RISK MANAGEMENT. Hinrich Slobbe

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "RISK MANAGEMENT. Hinrich Slobbe"

Transcriptie

1 RISK MANAGEMENT Hinrich Slobbe

2 Wat is een risico? Wat is Risk Management? Case De Efteling Risico analyse model Risicobeheersing en - financiering Risk Management versus verzekeren

3 De manier waarop wij tegen risico aankijken is geëvolueerd door diverse ontwikkelingen: Maatschappelijke behoefte aan transparantie Wet en Regelgeving & Diverse Codes Governance rondom besturen, beheersen, verantwoorden en toezicht Interne Controle Ontwikkeling van het vak Risico Management(het onderwerp van vandaag) Publiek dat intoleranter staat tegenover falen/mismanagement/schade

4 De impact van incidenten: Hockeyjongen in het Tergooi ziekenhuis Brussel, Zaventem Treinongeluk in Eckwersheim GermanWings vlucht 9525 Vluchtelingen Afrika/Midden-Oosten.

5 Risico is ook de tegenhanger van Rendement! Dus risico s kunnen ook worden opgezocht om extra resultaten te bereiken. Dit noemen we ook dynamische risico s (tegenover statisch).

6

7 Optimale bescherming tegen aantasting van Continuïteit van het bedrijfsproces Marktpositie Menskracht Geïnvesteerd vermogen Bedrijfsimago Eigen vermogen Waarde creërend vermogen Effectief en Efficient: het veiligstellen van groei en resultaat en het verlagen van de totale risico kosten

8 Is het iets nieuws? Nee, versnipperd. Kwaliteitszorg Arbo-zorg Milieuzorg Preventief onderhoud Brandveiligheid Contract- & voorwaardenbeheer Calamiteitenplannen Bedrijfsherstel plannen Ja, integrale aanpak. Integrale analyse Integrale beheersing Meetbaar maken Focus op groei en winst

9 Stap 4: risicofinanciering Stap 1: risico oriëntatie en inventarisatie Stap 5: evalueren Stap 3: risicobeheersing Stap 2: risico evaluatie

10 Hoe werkt het? Stap 1: Deskresearch, bedrijfsrondgang, brochures, vaststellen relevante risicogebieden, risico s inventariseren. Stap 2: Risico s evalueren Stappen 3 en 4: Keuze uit een mix van risicobeheersing en risicofinanciering Stap 5: Periodieke evaluatie

11 De Zwarte Zwaan van Nassim Taleb:

12 FINANCIEEL Valuta Boekhouding Solvabiliteit / Liquiditeit Oorlog Rente Krediet Fraude Marktvraag ENTERPRISE/ INTEGRATED ENTERPRISE RISK MANAGEMENT RISK Concurrentie Technologie STRATEGISCH M & A Management Reputatie Politiek / Wetgeving Claims/ Contracten MATERIEEL Terrorisme Aansprakelijkheid Natuurrampen Productie Budget ICT overschrijding Supply Chain Management HR OPERATIONEEL

13 Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission

14 Vijf dimensies van Waardecreatie 1 ste dimensie: cash flow (objectief/gevolg) 2 de dimensie: winst of verlies (subjectief/gevolg) 3 de dimensie: waardepropositie (subjectief/oorzaak) 4 de dimensie: innovatiekracht 5 de dimensie: bron (why van een organisatie)

15 Analyse van de 10 operationele gebieden van de groeiende onderneming 1. Toeleveranciers 10. Product en/of dienst 9. Bedrijfsmiddelen En -huisvesting 2. Bedrijfsprocessen en logistiek Kwaliteit van Waardecreatie 3. Afnemers 4. Medewerkers 5. Management 8. Administratie 7. Financiering 6. Geld- en informatiestromen

16 Opdracht 1. Noem per aandachtsgebied tenminste twee risico s die van toepassing zouden kunnen zijn voor De Efteling 2. Geef per risico aan de kans dat dit zich voordoet en het effect hiervan.

17 Management Selectie Primaire oorzaken Primaire gevolgen Faalmogelijkheden Bedrijfseconomische gevolgen Instructie Motivatie Controle Personeel Schade Aantasting geïnvesteerd vermogen Bedrijfsstagnatie Letsel/ ziekte Taakverdeling Methoden Procedures Arbeidsverhoudingen en voorwaarden Ontwerp Inkoop Organisatie Middelen Dé klap Aantasting marktpositie Omzetverlies Winstderving Extra kosten Arbeidsverzuim Onderhoud Weer/natuur Politiek Omgeving Economie Extern Aantasting: - kwaliteit - omgeving Schade aan derden Reputatie Klachten Afkeur Aansprakelijk -heidsclaims Preventie Repressie Herstel

18 Risicoprofiel van de groeiende onderneming Kritisch Verzekeren Uitschakelen 6 Aanzienlijk Effect Accepteren Beheersen 2 Onbelangrijk Kans Onwaarschijnlijk Waarschijnlijk Zeer waarschijnlijk

