Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!"

Transcriptie

1 Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Montae Educatiesessie Maarten Heikoop 1

2 De wereld verandert 2

3 Visie op toezicht Thema s Evenwichtige financiële keuzes en transparantie 4 2. Toekomstgerichtheid, visie en strategie 3. Beheersing pensioenuitvoering in een digitaliserende omgeving 4. Klaar voor IORP II 3

4 DNB doet onderzoek naar Visie en Strategie DNB Visie op Toezicht Financiële instellingen hebben naast een heldere strategie ook voldoende verandervermogen om in te spelen op de komende ontwikkelingen. 4 DNB let erop dat instellingen aantoonbaar maken dat zij strategische besluiten ook daadwerkelijk kunnen implementeren.

5 Doel: weerbare en wendbare pensioenfondsen Centrale vragen: o Zijn pensioenfondsen voorbereid op de toekomst? o Hebben pensioenfondsen zicht op strategische risico s? o En anticiperen pensioenfondsen hierop? DNB onderzoek: o In 2016 start bij grote fondsen o In 2017 start bij overige fondsen o In 2018 vervolg bij alle fondsen 5

6 Wettelijke verankering in de Code Pensioenfondsen Code Pensioenfondsen (1 juli 2014) Pensioenwet Art.102a Bestuur draagt zorg voor vastlegging doelstellingen en uitgangspunten, waaronder risicohouding. Bestuur draagt zorg voor opdrachtaanvaarding van uit te voeren pensioenregelingen. Art. 143 Een pensioenfonds borgt beheerste en integere bedrijfsvoering, waaronder het Jan beheersen van bedrijfsprocessen en bedrijfsrisico's (Art. 143, lid 2a) Bestuur stelt een missie, visie en strategie op. Zorgt ook voor heldere en gedocumenteerde beleids- en verantwoordingscyclus. Bestuur toetst periodiek effectiviteit eigen beleid en stuurt zonodig bij. 18. Bestuur beschrijft in jaarverslag missie-visie-strategie pensioenfonds. Ook of en in hoeverre het fonds de gestelde doelen heeft bereikt. 19. Bestuur legt verantwoording af over gerealiseerde uitkomsten beleid en de beleidskeuzes die voor de toekomst eventueel worden gemaakt.

7 Wat verstaan we onder visie en strategie? Missie Waarom we bestaan Waar we in geloven (kernwaarden) Visie Waar willen we naartoe (korte en middellange termijn) Strategie Wat moeten we doen Toetsing aan doelstellingen Maatregelen a.d.h.v. scenario s 7

8 Ontwikkeling Ontwikkeling Missie Veranderen op basis van visie en strategie Ontwikkeling Huidige situatie Strategie Visie Missie 8

9 Vraag aan u als verantwoordelijk pensioenfondsbestuurder: Wat is uw top-of-mind strategisch risico? 9

10 Inventarisatie strategische risico s Macro-niveau Sectorniveau Instellingsniveau Acuut 3-jaar 10

11 Strategische risico-indicatoren Indicator Beoordeling strategisch risico Laag risico Hoog risico 1. Risico beheersing en financiële opzet 2. Financiële afhankelijkheid van de sponsor (in de nabije toekomst) 3. Budget voor veranderingen 4. Opvatting of houding t.o.v. veranderen 5. Kennis en kunde om veranderingen effectief te initiëren en te realiseren 6. Toekomst-vastheid van de huidige regeling 7. Strategische kracht PUO en het vermogen om veranderingen te realiseren 8. Rolopvatting en houding sociale partners inzake pensioen 9. Draagvlak bij werkgever (voor de huidige regeling) 10. Draagvlak deelnemer 11 10

12 De status van het onderzoek (eind 2017) Grote fondsen (T3/T4): o Strategische risico s in kaart o Beheersing strategische risico s opgenomen in actuele strategie o Dialoog tussen fondsen en DNB en monitoring uitvoer strategie Overige fondsen (T2): o Strategiedocumenten gereed o Dialoog tussen grootste T2 fondsen (> 2mrd) en DNB o Onderzoek toekomstbestendigheid kwetsbare fondsen 12

13 Belangrijkste bevindingen grote pensioenfondsen 1. Huidige regeling is financieel en operationeel niet toekomstbestendig 3. Rolopvatting en houding sociale partners vermindert verandercapaciteit 2. Uitvoering van de administratie is complex en verandering moeilijk te bereiken 4. Bestuur wil veranderen maar mist soms kennis en kunde om verandering te realiseren 13

