MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie

Transcriptie

1 MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie

2

3 Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Grofkeramische industrie Datum: 9 juni 2015 Status: Definitief Kenmerk: /BW/ Locatie: Utrecht Contactpersoon: Bas Walhof / RVO.NL Ondersteunend adviesbureau: KWA Bedrijfsadviseurs B.V.

4

5 Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding... 1 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik... 1 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik... 2 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP... 3 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler... 3 Hoofdstuk 6. Tabellen... 6 Databaseversie d.d.: :10

6 Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Grofkeramische industrie Aantal MJA-deelnemers in Aantal beschouwde bedrijven voor 2014 in dit rapport 36 Aantal toetreders in Aantal uittreders in Werkelijk energieverbruik 2014 (TJ) 6.835,0 Effecten van maatregelen 2014 t.o.v t.o.v t.o.v Procesefficiencyverbetering 2,3% 1,4% 10,9% Besparing in de keten [TJ] 495,2 77, ,0 Duurzame energie [TJ] -12,8 201,3 699,0 Resultaten Energieverbruik De sector heeft nu 36 deelnemende inrichtingen waarvan in 2014 het totale werkelijke energieverbruik 6.835,0 TJ bedroeg. Dit is ongeveer 4,4% hoger dan in Dit heeft vooral te maken met een toenemend productievolume door met name stijging van de export naar het Verenigd Koninkrijk. Uitvoering van het meerjarenplan van de sector In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot een besparing van 793,0 TJ leiden. Na twee jaar bedraagt het effect van alle maatregelen 1.010,0 TJ. Hiermee is 127,4% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen hebben in 2014 een besparing van 159,3 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Optimalisatie belangrijkste procesinstallaties [19,5 TJ]; Optimalisatie stookproces dakpannen [19,3 TJ]; Verdere optimalisatie in de combinatie van het droog- en het bakproces [18,8 TJ]. Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2014 een besparing van 1.653,4 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: Transport (grondstof en producten) per schip [909 TJ]; Dematerialisatie van producten [745 TJ]. Inzet duurzame energie De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 699,0 TJ in De belangrijkste duurzame energiemaatregelen zijn: Inkoop groene stroom [ 619,7 TJ]; Inzet van zaagsel (als biobrandstof) [ 79,3 TJ]. I

7 Vooruitblik Algemene ontwikkelingen Het gestegen totale energieverbruik in de grofkeramische industrie weerspiegelt de afzetstijging van grofkeramische producten in Met name de fabrikanten van metselbaksteen profiteerden, zij zetten in 2014 zo n 29% meer af. De uitvoer van metselbaksteen steeg spectaculair, vooral naar de Britse markt. De binnenlandse afzet groeide in 2014 slechts zeer beperkt en herstelde zich bovendien van een historisch laag nivo. Minder onderbezetting betekent overigens eveneens een betere energie-efficiency. De afzet straatbaksteen bleef min of meer gelijk en weet zich na een paar slechte jaren te stabiliseren. De afzet ligt echter nog steeds onder het langjarig gemiddelde. Door een sterke renovatiemarkt herstelde de afzet van keramische dakpannen zich iets, terwijl bovendien het marktaandeel daarvan op het hellend dak verder groeide. De verwachtingen voor 2015 en 2016 zijn voorzichtig positief. Het herstel van de nieuwbouwproductie wordt bepaald door de woningbouw. De stijging in de huursector is minder uitgesproken dan in de koopsector. De stijging in de koopsector had echter forser kunnen zijn als de afbouw van stimuleringsmaatregelen en strengere financieringseisen er niet waren geweest. Convenantactiviteiten Conform de Routekaart 2030 Bouwkeramiek zijn de brancheonderzoeken onder meer gericht op ontkoppeling van oven en drogerij, toepassing van een verlengde tunneloven en innovatieve droogtechnieken. In 2014 is het onderzoek naar hybridedroging gestart en in 2015 vindt vervolgonderzoek plaats naar hybridedroging op lab niveau evenals de inzetbaarheid van warmtepompen. Voorts wordt getracht in te zetten op ketenefficiency maatregelen, zoals door middel van dematerialisatie en Modal Shift. II

8 Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van de sector in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van: De ontwikkeling van het energieverbruik van de sector vanaf De verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar. De spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) van de sector. De ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf 2009, waarbij alle relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen. Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van de sector vanaf 2009 zien. Het totale energieverbruik in 2014 is ten opzichte van 2013 iets toegenomen Jaarlijks primaire-energieverbruik Elektriciteitsverbruik Aardgasverbruik Verbruik overige brandstoffen Energieverbruik [TJ primair] Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 1 van 7

