Screening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Screening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen"

Transcriptie

1 Screening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen Lianne Tammenga, Verpleegkundig Specialist GGZ Marielle de Ruijter, Coördinator Polikliniek bijwerkingen Verpleegkundig Specialist GGZ

2 Film poli bijwerkingen

3 Noodzaak Hoge lijdensdruk bijwerkingen Medicatietrouw Meer somatische co-morbiditeit Verkorte levensduur Lagere kwaliteit van leven Ondersteuning van behandelaars/ specialisten Eis van Inspectie voor de Gezondheidzorg (prestatie indicator)

4 Doelstelling Kwaliteit van leven Medicatietrouw Nadelige effecten medicatie Gezondheid problemen/risico s

5 Polikliniek bijwerkingen bijzonder? Alle mogelijke bijwerkingen psychofarmaca(*) Advies Behandeling Expertisecentrum Databank kennis en advies (*) Cahn et al 2008; Consensusrichtlijn preventie en behandeling somatische complicaties bij antipsychotica gebruik.

6 Screening Instroom via de Mini-Screen Anamnese Meetinstrumenten Lichamelijk onderzoek Laboratorium onderzoek Werkwijze gebaseerd op Landelijk consensusdocument Cahn et al., 2008

7 Uitgebreide screening (1) Anamnese alle medicatie somatiek familiair risico leefstijl middelen gebruik UKU(2) (2) UKU; Udvalg for Kliniske Undersogelse, de UKU (Lingjaerde et al, 1987)

8

9 Uitgebreide screening (2) lichamelijk onderzoek bewegingsonderzoek(*) parkinsonisme dystonie dyskinesie acathisie (*) P.N. van Harten bewegingsstoornissen door psychofarmaca 2000

10 Acties MDO met psychiater Advies voor behandeling van de bijwerkingen: - medicatie - leefstijl Advies behandelaar, huisarts en patiënt Ondersteuning bij behandeling bijwerkingen Controle 3 en 6 maanden ernstige klachten Indien nodig jaarlijks

11 Screening uitgebreid meetinstrumenten leefstijlanamnese/educatie lab/protocol aanvraag rapportage door VS (i.o.) verpleegkundige, of stagiaires Instroom afwijkende Mini-Screen aanmeldingen/intern/ extern Ernstig afwijkende bevindingen bellen met VS GGZ Geen afwijkende lab waarden geen of milde bijwerkingen leefstijl: gezond gedrag Coördinerend VS GGZ interpreteert gegevens/advies behandeling coördinatie en afstemming van (na)zorg deskundigheidsbevordering supervisie/leerling begeleiding Werkwijze Polikliniek bijwerkingen Ernstig afwijkende lab. waarden ernstige bijwerkingen ernstig familiair risico leefstijl: ernstig risicovol gedrag Licht afwijkende lab. waarden matig tot ernstige bijwerkingen verhoogd familiair risico leefstijl: matig risicovol gedrag Optioneel aanvullend onderzoek VS en/of psychiater VS GGZ (i.o.) MDO: PB EPD Rapportage EPD, behandelaar en patiënt jaarlijkse screening verpleegkundig specialist (in opleiding) multidisciplinair overleg polikliniek bijwerkingen elektronisch patiënten dossier Optioneel aanvullend onderzoek VS en/of psychiater MDO PB: advies rapportage/mail behandelaar informeren Huisarts optioneel; overleg huisarts follow-up 3 en 6 maanden ondersteuning uitvoering advies leefstijl coaching jaarlijkse screening Overleg en rapportage behandelaar overleg huisarts en/of betrokken disciplines MDO PB: advies correspondentie huisarts/ specialist follow up na 3 en 6 maanden optioneel; ondersteuning uitvoeren advies leefstijl coaching jaarlijkse screening Copyright 2014 M. de Ruijter

12 Mini-Screen Doel: Standaard globaal screenen op somatiek / bijwerkingen(*) Stepped-care polikliniek bijwerkingen beoordeling combinatie medicatie / afwijkend lab. / leefstijl meekijken in acute beelden advies uitgebreide screening / advies / behandeling Onderzoek naar validiteit en betrouwbaarheid. Gebruik Mini-Screen: geen speciale training koppeling aan de ROM (1) L U N S E R S (NL); Liverpool University Neuroleptic Side effect Rating Scale, Day et al 1995 Vertaling en bewerking: Academisch Ziekenhuis Groningen, Rikus Knegtering, Hugo Wolters 2000.

