WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten
|
|
- Dennis Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen De komende 45 minuten Brandende vragen Diabetes & depressie, wat is het probleem? Wat zegt de NDF richtlijn? Herkenning en behandeling van depressie bij diabetes, hoe doe ik dat in de praktijk? 5 december
2 WAT IS EEN DEPRESSIE? Kernsymptomen: Aanhoudende sombere stemming Verlies van interesse of plezier Andere symptomen: Slaapproblemen Rusteloos of juist te rustig Verandering van eetlust/gewicht Verlies van energie 5 december PREVALENTIE DEPRESSIE BIJ DIABETES? Mensen met diabetes hebben 2x meer kans op het ontwikkelen van een depressie (Ali & Stone, 2006) Jaarlijks zijn er Nederlanders met diabetes en depressieve symptomen (van Meeteren- Schram, 2007). Ruim 1 op 6 mensen met diabetes heeft te maken met depressie of depressieve symptomen (van Meeteren-Schram, 2007) 5 december MATIGE HERKENNING DEPRESSIEVE KLACHTEN Diabetes-professionals hebben periodiek contact met de patiënt en vaak over langere periode Toch wordt depressie gemist door medische professionals, ook diabetesverpleegkundigen. Max 30-50% herkend (Pouwer, 2005) 5 december
3 DIABETES, DEPRESSIE, COMPLICATIES Depressieve diabetespatiënten hebben niet alleen een lagere kwaliteit van leven Depressieve diabetespatiënten hebben tevens vaak een minder goed HbA1c en een verhoogd risico op het ontwikkelen van gezondheidsproblemen Depressie is behandelbaar! (CGT en/of antidepressiva) en een verhoogde zorgconsumptie 5 december Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Herkenning, doorverwijzing en behandeling Hoe doe ik dat? ADVIES NDF RICHTLIJN 1. In het reguliere contact met patiënt altijd alert op signalen van depressiviteit en spanningsklachten 2. Meten en bespreken welbevinden standaard jaarlijks onderdeel van de jaarcontrole 3. Inzet van een gevalideerde screeningsvragenlijst (CES-D, PHQ-9, WHO-5 eventueel icm PAID) 4. Bespreken uitkomsten en koppelen aan zorgpad 5. Matched care :passende hulp koppelen aan ernst/zorgbehoefte 5 december
4 Alertheid op signalen van depressiviteit en spanningsklachten altijd geboden Wees alert bij mensen met bepaalde algemene risicofactoren: verlieservaringen, geschiedenis van depressieve episoden, slechte huisvesting of een lage sociaal economische status Wees alert bij risicovolle momenten in het beloop van diabetes: ontstaan van complicaties, ontwikkelen van andere chronische aandoening, overgang naar insulinetherapie, eerste jaar na diagnose type 1 DM Wees alert bij psychische klachten en symptomen van depressie: Aanhoudende sombere stemming, verlies van interesse of plezier, slaapproblemen, rusteloos of juist te rustig, verandering van eetlust/gewicht, verlies van energie 5 december FUNCTIE VAN SCREENEN Screening helpt om herkenning te vergroten, verminderd lijdensdruk en kosten, verbeterd welbevinden en satisfactie met zorg (Simon et al., 2007, Valenstein et al., 2001, Pouwer et al., 2001) Screeningsvragenlijst als hulpmiddel om klachten en symptomen van de patiënt zorgvuldig na te gaan Screeningsvragenlijst geeft handvat bij de bespreking in DM team en eventuele vervolgacties (bijv. verwijzing) 5 december GEVALIDEERDE VRAGENLIJSTEN CES-D: Center for Epidemiological Studies- Depression Meet ernst van depressieve klachten/ontwikkeld voor algemene bevolking PHQ-9: Patient Health Questionnaire-9 Meet ernst van depressieve klachten volgens DSM IV (nieuwer) WHO-5: World Health Organization- Five item Well being Index Meet emotioneel welbevinden en ernst depressieve klachten/ NHG standaard voor meten welbevinden PAID: Problem Areas in Diabetes schaal Meet diabetes-specifieke distress/aanpassingsproblemen 5 december