14 Wat kunt u morgen als bestuur doen? Agendeer het onderwerp strategie structureer uw agenda / pensioenfonds-huis op orde Actief stakeholder management creëer breed draagvlak voor uw strategie Reductie complexiteit regeling anticipeer op uitvoerbaarheid binnen nieuwe wetgeving Robuustheid van de pensioenuitvoering zorg voor realistisch beeld van executiekracht van uw puo Bestuurlijke verandercapaciteit reflecteer op aanwezige kennis / kunde binnen uw bestuur 14

15 Vervolgstappen Verdere dialoog sector en DNB over strategische risico s en hoe deze worden geadresseerd in de huidige strategie Inzicht in de actuele situatie van de gerealiseerde beheersing van de strategische risico s bij de fondsen (de echte netto risico s) Voorbeelden: Gevolgen voor uw fonds bij mogelijk verlaging fiscaal kader Impact van mogelijke bestandswijzigingen voor uw fonds 15

Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen

Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen Delen uitkomsten Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen Patrick Corveleijn DNB Toezicht Pensioenen, 14 November 2016 Agenda Introductie: aanleiding en opzet onderzoek Uitkomsten Algemeen beeld Beleid Risicomanagement

Nadere informatie

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe

Nadere informatie

Algemene vergadering van deelnemers. 21 juni 2016

Algemene vergadering van deelnemers. 21 juni 2016 Algemene vergadering van deelnemers 21 juni 2016 1 Agenda 1. Opening 2. Verslag AV van Deelnemers d.d. 23 juni 2015 3. Verslag van het bestuur 4. Verslag van het verantwoordingsorgaan 5. Verslag van de

Nadere informatie

Strategy, business and technology. Normenkader. Versie 5.1

Strategy, business and technology. Normenkader. Versie 5.1 Strategy, business and technology Normenkader Versie 5.1 Introductie Het VO heeft een takenpakket. Dat kan worden ingedeeld naar: overleg, advisering en beoordeling. Een VO dat zijn eigen normen expliciet

Nadere informatie

VITP Toezichtcode 2019

VITP Toezichtcode 2019 VITP Toezichtcode 2019 Vier principes vormen het fundament van de toezichtcode: 1. De zorg voor het pensioen van de deelnemer is leidend voor het toezichthouden De primaire taak van een pensioenfonds is

Nadere informatie

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Met normen kan een Verantwoordingsorgaan (VO) zijn verantwoordelijkheden (oordelen, adviseren en overleggen) beter uitoefenen. Penvita onderscheidt algemene

Nadere informatie

WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER

WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 6 juni 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Samenhang met de keuze voor een bestuursmodel...

Nadere informatie

RiskTransparant, deel 6. Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen.

RiskTransparant, deel 6. Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen. RiskTransparant, deel 6 Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen. In deze zesde serie uit een reeks van zeven, delen wij graag onze kennis met

Nadere informatie

Heel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken.

Heel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken. Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij het congres Pensioen Update van Euroforum op 8 december 2016 Dames en heren, Heel veel dank voor de uitnodiging

Nadere informatie

Profielschets bestuurslid namens vroegpensioengerechtigden VPTech

Profielschets bestuurslid namens vroegpensioengerechtigden VPTech Profielschets bestuurslid namens vroegpensioengerechtigden VPTech Inleiding Het bestuur van het pensioenfonds heeft in het kader van de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen (WVBP) gekozen voor het paritaire

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid 2015

Uitbestedingsbeleid 2015 Uitbestedingsbeleid 2015 versie 16 juni 2015 1 1. Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue (verder: TrueBlue) heeft uit strategische overwegingen delen van haar bedrijfsprocessen en activiteiten

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, 30 november 2016

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, 30 november 2016 1 Het bestuur voert voor alle belanghebbenden van het pensioenfonds als goed huisvader de pensioenregeling uit: de regeling in ontvangst nemen, aanvaarden en beheren, de gelden beleggen, de pensioenen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beloningsbeleid SPW. 26 Juni 2018 Versie 9.1

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beloningsbeleid SPW. 26 Juni 2018 Versie 9.1 Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beloningsbeleid SPW 26 Juni 2018 Inhoudsopgave Versiebeheer... 3 1 Inleiding... 4 2 Doel beloningsbeleid... 4 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 4 4 Overzicht

Nadere informatie

Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten

Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten Dit Bestuursreglement beschrijft de werkwijze van het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten (verder

Nadere informatie

VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015. Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe

VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015. Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015 Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe Piet Hein Oyens Diverse management functies bij O&vE, Van Lanschot, EuroCard/MasterCard, Interpay en Equens (1-1- 1990

