MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen

Transcriptie

1 MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen

2

3 Colofon Projectnaam: MJA-monitoring 2015 Sector: Frisdranken, Waters en Sappen Datum: 30 juni 2016 Status: Definitief Kenmerk: /RHA/ Locatie: Utrecht Contactpersoon: Rineke Hakkens Ondersteunend adviesbureau: ARCADIS Nederland BV

4

5 Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding... 1 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik... 1 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik... 2 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP... 3 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler... 5 Hoofdstuk 6. Tabellen... 7 Databaseversie d.d.: :12

6 Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Frisdranken, Waters en Sappen Aantal MJA-deelnemers in Aantal beschouwde bedrijven voor 2015 in dit rapport 9 Aantal toetreders in Aantal uittreders in Werkelijk energieverbruik 2015 (TJ) Effecten van maatregelen 2015 t.o.v t.o.v Procesefficiencyverbetering 1,9% 13,4% Besparing in de keten [TJ] 28,2 138,8 Duurzame energie [TJ] 41,4 319,7 Resultaten Energieverbruik Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg TJ in Dit is ongeveer 0,7% hoger dan in Deze stijging is het gevolg van een eveneens kleine stijging van het productievolume met 0,3%, waarbij de efficiëntie per eenheid product licht is gedaald. Uitvoering van het meerjarenplan van de sector In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 176,0 TJ leiden. Na drie jaar bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen 122,6 TJ. Hiermee is 70% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. De energiebesparing door procesefficiency ligt goed op koers met 85% van de MJP-ambitie. De energiebesparing door ketenefficiency loopt achter op de MJP-ambitie en is in vergelijking met het basisjaar 2012 slechts licht toegenomen. Op het gebied van duurzame energie zijn in het MJP geen maatregelen gepland. De inkoop van duurzame energie is ten opzichte van 2014 toegenomen met ruim 41 TJ en ten opzichte van 2012 toegenomen met 2 TJ. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen in 2015 hebben een besparing van 24,0 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Vervangen luchtbehandelingsinstallatie productiehallen Vervangen elektrische oven naar gasoven bij pakmachine Lagere benodigde druk als gevolg van andere bodemvorm flessen Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2015 een totale besparing van 138,8 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Besparing in de keten in verband met lichtere flessen (preforms en doppen) Verhoging percentage recyclaat in preforms Extern magazijn vervangen door magazijn op locatie I

7 Inzet duurzame energie De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 319,7 TJ in Deze duurzameenergiemaatregel betreft: Inkoop groene stroom (2x) Vooruitblik Algemene ontwikkelingen Producenten van frisdrank en sappen zien hun afzet verder dalen. Consumenten zijn meer (leiding)water gaan drinken als vervanging van andere dranken. Daarnaast blijven producenten last houden van consumenten die hun producten over de grens kopen omdat de belastingen daar lager zijn. En een nieuwe verhoging van de verbruiksbelasting is doorgevoerd per 2016 waardoor het verschil in prijs zal oplopen. Van de frisdranken die in Nederland worden genuttigd is ongeveer 1/3 laagcalorisch. Met uitzondering van mineraal- en bronwater laten de dranken uit het segment van de FWS-leden een daling zien. Bij elkaar zorgt dit voor een dalende trend voor de FWS bedrijven. Daling producttotaal van invloed op energieverbruik Het lagere productievolume heeft op twee manieren invloed op het energiegebruik van bedrijven. Doordat er minder wordt geproduceerd is er in totaal minder energie nodig, maar doordat er minder wordt geproduceerd, daalt gelijktijdig de efficiëntie in de productie. Bij een verlaagd productievolume moeten de vaste verbruiken verdeeld moeten worden over minder eenheden, wat leidt tot een hoger verbruik per eenheid. Tevens heeft de consumentenvraag naar dranken in verpakkingen van een kleiner formaat ook een energie-efficiëntieverlies tot gevolg. Er zijn namelijk meer handelingen nodig per hectoliter dan bij grote verpakkingen. Ketenimpact Zoals uit een voorstudie van de ketenkaart blijkt, is er wat betreft energie-efficiency en uitstoot van broeikasgassen veel winst te behalen in de keten. De eenvoudig uit te voeren maatregelen op de productielocaties zijn vaak al genomen. Echte kenteringen kunnen vooral worden veroorzaakt door doorbraaktechnologieën. Een factor die veel invloed heeft in de keten is transport. Verschillende FWS-bedrijven hebben een lean and green award. Dit staat voor een daling van 20% CO2-emmissie binnen 5 jaar tijd. In de keten van PET zijn in het kader van de Raamovereenkomst verpakkingen ( ) invloedrijke afspraken gemaakt met betrekking tot R-PET. R-PET staat voor gerecycled PET. R- PET materiaal in flessen heeft een lager energieverbruik dan virgin materiaal. FWS heeft zichzelf in een brancheverduurzamingsplan Hoogst Haalbare doelen R-PET ambitieuze doelen gesteld. Van belang is hierbij wel dat deze doelen gelden voor alle producten in PET-flessen die in Nederland verkrijgbaar zijn. II

