MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie

Transcriptie

1 MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie

2

3 Colofon Projectnaam: MJA3-monitoring 2014 Sector: Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Datum: 15 mei 2015 Status: Definitief Kenmerk: /JN/ Locatie: Utrecht Contactpersoon: Jos Nizet Ondersteunend adviesbureau: ARCADIS Nederland BV

4

5 Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding 3 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik 3 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik 4 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP 5 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler 6 Hoofdstuk 6. Tabellen 9

6 Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Aantal MJA-deelnemers in Aantal beschouwde bedrijven voor 2014 in dit rapport 10 Aantal toetreders in Aantal uittreders in Werkelijk energieverbruik 2014 (TJ) Resultaten Energieverbruik Effecten van maatregelen 2014 t.o.v t.o.v Procesefficiencyverbetering 2,5% 13,8% Besparing in de keten [TJ] 102,7 134,6 Duurzame energie [TJ] 0,1 0,6 Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg TJ in 2014 en lag hiermee op nagenoeg gelijk niveau met het verbruik van Kenmerkend voor de sector is dat het energiegebruik van de olie- en gasproductie gaandeweg de levensduur van een reservoir toeneemt door het afnemen van de druk in het reservoir. Hierdoor is een significante inzet van depletiecompressie noodzakelijk om de productie te kunnen handhaven. De gasproductie daalde met 14 miljard m 3 tov 2013; meer energie inzet in depletiecompressie resulteerde in een nagenoeg gelijkblijvend energiegebruik. Uitvoering van het meerjarenplan van de sector In het meerjarenplan (MJP ) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 7.574,5 TJ leiden. Na vier jaar, 2/3 de van de MJP periode, bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen TJ. Hiermee is 63% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. De ingebruikname van een warmtekrachtcentrale bij de winning van de olie door middel van stoominjectie is bepalend voor het behalen van de MJP doelstelling. Het olieveld was in 2014 nog niet voldoende gestabiliseerd om op grote schaal stoominjectie toe te passen. De ingebruikname van de warmtekrachtcentrale wordt in verwacht. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen in 2014 hebben een besparing van TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Optimalisatie depletie-compressie meerdere optimalisaties en vervangingen van Compressor binnenwerken vervanging oude compressor door elektrisch aangedreven compressor compressor herconfiguratie. Vervanging van 2 turbines door gasgeneratoren Verhogen operatiedruk van productieseparatoren I

7 Compressie glycoloverheads Reiniging luchtkoelers op 6 locaties Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2014 een totale besparing van 140 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Minimalisatie van affakkelen Vermindering emissie vluchtige componenten in de keten van het tankertransport Plaatsing nieuwe KISS-skids ( mobile herbruikbare gasbehandelingsinstallaties) op 7 nieuwe onshore satellietlocaties Warmte uitwisseling met een zwembad. Inzet duurzame energie De mogelijkheden voor de inzet van duurzame energie zijn marginaal in deze sector. Inkoop van groene stroom (aan land) en energieopwekking via zonnecellen en windturbines (op offshore platforms) bedroegen samen 9,6 TJ in 2014 en ligt hiermee iets hoger als in Vooruitblik Algemene ontwikkelingen In 2014 bedroeg de aardgasproductie uit de Nederlandse gasvelden 66,0 miljard m 3. De aardgasvelden op het land hebben 50,5 miljard m 3 geproduceerd en het Nederlands Continentaal Plat 15,5 miljard m 3. Van de totale productie kwam 23,6 miljard m 3 uit kleine velden en 42,4 miljard m 3 uit het Groningen-gasveld. De totale gasproductie in 2014 was daarmee 14 miljard m 3 lager dan in De druk in de reservoirs neemt af. In de komende jaren zal de depletiecompressie per hoeveelheid geproduceerd aardgas meer energie vergen om het gas op de vereiste druk te brengen. De olieproductie in 2014 bedroeg in totaal 1,81 miljoen m 3 en was daarmee hoger dan de productie in De olievoorkomens op land produceerden 0,68 miljoen m 3. De olieproductie op het Continentaal Plat bedroeg 1,13 miljoen m 3. Depletiecompressie en het energieverbruik voor de winning van olie uit het Schoonebeek veld leveren de belangrijkste bijdrage aan de verwachte toename van het energiegebruik in de komende jaren. Hoe die toename eruit gaat zien is voor een belangrijk deel afhankelijk van ontwikkelingen rond het Groningen-veld. Convenantactiviteiten In 2015 zet de sector de energiebesparende maatregelen uit 2014 voort. In de MJA1 en MJA2 heeft de sector een uitgebreide serie maatregelen doorgevoerd die zeer bepalend zijn voor de energie-efficiency. Hierdoor is er in de MJA3-periode relatief beperkte ruimte voor aanvullende verbeteringen. De ontwikkelingen in het Groningen-gasveld, d.w.z. het mogelijk verder beperken van het gasproductieniveau (en daarmee het energiegebruik), afhankelijk van de discussie rond de aardbevingsproblematiek, en de Rijn- en Schoonebeek olievelden bepalen in sterke mate het toekomstige energiegebruik en de energie-efficiency van de sector. II

