Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA)
|
|
- Tine Mulder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Digna van der Kellen, Verpleegkundig Specialist GGZ Amersfoort,
2 PROGRAMMA Aanleiding onderzoek Fases onderzoek Het instrument VMGA VMGA binnen Delta Vragen/discussie 2
3 Aanleiding onderzoek ZOWEL MENSEN MET DE DIAGNOSE SCHIZOFRENIE ALS MENSEN DIE ANTIPSYCHOTICA GEBRUIKEN HEBBEN EEN VERHOOGD RISICO HEBBEN OP SOMATISCHE COMPLICATIES! 3
4 Aanleiding onderzoek MENSEN MET SCHIZOFRENIE HEBBEN GEMIDDELD EEN JAAR KORTERE LEVENSVERWACHTING DAN DE ALGEMENE BEVOLKING 1, 2 SAMENHANGEND MET: Psychiatrische stoornis Leefstijl Sociale klasse Behandeling Onvoldoende coördinatie tussen hulpverleners? 1. Goldman SC e.a. J Clin Psychiatry 1991;60( Suppl 21): 10 15; 2. Newman SC, Bland RC. Can J Psychiatry 1991;36: ; 4
5 Probleemstelling ER WORDT ONVOLDOENDE GESCREEND/GEMONITORD DOOR DE BEHANDELEND ARTS OPSPORINGSINTERVENTIES DOOR VERPLEEGKUNDIGEN WORDEN NIET/NIET METHODISCH UITGEVOERD Hierdoor is de kans groot dat complicaties gemist worden of te laat worden gesignaleerd. 5
6 Waarom monitoring? Door in een vroeg stadium beginnende klachten op te sporen kunnen er sneller maatregelen genomen worden zodat het risico op het aantal ernstige complicaties kan worden teruggebracht of kan worden voorkomen. 6
7 Vraagstelling onderzoek Met welk meetinstrument (bestaand, of te ontwikkelen) kunnen verpleegkundigen bij patiënten vroegtijdig somatische complicaties als gevolg van antipsychoticagebruik monitoren? 7
8 5 fases onderzoek Fase 1: Literatuurstudie Fase 2: Bestaande meetinstrumenten en interventies in kaart brengen Fase 3: Beoordeling instrumenten a.h.v. indicatoren Fase 4: Nieuw meetinstrument VMGA Fase 5: Delphi onderzoek 8
9 Som Fase 1: Somatische complicaties Overgewicht/obesitas Diabetes Dyslipidemie Hart en vaatziekten Metabool syndroom Bewegingsstoornissen Allergische reactie Afwijkend bloedbeeld Gastrointestinale bijwerkingen Urogenitale en seksuele bijwerkingen Osteoporose Maligne neuroleptica syndroom Hypo en hypersalivatie en Convulsies tandheelkundige problemen Hypnosedatie 9
10 Metabool syndroom Man Vrouw Buikomtrek in cm (intra-abdominale obesitas) > 102 > 88 Triglyceriden in mmol/l (nuchter) > 1,7 Hdl-cholesterol in mmol/l (nuchter) < 1,0 < 1,3 Bloeddruk in mmhg > 130/> 85 Glucose in mmol/l (nuchter) > 6,1 Stofwisselingsaandoening door een aanhoudende verstoring tussen lichamelijke activiteit en voedselopname. 10
11 Helskanen Straker Kato Iltrell Illtrell Basu Pandina Meyer Van Eck Manu Hagg Prevalentie (%) Prevalentie Metabool Syndroom bij schizofrenie Verdubbeld t.o.v. algemene populatie Schizofrenie (gem) Algemene pop (gem) JAMA Bron Meyer e.a. ADA, Meta-analyse 10 prevalentie studies onder schizofrenie
12 66% van de mensen die klassieke antipsychotica gebruiken ontwikkelt, onomkeerbare bewegingenstoornissen.1 Antipsychotica gaat in 30 tot 60% van de gevallen gepaard gaat met seksuele functiestoornissen.2 1. Zaleon & Guthrie, Knegtering et al.,
13 Fase Missing Indirect Direct 0 77 complicaties versus 7 instrumenten 13