8 Voor grote PET-flessen is er voor het jaar 2018 een individuele doelstelling van 28% R-PET voorgesteld met een branchegemiddelde doelstelling van 37%. Voor kleine PET-flessen is er voor het jaar 2018 een individuele doelstelling van 23% R-PET voorgesteld met een branchegemiddelde doelstelling van 32%. Convenantactiviteiten Naast de maatregelen beschreven in de Energy Efficiency Plannen van deelnemende bedrijven zijn er door de sector twee sectorbrede ideeën voorgesteld. 1. Monitoring energie en water efficiëntie Dit jaar is er een monitoring uitgevoerd van energie en water efficiency per productie-eenheid. Bedrijven willen van elkaar weten of ze ongeveer een gelijke efficiency behalen en vervolgens eventueel ervaringen uitwisselen. Deze zomer zal FWS de resultaten met haar leden delen. 2. Forum voor KAM-managers Afgelopen jaar is er gestart met een forum waar bedrijven ervaringen en ideeën kunnen uitwisselen. Het forum wordt als waardevol ervaren door de FWS-leden. RVO heeft geholpen met het faciliteren van het forum. III

9 Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van de sector Frisdranken, Waters en Sappen in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven overzichten van: De ontwikkeling van het energieverbruik van de sector vanaf De verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar. De spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) van de sector. De ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf 2009, waarbij alle relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen. Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van de sector vanaf 2009 zien. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 1 van 8

10 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren. Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) heeft verhogend (meer energieverbruik) gewerkt door de hogere productie in Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom was uiteindelijk ontsparend. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost was in 2015 besparend. Aangezien meestal niet alle factoren verklaard kunnen worden, zal er altijd een restpost 'Onverklaard' overblijven. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. Het onverklaarde deel is gelijk aan 0,3% van het totaalverbruik. Met andere woorden, meer dan 99% van het totale energieverbruik van de sector in 2015 is onderbouwd met de gerapporteerde factoren van alle bedrijven samen. Dit is een uitstekend onderbouwingspercentage. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 2 van 8

11 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde EEP-periode. De onderbroken horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2016 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. Op verzoek van de sector (OGE 30 juni 2016) is tevens de MJP-doelstelling op basis van alleen de zekere maatregelen weergeven, dit is de doorgetrokken lichtgroene horizontale lijn. De doelstelling van zekere maatregelen is 6%. Ook de algemene MJA3 doelstelling van 2% efficiencyverbetering per jaar, resulterend in afgerond 8% over 4 jaar, is weergegeven. Dit is de doorgetrokken zwarte horizontale lijn. De MJA3 kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. Ketenefficiency kan nog worden onderverdeeld in twee categorieën: deelketen productie en deelketen product 1. Voor duurzame energie is eveneens een splitsing mogelijk: inkoop en (eigen) opwekking. Uitsplitsing van de resultaten naar de verschillende pijlers levert onderstaande grafiek op (zie de volgende pagina). Ook hier worden de jaarlijkse cijfers gepresenteerd ten opzichte van Bij ketenprojecten wordt een onderscheid gemaakt tussen maatregelen in de productieketen (de grondstof- en productiefase) en de productketen (bij de eindgebruiker). Alleen besparingen in de productieketen in Nederland tellen mee in de berekening van de energie-efficiency in de keten. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 3 van 8