19 Risicobeheersing Vermijden (uitschakelen) Aanpassen bedrijfsvoering (proces, product en dienst) Beëindiging risicovolle bedrijfsactiviteiten Aansprakelijkheid geheel uitsluiten Verminderen (beheersen) Ontstaan schade voorkomen Schade vroegtijdig signaleren Crisisbeheersing (schadeomvang beperken, bedrijfsvoering herstellen) Aansprakelijkheidsbeperkende (leverings)voorwaarden

20 Risicofinanciering Zelf dragen (accepteren) Eigen risico vergroten Bewust niet verzekeren Fondsvorming Financiële constructies Accepteren van niet verzekerbare risico s Overdragen (verzekeren) (Her)verzekeren Optieconstructies Renteconstructies Valutaconstructies

21 Verzekeren Behelst louter het afdekken van de financiële gevolgen van een bepaald ongewenst voorval. Risk Management Is gericht op het voorkomen en beperken van de negatieve invloeden die de groei en winst(mogelijkheden) van de groeiende onderneming kunnen aantasten!

22 De belangrijkste vragen in het Risk Management proces Identificeren Wat kan er mis gaan? Evalueren Inschatten van de kans op respectievelijk de gevolgen van een incident, rekening houdend met de reeds getroffen preventieve beheersmaatregelen? Besluiten Aanvullende beheers- en/of financieringsmaatregelen gewenst of noodzakelijk?

23 Identificeren Evalueren Besluiten Vermijden Risicobeheersing Verminderen Risicofinanciering Zelf dragen Overdragen

Fysieke beveiliging: Waarom voorkomen niet altijd beter is dan genezen. Over Thimo Keizer

Fysieke beveiliging: Waarom voorkomen niet altijd beter is dan genezen. Over Thimo Keizer Over Thimo Keizer Met een kritische, out of the box, analytische blik help ik organisaties met bedrijfskundige vraagstukken waaronder change management, integrale beveiliging en risico management. Af van

Nadere informatie

Risico s identificeren. Drs P.A.M. (Patrick) Kremers RC 20 juni 2012

Risico s identificeren. Drs P.A.M. (Patrick) Kremers RC 20 juni 2012 Risico s identificeren Drs P.A.M. (Patrick) Kremers RC 20 juni 2012 Integraal risicomanagement 2 Integraal risicomanagement 3 Risicomanagement proces 4 Risicomanagement proces 5 6 Risico identificatie

Nadere informatie

Welkom bij de Rabobank Collegetour Rabobank Zuid-Hollandse Eilanden

Welkom bij de Rabobank Collegetour Rabobank Zuid-Hollandse Eilanden Welkom bij de Rabobank Collegetour Rabobank Zuid-Hollandse Eilanden Minimaster Samenwerken aan Groei! #minimaster Financieel Management Hoe staan we er financieel voor! Ofwel Financieel Gezond of Niet

Nadere informatie

ICAAP Bewust van uw risico s. Alex Poel 18 mei 2010

ICAAP Bewust van uw risico s. Alex Poel 18 mei 2010 ICAAP Alex Poel 18 mei 2010 Inhoud 1. ICAAP algemeen 2. De uitgangspunten (vertaald) 3. Het ICAAP uitvoeren 4. De risico s 5. Enkele voorbeelden 6. Wat kan ICAAP voor u betekenen 1. ICAAP algemeen (1)

Nadere informatie

Grip op uw bedrijfscontinuïteit

Grip op uw bedrijfscontinuïteit Grip op uw bedrijfscontinuïteit Hoe omgaan met risico s 1 Grip op uw bedrijfsdoelstellingen: risicomanagement Ondernemen is risico s nemen. Maar bedrijfsrisico s mogen ondernemen niet in de weg staan.

Nadere informatie

Trade Finance Payments Cash Management Ontbijtsessie liquiditeitsplanningen

Trade Finance Payments Cash Management Ontbijtsessie liquiditeitsplanningen Trade Finance Payments Cash Management Ontbijtsessie liquiditeitsplanningen Agenda Voorstelrondje Wie zijn wij? Noodzaak van liquiditeitsplanningen Goede liquiditeitsplanningen Soorten liquiditeitsplanningen

Nadere informatie

Beheersing beheerst. Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein

Beheersing beheerst. Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Beheersing beheerst Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Beheersing beheerst Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Hoe draagt interne controle bij aan het efficiënt

Nadere informatie

Reflectie op interne en externe hulpverlening.