14 Fase 4 Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Onderdelen VMGA: Algemene gegevens A = Meten B = Labcontroles C = Bijwerkingen D = Observaties E = Incidenten Toekomst F = Leefstijl 14
15 Waarom VMGA Leidt tot meer aandacht voor lichamelijke aspecten Is goed uitvoerbaar door getrainde verpleegkundigen Vroege opsporing en vroege behandeling kan het risico op cardiovasculaire aandoeningen verminderen en voorkomen Zorgverbeteringen/verslechtering evalueren m.b.v. ROM 15
16 VMGA: Onderdeel algemeen Algemene cliëntengegevens Geeft informatie over bijzonderheden die invloed kunnen hebben op bijwerkingen. Bijzonderheden leefstijlpatroon Nieuwe datum noteren in agenda (borging) 16
17 ONDERDEEL A: METEN Lengte Gewicht BMI Vetpercentage Buikomvang Glucose Pols Bloeddruk ECG uitgevoerd? 17
18 VMGA onderdeel A: METEN Inhoud koffer Lengtemeter Weegschaal Glucosemeter Centimeter Bloeddrukmeter + BM BMI + buikmeter Tool voor bewegingsonderzoek. 18
19 ONDERDEEL B: LABCONTROLES Beschrijft referentiewaarden Beschrijft bijzonderheden Controleren volgens de richtlijnen Dient als protocol 19
20 Onderzoek Grienden 2008 Voorkomen van diabetes op afdeling langdurende zorg De Grienden (Delta Psychiatrisch Centrum). 15% 21% 64% Geen diabetes Verhoogde glucose Diabetes N=48, onderzoek labuitslagen en dossieronderzoek (van der Kellen, 2008). 20
21 ONDERDEEL C: BIJWERKINGEN 55 bijwerkingen 5 punts Likertschaal Zelfbeoordeling/ interview/observatie ROM
22 VMGA onderdeel D: Observatie Parkinsonisme: Kenmerkt zich door bewegingsarmoede, stijfheid, en een rusttremor. 22
23 VMGA onderdeel D: Observatie Acathisie: innerlijke onrust, rusteloosheid, vaak in de benen. 23
24 VMGA onderdeel D: Observatie Dyskinesie: zijn onwillekeurige, vloeiende en doelloze bewegingen die vaak continue aanwezig zijn. Drie vormen dyskinesie: mond, romp en ademhaling 24
25 VMGA onderdeel D: Observatie Dystonie: geeft abnormale houdingen of spasmen van de spieren van hoofd, hals, ledematen of romp. 25
26 Overige bewegingsstoornissen Myoclonie: plotselinge, schokachtige samentrekkingen van spier of een groep spieren. Tics: kortdurende, plotseling optredende, niet te weerstane, steeds terugkerende bewegingen die op zichzelf staan. 26
27 ONDERDEEL D: OBSERVATIE Parkinsonisme, acathisie, tardieve dyskinesie en dystonie uitgewerkt in te observeren verschijnselen. Bewegingsonderzoek. Inschatting ernst stoornis 27
28 ONDERDEEL E: INCIDENTEN Beschrijft incidenten en achtergrondinformatie waar rekening mee gehouden moet worden. Lopende controles /medicatie zonder recept? Ontwenningsverschijnselen? Allergische reacties? Convulsies? Maligne neurolepticasyndroom? 28
29 Pilot Delta 2010 Analyse (quick scan) 5 zorgclusters Delta Innovatiegeld Delta 11 afdelingen getraind 1 dag geaccrediteerde training 2011 alle afdelingen. 29
30 VMGA in EPD
31 Kanttekening Instructietraining aan te raden. Altijd in nauwe samenwerking arts/psychiater. VMGA primair voor antipsychotica Voorzichtig trekken conclusies en toekennen van waarden m.b.t. de uitkomsten van de VMGA.