13

14

15 Conclusie resultaten Bij 1000 behandelde patiënten zijn bewegingsstoornissen verminderd met 55%, seksuele functiestoornissen met 22% en de BMI verlaagd met 66%. De waardering was gemiddeld een 8,2.

16 In de aanbieding Inwerkperiode in Flevoland beschrijving werkwijze en businesscase Screeningspakket en Mini-Screen Tweedaagse Training Expertise database Peter van Harten Supervisie Patiënt inhoudelijk Implementatie proces

17 Vragen? Mail: Telefoon:

Bijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal

Bijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Screenen is zinloos Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Disclosure belangen sprekers Geen Leerdoelen Na het volgen

Nadere informatie

Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven.

Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven. Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten.

Nadere informatie

Copyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga. Bijwerkingen in de GGZ

Copyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga. Bijwerkingen in de GGZ Copyright 2016 M. de Ruijter & L..Tammenga Bijwerkingen in de GGZ Ideaal middel farmacologisch eenvoudig werkingsmechanisme = therapeutische indicatie weinig tot geen andere farmacologische effecten Realiteit

Nadere informatie

Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body

Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body 1 Inhoud Theorie VMSL GGZ GGZ Midden Holland Praktijkervaringen

Nadere informatie

Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA)

Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Digna van der Kellen, Verpleegkundig Specialist GGZ Amersfoort, 16-6-2011 1 PROGRAMMA Aanleiding onderzoek Fases onderzoek Het instrument

Nadere informatie

Somatische complicaties bij

Somatische complicaties bij Somatische complicaties bij antipsychotica Psychofarmaca en seksualiteit gebruik Mariëlle de Ruijter verpleegkundig specialist GGZ Mariëlle de Ruijter NP/ VS GGZ Lianne Tammenga VS GGZ i.o. 16-06-2011

Nadere informatie

Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen

Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn Het zijn net gewone mensen Voorstellen Julia Machielsen (POH-GGZ/verpleegkundig specialist GGZ) Ingrid Houtman (Huisarts/Kaderarts

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Fenneke van Hasselt Samenvatting EPA patiënten zijn om diverse redenen kwetsbaar voor lichamelijke ziekten Met relatief eenvoudige oplossingen

Nadere informatie

Chronische Nierschade in Nederland

Chronische Nierschade in Nederland Chronische Nierschade in Nederland Stadium GFR (ml/min/1,73m 2 ) Albuminurie > 30 mg/24 hr Prevalentie VS (%) Prevalentie Nederland (%) 1 >90 Ja 3,3 1,3 2 60-89 Ja 3,0 3,8 3 30-59 Ja/nee 4,3 5,3 4 15-29

Nadere informatie

Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema

Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema Monitoren van bijwerkingen antipsychotica m.b.v. een invulschema Inleiding De laatste jaren is duidelijk geworden dat antipsychotica invloed kunnen hebben op het vetspectrum en tot het metabool syndroom

Nadere informatie

Van hartinfarct tot nazorg op de poli

Van hartinfarct tot nazorg op de poli Van hartinfarct tot nazorg op de poli Implementatie zorgpad Acuut Coronair Syndroom Dr. Adriaan Kraaijeveld, UMC Utrecht 23-5-2018 Wat valt je op? Doel van proces Efficiënter zorgproces implementeren,

Nadere informatie

Hoe de GGZ instelling en de Inspectie voor de Gezondheidszorg samenwerkt aan preventie in de zorg

Hoe de GGZ instelling en de Inspectie voor de Gezondheidszorg samenwerkt aan preventie in de zorg Hoe de GGZ instelling en de Inspectie voor de Gezondheidszorg samenwerkt aan preventie in de zorg Maartje Hanegraaf Verpleegkundig Specialist GGZ Reinier van Arkel groep Wieny Tietema Senior Inspecteur

Nadere informatie

Verwijscode anno 2013

Verwijscode anno 2013 Arts/verwijzer Psychiater Niet-verwijzende huisarts Verwijscode anno 2013 Dit is de verwijscode van 1997, aangevuld met de recente ontwikkelingen via de SWOT-analyse en de werking rond artikel 107. Deze