Reflectie op interne en externe hulpverlening. Reflectie op interne en externe hulpverlening. Eerste reactie: waarom hulpverlening en geen dienstverlening? Waaraan moet ik geholpen worden dan? Tweede reactie: FSE is veel te operationeel en te weinig

Nadere informatie

Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008

Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008 Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008 16:00 Inleiding 16:15 Wat is risicobeheersing 16:35 Brandveiligheid 17:30 Versterking inwendige mens 18:15 rapport IGZ: Med. hulpmiddelen 18:45 quick

Nadere informatie

Risicomanagementbeleid Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Risicomanagementbeleid Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Signalering en inschatten risico s In de onderstaande tabel worden de financiële en niet financiële risico s en de mate van beheersing benoemd zoals relevant geacht voor het beleid van het PVL. Interpretatie

Nadere informatie

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT Groningen, maart 2016 Wim Pauw Risicomanagement Risicomanagement is steeds meer een actueel thema voor financiële beleidsbepalers, maar zij worstelen vaak met de bijbehorende

Nadere informatie

Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement

Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement Benne van Popta (voorzitter Detailhandel) Steffanie Spoorenberg (adviseur Atos Consulting) Agenda 1. Risicomanagement 2. Risicomanagement vanuit

Nadere informatie

Risico s in beeld. Wat nu? Door Ilona Hoving 1

Risico s in beeld. Wat nu? Door Ilona Hoving 1 Risico s in beeld. Wat nu? 29-9-2015 Door Ilona Hoving 1 Even voorstellen Ilona Hoving 29-9-2015 Door Ilona Hoving 2 Wat gaan we DOEN? Korte introductie op thema Aan de slag met risico s Hoe waardeer je

Nadere informatie

Enterprise risicomanagement. Bart Bolwijn

Enterprise risicomanagement. Bart Bolwijn Enterprise risicomanagement Bart Bolwijn Inhoud presentatie Enterprise risicomanagement (ERM); Implementatie ERM: voorbeeld Ziekenhuis; Randvoorwaarden Proces ERM ondersteund door irisk; Vragen. Definities

Nadere informatie

Integraal Risicomanagement in ziekenhuis Rijnstate

Integraal Risicomanagement in ziekenhuis Rijnstate Integraal Risicomanagement in ziekenhuis Rijnstate 17 februari 2016 G. Gerritsen Seminar Crisisbeheersing Zorgsector SVDC Zeist IRM in Rijnstate Ervaringen in Rijnstate sinds 2007 met invoering integraal

Nadere informatie

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering Jos de Kleijne (AK+) 06-53962650 Mireille Uhlenbusch (HEVO) 06-10019338 Agenda 14.45-16.30 uur Even voorstellen

Nadere informatie

HAN Jaarverslag 2013 8. Bestuur en management. Risicomanagement

HAN Jaarverslag 2013 8. Bestuur en management. Risicomanagement Risicomanagement Het College van Bestuur rapporteert jaarlijks aan de Raad van Toezicht over de belangrijkste risico s die de HAN bedreigen. Per risico worden kans, effect en beïnvloedbaarheid annex maatregelen

Nadere informatie

ISO Crises! What Crises?

ISO Crises! What Crises? 30 maart 2006 ISO Crises! What Crises? kennisteam kwaliteitsmanagement Agenda 13.00 uur opening DB ISO, crises, what crises GB discussie olv DB afronding/conclusies 15.00 uur einde GB 1 Onderwerp KKT-enquête

Nadere informatie

Risico als Kans. Integrale Veiligheid en Risicomanagement. Ron Massink

Risico als Kans. Integrale Veiligheid en Risicomanagement. Ron Massink Risico als Kans Integrale Veiligheid en Risicomanagement Ron Massink Manager Integrale Veiligheid TU Delft Nuclear Plant Security Manager CEO Lindyn Integrale Veiligheid Voorzitter Genootschap voor Risicomanagement

Nadere informatie

Inspiratiedag. Workshop 1: Risicogestuurde interne controle. 15 september 2016

Inspiratiedag. Workshop 1: Risicogestuurde interne controle. 15 september 2016 Inspiratiedag Workshop 1: Risicogestuurde interne controle 15 september 2016 Programma Inleiding Risicomanagement Interne beheersing Relatie met de externe accountant Van interne controle naar beheersing

Nadere informatie

Geen verbouwing zonder PRI

Geen verbouwing zonder PRI Geen verbouwing zonder PRI Symposium Luchtbehandeling Operatiekamer Drs. G. Gerritsen Manager Kwaliteit Rijnstate Arnhem Risicomanagement = Welke risico s heeft het totale ziekenhuis op schade? (= risicoprofiel

Nadere informatie

Informatieveiligheid, de praktische aanpak

Informatieveiligheid, de praktische aanpak Informatieveiligheid, de praktische aanpak Wie ben ik? Frederik Baert Domeinverantwoordelijke Informatieveiligheid Domeinverantwoordelijke Infrastructuur & Connectiviteit @ V-ICT-OR V-ICT-OR cvba Dienstenorganisatie

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Besturing. m.u.v. 8.2.6, 8.2.7, 8.5

Hoofdstuk 8 Besturing. m.u.v. 8.2.6, 8.2.7, 8.5 Hoofdstuk 8 Besturing m.u.v. 8.2.6, 8.2.7, 8.5 Besturing van organisaties Besturen = het leiden van een organisatie naar de gestelde doelen (SMART) Profit- en non-profitorganisaties Bedrijfsproces: Besturing

Nadere informatie

Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model.

Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven

Nadere informatie

Rapportage Risicomanagement

Rapportage Risicomanagement Rapportage Risicomanagement Nederlands Adviesbureau Risicomanagement Ervaar zelf de voordelen van NARIS Gratis demo Neem direct contact met ons op! 1 Maak zelf ook kennis met NARIS Risicomanagement Deze

Nadere informatie

RiskCongres PublicValues Donderdag 6 april 2017 Venue New Babylon, Den Haag Thema: Risicomanagement in de publieke sector: De paarse krokodil? Het gaat om wat je niet ziet! www.riskcongrespublicvalues.nl

Nadere informatie

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen SAP Risk-Control Model Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen Agenda 1.Introductie in Risicomanagement 2.SAP Risk-Control Model Introductie in Risicomanagement Van risico s naar intern

Nadere informatie

De effectieve directie

De effectieve directie Studiedag - Journée d études De interne audit en het auditcomité Walgraeve M. Hoofd interne audit NVSM 17.10.2008 Verslag over: De effectieve directie - Financiële, operationele en strategische risico

Nadere informatie

Even Voorstellen GEGEVENSBESCHERMING IN DE PRAKTIJK. SHK Najaar symposium Folkert van Hasselt RI. Folkert van Hasselt 29 november 2017

Even Voorstellen GEGEVENSBESCHERMING IN DE PRAKTIJK. SHK Najaar symposium Folkert van Hasselt RI. Folkert van Hasselt 29 november 2017 GEGEVENSBESCHERMING IN DE PRAKTIJK Folkert van Hasselt 29 november 2017 Even Voorstellen Folkert van Hasselt RI Register informaticus Werkzaam bij Instituut Verbeeten Manager ICT Information Security Officer

Nadere informatie

Strategisch Risicomanagement

Strategisch Risicomanagement Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement

Nadere informatie

Nota risicomanagement 2014

Nota risicomanagement 2014 Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...

Nadere informatie

Verder in Fusie & Overnames

Verder in Fusie & Overnames Verder in Fusie & Overnames (Mid size en familiebedrijven) Datum: december 2009 Plaats: Zeewolde Door: Triple Play Keynote speaker: Mr. Pieter J.H. Mensink MBA Verbonden door vertrouwen; groeien door samenhang

Nadere informatie

Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat u de informatie in de praktijk kunt toepassen.

Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat u de informatie in de praktijk kunt toepassen. Geachte lezer, Met veel plezier bieden wij u informatie aan inzake: - Bedrijfscontinuïteitsmanagement (BCM) Deze informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Actuele ontwikkelingen kunnen

Nadere informatie

Nota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10

Nota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10 Nota Weerstandsvermogen 2013 Gemeente Olst-Wijhe Olst-Wijhe, maart 2013 doc. nr.: 13.014804 Nota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10 Inhoudsopgave Samenvatting 3 Hoofdstuk indeling 1.

Nadere informatie

De controller met ICT competenties

De controller met ICT competenties De controller met ICT competenties Whitepaper door Rob Berkhof Aangeboden door NIVE Opleidingen De controller met ICT competenties De huidige samenleving is nauwelijks meer voor te stellen zonder informatisering.

Nadere informatie

High trust High penalty. Inzicht en externe oriëntatie

High trust High penalty. Inzicht en externe oriëntatie High trust High penalty Inzicht en externe oriëntatie Presentatie Hans Niemeijer, Strategisch Businesscontroller Antoine Nikkessen, Senior auditor / Risicomanager 1 Nu wordt een steeds groter deel van

Nadere informatie

NORMEN KWALITEITSLABEL SOCIAAL WERK

NORMEN KWALITEITSLABEL SOCIAAL WERK NORMEN KWALITEITSLABEL SOCIAAL WERK Opzet De normen zijn afgeleid van de vastgestelde Kwaliteitswaarden van de branche Sociaal Werk. Ze zijn ingedeeld in drie hoofdgroepen, die de opzet van deze Branchecode

Nadere informatie

Intern controlesysteem PEVA RWWOOV. Artikel 17 van de samenwerkingsovereenkomst tussen het provinciebestuur en de PEVA omschrijft:

Intern controlesysteem PEVA RWWOOV. Artikel 17 van de samenwerkingsovereenkomst tussen het provinciebestuur en de PEVA omschrijft: Intern controlesysteem PEVA RWWOOV 2016 1. Omkadering: Artikel 17 van de samenwerkingsovereenkomst tussen het provinciebestuur en de PEVA omschrijft: RWOOV verbindt zich ertoe te voorzien in een systeem

