Investment Highlights week 44

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Investment Highlights week 44"

Transcriptie

1 Investment Highlights week 44 Datum: 7 november 2016 Verkiezingskoorts In aanloop naar de verkiezingen in de Verenigde Staten, neemt de achterstand van Trump op Clinton in de peilingen af. Waar uitgegaan werd van een ruime overwinning van Clinton, neemt de onzekerheid over de verkiezingsuitkomst toe. Zeker met de peilingen die er naast zaten rondom het Brexit-referendum nog vers in het geheugen. De volatiliteit op de financiële markten liep dan ook op afgelopen week. De Fed hield de beleidsrente volgens verwachting constant. Wel gaf de Fed aan dat argumenten voor een renteverhoging sterker geworden zijn en het arbeidsmarktrapport van afgelopen vrijdag ondersteunt dit beeld. In het Verenigd Koninkrijk oordeelde de Hoge Raad dat het Britse parlement de Brexit moet goedkeuren. Dit is een tegenvaller voor de regering van May die dan ook in hoger beroep gaat. De onzekerheid en het tijdsverloop ten aanzien van de voorgenomen Brexit nemen hierdoor weer toe. De vele macro-economische cijfers sneeuwden onder door bovenstaand nieuws. Belangrijkste Economische data week 44 De Fed houdt de beleidsrente constant, de financiële markten verwachten een rentestap in december De BoE verandert beleidsrente niet en verhoogt de groei- en inflatieverwachtingen voor de komende jaren De Chinese inkoopmanagersindex (PMI) voor de industrie verrast positief < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 44 Hoge Raad bepaalt dat Brits parlement een beslissende stem heeft in Brexit Voorsprong Clinton in de peilingen slinkt (grafiek 1) < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 44 De volatiliteit loopt op (grafiek 2) Aandelenmarkten staan wereldwijd op verlies De olieprijs levert fors in < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 45 De Amerikaanse presidentsverkiezingen zullen het dominante thema zijn Grafiek 1 Trump loopt in op Clinton Bron: Bloomberg, RealClearPolitics, Achmea Investment Management Grafiek 2 Volatiliteit loopt op Donald Trump (R) Tabel 1 Selectie economische cijfers week 44 Act. Exp. Prev. VS: Beleidsrente (limiet) 0,5% 0,5% 0,5% VS: ISM Manufacturing 51,9 51,7 51,5 VS: ISM Non-Manufact. 54,8 56,0 57,1 VS: Non-farm payrolls 161k 170k 191k VS: Werkloosheids% 4,9% 4,9% 5,0% EZ: CPI j-o-j (schatting) 0,5% 0,5% 0,4% EZ: Markit PMI composite 53,3 53,7 53,7 VK: BoE beleidsrente 0,25% 0,25% 0,25% JP: BoJ beleidsrente -0,1% -0,1% -0,1% CH: Markit PMI manufact. 51,2,3,4 Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Hillary Clinton (D) Ingeprijsde volatiliteit Amerikaanse aandelenmarkt 10 Achmea Investment Highlights