12 In hoofdstuk 6 op pagina 7 is in de figuur het verloop van de cumulatieve geplande en gerealiseerde besparing in TJ per jaar in MJP periode te zien. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 4 van 8

13 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector. Procesmaatregelen in 2015 hebben een besparing van 24,0 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Vervangen luchtbehandelingsinstallatie productiehallen Vervangen elektrische oven naar gasoven bij pakmachine Lagere benodigde druk als gevolg van andere bodemvorm flessen Ketenmaatregelen hebben in 2015 een totale besparing van 138,8 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Besparing in de keten in verband met lichtere flessen (preforms en doppen) Verhoging percentage recyclaat in preforms Extern magazijn vervangen door magazijn op locatie Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 5 van 8

14 De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 319,7 TJ in Deze duurzameenergiemaatregel betreft: Inkoop groene stroom (2x) Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 6 van 8

15 Hoofdstuk 6. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden in tabel 1 en 2 zijn in TJ primair per jaar. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers. Resultaten per jaar [TJ] Werkelijk energieverbruik Besparing door PE-maatregelen KE-besparing in de productieketen KE-besparing in de productketen Inkoop van duurzame energie Opwekking van duurzame energie Toelichting bij de tabel: De MJA rekenmethodiek Energie-efficiency stelt dat procesmaatregelen éénmaal worden gerapporteerd (in het jaar van ingebruikname). Ketenprojecten en inzet duurzame energie worden jaarlijks gerapporteerd, zolang deze actief zijn. Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in Categorie Procesefficiency Ketenefficiency Duurzame energie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van 2012 Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen 41,0 21,7 Installaties en gebouwen 50,0 42,5 Energiezorg en gedragsmaatregelen 14,0 23,4 Strategische projecten 0,0 0,0 Subtotaal procesefficiency 103,0 87,7 Maatregelen in de productieketen 54,0 1,6 Maatregelen in de productketen 19,0 0,0 Subtotaal ketenefficiency 73,0 1,6 Inkoop van duurzame energie 0,0 33,3 Opwekking van duurzame energie 0,0 0,0 Subtotaal duurzame energie 0,0 33,3 Totaal 176,0 122,6 Toelichting bij de tabel: De MJA rekenmethodiek Energie-efficiency stelt dat procesmaatregelen éénmaal worden gerapporteerd (in het jaar van ingebruikname). Ketenprojecten en inzet duurzame energie worden jaarlijks gerapporteerd, zolang ze actief zijn. Dit heeft gevolgen voor de spiegeling t.o.v. het MJP. Het resultaat voor ketenefficiency en inzet duurzame energie is het resultaat in 2015, verminderd met het resultaat in het jaar 2012, immers het jaar voorafgaand aan de EEP periode. Hierdoor kunnen negatieve waarden voorkomen. Op die manier is een transparante vergelijking met het MJP mogelijk. Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 7 van 8

16 In onderstaande figuur is de cumulatieve geplande en gerealiseerde absolute besparing in de MJP periode weergegeven. De geplande besparing is de som van alle zekere en voorwaardelijke maatregelen, de gerealiseerde besparing is de som van uitgevoerde zekere, voorwaardelijke, onzekere, aanvullende en langlopende (uit vorige EEP-perioden) KE- en DEmaatregelen. De derde en laatste tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2015 in het sectorrapport verwerkt. In de vierde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2015 in dit rapport zijn meegenomen. Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief (historische) uittreders. Bedrijfsnaam Inrichting Vestigingsplaats Meegenomen in 2015? Coca Cola Enterprices Nederland BV Coca Cola Enterprices Nederland BV Dongen Ja DIS BV DIS BV Sittard Ja Hero Nederland BV Hero Nederland BV Breda Ja Refresco Benelux Refresco Benelux BV Maarheeze Ja Refresco Benelux BV Bodegraven Ja Schiffers Food BV Hoensbroek Ja United Soft Drinks BV United Soft Drinks Goor Ja United Softdrinks Utrecht Ja Vrumona Vrumona B.V. Bunnik Ja *** Definitief MJA-Sectorrapport 2015 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 8 van 8