Noordhoff Uitgevers bv

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Noordhoff Uitgevers bv"

Transcriptie

1 Vlak en kegel bladzijde a Als P ( x,, ) de projectie van P op het Ox-vlak is, dan is driehoek OP P een gelijkbenige rechthoekige driehoek met OP P = Dan is OP = x + en is PP = z Met de stelling van Pthagoras vind je dat x + = z b O(,, ) c Twee rechte lijnen: =± z d Invullen van = z in x + = z geeft x + z = z x + z = Deze vergelijking heeft als oplossing x = en z = en dus is ook = De oplossing is O(,, ) e De gezamenlijke vergelijkingen x + = en z = beschrijven de cirkel in het vlak z = met middelpunt (,, ) en straal a Er moet gelden P(, λ, λ ) en hieruit volgt dat de -coördinaat van elk punt P op lijn m het dubbele is van de z-coördinaat Dus = z b De projectie van P op de -as is het punt P (,, ) Voor de afstand PP geldt ( x ) + ( ) + ( z ) = x + z c Voor een punt Px (,, z) op de kegel geldt dat de lijn OP steeds dezelfde hoek a met de -as blijft maken Als P in het vlak x = ligt geldt tana = PP x + z Als P niet in dit vlak ligt geldt tan POP = = dus moet OP Kwadrateren geeft x + z = d Aan x + z = = en aan = Een cirkel e Aan x + = x = en z = Een hperbool f z 8 8 O 8 8 x bladzijde 8 a Die moet gelijk zijn aan een halve tophoek, dus b Dan is de hoek groter dan en kleiner dan x + z a Voor de halve tophoek a geldt tana = = a = tan a 7 Dus maakt V een hoek die groter is dan de halve tophoek met de as en dus is de doorsnede een ellips b De doorsnede is dan een cirkel met straal ( ) = En dus geldt x + = ( ) = Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel =

2 a b c Twee snijdende lijnen Eén lijn Eén punt Parabool bladzijde a AF = ( ) + ( ) = = en ook de afstand van A tot de x-as is b De afstand van B tot de x-as is en BF = ( ) + ( ) = 7 = c De afstand van P tot de x-as is p + Verder is ook PF = ( p ) + ( p + ) = p + ( p ) = p + p p + = p + p + = ( p + ) = p + 7a PF = ( x ) + ( ) = x + ( ) b dp (, r) = + want tot de x-as is de afstand en tot de lijn = is de afstand + c x + ( ) = + Kwadrateren en de index weglaten geeft x + ( ) = ( + ) x + + = + + x =+ x = 8 8a RF = ( x ) + ( c) = x + ( c) en drr (, ) = + c Gelijkstellen geeft x + ( c) = + c b Kwadrateren geeft x + ( c) = ( + c) x + c + c = + c + c x c = c en dus is x = c bladzijde a Gebruik het resultaat van opdracht 8b Dan is c = en dus is de vergelijking x = = 8 b c = c = Het brandpunt is F(, ) en de richtlijn is = c Dan is c = en dus is c = De top is T(, ) en een vergelijking is ( ) = ( x ) = x d Neem = dan is = x+ x = dus snijpunt (, ) Neem x = dan is ( ) = = ± dus snijpunten (, ) en (, + ) e 8 O 7 8 Top (, ); c= c= dus is x = de richtlijn en is F(, ) het brandpunt Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

3 a Top (, ) en c = Deze liggende parabool heeft richtlijn x = en brandpunt F(, ) b = x = x = x of = x = x c P(, ) ligt op de grafiek van f f ( x) = = f () = x x De vergelijking van de raaklijn is = ( x ) + = x + d Q(, ) ligt op de grafiek van g g ( x) = g ( ) = x De vergelijking van de raaklijn is = ( x ) = x+ = x a Uit = ( x ) volgt dat c = Het punt (, ) is de top van deze liggende parabool De richtlijn is x = en het brandpunt is (, ) d b = x = = x x d x c Dus is de helling in (, ) gelijk aan vergelijking van de raaklijn De helling van de raaklijn in (, ) is gelijk aan = en is = ( x ) + = x de 7 = = 8 De vergelijking van de raaklijn m is = ( x ) + = x + d Het snijpunt S van de lijn m met de -as is (, ) e Een raaklijn door (, ) is van de vorm = ax + Snijden van deze lijn met parabool p geeft de vergelijking ( ax + ) = x Omdat het om een raaklijn gaat mag deze vergelijking precies één oplossing voor x hebben ax + ax + = x a x + ( a ) x + = Van de laatste vergelijking moet de discriminant D gelijk aan zijn, dus ( a ) a = Dit geeft 8a a+ a = a + a = Verder herleiden geeft a + a = ( a )( a+ ) = Dus is a = of a = De andere raaklijn door (, ) is dus = x+ Omdat = staan deze beide raaklijnen loodrecht op elkaar a Als je x = + r invult in de vergelijking van de cirkel krijg je ( r ) + ( ) = r Dit kun je herleiden tot r r+ + ( ) = r ( ) = ( r ) Dit laatste is de vergelijking van een parabool b De top is (, ) = (, ) Uit c = volgt c = en dus is de richtlijn: x = en is het brandpunt (, ) c De richtlijn is dan de lijn = Voer een schuifknop voor r in en de vergelijkingen: ( x ) + ( ) = r en = r Laat vervolgens het spoor tekenen van de beide snijpunten Je krijgt dan het volgende resultaat A O r = Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel F B

4 Ellips bladzijde a M(, ) en straal b M P 8 O 8 A F Er geldt r = d( M, c) = d( M, P) + d( P, A) = PM + PF PF = r PM c PF = r PM ( x ) + ( ) = ( x ) + ( ) d ( x ) + = ( x + ) + ( x ) + = ( x + ) + + ( x + ) + ( x + ) + = ( x ) + ( x + ) + ( x + ) + = ( x ) + ( x + ) = + x e (( x+ ) + ) = ( + x) ( x+ ) + = + x+ x ( x+ ) + = + x+ x ( x + 8x+ ) + = + x+ x x + = x + = x + = a Stel = dan x = x =± =± Stel x = dan = =± Dus zijn de snijpunten met de assen: (, ), (, ), (, ) en (, ) b Stel x = dan is = = =± ±, 87 Dus snijpunten (, ±, 87) Stel x = dan is = = =± ±, 87 Dus snijpunten (, ±, 87 ) Stel x = dan is = = =± ±, Dus snijpunten (, ±, ) Stel x = dan is = = =± ±, Dus snijpunten (, ±, ) Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

5 c A O B C D E F G H De lengte van de horizontale (lange) as is en de lengte van de verticale (korte) as is = De halve horizontale as is de wortel van de noemer van x en de halve verticale as is de wortel van de noemer van bladzijde 7 a x x + = + = b Lengte horizontale as: = en lengte verticale as: = Omdat = + c c = ± zijn de brandpunten (, ) en (, ) c De afstanden zijn ( x + ) + ( ) en ( x ) + ( ) d Dan zou moeten gelden (indices weglaten): ( x+ ) + + ( x ) + = ( x+ ) + + ( x ) + = ( x+ ) + + ( x ) + = De linker kant verder uitwerken en gebruiken dat = x geeft x + x+ + x + x x+ + x = x + x+ + x x + = ( x+ ) + ( x ) = x+ + x = (Voor een punt op de ellips is x < en dus is ( x ) = x) a Lengte horizontale as is dus a = Lengte verticale as is dus b = Verder is het snijpunt van de beide assen het punt (, ) Dit geeft als vergelijking ( x ) + ( ) = b Lengte korte as is dus b = Omdat c = is a = + = Het snijpunt van de assen is (, ) en de vergelijking is x + = c De lengte van de korte horizontale as is dus is a = Omdat c = is b = a + c = + = Vergelijking: x + = Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