2 Renteverhoging in december "The Committee judges that the case for an increase in the federal funds rate has continued to strengthen but decided, for the time being, to wait for some further evidence of continued progress toward its objectives." Persbericht Federal Reserve Fed maakt pas op de plaats Zoals verwacht hield de Fed de beleidsrente constant op 0,25% - 0,5% tijdens de novembervergadering. Twee Fedleden (George en Mester) stemden echter voor een renteverhoging. De kans dat de rente in december wordt verhoogd is toegenomen. De ingeprijsde kans op de financiële markten bedraagt momenteel circa 76%. De Fed schetste een positiever beeld over de inflatieontwikkeling en inflatieverwachting. Beiden zijn de afgelopen periode wat opgelopen. De arbeidsmarkt blijft er goed bijliggen. In oktober kwamen er nieuwe banen bij. Dit was lager dan verwacht ( ), maar het cijfer van vorige maand werd naar boven bijgesteld (van naar ). Het werkloosheidspercentage daalde volgens verwachting van 5% naar 4,9%. De Fed verwacht dat de economische groei gematigd blijft (expand at a moderate pace) en dat de arbeidsmarktcondities verder verbeteren. Indien de macroeconomische cijfers niet verslechteren de komende weken en de verkiezingsuitslag niet leidt tot onrust, zal de Fed de rente in de decembervergadering weer een klein stapje verhogen. Verder was het een drukke week wat betreft macro-economische data in de Verenigde Staten. Per saldo waren de cijfers gemengd tot positief. De ISM leidende indicator voor de industrie kwam licht hoger uit dan verwacht terwijl de index voor de dienstensector lager dan verwacht uitkwam. Beide indices staan nog boven de wat op aanhoudende economische expansie duidt (zie grafiek 3). De totale autoverkopen kwamen boven verwachting uit. Dit is tekenend voor de goede staat waarin de Amerikaanse consument verkeert. Dit bleek ook uit de toename in personal spending en personal income in de maand september. Maand op maand was sprake van een stijging van respectievelijk 0,5% en 0,3%. In lijn met de inflatiecijfers van voorgaande weken, steeg ook de PCE deflator licht. Het headline cijfer steeg met 1,2% j-o-j en de kerninflatie bedrag 1,7% j-o-j in september. De stijging van het headline cijfer werd vooral veroorzaakt door de gestegen energieprijzen. De productiviteit steeg met 3,1% in het derde kwartaal. Brexit-referendum vallen per saldo mee. De door velen verwachte economische rampspoed is uitgebleven. De BoE verhoogde de verwachte economische groei voor 2016 naar 2,2% (was 2,0%) en voor 2017 naar 1,4% (was 0,8%). Voor 2018 werd de verwachte groei wel wat verlaagd naar 1,5%. Verder verruiming van het monetaire beleid is dus niet noodzakelijk. Door de forse daling van het Britse pond ligt importinflatie op de loer. De BoE verhoogde dan ook de inflatieverwachtingen voor 2016 naar 1,3% (was 1,2%) en voor 2017 naar 2,7% (was 2%). Verdere verruiming ligt niet voor de hand nu oplopende inflatie verwacht wordt. De definitieve inkoopmanagersindex (PMI) kwam lager uit dan verwacht in de eurozone. Dit kwam door de dienstensector. De composite index steeg per saldo wel van 52,6 naar 53,3. Dit niveau duidt op aanhoudende gematigde groei. De inflatiecijfers in de eurozone lopen licht op. Zowel de consumentenprijsindex als de producentenprijsindex stegen ten opzichte van vorige maand. Het werkloosheidspercentage bleef stabiel op 10% in de eurozone. De werkloosheid in Duitsland daarentegen daalde naar 6% in oktober: het laagste niveau in 25 jaar. Chinese industrie verrast positief De Japanse centrale bank (BoJ) heeft de beleidsrente onveranderd gelaten. Wel werd het streven om de inflatie binnen een jaar op 2% te krijgen losgelaten. BoJ-president Kuroda gaf aan dat alleen inzetten op monetair beleid onvoldoende is om de inflatie naar het gewenste niveau te krijgen. Ook het begrotingsbeleid en structurele hervormingen moeten een rol spelen in het aanjagen van de inflatie. De Chinese inkoopmanagersindex voor de industrie kwam hoger uit dan verwacht en steeg naar 51,2. Dit was het hoogste niveaus sinds medio Grafiek 3 Inkoopmanagersindices Verenigde Staten ISM Industrie dec-99 dec-03 dec-07 dec-11 dec-15 ISM Diensten BoE verhoogt groei- en inflatieverwachtingen De Bank of England (BoE) hield de beleidsrente constant op 0,25%. Wel werd de dovish bias ingeruild voor een neutrale houding. Verdere verruiming van het monetaire beleid in het Verenigd Koninkrijk lijkt voorlopig van tafel. De BoE gaf aan dat het beleid beide kanten op kan bewegen. De macro-economische cijfers van na het Achmea Investment Highlights 2/5

3 Brexit-perikelen duren voort " I now fear every attempt will be made to block or delay triggering Article. They have no idea level of public anger they will provoke." Nigel Farage (UKIP) over het besluit van de Hoge Raad Toch geen Brexit? De Hoge Raad (High Court) in Londen heeft bepaald dat de Britse regering eerst het parlement om toestemming moet vragen voordat gestart kan worden met de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. De Britse regering was van mening dat deze toestemming niet nodig was. Dit is een tegenvaller voor Theresa May die voor maart volgend jaar Artikel in gang wilde zetten om de EU te verlaten in lijn met de uitslag van het referendum ( Brexit means Brexit ). De Britse regering gaat daarom in hoger beroep tegen de uitspraak. Dit beroep zal nog voor de jaarwisseling behandeld worden. Per saldo leidt deze uitspraak vooral tot nog meer onduidelijkheid. Staat de voorgenomen Brexit nu op losse schroeven indien het Britse Lagerhuis niet instemt? Zeker omdat een meerderheid van de parlementsleden tegen een Brexit was/is. Zij kunnen dus formeel de voorgenomen Brexit tegenhouden. Maar het negeren van de referendumuitslag leidt waarschijnlijk tot sociale onrust. Het oordeel van de Hoge Raad zorgt waarschijnlijk voor vertraging van het inwerking zetten van Artikel wanneer toch doorgegaan wordt met de Brexit. Het Britse parlement krijgt meer inspraak bij de Brexit-onderhandelingen wat mogelijk ten koste gaat van de onderhandelingspositie van de Britten. Nieuwe verkiezingen zijn niet uit te sluiten wanneer de regering het hoger beroep verliest. Kortom de Brexitsoap duurt voorlopig voort en tegenstanders van een Brexit zullen er alles aan doen om deze te voorkomen. Het Britse pond veerde op na deze uitspraak. is dan ook terug te zien op de financiële markten afgelopen week. De volatiliteit loopt op en verkiezingsgevoelige beleggingen reageren op de veranderingen in de peilingen. Een voorbeeld hiervan is de Mexicaanse peso. Deze munt wordt kwetsbaar geacht wanneer Trump de verkiezingen wint. Afgelopen week gaf de Mexicaanse munt weer wat terrein prijs ten opzichte van de Amerikaanse dollar (zie grafiek 4). Op langere termijn is het maar de vraag of het voor de financiële markten wat uitmaakt wie de verkiezingen wint. Veel gemaakte verkiezingsbeloftes worden toch nooit in de praktijk gebracht en het Amerikaanse systeem kent diverse checks and balances waardoor de scherpe kantjes van de voorstellen afvallen. Grafiek 4 Mexicaanse peso onder druk Mexicaanse peso's per dollar 17 Carney tekent bij Mark Carney, de huidige BoE-president, blijft tot juni 2019 op zijn positie om zo de afhandeling van de Brexit in goede banen te leiden. De verlenging was mede op verzoek van de Britse regering. Verkiezingscircus Verenigde Staten De Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn deze week. Waar een paar weken geleden de voorsprong van Clinton op Trump nog groot was, is deze de afgelopen periode geslonken. De race is dus weer spannend. Clinton wordt door velen als de veilige keuze gezien waarbij het beleid van Obama grotendeels doorgezet wordt. Het beleid van Trump lijkt minder voorspelbaar. De vraag is wat het effect op de financiële markten zal zijn. Op korte termijn zorgt verkiezingswinst van Trump mogelijk voor een schrikreactie. De stijging van Trump in de laatste peilingen en de hiermee gepaard gaande toegenomen onzekerheid Achmea Investment Highlights 3/5