Nadere informatie

Praktijk KEG Viataal. Ellen Blaauwwiekel

Praktijk KEG Viataal. Ellen Blaauwwiekel Risicomanagement. Praktijk KEG Viataal Groep Ellen Blaauwwiekel Coördinator Risicobeheer PROGRAMMA: Organisatieomschrijving Doel risicomanagement binnen KEG Viataal Groep Factoren extern welke een rol

Nadere informatie

ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR

ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR Jan A. Kamphuis Voorzitter NVDO Sectie Food, Beverages & Farma / Partner Traduco B.V. Food Event 2015 De Verkadefabriek, Den Bosch 03 december

Nadere informatie

Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk

Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk Kerngegevens Gegevens organisatie Gegevens zelfevaluatie Naam en adres organisatie Zelfevaluatie ingevuld op [Datum] Scope [werkzaamheden, onderdelen en locaties

Nadere informatie

Circulaire inkoop: van droom naar werkelijkheid Inkoop heeft sleutel in handen

Circulaire inkoop: van droom naar werkelijkheid Inkoop heeft sleutel in handen Circulaire inkoop: van droom naar werkelijkheid Inkoop heeft sleutel in handen Green Deal Circulaire Inkoop Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA Utrecht, 16 januari 2014 Leadership Entrepreneurship

Nadere informatie

RI&E Wat, waarom en hoe?

RI&E Wat, waarom en hoe? RI&E Wat, waarom en hoe? FEBEM / FEGE 4 juni 2012 Rik Brebels Corporate Advisor SHEQ van Gansewinkel Groep 1 Inhoud 1. RI&E 2. Taak Risico Analyse TRA 3. Plan van aanpak RI&E RI&E = Risico-inventarisatie

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie

Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie Jolly@rbogv.nl Inleiding Om verschillende typen incidenten als gevolg van

Nadere informatie

Hoe kan de governance in de ziekenhuissector worden verbeterd?

Hoe kan de governance in de ziekenhuissector worden verbeterd? Hoe kan de governance in de ziekenhuissector worden verbeterd? Voorstellen Leo Schoots, 64 jaar Tandheelkunde, bedrijfskunde Interim-bestuurder Kerndocent Succesvol Besturen van Ziekenhuizen (Sioo & BoerCroon)

Nadere informatie

Realiseer uw inkoopambities met behulp van Data Workshop Dun & Bradstreet

Realiseer uw inkoopambities met behulp van Data Workshop Dun & Bradstreet Workshop Dun & Bradstreet NEVI INKOOPDAG 2015 BJÖRN VAN RAAK MIKE VAN KESSEL ROSANNA VAN DER WOUDE Agenda Introductie Dun & Bradstreet Welke trends & uitdagingen zien wij in de markt? Interactieve break-out

Nadere informatie

Trends en ontwikkelingen vanuit Engineering en Schadelastreductie in de verzekeringsindustrie: Totale Risicokosten

Trends en ontwikkelingen vanuit Engineering en Schadelastreductie in de verzekeringsindustrie: Totale Risicokosten Trends en ontwikkelingen vanuit Engineering en Schadelastreductie in de verzekeringsindustrie: Totale Risicokosten Marcel Hanssen Aon Global Risk Consulting Rotterdam Property Risk Control & Engineering

Nadere informatie

Risicomanagement voor het MKB. Remko Renes Ruud Snoeker

Risicomanagement voor het MKB. Remko Renes Ruud Snoeker Risicomanagement voor het MKB Remko Renes Ruud Snoeker Agenda 1. Introductie risico-dialoog 2. Voorbereiding & risico-gesprek 3. Rapporteren & afstemming 4. Uitvoering & evaluatie De aanpak bestaat uit

Nadere informatie

Risicomanagementfunctie

Risicomanagementfunctie Risicomanagementfunctie Good practices uit de praktijk Martin van der Pot en Petra Kleine Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018 Inhoud 1. Beeld uit DNB onderzoeken 2. Stellingen en DNB Good practices

Nadere informatie

De remuneratie disclosure is conform artikel 25 van de RBB.

De remuneratie disclosure is conform artikel 25 van de RBB. Remuneratie disclosure 2013 De remuneratie disclosure betreft de remuneratie van de leden van de Raad van Bestuur, de leden van de Raad van Commissarissen en de groep functionarissen die in het nieuwe

Nadere informatie

Enterprise Resource Planning

Enterprise Resource Planning Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 2 Re-engineering en systemen voor Enterprise Resource Planning Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen De factoren

Nadere informatie

Syllabus. Leerdoelen voor de European Business Competence* Licence, EBC*L Niveau A

Syllabus. Leerdoelen voor de European Business Competence* Licence, EBC*L Niveau A Syllabus en voor de European Business Competence* Licence, EBC*L Niveau A Modules: Bedrijfsdoelstellingen & kengetallen Financiële administratie Kosten & prijzen Bedrijfsvorm & wetgeving EBC*L International,

