BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE"

Transcriptie

1 BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE

2 BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE

3 BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE

4 BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Prof. dr. Peter N van Harten

5 BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Prof. dr. Peter N van Harten

6 Bewegingen Indeling

7 Bewegingen Indeling Automatisch

8 Bewegingen Indeling Automatisch Willekeurig

9 Bewegingen Indeling Automatisch Willekeurig Semi-willekeurig

10 Bewegingen Indeling Automatisch Willekeurig Semi-willekeurig Onwillekeurig

11 Algemene aspecten

12 Algemene aspecten Verdwijnen tijdens de slaap

13 Algemene aspecten Verdwijnen tijdens de slaap Ernst bewegingsstoornissen wisselt door Dosering antipsychotica Stress Relaxatie Andere factoren

14 Acuut of tardief?

15 Acuut of tardief? Acuut: (uren) dagen tot weken na starten of verhogen van het middel veelal antipsychotica

16 Acuut of tardief? Acuut: (uren) dagen tot weken na starten of verhogen van het middel veelal antipsychotica Tardief: na maanden tot jaren gebruik of na staken van het middel.

17

18 ACUTE BEWEGINGSSTOORNISSEN DOOR MEDICIJNEN

19 ACUTE BEWEGINGSSTOORNISSEN DOOR MEDICIJNEN Prof. dr. Peter N. van Harten

20 Acute medica1e geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute Dystonie

21 Acute medica1e geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Acute Dystonie

22 Acute medica1e geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Akathisie Acute Dystonie

23 Acute medica1e geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Akathisie Parkinsonisme Acute Dystonie

24 Acute medica1e geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Akathisie Parkinsonisme Onttrekkingsdyskinesie Acute Dystonie

25 Acute medica1e geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Akathisie Parkinsonisme Onttrekkingsdyskinesie Myoclonieën Acute Dystonie

26 Acute dystonie Acute Dystonie

27 Acute dystonie Klinisch beeld Ontstaat binnen 4 dagen na starten of verhogen antipsychoticum Voornamelijk hoofd/hals gebied of handen Veroorzaakt vaak angst/pijn, soms paranoïdie Acute Dystonie

28 Oculogyre crisen Acute Dystonie

29 Oculogyre crisen Uitzondering Ontstaat ook bij langdurig antipsychoticagebruik Vaak onder invloed van emotie, spanning Acute Dystonie

30 Risicofactoren Acute Dystonie

31 Risicofactoren Lage leeftijd Acute Dystonie

32 Risicofactoren Lage leeftijd Voorgeschiedenis van acute dystonie Acute Dystonie

33 Risicofactoren Lage leeftijd Voorgeschiedenis van acute dystonie Recent gebruik van cocaïne Acute Dystonie

34 Risicofactoren Lage leeftijd Voorgeschiedenis van acute dystonie Recent gebruik van cocaïne Vooral First Generation Antipsychotics Hoogpotente > laagpotente Acute Dystonie

35 Akathisie Akathisie

36 Akathisie Klinisch beeld Rusteloosheid Beenbewegingen Provocatietest In staande positie ontstaat lopen op de plaats Akathisie

37 Parkinsonisme

38 Parkinsonisme Trias Akinesie /bradykinesie Tremor Rigiditeit (houdingsinstabiliteit)

39 Akinesie/ bradykinesie Parkinsonsime

40 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Parkinsonsime

41 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Spraak monotoon door afname dynamiek en volume Parkinsonsime

42 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Spraak monotoon door afname dynamiek en volume Minder mimiek soms licht openstaande mond Parkinsonsime

43 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Spraak monotoon door afname dynamiek en volume Minder mimiek soms licht openstaande mond Zwakte in de spieren en snel vermoeid Parkinsonsime

44 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Spraak monotoon door afname dynamiek en volume Minder mimiek soms licht openstaande mond Zwakte in de spieren en snel vermoeid Lopen gebogen houding langzaam lopen kleine pasjes verminderde armzwaai Start stop problemen Parkinsonsime

45 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Spraak monotoon door afname dynamiek en volume Minder mimiek soms licht openstaande mond Zwakte in de spieren en snel vermoeid Lopen gebogen houding langzaam lopen kleine pasjes verminderde armzwaai Start stop problemen Speekselvloed Parkinsonsime

46 Akinesie/ bradykinesie Weinig en vertraagd bewegen Spraak monotoon door afname dynamiek en volume Minder mimiek soms licht openstaande mond Zwakte in de spieren en snel vermoeid Lopen gebogen houding langzaam lopen kleine pasjes verminderde armzwaai Start stop problemen Speekselvloed Dysarthrie of dysfagie Parkinsonsime