Nadere informatie

IORP II: De gevolgen

IORP II: De gevolgen Karel Bunte Februari 2018 Aanleiding De Europese Unie zet zich in voor de duurzame ontwikkeling van een economische en monetaire unie met een vrije interne markt. Binnen de wereld van pensioenen ontwierp

Nadere informatie

Integraal Risicodashboard Pensioenfonds <Naam>

Integraal Risicodashboard Pensioenfonds <Naam> Integraal Risicodashboard Pensioenfonds Concept vulling / Leeswijzer Integraal Risicodashboard Met de Risk-- is aangesloten op de gelaagde informatie verstrekking over de pensioenregeling

Nadere informatie

Hans Kennis 18 & 20 september Het optimale bedrijfsmodel

Hans Kennis 18 & 20 september Het optimale bedrijfsmodel Hans Kennis 18 & 20 september 2018 Het optimale bedrijfsmodel Wat gaan we vandaag met u bespreken? Voor bestuurders zijn kosten altijd een belangrijk onderdeel geweest van de discussie over het bedrijfsmodel

Nadere informatie

Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014

Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014 Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014 2 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Achtergrond Wet versterking bestuur pensioenfondsen 3. Wet versterking bestuur pensioenfondsen 4. Wijzigingen

Nadere informatie

WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER

WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 14 september 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Bestuur... 4 3.2. Taken- en rolverdeling...

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst 12, 14 en 19 september 2017 Alwin Oerlemans Cor van Zanden Bestuur Welkom weer namens compleet het bestuur Welkom namens het VO Evelien Sangers Emile Toes Gerlinde Blokland Samir

Nadere informatie

Goed mkb-bestuur en de rol van de accountant

Goed mkb-bestuur en de rol van de accountant Goed mkb-bestuur en de rol van de accountant Agenda Voor de pauze: introductie en een ondernemer over het Diamond model Pauze: 17.30-18:30 uur Na de pauze toepassing van het Diamond model in de praktijk

Nadere informatie

TOETREDINGSBELEID. Francis van Bergenhenegouwen het nederlandse pensioenfonds Rutger de Wit Ortec Finance. 13 september 2017

TOETREDINGSBELEID. Francis van Bergenhenegouwen het nederlandse pensioenfonds Rutger de Wit Ortec Finance. 13 september 2017 TOETREDINGSBELEID Francis van Bergenhenegouwen het nederlandse pensioenfonds Rutger de Wit Ortec Finance 13 september 2017 Agenda Toetreden tot het APF: de opties Single-client kring Multi-client kring

Nadere informatie

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds PROFIELSCHETS NIET UITVOEREND BESTUURDER Stichting Stichting behoort tot de grootste ondernemingspensioenfondsen van Nederland met een belegd vermogen van bijna 18 miljard euro. Het pensioenfonds voert

Nadere informatie

Stip aan de horizon. Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014

Stip aan de horizon. Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014 Stip aan de horizon Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014 Prof. Dr. Olaf Sleijpen Instituut voor Pensioeneducatie Divisiedirecteur Den Haag, 11 december 2013 Agenda Prioriteiten voor 2014 in een

Nadere informatie

Update Code Pensioenfondsen

Update Code Pensioenfondsen 24 april 2013 Update Code Pensioenfondsen Mila Hoekstra 2 Thema s 1. Taak en werkwijze 2. Diversiteit 3. Integer handelen 4. Beloning 5. Uitvoering, uitbesteding en kosten 6. Risicomanagement 7. Verantwoord

Nadere informatie

Belangenverstrengeling: een belangwekkend thema

Belangenverstrengeling: een belangwekkend thema Belangenverstrengeling: een belangwekkend thema Pensioenfondsen beschikken gezamenlijk over circa 1000 miljard euro. Vrijwel alle werkzaamheden in het kader van het beheer van dit omvangrijke vermogen en

Nadere informatie

Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 11 juni uur

Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 11 juni uur Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Dinsdag 11 juni 2019 15.30 uur 2 Agenda 1. Opening 2. Mogelijke verlaging 3. Pensioenbeheer 4. Vermogensbeheer 5. Verantwoordingsorgaan 6. Jaarverslag

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland

Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Algemene Deelnemersvergadering 10 oktober 2017 Working together for a safer world Agenda 1) Opening en mededelingen, voorstellen nieuwe voorzitter Piet Molenaar 2) Ingekomen stukken 3) Financiële situatie

Nadere informatie

Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten

Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten Dit Bestuursreglement beschrijft de werkwijze van het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten (verder

Nadere informatie

Investeren in vertrouwen. Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015

Investeren in vertrouwen. Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015 Investeren in vertrouwen Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015 1 Pensioenfonds Zorg en Welzijn: het pensioenfonds voor de sector zorg en welzijn Het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 beschrijft welke

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, mei 2016

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, mei 2016 1 Het bestuur voert voor alle belanghebbenden van het pensioenfonds als goed huisvader de pensioenregeling uit: de regeling in ontvangst nemen, aanvaarden en beheren, de gelden beleggen, de pensioenen

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF METRO PENSIOENFONDS. Metro Pensioenfonds brengt pensioenadministratie en communicatie onder bij Achmea Pensioenservices. Waarom?