Nadere informatie

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam

Nadere informatie

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2012-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Aanleiding en kader b. Proces 2. Risicomanagement a. Risico's en risicomanagement b. Invoering van risicomanagement

Nadere informatie

Paul Klukhuhn MBA 11 maart 2014 1www.risicomanagementacademie.nl

Paul Klukhuhn MBA 11 maart 2014 1www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement: Inventarisatie & analyse Paul Klukhuhn MBA 11 maart 2014 1www.risicomanagementacademie.nl PROGRAMMA 09.00-12.30 Identificatie Welkom & voorstelrondje Definitie risicomanagement en risico

Nadere informatie

Inleiding Logistiek, Hoofdstuk 2 13 april 2007

Inleiding Logistiek, Hoofdstuk 2 13 april 2007 Comptenties Inleiding Logistiek Hoofdstuk 2 Logistieke concepten Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je vertellen wat: een regelkring is; het doel is van logistiek; wat Value-Added Partnership inhoudt;

Nadere informatie

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015 Assetmanagement Resultaten maturityscan 14 januari 2015 De 7 bouwstenen van Assetmanagement 2 22.Afwijkingen en herstelacties 23. Preventieve acties 24. Verbetermanagement 5.Leiderschap en betrokkenheid

Nadere informatie

Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS

Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS 26 november 2014 Aart Bitter@ISGcom.nl www.information-security-governance.com Disaster Recovery Plan 2 The Bitter Brew Case To Brew or not to Brew, That s

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Business Continuity Management

Business Continuity Management Business Continuity Management Aart Bitter - 14 januari 2014 SAFER, SMARTER, GREENER Praktijk case Wij zijn als bierbrouwerij voorgedragen om onze producten te leveren aan het Holland House tijdens het

Nadere informatie

Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard

Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding Risicomanagement... 4 Doel risicomanagement Stappen risicomanagement Risicobeheersing Taken en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn?

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? 7 september 2017 Erik Breijer 1 Waarom Risicomanagement? Wat is aanleiding om met risicomanagement te starten:

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Managementverklaring

CO2 prestatieladder Managementverklaring CO2 prestatieladder Versie: Definitief Datum: Februari 2018 Eis: 2.B.4 Opgesteld Goedgekeurd Goedgekeurd J.M. Kroes E.G. Kroes Pagina: 2 MANAGEMENTVERKLARING Het Kwaliteit-, Arbo- en Milieubeleid (KAM-beleid)

Nadere informatie

In 10 stappen naar een managementsysteem

In 10 stappen naar een managementsysteem In 10 stappen naar een managementsysteem Luc Bortels Publisher HSE 9/2/2017 Luc Bortels Publisher Health, Safety & Environment bij Wolters Kluwer meer dan 25 jaar ervaring in het opzetten van systemen

Nadere informatie

IT Beleid Bijlage R bij ABTN

IT Beleid Bijlage R bij ABTN IT Beleid Dit document heeft 8 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 Bestuur 18 december 2018 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Scope van het IT Beleid 1 3. IT risico s

Nadere informatie

Risicomanagement en Weerstandsvermogen

Risicomanagement en Weerstandsvermogen Risicomanagement en Weerstandsvermogen Boxmeer, 28 september 2010 tbo . Inhoudsopgave Risicomanagement en weerstandsvermogen 1. Inleiding...3 1.1. Aanleiding... 3 1.2. Doelstelling en reikwijdte... 3 1.3.

Nadere informatie

Integraal Beheermodel Centrale Examencommissie. Mr. Martine Pieters Justus Tengbergen MBA Drs. Ing. Nico Scheeres RC

Integraal Beheermodel Centrale Examencommissie. Mr. Martine Pieters Justus Tengbergen MBA Drs. Ing. Nico Scheeres RC Integraal Beheermodel Centrale Examencommissie Mr. Martine Pieters Justus Tengbergen MBA Drs. Ing. Nico Scheeres RC Agenda Voorgenomen wetswijziging examencommissies mbo Examencommissie Taken en bevoegdheden

Nadere informatie

SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern

SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern Programma 13.30 uur Opening 13.40 uur Risicomanagement in het onderwijs door Marien Rozendaal RA 14.30 uur Pauze 15.00 uur Risicomanagement

Nadere informatie

Bedrijfscontinuïteitsmanagement en crisiscommunicatie Kadering

Bedrijfscontinuïteitsmanagement en crisiscommunicatie Kadering Bedrijfscontinuïteitsmanagement en crisiscommunicatie Kadering Carolina Stevens Departement Bestuurszaken Seminarie crisis- en reputatiemanagement Consciencegebouw 6 oktober 2009 Inhoud 1. Wat is bedrijfscontinuïteitsmanagement?

Nadere informatie

Studiedag VZI Risicomanagement Toepassing van gecertificeerde kwaliteitsmanagementsystemen Kees van Putten, DEKRA Solutions B.V.