4 Risico van tafel In aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen namen beleggers risico van tafel. De volatiliteit liep op, aandelenmarkten gaven terrein prijs en risico-opslagen op kredietcategorieën stegen. De olieprijs liet de grootse daling zien na twijfels over de geplande productiebeperking van de OPEC. De uitspraak van de Britse Hoge Raad en de draai van de BoE ondersteunden het Britse pond. Aandelenmarkten wereldwijd onder druk Aandelenmarkten stonden wereldwijd onder druk door de toegenomen onzekerheid omtrent de Amerikaanse presidentsverkiezingen ondanks dat de macroeconomische data niet tegenvielen. Dit gold voor zowel de ontwikkelde als de opkomende markten. Beide regio s leverden meer dan 2% in afgelopen week. Aandelen Europa daalden met circa 4%. Italiaanse 10-jaarsrente op hoogste niveau dit jaar Een gemengd beeld bij staatsobligaties in de eurozone afgelopen week. De kapitaalmarktrentes in de kernlanden daalden licht. De Duitse 10-jaarsrente daalde 3 basispunten en sloot de week af op 0,14%. In de periferie liep de rente op. De Italiaanse 10-jaarsrente steeg met 17 basispunten naar 1,75%. Dit is het hoogste niveau van het jaar (zie grafiek 5). In de Verenigde Staten daalde de 10- jaarsrente met 7 basispunten naar 1,78%. Ook de Britse kapitaalmarktrente daalde naar 1,13% ondanks de hogere groei- en inflatieverwachtingen van de BoE. Gemengd beeld kredietobligaties Ook kredietobligaties hadden last van het risk off sentiment. Investment Grade bedrijfsobligaties kenden per saldo een vlakke week. Het totaalrendement op High Yield en schuldpapier uit opkomende markten was echter negatief. High Yield leverde bijna 1% in. EMD local currency had last van de dalende valutakoersen van de opkomendemarktenvaluta s ten opzichte van de euro. Per saldo werd meer dan 2% ingeleverd. De risico-opslag op EMD hard currency liep op, maar het verlies was per saldo beperkt door de dalende Amerikaanse kapitaalmarktrente. Twijfels over de productiebeperking van OPEC Twijfels rijzen over de geplande productiebeperking door de OPEC. De OPEC-landen zijn het nog niet eens. Ondertussen blijft de olieproductie hoog. Uitgevallen productie van Nigeria en Libië komt terug op de markt en de olievoorraden in de Verenigde Staten kwamen afgelopen week hoger uit dan verwacht. De Brent olieprijs sloot de week af op ruim $45 per vat (zie grafiek 6), een daling van meer dan $4. De brede grondstoffenindex (GSCI) ging dan ook ruim 5% onderuit. Brits pond wint terrein terug Het Britse pond veerde op na het besluit van de Hoge Raad dat het Brits parlement moet instemmen met de voorgenomen Brexit. Ook de draai van de BoE van een dovish naar een neutralere beleidshouding, werkte positief uit op de waarde van de Britse munt. Ten opzichte van de euro apprecieerde het Britse pond ruim 1% (zie grafiek 7). De euro apprecieerde meer dan 1% ten opzichte van de Amerikaanse dollar in de aanloop naar de verkiezingen. De Fed-vergadering werd ter kennisgeving aangenomen. Grafiek 5 10-jaarsrente Italië op hoogste niveau dit jaar 10-jaarsrente Italië 1,8% 1,7% 1,6% 1,5% 1,4% 1,3% 1,2% 1,1% 1,0% Grafiek 6 Olieprijs onderuit Grafiek 7 Brits pond laat licht herstel zien 0,95 0,9 0,85 0,8 0,75 0,7 Brent olie ($ per vat) EUR-GBP X-RATE 0,65 Achmea Investment Highlights 4/5

5 Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus AW Zeist Bezoekadres Handelsweg NH Zeist Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg - Senior Strategist Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Maurice Geraets Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr ). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5

De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist

De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist Het verleden is helder, maar

Nadere informatie

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie Januari 2017 Achmea Investment Management Zeist Brexit, Trumpflation, en de markt wil het graag geloven Bron: Achmea IM, Bloomberg 2

Nadere informatie

Investment Highlights week 29

Investment Highlights week 29 Investment Highlights week 29 Datum: 25 juli 2016 Positief sentiment houdt aan Afgelopen week zorgden de meeste macro-economische cijfers voor positieve verrassingen. Uitzondering waren de vertrouwenscijfers

Nadere informatie

Investment Highlights week 38

Investment Highlights week 38 Investment Highlights week 38 Datum: 25 september Het belangrijkste nieuws van de afgelopen week was de aangekondigde afbouw van haar balans door de Amerikaanse centrale bank. Hoewel de markten hier al