32 Tot slot De tijd die het kost om het instrument te gebruiken staat niet in verhouding met het aantal jaren plezier, gezondheid en verlenging van levensduur dat dit voor patiënten zou kunnen opleveren! 32
33 DANK VOOR UW AANDACHT! 33
Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema
Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema Inleiding De laatste jaren is duidelijk geworden dat antipsychotica invloed kunnen hebben op het vetspectrum en tot het metabool syndroom
Nadere informatieMonitoren van complicaties bij antipsychoticagebruik
Onderzoek Trefwoorden Geneesmiddelen Meetinstrument Onderzoek Psychiatrische verpleegkunde Gebruik van antipsychotica brengt een verhoogd risico op somatische complicaties met zich mee. Verpleegkundigen
Nadere informatieSomatische complicaties bij
Somatische complicaties bij antipsychotica Psychofarmaca en seksualiteit gebruik Mariëlle de Ruijter verpleegkundig specialist GGZ Mariëlle de Ruijter NP/ VS GGZ Lianne Tammenga VS GGZ i.o. 16-06-2011
Nadere informatieScreening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen
Screening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen Lianne Tammenga, Verpleegkundig Specialist GGZ Marielle de Ruijter, Coördinator Polikliniek bijwerkingen Verpleegkundig Specialist GGZ
Nadere informatieAntipsychotica en monitoren van bijwerkingen
Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.
Nadere informatiePeriodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica
Periodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Ipse de Bruggen, Zwammerdam Naftha Jelluma december
Nadere informatieBEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE
BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Prof. dr. Peter N van Harten BEWEGINGSSTOORNISSEN
Nadere informatieVerpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA)
Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) De ontwikkeling van een meetinstrument voor het monitoren van bijwerkingen en complicaties bij patiënten die antipsychotica gebruiken. Naam:
Nadere informatieMetabool syndroom. Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiënt?
Metabool syndroom Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiënt? Even voorstellen Casper Jansen Specialist ouderengeneeskunde Centrum voor ouderenpsychiatrie GGNet Sanne Wassink-Vossen Verpleegkundig
Nadere informatieBijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal
Screenen is zinloos Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Disclosure belangen sprekers Geen Leerdoelen Na het volgen
Nadere informatieSamenvatting en conclusies
Samenvatting en conclusies Extrapiramidale syndromen (EPS) geassocieerd met antipsychotica zijn het onderwerp van dit proefschrift. In de introductie van dit proefschrift wordt ingegaan op de historie
Nadere informatieAan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body
Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body 1 Inhoud Theorie VMSL GGZ GGZ Midden Holland Praktijkervaringen
Nadere informatieDisclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven.
Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten.
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatieDraaiboek Poli Antipsychotica Screening. - plannen poli afspraak (1 maand voor MDO) - screeningsformulier aan behandelend arts geven
Draaiboek Poli Antipsychotica Screening 2 maanden voor MDO Praktijk-vpk: - plannen poli afspraak (1 maand voor MDO) - screeningsformulier aan behandelend arts geven Behandelend arts: - vult in welk antipsychoticum/antipsychotica,
Nadere informatieBewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie. GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep
Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep Hoofdboodschap Ondanks de introduc/e van nieuwere types an/psycho/ca
Nadere informatieVoedingsmanagement in de Psychiatrie
Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diëtist Anneke Wijtsma, diëtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diëtist Behandelwijze
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten/verzorgers
JOUW HANDLEIDING VOOR ABILIFY (ARIPIPRAZOL) Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers Datum van herziening: oktober 2013 2013-08/LuNL/1731 Inleiding Jouw dokter heeft bij jou de diagnose bipolaire I
Nadere informatieCannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening
Cannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening Dr. Jojanneke Bruins j.bruins@lentis.nl Promotoren: Prof. dr. Marieke Pijnenborg Prof. dr. Edwin van den Heuvel Co-promotoren
Nadere informatieLichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak
Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen Maarten Bak Ernstige psychiatrische aandoening Gezondheid Faculty name 2 Mensen met EPA overlijden op jongere leeftijd Munk-Laursen 2014
Nadere informatieSystematische screening op somatische bijwerkingen van antipsychotica
Systematische screening op somatische bijwerkingen van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Freek van den Bosch Arts voor Verstandelijk
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieIk zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)
Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
Nadere informatieEen kwestie van maatwerk
Medicamenteuze interventies ter vermindering van agressief gedrag Een kwestie van maatwerk Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit
Nadere informatieSomatiek en leefstijl Hoe zorgen wij dat onze patiënten 10 jaar langer leven? Focus op EPA
Somatiek en leefstijl Hoe zorgen wij dat onze patiënten 10 jaar langer leven? Focus op EPA Deze workshop wordt verzorgd door de specialismegroepen psychosen, EPA en somatiek Liesbeth Bergman, Specialismeleider
Nadere informatieUitwerking van een medische diagnose met behulp van recente medische literatuur. Opdracht behorende bij module lichamelijk onderzoek en diagnostiek
Uitwerking van een medische diagnose met behulp van recente medische literatuur. Opdracht behorende bij module lichamelijk onderzoek en diagnostiek Elise Bakker Student nr: 1574312. Hogeschool Utrecht
Nadere informatieVERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA Het voorschrijven van geneesmiddelen is = een proces en niet louter een beslissing van de arts. Hierbij is een belangrijke taak weggelegd
Nadere informatieVerbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG
Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Leefstijl VT Wonen? Leefstijl Way of life? Leefstijl Levensfase?