Studiedag VZI Risicomanagement Toepassing van gecertificeerde kwaliteitsmanagementsystemen Kees van Putten, DEKRA Solutions B.V. Studiedag VZI Risicomanagement Toepassing van gecertificeerde kwaliteitsmanagementsystemen Kees van Putten, DEKRA Solutions B.V. Een kwaliteitsmanagementsysteem helpt bij de beheersing van risico s Want

Nadere informatie

Focus op risico s en kansen

Focus op risico s en kansen Datum 18 april 2016 Focus op risico s en kansen HKZ Kwaliteitsdag april 2016 dia: 1 Even voorstellen Wie ik ben? adviseur gezondheidszorg Beleid en Kwaliteit, Adcase begeleiding bij kwaliteitsmanagement

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

Risk & Compliance Charter Clavis Family Office B.V.

Risk & Compliance Charter Clavis Family Office B.V. Risk & Compliance Charter Clavis Family Office B.V. Datum: 15 april 2013 Versie 1.0 1. Inleiding Het Risk & Compliance Charter (charter) bevat de uitgeschreven principes, doelstellingen en bevoegdheden

Nadere informatie

Nota Risicomanagement Echt-Susteren 2015

Nota Risicomanagement Echt-Susteren 2015 Nota Risicomanagement Echt-Susteren 2015 Datum : 19 februari 2015 Afdeling: ConcernController - 1 - Nota Risicomanagement INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2 Waarom doen we aan risicomanagement?

Nadere informatie

CONCEPT DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. Good Practice Kapitaalbeleid kleine verzekeraars

CONCEPT DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. Good Practice Kapitaalbeleid kleine verzekeraars CONCEPT DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. Good Practice Kapitaalbeleid kleine verzekeraars Good Practice van De Nederlandsche Bank N.V. van [DATUM] 2014, houdende een leidraad met betrekking tot het kapitaalbeleid

Nadere informatie

HOLLEBLOC 4Cast Model voor TOEKOMST ONDERZOEK

HOLLEBLOC 4Cast Model voor TOEKOMST ONDERZOEK voor ONDERZOEK KWALITATIEF: BELEID EN STRATEGIE KWANTITATIEF: PROGNOSES + WAARDEINDICATIES RESULTAAT: VOORUITBLIK + WAARDECREATIE beschrijving activiteiten... realistische prognoses 3 Risk Mgt 4 Jaarcijfers+

Nadere informatie

Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!

Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Montae Educatiesessie Maarten Heikoop 1 De wereld verandert 2 Visie op toezicht 2018-2022 Thema s 2018 1. Evenwichtige financiële keuzes

Nadere informatie

Profiel raad van toezicht Jeroen Bosch Ziekenhuis

Profiel raad van toezicht Jeroen Bosch Ziekenhuis BIJLAGE A Profiel raad van toezicht Jeroen Bosch Ziekenhuis Dit profiel is vastgesteld op 28 mei 2013 op grond van het bepaalde in artikel 3.1 van het reglement van de raad van toezicht. 1. Profiel raad

Nadere informatie

Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank. K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005

Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank. K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005 Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005 Agenda 1) Algemeen Internal Audit 2) Waarom frequenteren van onderzoeken 3) Totstandkoming en inhoud Missie Internal

Nadere informatie

Integraal risicomanagement

Integraal risicomanagement Samenvatting Integraal risicomanagement in 40 Nederlandse ziekenhuizen Inhoud Inleiding 3 Onderzoeksvragen 3 Integraal risicomanagement onvoldoende beschreven 4 Aanbevelingen 5 Over VvAA 7 2 VvAA Risicomanagement

Nadere informatie

Compliance risicoanalyse

Compliance risicoanalyse Compliance risicoanalyse Leergang Compliance Professional 10 januari 2018 dr. mr. ir. Richard Hoff 1 2 3 4 Organisatie - een geheel van mensen en middelen dat bepaalde doelen wenst te bereiken doelen stellen

Nadere informatie

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft

Nadere informatie

Van. Opdrachtgever leverancier. naar. Samen ondernemen. Jeroen Kingma 19 april 2011

Van. Opdrachtgever leverancier. naar. Samen ondernemen. Jeroen Kingma 19 april 2011 Van Opdrachtgever leverancier naar Samen ondernemen Jeroen Kingma 19 april 2011 Nieuwe wereld vraagt om nieuwe waarden Ontwikkelen vanuit de zorgvisie Situatie begin 2006 Schuivende panelen 2006: mislukte

Nadere informatie

Het wat en hoe van risicomanagement. LOKmml-bijeenkomst donderdag 24 maart 2016

Het wat en hoe van risicomanagement. LOKmml-bijeenkomst donderdag 24 maart 2016 Het wat en hoe van risicomanagement LOKmml-bijeenkomst donderdag 24 maart 2016 Opbouw presentatie Introductie Douwe Meetsma Normvereisten uit ISO 15189 en context Wat is Risico management Operationeel