47 Rusttremor Parkinsonsime

48 Rusttremor Kenmerken Aanwezig in rust Frequentie 4-8Hz Beweging: een Pro- supinatie Toename bij Lopen Stress en emotie Kortdurende afname bij intentionele beweging Vaak veel schaamte en ook fysieke last Parkinsonsime

49 Rigiditeit Parkinsonsime

50 Rigiditeit Kenmerken Aanhoudende verhoogde tonus van de spieren Voelt als buigen van een loden pijp Tandradfenomeen Parkinsonsime

51 Rigiditeit Kenmerken Aanhoudende verhoogde tonus van de spieren Voelt als buigen van een loden pijp Tandradfenomeen Patiënt klaagt over stijfheid/ gespannenheid Parkinsonsime

52 Subjectieve verschijnselen Parkinsonsime

53 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Parkinsonsime

54 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Parkinsonsime

55 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Onhandigheid Parkinsonsime

56 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Onhandigheid Problemen in de coördinatie Parkinsonsime

57 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Onhandigheid Problemen in de coördinatie Soms pijn aan de gewrichten Parkinsonsime

58 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Onhandigheid Problemen in de coördinatie Soms pijn aan de gewrichten Geringe lidslag: ogen droog en pijnlijk Parkinsonsime

59 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Onhandigheid Problemen in de coördinatie Soms pijn aan de gewrichten Geringe lidslag: ogen droog en pijnlijk Micrografie Parkinsonsime

60 Subjectieve verschijnselen Verlies van energie/ Moeheid Apathie Onhandigheid Problemen in de coördinatie Soms pijn aan de gewrichten Geringe lidslag: ogen droog en pijnlijk Micrografie Seborrhoea Parkinsonsime

61 Epidemiologie Parkinsonsime

62 Epidemiologie Incidentie FGA s 30-40% SGA s duidelijk lager Parkinsonsime

63 Epidemiologie Incidentie FGA s 30-40% SGA s duidelijk lager Risicofactoren Voorgeschiedenis parkinsonisme Oudere leeftijd Parkinsonsime

64 Epidemiologie Incidentie FGA s 30-40% SGA s duidelijk lager Risicofactoren Voorgeschiedenis parkinsonisme Oudere leeftijd Parkinsonisme risicofactor voor later tardieve dyskinesie Parkinsonsime

65 Myoclonie

66 Myoclonie Plotselinge, schokachtige contractie van een spier of een groep spieren

67 Myoclonie Plotselinge, schokachtige contractie van een spier of een groep spieren Ontstaan veelal na Antidepressiva, vooral Tricyclische Clozapine (hoge bloedspiegel) Lithium vooral actie-myoclonie

68 Conclusies

69 Conclusies Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Akathisie Parkinsonisme Myoclonie

70 Conclusies Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen Acute dystonie Akathisie Parkinsonisme Myoclonie Preventie en behandeling goed mogelijk

BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen. Prof. dr. Peter N van Harten.

BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen. Prof. dr. Peter N van Harten. BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Acute medicatie geïnduceerde bewegingsstoornissen Prof. dr. Peter N van Harten Themanummer: Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie Vanuit Maastricht University en

Nadere informatie

Bewegingsstoornissen in de acute psychiatrie. Prof dr. Peter N van Harten

Bewegingsstoornissen in de acute psychiatrie. Prof dr. Peter N van Harten Bewegingsstoornissen in de acute psychiatrie Prof dr. Peter N van Harten Welke medicijnen geven frequent bewegingsstoornissen Antipsychotica Anti- emetica Antidepressiva Anti- epileptica Lithium Stimulantia

Nadere informatie

Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie. GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep

Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie. GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep Hoofdboodschap Ondanks de introduc/e van nieuwere types an/psycho/ca

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies Extrapiramidale syndromen (EPS) geassocieerd met antipsychotica zijn het onderwerp van dit proefschrift. In de introductie van dit proefschrift wordt ingegaan op de historie

Nadere informatie

Somatische complicaties bij

Somatische complicaties bij Somatische complicaties bij antipsychotica Psychofarmaca en seksualiteit gebruik Mariëlle de Ruijter verpleegkundig specialist GGZ Mariëlle de Ruijter NP/ VS GGZ Lianne Tammenga VS GGZ i.o. 16-06-2011

Nadere informatie

Chapter 6 Samenvatting

Chapter 6 Samenvatting Chapter 6 Samenvatting 127 In hoofdstuk 1 van dit proefschrift wordt een beschrijving gegeven van geneesmiddel-geïnduceerde extrapyramidale stoornissen en wordt het doel van het proefschrift uiteengezet.

