Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie. GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep
|
|
- Erik van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep
2 Hoofdboodschap Ondanks de introduc/e van nieuwere types an/psycho/ca (2 de genera/e) hee9 nog 1 op de 3 jongeren met schizofrenie bewegingsstoornissen Herkennen en behandelen van bewegingstoornissen blij9 daarom belangrijk
3 Soorten antipsychotica 1 ste generatie (typische) anti-psychotica Haldol, Cisordinol, Orap, Fluanxol 2 de generatie (atypische) anti-psychotica Zyprexa, Risperdal, Seroquel, Abilify
4 Soorten bewegingsstoornissen 1. Dyskinesie 2. Parkinsonisme 3. Acathisie 4. Dystonie
5 Dyskinesie Onwillekeurige, vloeiende en doelloze beweging die vaak conmnu aanwezig is
6 Parkinsonisme Tremor Rigiditeit Bradykinesie / Akinesie
7 Acathisie Klachten over rusteloosheid Bewegingen van de benen / Lopen op de plaats
8 Dystonie Abnormale houding of spasme van de spieren
9 Prevalen?e bewegingsstoornissen? GROUP: NaMonaal onderzoek naar Schizofrenie Risico en beschermende factoren voor ontwikkeling en beloop van schizofrenie ± 1000 pamënten met schizofrenie Ziekteduur < 10 jaar
10 Methode Registreren type anm psychomca Meten van bewegingsstoornissen Dyskinesia = AIMS Parkinsonisme = UPDRS Acathisie = BARS Dystonie = Fahn Marsden
11 Verdeling pa?ënten 979 PaMënten Schizofrenie 68% (groen) Schizofrenie spectrum 32% (blauw)
12 Gegevens over de pa?entengroep Leeftijd jaren (sd) Geslacht M:V Duur 1 ste psychose gemiddeld (sd) Relapse Klachten < 1 jaar Klachten > 5 jaar 27.1 (7.2) 3:1 1 jaar (2.7) 77% 63% 5%
13 Prevalen?e dyskinesie Patienten (N=979) Dyskinesie 3%
14 Prevalen?e parkinsonisme Patienten (N=979) Parkinsonisme 28%
15 Prevalen?e parkinsonisme Patienten (N=979) Parkinsonisme 28% >>Rusttremor 6% >>Rigiditeit 4% >>Bradykinesie 25%
16 Prevalen?e acathisie Patiënten (N=979) Acathisie 12%
17 Prevalen?e dystonie Patiënten (N=979) tardieve dystonie 2%
18 Prevalen?e van 1 of meer bewegingsstoornissen Patiënten (N=979) 1 of meer bewegingsstoornissen. 36%
19 Verdeling type an?psycho?ca
20 Verdeling type an?psycho?ca
21 Doseringen an?psycho?ca gebruik Dosis gemiddeld Dosis Min. & Max. Haloperidol 5 mg 1-15 mg Risperidone 3 mg 1-10 mg Olanzapine 13 mg 2-35 mg Quetiapine 481 mg mg Clozapine 351 mg mg Aripiprazol 16 mg 5-30 mg
22 An?psycho?ca gebruik 9/10 gebruiken anmpsychomca 1/20 een depot, de rest oraal 1/50 gebruik gebruikt 2 of meer AP tegelijk
23 Type an?psycho?ca en prevalen?e Dyskinesie Dyskinesie + 1 ste Generatie AP 7% 2 de Generatie AP 2% Geen AP 0% Totaal 3%
24 Type an?psycho?ca en prevalen?e Parkinsonisme Parkinsonisme + 1 ste Generatie AP 43% 2 de Generatie AP 24% Geen AP 17% Totaal 28%
25 Type an?psycho?ca en prevalen?e Acathisie Acathisie + 1 ste Generatie AP 23% 2 de Generatie AP 11% Geen AP 7% Totaal 12%
26 Type an?psycho?ca en prevalen?e Dystonie Dystonie + 1 ste Generatie AP 3% 2 de Generatie AP 1% Geen AP 0% Totaal 2%
27 Type an?psycho?ca en prevalen?e een of meer bewegingsstoornissen 1 of meer bewegingsstoornissen + 1ste Generatie AP 50% 2de Generatie AP 35% Geen AP 22% Totaal 36%