Nadere informatieBegeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen
Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn Het zijn net gewone mensen Voorstellen Julia Machielsen (POH-GGZ/verpleegkundig specialist GGZ) Ingrid Houtman (Huisarts/Kaderarts
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS
De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ABILIFY. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie
Nadere informatieGGZ Curacao Sinds april 2010
Disclosure belangen sprekers Petra Gelan, Michel Dings Geen belangenverstrengeling Nieuwe ontwikkelingen ter verbetering van de zorg bij EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoeningen) binnen Ggz Curacao. Van
Nadere informatieDiseasemanagement. Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid
Utrecht, 18 december 2008 Irene Lako, RGOc/UMC Groningen Diseasemanagement Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid Irene Lako, S Schorr, K van der Elst, H Knegtering, C Slooff, JRBJ Brouwers, K Taxis, R
Nadere informatieARIPIPRAZOLE TEVA JOUW HANDLEIDING INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS. (door de arts af te geven aan elke patiënt/verzorger)
De Belgische gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ARIPIPRAZOLE TEVA. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan
Nadere informatieBEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Katatonie. Prof. dr. Peter N van Harten. PN van Harten
BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Katatonie Prof. dr. Peter N van Harten KATATONIE IN BEWEGING Classificatiecriteria DSM-5 Katatonie 1. Stupor Geen psychomotorische activiteit; geen actieve interactie
Nadere informatie3. Diagnostiek en risico-inventarisatie
LEIDRAAD DIABETES_BINNENWERK-BSL_100 x 150 4-4 01-09-11 15:01 Pagina 1 3. Diagnostiek en risico-inventarisatie 3.1 Diagnostiek Indien een patiënt de klassieke symptomen van diabetes heeft, is de diagnose
Nadere informatieCyclische afspraken een terugkerend probleem
Cyclische afspraken een terugkerend probleem De antipsychoticacontrole Kwaliteitsproject in het kader van de AVG-opleiding Niels Huisman 2015-2016 s Heeren Loo, locatie Druten/Geldermalsen/Tiel Inhoudsopgave
Nadere informatieScreening, opvolging en
Mensen met ernstige psychiatrische stoornissen, zoals schizofrenie, depressie of bipolaire stoornis, hebben een slechtere algemene gezondheid en een verminderde levensverwachting in vergelijking met de
Nadere informatieNederlandse samenvatting. (Dutch summary)
(Dutch summary) 167 De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor het verhoogde riscio op metabole afwijkingen bij mensen met een psychotische aandoening. Er zijn echter nog steeds veel zaken
Nadere informatieKent u de cijfers van uw hart?
Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be
Nadere informatieSchizofrenie en mortaliteit
ELIPS Schizofrenie en mortaliteit Effectiviteit van een leefstijlinterventie bij langdurig opgenomen SMI patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc RGOc/ICPE/UCP Financiering:
Nadere informatieSomatische complicaties bij antipsychotica gebruik. Wiepke Cahn
Somatische complicaties bij antipsychotica gebruik Wiepke Cahn Levensverwachting afgenomen Door: 1. De psychiatrische stoornis zelf (suicide, meer ongelukken, verwaarlozing etc.) 2. Ongezonde levensgewoontes
Nadere informatieIndividueel zorgplan
Individueel zorgplan Diazon Hafank Inhoudsopgave Individueel Zorgplan 3 Stap voor stap 5 stap 1: Gezondheid & behoeften 5 stap 2: Meetwaarden 6 stap 3: Uw doel & acties 8 stap 4: Evaluatie 10 Bereid het
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieCAT VRAGEN OEFENEN Week 1. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013
CAT VRAGEN OEFENEN Week 1 Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013 1.Psychiatrisch onderzoek: De cognitieve functies bestaan o.a. uit: a. geheugen,
Nadere informatieBewegingsstoornissen door antipsychotica
Bewegingsstoornissen door antipsychotica Antipsychotica kunnen wanen en hallucinaties verminderen, maar ook bewegingsstoornissen veroorzaken. Deze stoornissen komen frequent voor en hebben een negatieve
Nadere informatieChecklists. Uitneembaar katern, handig om mee te nemen
Uitneembaar katern, handig om mee te nemen Hoofdstuk 2 Zorgverleners bij diabetes type 2 21 Checklists Dit uitneembare katern bevat checklists over controles die bij goede zorg horen; tips voor communicatie
Nadere informatieKan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012
Kan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012 Kwaliteitsproject Psychofarmaca Inleiding Het project dat ik gekozen heb is niet erg origineel, maar het was in mijn ogen nodig.