Nadere informatie

Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen

Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.

Nadere informatie

Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA)

Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Digna van der Kellen, Verpleegkundig Specialist GGZ Amersfoort, 16-6-2011 1 PROGRAMMA Aanleiding onderzoek Fases onderzoek Het instrument

Nadere informatie

Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking

Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.

Nadere informatie

Acute bewegingsstoornissen door medicijnen 1

Acute bewegingsstoornissen door medicijnen 1 state-of-the-art-artikel Acute bewegingsstoornissen door medicijnen 1 p.n. van harten achtergrond0dopamineblokkerende stoffen (vaak antipsychotica) zijn effectief in de behandeling van meerdere somatische

Nadere informatie

Bewegingsstoornissen bij psychosen So what?

Bewegingsstoornissen bij psychosen So what? Bewegingsstoornissen bij psychosen Colofon Ontwerp en print: Océ Business Services, Maastricht ISBN: 978-905-681-348-2 NUR: 875 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan

Nadere informatie

Elke dag opnieuw een gevecht

Elke dag opnieuw een gevecht Ergotherapie bij personen met de Ziekte van Parkinson Studiedag 16 oktober 2014 Hilde Vandevyvere en Nadine Praet Elke dag opnieuw een gevecht https://www.youtube.com/watch?v=g8z04kqzmp4 Commercial Parkinson

Nadere informatie

HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK

HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK 1 Dr. Erik Kegels Centrum Huisartsgeneeskunde Antwerpen HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Neurologisch onderzoek 2 Doelstellingen voorstelling van het basis neurologisch onderzoek.. correct

Nadere informatie

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten inhoud: 1. Medicatie 2. Mobiliteit 3. Voeding 4. Uitscheiding 5. Slaappatroon 6. Psychische en cognitieve

Nadere informatie

Slaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten

Slaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten Slaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten Dr. Sebastiaan Overeem, arts-somnoloog Afd. Neurologie, Donders Instituut, UMC St Radboud, Nijmegen Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe,

Nadere informatie

Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK

Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Neurologisch onderzoek 2 Doelstellingen voorstelling van het basis neurologisch onderzoek.. correct uitvoeren van een neurologisch onderzoek..

Nadere informatie

Bewegingsstoornissen door antipsychotica

Bewegingsstoornissen door antipsychotica Bewegingsstoornissen door antipsychotica Antipsychotica kunnen wanen en hallucinaties verminderen, maar ook bewegingsstoornissen veroorzaken. Deze stoornissen komen frequent voor en hebben een negatieve

Nadere informatie

BEWEGINGSSTOORNISSEN. Inleiding. Geneesmiddelen

BEWEGINGSSTOORNISSEN. Inleiding. Geneesmiddelen BEWEGINGSSTOORNISSEN Inleiding...1 Geneesmiddelen...1 Beschrijving bijwerkingen...2 Acute dystonieën...2 Acute dyskinesie...2 Tardieve dyskinesie...3 Drug-induced parkinsonisme...3 Tremor...4 Akathisie...4

Nadere informatie

Cognitieve problematiek bij de ziekte van Parkinson invloed voor patiënt en mantelzorger

Cognitieve problematiek bij de ziekte van Parkinson invloed voor patiënt en mantelzorger Cognitieve problematiek bij de ziekte van Parkinson invloed voor patiënt en mantelzorger 26 november 2016 Dr. J.M.L. Henselmans, neuroloog Sonja de Jong Parkinson verpleegkundige Overzicht presentatie

Nadere informatie

CAT VRAGEN OEFENEN Week 1. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013

CAT VRAGEN OEFENEN Week 1. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013 CAT VRAGEN OEFENEN Week 1 Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013 1.Psychiatrisch onderzoek: De cognitieve functies bestaan o.a. uit: a. geheugen,

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS

INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ABILIFY. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie

Nadere informatie

SRA. Subjects Reactie op Antipsychoticagebruik. H.A. Wolters H. Knegtering D. Wiersma R.J. van den Bosch Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)

SRA. Subjects Reactie op Antipsychoticagebruik. H.A. Wolters H. Knegtering D. Wiersma R.J. van den Bosch Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) SRA Subjects Reactie op Antipsychoticagebruik H.A. Wolters H. Knegtering D. Wiersma R.J. van den Bosch Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Ref.: Wolters HA, H Knegtering, D Wiersma, RJ van den