9 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren. Algemene toelichting op de grafiek Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere productie. Overigens worden in het Volume-effect alleen de deelnemende bedrijven meegenomen. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost die ook de eventuele uittreders kan bevatten. Deze restpost is besparend wanneer het berekende energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik. De restpost is ontsparend wanneer het berekende energieverbruik lager is dan het werkelijke energieverbruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. Specifieke toelichting op de cijfers In 2014 bedroeg het totale werkelijke energieverbruik van de sector TJ. Dit is ongeveer 4% hoger dan in Dit heeft vooral te maken met een toenemend productievolume door met name stijging van de export naar het Verenigd Koninkrijk. De stijging in de productie is terug te vinden in het onderdeel Volume-effect. Deze bedraagt ongeveer 14% van het totale energieverbruik en is dus door de andere besparende invloedfactoren grotendeels teruggedrongen. Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 2 van 7

10 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde EEP-periode. De horizontale lijn is de MJP-doelstelling (10,3%) voor 2016 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. Het bereikte punt in 2014 van 14,6% is het bereikte resultaat in het 2 e jaar, toe te wijzen aan de uitgevoerde PE-, KE- en DE-maatregelen. Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector. Procesefficiency Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 3 van 7

11 De cumulatieve besparing door PE-maatregelen, na compensatie voor jaarlijkse variatie van de productievolumes, bedraagt 10,9% voor de periode De uitgevoerde procesmaatregelen hebben in 2014 een besparing van 159,3 TJ opgeleverd, 2,3% meer ten opzichte van De belangrijkste procesmaatregelen zijn: Optimalisatie belangrijkste procesinstallaties [19,5 TJ]; Optimalisatie stookproces dakpannen [19,3 TJ]; Verdere optimalisatie in de combinatie van het droog- en het bakproces [18,8 TJ]. Ketenefficiency Bij KE-maatregelen is geen sprake van cumulatie van maatregelen maar wordt gekeken naar 1) het jaarlijks effect in % ten opzichte van 2005 én 2) de intensivering van maatregelen. Ad.1) In de grafiek is aangegeven dat de KE-besparing, oftewel het jaarlijks effect ten opzichte van 2005, in 2014 totaal 19,2% is. Het betreft hier alleen KE-maatregelen in de productieketen. Ad.2) De intensivering van KE-maatregelen in 2014 ten opzichte van 2013 is het verschil van jaarlijks KE-effect in 2014 en 2013 en bedraagt 6,2%. Belangrijke KE-maatregelen zijn: dematerialisatie van producten en grondstof aanvoer én eindproduct afvoer per schip. Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 4 van 7

12 Duurzame energie Bij DE-maatregelen wordt evenals bij KE gekeken naar 1) het jaarlijks effect in % ten opzichte van 2005 én 2) de intensivering van maatregelen. Ad.1) In de grafiek is aangegeven dat de DE-besparing, oftewel het jaarlijks effect ten opzichte van 2005, in 2014 totaal 10,3% is. Het betreft hier inkoop en opwekking van DE. Ad.2) De intensivering van DE-maatregelen in 2014 ten opzichte van 2013 is het verschil van jaarlijks effect in 2014 en 2013 en bedraagt -0,6%. Belangrijke DE-maatregelen zijn: de inkoop van groene stroom en de inzet van zaagsel (= biobrandstof) Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 5 van 7