6 d Lengte lange as is dus is a = De afstand tussen de beide brandpunten is dus is c = Dan is = b + b = Het snijpunt van de assen is (, ) en een vergelijking is ( x ) + ( ) = 7a Invullen in a = b + c geeft = + c c = 8 = Dus moet de afstand tussen de paaltjes, meter zijn b De lengte van het touw is dan de som van de afstand tussen de brandpunten en de afstanden tot de brandpunten Het eerste is, m en het laatste is de lengte van de lange as dus = m Samen heeft hij, m touw (en nog iets voor een knoop) nodig c Omdat a = en b = is een vergelijking: x + = 8a x x + = + = 8 Lengte horizontale as = 8, lengte verticale as 8 = 7 8 = + c c = en dus zijn brandpunten (, ± ) = (, ± ) b c D C O B A x + = Maak het stelsel door de vergelijking van de cirkel met x + = te vermenigvuldigen Het verschil van beide vergelijkingen geeft dan x = x = en dus is x =± x = invullen in de cirkelvergelijking geeft = =± Dus zijn er vier snijpunten: (, ), (, ), (, ) en (, ) a x + ( x+ q) = x + ( x + qx + q ) = x + x + 8qx + q = x + 8qx + q = Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel 7

7 a 8 q q q q q Met de abc-formule krijg je x = ± 8 = 8 ± ( ) = 8q± q = 8, q±, q, de x-coördinaten van A en B q Voor de x-coördinaat van C geldt dan x = 8 = 8, q C b Als de discriminant is, dus als q = Dat is het geval als q =± c Voor de -coördinaat van C geldt = 8, q + q =, q C Uit x = 8, q en =, q volgt x = C C C C Dus liggen de punten C op de lijn = x Hperbool bladzijde 8 M 8 S F O 8 PM = PS + r = PF + r PF = PM r b PF = PM r ( x ) + ( ) = ( x ) + ( ) ( x ) + = ( x+ ) + c ( x ) + = ( x+ ) + ( x+ ) + + x x+ + = x + x+ + ( x+ ) + + x = x ( x+ ) + + ( x+ ) + = x+ ( x+ ) + = x+ (( x+ ) + ) = ( x + ) x + x+ + = x + x + 8 x + = x = x = a x = invullen geeft = dus geen oplossing = invullen geeft x =± Dus toppen (, ) en (, ) Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel P

8 b = mx invullen geeft de vergelijking x m x = x m x = Herleiden geeft x = x = = of m m m x = = m m Snijpunten zijn m, en m m, m m m c Voor m > zijn er oplossingen en heeft de lijn = mx dan snijpunten met de hperbool Naarmate m positief is maar steeds dichter bij komt, komen de snijpunten steeds verder weg te liggen In het geval van m = liggen de snijpunten onbeperkt ver weg Dit komt overeen met de asmptoten van de hperbool m = m = ± = ± = ± Dus zijn de asmptoten =± x d m > m < < m < e c = + = dus zijn de brandpunten ( ±, ) bladzijde a = invullen geeft x = en dus zijn de toppen: ( ±, ) c = + 8 = en dus zijn de brandpunten: ( ±, ) b =± 8 x =± x a ( x+ ) + ( ) ( x ) + ( ) = ( x+ ) + ( x ) + = b ( x+ ) + = ( x ) + + ( x+ ) + = ( x ) ( x ) + + x + x+ + = x x ( x ) + + x = x+ 8 ( x ) + + x = 8 ( x ) + x = ( x ) + ( x ) = (( x ) + ) x x+ = ( x x+ + ) x x+ = x x+ + x = x = c = geeft x = Dus zijn de toppen: ( ±, ) d Het gaat om dezelfde brandpunten De afstand van E tot F is en de afstand van E tot F is Dus is het absolute verschil en daarmee zal de groene hperbool voldoen aan ( x+ ) + ( x ) + = Dit herleiden geeft: ( x+ ) + = ( x ) + + ( x+ ) + = ( x ) + + ( x ) + + x + x+ + = x x+ + + ( x ) + + x = x+ (x ) + + x = ( x ) + ( x ) = ( x ) + x x+ = x x+ + x = x = Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

9 a Omdat =± x asmptoten zijn geldt a = b Omdat (, ) op de hperbool ligt moet a = Een vergelijking is x = x = b Dan liggen de toppen op de -as! En moet b = en weer is a = b Een vergelijking is x + = x = a Omdat =± x asmptoten zijn geldt a = b Gezien de ligging van het punt(, ) moet de vergelijking de vorm x = x = a a a hebben Invullen van (, ) geeft a = = 7 =, dus is de vergelijking x = x = b De brandpunten zijn dan (, c ) met c Dus F (, ) en F (, ) Verschuiven en spiegelen bladzijde = + = c = of c = a + = x ( + ) = x+ ( + ) = ( x + ) b De top is (, ) dus is de verschuiving naar links en omlaag geweest 7a Het snijpunt van de smmetrieassen is (, ) De toppen vind je als snijpunten van de lijn = met de hperbool Invullen geeft ( x ) = x = of x = 8 Dus zijn de toppen: (, ) en (8, ) Omdat c = + = is c = en zijn de brandpunten ( ±, ) dus (, ) en (, ) Voor de asmptoten geldt ( ) ( ) x + = ( x ) = ( + ) Dit laatste geeft ( x ) = ± ( + ) = ± ( x ) = x 8 en = x, de asmptoten b ( ) ( x+ ) = Ook voor de toppen, de brandpunten en de asmptoten moet je de x en verwisselen Dit geeft toppen (, ) en (, 8), de brandpunten (, ) en (, ) en de asmptoten x = 8 = x+ en x = = x x 8a + = b = + c c = en dus zijn de brandpunten ( ±, ) c Je moet dan x vervangen door x a en vervangen door = + De vergelijking van de nieuwe ellips is ( x ) + ( + ) brandpunten (7, ) en (, ) Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel = en de nieuwe

10 bladzijde Dan is het punt (, 8) de top en de waarde van de parameter c is dan De vergelijking is dan ( 8) = ( x ) of = x + x + 7 a x + + x+ + = x + x+ + + = ( x+ ) + ( + ) = + ( x + ) + ( + ) = ( x+ ) ( + ) + = b Het snijpunt van de smmetrieassen is (, ) De toppen vind je door te snijden met de lijnen x = en = Dit geeft ( + ) = = of = dus de toppen (, ) en (, ) respectievelijk ( x+ ) = x = of x = dus de toppen (, ) of (, ) Voor de parameter c geldt c = = 7 Dus zijn ( ± 7, ) de brandpunten c Spiegelen in de x-as komt overeen met het vervangen van door Dus krijg je ( x+ ) ( + ) = a x x = ( x + x) = Kwadraatafsplitsen geeft dan ( ) ( x+ ) = = ( ) ( x+ ) = b Het snijpunt van de smmetrieassen is (, ) De toppen vind je als snijpunten met de lijn x = Je vindt dan ( ) = en dus zijn de toppen: (, ± ) Voor de waarde van de parameter c geldt c = + = Dus zijn de brandpunten (, ± ) c ( ) ( x+ ) = = x+ =± ( x+ ) en dus zijn de asmptoten: = x+ en a Het snijpunt van de smmetrieassen is (, ) De lengte van de halve horizontale as is 7 en de lengte van de halve verticale as is Dit geeft de vergelijking ( x ) ( + ) + = b Voor de parameter c geldt c = = Dus zijn de brandpunten ( ±, ) c Dan moet je de variabelen x en wisselen d Dit geeft ( ) ( x ) + + = ( x+ ) + ( ) = Het snijpunt van de smmetrieassen is dan (, ) De brandpunten zijn (, ± ) De toppen zijn (, ), (, ), ( 7, ) en (, ) a Neem = dan is x = en de toppen zijn ( ±, ) Voor de parameter c geldt c = + = Dan zijn de brandpunten (, ) en (, ) 8 Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