28 Oorzaken bewegingsstoornissen Bijwerking van anti-psychotica Type anti-psychotica Dosering anti-psychotica Genetisch kwetsbaarheid persoon Symptoom van ziektebeeld schizofrenie
29 Behandeling van bewegingsstoornissen Bewegingsstoornissen almjd eerst door een arts laten onderzoeken, nooit zelf stoppen met medicame. Aeankelijk van soort en ernst van bewegingsstoornissen kan arts eventueel besluiten tot Dosering verlagen Toevoegen ander medicijn tegen bewegingsstoornis Overstappen naar ander soort anm psychomcum
30 SamenvaIend 1 op de 3 pamënten heef last van 1 of meerdere bewegingsstoornissen Bij 1 ste generame anmpsychomca = 1/2 pamënten Bij 2 de generame anmpsychomca = 1/3 pamënten Zonder anmpsychomca toch nog = 1/5 pamënten Deel pamënten alleen baat bij 1 ste generame anmpsychomca Meest voorkomende bewegingsstoornis is parkinsonisme, mn bradykinesie
31 Beperkingen Voorlopige analyse Effect andere medicame (anmdepressiva, stemmingstabilisatoren) en drugsgebruik (Cocaïne) Invloed van het switchen anmpsychomcum
32 Hoofdboodschap Ondanks de introduc/e van nieuwere types an/psycho/ca (2 de genera/e) hee9 nog 1 op de 3 jongeren met schizofrenie bewegingsstoornissen Herkennen en behandelen van bewegingstoornissen blij9 daarom belangrijk
33 Vragen
34 Dank Alle deelnemende patiënten en hun families dr. P.N. van Harten dr. D.E. Tenback Prof. dr. R.S. Kahn Alle GROUP onderzoekers
Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen
Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.
Nadere informatieBegeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen
Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn Het zijn net gewone mensen Voorstellen Julia Machielsen (POH-GGZ/verpleegkundig specialist GGZ) Ingrid Houtman (Huisarts/Kaderarts
Nadere informatieSomatische complicaties bij
Somatische complicaties bij antipsychotica Psychofarmaca en seksualiteit gebruik Mariëlle de Ruijter verpleegkundig specialist GGZ Mariëlle de Ruijter NP/ VS GGZ Lianne Tammenga VS GGZ i.o. 16-06-2011
Nadere informatieBewegingsstoornissen door antipsychotica
Bewegingsstoornissen door antipsychotica Antipsychotica kunnen wanen en hallucinaties verminderen, maar ook bewegingsstoornissen veroorzaken. Deze stoornissen komen frequent voor en hebben een negatieve
Nadere informatieBEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE
BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Prof. dr. Peter N van Harten BEWEGINGSSTOORNISSEN
Nadere informatieMedicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking
Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke
Nadere informatieBEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen. Prof. dr. Peter N van Harten.
BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen Prof. dr. Peter N van Harten Themanummer: Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie Vanuit Maastricht University en
Nadere informatieSamenvatting en conclusies
Samenvatting en conclusies Extrapiramidale syndromen (EPS) geassocieerd met antipsychotica zijn het onderwerp van dit proefschrift. In de introductie van dit proefschrift wordt ingegaan op de historie
Nadere informatieDyskinesie Dyskinesie is het medische woord voor onbedoelde overmatige bewegingen van het lichaam. Acathisie is een vorm van dyskinesie.