Nadere informatie

Draaiboek Poli Antipsychotica Screening. - plannen poli afspraak (1 maand voor MDO) - screeningsformulier aan behandelend arts geven

Draaiboek Poli Antipsychotica Screening. - plannen poli afspraak (1 maand voor MDO) - screeningsformulier aan behandelend arts geven Draaiboek Poli Antipsychotica Screening 2 maanden voor MDO Praktijk-vpk: - plannen poli afspraak (1 maand voor MDO) - screeningsformulier aan behandelend arts geven Behandelend arts: - vult in welk antipsychoticum/antipsychotica,

Nadere informatie

Detectie, monitoring, preventie, behandeling bijwerkingen psychofarmaca. Copyright 2015 M. de Ruijter & L..Tammenga

Detectie, monitoring, preventie, behandeling bijwerkingen psychofarmaca. Copyright 2015 M. de Ruijter & L..Tammenga Detectie, monitoring, preventie, behandeling bijwerkingen psychofarmaca Copyright 2015 M. de Ruijter & L..Tammenga Speerpunten polikliniek bijwerkingen Kwaliteit van leven Medicatietrouw Preventie en behandeling

Nadere informatie

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1) Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus

Nadere informatie

Inwendige geneeskunde. Diabetescarrousel

Inwendige geneeskunde. Diabetescarrousel Inwendige geneeskunde Diabetescarrousel 1 Diabetes mellitus, in de volksmond suikerziekte, is een aandoening waarbij het bloedglucose is verhoogd. Om de kans op complicaties te voorkomen of uit te stellen

Nadere informatie

Transmurale zorgbrug

Transmurale zorgbrug Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand

Nadere informatie

Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy

Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy Sta op voor ouderen! Geriatrisch assessment bij targeted therapy in de praktijk Peggy den Hartog Verpleegkundig specialist hematologie / oncologie Oncologisch

Nadere informatie

Polikliniek stemming en stabiliteit

Polikliniek stemming en stabiliteit Polikliniek stemming en stabiliteit Irene Tolner, MANP-GGz F. Verlinden, ouderenpsychiater 1 september 2015 Best Practice project 2006-2007 Realiseren van polikliniek voor ouderen (=60+) met een stemmingsstoornis

Nadere informatie

In the Client Care Control Room

In the Client Care Control Room In the Client Care Control Room Een blik in de toekomst- Naar een optimale somatische zorg voor psychitatrische patienten Richard Bruggeman Provinciaal Psychosen Programma UCP UMCG Groningen en Lentis

Nadere informatie

Somatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie. NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens

Somatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie. NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens Somatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Van chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis

Van chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis Van chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis LKPZ symposium 9 september 2009 K.M. Paarlberg, Gelre Apeldoorn Ontpopping van een POP-poli KMP 2010 Verloskundige

Nadere informatie

Hans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe

Hans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe Hans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe In samenwerking met: M.Simoons 1, E.N. van Roon 2, R.Bruggeman 3 en H.G. Ruhé 4 1 Wilhelmina Ziekenhuis Assen, afdeling

Nadere informatie

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.

Nadere informatie

Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen

Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.

Nadere informatie

De weg naar het eerste recept

De weg naar het eerste recept Programma Introductie De weg naar het eerste recept De bekwaamheidsverklaring in de praktijk Onderzoeksvragen Methode Resultaten Conclusie en discussie Aanbevelingen Introductie De weg naar het eerste

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Werkgroep bedrijfsvoering KenBiS

Werkgroep bedrijfsvoering KenBiS Werkgroep bedrijfsvoering KenBiS K E N B I S, 1 2-12- 2 0 1 4 U M C G, G R O N I N G E N B A R T G E E R L I N G, H O O F D B E D R I J F S V O E R I N G / V E R P L E E G K U N D I G S P E C I A L I S

Nadere informatie

Opzet. Polikliniek Antipsychotica Screening. bij mensen met een verstandelijke beperking. en het gebruik van antipsychotica

Opzet. Polikliniek Antipsychotica Screening. bij mensen met een verstandelijke beperking. en het gebruik van antipsychotica Opzet Polikliniek Antipsychotica Screening bij mensen met een verstandelijke beperking en het gebruik van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten

Nadere informatie

Geen PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND. Disclosures belangenverstrengeling. Topics. Wat is de ziekte van Parkinson?