5 STAPSGEWIJZE BENADERING Ernstige depressie Milde depressie Geen aanwijzingen voor depressie Verwijzing: psychotherapie, antidepressiva Afwachten, counseling, zelfhulp, psychoeducatie Geen vervolgactie noodzakelijk 5 december Een voorbeeld: Rapport 2 kopieën Voor het spreekuur 7-10 min invultijd Bespreking 15 min Actie/verwijzing? 5 december PSYCHOLOGISCH HULPAANBOD? Luisterend oor, oog voor de psychosociale dimensie Ondersteunende gesprekken (counseling) Groepscursussen (mindfullness, omgaan met chronische ziekte) Begeleide zelfhulp: 1 e lijns psycholoog, psychotherapeut, psychiater GGZ 5 december
6 NDF RICHTLIJN JUNI 2013 BESCHIKBAAR! Pilot implementaties: Medisch Centrum Haaglanden, Bethesda Ziekenhuis, Hoogeveen, Huisartsenpraktijk Doetinchem Resultaat pilots: Aanscherping richtlijn op basis van opgedane ervaringen Implementatiehandreiking 5 december ZELF AAN DE SLAG? Diabetesteam heeft integrale visie op ideale diabeteszorg Er is voldoende tijd en menskracht voor het opzetten van het screeningstraject Verantwoordelijkheden en rollen zijn helder omschreven Het is duidelijk welke specialistische psychosociale zorg beschikbaar is, indien verwijzing noodzakelijk is Er zijn afspraken over de verslaglegging in het patientendossier De werkwijze en onderlinge afstemming is vastgelegd binnen een zorgpad of instellingsprotocol 5 december
DIABETES en DEPRESSIE. Martin Willink kaderhuisarts diabetes Caroline Lubach verpleegkundig consultent diabetes VUmc
DIABETES en DEPRESSIE Martin Willink kaderhuisarts diabetes Caroline Lubach verpleegkundig consultent diabetes VUmc Disclosure Martin Willink Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieDiabetes en depressie, een zorgelijk samenspel. Dr. Caroline Baan
Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel Dr. Caroline Baan State of the art Inleiding Hoe vaak komt depressie voor bij mensen met diabetes Wat zijn de gevolgen? Welke factoren spelen een rol Hoe
Nadere informatieImplementatiehandreiking. Richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes
Implementatiehandreiking Richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Opzet implementatietraject 4 1.1 Realiseren visie op medische
Nadere informatieDiabetes mellitus en een depressie
Diabetes mellitus en een depressie Inleiding Mensen met diabetes mellitus hebben tweemaal zoveel kans om depressief te worden als mensen zonder diabetes. Dat betekent dat in Nederland één op de tien mensen
Nadere informatieEEN ANALYSE METHODE DE PRAKTIJK
EEN ANALYSE METHODE DE PRAKTIJK Ida Wijsman Ida Wijsman, Diabetesverpleegkundige en coördinator zorg Gelre Ziekenhuizen, locatie Zutphen Een analyse methode Het komende anderhalf uur. Het motto! Een analyse
Nadere informatiePsychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD
Psychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD Gertrude van den Brink, arts onderzoeker kinder MDL Erasmus MC Sophia Prof. J.C. Escher, kinderarts maag-darm-leverziekten CCUVN Familiedag, 20-10-2018
Nadere informatieOnline Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie
Online Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie Van Bastelaar KMP a, Pouwer F a, Cuijpers P b, Snoek FJ a Research Programme > Diabetes & Overweight a Afdeling
Nadere informatieNDF richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes
NDF richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes Multidisciplinaire richtlijn gericht op signalering van depressieve klachten en toegeleiding naar een passend hulpaanbod
Nadere informatieNDF richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes
NDF richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes Multidisciplinaire richtlijn gericht op signalering van depressieve klachten en toegeleiding naar een passend hulpaanbod
Nadere informatieHelpt internettherapie bij depressieve klachten?