11 b Top (, ) verschuift naar (8, ) dus is de verschuiving naar rechts en omhoog c De smmetrieas x = moet dan overgaan in de lijn x = Dit lukt als je spiegelt in de lijn x = Tenslotte moet je daarna het beeld nog omhoog schuiven d Het snijpunt van de smmetrieassen van k is het punt (, ) Dit geeft de vergelijking ( x ) ( ) = Voor de toppen geldt (± +, + ) dus (8, ) en (, ) Brandpunten (7, ) en (, ) Voor de asmptoten geldt: ( ) ( ) x = ( x ) = ( ) waaruit volgt: = x + en = x + + Kegelsneden onderzoeken bladzijde abc - d Een ellips met brandpunten M en F e Het snijpunt van de smmetrieassen is het midden van MF, dus (, ) De vergelijking van de ellips is van de vorm ( x ) + + = a b De waarde van a is de lengte van de halve horizontale as, dus a = De waarde van b is de lengte van de halve verticale as Die is wat lastiger te vinden Zorg dat het punt C loodrecht boven F komt te liggen Dan is C(, ) en dus is b = De vergelijking van de ellips is ( x+ ) + = ab - c k = geeft de vergelijking x+ = 8 d Dit herschrijven geeft ( ) = ( x+ 8 ) Dus is ( 8, ) de top en is de waarde van de parameter c = Het brandpunt is ( 7, ) en de richtlijn is x = e k < f k > bladzijde a - b Voor q = krijg je de cirkel x + + x+ = ( x+ ) + ( + ) = Middelpunt (, ) en straal, c Voor q = krijg je x + x+ =, de vergelijking van een parabool d Voor q > krijg je een ellips Omdat je voorq = een cirkel krijgt zal het groter of kleiner dan zijn van q het verschil maken Je kunt dit met GeoGebra onderzoeken met als resultaat: < q < : lange as horizontaal q > : lange as verticaal Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

12 e Voor q = krijg je de vergelijking x + x+ = Met kwadraatafsplitsen kun je dit herleiden tot ( x ) ( ) = ( x ) = ( ) en dus geldt ( x ) = ± ( ) en dit geeft twee rechte lijnen 7a Ellips b ( x x) + ( + ) = ( x ) + ( + ) = ( x ) ( + ) + = c De smmetrieassen zijn x = en = d Lengte van de horizontale as is en de lengte van de verticale as is Voor de waarde van de parameter c geldt c = = 7 De brandpunten liggen op de verticale as, dus (, ± ) 8abc - d Punt P ligt op afstand r van (, ) en op afstand r van (, ) dus is het verschil e De afstand van de top tot (, ) moet verschillen met de afstand tot (, ) en op de x-as liggen Dus is dit het punt (, ) De middelpunten van de cirkels zijn de brandpunten Voor deze tak is dat (, ) f Verwissel de beide middelpunten van de cirkels Dit geeft de vergelijkingen ( x+ ) + = r en ( x ) + = ( r ) Nog eenvoudiger is het om de waarden van r aan te passen Neem < r < 7 Gemengde opdrachten bladzijde a Eén van de pennen bevindt zich in het snijpunt van de sleuven b Lange as: AC = 8 en korte as: BC = c Volgt uit de stelling van Pthagoras EC DC d AEC ~ BCD = = AC BC x x x e = = = 8 x Dus liggen de punten C op de x + =, een ellips 8 a m: = 7, x, 7x = en de x-as heeft vergelijking = Punten op de bissectrice hebben gelijke afstand tot beide lijnen x x = = ( ) + + Dit geeft x = ± Dit kun je herleiden tot = x en = x b De absolute waarde van -coördinaat is de afstand tot de horizontale as Dus = =± Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

13 c Het middelpunt moet op de bissectrice, in dit geval = x liggen Dus middelpunt (, ) of (, ) De vergelijkingen: ( x ) + ( ) = respectievelijk ( x+ ) + ( + ) = d Stel (a, b) is het middelpunt van de cirkel Dan ligt dit punt op afstand van lijn m en raakt daar in (, ) aan m Dan is de vergelijking van de vorm: ( x a) + ( b) = a Ook moet gelden dat b dus is a+ b= b= a De vergelijking van de cirkel is ( x a) + ( + a) = (, ) invullen geeft a + a = a = a = of a = en dan is b = 8 en b = 8 8 Dus is M (, ) en is de vergelijking ( x+ ) + ( ) = 8 en is M (, ) en is de vergelijking ( x ) + ( + ) = a De parabool = ( x+ k) heeft top ( k, ) Deze top moet liggen in (, ) of in (, ) Dus k = of k = b Dan is er een waarde van x als oplossing en moet er sprake zijn van raken c x + x+ k = x + x+ k = Dan moet de discriminant van deze vergelijking zijn: ( k ) = Dit geeft k = bladzijde a Aflezen uit de grafiek: (, ) en (, ) b De afstand van (, ) tot (, ) is Dus toppen beeldgrafiek: ( ±, ) Vergelijking beeldgrafiek: x = Brandpunten ( ±, ) c De brandpunten van f liggen op de lijn = x op afstand van O(, ) Dus zijn de brandpunten F (, ) en F (, ) a - b,c A r =, D C O S B T Een hperbool d De helling van lijn BC is λ dus is λ de helling van lijn OS OS: = λ x e De helling van lijn AC is λ en dus heeft deze lijn vergelijking = x + λ Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

14 f λ = x x+ x λ x = λ en dus x λ T = λ λ Dan is T = λ λ = λ λ λ g Uit = λ x volgt λ= Dit invullen in x = λ x λ geeft x = x ( ) x x Dit laatste kun je herleiden tot x = x + = x Aan de laatste vergelijking kun je zien dat het inderdaad om een hperbool gaat Test jezelf bladzijde 8 T-a Als q = dan is = de vergelijking van het vlak V De doorsnede van V met de kegel is dan een cirkel b Het vlak V: + z= is dan evenwijdig aan de lijn m De doorsnede is dan een parabool c De hoek die het vlak V dan maakt met de as van de kegel moet dan kleiner zijn dan de halve tophoek van In het Oz-vlak stelt + qz = een lijn voor Je kunt de vergelijking van deze lijn schrijven als z = q + Dan moet gelden < < q q Dat is het geval als q < of als q > Dit laatste kun je inzien met een plot van = x T-a = x ( ) = x + Dus ( ) = ( x+ ) b De top is (, ) en de waarde van de parameter c is Dus is het brandpunt ( 8, ) en is de richtlijn x = c Dan is c = en is er sprake van een bergparabool met top (, ) Dus geldt ( x+ ) = 8( ) T-a x x = ( x x) + ( ) + 8 = ( x ) + ( ) = 8+ ( x ) + ( ) = ( x ) ( ) + = b Stel = dan is ( x ) = x = of x = Dit geeft de toppen (, ) en (, ) Stel x = dan is ( ) = = of = Dit geeft de toppen (, ) en (, ) c Voor de parameter c geldt c = = Het snijpunt van de smmetrieassen is (, ) en de lange as is de verticale as De brandpunten zijn (, ± ) Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

15 T-a Dat is het snijpunt van de beide asmptoten Dus moet je x = x+ oplossen De oplossing is x = en dus is (, 7) het smmetriepunt b O c Omdat het punt van smmetrie het punt (, 7) is heeft de vergelijking de vorm ( x ) ( 7) = Als je let op de hellingen van de asmptoten volgt a b b =± b = a en dus is de vergelijking van de vorm ( x ) ( ) 7 = a a a Invullen van bijvoorbeeld (, 7) geeft ( ) = en dus a = a Dit geeft als vergelijking ( x ) ( ) 7 = d Voor de waarde van de parameter c geldt c = = 8 De brandpunten liggen op de lijn = 7 zodat ( ± 8, 7) = ( ±, 7) de brandpunten zijn bladzijde T-a p : = ( x ) dus is (, ) de top, is c =, is het brandpunt (, ) en is x = de richtlijn b x = ( ) c Dan moet (, ) verschoven worden naar(, ) dus is de translatie d p :( x ) = ( + ) ( x ) = Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel

