MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen

Transcriptie

1 MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen

2

3 Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Frisdranken, Waters en Sappen Datum: 13 juni 2014 Status: Definitief Kenmerk: /nnb/TDL/nnb/ Locatie: Utrecht Contactpersoon: Tobias de Ligt Ondersteunend adviesbureau: ARCADIS Nederland BV

4

5 Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding... 1 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik... 1 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik... 2 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP... 3 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler... 4 Hoofdstuk 6. Tabellen... 6

6 Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Frisdranken, Waters en Sappen Aantal MJA-deelnemers in Aantal beschouwde bedrijven voor 2013 in dit rapport 9 Aantal toetreders in Aantal uittreders in Werkelijk energieverbruik 2013 (TJ) Effecten van maatregelen 2013 t.o.v t.o.v Procesefficiencyverbetering 3,3% 10,3% Besparing in de keten [TJ] 41,8 179,1 TJ Duurzame energie [TJ] 48,3 334,7 TJ Resultaten Energieverbruik Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg TJ in Dit is ongeveer 1,6% lager dan in Deze daling is het gevolg van de daling van het productie volume met 2,7% en het uitvoeren van besparingsmaatregelen. De afgelopen vier jaar schommelt het energiegebruik rond de 1300 TJ. Uitvoering van het meerjarenplan van de sector In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 176,0 TJ leiden. Na één jaar bedraagt het effect van maatregelen 133,6 TJ. Hiermee is 76% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. De energiebesparing door procesefficiency en ketenefficiency liggen voor op koers met respectievelijk 42% en 57% van de MJP doelstelling. Op gebied van Duurzame energie zijn geen maatregelen in het MJP gepland. Daarentegen is de intensivering van duurzame energie in het jaar 2013 gelijk aan 48 TJ. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen in 2013 hebben een besparing van 43,4 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Optimalisatie productielijnen. Toepassing van blowers. Onderhoud condensnet. Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2013 een totale besparing van 179,1 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Verhoging percentage gerecycled PET. Besparing in keten i.v.m. lichtere flessen. Extern magazijn vervangen door magazijn op locatie. I

7 Inzet duurzame energie De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 334,7 TJ in De belangrijkste duurzame-energiemaatregelen zijn: inkoop groene stroom. aankoop groene stroomcertificaten. Vooruitblik Algemene ontwikkelingen De consumptiecijfers van frisdranken, waters, sappen en siropen zijn gelijkmatig. Desondanks is een lichte daling in productievolume zichtbaar. Daarbij vindt een verandering in productaanbod plaats. In periode vanaf 2000 is een duidelijke verschuiving te zien van regular naar laagcalorische frisdranken. In 2013 was meer dan 35% van de frisdranken light. Aan het begin van de eeuw was nog maar 18% van de frisdranken light. In de komende jaren zal de verschuiving naar laagcalorische frisdranken verder doorzetten. Op het gebied van verpakkingen zijn de laatste jaren significante stappen gemaakt met het lichter maken van de verpakkingen en het uitsluiten van bepaalde materialen zoals PVC. Dit heeft een positief effect op de milieu-impact van de sector. Een tegengestelde ontwikkeling is de vraag van de consument naar kleinere en gekoelde verpakkingen. Convenantactiviteiten Frisdranken-, Waters- en Sappenbedrijven richten zich in hun maatregelen voor een belangrijk deel op de eigen productielocatie. Hierin hebben zij veel bereikt. Het aandeel van de productielocatie in het totale energiegebruik van de keten is relatief beperkt. Een verdere energie efficiëntieverbetering van 50 procent is niet haalbaar zonder revolutionaire doorbraak technologieën. De sector onderzoekt of het efficiënter is om toekomstige inspanningen ook op dat deel van de keten te richten waarop de FWS-bedrijven invloed uit kunnen oefenen. Te denken valt aan transport, out of home-verkooppunten en wellicht horeca. Er is hierbij een aanzienlijk verschil tussen de bedrijven in de sector. Sommige bedrijven maken deel uit van internationale concerns en hebben minder vrijheid om specifiek Nederlandse projecten vorm te geven. Ook vanuit internationale context wordt gekeken naar de meest efficiënte manier om het globale klimaatprobleem op te lossen. En de eerste oplossingsstap zou dan wel eens buiten Nederland kunnen liggen. Loonbottelaars zijn in belangrijke mate afhankelijk van de ruimte die ze krijgen van opdrachtgevers om maatregelen op de productielocatie of in de keten door te voeren. Overleg binnen de sector wijst uit dat de ruimte om ingrijpende zaken branche breed op te pakken beperkt is. Dit betekent dat maatregelen vooral inspanningen van individuele bedrijven betreffen. De branchevereniging FWS zal zich desondanks blijvend inspannen om de participatie van de branche zo hoog mogelijk te houden en gezamenlijke kennisopbouw en uitwisseling te faciliteren. Uit het meerjarenplan van de sector blijkt dat de deelnemende bedrijven voor de komende vier jaren energiemaatregelen in het proces en de keten hebben gepland met een totale omvang van ruim 13% van het energieverbruik. II