Nadere informatieBEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen. Prof. dr. Peter N van Harten.
BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen Prof. dr. Peter N van Harten Themanummer: Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie Vanuit Maastricht University en
Nadere informatieMedicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking
Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke
Nadere informatieSomatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie. NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens
Somatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatie.192. Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico:
Samenvatting Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico: de aanwezigheid van risicofactoren onder Amsterdammers met een Turkse en Marokkaanse etnische achtergrond. De incidentie van hart- en vaatziekten
Nadere informatieRichtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017
Richtlijn Antipsychotica Richtlijnenmiddag 2017 Voor wie Daarvoor is de indeling volgens de DSM 5: 297.1 Waanstoornis 298.8 Kortdurende psychotische stoornis 295.40 Schizofreniforme stoornis 295.90 Schizofrenie
Nadere informatieAfdeling Sociale Geneeskunde. Casuïstiek GGZ. Eerste fase dossieronderzoek Triggers
Casuïstiek GGZ Eerste fase dossieronderzoek Triggers 1 Casus 1 Een patiënt is opgenomen op een open afdeling met een depressie. Behandelingen en therapie lijken goed aan te slaan. Op een middag verlaat
Nadere informatieDIABETES EN VASCULAIR SPREEKUUR VOOR REUMAPATIËNTEN
DIABETES EN VASCULAIR SPREEKUUR VOOR REUMAPATIËNTEN 1198 Inleiding Deze folder is bedoeld voor reumapatiënten die zijn doorverwezen naar het Diabetes- & Vasculaircentrum van het Sint Franciscus Gasthuis.
Nadere informatieBijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk
Bijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk Werkgroep ggz 1ste Lijn Amsterdam, 2014 Bijlage 2 Zelfredzaamheidsmatrix Bijlage 3 Module
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de
Nadere informatieBij de behandeling en begeleiding van CVRM neemt de diëtist als zorgaanbieder binnen de zorgketen de dieetadvisering 1 op zich.
Bijlage 1: samenwerkingsafspraken diëtisten binnen DBC CVRM GHC Uitgangspunten Cardio Vasculair Risico Management (CVRM) staat voor de diagnostiek, behandeling en follow-up van risicofactoren voor hart-
Nadere informatieIndividueel Zorgplan Cardiometabool
Individueel Zorgplan Cardiometabool Vasculair Centrum Naam: Geboortedatum: Patiëntnummer: Vasculair centrum Rijnstate Het Rijnstate Vasculair Centrum is een kennis- en behandelcentrum voor patiënten met
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS
De Belgische gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ARIPIPRAZOLE EG 10 mg 15 mg 30 mg tabletten. Het verplicht plan voor risicobeperking
Nadere informatieToelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus
Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde Deze informatie is een aanvulling op de folder Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus, die u heeft
Nadere informatie3 Persoonlijke gegevens
3 Persoonlijke gegevens Naam Telefoonnummer Voorgeschiedenis en SCORE-risico (%)* Diagnose(n) centrale zorgverlener Mevrouw Jansen Tensieweg 120 3415 BP Bovendruk 011-22110022 Zwangerschapshypertensie.
