te scheiden. Inzet duurzame energie In 2014 is, net als in voorgaande jaren, geen duurzame energie gerapporteerd. Vooruitblik Algemene ontwikkelingen Nederlandse cacaoverwerkers hebben te maken met de opkomst van productielocaties in oorspronglanden en met het verplicht terugdringen van luchtemissies tegen geurverontreinigingen. Tevens zorgt overcapaciteit in de markt ervoor dat productmarges onder druk staan. Dit bemoeilijkt de concurrentiepositie van Nederlandse locaties. Convenantactiviteiten De sector werkt aan verdere reductie van procesemissies naar lucht. Doelstellingen zijn vastgelegd via het Activiteitenbesluit in de Nederlandse Emissie Richtlijn (NeR). Dit leidt onder meer tot investeringen in nageschakelde emissiereductietechnieken. De implementatie van deze aanvullende milieumaatregelen leidt tot een hogere energie-inzet per ton verwerkte bonen. De sector blijft andere energie-efficiënte mogelijkheden van het reduceren van geuremissies onderzoeken. In de cacaosector blijft de verwerking van de reststroom van cacaodoppen continu onder de aandacht. Dit uit zich door onderzoek naar mogelijkheden voor de opwekking van energie uit doppen voor intern gebruik, en het winnen van nieuwe grondstoffen uit de doppen voor externe afzet. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 2 van 7

8 Energieverbruik [TJ primair] Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van uw sector in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van: De ontwikkeling van het energieverbruik van uw sector vanaf De verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar. De spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) van uw sector. De ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen 1 vanaf 2009, waarbij alle relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen. Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van uw sector vanaf 2009 zien. Jaarlijks primaire-energieverbruik Elektriciteitsverbruik Aardgasverbruik PE = procesefficiency, KE = ketenefficiency en DE = duurzame energie inzet Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 3 van 7

9 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren. Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere productie. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost is besparend wanneer het berekende energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik. De restpost is ontsparend wanneer het berekende energieverbruik lager is dan het werkelijke energieverbruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. De restpost van onverklaard verbruik (ontsparend effect) in 2015 bedraagt 4,0 TJ ten opzichte van 2014 en bedraagt hiermee <0,2% van het totaalverbruik. Met andere woorden, bijna het volledige energieverbruik van de sector in 2015 is onderbouwd met de gerapporteerde effecten van alle bedrijven samen. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 4 van 7

10 Aandeel van energieverbruik Aandeel van energieverbruik Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde EEP-periode. De horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2016 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 5,6% (159,0 TJ) leiden. Na drie jaar bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen 6,6% (163,2 TJ). Hiermee is 102,6% van de doelstelling gerealiseerd. Voortschrijdend resultaat versus MJP-doelstelling 7,0% Doelstelling Resultaat 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% De MJA3 kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. Ketenefficiency kan nog worden onderverdeeld in twee categorieën: deelketen productie en deelketen product. Voor duurzame energie is eveneens een splitsing mogelijk: inkoop en (eigen) opwekking. Uitsplitsing van de resultaten naar de verschillende pijlers levert onderstaande grafiek op. Ook hier worden de jaarlijkse cijfers gepresenteerd ten opzichte van Omdat door de Cacao-industrie noch inzet van duurzame energie gepland is, noch gerapporteerd is, is duurzame energie uit onderstaande grafiek weggelaten. Voortschrijdend resultaat per pijler 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Procesefficiency Ketenefficiency Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 5 van 7

11 KE-besparing PE-besparing Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector. Omdat door de Cacao-industrie noch inzet van duurzame energie gepland was, noch gerapporteerd is in de weergegeven periode, is de (lege) DE-grafiek weggelaten. PE-maatregelen (cumulatief berekend vanaf 2006) 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% KE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2005) 12,0% Productieketen Productketen 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 6 van 7

12 Hoofdstuk 6. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). De waarden in tabel 1 en 2 zijn in TJ primair per jaar. De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2015 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2015 in dit rapport zijn meegenomen. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers. Resultaten per jaar [TJ] Productievolume t.o.v ,4% 104,1% 103,6% 97,8% 105,9% 103,5% 103,0% Werkelijk energieverbruik Referentie-energieverbruik* Besparing door PE-maatregelen KE-besparing in de productieketen KE-besparing in de productketen Inkoop van duurzame energie Opwekking van duurzame energie * Het referentie-energieverbruik is berekend met behulp van de gerapporteerde productievolumes van alle bedrijven samen en is gerelateerd aan de gegevens uit het referentiejaar (2005). Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in Categorie Procesefficiency Ketenefficiency Duurzame energie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van 2012 Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen 103,0 72,1 Installaties en gebouwen 13,0 21,1 Energiezorg en gedragsmaatregelen 8,0 2,3 Strategische projecten 23,0 19,3 Subtotaal procesefficiency 147,0 114,8 Maatregelen in de productieketen 12,0 44,8 Maatregelen in de productketen 0,0 3,6 Subtotaal ketenefficiency 12,0 48,4 Inkoop van duurzame energie 0,0 0,0 Opwekking van duurzame energie 0,0 0,0 Subtotaal duurzame energie 0,0 0,0 Totaal 159,0 163,2 Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief (historische) uittreders Bedrijfsnaam Status in 2015 Meegenomen in 2015? Toelichting Olam Cocoa BV (Locatie Koog aan de Zaan) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden Olam Cocoa BV (Locatie Wormer) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden Dutch Cocoa BV Deelnemer Ja Geen bijzonderheden Cargill BV - Cargill Cocoa (Eenhoorn-Mol) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden Cargill BV - Cargill Cocoa (Aurora Zaandam) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden Cargill BV - Cargill Cocoa (Jonker Zaandam) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden *** Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Cacao-industrie Pagina 7 van 7