Nadere informatie

Risicomanagement Transities

Risicomanagement Transities Risicomanagement Transities 1. Inleiding In deze rapportage worden de risico s en de mogelijke beheersmaatregelen benoemd die verband houden met de te realiseren transities rondom Jeugdzorg, Participatie

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid 2.1 KAM beleidsverklaring De directie van Axent Groen BV onderschrijft het volgende KAM-beleid: Het beleid is er op gericht te willen

Nadere informatie

RISICOMANAGEMENT Sprengenland Wonen

RISICOMANAGEMENT Sprengenland Wonen 1 RISICOMANAGEMENT Sprengenland Wonen Versie : 2013-001 Ingangsdatum : 1 december 2013 Vastgesteld door het bestuur : 7 november 2013 Goedgekeurd door de Raad van Commissarissen : 25 november 2013 2 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Gevolgen terroristische aanslag in Nederland voor de Hotellerie. Specifiek voor hotels die dagelijks veel buitenlandse gasten verwelkomen

Gevolgen terroristische aanslag in Nederland voor de Hotellerie. Specifiek voor hotels die dagelijks veel buitenlandse gasten verwelkomen Gevolgen terroristische aanslag in Nederland voor de Hotellerie Specifiek voor hotels die dagelijks veel buitenlandse gasten verwelkomen Inhoudsopgave 1 Samenvatting 2 2 Inleiding 4 3 Wat is het probleem

Nadere informatie

Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013

Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013 Toezicht op Financiën Wim Touw 17 april 2013 Agenda OMGEVING FINANCIEEL MANAGEMENT SOFT CONTROLS DE ROL VAN DE ACCOUNTANT SPECIFIEKE VRAGEN 1 OMGEVING 2 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Nadere informatie

Overleven in zwaar weer Jaarcongres 2012 van het vakblad Management Kinderopvang

Overleven in zwaar weer Jaarcongres 2012 van het vakblad Management Kinderopvang Overleven in zwaar weer Jaarcongres 2012 van het vakblad Management Kinderopvang Workshop 1 Managementinformatie voor een nieuwe koers Tony Weggemans Directeur AYIT Consultancy en coördinator Netwerk Professionals

Nadere informatie

Risicomanagement in de zorg. Jacques Van keirsbilck Risk and insurance coach Oktober 2015

Risicomanagement in de zorg. Jacques Van keirsbilck Risk and insurance coach Oktober 2015 Risicomanagement in de zorg Jacques Van keirsbilck Risk and insurance coach Oktober 2015 1 Risicomanagement Iets nieuws? Een zoveelste hype? In elke onderneming of organisatie wordt aan risicomanagement

Nadere informatie

O R M Wat is een risico? Retail 2

O R M Wat is een risico? Retail 2 Wat is een risico? 2 ORM Retail Wat is een risico? 3 ORM Retail Wat is een risico? 4 ORM Retail Wat is een risico? 5 ORM Retail Waarom risicomanagement? Dreigingen Virussen Eisen Sarbanes Oxley Act (SOX)

Nadere informatie

FiMiS 1. AML_CIS - AML for Self Managed CIS - 31/12/ Open / Initial. 1. Onderneming

FiMiS 1. AML_CIS - AML for Self Managed CIS - 31/12/ Open / Initial. 1. Onderneming 1. Onderneming Algemene informatie Naam van de ICB 1.1 FiMiS 1 KBO-nummer 1.2 0000000099 Naam van de persoon die deze vragenlijst invult 1.10 Functie 1.11 Is de instelling een zelfbeheerde ICB? 1.50 Verhandelt

Nadere informatie

Welkom. 11 april 2019

Welkom. 11 april 2019 Welkom 11 april 2019 Thema APMP Congres Overleef je?! Inkoop en verkoop noodgedwongen in het huwelijksbootje? 2 Workshop Inkopers en verkopers zijn de gatekeepers voor hun organisaties. Ze zitten in de

Nadere informatie

Risicomanagement en weerstandsvermogen. 1. Inleiding

Risicomanagement en weerstandsvermogen. 1. Inleiding Risicomanagement en weerstandsvermogen 1. Inleiding Met deze nota wordt het beleid op gebied van risicomanagement en de spelregels voor de uitvoering vastgelegd, in het bijzonder waar het financiële risico

Nadere informatie

BUSINESS CONTINUITEIT

BUSINESS CONTINUITEIT BUSINESS CONTINUITEIT BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Tine Bernaerts, Consultant risk management, Amelior Business Continuity Management volgens ISO 22301: Societal Security Business Continuity Management

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van fysieke beveiliging. Over Thimo Keizer

De toegevoegde waarde van fysieke beveiliging. Over Thimo Keizer Over Thimo Keizer Met een kritische, out of the box, analytische blik help ik organisaties met bedrijfskundige vraagstukken waaronder change management, integrale beveiliging en risico management. Af van

Nadere informatie