Nadere informatie

Clinical Patterns in Parkinson s disease

Clinical Patterns in Parkinson s disease Clinical Patterns in Parkinson s disease Op 28 november 2012 promoveerde Stephanie van Rooden aan de Universiteit van Leiden op haar proefschrift Clinical Patterns in Parkinson s disease. Haar promotor

Nadere informatie

ARIPIPRAZOLE TEVA JOUW HANDLEIDING INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS. (door de arts af te geven aan elke patiënt/verzorger)

ARIPIPRAZOLE TEVA JOUW HANDLEIDING INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS. (door de arts af te geven aan elke patiënt/verzorger) De Belgische gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ARIPIPRAZOLE TEVA. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan

Nadere informatie

Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine)

Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine) BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u.

Nadere informatie

Alle narigheid in een lezing, Maligne Neuroleptica en Serotonine Syndroom, en ernstige vormen van tardieve dyskinesie. Prof dr. Peter N van Harten

Alle narigheid in een lezing, Maligne Neuroleptica en Serotonine Syndroom, en ernstige vormen van tardieve dyskinesie. Prof dr. Peter N van Harten Alle narigheid in een lezing, Maligne Neuroleptica en Serotonine Syndroom, en ernstige vormen van tardieve dyskinesie Prof dr. Peter N van Harten Medicatie geïnduceerde bewegingsstoornis Acuut Tardief

Nadere informatie

Overspannen test: vragenlijst voor een duidelijke diagnose De volgende vragenlijst is speciaal ontworpen om stressklachten en overspannenheid in

Overspannen test: vragenlijst voor een duidelijke diagnose De volgende vragenlijst is speciaal ontworpen om stressklachten en overspannenheid in Overspannen test: vragenlijst voor een duidelijke diagnose De volgende vragenlijst is speciaal ontworpen om stressklachten en overspannenheid in kaart te brengen. Het gaat om klachten die te maken kunnen

Nadere informatie

Leefregels na TAVI (chirurgische ingreep)

Leefregels na TAVI (chirurgische ingreep) Leefregels na TAVI (chirurgische ingreep) Leefregels na TAVI (chirurgische ingreep) Normale verschijnselen na de operatie Concentratie en geheugenproblemen. Slapheid en/of vermoeidheid. Emotionele reacties,

Nadere informatie

Versie 2003 Academisch Ziekenhuis Groningen Afdeling Psychiatrie Rikus Knegtering & Stynke Castelein

Versie 2003 Academisch Ziekenhuis Groningen Afdeling Psychiatrie Rikus Knegtering & Stynke Castelein Antipsychotics and Sexual Functioning Questionnaire A.S.F.Q. Versie 2003 Academisch Ziekenhuis Groningen Afdeling Psychiatrie Rikus Knegtering & Stynke Castelein Inleiding In het kader van wetenschappelijk

Nadere informatie

Plaquenil. (Hydroxychloroquine) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Bij reumatische aandoeningen

Plaquenil. (Hydroxychloroquine) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Bij reumatische aandoeningen Plaquenil (Hydroxychloroquine) Bij reumatische aandoeningen U heeft in overleg met uw behandelend arts besloten dat u in verband met reumatische klachten Plaquenil gaat gebruiken of u overweegt dit te

Nadere informatie

Patiëntenbrochure. 1dd 1mg bij parkinson

Patiëntenbrochure. 1dd 1mg bij parkinson Patiëntenbrochure 1dd 1mg bij parkinson Inhoud Wat is de ziekte van Parkinson? 3 Wat zijn de klachten bij de ziekte van Parkinson? 4 Waar wordt de ziekte van Parkinson door veroorzaakt en hoe vaak komt

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder

Nadere informatie

Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker

Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker Inhoud workshop Inventarisatie vragen Waar of niet waar Medicatie en hun bijwerkingen Pijnbestrijding Antidepressiva Benzodiazepinen

Nadere informatie

Let wel dat na elke hoofdcategorie (psychisch, neurologisch, autonoom, anders) ruimte is vrijgelaten om nog andere bijwerkingen te noteren.

Let wel dat na elke hoofdcategorie (psychisch, neurologisch, autonoom, anders) ruimte is vrijgelaten om nog andere bijwerkingen te noteren. Handleiding UKU Algemene opmerkingen Beoordeling van de individuele symptomen kan het beste plaatsvinden aan de hand van een semi-gestructureerd interview met de patiënt, waarbij het meetinstrument punt

Nadere informatie

Dyskinesie Dyskinesie is het medische woord voor onbedoelde overmatige bewegingen van het lichaam. Acathisie is een vorm van dyskinesie.