16 e = ( x ) Dan moet je oplossen: ( x ) = Uit de eerste vergelijking leid je af dat x = Dit invullen in de tweede vergelijking geeft ( ) = = = 8 = of = De bijbehorende waarden van x zijn: x = respectievelijk x = 7 De snijpunten zijn (, ) en (7, ) T-a De afstanden van A of B tot elk van de middelpunten verschillen b De middelpunten van de cirkels zijn (, ) en (, ) De toppen liggen dus op de lijn x = De afstand tussen de beide middelpunten is Voor de afstanden van een top tot elk middelpunt moet het verschil zijn, dit is het geval voor de punten (, ) en (, ) c De afstand tussen de toppen is, dus b = De afstand van brandpunt (, ) tot het smmetriepunt (, ) is, dus is c = Voor de parameter a geldt a = = d ( x ) ( ) = T-7a Met de stelling van Pthagoras vind je b=± ( a ) Dus B(, ± ( a ) ) b P verdeelt het lijnstuk AB in stukken met lengte en Dit geeft dat x =, a en = b= ± a,, P P c Door eerst te kwadrateren vereenvoudig je de vergelijkingen tot x =, a en =, ( a ) en elimineer je a Omdat x =, a a = x geldt =, ( x ) = x Dit laatste schrijf je als x + =, een ellips d Q is het midden van AB dus x = a en =± a Q Q Dus x =, a en =, ( a ) =, a Elimineren van a geeft = x x + =, een cirkel Moderne wiskunde e editie uitwerkingen vwo D deel 7

Definitie van raaklijn aan cirkel: Stelling van raaklijn aan cirkel:

Definitie van raaklijn aan cirkel: Stelling van raaklijn aan cirkel: 13.0 Voorkennis Op de cirkel liggen alle punten met een Gelijke afstand tot het middelpunt van de cirkel. Voor een punt p op de cirkel geldt d(p, M) = r Definitie van raaklijn aan cirkel: Een raaklijn

Nadere informatie

11.1 De parabool [1]

11.1 De parabool [1] 11.1 De parabool [1] Algemeen: Het punt F heet het brandpunt van de parabool. De lijn l heet de richtlijn van de parabool. De afstand van F tot l heet de parameter van de parabool. Defintie van een parabool:

Nadere informatie

8.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Bereken het snijpunt van 3x + 2y = 6 en -2x + y = 3

8.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Bereken het snijpunt van 3x + 2y = 6 en -2x + y = 3 8.0 Voorkennis Voorbeeld 1: Bereken het snijpunt van 3x + 2y = 6 en -2x + y = 3 2x y 3 3 3x 2 y 6 2 Het vermenigvuldigen van de vergelijkingen zorgt ervoor dat in de volgende stap de x-en tegen elkaar

Nadere informatie

opdrachten bij hoofdstuk 7 Lijnen cirkels als PDF

opdrachten bij hoofdstuk 7 Lijnen cirkels als PDF lijnen en cirkels opdrachten bij hoofdstuk 7 Lijnen cirkels als PDF 0. voorkennis De vergelijking ax+by=c Stelsels lineaire vergelijkingen De algemene vorm van een lineaire vergelijkingen met de variabele

Nadere informatie

9.1 Vergelijkingen van lijnen[1]

9.1 Vergelijkingen van lijnen[1] 9.1 Vergelijkingen van lijnen[1] y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. Algemeen: Van de lijn y = ax + b is de richtingscoëfficiënt a en het snijpunt met de y-as (0,

Nadere informatie

Gebruik de applet om de vragen te beantwoorden. Beweeg punt P over de cirkel.

Gebruik de applet om de vragen te beantwoorden. Beweeg punt P over de cirkel. Raaklijnen Verkennen Raaklijnen Inleiding Verkennen Gebruik de applet om de vragen te beantwoorden. Beweeg punt P over de cirkel. Uitleg Raaklijnen Uitleg Opgave 1 Bekijk de Uitleg. a) Wat is de vergelijking

Nadere informatie

Uitwerkingen voorbeeldtentamen 1 Wiskunde B 2018

Uitwerkingen voorbeeldtentamen 1 Wiskunde B 2018 Uitwerkingen voorbeeldtentamen 1 Wiskunde B 2018 Vraag 1a 4 punten geeft ; geeft dus in punt A geldt ;, dus en Dit geeft Vraag 1b 4 punten ( ) ( ) ( ) Vraag 1c 4 punten ( ). Dit is de normaalvector van

Nadere informatie

Samenvatting wiskunde havo 4 hoofdstuk 5,7,8 en vaardigheden 3 en 4 en havo 5 hoofdstuk 3 en 5 Hoofdstuk 5 afstanden en hoeken Voorkennis Stelling van

Samenvatting wiskunde havo 4 hoofdstuk 5,7,8 en vaardigheden 3 en 4 en havo 5 hoofdstuk 3 en 5 Hoofdstuk 5 afstanden en hoeken Voorkennis Stelling van Samenvatting wiskunde havo 4 hoofdstuk 5,7,8 en vaardigheden 3 en 4 en havo 5 hoofdstuk 3 en 5 Hoofdstuk 5 afstanden en hoeken Stelling van Kan alleen bij rechthoekige driehoeken pythagoras a 2 + b 2 =

Nadere informatie

x y C. von Schwartzenberg 1/22 = + = Zie de lijnen in de figuur hiernaast. Zie de grafiek van k in de figuur rechts hiernaast. 2b

x y C. von Schwartzenberg 1/22 = + = Zie de lijnen in de figuur hiernaast. Zie de grafiek van k in de figuur rechts hiernaast. 2b G&R vwo D deel C von Schwartzenberg / a k: = x gaat door (0, ) ( 0 = ) en (, ) ( = ) l : x = 6 gaat door (0, ) (0 = 6) en (, 0) ( 0 = 6) Zie de lijnen in de figuur hiernaast b = x x = of x = of x = 6 of

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 8 Voorkennis: Sinusfuncties ladzijde 9 V- Uit 8 radialen volgt 8 radialen Je krijgt dan de volgende tael: V-a V-a 8 graden 6 9 8 radialen O 6 6 7 8 9 Aflezen:,,,, c Aflezen:, d Aflezen:, e Aflezen: O Aflezen:,,,

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Eindexamen havo wiskunde B pilot 0-II Beoordelingsmodel Windenergie maximumscore Als de 60 000 gigawattuur windenergie 0% van het totaal is, dan is de voorspelde totale energiebehoefte maximaal Het totaal

Nadere informatie

9.0 Voorkennis [1] Definitie bissectrice: De bissectrice van een hoek is de lijn die de hoek middendoor deelt. Willem-Jan van der Zanden

9.0 Voorkennis [1] Definitie bissectrice: De bissectrice van een hoek is de lijn die de hoek middendoor deelt. Willem-Jan van der Zanden 9.0 Voorkennis [1] Definitie middelloodlijn: De middelloodlijn van een lijnstuk is de lijn door het midden van dat lijnstuk die loodrecht op dat lijnstuk staat. Definitie bissectrice: De bissectrice van

Nadere informatie

wiskunde B vwo 2016-I

wiskunde B vwo 2016-I wiskunde vwo 06-I Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte hoek, rechte

Nadere informatie

Paragraaf 8.1 : Lijnen en Hoeken

Paragraaf 8.1 : Lijnen en Hoeken Hoofdstuk 8 Meetkunde met coördinaten (V5 Wis B) Pagina 1 van 11 Paragraaf 8.1 : Lijnen en Hoeken Les 1 Lijnen Definities Je kunt een lijn op verschillende manieren bepalen / opschrijven : (1) RC - manier

Nadere informatie

Paragraaf 7.1 : Lijnen en Hoeken

Paragraaf 7.1 : Lijnen en Hoeken Hoofdstuk 7 Lijnen en cirkels (V5 Wis B) Pagina 1 van 11 Paragraaf 7.1 : Lijnen en Hoeken Les 1 Lijnen Definities Je kunt een lijn op verschillende manieren bepalen / opschrijven : (1) RC - manier y =

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2006-I

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2006-I Eindexamen wiskunde B- vwo 006-I Beoordelingsmodel Sauna 0,9 00 80 e t 00 beschrijven hoe deze vergelijking opgelost kan worden de oplossing t,07 het tijdstip 7:0 uur 0,9t S () t 80 0,9 e S () 9, 06 het

Nadere informatie

Wiskunde oefentoets hoofdstuk 10: Meetkundige berekeningen

Wiskunde oefentoets hoofdstuk 10: Meetkundige berekeningen Wiskunde oefentoets hoofdstuk 0: Meetkundige berekeningen Iedere antwoord dient gemotiveerd te worden, anders worden er geen punten toegekend. Gebruik van grafische rekenmachine is toegestaan. Succes!