Nadere informatie

Investment Highlights week 2

Investment Highlights week 2 Investment Highlights week 2 Datum: 15 januari 218 Euro op hoogste punt in drie jaar De opvallendste beweging op de financiële markten in de afgelopen week was de stijging van de euro naar 1,21 dollar

Nadere informatie

Investment Highlights week 34

Investment Highlights week 34 Investment Highlights week 34 Datum: 29 augustus 2016 Verhoging Fed tarieven komt dichterbij Afgelopen week keek iedereen uit naar de toespraak van Fed-president Yellen in Jackson Hole. Haar belangrijkste

Nadere informatie

Investment Highlights week 10

Investment Highlights week 10 Investment Highlights week 10 Datum: 13 maart 2017 Groen licht voor nieuwe renteverhoging in de Verenigde Staten Sterke cijfers over de Amerikaanse arbeidsmarkt bevestigen de gunstige ontwikkeling van

Nadere informatie

Investment Highlights week 34

Investment Highlights week 34 Investment Highlights week 34 Datum: 28 augustus 2017 Geen verrassingen bij Jackson Hole Afgelopen vrijdag spraken zowel Fed president Yellen en ECB-voorzitter Draghi tijdens de jaarlijkse bijeenkomst

Nadere informatie

Investment Highlights week 42

Investment Highlights week 42 Investment Highlights week 42 Datum: 23 oktober 2017 Wachten op de ECB Het meest opvallend de afgelopen week was het vrijwel uitblijven van enige reactie op de Spaanse financiële markten op alle onrust

Nadere informatie

Investment Highlights week 22

Investment Highlights week 22 duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 22 Datum: 6 juni 2017 Eurozone in de sweet spot De eurozone-economie bevindt zich in een sweet spot. De macro-economische

Nadere informatie

Investment Highlights week 43

Investment Highlights week 43 Investment Highlights week 43 Datum: 31 oktober 2016 Rentes op hoogste niveau in vijf maanden De voorlopige PMI s (Purchasing Managers Index) voor de maand oktober verrasten in positieve zin. In zowel

Nadere informatie

Investment Highlights week 18

Investment Highlights week 18 duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 18 Datum: 8 mei 2017 Politieke onrust ebt weg De financiële markten verwachten dat de Amerikaanse centrale bank (Fed)

Nadere informatie

Investment Highlights week 45

Investment Highlights week 45 Investment Highlights week 45 Datum: 12 november 2018 Botsing Europese Commissie en Italië De Europese Commissie kwam afgelopen week met de macro-economische verwachtingen naar buiten. Voor de eurozone

Nadere informatie

Investment Highlights week 47

Investment Highlights week 47 Investment Highlights week 47 Datum: 28 november 2016 Stilte voor de volgende storm? De afgelopen week was opvallend rustig op de financiële markten. Na de forse beweging in de eerste weken na de Amerikaanse

Nadere informatie

Investment Highlights week 44

Investment Highlights week 44 duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 44 Datum: 6 november 2017 Bank of England verhoogt de beleidsrente De Bank of England verhoogde afgelopen week de beleidsrente

Nadere informatie

Investment Highlights week 27

Investment Highlights week 27 Investment Highlights week 27 Datum: 11 juli 216 Amerikaanse banencijfers verrassen positief De eerste dagen van de week stonden nog steeds in het teken van de Brexit en de Italiaanse schuldenproblematiek.

Nadere informatie

Investment Highlights week 45

Investment Highlights week 45 Investment Highlights week 45 Datum: 13 november 2017 Olieprijzen op het hoogste niveau in twee jaar De prijs van een vat olie(brent) sloot de week af op $63,5, het hoogste niveau in twee jaar. De gunstige

Nadere informatie

Investment Highlights week 40

Investment Highlights week 40 Investment Highlights week 40 Datum: 10 oktober 2016 Daling van het Britse pond zet nieuw banengroeicijfer in de VS in de schaduw Het belangrijkste macro cijfer van de afgelopen week was de groei van het

Nadere informatie

Investment Highlights week 50

Investment Highlights week 50 Investment Highlights week 50 Datum: 19 december 2016 Fed verhoogt de rente De week stond in het teken van de Fed-vergadering. De beleidsrente werd met 0,25% verhoogd, zoals verwacht. Verrassender waren

Nadere informatie

Investment Highlights week 9

Investment Highlights week 9 Investment Highlights week 9 Datum: 4 maart 2019 Geopolitieke lichtpuntjes Op het geopolitieke front was er een aantal lichtpuntjes. De Verenigde Staten en China boeken vooruitgang in de onderhandelingen

Nadere informatie

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Inhoudsopgave Ontwikkelingen

Nadere informatie

Investment Highlights week 36

Investment Highlights week 36 miljard $ Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 36 Datum: 1 september 218 Italiaanse politici kalmeren markten Italië lijkt eieren voor haar geld te kiezen. Diverse

Nadere informatie

Investment Highlights week 14

Investment Highlights week 14 Investment Highlights week 14 Datum: 9 april 2018 Handelsconflict verder op scherp gezet Er ging de afgelopen week vrijwel geen dag voorbij waarin de Verenigde Staten of China nieuwe handelsmaatregelen

Nadere informatie

Investment Highlights week 24

Investment Highlights week 24 Investment Highlights week 24 Datum: 20 juni 2016 Wie wind zaait, zal storm oogsten Het referendum over Brexit dat aanstaande donderdag gehouden zal worden, wierp deze week nadrukkelijk zijn schaduw vooruit.