Dyskinesie Dyskinesie is het medische woord voor onbedoelde overmatige bewegingen van het lichaam. Acathisie is een vorm van dyskinesie. Acathisie Wat is acathisie? Acathisie is een vorm van bewegingsonrust die ontstaat wanneer kinderen of volwassenen binnen een paar weken nadat een behandeling met bepaald type medicijnen (vooral zogenaamde

Nadere informatie

Dry Needling. Informatie voor patiënten

Dry Needling. Informatie voor patiënten Dry Needling Informatie voor patiënten Wat is dry needling? Dry needling is een nieuwe behandelmethode van de fysiotherapeut. Door middel van een speciale techniek worden spieren aangeprikt en raken op

Nadere informatie

Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol)

Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol) Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol) Dit risico materiaal is beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en beschrijft aanbevelingen voor

Nadere informatie

Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine)

Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine) BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKERS Sibelium 10 tabletten 10 mg (flunarizine) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u hem

Nadere informatie

Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia

Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak

Nadere informatie

Stoornissen van het bewegingssysteem Bradykinesie Trager / kleinere bewegingsuitslag Verstoring in de timing Hypokinesie Minder automatische

Stoornissen van het bewegingssysteem Bradykinesie Trager / kleinere bewegingsuitslag Verstoring in de timing Hypokinesie Minder automatische Stoornissen van het bewegingssysteem Bradykinesie Trager / kleinere bewegingsuitslag Verstoring in de timing Hypokinesie Minder automatische bewegingen Akinesie Bevriezen Rigiditeit Verhoogde spiertonus,

Nadere informatie

Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema

Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema Inleiding De laatste jaren is duidelijk geworden dat antipsychotica invloed kunnen hebben op het vetspectrum en tot het metabool syndroom

Nadere informatie

Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers

Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers JOUW HANDLEIDING VOOR ABILIFY (ARIPIPRAZOL) Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers Datum van herziening: oktober 2013 2013-08/LuNL/1731 Inleiding Jouw dokter heeft bij jou de diagnose bipolaire I

Nadere informatie

Prednison/Prednisolon

Prednison/Prednisolon Prednison/Prednisolon Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: prednison. Hoe werkt prednison? Bij patiënten

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Tardieve dyskinesie

Kinderneurologie.eu.   Tardieve dyskinesie Tardieve dyskinesie Wat is tardieve dyskinesie? Tardieve dyskinesie is een vorm van bewegingsonrust die ontstaat wanneer kinderen of volwassenen langere tijd bepaald type medicijnen (zogenaamde dopamine

Nadere informatie

Inhoud. Dystonie in de dagelijkse praktijk Hoe te herkennen en te behandelen binnen dystonienet. Indelingen. Prevalentie primaire dystonie in NL

Inhoud. Dystonie in de dagelijkse praktijk Hoe te herkennen en te behandelen binnen dystonienet. Indelingen. Prevalentie primaire dystonie in NL Inhoud Dystonie in de dagelijkse praktijk Hoe te herkennen en te behandelen binnen dystonienet Wat is dystonie? Oorzaak dystonie Behandeling dystonie Video s verschillende uitingsvormen van dystonie M.

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Katrijn D Hondt Inhoud Doel van kinesitherapie bij Parkinson Richtpunten en onderzoek Behandeling Samenvattende tips 2 Inhoud Doel van kinesitherapie

Nadere informatie

BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Katatonie. Prof. dr. Peter N van Harten. PN van Harten

BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Katatonie. Prof. dr. Peter N van Harten. PN van Harten BEWEGINGSSTOORNISSEN IN DE PSYCHIATRIE Katatonie Prof. dr. Peter N van Harten KATATONIE IN BEWEGING Classificatiecriteria DSM-5 Katatonie 1. Stupor Geen psychomotorische activiteit; geen actieve interactie

Nadere informatie

Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren

Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren Inleiding De informatie in dit document is bedoeld als aanvulling op de informatie die u al heeft gekregen van uw behandelend internist-oncoloog en de oncologieverpleegkundige.