Wetenschappelijk onderzoek naar diabetes in het VUmc, wat heeft u eraan? Helpt internettherapie bij depressieve klachten? Drs. Kim van Bastelaar Lifestyle, Overweight and Diabetes Afdeling Medische Psychologie
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Depressie
Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)
Nadere informatieBijlage 4. Signaleringsvragenlijsten
Bijlage 4. Signaleringsvragenlijsten CES D Vragenlijst Omcirkel achter elke uitspraak het cijfer dat het beste uw gevoel of gedrag van de afgelopen week weergeeft. TIJDENS DE AFGELOPEN WEEK: ZELDEN NOOIT
Nadere informatieEvaluatierapport proefimplementatie. Richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes
Evaluatierapport proefimplementatie Richtlijn Signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes April 2013 1 Colofon Dit rapport is tot stand gekomen met financiering van het Nationaal
Nadere informatieHandreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes
Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes September 2017 Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek tgv diabetes 1 Vooraf Patiënten met diabetes kampen met veel
Nadere informatieEen depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen
Een depressie P unt P kan u helpen volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit soort
Nadere informatieStappenplan depressie
Stappenplan depressie Vroegtijdige opsporing en behandeling van depressie bij zelfstandig wonende ouderen Stap 1: Screenen op depressie in de eerste lijn (kruis aan) GDS-2 1. Heeft u zich de afgelopen
Nadere informatieInformatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater
Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop
Nadere informatiePraten over Kwaliteit van Leven met tieners. Dr. Maartje de Wit
Praten over Kwaliteit van Leven met tieners Dr. Maartje de Wit m.dewit@vumc.nl Hallo Daar is hij Hoi Hoe gaat het? Waarom ziet hij niet wat ik voel? Ook goed Ik ben zo eenzaam Goed, bedankt Ziet ze niet
Nadere informatieMigranten met diabetes en depressie. Samenspel over grenzen
Migranten met diabetes en depressie Samenspel over grenzen Migranten met diabetes en depressie Wat weten we van de situatie in Nederland Onderzoek vanuit epidemiologie en psychologie Onderzoek specifiek
Nadere informatieSTAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen
Nadere informatieAardbevingen en psychische klachten
Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,
Nadere informatieDEPRESSIE, ANGST en MUCOVISCIDOSE
KLINISCHE VERHOOGDE WAARDEN KLINISCHE VERHOOGDE WAARDEN DEPRESSIE, ANGST en MUCOVISCIDOSE GIDS VOOR MUCO HULPVERLENERS CLINICI INTERNATIONALE RICHTLIJNEN VOOR DEPRESSIE EN ANGST BIJ CYSTIC FIBROSIS De
Nadere informatieSaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)
Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en
Nadere informatiesamenvatting Diabetes type 1 in de kindertijd en adolescentie: een psychosociale uitdaging
samenvatting Diabetes type 1 in de kindertijd en adolescentie: een psychosociale uitdaging Ik ben trots op mijn diabetes als ik terugkijk op wat ik er allemaal voor moet doen 109 Hoofdstuk 1: Algemene
Nadere informatieSTAPPENPLAN DEPRESSIE IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN DEPRESSIE IN DE EERSTE LIJN Vroegtijdige opsporing en behandeling van bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op in de eerste lijn (kruis aan). GDS-2 1. Hebt u zich de afgelopen maand
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: INLEIDING
168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet
Nadere informatieResultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017
Resultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017 De Nationale Diabetes Challenge De Bas van de Goor Foundation organiseerde voor het derde jaar op rij de Nationale Diabetes Challenge (NDC). De NDC
Nadere informatiePsychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Nadere informatieHandleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz
Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz 3. Zorgpad Signaleren en Screenen Handleiding bouwstenen zorgpaden 2012-12 27 Signaleren en screenen van psychische klachten Inleiding 29 1. Signaleren en screenen
Nadere informatieRegionaal zorgpad Depressie Zorggroep Synchroon
Regionaal zorgpad Depressie Zorggroep Synchroon April 2014 Zorgpad Depressie 4-6-2014 1 Regionaal zorgpad Depressie Zorggroep Synchroon, april 2014 Zorgpad Depressie 4-6-2014 2 Regionaal Zorgpad Depressie
Nadere informatieMethoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering. Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans
Methoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans Inhoud Workshop Inleiding met aandacht voor: Visie op rol zorgverlener
Nadere informatieRichtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Aanleiding Richtlijn Sinds 2012 wordt behandeling van de aanpassingsstoornis door basis- of specialistische GGZ
Nadere informatieZorgprogramma Angststoornissen
Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar
Nadere informatieEVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN
EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN 2 Hoogleraar Klinische Psychologie VU POH- GGZ in huisartsenpraktijk 3 E-health Wat bedoel ik daarmee? 4 Uitgangspunt:
Nadere informatiediabetes kwaliteit van leven Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity
In samenwerking met Het meten van Kwaliteit van Leven Ondersteund door: DAWN - Youth Verbeteren van school support Leeftijdsgerichte psychosociale diabetes zorg Ondersteuning van ouders en gezinnen Koppelen
Nadere informatieVoorspellers van terugval bij angststoornissen. Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten
Voorspellers van terugval bij angststoornissen Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten Achtergrond Angststoornissen zijn goed te behandelen Beloop op lange termijn chronisch of episodisch
Nadere informatieSamenvatting Richtlijn
Samenvatting Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Multidisciplinaire richtlijn ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering van zorgverleners, gericht op patiënten met kanker en/of
Nadere informatieEen depressie. PuntP kan u helpen. groep: volwassenen
Een depressie PuntP kan u helpen groep: volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit
Nadere informatie15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater
5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?