NIEUWSBRIEF METRO PENSIOENFONDS. Metro Pensioenfonds brengt pensioenadministratie en communicatie onder bij Achmea Pensioenservices. Waarom? NIEUWSBRIEF METRO PENSIOENFONDS JANUARI 2019 Metro Pensioenfonds brengt pensioenadministratie en communicatie onder bij Achmea Pensioenservices. Waarom? Op 1 januari 2019 is de pensioenadministratie van

Nadere informatie

Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds

Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds Profielschets risicomanager Datum: 25 juli 2016 vergunning van De Nederlandsche Bank voor het uitoefenen van het bedrijf van algemeen pensioenfonds als bedoeld in

Nadere informatie

Doet het ertoe? 2015 Arie Slottje 1

Doet het ertoe? 2015 Arie Slottje 1 Doet het ertoe? 1 » Ontwikkeling van governance (3)» Ontwikkeling pension fund governance (4-7)» Governance: doet het ertoe? (8-16)» Uitdagingen voor nu en de toekomst (18-22)» Conclusies (24) 2 Variabelen

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018 Profielschets lid Raad van Toezicht 6 maart 2018 71649 092004 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens de kenmerken van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (Bpf Kappers)

Nadere informatie

Het optimale bedrijfsmodel vanuit het perspectief van kosten efficiency 2 9 N O V E M B E R

Het optimale bedrijfsmodel vanuit het perspectief van kosten efficiency 2 9 N O V E M B E R Het optimale bedrijfsmodel vanuit het perspectief van kosten efficiency 2 9 N O V E M B E R 2 0 1 7 Agenda Wat is het vertrekpunt voor een bestuur? Case study Optimaal bedrijfsmodel vanuit kosten perspectief

Nadere informatie

Pensioen in uitvoering

Pensioen in uitvoering Pensioen in uitvoering Pensioen in uitvoering Morgen is vandaag Morgen is vandaag is het motto van APG Het verwoordt dat APG zich elke dag opnieuw inzet voor het pensioen van morgen. Het onderstreept dat

Nadere informatie

Beloningsbeleid. 17 juni 2015

Beloningsbeleid. 17 juni 2015 Beloningsbeleid 17 juni 2015 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 Hoofdstuk 2 Doel beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 4 Overzicht beloningen... 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE)

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) Stichting Pensioenfonds Mercer 1. Algemene kenmerken Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Mercer (SPM) is een (paritair) bestuur

Nadere informatie

VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF

VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF Inleiding De raad van toezicht van Laverhof heeft de wettelijke taak toezicht te houden op de besturing door de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken binnen Laverhof

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

HEALTH WEALTH CAREER 20 MANIEREN OM VERTROUWEN IN PENSIOENFONDSEN TE VERGROTEN

HEALTH WEALTH CAREER 20 MANIEREN OM VERTROUWEN IN PENSIOENFONDSEN TE VERGROTEN HEALTH WEALTH CAREER 20 MANIEREN OM VERTROUWEN IN PENSIOENFONDSEN TE VERGROTEN INTRODUCTIE Deelnemers geven de pensioenfondsen gemiddeld een 5.9 in 2016, dit is nagenoeg hetzelfde als in 2015. 33% geeft

Nadere informatie

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september 2018 Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen 1 Doel van vandaag Aanleiding: vanaf 13 januari 2019 wordt wet- en regelgeving IORP II

Nadere informatie

Nationaal. Pensioen Onderzoek. Resultaten deelnemersonderzoek NPO februari 2013

Nationaal. Pensioen Onderzoek. Resultaten deelnemersonderzoek NPO februari 2013 Nationaal Pensioen Onderzoek II Resultaten deelnemersonderzoek NPO februari 2013 Het Nationaal Pensioen Onderzoek is een onafhankelijk initiatief van Financial Marketing-bureau Bridgevest, Pensioen Bestuur