Nadere informatie

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt

Nadere informatie

Bewegingsstoornissen. psychosen

Bewegingsstoornissen. psychosen Bewegingsstoornissen bij psychosen p.n. van harten Schizofrenie is de ernstigste vorm van een psychotische stoornis, kan uiterst invaliderend zijn en behoeft vaak levenslange behandeling. De hoeksteen

Nadere informatie

Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren

Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren Inleiding De informatie in dit document is bedoeld als aanvulling op de informatie die u al heeft gekregen van uw behandelend internist-oncoloog en de

Nadere informatie

Parkinsoncafe Breda 27-09-2013

Parkinsoncafe Breda 27-09-2013 Parkinsoncafe Breda 27-09-2013 Stoornissen van het bewegingssysteem Bradykinesie Trager / kleinere bewegingsuitslag Verstoring in de timing Hypokinesie Minder automatische bewegingen Akinesie Bevriezen

Nadere informatie

Azathioprine. (Imuran)

Azathioprine. (Imuran) Azathioprine (Imuran) Bij reumatische aandoeningen In overleg met uw reumatoloog heeft u besloten om azathioprine (Imuran) te gaan gebruiken of u overweegt dit te gaan doen. Deze folder geeft informatie

Nadere informatie

Richtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017

Richtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017 Richtlijn Antipsychotica Richtlijnenmiddag 2017 Voor wie Daarvoor is de indeling volgens de DSM 5: 297.1 Waanstoornis 298.8 Kortdurende psychotische stoornis 295.40 Schizofreniforme stoornis 295.90 Schizofrenie

Nadere informatie

Leefregels na een TAVI (ingreep via de lies)

Leefregels na een TAVI (ingreep via de lies) Leefregels na een TAVI (ingreep via de lies) Leefregels na een TAVI (ingreep via de lies) Algemene leefregels Luister naar het eigen lichaam. Wissel rust en activiteit af. Bouw activiteiten langzaam op.

Nadere informatie

Psychiatrie rond zwangerschap. Corné van Lieshout, psychiater

Psychiatrie rond zwangerschap. Corné van Lieshout, psychiater Psychiatrie rond zwangerschap Corné van Lieshout, psychiater Casus 1 Mw. Pietersen 32 jaar Na 1 e partus (25 e ) depressief, na 2 mnd spontaan over Na 2 e partus (28 e ) weer depressief. HA gaf 50mg sertraline

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Dipiperon tabletten 40 mg tabletten pipamperon

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Dipiperon tabletten 40 mg tabletten pipamperon BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Dipiperon tabletten 40 mg tabletten pipamperon Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS

INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN / VERZORGERS De Belgische gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ARIPIPRAZOLE EG 10 mg 15 mg 30 mg tabletten. Het verplicht plan voor risicobeperking

Nadere informatie

Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen??

Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen?? Datum dinsdag 13 november 2019 Parkinson Café Hengelo Spreker Agnes Wertenbroek Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen?? Voordracht Stellingen Medicatie Hoe gebruik je die in de praktijk? Wat

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Prednison, prednisolon (corticosteroïden)

Prednison, prednisolon (corticosteroïden) Prednison, prednisolon (corticosteroïden) Uw behandelend arts heeft u prednison voorgeschreven. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan

Nadere informatie

SRA-c Version July 2008 (Dutch)

SRA-c Version July 2008 (Dutch) SRA-c Version July 2008 (Dutch) Subject s Reaction to Antipsychotics Clinical version Klinische versie van de SRA vragenlijst voor de evaluatie van gewenste en ongewenste effecten van antipsychotica gebruik

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Primperan 10, zetpillen 10 mg Primperan 20, zetpillen 20 mg metoclopramide

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Primperan 10, zetpillen 10 mg Primperan 20, zetpillen 20 mg metoclopramide BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Primperan 10, zetpillen 10 mg Primperan 20, zetpillen 20 mg metoclopramide Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel.

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de heup Algemeen Er is bij u artrose in uw heup vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de heup, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling

Nadere informatie

Prednison bij nieraandoeningen

Prednison bij nieraandoeningen Prednison bij nieraandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel prednison te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen

Nadere informatie

ViaReva Revalidatiegeneeskunde

ViaReva Revalidatiegeneeskunde ViaReva Revalidatiegeneeskunde Greet Bikker Adviseur Arbeid Verwijzing arbeidsrevalidatie Consult adviseur arbeid Fysieke testen en training Verwijzing logopedist MELBA Verwijzing psycholoog Cognitie,

Nadere informatie

Wat is Spasmodische torticollis?