Acathisie Wat is acathisie? Acathisie is een vorm van bewegingsonrust die ontstaat wanneer kinderen of volwassenen binnen een paar weken nadat een behandeling met bepaald type medicijnen (vooral zogenaamde
Nadere informatieVZA Psychiatrie Workshop DVZA Apr Siska Desplenter
VZA Psychiatrie Workshop DVZA 05.02.2019 Apr Siska Desplenter Casus 26/08/2016 Casus Man, 30 jaar, 73 kg DSM: schizofrenie, paranoïde type Wisselend cannabis gebruik Expliciete vraag patiënt switch Xeplion
Nadere informatieVERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA Het voorschrijven van geneesmiddelen is = een proces en niet louter een beslissing van de arts. Hierbij is een belangrijke taak weggelegd
Nadere informatieDE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC
DE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC Infomoment voor huisartsen en verplegend personeel van WZC Sint-Camillus in Wevelgem Dokters Fien Dendoncker en Jan Vanroose 25/09/2014
Nadere informatieRichtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017
Richtlijn Antipsychotica Richtlijnenmiddag 2017 Voor wie Daarvoor is de indeling volgens de DSM 5: 297.1 Waanstoornis 298.8 Kortdurende psychotische stoornis 295.40 Schizofreniforme stoornis 295.90 Schizofrenie
Nadere informatieChapter 6 Samenvatting
Chapter 6 Samenvatting 127 In hoofdstuk 1 van dit proefschrift wordt een beschrijving gegeven van geneesmiddel-geïnduceerde extrapyramidale stoornissen en wordt het doel van het proefschrift uiteengezet.
Nadere informatiein gesprek over: Medicijnen tegen psychose
in gesprek over: Medicijnen tegen psychose Colofon Auteur: M. van Verschuer Redactie: W. Smith-van Rietschoten (eindredacteur) E.A.M. Knoppert-van der Klein E. van Meekeren C.R. van Meer E. Olivier M.
Nadere informatiePsychotische aandoeningen
Psychotische aandoeningen Psychotische aandoeningen 1/4 1/6 Mensen met een psychose gebruiken antipsychotica om uit de psychose te komen en om een nieuwe psychose te voorkomen. Het is voor iemand met een
Nadere informatieStoppen met antipsychotica?
Utrechtse Wetenschapswinkels, voor maatschappijgericht onderzoek Stoppen met antipsychotica? Wetenschapswinkel Geneesmiddelen Faculteit Farmaceutische Wetenschappen, Utrecht Wetenschapswinkel Geneesmiddelen
Nadere informatieFrank van Es,psychiater UCP
Zorgvraag: Speerpunt van de KNMG Co-patiënt bij het consult Bereiken we onze patiënten? 376.62 patiënten van 20 studies naar herhalingsrecepten Therapietrouw; vanwege Risico op een Infarct na eerder Infarct
Nadere informatieSwitching Antipsychotica (AP)
Switching Antipsychotica (AP) Het hoe & wat Hans Oolders, psychiater Syndroom Schizofrenie Incoherentie Onsamenhangendheid Wanen Hallucinaties Desorganisatie Realiteit verstoring Sociale teruggetrokkenheid
Nadere informatieBewegingsstoornissen in de acute psychiatrie. Prof dr. Peter N van Harten
Bewegingsstoornissen in de acute psychiatrie Prof dr. Peter N van Harten Welke medicijnen geven frequent bewegingsstoornissen Antipsychotica Anti- emetica Antidepressiva Anti- epileptica Lithium Stimulantia
Nadere informatieAripiprazol 0,5 7,5 mg tablet
Wat zit er in dit medicijn? Aripiprazol 0,5 7,5 mg tablet bevatten resp. 0,5mg, 1mg, 2mg, 2,5mg, 3mg, 5mg of 7,5 mg aripiprazol als werkzaam bestanddeel. Verder bevat de tabletten lactose, povidon en magnesiumstearaat.
Nadere informatieEen kwestie van maatwerk
Medicamenteuze interventies ter vermindering van agressief gedrag Een kwestie van maatwerk Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit
Nadere informatieDiepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten
Diepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten Deep Brain Stimulation for patients with Tardive Dyskinesia and or
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Tardieve dyskinesie
Tardieve dyskinesie Wat is tardieve dyskinesie? Tardieve dyskinesie is een vorm van bewegingsonrust die ontstaat wanneer kinderen of volwassenen langere tijd bepaald type medicijnen (zogenaamde dopamine
Nadere informatieOnder de tafel of op de (keuken) tafel?