Nadere informatieRisico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol)
Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol) Dit risico materiaal is beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en beschrijft aanbevelingen voor
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatieBepalingenclusters CVRM
Bepalingenclusters CVRM Onderstaande clusters zijn afkomstig uit de HIS-tabel Bepalingenclusters en zijn in verschillende HIS en ingebouwd. De clusters zijn opgebouwd uit bepalingen uit de HIS-tabel diagnostische
Nadere informatieBIJSLUITER. CLOZAPINE 6,25 mg tabletten
BIJSLUITER CLOZAPINE 6,25 mg tabletten Lees de hele bijsluiter goed vóórdat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u
Nadere informatie24 september 2015. Van harte welkom!
24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Primperan 10, zetpillen 10 mg Primperan 20, zetpillen 20 mg metoclopramide
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Primperan 10, zetpillen 10 mg Primperan 20, zetpillen 20 mg metoclopramide Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel.
Nadere informatieCoby Wijnen diëtist VSN
netwerk diëtisten voor spierziekten Coby Wijnen diëtist VSN voeding bij polyneuropathie algemeen specifieke aandachtspunten vragen Liesbeth Verbruggen diëtist Tefa-Portanje voeding groei en onderhoud weerstand
Nadere informatieIn the Client Care Control Room
In the Client Care Control Room Een blik in de toekomst- Naar een optimale somatische zorg voor psychitatrische patienten Richard Bruggeman Provinciaal Psychosen Programma UCP UMCG Groningen en Lentis
Nadere informatieAntipsychoticacontroles
Antipsychoticacontroles Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot AVG Elsbeth Huffmeijer 2011/2012 0 Inhoudsopgave Inleiding 2 Aanleiding voor dit kwaliteitsproject 2 Doel 2 Plan 3 Uitvoering
Nadere informatieOpzet. Polikliniek Antipsychotica Screening. bij mensen met een verstandelijke beperking. en het gebruik van antipsychotica
Opzet Polikliniek Antipsychotica Screening bij mensen met een verstandelijke beperking en het gebruik van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten
Nadere informatieAripiprazol 0,5 7,5 mg tablet
Wat zit er in dit medicijn? Aripiprazol 0,5 7,5 mg tablet bevatten resp. 0,5mg, 1mg, 2mg, 2,5mg, 3mg, 5mg of 7,5 mg aripiprazol als werkzaam bestanddeel. Verder bevat de tabletten lactose, povidon en magnesiumstearaat.
Nadere informatieDelier in de palliatieve fase. Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ
Delier in de palliatieve fase Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie
Nadere informatieDelier in de palliatieve fase
Delier in de palliatieve fase Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie
Nadere informatieBewegingsstoornissen in de acute psychiatrie. Prof dr. Peter N van Harten
Bewegingsstoornissen in de acute psychiatrie Prof dr. Peter N van Harten Welke medicijnen geven frequent bewegingsstoornissen Antipsychotica Anti- emetica Antidepressiva Anti- epileptica Lithium Stimulantia
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY)
NEDERLANDE AMENVATTING (DUTCH UMMARY) 189 Nederlandse amenvatting (Dutch ummary) trekking van proefschrift Patiënten met een chronische gewrichtsontsteking, waaronder reumatoïde artritis (RA), de ziekte
Nadere informatieMijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten
Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten WWW.ZORROO.NL 1 Voorwoord Zorroo staat voor Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken. Wij zijn een organisatie die samen met uw huisarts en andere
Nadere informatieAcademische Werkplaats i.o. Verstandelijke Beperking en Geestelijke Gezondheid
Academische Werkplaats i.o. Verstandelijke Beperking en Geestelijke Gezondheid Zoek het uit! Wetenschap en praktijk dicht bij elkaar Congres 31 januari 2019 Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieBijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen
Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen Doel Met behulp van het Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kan de kinderarts signaleren in welke mate er sprake is van overgewicht, een
Nadere informatieChapter 6 Samenvatting
Chapter 6 Samenvatting 127 In hoofdstuk 1 van dit proefschrift wordt een beschrijving gegeven van geneesmiddel-geïnduceerde extrapyramidale stoornissen en wordt het doel van het proefschrift uiteengezet.