Nadere informatie

Investment Highlights week 23

Investment Highlights week 23 Investment Highlights week 23 Datum: 13 juni 2016 Rente naar nieuwe dieptepunt Zorgen over een wereldwijde groeivertraging en peilingen die afgelopen vrijdag wezen op een gestegen kans op een Brexit zorgden

Nadere informatie

Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist

Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist Agenda Alex van

Nadere informatie

Investment Highlights week 18

Investment Highlights week 18 duizend Investment Highlights week 18 Datum: 6 mei 2019 Eurozone-economie sterker dan gedacht De eurozone-economie verraste afgelopen week positief. Ondanks dat vertrouwensindicatoren duiden op economische

Nadere informatie

Investment Highlights week 46

Investment Highlights week 46 Investment Highlights week 46 Datum: 21 november 216 Verkiezing Trump domineert marktbeeld Ook afgelopen week domineerde de verkiezingsoverwinning van Donald Trump nog steeds het nieuws. Voorlopig blijft

Nadere informatie

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel risicobeheer op 1 A4 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel Risicobeheer op 1 A4 en in 5 stappen 1 Bepaal en controleer pijngrens en fijngrens 2 Bepaal en controleer omvang risicobudget

Nadere informatie

Investment Highlights week 36

Investment Highlights week 36 Investment Highlights week 36 Datum: 11 september 2017 ECB verrast niet Afgelopen week waren de ogen gericht op de ECBvergadering. Per saldo volgde weinig nieuws. Zoals verwacht handhaafde de ECB haar

Nadere informatie

Investment Highlights week 14

Investment Highlights week 14 Investment Highlights week 14 Datum: 10 april 2017 Animal Spirits naar hoog niveau Het producentenvertrouwen staat wereldwijd op een hoog niveau, zonder dat een regio achterblijft (zie grafiek 1). Voor

Nadere informatie

Investment Highlights week 49

Investment Highlights week 49 Investment Highlights week 49 Datum: 11 december 2017 Brexit Breakthrough Afgelopen vrijdag bereikten de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) een akkoord over de eerste voorwaarden voor de

Nadere informatie

Investment Highlights week 9

Investment Highlights week 9 Investment Highlights week 9 Datum: 5 maart 2018 Handelsoorlog terug op de agenda De macro-economische data in de Verenigde Staten blijven zeer sterk. Het consumentenvertrouwen ligt op recordniveaus en

Nadere informatie

Investment Highlights week 37

Investment Highlights week 37 Investment Highlights week 37 Datum: 19 september 2016 Nerveus Financiële markten kenden een nerveuze week. De meeste beleggingscategorieën gaven terrein prijs. Risicovrije renteniveaus waren overwegend

Nadere informatie

Investment Highlights week 2

Investment Highlights week 2 Investment Highlights week 2 Datum: 16 januari 2017 Turkse lira onder druk Terwijl de meeste financiële markten een relatief rustig begin van het jaar hebben laten zien, sprong de hoge volatiliteit op

Nadere informatie

Investment Highlights week 48

Investment Highlights week 48 Investment Highlights week 48 Datum: 3 december 2018 Fed stelt markten gerust De voorzitter van de Amerikaanse centrale bank (Fed) Powell sloeg afgelopen week een gematigde toon aan. Tijdens een toespraak

Nadere informatie

Investment Highlights week 19

Investment Highlights week 19 Investment Highlights week 19 Datum: 15 mei 217 Vertrouwen blijft hoog Recente macro-economische cijfers uit de Verenigde Staten vallen wat tegen. Vertrouwensindicatoren zijn gepiekt, maar bevinden zich

Nadere informatie

Investment Highlights week 5

Investment Highlights week 5 duizend Investment Highlights week 5 Datum: 4 februari 2019 Geduld Fed stelt markten gerust De groei van de eurozone-economie zwakte in het vierde kwartaal verder af. De afkoeling werd verwacht omdat diverse

Nadere informatie

Investment Highlights week 37

Investment Highlights week 37 Investment Highlights week 37 Datum: 18 september 2017 De storm is gaan liggen Afgelopen week daalde de volatiliteit op de financiële markten weer. Minder schade van orkaan Harvey dan eerder werd gevreesd

Nadere informatie

Investment Highlights week 48

Investment Highlights week 48 duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 48 Datum: 5 december 2016 OPEC bereikt akkoord Afgelopen week was een drukke week wat betreft macroeconomische cijfers.

Nadere informatie

Investment Highlights week 32

Investment Highlights week 32 Investment Highlights week 32 Datum: 15 augustus 2016 Nieuwe lows in renteniveaus Een rustige week wat betreft macro-economische data. De economie in de eurozone groeide in het tweede kwartaal in een gematigd

Nadere informatie

Investment Highlights week 29

Investment Highlights week 29 Investment Highlights week 29 Datum: 24 juli 2017 ECB houdt beleid ongewijzigd ECB-president Draghi probeerde afgelopen donderdag zeer dovish over te komen door duidelijk aan te geven dat het nog te vroeg

Nadere informatie

Investment Highlights week 26

Investment Highlights week 26 Investment Highlights week 26 Datum: 3 juli 2017 Draghi zet markten in beweging De toespraak van ECB president Draghi afgelopen dinsdag zette de financiële markten in beweging. Hoewel Draghi niet veel