Onder de tafel of op de (keuken) tafel? 3 e PHAMOUS symposium 30 mei 2017 Thalia Herder Psychiater in opleiding (UCP/UMCG) Arts/seksuoloog NVVS in opleiding (UMCG) Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieVerpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA)
Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Digna van der Kellen, Verpleegkundig Specialist GGZ Amersfoort, 16-6-2011 1 PROGRAMMA Aanleiding onderzoek Fases onderzoek Het instrument
Nadere informatieMedische Professionals
ABILIFY (aripiprazol) Medische Professionals Brochure met veelgestelde vragen ABILIFY (aripiprazol) is geïndiceerd voor de behandeling gedurende maximaal 12 weken van matige tot ernstige manische episodes
Nadere informatieMeetinstrumenten bij motorische bijwerkingen
Meetinstrumenten bij motorische bijwerkingen p. n. v a n h a r t e n samenvatting Verschillende medicijnen, onder meer antipsychotica, kunnen motorische bijwerkingen veroorzaken, zoals dyskinesie, acathisie,
Nadere informatieANTIPSYCHOTICA Zo blijf je ze de baas
ANTIPSYCHOTICA Zo blijf je ze de baas Medicatieveiligheid Inhoud Vooraf... 4 Het juiste antipsychoticum... 6 Een zoektocht Bijwerkingen antipsychotica... 8 Soms is er iets aan te doen Checklist... 12 Werking
Nadere informatieAntipsychotica. Zo blijf je ze de baas. Medicatieveiligheid
Antipsychotica Zo blijf je ze de baas Medicatieveiligheid Inhoud Vooraf... 4 Het juiste antipsychoticum... 6 Een zoektocht Bijwerkingen antipsychotica... 8 Soms is er iets aan te doen Checklist... 12
Nadere informatieLichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak
Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen Maarten Bak Ernstige psychiatrische aandoening Gezondheid Faculty name 2 Mensen met EPA overlijden op jongere leeftijd Munk-Laursen 2014
Nadere informatieBewegingsstoornissen. psychosen
Bewegingsstoornissen bij psychosen p.n. van harten Schizofrenie is de ernstigste vorm van een psychotische stoornis, kan uiterst invaliderend zijn en behoeft vaak levenslange behandeling. De hoeksteen
Nadere informatieParkinsonismen Vereniging. Parkinson en Psychose
Parkinsonismen Vereniging Parkinson en Psychose Inhoudsopgave Inleiding 4 Psychose 4 Oorzaak 5 Door de ziekte van Parkinson 5 Door het gebruik van anti-parkinsonmedicatie 5 Door een lichamelijke aandoening
Nadere informatieMetabool syndroom. Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiënt?
Metabool syndroom Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiënt? Even voorstellen Casper Jansen Specialist ouderengeneeskunde Centrum voor ouderenpsychiatrie GGNet Sanne Wassink-Vossen Verpleegkundig
Nadere informatieAntipsychotica en seksuele bijwerkingen: het afwegen van behandelingsstrategieën
Antipsychotica en seksuele bijwerkingen: het afwegen van behandelingsstrategieën Dr. Marrit K. de Boer Psychiater / onderzoeker Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosure Twee studies die mede gefinancierd
Nadere informatieGewenste anticholinerge effecten zijn: - Verminderen van spierstijfheid - Verminderen van bewegingsarmoede. Ongewenste anticholinerge effecten zijn:
http://web.inter.nl.net/hcc/f.strijthagen/wrdb/inhoud.html Eerste keus middel: Bij de keuze van medicijnen laat men zich leiden door een aantal overwegingen: het middel dient bewezen werkzamer te zijn
Nadere informatieRisico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol)
Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol) Dit risico materiaal is beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en beschrijft aanbevelingen voor
Nadere informatieDe 3D,s POH 02-04-2014
De 3D,s POH 02-04-2014 Doelstelling Onderscheid delier, dementie en depressie Vroegtijdig herkennen/signaleren van een delier. Behandeling delier Delier Dementie Depressie Casus Een 70-jarige vrouw wordt
Nadere informatieParkinson en Psychoses
Parkinson en Psychoses Inleiding Mensen met de ziekte van Parkinson kunnen last krijgen van ongewone belevingen die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Dit zijn psychotische belevingen die de vorm
Nadere informatieInformatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater
Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop
Nadere informatieVoorschrijven van Psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking Niet alleen een zaak voor de dokter
Voorschrijven van Psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking Niet alleen een zaak voor de dokter Multidisciplinair symposium Assen, 26 september 2017 Programma 15.30 De NVAVG richtlijn Voorschrijven
Nadere informatie11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart
Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!