Wat is Spasmodische torticollis? Wat is Spasmodische torticollis? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is Spasmodische torticollis? Tortis betekent gedraaid, collis hals en spasmodisch

Nadere informatie

NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON. Jean-Michel Krul, neuroloog

NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON. Jean-Michel Krul, neuroloog NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON Jean-Michel Krul, neuroloog WAAR GAAN WE OVER SPREKEN?.De premotore fase van de ziekte van Parkinson.De motore klachten en verschijnselen.de non

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY

NEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY NEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY Introductie De ziekte van Parkinson werd als eerste beschreven door James Parkinson in 1817. Inmiddels is er veel onderzoek gedaan naar de ziekte van Parkinson, maar

Nadere informatie

Genetica bij Parkinson

Genetica bij Parkinson Genetica bij Parkinson Wat is er bekend en wat is de toekomst? Landelijke werkgroep 12 juni 2013 Janneke Rood Arts-onderzoeker GPS Genetische Parkinson Studie Inhoud Overervingspatronen Genetica en kliniek

Nadere informatie

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker Ik ben zo benauwd Titia Klemmeier/Josien Bleeker dyspneu ademnood kortademigheid benauwdheid Bemoeilijkte ademhaling Programma Inventarisatie leerdoelen Kennis over de praktijk? Alarmsymptomen Achtergrond

Nadere informatie

Lithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert?

Lithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert? Lithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert? KenBis Maart 2017 Anna Krikke, psychiater Inleiding Inleiding Lithium, indicaties, bijwerkingen Richtlijn Renale bijwerkingen chronisch lithium

Nadere informatie

MAPROTILINE HCl 25-50 - 75 PCH tabletten. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 29 februari 2008 1.3.3 : Bijsluiter Bladzijde : 1

MAPROTILINE HCl 25-50 - 75 PCH tabletten. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 29 februari 2008 1.3.3 : Bijsluiter Bladzijde : 1 1.3.3 : Bijsluiter Bladzijde : 1 Pharmachemie B.V. Swensweg 5 Postbus 552 2003 RN Haarlem INFORMATIE VOOR DE PATIËNT SAMENSTELLING Per tablet: respectievelijk 25 mg, 50 mg en 75 mg maprotilinehydrochloride.

Nadere informatie

Hyperventilatie. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Hyperventilatie. Ziekenhuis Gelderse Vallei Hyperventilatie Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder is bedoeld voor mensen die verwezen zijn door de huisarts naar de eerste hart hulp (EHH) met een bepaald klachtenpatroon dat kan passen bij hart-

Nadere informatie

Geneesmiddelen bij de ziekte van Parkinson

Geneesmiddelen bij de ziekte van Parkinson Geneesmiddelen bij de ziekte van Parkinson Parkinson café de Biechten Dinsdag 10 februari 2015 Henk Nooijens, apotheker BENU apotheek de Croonprins Zenuwstelsel Glasvezel netwerk in het lichaam Boodschappen

Nadere informatie

BLINDISMEN VERVANGEN DOOR IETS MEER AANVAARDBAAR?

BLINDISMEN VERVANGEN DOOR IETS MEER AANVAARDBAAR? BLINDISMEN VERVANGEN DOOR IETS MEER AANVAARDBAAR? ENKELE INZICHTEN EN BEDENKINGEN VANUIT COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE Guy Bosmans Overzicht van de presentatie 1. Wat is (Cognitieve) Gedragstherapie? 2. Cognitieve

Nadere informatie

Een voorbeeld: 1. Beven 2. Moeilijk praten 3. Angst

Een voorbeeld: 1. Beven 2. Moeilijk praten 3. Angst In de eerste kolom kunt u aangeven welke symptomen u op dit moment waarneemt gedurende een normale dag. In de tweede kolom geeft u aan of de symptomen meestal verbeteren of verdwijnen nadat u uw dosis

Nadere informatie

Dry Needling. Fysiotherapie

Dry Needling. Fysiotherapie 00 Dry Needling Fysiotherapie 1 Wat is Dry Needling? Dry Needling is een specialisatie van de fysiotherapeut die zich richt op de behandeling van (pijn)klachten in het houding- en bewegingsapparaat. Met

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 hoofdstuk 4

Hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 9Samenvatting Chapter 9 156 Samenvatting De ziekte van Parkinson is een veel voorkomende neurodegeneratieve aandoening, die vooral de oudere bevolking treft. Behandeling bestaat tot nu toe uit symptomatische

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Opname voor een methylprednisolon behandelingskuur bij MS

Opname voor een methylprednisolon behandelingskuur bij MS Opname voor een methylprednisolon behandelingskuur bij MS Binnenkort wordt u opgenomen voor een Methylprednisolon behandelingskuur. Metylprednisolon is een middel waarmee opkomende nieuwe neurologische