8 Energieverbruik [TJ primair] Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van uw sector in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van: de ontwikkeling van het energieverbruik van uw sector vanaf 2009; de verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar; de spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) van uw sector; de ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf 2009, waarbij alle relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen. Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. De cijfers van voorgaande jaren kunnen afwijken van de cijfers gerapporteerd in eerdere sectorrapporten. Doordat bedrijven na het verschijnen van deze rapportages door voortschrijdend inzicht energie- (besparing)cijfers hebben aangepast in het elektronisch milieujaarverslag (e-mjv), zijn ook de geaggregeerde cijfers in het huidige sectorrapport gewijzigd. Deze wijzigingen hebben echter geen invloed op de conclusies van voorgaande verslagjaren. Indien deze wijzigingen wel een significante invloed hebben, dan is dit expliciet in de rapportage vermeld. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van uw sector vanaf 2009 zien Jaarlijks primaire-energieverbruik Elektriciteitsverbruik Aardgasverbruik Verbruik overige brandstoffen Warmteverbruik In 2013 bedraagt het totale energiegebruik van de sector TJ. De bedrijven rapporteren in totaal 88 miljoen kwh elektriciteit en 15 miljoen m 3 gas. Definitief MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 1 van 6

9 Energie [TJ primair] Energieverbruik vorig jaar 1.300,1 PE-maatregelen (besparend) - 43,4 Volume-effect (verlagend) - 35,0 Overige invloedsfactoren (ontsparend) 16,8 Onverklaard (ontsparend) 40,3 Energieverbruik verslagjaar 1.278,7 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere productie. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost is besparend wanneer het berekende energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik. De restpost is ontsparend wanneer het berekende energieverbruik lager is dan het werkelijke energieverbruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. Het energieverbruik van de sector is tussen 2012 en 2013 gedaald ( 21 TJ). De verlaging van het energiegebruik wordt deels verklaard door het uitvoeren van besparende PE-maatregelen (-43 TJ) en verminderde productie (-35 TJ). Overige invloedsfactoren werkte daarentegen ontsparend (+17 TJ), zodat het onverklaarde deel (ontsparend) van het verschil op +40 TJ blijft steken. Het onverklaarde deel is gelijk aan 3,1% van het totaalverbruik. Met andere woorden, bijna 97% van het totale energieverbruik van de sector in 2013 is onderbouwd met de gerapporteerde factoren van alle bedrijven samen. Definitief MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 2 van 6

10 Aandeel van energieverbruik Aandeel van energieverbruik Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde EEP-periode. De horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2016 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. Voortschrijdend resultaat versus MJP-doelstelling 16% Doelstelling Resultaat 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% De MJA3 kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. Ketenefficiency kan nog worden onderverdeeld in twee categorieën: deelketen productie en deelketen product 1. Voor duurzame energie is eveneens een splitsing mogelijk: inkoop en (eigen) opwekking. Uitsplitsing van de resultaten naar de verschillende pijlers levert onderstaande grafiek op. Ook hier worden de jaarlijkse cijfers gepresenteerd ten opzichte van Voortschrijdend resultaat per pijler 4,5% PE KE-productie KE-product DE-inkoop DE-opwekking 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Bij ketenprojecten wordt een onderscheid gemaakt tussen maatregelen in de productieketen (de grondstof- en productiefase) en de productketen (bij de eindgebruiker). Alleen besparingen in de productieketen in Nederland tellen mee in de berekening van de energie-efficiency in de keten. Definitief MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 3 van 6

11 KE-besparing PE-besparing Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector. 12% 10% PE-maatregelen (cumulatief berekend vanaf 2006) 8% 6% 4% 2% 0% Procesmaatregelen in 2013 hebben een besparing van 43,4 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Optimalisatie productielijnen. Toepassing van blowers. Onderhoud condensnet. KE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2005) 25% Productieketen Productketen 20% 15% 10% 5% 0% Ketenmaatregelen hebben in 2013 een totale besparing van 179,1 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Verhoging percentage gerecycled PET. Besparing in keten i.v.m. lichtere flessen. Extern magazijn vervangen door magazijn op locatie. Definitief MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 4 van 6

12 Aandeel DE 30% DE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2005) Inkoop Opwekking 25% 20% 15% 10% 5% 0% De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 334,7 TJ in De belangrijkste duurzame-energiemaatregelen zijn: inkoop groene stroom. aankoop groene stroomcertificaten. Definitief MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 5 van 6

13 Hoofdstuk 6. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden in tabel 1 en 2 zijn in TJ primair per jaar. De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2013 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2013 in dit rapport zijn meegenomen. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers. Resultaten per jaar [TJ] Werkelijk energieverbruik Besparing door PE-maatregelen KE-besparing in de productieketen KE-besparing in de productketen Inkoop van duurzame energie Opwekking van duurzame energie Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in Categorie Procesefficiency Ketenefficiency Duurzame energie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van 2012 Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen 41,0 7,0 Installaties en gebouwen 50,0 18,4 Energiezorg en gedragsmaatregelen 14,0 18,1 Strategische projecten 0,0 0,0 Subtotaal procesefficiency 103,0 43,4 Maatregelen in de productieketen 54,0 41,8 Maatregelen in de productketen 19,0 0,0 Subtotaal ketenefficiency 73,0 41,8 Inkoop van duurzame energie 0,0 48,3 Opwekking van duurzame energie 0,0 0,0 Subtotaal duurzame energie 0,0 48,3 Totaal 176,0 133,6 Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector Onderneming Inrichting Vestigingsplaats Coca Cola Enterprices Nederland BV Coca Cola Enterprices Nederland BV Dongen DIS BV DIS BV Sittard Hero Nederland BV Hero Nederland BV Breda Refresco Benelux Refresco Benelux BV Maarheeze Refresco Benelux BV Bodegraven Schiffers Food BV Hoensbroek United Soft Drinks BV United Soft Drinks Goor United Soft Drinks Utrecht Vrumona Vrumona B.V. Bunnik Definitief MJA-Sectorrapport 2013 Frisdranken, Waters en Sappen Pagina 6 van 6