Nadere informatieInformatie over de antidepressiva-test. Advies op maat over medicijnen tegen depressie, psychose of angststoornis
Informatie over de antidepressiva-test Advies op maat over medicijnen tegen depressie, psychose of angststoornis www.antidepressiva-test.nl M e d i c a t i e l a b Met deze folder willen wij u informeren
Nadere informatieBewegingsstoornissen bij psychosen So what?
Bewegingsstoornissen bij psychosen Colofon Ontwerp en print: Océ Business Services, Maastricht ISBN: 978-905-681-348-2 NUR: 875 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
Nadere informatieTetrabenazine bij (tardieve) dyskinesie als gevolg van de ziekte van Huntington en gebruik van haloperidol
27050353 Tetrabenazine bij (tardieve) dyskinesie als gevolg van de ziekte van Huntington en gebruik van haloperidol Vraagstelling Een zorgverzekeraar vraagt een vrijwillig advies betreffende de toepassing
Nadere informatieBewegingsstoornissen bij moderne antidepressiva
g e v a l s b e s c h r i j v i n g Bewegingsstoornissen bij moderne antidepressiva r. c o s t a, h. l. v a n samenvatting In dit artikel worden drie patiënten beschreven met bewegingsstoornissen bij het
Nadere informatieAcute bewegingsstoornissen door medicijnen 1
state-of-the-art-artikel Acute bewegingsstoornissen door medicijnen 1 p.n. van harten achtergrond0dopamineblokkerende stoffen (vaak antipsychotica) zijn effectief in de behandeling van meerdere somatische
Nadere informatieInFoP 2. Inhoud. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Behandeling van Psychose De rol van medicatie
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieBEHANDELING MET INVEGA. Informatie voor mensen die Invega gebruiken
BEHANDELING MET INVEGA Informatie voor mensen die Invega gebruiken Inhoud Inleiding 3 Geneesmiddelen: welk nut hebben ze? 4 - Acute behandeling en langdurige behandeling 5 Wat is Invega en hoe moet u het
Nadere informatieStemmen horen en medicatie
Stemmen horen en medicatie De opvattingen over het gebruik van medicatie bij stemmen horen lopen heel erg uiteen. Sommige stemmenhoorders ervaren baat bij psychofarmaca - zij vertellen dat ze de stemmen
Nadere informatiePsychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA
Psychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA Casus 4 Op de wachtpost komt een oproep binnen van wanhopige
Nadere informatieGenetica bij Parkinson
Genetica bij Parkinson Wat is er bekend en wat is de toekomst? Landelijke werkgroep 12 juni 2013 Janneke Rood Arts-onderzoeker GPS Genetische Parkinson Studie Inhoud Overervingspatronen Genetica en kliniek
Nadere informatieClinical Patterns in Parkinson s disease
Clinical Patterns in Parkinson s disease Op 28 november 2012 promoveerde Stephanie van Rooden aan de Universiteit van Leiden op haar proefschrift Clinical Patterns in Parkinson s disease. Haar promotor
Nadere informatieSeksuele stoornissen bij psychofarmaca. Informatiebrochure patiënten
Seksuele stoornissen bij psychofarmaca Informatiebrochure patiënten INHOUD Inleiding 1. Wat zijn psychofarmaca en hoe werken ze? 2. Seksuele bijwerkingen van psychofarmaca 2.1. Angstdempende middelen 2.2.