Nadere informatie

Opgave 1 Bestudeer de Uitleg, pagina 1. Laat zien dat ook voor punten buiten lijnstuk AB maar wel op lijn AB geldt: x + 3y = 5

Opgave 1 Bestudeer de Uitleg, pagina 1. Laat zien dat ook voor punten buiten lijnstuk AB maar wel op lijn AB geldt: x + 3y = 5 2 Vergelijkingen Verkennen Meetkunde Vergelijkingen Inleiding Verkennen Beantwoord de vragen bij Verkennen. Uitleg Meetkunde Vergelijkingen Uitleg Opgave Bestudeer de Uitleg, pagina. Laat zien dat ook

Nadere informatie

Exponenten en Gemengde opgaven logaritmen

Exponenten en Gemengde opgaven logaritmen 08 Exponenten en Gemengde opgaven logaritmen Lijnen en cirkels bladzijde a k p // l p, dus p + p p p + (p + )(p + ) (p )(p ) p + 6p + p 6p + 8 p p b k p l p, dus rc kp rc lp p + p p p + p p p + p p p p

Nadere informatie

Uitwerkingen Mei 2012. Eindexamen VWO Wiskunde B. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek

Uitwerkingen Mei 2012. Eindexamen VWO Wiskunde B. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek Uitwerkingen Mei 01 Eindexamen VWO Wiskunde B A B C Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek Onafhankelijkheid van a Opgave 1. We moeten aantonen dat F a een primitieve is van de

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 LIJNEN IN. Klas 5N Wiskunde 6 perioden

Hoofdstuk 1 LIJNEN IN. Klas 5N Wiskunde 6 perioden Hoofdstuk LIJNEN IN Klas N Wiskunde 6 perioden . DE VECTORVOORSTELLING VAN EEN LIJN VOORBEELD. Gegeven zijn de punten P (, ) en Q (, 8 ). Gevraagd: de vectorvoorstelling van de lijn k door P en Q. Methode:

Nadere informatie

10.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x.

10.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. 10.0 Voorkennis y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. Algemeen: Van de lijn y = ax + b is de richtingscoëfficiënt a en het snijpunt met de y-as (0, b) y = -4x + 8 kan

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Wiskunde: cirkel en parabool. 16 september dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Wiskunde: cirkel en parabool. 16 september dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Wiskunde: cirkel en parabool 16 september 2017 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne, Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) 1. Inleiding

Nadere informatie

Wiskunde voor bachelor en master. Deel 1 Basiskennis en basisvaardigheden. c 2015, Syntax Media, Utrecht. Uitwerkingen hoofdstuk 9

Wiskunde voor bachelor en master. Deel 1 Basiskennis en basisvaardigheden. c 2015, Syntax Media, Utrecht.   Uitwerkingen hoofdstuk 9 Wiskunde voor bachelor en master Deel Basiskennis en basisvaardigheden c 0, Sntax Media, Utrecht www.sntaxmedia.nl Uitwerkingen hoofdstuk 9 9.. = x = x 0 0 a. b. =, 0 0 = x + c. d. Uitwerkingen 9.. = x

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Hester houdt e 5,00 3 e,85 3 e 3,9 = e 5,00 e 3,70 e,58 = e,7 over. b e 5,00 3 (e,85 + e 3,9) = e 5,00 3 e 5, = e 5,00 e 0,8 = e,7 V-a 3 = 3 9 = 7 b 9 (5 ) = 9 (5 ) = 9 = c 0 3 = 000 3 =

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 1 woensdag 18 mei 13:30-16:30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 1 woensdag 18 mei 13:30-16:30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen VW 06 tijdvak woensdag 8 mei 3:30-6:30 uur wiskunde ij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. it eamen bestaat uit 7 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 1 woensdag 18 mei 13:30-16:30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 1 woensdag 18 mei 13:30-16:30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen VW 06 tijdvak woensdag 8 mei 3:30-6:30 uur wiskunde ij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. it eamen bestaat uit 7 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a Hoofdstuk - Transformaties Voorkennis: Standaardfuncties bladzijde 70 f () = g () = sin h() = k () = log p () = m () = n () = b D f = [0, en B f = [0, ; D g = en B g =[, ] ; D h = en B h = 0, ; D k

Nadere informatie

V Kegelsneden en Kwadratische Vormen in R. IV.0 Inleiding

V Kegelsneden en Kwadratische Vormen in R. IV.0 Inleiding V Kegelsneden en Kwadratische Vormen in R IV.0 Inleiding V. Homogene kwadratische vormen Een vorm als H (, ) = 5 4 + 8 heet een homogene kwadratische vorm naar de twee variabelen en. Een vorm als K (,

Nadere informatie

Oefeningen analytische meetkunde

Oefeningen analytische meetkunde Oefeningen analytische meetkunde ) orte herhaling. Zij gegeven twee vectoren P en Q. Bewijs dat de loodrechte projectie P' van P op Q gegeven wordt door: PQQ P'. Q. De cirkel c y 4y wordt gespiegeld om

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis: Goniometrische verhoudingen ladzijde 9 V-a vereenkomstige hoeken zijn gelijk. 7 7, c PR 7, AC, 7, QR 7, BC, 7, 0 V-a In deze driehoeken is A C en ook zijn de hoeken ij U en V gelijk. CR AQ

Nadere informatie

Voorbereidende sessie toelatingsexamen

Voorbereidende sessie toelatingsexamen 1/7 Voorbereidende sessie toelatingsexamen Wiskunde 2 - Algebra en meetkunde Dr. Koen De Naeghel 1 KU Leuven Kulak, woensdag 25 april 2018 1 Presentatie en opgeloste oefeningen zijn digitaal beschikbaar

Nadere informatie

Uitgewerkte oefeningen

Uitgewerkte oefeningen Uitgewerkte oefeningen Algebra Oefening 1 Gegeven is de ongelijkheid: 4 x. Welke waarden voor x voldoen aan deze ongelijkheid? A) x B) x [ ] 4 C) x, [ ] D) x, Oplossing We werken de ongelijkheid uit: 4

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Transformaties

Hoofdstuk 3 - Transformaties Hoofdstuk - Transformaties Voorkennis: Standaardfuncties bladzijde 70 V-a f () = g () = sin h () = k () = log m () = n () = p () = b D f = [0, en B f = [0, ; D g = en B g =[, ] ; D h = en B h = 0, ; D

Nadere informatie

Eindexamen havo wiskunde B pilot 2013-I

Eindexamen havo wiskunde B pilot 2013-I Beoordelingsmodel Tornadoschalen maximumscore 80 km/u komt overeen met 77,8 m/s v = 77,8 invullen in de formule geeft F, Dus de intensiteit op de Fujita-schaal is maximumscore 4 De waarde van F is dan

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B pilot havo II

Eindexamen wiskunde B pilot havo II Eindexamen wiskunde B pilot havo 0 - II Beoordelingsmodel Mosselen maximumscore L = 9 invullen in de gegeven formule geeft C 5 De hoeveelheid gefilterd water is (ongeveer) 5 = 8 ml per dag Dit is meer

Nadere informatie

De vergelijking van Antoine

De vergelijking van Antoine De vergelijking van Antoine Als een vloeistof een gesloten ruimte niet geheel opvult, dan verdampt een deel van de vloeistof. De damp oefent druk uit op de wanden van de gesloten ruimte: de dampdruk. De