8 Energieverbruik [TJ primair] Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van de sector in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van: de ontwikkeling van het energieverbruik van uw sector vanaf 2009; de verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar; de spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) van uw sector; de ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf 2009, waarbij alle relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen. Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3- convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkelingen energieverbruik. Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van uw sector vanaf 2009 zien Jaarlijks primaire-energieverbruik Elektriciteitsverbruik Aardgasverbruik Verbruik overige brandstoffen Warmteverbruik Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg TJ in 2014 en ligt op gelijk niveau met het verbruik van De gasproductie daalde met 14 miljard m 3 tov 2013; meer energie inzet in depletiecompressie resulteerde in een nagenoeg gelijkblijvend energiegebruik. Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 3

9 Energie [TJ primair] Energieverbruik vorig jaar PE-maatregelen (besparend) Volume-effect (verlagend) Overige invloedsfactoren (ontsparend) Onverklaard (besparend) Energieverbruik verslagjaar Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren Procesmaatregelen hebben een besparend effect tot doel (het relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is in het algemeen verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere productie. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost is besparend wanneer het berekende energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik. De restpost is ontsparend wanneer het berekende energieverbruik lager is dan het werkelijke energieverbruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. Nieuwe maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hadden in 2014 een besparend effect van TJ. Doordat de gasproductie afnam met 14 miljard m 3 tov 2013 daalde het theoretisch berekende Volume-effect. Echter de toegenomen energie inzet in depletiecompressie, vermeld onder Overige invloedsfactoren, resulteerde uiteindelijk in een nagenoeg gelijkblijvend energiegebruik. (Effect Overige Invloedsfactoren in 2014 betrof: 9422 TJ ontsparend, waarvan 85% afkomstig uit inzet additionele depletiecompressie (8057 TJ)). De restpost Onverklaard is besparend. Hiermee is ruim 97% van het werkelijke energieverbruik in 2014 verklaard. Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 4

10 Aandeel van energieverbruik Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP. Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEP-maatregelen binnen de sector ten opzichte van het MJP-basisjaar De gestippelde lijn is de MJP-doelstelling in de periode op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. 16,0% Voortschrijdend resultaat versus MJP-doelstelling Doelstelling Resultaat 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 7.574,5 TJ leiden. Het MJP voorzag in grote besparingen in de periode , gevolgd door een stabilisatie in de periode De belangrijkste maatregelen waren de ingebruikname van een warmtekrachtcentrale (WKC) in Schoonebeek ten behoeve van de herontwikkeling van het Westelijke deel van het Schoonebeek olieveld (gepland in 2012) en de optimalisatie van de inzet van depletiecompressie in Na vier jaar (2011 t/m 2014) bedraagt het jaarlijkse effect van de uitgevoerde besparingsmaatregelen TJ en komt overeen met een realisatie van 63% van de MJP doelstelling. De realisatie loopt achter door verschuiving van de ingebruikname van de WKC in Schoonebeek. Deze WKC is in 2012 geïnstalleerd en getest, maar de definitieve ingebruikname is afhankelijk van de ontwikkeling van het aardolieproductieprofiel van de oliewinlokaties. Het olieveld is nog niet voldoende gestabiliseerd om op grote schaal stoominjectie toe te passen. De ingebruikname van de warmtekrachtcentrale wordt in verwacht Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 5