Nadere informatieDelier voor de patiënt. Inhoud presentatie delier. Delier. Symptomen. Diagnose delier 21-6-2012. n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt
Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie Inhoud presentatie delier Wat is een delier Wat zijn de gevolgen van een delier Wat zijn risicoverhogende en
Nadere informatieIndividueel zorgplan vitale vaten
Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren
Nadere informatieLeefstijlinterventies in de GGZ... Sonja van Hamersveld en Monique van Peursem Verpleegkundig Specialisten GGZ
Leefstijlinterventies in de GGZ... Sonja van Hamersveld en Monique van Peursem Verpleegkundig Specialisten GGZ somatische screening bij antipsychoticagebruik De cirkel isolement, kennistekort, leefstijl,
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. DIBERTIL 5 mg en 10 mg, capsules (zacht) Metoclopramide hydrochloride
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS DIBERTIL 5 mg en 10 mg, capsules (zacht) Metoclopramide hydrochloride Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie Dit geneesmiddel kunt u
Nadere informatieLipidenbilan en cardiovasculair risico
Lipidenbilan en cardiovasculair risico OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Laboratorium: 053 724281 (Dr. P. Couck, Dr. F. Beckers, Apr. L. Van Hoovels) Endocrinologie: 053 724488 (Dr. F. Nobels, Dr. P. Van
Nadere informatiePREVENTIEVE PERIODIEKE CONTROLES BIJ GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA. Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot AVG. Josianne van Gerven
PREVENTIEVE PERIODIEKE CONTROLES BIJ GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot AVG Josianne van Gerven 0 Pagina Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Probleemstelling 2 Beschrijving
Nadere informatieVOOR ANTROPOMETRISCHE VETMASSA BIJ KINDEREN
VLAAMSE REFERENTIECURVEN VOOR ANTROPOMETRISCHE PARAMETERS VAN DE ABDOMINALE VETMASSA BIJ KINDEREN Dr. Sarah Begyn Promotor: Prof. Jean De Schepper Co-promotor: Prof. Mathieu Roelants Kadering BMI-curven
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatieDiabetes en depressie, een zorgelijk samenspel. Dr. Caroline Baan
Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel Dr. Caroline Baan State of the art Inleiding Hoe vaak komt depressie voor bij mensen met diabetes Wat zijn de gevolgen? Welke factoren spelen een rol Hoe
Nadere informatieWorkshop voor apothekers en huisartsen. Altijd een statine bij hart- en. t Voorbeeld
Workshop voor apothekers en huisartsen Altijd een statine bij hart- en vaatziekten en type-2-diabetes? t Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen en inleiding Presentatie ti
Nadere informatieVoorstellen Kwaliteit Zorggroep in spagaat KIS data Voorbeelden van data mining Hoe nu verder
Mining van data uit KIS Voorstellen Kwaliteit Zorggroep in spagaat KIS data Voorbeelden van data mining Hoe nu verder Wie ben ik Dan Hoevenaars Huisarts, kaderarts diabetes, voorzitter zorggroep Synchroon
Nadere informatieHet Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend
Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Nationale Gezondheidsbeurs 13 februari 2016 Utrecht Yolande Appelman Interventiecardioloog VU medisch centrum Amsterdam 2015 Campagne Hartstichting Awareness
Nadere informatieFrauke Thomsen diëtist St. Maartenskliniek Coby Wijnen diëtist VSN
netwerk diëtisten voor spierziekten Frauke Thomsen diëtist St. Maartenskliniek Coby Wijnen diëtist VSN Voeding bij PPS/LS/HSP Vragen Femke Belder diëtist Sorgente voeding groei en onderhoud weerstand en
Nadere informatieStadia chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Stadia chronische nierschade Nierschade
Nadere informatieBIJSLUITER. HALOPERIDOL 0,5 mg tablet
BIJSLUITER HALOPERIDOL 0,5 mg tablet Lees de hele bijsluiter goed vóórdat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u hem
Nadere informatieChronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015
Chronische nierschade A. van Tellingen Smeerolie voor de poli 2015 Wie dient verwezen te worden? 52-jarige vrouw met diabetische nefropathie: MDRD 62 ml/min/1.73m 2 en albuminurie 28 mg/l? 68-jarige man:
Nadere informatieBIJSLUITER. PIPAMPERON 10 mg en 20 mg tablet
BIJSLUITER PIPAMPERON 10 mg en 20 mg tablet Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft
Nadere informatie17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
Nadere informatieOefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij
Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit Mariëtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized
Nadere informatie