Nadere informatie

héöéäëåéçéå=~äë=ãééíâìåçáöé=éä~~íëéå=ãéí=`~äêá= = hçéå=píìäéåë= = = = = = = =

héöéäëåéçéå=~äë=ãééíâìåçáöé=éä~~íëéå=ãéí=`~äêá= = hçéå=píìäéåë= = = = = = = = héöéäëåéçéå~äëãééíâìåçáöééä~~íëéåãéí`~äêá hçéåpíìäéåë De algemene vergelijking van een kegelsnede is van de vorm : 2 2 ax by 2cxy 2dx 2ey f 0 met a, b, c, d, e, f + + + + +. Indien je vijf punten van een

Nadere informatie

wiskunde B vwo 2015-II

wiskunde B vwo 2015-II Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte hoek, rechte hoek, overstaande

Nadere informatie

2.1 Lineaire functies [1]

2.1 Lineaire functies [1] 2.1 Lineaire functies [1] De lijn heeft een helling (richtingscoëfficiënt) van 1; De lijn gaat in het punt (0,2) door de y-as; In het plaatje is de lijn y = x + 2 getekend. Omdat de grafiek een rechte

Nadere informatie

Opgave 1 Bekijk de Uitleg, pagina 1. Bekijk wat een vectorvoorstelling van een lijn is.

Opgave 1 Bekijk de Uitleg, pagina 1. Bekijk wat een vectorvoorstelling van een lijn is. 3 Lijnen en hoeken Verkennen Lijnen en hoeken Inleiding Verkennen Bekijk de applet en zie hoe de plaatsvector v ur van elk punt A op de lijn kan ur r ontstaan als som van twee vectoren: p + t r. Beantwoord

Nadere informatie

Vlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk

Vlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk Module 6 Vlakke meetkunde 6. Geijkte rechte Beschouw een rechte L en kies op deze rechte een punt o als oorsprong en een punt e als eenheidspunt. Indien men aan o en e respectievelijk de getallen 0 en

Nadere informatie

Eindexamen vwo wiskunde B 2014-II

Eindexamen vwo wiskunde B 2014-II Eindeamen vwo wiskunde 04-II Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte

Nadere informatie

3.4. Antwoorden door N woorden 24 januari keer beoordeeld. Wiskunde B. wi vwo B1 H1 Vergelijkingen en ongelijkheden 1.

3.4. Antwoorden door N woorden 24 januari keer beoordeeld. Wiskunde B. wi vwo B1 H1 Vergelijkingen en ongelijkheden 1. Antwoorden door N. 8825 woorden 24 januari 2013 3.4 17 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde B Getal en ruimte Uitwerkingen wi vwo B1 H1 Vergelijkingen en ongelijkheden 1. I, II, IV, V 2. a. x 2 + 6 = 5x

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 5 bladzijde 9 ab f g h i j functie nr 5 Domein [ 0, 0, Bereik [ 0, [ 0, 0, c D k B k, 0 0, d Spiegelen in de -as geeft het tegengestelde bereik, dus, 0]. e u ( ) en yu ( ) u f D q, 0 0, ; B q 0, a [, b

Nadere informatie

wiskunde B pilot vwo 2017-II

wiskunde B pilot vwo 2017-II wiskunde B pilot vwo 017-II Formules Goniometrie sin( tu) sin( t)cos( u) cos( t)sin( u) sin( tu) sin( t)cos( u) cos( t)sin( u) cos( tu) cos( t)cos( u) sin( t)sin( u) cos( tu) cos( t)cos( u) sin( t)sin(

Nadere informatie

2010-I. A heeft de coördinaten (4 a, 4a a 2 ). Vraag 1. Toon dit aan. Gelijkstellen: y= 4x x 2 A. y= ax

2010-I. A heeft de coördinaten (4 a, 4a a 2 ). Vraag 1. Toon dit aan. Gelijkstellen: y= 4x x 2 A. y= ax 00-I De parabool met vergelijking y = 4x x en de x-as sluiten een vlakdeel V in. De lijn y = ax (met 0 a < 4) snijdt de parabool in de oorsprong en in punt. Zie de figuur. y= 4x x y= ax heeft de coördinaten

Nadere informatie

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Eamen VWO 05 tijdvak donderdag 8 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Dit eamen

Nadere informatie

7.1 Ongelijkheden [1]

7.1 Ongelijkheden [1] 7.1 Ongelijkheden [1] In het plaatje hierboven zijn vier intervallen getekend. Een open bolletje betekent dat dit getal niet bij het interval hoort. Een gesloten bolletje betekent dat dit getal wel bij

Nadere informatie

Dan is de afstand A B = lengte van lijnstuk [A B]: AB = x x )² + ( y ²

Dan is de afstand A B = lengte van lijnstuk [A B]: AB = x x )² + ( y ² 1 Herhaling 1.1 Het vlak, punten, afstand, midden Opdracht: Teken in het vlak de punten: A ( 1, 2) B(3,6) C( 5,7) Bepaal de coördinaat van het midden van (lijnstuk) [A B]: M [B C ]: N Bepaal de afstand

Nadere informatie

Hoofdstuk 10 Kegelsneden uitwerkingen

Hoofdstuk 10 Kegelsneden uitwerkingen Hoofdstuk 0 Kegelsneden uitwerkingen Hoofdstuk 0 Kegelsneden uitwerkingen Kern Kegeldoorsneden a Loodrecht op de as. b Ellips: hoek tussen vlak en as groter dan de halve tophoek en niet door de top. Parabool:

Nadere informatie

3.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x.

3.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. 3.0 Voorkennis y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. y = -4x + 8 kan herschreven worden als y + 4x = 8 Dit is een lineaire vergelijking met twee variabelen. Als je

Nadere informatie

Lesbrief GeoGebra. 1. Even kennismaken met GeoGebra (GG)

Lesbrief GeoGebra. 1. Even kennismaken met GeoGebra (GG) Lesbrief GeoGebra Inhoud: 1. Even kennismaken met GeoGebra 2. Meetkunde: 2.1 Punten, lijnen, figuren maken 2.2 Loodlijn, deellijn, middelloodlijn maken 2.3 Probleem M1: De rechte van Euler 2.4 Probleem

Nadere informatie

wiskunde B havo 2017-II

wiskunde B havo 2017-II wiskunde B havo 07-II Afstand tussen twee raaklijnen maximumscore Uit x x= 0 volgt ( x = 0 ) x = 0 Hieruit volgt x = 8 dus (de x-coördinaten van M en N zijn) x = 8 ( = ) en x = 8 ( = ) De afstand tussen

Nadere informatie

Examen havo wiskunde B 2016-I (oefenexamen)

Examen havo wiskunde B 2016-I (oefenexamen) Examen havo wiskunde B 06-I (oefenexamen) De rechte van Euler Gegeven is cirkel c met middelpunt (, ) p Stel een vergelijking op van c. De punten B(, 0) en ( 4, 0) M die door het punt A( 0, 4) C liggen

Nadere informatie

Uitwerkingen tentamen Wiskunde B 16 januari 2015

Uitwerkingen tentamen Wiskunde B 16 januari 2015 CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Uitwerkingen tentamen Wiskunde B 6 januari 5 Vraag a f(x) = (x ) f (x) = (x ) = 6 (x ) Dit geeft f () = 6 = 6. y = ax + b met y =, a = 6 en x = geeft = 6 + b b

Nadere informatie

Samenvatting VWO wiskunde B H04 Meetkunde

Samenvatting VWO wiskunde B H04 Meetkunde Samenvatting VWO wiskunde B H04 Meetkunde Getal & Ruimte editie 11 Goniometrie in rechthoekige driehoeken Stap 1: Zoek de rechthoekige driehoeken Figuur 1: Ga na dat in dit voorbeeld alleen ADC en DBC

Nadere informatie

Uitwerkingen Hoofdstuk 25 deel vwob1,2 6. Meetkundige plaatsen.