13 Hoofdstuk 6. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden in tabel 1 en 2 zijn in TJ primair per jaar. De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2014 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2014 in dit rapport zijn meegenomen. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers. Resultaten per jaar [TJ] Werkelijk energieverbruik 8420,6 7696,6 7722,5 6932,0 6545,2 6835,0 Besparing door PE-maatregelen 78,6 115,0 111,7 43,0 89,7 159,3 KE-besparing in de productieketen 165,3 1044,3 813,8 1080,9 1158,2 1653,4 KE-besparing in de productketen Inkoop van duurzame energie 233,5 479,9 476,8 413,1 616,1 619,7 Opwekking van duurzame energie 114,5 71,8 119,2 97,4 95,7 79,3 Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in Categorie Procesefficiency Ketenefficiency Duurzame energie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van 2012 Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen 148,0 241,5 Installaties en gebouwen 4,0 5,0 Energiezorg en gedragsmaatregelen 2,0 2,4 Strategische projecten 0,0 0,0 Subtotaal procesefficiency 154,0 249,0 Maatregelen in de productieketen 102,0 572,5 Maatregelen in de productketen 0,0 0,0 Subtotaal ketenefficiency 102,0 572,5 Inkoop van duurzame energie 515,0 206,6 Opwekking van duurzame energie 22,0-18,1 Subtotaal duurzame energie 537,0 188,5 Totaal 793, ,0 Toelichting bij de tabellen 1 en 2. Het absolute effect van de PE maatregelen in 2014 is 249,0 TJ. In 2014 is voor KE- en DE-maatregelen de intensivering 495 TJ respectievelijk -12,8 TJ. De post Opwekking van duurzame energie betreft de maatregel inzet van zaagsel als brandstof. Deze inzet is in 2014 afgenomen waardoor er een negatief effect ontstaat. Na één jaar bedraagt het totaal jaarlijks absolute effect 1.010,0 TJ. Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 6 van 7

14 Tabel 3 Deelnemende inrichtingen (36) binnen de sector inclusief uittreders vanaf Branche Bedrijfsnaam status in 2014 Meegenomen in 2014? KNB Baksteen Helden BV, Steenfabriek Engels Helden BV Deelnemer ja KNB Baksteen Helden BV, Steenfabriek Engels Oeffelt BV Deelnemer ja Toelichting KNB CRH Clay Solutions, CRH Buggenum Uittreder nee dicht KNB CRH Clay Solutions, CRH De Bylandt Deelnemer ja KNB CRH Clay Solutions, CRH Façade Beek Deelnemer ja KNB CRH Clay Solutions, CRH Joosten Kessel Deelnemer ja KNB CRH Clay Solutions, CRH Nuth Uittreder nee dicht KNB CRH Clay Solutions, CRH Joosten Wessem Uittreder nee dicht KNB Daas Baksteen, Steenfabriek De Nijverheid BV Deelnemer ja 1) KNB Daas Baksteen, Steenfabriek De Vlijt BV Deelnemer ja KNB VanderSanden BV, BV Steenfabriek Hedikhuizen Deelnemer ja KNB Caprice Holding BV, BV Steenfabriek Huissenswaard Deelnemer ja KNB Vandersanden BV, BV Steenfabriek Spijk Deelnemer ja KNB St. Joris Keramische Industrie BV Deelnemer ja KNB Steenfabriek Klinkers BV Deelnemer ja KNB Steenfabriek Linssen BV Deelnemer ja KNB Steenfabriek De Rijswaard BV Deelnemer ja KNB Rodruza BV, Steenfabriek Rossum Deelnemer ja KNB Rodruza BV,Steenfabriek De Zandberg Deelnemer ja KNB Steenindustrie Strating BV Deelnemer ja KNB Steenfabriek Vogelensangh Deelnemer ja Steenfabriek Nievelsteen Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Bemmel Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Doorwerth Uittreder nee geen productie 2014 KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Erlecom Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek. Haaften Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Heteren Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Kijfwaard Oost Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Kijfwaard West Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Nuance Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Poriso Brunssum Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Thorn Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Wolfswaard Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Zennewijnen Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Steenfabriek Schipperswaard Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Dakpanfabriek Narvik Tegelen Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Dakpanfabriek Narvik Deest Deelnemer ja KNB Monier BV Tegelen Deelnemer ja KNB Monier BV Woerden Deelnemer ja KNB Wienerberger BV, Wienerberger Dakpanfabriek Jansen-Dings Tegelen Deelnemer ja Lafarge, dak producten Thorn Uittreder nee gesloten in 2008 Steenfabriek De Waalwaard BV Uittreder nee gesloten in 2009 Wienerberger BV Bricks Spijk Uittreder nee gesloten in 2009 Wienerberger BV Oosterhout Uittreder nee gesloten in 2008 Wienerberger BV Rijswijk Uittreder nee gesloten in 2009 Wienerberger BV Elst Uittreder nee gesloten in 2009 Wienerberger BV Esbeek Uittreder nee gesloten in 2008 Wienerberger BV Milsbeek Uittreder nee gesloten in 2008 Wienerberger BV Rijssen Uittreder nee gesloten in ) De gegevens van steenfabriek De Nijverheid omvatten ook die van steenfabriek De Volharding, omdat centraal vanuit De Nijverheid wordt ingekocht, ook energie. Definitief MJA-Sectorrapport 2014 Grofkeramische industrie Pagina 7 van 7