Nadere informatieSeksuele stoornissen bij psychofarmaca. Informatiebrochure patiënten
Seksuele stoornissen bij psychofarmaca Informatiebrochure patiënten 1 INHOUD Inleiding 1. Wat zijn psychofarmaca en hoe werken ze? 2. Seksuele bijwerkingen van psychofarmaca 2.1. Angstdempende middelen
Nadere informatieLeeftijd niet nader. gespecificeerd [3] 6-17 jaar [4] gespecificeerd [6]
Antidepressiva Citalopram (Cipramil ) ASS [1,2] Clomipramine (Anafranil ) [!] OCS [1,2,4] Matige tot ernstige depressieve perioden [5] Fluoxetine (Prozac ) [!] Angststoornissen [1,2,6], 8 jaar en [5] Indeling
Nadere informatieCAT VRAGEN OEFENEN Week 1. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013
CAT VRAGEN OEFENEN Week 1 Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013 1.Psychiatrisch onderzoek: De cognitieve functies bestaan o.a. uit: a. geheugen,
Nadere informatieAntipsychotica en seksuele bijwerkingen: van farmacologische mechanismen tot de klinische praktijk
Antipsychotica en seksuele bijwerkingen: van farmacologische mechanismen tot de klinische praktijk Dr. Marrit K. de Boer Psychiater / onderzoeker Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosure Twee
Nadere informatieANTIPSYCHOTICA. Indeling van de antipsychotica Indicatiegebieden Schizofrenie. Nevenwerkingen. Start en switch Langwerkende
Dr. Guy Touquet ANTIPSYCHOTICA Indeling van de antipsychotica Indicatiegebieden Schizofrenie Start en switch Langwerkende Nevenwerkingen Nevenwerkingen vanaf het begin Lange termijn nevenwerkingen Evaluatie
Nadere informatieAntipsychoticastudie en bewegingsstoornissen. Vilans, 31 Januari 2019 Marie-Louise Hoekstra & Sylvie Beumer
Antipsychoticastudie en bewegingsstoornissen Vilans, 31 Januari 2019 Marie-Louise Hoekstra & Sylvie Beumer Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieZiekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming
Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.
Nadere informatieExpertise Centrum Bewegingsstoornissen UMCG
Expertise Centrum Bewegingsstoornissen UMCG Prof Marina AJ de Koning-Tijssen Hoofd Bewegingsstoornissen Afdeling Neurologie Wat is een expertise centrum? 3 Centrum voor Zeldzame ziekten Ziekte waaraan
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten/verzorgers
JOUW HANDLEIDING VOOR ABILIFY (ARIPIPRAZOL) Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers Datum van herziening: oktober 2013 2013-08/LuNL/1731 Inleiding Jouw dokter heeft bij jou de diagnose bipolaire I
Nadere informatieWetenschappelijkOnderzoekin het Expertisecentrum. Tom J de Koning
WetenschappelijkOnderzoekin het Expertisecentrum Tom J de Koning Afdeling Neurologie, Genetica en Kindergeneeskunde Universitair Medisch Centrum Groningen Waaromdoenwe wetenschappelijk onderzoek? Academische
Nadere informatieAtypische antipsychotica en de kans op extrapiramidale bijwerkingen
overzichtsartikel Atypische antipsychotica en de kans op extrapiramidale bijwerkingen p.n. van harten achtergrond De vraag of een middel geen of minder extrapiramidale bijwerkingen geeft en atypisch genoemd
Nadere informatieCluster A Cluster B Cluster C Excentriek(zonderling) Paranoïde
PAK Psychisch functioneren en cognitie 1. Bipolaire stoornissen [Bron: Leerboek Psychiatrie. Hengeveld MW, van Balkom AJLM. 3e geheel herziene druk, de Tijdstroom 2016 - Hfdst 9 Bipolaire-stemmingsstoornissen
Nadere informatieZorginstituut Nederland Contactpersoon Onze referentie
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Zorginstituut Nederland Pakket Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH
Nadere informatieParkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen??