11 Aandeel van energieverbruik Hoofdstuk 5. Tussenresultaat per pijler De MJA3 kent drie pijlers: procesefficiency (PE), ketenefficiency (KE) en duurzame energie (DE). Ketenefficiency kan nog worden onderverdeeld in twee categorieën: deelketen productie en deelketen product. Voor duurzame energie is eveneens een splitsing mogelijk: inkoop en (eigen) opwekking. Uitsplitsing van de resultaten naar de verschillende pijlers levert onderstaande grafiek op. Ook hier worden de jaarlijkse cijfers gepresenteerd ten opzichte van de situatie in het EEP-basisjaar ,0% Voortschrijdend resultaat per pijler PE KE-productie KE-product DE-inkoop DE-opwekking 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% De uitsplitsing per pijler laat zien dat er maatregelen op het gebied van PE, KE en DE zijn uitgevoerd. PE-maatregelen zijn voor 90% verantwoordelijk voor het tussenresultaat in KE-maatregelen nemen 9,5% van het tussenresultaat in 2014 voor hun rekening. Inkoop en opwekking van duurzame energie zijn offshore in beperkte mate mogelijk en dragen slechts 0,5% bij aan het totale resultaat.. Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 6

12 KE-besparing PE-besparing Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 jaarlijks weer, met de kanttekening dat voor berekening van de resultaten alle relevante gegevens met ingang van 2006 zijn verwerkt. Deze resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector. 16% 14% PE-maatregelen (cumulatief berekend vanaf 2006) 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% ,00% KE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2005) Productieketen Productketen 0,80% 0,60% 0,40% 0,20% 0,00% Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 7

13 Aandeel DE 0,100% DE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2005) Inkoop Opwekking 0,050% 0,000% -0,050% -0,100% Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 8

14 Hoofdstuk 6. Tabellen. De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van het MJP-basisjaar Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden in tabel 1 en 2 zijn in TJ primair per jaar. De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2014 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2014 in dit rapport zijn meegenomen. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers. Resultaten per jaar [TJ] Werkelijk energieverbruik Besparing door PE-maatregelen KE-besparing in de productieketen KE-besparing in de productketen Inkoop van duurzame energie Opwekking van duurzame energie Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in Categorie Procesefficiency Ketenefficiency Duurzame energie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van 2010 Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen 7.518, ,2 Installaties en gebouwen 0 0,0 Energiezorg en gedragsmaatregelen 32,0 0,0 Strategische projecten 14,0 0,0 Subtotaal procesefficiency 7.564, ,2 Maatregelen in de productieketen 10,5 131,6 Maatregelen in de productketen 0,0 0,0 Subtotaal ketenefficiency 10,5 131,6 Inkoop van duurzame energie 0,0 0,0 Opwekking van duurzame energie 0,0 0,1 Subtotaal duurzame energie 0,0 0,1 Totaal 7.574, ,9 Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief (historische) uittreders. Bedrijfsnaam Status in 2014 Meegenomen in 2014? Vestigingsplaats Centrica Production Nederland B.V. Deelnemer Ja Hoofddorp Petrogas E&P Netherlands B.V. Deelnemer Ja Voorburg Dana Petroleum Netherlands BV Deelnemer Ja Den Haag GDF SUEZ E&P Nederland B.V. Deelnemer Ja Zoetermeer Nederlandse Aardolie Maatschappij BV Deelnemer Ja Assen TAQA Energy B.V. Deelnemer Ja Den Haag Total E&P Nederland b.v. Deelnemer Ja Den Haag Wintershall Noordzee B.V. Deelnemer Ja Rijswijk Vermilion Oil & Gas Netherlands BV Deelnemer Ja Harlingen Oranje-Nassau Energie BV Deelnemer Ja Amsterdam Definitief MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie Pagina 9