Nadere informatie

Investment Highlights week 38

Investment Highlights week 38 Investment Highlights week 38 Datum: 26 september Centrale banken bepalen het sentiment Het uitblijven van een renteverhoging door de Fed werd positief ontvangen op de aandelenmarkten. De kans op een renteverhoging

Nadere informatie

Investment Highlights week 8

Investment Highlights week 8 Investment Highlights week 8 Datum: 27 februari 2017 Incongruentie Overwegend positieve macro-economische cijfers afgelopen week. De data in de Verenigde Staten blijven positief en uit de notulen van de

Nadere informatie

Investment Highlights week 19

Investment Highlights week 19 Investment Highlights week 19 Datum: 14 mei 218 Trump zegt eenzijdig Iran-deal op De Amerikaanse inflatie loopt in een gematigd tempo op. De inflatiedruk is nog steeds beperkt gegeven de positie in de

Nadere informatie

Investment Highlights week 51, 52 & 1

Investment Highlights week 51, 52 & 1 duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 51, 52 & 1 Datum: 7 januari 2019 Turbulente start van 2019 Normaal gesproken is het de laatste weken van het jaar rustig

Nadere informatie

Investment Highlights week 31

Investment Highlights week 31 Investment Highlights week 31 Datum: 8 augustus 216 Bank of England grijpt in De Bank of England (BoE) verwacht dat het Verenigd Koninkrijk aan de vooravond staat van een scherpe economische terugval.

Nadere informatie

Investment Highlights week 32

Investment Highlights week 32 Investment Highlights week 32 Datum: 14 augustus 2017 Vuur en furie De oplopende geopolitieke spanning tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea domineerde het nieuws afgelopen week. De verbale aanvallen

Nadere informatie

Investment Highlights week 50

Investment Highlights week 50 Investment Highlights week 50 Datum: 18 december 2017 Centrale banken in de schijnwerpers Afgelopen week vergaderden er veel centrale banken. In haar laatste vergadering als Fed-president verhoogde Janet

Nadere informatie

Investment Highlights week 28

Investment Highlights week 28 Investment Highlights week 28 Datum: 17 juli 2017 Opluchtingsrally De afgelopen tijd zijn renteniveaus opgelopen na signalen van centrale banken dat de extreme verruimingsmaatregelen afgebouwd gaan worden.

Nadere informatie

Investment Highlights week 31

Investment Highlights week 31 Investment Highlights week 31 Datum: 7 augustus 2017 Momentum houdt aan Het economische momentum houdt aan, vooral in de eurozone. De eurozone laat een redelijke economische groei zien en de werkloosheid

Nadere informatie

Investment Highlights week 20

Investment Highlights week 20 Investment Highlights week Datum: 21 mei 18 Wereldwijd liepen de kapitaalmarktrentes op. In de Verenigde Staten stegen de renteniveaus door de combinatie van oplopende reële rentes en hogere inflatiedruk.

Nadere informatie

Investment Highlights week 33

Investment Highlights week 33 Investment Highlights week 33 Datum: 21 augustus 2017 Onrust houdt aan De geopolitieke spanning tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea ebde weg. De verbale aanvallen van de Noord-Koreaanse en Amerikaanse

Nadere informatie

Investment Highlights week 12

Investment Highlights week 12 Investment Highlights week 12 Datum: 27 maart 2017 Politiek domineert het nieuws Het was een relatief rustige week qua economisch nieuws. Het meest in het oog sprongen de gunstige inkoopmanagersindices

Nadere informatie

Investment Highlights week 16

Investment Highlights week 16 Investment Highlights week 16 Datum: 24 april 2017 Afwachtend De uitslagen op de financiële markten waren beperkt afgelopen week. De enige uitzondering was de forse daling van de olieprijs. Deze daalde

Nadere informatie

Investment Highlights week 46

Investment Highlights week 46 Investment Highlights week 46 Datum: 20 november 2017 Sterke groei, gematigde inflatie De inflatie in de Verenigde Staten en de eurozone blijft gematigd. De Amerikaanse kerninflatie loopt wel weer licht

Nadere informatie

Investment Highlights week 11

Investment Highlights week 11 Investment Highlights week 11 Datum: 20 maart 2017 Fed verhoogt de beleidsrente In Nederland waren afgelopen week alle ogen gericht op de parlementsverkiezingen, maar op de financiële markten stond het

Nadere informatie

Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper. Augustus 2018

Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper. Augustus 2018 Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper Augustus 2018 Managementsamenvatting Voor het afdekken van valutarisico gebruiken pensioenfondsen valutaforward contracten (hierna:

Nadere informatie

Investment Highlights week 51 & 52

Investment Highlights week 51 & 52 Aandelen wereld (LC) Eurozone Duitsland Italië Euro inflatie linked obligaties Euro IG niet-staat Global High Yield ( hedged) EMD HC ( hedged) EMD LC (unhedged) Grondstoffen (USD) Achmea Investment Management

Nadere informatie

Investment Highlights week 6

Investment Highlights week 6 Investment Highlights week 6 Datum: 12 februari 218 Marktcorrectie bij sterke economie De recent teruggekeerde volatiliteit liep afgelopen week onverwacht zeer sterk op (zie grafiek 1). Gunstige macro