Geen PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND. Disclosures belangenverstrengeling. Topics. Wat is de ziekte van Parkinson? PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND Perspectief voor patient en behandelaar Disclosures belangenverstrengeling Geen Topics Wat is Parkinson Huidige situatie Stip aan de horizon Wat is er inmiddels gerealiseerd

Nadere informatie

Monitoren van complicaties bij antipsychoticagebruik

Monitoren van complicaties bij antipsychoticagebruik Onderzoek Trefwoorden Geneesmiddelen Meetinstrument Onderzoek Psychiatrische verpleegkunde Gebruik van antipsychotica brengt een verhoogd risico op somatische complicaties met zich mee. Verpleegkundigen

Nadere informatie

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure?

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? Roel Mulder verpleegkundig specialist Stichting Coloriet Lelystad Roel Mulder verpleegkundig Inleiding De oudere patiënt Wat is

Nadere informatie

Diëtist-Fysiotherapeut: het gouden koppel

Diëtist-Fysiotherapeut: het gouden koppel Diëtist-Fysiotherapeut: het gouden koppel Anke Kalisvaart & Peter Willemsen Ziekenhuis Rivierenland Tiel De Lage Korn, Buren 1 Inhoud Inhoud Waarom samenwerken Multidisciplinaire problematiek bij COPD

Nadere informatie

Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn. Hans Nortier 24-01-2013

Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn. Hans Nortier 24-01-2013 Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn Hans Nortier Nazorg Nazorg is een essentieel onderdeel van individuele patiëntenzorg na behandeling voor kanker Nazorg behelst voorlichting, begeleiding, ingaan

Nadere informatie

Tabel 1 Noodzakelijke gegevens voor een multidisciplinaire medicatiebeoordeling 1

Tabel 1 Noodzakelijke gegevens voor een multidisciplinaire medicatiebeoordeling 1 Tabel 1 Noodzakelijke gegevens voor een multidisciplinaire medicatiebeoordeling 1 Behorend bij artikel uit De Eerstelijn 2015 (6):14-6. Wat is nodig in de ICT ondersteuning? Inventarisatie van noodzakelijke

Nadere informatie

Systematische screening op somatische bijwerkingen van antipsychotica

Systematische screening op somatische bijwerkingen van antipsychotica Systematische screening op somatische bijwerkingen van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Freek van den Bosch Arts voor Verstandelijk

Nadere informatie

Veiligheidscontrol binnen de Parnassiagroep Doen we wat we zeggen? Sjaak Hurkmans, huisarts CMC Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek

Veiligheidscontrol binnen de Parnassiagroep Doen we wat we zeggen? Sjaak Hurkmans, huisarts CMC Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek Veiligheidscontrol binnen de Parnassiagroep Doen we wat we zeggen? Sjaak Hurkmans, huisarts CMC Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek Disclosure belangen Liesbeth Bergman/ Sjaak Hurkmans (potentiële)

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Ontwikkeling van de vragenlijst Betrouwbaarheid en validiteit

Ontwikkeling van de vragenlijst Betrouwbaarheid en validiteit 109 Samenvatting 110 Inleiding Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling van een vragenlijst die door patiënten zelf in te vullen is om zowel gewenste (effectiviteit) als ongewenst effecten (bijwerkingen/tolerabiliteit)

Nadere informatie

Welkom op de Acute Opname Afdeling (AOA)

Welkom op de Acute Opname Afdeling (AOA) Welkom op de Acute Opname Afdeling (AOA) Inleiding De Acute Opname Afdeling (AOA) is een afdeling voor patiënten die met spoed moeten worden opgenomen. De AOA is geen reguliere verpleegafdeling; patiënten

Nadere informatie

Casemanagement. Sandra Oosterlaar Stoma- en DEC verpleegkundige Casemanager Colorectaal

Casemanagement. Sandra Oosterlaar Stoma- en DEC verpleegkundige Casemanager Colorectaal Casemanagement Sandra Oosterlaar Stoma- en DEC verpleegkundige Casemanager Colorectaal Deventer Ziekenhuis 2 dagen stomapoli 2 dagen GE-verpleegkundige spreekuur 1 dag defeacatie expertise centrum Cijfers:

Nadere informatie

Kan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012

Kan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012 Kan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012 Kwaliteitsproject Psychofarmaca Inleiding Het project dat ik gekozen heb is niet erg origineel, maar het was in mijn ogen nodig.