Nadere informatieVerwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ?
Verwijzen naar de GGZ Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Nieuwe structuur in de geestelijke gezondheidszorg Om de kwaliteit en de kostenbeheersing in de geestelijke
Nadere informatieWie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Nadere informatieSignaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering
Signaleren, volgen en verdiepen Werk in uitvoering Everlien de Graaf Verpleegkundige, Verplegingswetenschapper, Promovenda Hospicezorg & Symptomen en klachten van patiënten Expertise centrum Palliatieve
Nadere informatieResultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017
Resultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 217 Regeer, H., Bilo, H. J., & Huisman, S. D. De Nationale Diabetes Challenge De Bas van de Goor Foundation organiseerde voor het derde jaar op rij de
Nadere informatieRegistratierichtlijn. E003 Beroepsgebonden depressie
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut AMC/UvA Postbus 22660 1100 DD Amsterdam tel. 020 566 5387 e mail: ncvb@amc.nl 2 CAScode: P652 Van deze richtlijn is een achtergronddocument Omschrijving
Nadere informatieBipolaire stoornissen
Bipolaire stoornissen PuntP kan u helpen volwassenen Sommige mensen hebben last van stemmingsschommelingen die niet in verhouding staan tot wat er in hun persoonlijke omgeving gebeurt. De stemming lijkt
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel
Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen
Nadere informatieRisicofactoren voor chronificatie van pijn
PIJN Samen maken we er een punt van. Risicofactoren voor chronificatie van pijn Annemie Verwimp, Psycholoog ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Introductie Zijn de gele vlaggen gekend? ORANJE: ik ken
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieNDF College Tour is een initiatief van de Nederlandse Diabetes Federatie in samenwerking met Bohn Stafleu van Loghum
NDF College Tour is een initiatief van de Nederlandse Diabetes Federatie in samenwerking met Bohn Stafleu van Loghum NDF College Tour 2015 Richtlijn Signalering en Monitoring Depressieve Klachten bij Diabetes
Nadere informatieRichtlijn palliatieve zorg bij COPD
Richtlijn palliatieve zorg bij COPD Heleen Nederveen: palliatief verpleegkundige Maasstadziekenhuis Lolkje Roos: palliatief verpleegkundige hospice Cadenza / Laurens Levina Oosterom: longverpleegkundige
Nadere informatieZorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist
Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote
Nadere informatiePersonaCura. Uw specialist in persoonlijkheid & gedrag bij senioren
PersonaCura Uw specialist in persoonlijkheid & gedrag bij senioren Inleiding We willen allemaal oud worden, maar het liever niet zijn. Ouder worden betekent immers omgaan met verlies van gezondheid, van
Nadere informatieCognitieve gedragstherapiegroep voor mensen met een bipolaire stoornis
Psychiatrie Cognitieve gedragstherapiegroep voor mensen met een bipolaire stoornis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY002 / Cognitieve gedragstherapiegroep
Nadere informatiehet antwoord op de Basis GGZ
het antwoord op de Basis GGZ mentale ondersteuning direct en dichtbij Inhoudsopgave Indigo Wat is de Basis GGZ? Verwijscriteria Wat kan Indigo mij bieden? 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Mirro:
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Depressies
Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben
Nadere informatieOndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)
Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,
Nadere informatieWie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Nadere informatieDiabetes en somberheidsklachten
Diabetes en somberheidsklachten Diabetes en somberheidsklachten DIABETES KAN LEIDEN TOT SOMBERHEIDsKLACHTEN. OMGEKEERD HEBBEN MENSEN DIE VEEL LAST HEBBEN VAN SOMbERHEIDs- KLACHTEN EEN VERHOOGDE KANS OM
Nadere informatieDiabetes en somberheidsklachten
Diabetes en somberheidsklachten DIABETES KAN LEIDEN TOT SOMBERHEIDSKLACHTEN. OMGEKEERD HEBBEN MENSEN DIE VEEL LAST HEBBEN VAN SOMBERHEIDS- KLACHTEN EEN VERHOOGDE KANS OM DIABETES MELLITUS TYPE 2 TE KRIJGEN.