Nadere informatie

Investment Highlights week 31

Investment Highlights week 31 Investment Highlights week 31 Datum: 6 augustus 2018 Economisch momentum zwakt af De Amerikaanse werkgelegenheid ontwikkelt zich nog steeds goed. Het aantal banen nam toe en de werkloosheid nam af. Wereldwijd

Nadere informatie

Investment Highlights week 5

Investment Highlights week 5 Investment Highlights week 5 Datum: 6 februari 2017 Economie negeert politiek tumult De economische cijfers wijzen op een solide groei in de belangrijke economische blokken. Zo bleven de Amerikaanse vertrouwenscijfers

Nadere informatie

Investment Highlights week 40

Investment Highlights week 40 Investment Highlights week Datum: 8 oktober 2018 Renteniveaus lopen op Op grondstoffen na eindigden alle categorieën de week in de min. Sterke macro-economische cijfers en een zeer optimistische Fed-voorzitter

Nadere informatie

Investment Highlights week 15

Investment Highlights week 15 Investment Highlights week 15 Datum: 15 april 2019 Opnieuw uitstel De brexit is opnieuw uitgesteld. Hierdoor is een harde brexit voorlopig afgewend, want eigenlijk zouden de Britten op 12 april de Europese

Nadere informatie

Denken als een aanvaller Carlo Klerk Zeist. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in.

Denken als een aanvaller Carlo Klerk Zeist. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Denken als een aanvaller 30-1-2017 Carlo Klerk Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Beroepscriminelen Interne medewerkers Actoren in de ketens (3rd party) Scriptkiddy/cybervandaal Advanced

Nadere informatie

Investment Highlights week 37

Investment Highlights week 37 Investment Highlights week 37 Datum: 17 september 218 Turkse centrale bank kiest rentewapen De Amerikaanse economie ligt er goed bij. Zowel het bedrijfsleven als de consument gaat het voor de wind. Het

Nadere informatie

Investment Highlights week 4

Investment Highlights week 4 Q4 2012 Q1 2013 Q2 2013 Q3 2013 Q4 2013 Q1 2014 Q2 2014 Q3 2014 Q4 2014 Q1 2015 Q2 2015 Q3 2015 Q4 2015 Q1 2016 Q2 2016 Q3 2016 Q4 2016 Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights

Nadere informatie

Investment Highlights week 35

Investment Highlights week 35 Investment Highlights week 35 Datum: 5 september 216 Brexit-pijn lijkt mee te vallen Waar een maand geleden de economische verwachtingen van het Verenigd Koninkrijk nog fors neerwaarts werden bijgesteld,

Nadere informatie

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment

Nadere informatie

Investment Highlights week 50

Investment Highlights week 50 Investment Highlights week 5 Datum: 17 december 218 Het einde van een tijdperk De ECB beëindigde afgelopen week officieel het opkoopprogramma voor obligaties. Na voor bijna 2.6 miljard aan obligaties te

Nadere informatie

Investment Highlights week 16

Investment Highlights week 16 Investment Highlights week Datum: april 9 Handel, handel en nog eens handel De Amerikaanse president Trump heeft het gat in de handelsbalans van de Verenigde Staten tot één van de speerpunten van zijn

Nadere informatie

Investment Highlights week 30

Investment Highlights week 30 Investment Highlights week 30 Datum: 31 juli 2017 Summer jam Het was een rustige week met relatief weinig nieuws. De vergadering van de Amerikaanse centrale bank (Fed) kon de markten nauwelijks in beweging

Nadere informatie

Investment Highlights week 49

Investment Highlights week 49 Investment Highlights week 49 Datum: 10 december 2018 Euforie na G20-top van korte duur Op de G20-top kwamen de Verenigde en China een staakt-het-vuren van drie maanden overeen. De hierop volgende opluchting

Nadere informatie

Investment Highlights week 39

Investment Highlights week 39 Investment Highlights week 39 Datum: 1 oktober 2018 Italiaans begrotingstekort schrikt beleggers af Het venijn zat afgelopen week in de staart. Het verwachte begrotingstekort in Italië valt hoger uit dan

Nadere informatie

Investment Highlights week 10

Investment Highlights week 10 Investment Highlights week 10 Datum: 12 maart 2018 Woorden van centrale bankiers worden vaak op een goudschaaltje gewogen. Deze keer werden echter niet zozeer de gesproken woorden gewogen, maar juist de

Nadere informatie

Investment Highlights week 29

Investment Highlights week 29 Investment Highlights week 29 Datum: 23 juli 2018 Balanceeract De macro-economische data waren afgelopen week overwegend positief. Ook de winstcijfers van bedrijven zijn per saldo gunstig. Dit neemt niet

Nadere informatie

Investment Highlights week 25

Investment Highlights week 25 Investment Highlights week 25 Datum: 26 juni 217 Economisch momentum hapert De economische cijfers kunnen de hooggespannen verwachtingen niet waarmaken. In de eurozone zijn de economische ontwikkelingen

Nadere informatie

Investment Highlights week 11

Investment Highlights week 11 Investment Highlights week 11 Datum: 18 maart 2019 Uitstel brexit waarschijnlijk Het economische momentum neemt wereldwijd af, maar data wijzen wel op stabilisatie. Vooral de Amerikaanse economie laat

Nadere informatie

Investment Highlights week 40

Investment Highlights week 40 Investment Highlights week Datum: 9 oktober 2017 Catalonië vooralsnog een lokaal probleem De perikelen rondom het Catalaanse referendum zetten Spaanse beleggingen onder druk afgelopen week. Zowel Spaanse

Nadere informatie

Investment Highlights week 19

Investment Highlights week 19 Investment Highlights week 19 Datum: 13 mei 2019 Handelsconflict drukt op het sentiment De hele week stond in het teken van het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China. Aan het begin van de

Nadere informatie

Investment Highlights week 22

Investment Highlights week 22 Investment Highlights week 22 Datum: 6 juni 2016 Het venijn zit in de staart De week begon rustig. Er waren mee- en tegenvallende economische cijfers maar het effect op de financiële markten was gering.