Nadere informatie

De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum. Medische Psychologie

De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum. Medische Psychologie De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum Medische Psychologie In deze folder informeren we u over de manier van werken van de psycholoog, verbonden aan de afdeling Medische psychologie van Zuyderland

Nadere informatie

Leiderschap en EBP. Elle van Kuijk, zorgmanager bij Overwaal, centrum voor dwang, angst en PTSS

Leiderschap en EBP. Elle van Kuijk, zorgmanager bij Overwaal, centrum voor dwang, angst en PTSS Leiderschap en EBP Elle van Kuijk, zorgmanager bij Overwaal, centrum voor dwang, angst en PTSS Stelling De manier waarop je leiding geeft kan een belangrijke bijdrage leveren om meer EBP te werken in de

Nadere informatie

Medische Paramedische Dienst

Medische Paramedische Dienst Medische Paramedische Dienst volwassenen Medische Paramedische Dienst Inhoudsopgave Discipline pagina Diëtist 4 Ergotherapie 5 Fysiotherapie 6 Huisartsen 7 Huisartsassistenten 8 Poli Bijwerkingen 9 Tandarts

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2dy 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Universitair Medisch Centrum Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

APOP op de opnameafdeling

APOP op de opnameafdeling APOP op de opnameafdeling Ouderen op de SEH Toename van ouderen op de spoedeisende hulp Ouderen hebben een grotere kans op ongewenste uitkomsten zoals functionele achteruitgang tijdens opname of het ontwikkelen

Nadere informatie

Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak

Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen Maarten Bak Ernstige psychiatrische aandoening Gezondheid Faculty name 2 Mensen met EPA overlijden op jongere leeftijd Munk-Laursen 2014

Nadere informatie

Tactus Verslavingszorg t.a.v. raad van bestuur Postbus AD DEVENTER

Tactus Verslavingszorg t.a.v. raad van bestuur Postbus AD DEVENTER > Retouradres Postbus 2680 3500 GR Utrecht Tactus Verslavingszorg t.a.v. raad van bestuur Postbus 154 7400 AD DEVENTER Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2680 3500 GR Utrecht T 088 120 50 00 F 088

Nadere informatie

Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen

Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen Renaldo Secchi 3 juni 2010 Inhoud Introductie Wat is ondervoeding? Gevolgen van ondervoeding? Prevalentie van ondervoeding Voeding

Nadere informatie

Hans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud PG Haaglanden

Hans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud PG Haaglanden Hans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud 28-9-2017 PG Haaglanden 1 Disclosure belangen spreker Ramlal / Oolders (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Parkinsonzorg en behandeling in Groningen, Maartenshof

Parkinsonzorg en behandeling in Groningen, Maartenshof Parkinsonzorg en behandeling in Groningen, Maartenshof Verleden, heden en toekomst Annebaukje Berkhof-Huiser, specialist ouderengeneeskunde Wijnand Rutgers, neuroloog Verleden Dagbehandeling Maartenshof

Nadere informatie

Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking

Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke

Nadere informatie

INTENSIVE HOME TREATMENT

INTENSIVE HOME TREATMENT INTENSIVE HOME TREATMENT U bent verwezen naar het team Intensive Home Treatment (IHT) van MET ggz. Dit team is er voor mensen met psychiatrische problemen die dreigen in crisis te raken. IHT biedt (jong)-

Nadere informatie

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van

Nadere informatie

Integrale farmacie: Rol poliklinische farmacie. Lustrumsymposium St Antonius Apotheek 5 jaar Drs. K.I. (Kristie) Bekkers - Oostrom

Integrale farmacie: Rol poliklinische farmacie. Lustrumsymposium St Antonius Apotheek 5 jaar Drs. K.I. (Kristie) Bekkers - Oostrom Integrale farmacie: Rol poliklinische farmacie Lustrumsymposium St Antonius Apotheek 5 jaar Drs. K.I. (Kristie) Bekkers - Oostrom St Antonius Apotheek 5 jaar RvC De Roerdomp Medisch Specialisten Klinische