Datum dinsdag 13 november 2019 Parkinson Café Hengelo Spreker Agnes Wertenbroek Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen?? Voordracht Stellingen Medicatie Hoe gebruik je die in de praktijk? Wat
Nadere informatieDatum 4 juni 2018 Betreft GVS beoordeling cariprazine (Reagila ) Onze referentie
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Zorginstituut Nederland Zorg I Oncologie Aan de minister voor Medische Zorg en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 2018027290 Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieSamenvatting. Antipsychotica en seksueel functioneren bij mensen met schizofrenie. Rikus Knegtering
Samenvatting Antipsychotica en seksueel functioneren bij mensen met schizofrenie Rikus Knegtering Inleiding Klinische problemen bij mensen die met antipsychotische medicijnen werden behandeld vormden de
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij
De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan
Nadere informatieDelier in de palliatieve fase DR. KARIN SCHOTTE MEDISCHE ONCOLOGIE- PALLIATIEF SUPPORTTEAM
Delier in de palliatieve fase DR. KARIN SCHOTTE MEDISCHE ONCOLOGIE- PALLIATIEF SUPPORTTEAM 1. Definitie en voorkomen 2. Pathofysiologie 3. Oorzaken 4. Diagnose 5. Behandeling Definitie en voorkomen: 1.
Nadere informatieSibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine)
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u.
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 17 augustus 2007 Famatec/FZ oktober 2007
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 17 augustus 2007 Famatec/FZ-2790876 2 oktober 2007 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatiedr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica
Nadere informatieAls het niet over gaat
Als het niet over gaat Begeleiding van chronisch psychiatrisch patiënten in de huisartsenpraktijk Marian Oud en Ingrid Houtman kaderartsen ggz Na deze workshop heb je: Leerdoelen kennis van de componenten
Nadere informatieAcute ingrijpmedicatie. Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht
Acute ingrijpmedicatie Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht Disclosure Maarten Bak Speaker fees received from: Astra Zeneca, Lundbeck Positions
Nadere informatieAcademische Werkplaats i.o. Verstandelijke Beperking en Geestelijke Gezondheid
Academische Werkplaats i.o. Verstandelijke Beperking en Geestelijke Gezondheid Zoek het uit! Wetenschap en praktijk dicht bij elkaar Congres 31 januari 2019 Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieROM; wordt de zorg voor mensen met schizofrenie er beter van?
ROM; wordt de zorg voor mensen met schizofrenie er beter van? 18 februari, 2010 Ede Ronald van Gool, MANP GGZ ingeest Agenda Inleiding Routine Outcome Monitoring (ROM) Pilot ROM psychose GGZinGeest Ervaringen
Nadere informatieSibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine)
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKERS Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u hem
Nadere informatieDelier 18-04-2011. Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel
Delier 18-04-2011 Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel Welkom Doel: Kennisoverdracht/bewustwording Signalering Verpleegkundige interventies Programma Film Medische aspecten delier Casus in
Nadere informatiePharmacologische behandeling delirium. Etienne Joosten UZ GHB
Pharmacologische behandeling delirium Etienne Joosten UZ GHB Wat is een delirium? CAM 1. Acuut begin en wisselend verloop a) acute veranderingen gaande van enkele uren tot dagen tov aanvankelijke toestand
Nadere informatieClozapine 6,25mg tablet
Wat zit er in dit medicijn? Clozapine 6,25mg tablet bevat per tablet 6,25mg clozapine als werkzaam bestanddeel. Verder bevat de tabletten lactose, povidon en magnesiumstearaat. Wat doet dit medicijn en
Nadere informatieAan de Minister voor Medische Zorg en Sport Postbus EJ s GRAVENHAGE. Datum 16 april 2019 Betreft Marginale toets brexpiprazol (Rxulti )
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Minister voor Medische Zorg en Sport Postbus 20350 2500 EJ s GRAVENHAGE 2019021611 Zorginstituut Nederland Zorg II Willem Dudokhof 1 1112 ZA Diemen Postbus
Nadere informatieAntipsychotica. Soms nodig, meestal niet. En waarom afbouwen zo belangrijk is...