Nadere informatie

Investment Highlights week 23

Investment Highlights week 23 Investment Highlights week 23 Datum: 11 juni 2019 Centrale banken zetten markten hoger De ECB gaf aan de beleidsrente nog minimaal een jaar op het huidige niveau te houden. Binnen het beleidscomité zijn

Nadere informatie

Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist

Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist Inhoud 1. Even voorstellen 2. Actief eigenaarschap: Hoe kunt u als belegger invloed uitoefenen? 3. Engagement in de praktijk 4. Stemmen

Nadere informatie

Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille

Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille 18 oktober 2016 Wim Barentsen Chief Strategist Inhoudsopgave Grondstoffen De strategische case voor grondstoffen

Nadere informatie

Investment Highlights week 17

Investment Highlights week 17 Q1 2014 Q2 2014 Q3 2014 Q4 2014 Q1 2015 Q2 2015 Q3 2015 Q4 2015 Q1 2016 Q2 2016 Q3 2016 Q4 2016 Q1 2017 Q2 2017 Q3 2017 Q4 2017 Q1 2018 Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights

Nadere informatie

Investment Highlights week 3

Investment Highlights week 3 Investment Highlights week 3 Datum: 22 januari 218 Amerikaanse overheidsdiensten gesloten Het was een relatief rustige week, maar het venijn zat in de staart. Het lukte de Amerikaanse politici niet om

Nadere informatie

Investment Highlights week 7

Investment Highlights week 7 Investment Highlights week 7 Datum: 20 februari 2017 Economisch momentum houdt aan De economische data duiden wereldwijd op robuuste economische ontwikkelingen. Vooral in de Verenigde Staten houdt het

Nadere informatie

Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist

Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist IORP II -> waar gaat het over? De Three Lines of Defence: 1. Bestuur (1st line) 2. Risicobeheer & Actuariële

Nadere informatie

Investment Highlights week 49

Investment Highlights week 49 Investment Highlights week 49 Datum: 12 december 2016 ECB bepaalt sentiment De week stond in het teken van de ECB-vergadering. De weerstand binnen de ECB tegen het obligatieopkoopprogramma neemt toe. Volgens

Nadere informatie

Het inflatierisico van pensioenfondsen

Het inflatierisico van pensioenfondsen Het inflatierisico van pensioenfondsen Whitepaper Juli 218 Meer Inflation linked bonds in de portefeuille voor een waardevast pensioen Sinds de economische crisis is de inflatie erg laag. De economie is

Nadere informatie

Investment Highlights week 16

Investment Highlights week 16 Investment Highlights week 16 Datum: 23 april 2018 Spanningen ebben weg Na de dreigende taal over handelstarieven en de geopolitieke onrust ebden de spanningen de afgelopen week enigszins weg. Onder dreiging

Nadere informatie

Investment Highlights week 7

Investment Highlights week 7 Investment Highlights week 7 Datum: 19 februari 2018 Positieve sentiment keert terug Na twee weken van scherpe koersdalingen herstelden de aandelenmarkten zich afgelopen week. Aanleiding van de koersdalingen

Nadere informatie

Investment Highlights week 7

Investment Highlights week 7 Investment Highlights week 7 Datum: 18 februari 219 Optimisme voedt marktherstel Optimisme over de voortgang van het handelsoverleg tussen de Verenigde Staten en China en over het vermijden van een tweede

Nadere informatie

Investment Highlights week 41

Investment Highlights week 41 Investment Highlights week 41 Datum: 16 oktober 2017 Gematigde inflatie Het positieve sentiment op de financiële markten hield afgelopen week aan. Diverse aandelenmarkten stegen weer naar nieuwe all time

Nadere informatie

Investment Highlights week 27

Investment Highlights week 27 Investment Highlights week 27 Datum: 10 juli 2017 Economie toont veerkracht Na een periode met tegenvallende cijfers, toonde de Amerikaanse economie afgelopen week veerkracht. Belangrijke vertrouwensindicatoren

Nadere informatie

Investment Highlights week 24

Investment Highlights week 24 Investment Highlights week 24 Datum: 17 juni 219 Markten in de ban van Trumps tarieven De belangrijkste economische data afgelopen week hadden betrekking op de industriële productie. Hier tekent zich het

Nadere informatie

Investment Highlights week 20

Investment Highlights week 20 Investment Highlights week 2 Datum: 22 mei 217 Politieke onrust Na weken van dalende volatiliteit, liep deze de afgelopen week hard op. Oorzaak hiervan was politieke onrust. Dit keer niet in Europa. Sterker

Nadere informatie

Investment Highlights week 4

Investment Highlights week 4 Investment Highlights week 4 Datum: 28 januari 2019 Risico s eurozone nemen toe Aandelen lieten een gemengd beeld zien. In ontwikkelde markten noteerden aandelen een lichte min, terwijl aandelen in opkomende

Nadere informatie