Nadere informatie

Periodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica

Periodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica Periodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Ipse de Bruggen, Zwammerdam Naftha Jelluma december

Nadere informatie

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Zorgpad Casus Cervixcarcinoom Follow up Supportive care Soorten zorg in de psychosociale ondersteuning

Nadere informatie

Botgezondheid & Zorg in Nederland

Botgezondheid & Zorg in Nederland Botgezondheid & Zorg in Nederland Peter van den Berg Verpleegkundig Specialist Fracturen & Osteoporose 19-12-2016 1 Conflict of Interest Voor dit onderwerp geen persoonlijke conflict of interest. Sprekersvergoedingen

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Polikliniek psychiatrie. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Polikliniek psychiatrie. rkz.nl Patiënteninformatie Polikliniek psychiatrie rkz.nl U bent verwezen naar de Afdeling Psychiatrie door uw huisarts of een andere hulpverlener/ instantie. De polikliniek Psychiatrie is bedoeld voor onderzoek

Nadere informatie

Polikliniek Reumatologie

Polikliniek Reumatologie Patiënteninformatie Polikliniek Reumatologie Informatie over uw onderzoek op de polikliniek Reumatologie 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Reumatologie 4 Op de polikliniek Reumatologie 5 Waar moet

Nadere informatie

Fractuur & Osteoporosepolikliniek

Fractuur & Osteoporosepolikliniek Fractuur & Osteoporosepolikliniek `Delfts model` Peter van den Berg Verpleegkundig Specialist Fractuur & Osteoporosepolikliniek Reinier de Graafgasthuis 1 FFC / Orthopedie bijeenkomst 5 november Afspraken

Nadere informatie

PRIVACY EN UW MEDISCHE PSYCHOLOGIEDOSSIER

PRIVACY EN UW MEDISCHE PSYCHOLOGIEDOSSIER PRIVACY EN UW MEDISCHE PSYCHOLOGIEDOSSIER Inleiding Franciscus Gasthuis & Vlietland vindt de privacy van patiënten erg belangrijk. Dus doen wij er alles aan om uw privacy en gegevens te beschermen. Uw

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie. Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn

Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie. Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn Ziekenhuispsychiatrie Wat is het? Waarom willen we het? Specifieke doelgroepen Specifieke behandelvormen

Nadere informatie

Bewegingsstoornissen door antipsychotica

Bewegingsstoornissen door antipsychotica Bewegingsstoornissen door antipsychotica Antipsychotica kunnen wanen en hallucinaties verminderen, maar ook bewegingsstoornissen veroorzaken. Deze stoornissen komen frequent voor en hebben een negatieve

Nadere informatie

Scholing Dementie: wees er vroeg bij!

Scholing Dementie: wees er vroeg bij! Scholing Dementie: wees er vroeg bij! Anke Pril, huisarts Mariëlle van der Putten, spec. Ouderengeneeskunde Andrew Tan, geriater Hubertine van Bree, casemanager Dementie Casus mevrouw de R. 79 jaar Gehuwd,

Nadere informatie

Klinische opname. Algemene informatie

Klinische opname. Algemene informatie Klinische opname Algemene informatie In deze brochure van SymforaMeander centrum voor psychiatrie, vindt u algemene en praktische informatie over de behandeling en de gang van zaken in de kliniek. Leest

Nadere informatie

EPD en de weerbarstige praktijk

EPD en de weerbarstige praktijk EPD en de weerbarstige praktijk Reflecties vanuit de maatschap Inwendige Geneeskunde 17 november 2008 Introductie Gezien vanuit de maatschap Inwendige Geneeskunde voordelen EPD nadelen EPD betekenis van

Nadere informatie

Centrum Integrale Psychiatrie

Centrum Integrale Psychiatrie Centrum Integrale Psychiatrie Centrum Integrale Psychiatrie Het Centrum Integrale Psychiatrie (CIP) biedt ambulante zorg aan volwassenen met (zeer) complexe psychische en/of psychiatrische problemen.