Nadere informatieSignalering en diagnostiek: een dipje of depressie? Dr. Frans Pouwer
Signalering en diagnostiek: een dipje of depressie? Dr. Frans Pouwer CoRPS: Diabetes & Hypertensie Dr. F. Pouwer, Programma leider Diabetes & Hypertensie Center of Research on Psychology in Somatic diseases
Nadere informatieDepressie bij ouderen
Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is
Nadere informatieAls je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater
Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater Wanneer is een dip een depressie Dip hoort bij het leven Depressie is een ziekte Ziekte die (nog) niet aan te tonen
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieSamenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9
SAMENVATTING 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 134 Type 2 diabetes is een veel voorkomende ziekte die een grote impact heeft op zowel degene waarbij
Nadere informatieDepressie bij ouderen
Depressie bij ouderen Bij u, uw partner of familielid is een depressie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat een depressie is en waar u voor verdere vragen en informatie terecht kunt. Vanwege de
Nadere informatieKernpunten Voorhangbrief POH-GGZ en Generalistische Basis GGZ 17 mei 2013
Kernpunten Voorhangbrief POH-GGZ en Generalistische Basis GGZ 17 mei 2013 Brief van Minister Edith Schippers (VWS) aan de Tweede Kamer met voorstel voor een fundamentele verandering van de organisatie
Nadere informatieDoen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas
Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014 Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie: effectief depressie aanpakken Dr. Roeslan Leontjevas - psycholoog - onderzoek aan Radboud Universitair
Nadere informatieSAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift
153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met
Nadere informatieUniversity of Groningen. Depression in general practice Piek, Ellen
University of Groningen Depression in general practice Piek, Ellen IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document
Nadere informatieBipolaire stoornissen PUNTP KAN U HELPEN
Bipolaire stoornissen PUNTP KAN U HELPEN Er zijn altijd situaties die ons erg boos, blij of verdrietig maken: emotionele pieken en dalen horen bij het leven. Maar het kan voorkomen dat u last heeft van
Nadere informatieSamenvatting. Inleiding en theoretische achtergrond van de studie
Samenvatting Jaarlijks wordt in Nederland bij meer dan 57.000 personen kanker vastgesteld en sterven 37.000 personen aan deze ziekte. Dit maakt kanker, na hart- en vaatziekten, de belangrijkste doodsoorzaak
Nadere informatieDe rol van de eerstelijnspsycholoog in de Basis GGZ. Samenwerkingsverband Vrijgevestigde Psychologen Amsterdam
De rol van de eerstelijnspsycholoog in de Basis GGZ Samenwerkingsverband Vrijgevestigde Psychologen Amsterdam Marjan Kroon, november 2013 Agenda 1. Wat is de Generalistische Basis GGZ? 2. Wat is kenmerkend
Nadere informatieDIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer
Nadere informatieHoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum
Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress
Nadere informatieuw antwoord op de Basis GGZ
uw antwoord op de Basis GGZ mentale ondersteuning direct en dichtbij 2 Inhoudsopgave Indigo Wat is de Basis GGZ? Verwijscriteria Wat kan Indigo mij bieden? 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Mirro:
Nadere informatieTieners en diabetes: de verbinding maken tussen wetenschap en praktijk. Type 1 diabetes bij tieners: waar hebben we het dan eigenlijk over?