Antipsychotica Soms nodig, meestal niet En waarom afbouwen zo belangrijk is... Inhoud Vooraf 3 Antipsychotica, wat doen ze? 4 Colofon Tekst Hedda van het Groenewoud Met medewerking van Bas Castelein, arts
Nadere informatieMeetinstrumenten extrapiramidale bijwerkingen van antipsychotica bij mensen met een verstandelijke beperking
Meetinstrumenten extrapiramidale bijwerkingen van antipsychotica bij mensen met een verstandelijke beperking Ellen Stolker (s79) Dr. G.M.de Kuijper Prof. dr. P. J. Hoekstra Centrum Verstandelijke beperking
Nadere informatieBenzodiazepine-agonisten/benzodiazepinen
Benzodiazepine-agonisten/benzodiazepinen - Zijn agonisten op de benzodiazapinereceptor - Verschillen alleen in farmacokinetische eigenschappen en niet in farmacodynamische eigenschappen - Anxiolytische,
Nadere informatieNEUROPSYCHIATRISCHE SYMPTOMEN BIJ M.PARKINSON
NEUROPSYCHIATRISCHE SYMPTOMEN BIJ M.PARKINSON - SLAAPSTOORNISSEN - STEMMINGSSTOORNISSEN - PSYCHOTISCHE SYMPTOMEN / DELIER - MCI / PDD W.Garenfeld 24092014 SLAAPSTOORNISSEN BIJ M.PARKINSON PREVALENTIE:
Nadere informatieARIPIPRAZOL CAPSULE. Patiënten Informatie Folder: Aripiprazol capsule. 1 Werking en toepassingen
ARIPIPRAZOL CAPSULE 1 en toepassingen Wat doet dit medicijn en waarbij wordt het gebruikt? Aripiprazol behoort tot atypische antipsychotica. Het vermindert in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende
Nadere informatieErvaringsdeskundigheid als bron van innovatie
User Research Centre Ervaringsdeskundigheid als bron van innovatie Taperingstrips en zelfmonitoring voor dosisoptimalisatie tapering strip Peter Groot p. c. g r o o t @ m a a s t r i c h t u n ive r s
Nadere informatie30-06-2015 1. Is er over 10 jaar nog plek voor antipsychotica bij mensen met dementie? Inhoud. Is er over 10 jaar nog plek voor antipsychotica?
Samenwerkende academische netwerken ouderenzorg (SANO) UNO-UMCG feliciteert UNC-ZH Is er over 10 jaar nog plek voor antipsychotica bij mensen met dementie? Sytse Zuidema, specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieFTO Parkinson. Rachel Bouwsma Annet Bruggeman 14-mei 2013
FTO Parkinson Rachel Bouwsma Annet Bruggeman 14-mei 2013 Inhoud: Parkinson Motorische symptomen Geneesmiddelen + keuze Medicatie bij mentale stoornis Voorschrijfcijfers Conclusies/afspraken Ziekte van
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)
Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom
Nadere informatieBehandeling met botulinetoxine bij blefarospasme
Behandeling met botulinetoxine bij blefarospasme Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De neuroloog heeft met u besproken dat u behandeld kunt worden met botulinetoxine.
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Flunarizine Aurobindo 5 mg, capsules. flunarizine
1.3.1 Bijsluiter Rev.nr. 1609 Pag. 1 van 7 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Flunarizine Aurobindo 5 mg, capsules flunarizine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken,
Nadere informatiePsychotische stoornissen & Schizofrenie. Rob Lutterman Verpleegkundig consulent psychiatrie Psychiatrie en Medische Psychologie, OLVG
Psychotische stoornissen & Schizofrenie Rob Lutterman Verpleegkundig consulent psychiatrie Psychiatrie en Medische Psychologie, OLVG filmpje niels is psychotisch Inhoud Inleiding Psychose Schizofrenie
Nadere informatieCopyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga. Bijwerkingen in de GGZ
Copyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga Bijwerkingen in de GGZ Ideaal middel farmacologisch eenvoudig werkingsmechanisme = therapeutische indicatie weinig tot geen andere farmacologische effecten Realiteit
Nadere informatieNeuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten
Proefschrift: S.U. Zuidema Neuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten met dementie Samenvatting Dementie is een ongeneeslijke aandoening met belangrijke effecten op cognitie, activiteiten
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Primperan tabletten, tabletten 10 mg Primperan drank, drank 5 mg/5 ml metoclopramidehydrochloride
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Primperan tabletten, tabletten 10 mg Primperan drank, drank 5 mg/5 ml metoclopramidehydrochloride Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met
Nadere informatie