Nadere informatie

Tramadol HCl ratiopharm 50 mg, capsules

Tramadol HCl ratiopharm 50 mg, capsules 1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 Tramadol HCl ratiopharm 50 mg, PATIENTENBIJSLUITER Lees deze bijsluiter steeds vóór het gebruik van dit geneesmiddel. Ook indien u reeds eerder Tramadol HCl ratiopharm

Nadere informatie

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL artsen

Nadere informatie

Verhogen van hydrocortison om een Addisoncrisis te voorkomen Verkorte versie folder editie november 2017

Verhogen van hydrocortison om een Addisoncrisis te voorkomen Verkorte versie folder editie november 2017 Verhogen van hydrocortison om een Addisoncrisis te voorkomen Verkorte versie folder editie november 2017 Volledige folder zie: https://www.bijniernet.nl/wp-content/uploads/2017/11/171109-stressinstructieaddisoncrisis.pdf

Nadere informatie

De afgelopen jaren zijn verschillende

De afgelopen jaren zijn verschillende A R T I K E L Bewegingsstoornissen door geneesmiddelen Staken of vervangen is de beste oplossing Veel geneesmiddelen kunnen bewegingsstoornissen veroorzaken. Parkinsonachtige bijwerkingen zijn de bekendste,

Nadere informatie

Prednison, Prednisolon. corticosteroïden

Prednison, Prednisolon. corticosteroïden Prednison, Prednisolon corticosteroïden Inhoudsopgave Werking 3 Gebruik 3 Bijverschijnselen 4 Aanvullende informatie 5 Methylprednison injecties 6 Vaccinaties 6 Sint Maartenskliniek 7 Colofon 8 2 U heeft

Nadere informatie

Veilig bewegen in en om het huis. 16 maart 2017

Veilig bewegen in en om het huis. 16 maart 2017 Veilig bewegen in en om het huis 16 maart 2017 Veilig bewegen in en om het huis Cijfers en feiten m.b.t. valincidenten De gevolgen van een val Parkinson en valrisico Risicofactoren en wat kunt u er aan

Nadere informatie

Controle van rompbewegingen bij verstoringen tijdens het duwen van karren

Controle van rompbewegingen bij verstoringen tijdens het duwen van karren Het mechanisch verstoren van de romp wordt gezien als een risicofactor voor lage rugklachten. Dergelijke verstoringen kunnen zorgen voor ongecontroleerde bewegingen van de romp waarbij een inadequate reactie

Nadere informatie

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt

Nadere informatie

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Hyperventilatie Wanneer u gespannen bent of angstig, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Eén van die klachten is hyperventileren. Hyperventileren wil zeggen dat u te snel of te diep ademt.

Nadere informatie

Slikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist

Slikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist Slikproblemen bij NMA/ALS Nicole Frielink, logopedist Inhoud Normale slik Slikproblemen en beïnvloedende factoren Specifieke slikproblemen bij NMA/ALS Rol logopedist Slikken: Het geheel van gedrags-, sensorische

Nadere informatie

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van prednison/ prednisolon. In

Nadere informatie

Acuut optredende verwardheid

Acuut optredende verwardheid Acuut optredende verwardheid Een delier Bij mensen met een ziekte komt acute verwardheid ofwel delirium (delier) regelmatig voor. Dit is geen onschuldig verschijnsel. Het wijst er meestal op dat er iets

Nadere informatie

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel

Nadere informatie

Vereniging Afbouwmedicatie Patiëntenvereniging Afbouwmedicatie komt op voor de belangen van de patiënt die geneesmiddelengebruik op verantwoorde wijze wil afbouwen of stoppen. Voor die langzame afbouw

Nadere informatie

BEHANDELING MET INVEGA. Informatie voor mensen die Invega gebruiken

BEHANDELING MET INVEGA. Informatie voor mensen die Invega gebruiken BEHANDELING MET INVEGA Informatie voor mensen die Invega gebruiken Inhoud Inleiding 3 Geneesmiddelen: welk nut hebben ze? 4 - Acute behandeling en langdurige behandeling 5 Wat is Invega en hoe moet u het

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Behandeling met APD. Gebruik en bijwerkingen. 1234567890-terTER_

Patiënteninformatie. Behandeling met APD. Gebruik en bijwerkingen. 1234567890-terTER_ Patiënteninformatie Behandeling met APD Gebruik en bijwerkingen 1234567890-terTER_ Behandeling met APD U heeft een afspraak in Tergooi voor een behandeling APD. Onze artsen en medewerkers doen er alles

Nadere informatie

Bijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal

Bijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Screenen is zinloos Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Disclosure belangen sprekers Geen Leerdoelen Na het volgen

Nadere informatie