Tieners en diabetes: de verbinding maken tussen wetenschap en praktijk Type 1 diabetes bij tieners: waar hebben we het dan eigenlijk over? ZELF management 1 Prevalentie De omvang van het probleem Bron:
Nadere informatieZelfmanagement bij diabetes
Zelfmanagement bij diabetes Samenvatting van de lezing door Elma Crüts diabetesverpleegkundige, verbonden aan het Máxima Medisch Centrum te Eindhoven, gehouden op maandag 18 april 2011 voor de Diabetesvereniging
Nadere informatiePREVENTIE VOOR POH-GGZ
PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT
Nadere informatiePalliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg
Palliatieve Zorg Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra Verpleegkundigen Palliatieve Zorg Wat is het belangrijkste speerpunt van palliatieve zorg? A Genezing B Kwaliteit van leven C Stervensbegeleiding
Nadere informatieHet PreventieConsult in de huisartsenpraktijk
Het PreventieConsult in de huisartsenpraktijk Dé verbindingsschakel tussen 1 e lijn en publieke gezondheid Ton Drenthen, NHG Gerrit Vink, Agnes de Bruijn, Astmafonds NCVGZ 12 april 2012 Achtergrond Toenemende
Nadere informatieBehandeling van depressie bij diabetes
x x x Behandeling van depressie bij diabetes Diabetes en Depressie NDF Christina M. van der Feltz-Cornelis MD, PhD, MSc Trimbos instituut / VUmc 2009 Dr. C.M. van der Feltz-Cornelis Trimbos-instituut 2009
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Het in kaart brengen en bespreken van de kwaliteit van leven van adolescenten met type 1 diabetes in de reguliere zorg
Nederlandse samenvatting Het in kaart brengen en bespreken van de kwaliteit van leven van adolescenten met type 1 diabetes in de reguliere zorg Dit proefschrift richt zich op adolescenten met type 1 diabetes
Nadere informatieDe psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer
De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatiePsychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers
Psychologie Inovum Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers Waarom psychologie Deze folder is om bewoners, hun naasten en medewerkers goed te informeren over de mogelijkheden
Nadere informatieNIEUWE EUROPESE RICHTLIJN VOOR PREVENTIE, DETECTIE EN BEHANDELING VAN DEPRESSIE IN
NIEUWE EUROPESE RICHTLIJN VOOR PREVENTIE, DETECTIE EN BEHANDELING VAN DEPRESSIE IN PALLIATIEVE ZORG Referentie. Rayner, L., Price, A., Hotopf, M., Higginson, I.J. (2011). The development of evidencebased
Nadere informatieCentrum Hersenletsel Limburg: een nieuw initiatief. Caroline van Heugten en Rudolf Ponds
Centrum Hersenletsel Limburg: een nieuw initiatief Caroline van Heugten en Rudolf Ponds 11 juni 2014, Maastricht Dept NP&PP, FPN Dept P&N, FHML azm Psychologie Adelante hersenletsel Niet aaangeboren hersenletsel
Nadere informatie3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement
3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,
Nadere informatieHerkennen van DEPRESSIE bij ouderen
Herkennen van DEPRESSIE bij ouderen ook in relatie tot dementie en delier Congres depressie bij ouderen, workshop Utrecht, 25 november 2014 Jan Oudenes, verpleegkundig consulent geriatrie Bestaat Sinterklaas?
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek DBC Diabetes Mellitus Eerste lijn
Inleiding: Sinds 1 januari 2008 wordt in Noord-Limburg de diabeteszorg in de eerste lijn door Cohesie Cure and Care georganiseerd. De diabeteszorg wordt als DBC Diabetes Mellitus Eerste Lijn op gestructureerde
Nadere informatieDe psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer
De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring
Nadere informatieCognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van
Nadere informatiepreventie mentale ondersteuning direct en dichtbij
preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen
Nadere informatieVERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht GEDRAG: De wijze waarop iemand zich gedraagt, zijn wijze van doen, optreden
Nadere informatieVereenzaming en Depressie bij Ouderen Verborgen verdriet? Prof Frans Verhey Mental Health Neurosciences Alzheimer Centrum Limburg
Vereenzaming en Depressie bij Ouderen Verborgen verdriet? Prof Frans Verhey Mental Health Neurosciences Alzheimer Centrum Limburg 1902 1902 mevrouw Magnee 90 jaar! Aantal 100 jarigen in Nederland After
Nadere informatieDia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands
Nadere informatieGeneralistische Basis GGZ en Specialistische GGZ
Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;
Nadere informatieDepressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken
Nadere informatieSAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven
Nadere informatie