Nadere informatie

Bijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk

Bijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk Bijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk Werkgroep ggz 1ste Lijn Amsterdam, 2014 Bijlage 2 Zelfredzaamheidsmatrix Bijlage 3 Module

Nadere informatie

D v/h Noorden; 17 sept 2005

D v/h Noorden; 17 sept 2005 D v/h Noorden; 17 sept 2005 10 jaar Integrale Psychiatrie Wat heeft het ons gebracht? Dr Rogier Hoenders, psychiater, CIP, Lentis 1 2 Het beste van twee werelden 29 maart 2006 3 4 Integrative Medicine

Nadere informatie

Aspecten van het zorgpad hersentumor. Fenna Hummel, Neuro-oncologieverpleegkundige

Aspecten van het zorgpad hersentumor. Fenna Hummel, Neuro-oncologieverpleegkundige Aspecten van het zorgpad hersentumor Fenna Hummel, Neuro-oncologieverpleegkundige Aspecten van het zorgpad hersentumor Het zorgpad; wie doet wat/ wanneer/ toegangstijden Neuro-oncologisch verpleegkundige

Nadere informatie

Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg

Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild volwassenen pallatieve terminale zorg Inhoudsopgave Inleiding 2 Palliatieve unit locatie Zon & Schild 2 Visie en uitgangspunten

Nadere informatie

Gynaecologie, bezoek aan het spreekuur. Gynaecologie

Gynaecologie, bezoek aan het spreekuur. Gynaecologie Gynaecologie, bezoek aan het spreekuur Gynaecologie Bezoek aan het spreekuur Gynaecologie Inleiding U bent door uw huisarts of verloskundige doorverwezen om een gynaecoloog te bezoeken. In deze folder

Nadere informatie

Algemene informatie Medische Psychologie

Algemene informatie Medische Psychologie Algemene informatie Medische Psychologie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De psycholoog... 1 Vraagstellingen... 1 Intake... 1 Vervolg... 2 Behandeling... 2 - Psycho-educatie... 2 - Psychotherapie... 2 - Traumabehandeling...

Nadere informatie

De contrastpoli Poli ter voorkoming van nierfunctieverlies

De contrastpoli Poli ter voorkoming van nierfunctieverlies De contrastpoli Poli ter voorkoming van nierfunctieverlies Afdeling radiologie/interne geneeskunde Locatie Veldhoven U heeft een afspraak op de contrastpoli: Datum:.. Dag/tijdstip: dag. uur Melden: polikliniek

Nadere informatie

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO)

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) Factsheet en Bariatrische chirurgie (DATO) DATO 2014 [2.0.; 10102014] Registratie gestart: 1 januari 2014 Type Uitvraag over Bron Nr. indicator (jaar) 1 Aantal primaire bariatrische ingrepen per ziekenhuislocatie.

Nadere informatie

Thursday, April 6, 2017

Thursday, April 6, 2017 ProActieve Dialyse Zorg; Er is LEVEN voor de dood Disclosures Niamut Potentiële belangenverstrengeling 1.Boehringer Ingelheim bv 2.Eli Lilly and Company 3.Roche Dienstverlening spreker 1,2, vergoeding

Nadere informatie

Polikliniek atriumfibrilleren

Polikliniek atriumfibrilleren P.J. Musters, verpleegkundig specialist Thoraxcentrum Erasmus MC Rotterdam Disclosure Geen potentiële belangenverstrengeling Eigen route voor specifieke doelgroepen Doelgroep-polikliniek Uniforme diagnostiek

Nadere informatie

Thinking out of the inside the box. Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg

Thinking out of the inside the box. Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg Thinking out of the inside the box Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg Thinking Inside the Box Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg Mensen met een ernstig psychiatrische

Nadere informatie

In enkele seconden een medicatieoverzicht beschikbaar. De koers. Gert Koelewijn Programma Manager

In enkele seconden een medicatieoverzicht beschikbaar. De koers. Gert Koelewijn Programma Manager In enkele seconden een medicatieoverzicht beschikbaar De koers Gert Koelewijn Programma Manager 23 augustus 2012 Boodschap U opent het dossier van uw patiënt en krijgt binnen enkele seconden zijn medicatieoverzicht

Nadere informatie

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Drs. Mariëlle AMJ van der Velden-Daamen Prof. Dr. Jan PH Hamers Prof. Dr. Hans Peter Brunner la Rocca Dr. Frans ES Tan Prof. Dr. Jos MGA