Uitwerkingen Hoofdstuk 25 deel vwob1,2 6. Meetkundige plaatsen. Uitwerkingen Hoofdstuk 25 deel vwob1,2 6 1 Meetkundige plaatsen. 1 Punt F(0, 1) en de lijn l : y = -1 a. Voor de oorsprong O geldt: d( O, F) = d( O, l) = 1 ben c. c. Waarschijnlijk liggen de gevraagde

Nadere informatie

Errata Moderne wiskunde 9e editie VWO B deel 2 hoofdboek

Errata Moderne wiskunde 9e editie VWO B deel 2 hoofdboek Onderstaande verbeteringen zijn gebaseerd op de eerste druk van deze titel. In bijdrukken worden fouten hersteld. Het is dus goed mogelijk, dat hier verbeteringen staan, die bij een nieuwe druk al zijn

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2008-II

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2008-II indexamen wiskunde B- havo 008-II Beoordelingsmodel Kfiekan maximumscore 3 V (9, ) 0 0 860,5, dus de snelheid is ongeveer,5 cm 3 /s maximumscore 3 V (3,0) 396 396 58, dus na ongeveer 58 seconden,5 3 maximumscore

Nadere informatie

Verbanden en functies

Verbanden en functies Verbanden en functies 0. voorkennis Stelsels vergelijkingen Je kunt een stelsel van twee lineaire vergelijkingen met twee variabelen oplossen. De oplossing van het stelsel is het snijpunt van twee lijnen.

Nadere informatie

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Eamen VWO 018 tijdvak 1ti maandag 14 mei 13.30-16.30 uur oud programma wiskunde B Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.

Nadere informatie

Lijst van formules en verwijzingen naar definities/stellingen die in het examen vwo wiskunde B wordt opgenomen

Lijst van formules en verwijzingen naar definities/stellingen die in het examen vwo wiskunde B wordt opgenomen Lijst van formules en verwijzingen naar definities/stellingen die in het examen vwo wiskunde B wordt opgenomen Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden

Nadere informatie

Overzicht eigenschappen en formules meetkunde

Overzicht eigenschappen en formules meetkunde Overzicht eigenschappen en formules meetkunde xioma s Rechten en hoeken 3 riehoeken 4 Vierhoeken 5 e cirkel 6 Veelhoeken 7 nalytische meetkunde Op de volgende bladzijden vind je de eigenschappen en formules

Nadere informatie

3 Hoeken en afstanden

3 Hoeken en afstanden Domein Meetkunde havo B 3 Hoeken en afstanden Inhoud 3.1 Cirkels en hun middelpunt 3.2 Snijden en raken 3.3 Raaklijnen en hoeken 3.4 Afstanden berekenen 3.5 Overzicht In opdracht van: Commissie Toekomst

Nadere informatie

HOEKEN, AFSTANDEN en CIRKELS IN Klas 5N Wiskunde 6 perioden

HOEKEN, AFSTANDEN en CIRKELS IN Klas 5N Wiskunde 6 perioden HOEKEN, AFSTANDEN en CIRKELS IN Klas 5N Wiskunde 6 erioden INHOUD. Het inroduct van vectoren... 3. De normaalvector van een lijn... 3. DE AFSTAND VAN TWEE PUNTEN.... 5. De afstand van een unt tot een lijn...

Nadere informatie

wiskunde B pilot vwo 2016-II

wiskunde B pilot vwo 2016-II wiskunde B pilot vwo 06-II De derde macht maximumscore Er moet dan gelden f( gx ( )) x( g( f( x)) f gx ( x ) ( x ) x) ( ( )) + + + f( gx ( )) x+ x(dus g is de inverse functie van f ) Spiegeling van het

Nadere informatie

ProefToelatingstoets Wiskunde B

ProefToelatingstoets Wiskunde B Uitwerking ProefToelatingstoets Wiskunde B Hulpmiddelen :tentamenpapier,kladpapier, een eenvoudige rekenmachine (dus geen grafische of programmeerbare rekenmachine) De te bepalen punten per opgave staan

Nadere informatie

6.0 Voorkennis AD BC. Kruislings vermenigvuldigen: Voorbeeld: 50 10x. 50 10( x 1) Willem-Jan van der Zanden

6.0 Voorkennis AD BC. Kruislings vermenigvuldigen: Voorbeeld: 50 10x. 50 10( x 1) Willem-Jan van der Zanden 6.0 Voorkennis Kruislings vermenigvuldigen: A C AD BC B D Voorbeeld: 50 0 x 50 0( x ) 50 0x 0 0x 60 x 6 6.0 Voorkennis Herhaling van rekenregels voor machten: p p q pq a pq a a a [] a [2] q a q p pq p

Nadere informatie

wiskunde B pilot vwo 2017-II

wiskunde B pilot vwo 2017-II Twee machten van maimumscore 5 f' ( ) = ln() + ln() Uit f' ( ) = volgt dat = Dus + = ( = ) Hieruit volgt = a+ a, met a =, moet minimaal zijn De vergelijking a = moet worden opgelost Dit geeft Hieruit volgt

Nadere informatie

Opgave 1: bewijs zelf op algebraïsche wijze dat de lengte van DE gelijk is aan de helft van de lengte van BC.

Opgave 1: bewijs zelf op algebraïsche wijze dat de lengte van DE gelijk is aan de helft van de lengte van BC. Opgave 1: bewijs zelf op algebraïsche wijze dat de lengte van DE gelijk is aan de helft van de lengte van BC. Antwoord: de lengteverhouding vertaalt als: (x 3 x 1 ) + (x 4 x ) = (u 5 u 3 ) + (u 6 u 4 )

Nadere informatie

wiskunde B pilot havo 2016-I

wiskunde B pilot havo 2016-I De rechte van Euler Gegeven is cirkel c met middelpunt ( 1, 1 ) 3p 1 Stel een vergelijking op van c. De punten B( 3, 0) en ( 4, 0) M die door het punt A( 0, 4) 2 2 C liggen op c. Punt Q is het midden van

Nadere informatie

14.0 Voorkennis. sin sin sin. Sinusregel: In elke ABC geldt de sinusregel:

14.0 Voorkennis. sin sin sin. Sinusregel: In elke ABC geldt de sinusregel: 14.0 Voorkennis Sinusregel: In elke ABC geldt de sinusregel: a b c sin sin sin Voorbeeld 1: Gegeven is ΔABC met c = 1, α = 54 en β = 6 Bereken a in twee decimalen nauwkeurig. a c sin sin a 1 sin54 sin64

Nadere informatie

OEFENTOETS VWO B DEEL 3

OEFENTOETS VWO B DEEL 3 OEFENTOETS VWO B DEEL 3 HOOFDSTUK 0 MEETKUNDE MET VECTOREN OPGAVE Gegeven zijn de vectoren a, b en c die vanuit O de hoekpunten van driehoek ABC aanwijzen. Het punt P is het midden van AB, het punt Q is

Nadere informatie

Analytische Meetkunde. Lieve Houwaer, Unit informatie, team wiskunde

Analytische Meetkunde. Lieve Houwaer, Unit informatie, team wiskunde Analytische Meetkunde Lieve Houwaer, Unit informatie, team wiskunde . VECTOREN EN RECHTEN.. Vectoren... Het vectorbegrip De verzameling punten van het vlak noteren we door π. Kies in het vlak π een vast

Nadere informatie

Eindexamen vwo wiskunde B 2013-I

Eindexamen vwo wiskunde B 2013-I Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte hoek, rechte hoek, overstaande

Nadere informatie

wiskunde B pilot havo 2015-I

wiskunde B pilot havo 2015-I Hangar Door constructies in de vorm van een bergparabool te gebruiken, kunnen grote gebouwen zonder inwendige steunpilaren gebouwd worden. Deze manier van bouwen werd begin vorige eeuw veel gebruikt voor