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Voedingsmanagement in de Psychiatrie

Voedingsmanagement in de Psychiatrie Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diëtist Anneke Wijtsma, diëtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diëtist Behandelwijze

Nadere informatie

volwassenen en ouderen

volwassenen en ouderen volwassenen en ouderen Inhoudsopgave 1. Aanmelding... 1 2. Eerste gesprek... 1 3. De verdere behandeling... 2 4. Privacy en kwaliteit... 2 5. Kosten... 3 6. Eigen risico... 3 7. Tot slot... 4 AmaCura is

Nadere informatie

Praktijkleerplan. Julia Machielsen Student MANP-GGZ, cohort 2009 Studentnummer 1571450

Praktijkleerplan. Julia Machielsen Student MANP-GGZ, cohort 2009 Studentnummer 1571450 Praktijkleerplan Julia Machielsen Student MANP-GGZ, cohort 2009 Studentnummer 1571450 1 Inleiding Voor je ligt mijn praktijkleerplan in het kader van de opleiding MANP-GGZ 2009-2011. Vertrekpunt van dit

Nadere informatie

CVRM: richtlijnen en werkwijze in 2 de lijn. Sybiel Bakker-Aling VS vasculaire geneeskunde Gelre ziekenhuis Apeldoorn

CVRM: richtlijnen en werkwijze in 2 de lijn. Sybiel Bakker-Aling VS vasculaire geneeskunde Gelre ziekenhuis Apeldoorn CVRM: richtlijnen en werkwijze in 2 de lijn Sybiel Bakker-Aling VS vasculaire geneeskunde Gelre ziekenhuis Apeldoorn Onderwerpen Waarom CVRM in de 2 de lijn? Wat willen we bereiken Expertise poli Doelgroep

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

Complexiteit vraagt maatwerk. Henk Mathijssen 12 oktober 2017

Complexiteit vraagt maatwerk. Henk Mathijssen 12 oktober 2017 Complexiteit vraagt maatwerk Henk Mathijssen 12 oktober 2017 Welkom Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-NC-SA Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-SA Arnoud

Nadere informatie

POP poli Radboud universitair medisch centrum

POP poli Radboud universitair medisch centrum POP poli Zwanger zijn en moeder worden zijn meestal mooie ervaringen. Helaas geldt dit niet voor alle vrouwen. In de zwangerschap en na de bevalling zijn vrouwen kwetsbaarder en krijgen daardoor makkelijker

Nadere informatie

is Nederland klaar met opsporing FH? Dr. Janneke Wittekoek Cardioloog en Medisch directeur Stichting LEEFH

is Nederland klaar met opsporing FH? Dr. Janneke Wittekoek Cardioloog en Medisch directeur Stichting LEEFH is Nederland klaar met opsporing FH? Dr. Janneke Wittekoek Cardioloog en Medisch directeur Stichting LEEFH FH zorg gaat over Preventie Background De StOEH stelde zich als doel om zoveel mogelijk personen

Nadere informatie

Registratie van proces- en prestatie-indicatoren in het EPD: een uitkomst!

Registratie van proces- en prestatie-indicatoren in het EPD: een uitkomst! Registratie van proces- en prestatie-indicatoren in het EPD: een uitkomst! Hella Bosch MANP, verpleegkundig specialist Máxima oncologisch centrum / Borstcentrum Máxima Eindhoven/ Veldhoven Inleiding Onderzoeksvraag

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het ZGT

Palliatieve zorg in het ZGT 30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de

Nadere informatie

Geheugenpolikliniek-Geriatrie

Geheugenpolikliniek-Geriatrie Geheugenpolikliniek-Geriatrie Geheugenpolikliniek Op onze geheugenpolikliniek zien wij mensen die klachten hebben van het geheugen. Het is belangrijk om te weten waar deze problemen vandaan komen. Geheugenklachten

Nadere informatie

Ontwikkelplan Omgaan met onbegrepen gedrag

Ontwikkelplan Omgaan met onbegrepen gedrag Ontwikkelplan 2017-2018 Omgaan met onbegrepen gedrag 1a. Niveau Ervaren kwaliteit van leven door de cliënt. 1b. Kwaliteitsthema Interventies bij probleemgedrag 1c. Aard van de afspraak Nieuw 2. Doelstelling

Nadere informatie