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 21 juni uur

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 21 juni uur Eamen VW 017 tijdvak woensdag 1 juni 13.30-16.30 uur wiskunde B (pilot) Dit eamen bestaat uit 17 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 74 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met

Nadere informatie

Tentamen Wiskunde B. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen

Tentamen Wiskunde B. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Tentamen Wiskunde B Datum: 3 juni 4 Tijd: 4. - 7. uur Aantal opgaven: 5 Zet uw naam op alle in te leveren blaadjes. Laat bij elke opgave door middel van een redenering,

Nadere informatie

wiskunde B bezem vwo 2018-II

wiskunde B bezem vwo 2018-II wiskunde bezem vwo 08-II Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte

Nadere informatie

Tentamen Wiskunde B. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen

Tentamen Wiskunde B. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Tentamen Wiskunde B Datum: juli 00 Tijd: 4.00-7.00 uur Aantal opgaven: 5 Zet uw naam op alle in te leveren blaadjes. Laat bij elke opgave door middel van een berekening

Nadere informatie

Tentamen Wiskunde B CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE. Datum: 16 januari uur Aantal opgaven: 5

Tentamen Wiskunde B CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE. Datum: 16 januari uur Aantal opgaven: 5 CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Tentamen Wiskunde B Datum: 16 januari 2015 Tijd: 13.30 16.30 uur Aantal opgaven: 5 Lees onderstaande aanwijzingen s.v.p. goed door voordat u met het tentamen begint.

Nadere informatie

Analytische Meetkunde

Analytische Meetkunde Analytische Meetkunde Meetkunde met Geogebra en vergelijkingen van lijnen 2 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie... 4 Meetkunde met Geogebra... 6 Stelling van Thales...... 7 3 Achtergrondinformatie Auteurs

Nadere informatie

4.0 Voorkennis. 1) A B AB met A 0 en B 0 B B. Rekenregels voor wortels: Voorbeeld 1: Voorbeeld 2: Willem-Jan van der Zanden

4.0 Voorkennis. 1) A B AB met A 0 en B 0 B B. Rekenregels voor wortels: Voorbeeld 1: Voorbeeld 2: Willem-Jan van der Zanden 4.0 Voorkennis Rekenregels voor wortels: 1) A B AB met A 0 en B 0 A A 2) met A 0 en B 0 B B Voorbeeld 1: 2 3 23 6 Voorbeeld 2: 9 9 3 3 3 1 4.0 Voorkennis Voorbeeld 3: 3 3 6 3 6 6 6 6 6 1 2 6 Let op: In

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 21 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 21 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen VWO 07 tijdvak woensdag juni 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. Dit eamen bestaat uit 4 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 7 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen VW 04 tijdvak woensdag 8 juni.0-6.0 uur wiskunde ij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. Dit eamen bestaat uit 7 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 8 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni uur Wiskunde B Profi (oude stijl) Eamen VW Voorbereidend Wetenschappelijk nderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 3.30 6.30 uur 20 0 Voor dit eamen zijn maimaal 78 punten te behalen; het eamen bestaat uit 4 vragen.

Nadere informatie

12.1 Omtrekshoeken en middelpuntshoeken [1]

12.1 Omtrekshoeken en middelpuntshoeken [1] 12.1 Omtrekshoeken en middelpuntshoeken [1] Stelling van de constante hoek: Voor de punten C en D op dezelfde cirkelboog AB geldt: ACB = ADB. Omgekeerde stelling van de constante hoek: Als punt D aan dezelfde

Nadere informatie

Samenvatting stellingen uit de meetkunde Moderne Wiskunde voor het VWO (bovenbouw)

Samenvatting stellingen uit de meetkunde Moderne Wiskunde voor het VWO (bovenbouw) Samenvatting stellingen uit de meetkunde Moderne Wiskunde voor het VWO (bovenbouw) Meetkunde, Moderne Wiskunde, pagina 1/10 Rechthoekige driehoek In een rechthoekige driehoek is een van de hoeken in 90.

Nadere informatie

Examen VWO 2013. wiskunde B. tijdvak 1 woensdag 22 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO 2013. wiskunde B. tijdvak 1 woensdag 22 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VWO 203 tijdvak woensdag 22 mei 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 9 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 79 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Ellips-constructies met Cabri

Ellips-constructies met Cabri Ellips-constructies met Cabri 0. Inleiding De meest gebruikte definitie van de ellips luidt: Een ellips is de verzameling van punten () waarvoor de som van de afstanden tot twee vaste punten (F 1 en F,

Nadere informatie

Paragraaf 11.0 : Voorkennis

Paragraaf 11.0 : Voorkennis Hoofdstuk 11 Verbanden en functies (H5 Wis B) Pagina 1 van 15 Paragraaf 11.0 : Voorkennis Les 1 : Stelsels, formules en afgeleide Los op. 3x + 5y = 7 a. { 2x + y = 0 2x + 5y = 38 b. { x = y + 5 a. 3x +

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a a 8 8. Ageleiden bladzijde 5 Uit de ormule voor de omtrek van een cirkel (omtrek r ) volgt dat een volledige cirkel (60 ) overeenkomt met radialen. Een halve cirkel (80 ) komt dus overeen met radialen.

Nadere informatie

Eindexamen vwo wiskunde B 2014-I

Eindexamen vwo wiskunde B 2014-I Eindexamen vwo wiskunde B 04-I Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte

Nadere informatie

OAB. A 0,2q gaat. x q m q mx. l x y b x b y. c x c y. c x y c c. x b y b bx 2. x c y c cx. a y q en b x q m.

OAB. A 0,2q gaat. x q m q mx. l x y b x b y. c x c y. c x y c c. x b y b bx 2. x c y c cx. a y q en b x q m. Voor een driehoek ABC zijn de punten A en B vast en is C een veranderlijk punt Bepaal de meetkundige plaats van het punt C zodat het produt van de zijden AC en BC gelijk is aan het kwadraat van het zwaartelijnstuk

Nadere informatie

Voorbereidende sessie toelatingsexamen

Voorbereidende sessie toelatingsexamen 1/34 Voorbereidende sessie toelatingsexamen Wiskunde 2 - Veeltermen en analytische meetkunde Dr. Koen De Naeghel 1 KU Leuven Kulak, woensdag 29 april 2015 1 Presentatie en opgeloste oefeningen zijn digitaal

Nadere informatie

4.0 Voorkennis. 1) A B AB met A 0 en B 0 B B. Rekenregels voor wortels: Voorbeeld 1: Voorbeeld 2: Willem-Jan van der Zanden

4.0 Voorkennis. 1) A B AB met A 0 en B 0 B B. Rekenregels voor wortels: Voorbeeld 1: Voorbeeld 2: Willem-Jan van der Zanden 4.0 Voorkennis Rekenregels voor wortels: 1) A B AB met A 0 en B 0 A A 2) met A 0 en B 0 B B Voorbeeld 1: 2 3 23 6 Voorbeeld 2: 9 9 3 3 3 1 4.0 Voorkennis Voorbeeld 3: 3 3 6 3 6 6 6 6 6 1 2 6 Let op: In

Nadere informatie

Vergelijkingen van cirkels en lijnen

Vergelijkingen van cirkels en lijnen Vergelijkingen van cirkels en lijnen Rechthoekig coördinatenstelsel! Cartesisch coördinatenstelsel! René Descartes (1596-1650) Van hem is de uitspraak: Ik denk, dus ik besta! September 12, 2009 1 Vergelijkingen

Nadere informatie

Vlakke meetkunde. Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting.

Vlakke meetkunde. Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte hoek, rechte hoek, overstaande hoeken,

Nadere informatie

Hoofdstuk 10 Meetkundige berekeningen

Hoofdstuk 10 Meetkundige berekeningen Hoofdstuk 10 Meetkundige berekeningen Les 0 (Extra) Aant. Voorkennis: Hoeken en afstanden Theorie A: Sinus, Cosinus en tangens O RHZ tan A = A RHZ O RHZ sin A = SZ A RHZ cos A = SZ Afspraak: Graden afronden

Nadere informatie