Nadere informatie

Horizontaal Toezicht op eigen kracht

Horizontaal Toezicht op eigen kracht Donderdag 21 september 2017 Horizontaal Toezicht op eigen kracht Sylvia Verhoef, directeur Margriet van der Meijden, senior adviseur Opbouw Inleiding Horizontaal toezicht Onze visie: Horizontaal toezicht

Nadere informatie

Beloningsbeleid. 27 november 2018

Beloningsbeleid. 27 november 2018 Beloningsbeleid 27 november 2018 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 Hoofdstuk 2 Doel beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 4 Overzicht beloningen... 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Toezicht op beleggingen

Toezicht op beleggingen Toezicht op beleggingen Studiebijeenkomst VvP, 6 Jurgen Willemsen Inhoud Sectie 1: Introductie toezicht op het beleggingsbeleid Sectie 2: Overzicht vermogensbeheeronderzoeken Sectie 3: Veranderingen in

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019 Profielschets lid Raad van Toezicht 20 mei 2019 71649 092004 1. INLEIDING Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (hierna: Pensioenfonds Kappers) is het pensioenfonds voor de kappersbranche.

Nadere informatie

Beleidsregel ontheffingen Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling

Beleidsregel ontheffingen Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling Beleidsregel ontheffingen Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling Beleidsregel van De Nederlandsche Bank N.V. van 28 augustus 2007, nr. TB/2007/01465, inzake de verlening van ontheffingen

Nadere informatie

Wat is voor ons een optimaal bedrijfsmodel?

Wat is voor ons een optimaal bedrijfsmodel? Wat is voor ons een optimaal bedrijfsmodel? Montae educatiesessie Het optimale bedrijfsmodel voor pensioenfondsen 29 November 2017 Geraldine Leegwater Wat is vanmiddag uw doel? Wat is vanmiddag uw doel?

Nadere informatie

Compliance Charter. Pensioenfonds NIBC

Compliance Charter. Pensioenfonds NIBC Compliance Charter Pensioenfonds NIBC Vastgesteld in bestuursvergadering 9 december 2016 Inleiding Pensioenfonds NIBC voert de pensioenregeling van NIBC Bank N.V. uit. Het pensioenfonds is een stichting

Nadere informatie

Missie, visie en strategie; Intern toezicht; Interne cultuur en melding van klachten en onregelmatigheden; Diversiteit; en Verantwoording afleggen.

Missie, visie en strategie; Intern toezicht; Interne cultuur en melding van klachten en onregelmatigheden; Diversiteit; en Verantwoording afleggen. Vragenlijst enquête Introductie De Monitoringcommissie ode Pensioenfondsen laat een verdiepend onderzoek uitvoeren geïnspireerd op de aanbevelingen in de Rapportage Naleving ode Pensioenfondsen over 2014.

Nadere informatie

Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving

Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving Strategie egon Nederland Commissarissen symposium KPMG Amstelveen 9 oktober 2017 Aegon Future Fit Introductie Aegon

Nadere informatie

Visie op toezicht en bestuur Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Woonstichting t Heem

Visie op toezicht en bestuur Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Woonstichting t Heem Visie op toezicht en bestuur Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Woonstichting t Heem Versie: 9 juni 2017 Vastgesteld door Raad van Toezicht en Raad van Bestuur: 21 juni 2017 Inleiding Met de Invoering

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beloningsbeleid SPW 26 maart 2019 1 Inhoudsopgave Versiebeheer... 3 1 Inleiding... 4 2 Doel beloningsbeleid... 4 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 5

Nadere informatie

Pensioen: Onzekere zekerheid

Pensioen: Onzekere zekerheid Commissie Beleggingsbeleid en Risicobeheer Pensioen: Onzekere zekerheid Analyse en aanbevelingen Beleggingsbeleid en Risicobeheer van Nederlandse pensioenfondsen Vereniging van Pensioenrecht 9 maart 2010

Nadere informatie

Hoofdlijnen inhoud INTEGRITEITPLAN

Hoofdlijnen inhoud INTEGRITEITPLAN Hoofdlijnen inhoud INTEGRITEITPLAN Mei 2009 Hoofdlijnen inhoud integriteitplan De wettelijke verplichting voor integer handelen bij een pensioenfonds is opgenomen in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit

Nadere informatie

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen RAPPORT DIVISIE PENSIOEN & LEVEN Laan van Malkenschoten 20 Postbus 9150 7300 HZ Apeldoorn www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van 2013

Nadere informatie

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur,

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds Handelsregister

Nadere informatie

Reglement van de Raad van Toezicht

Reglement van de Raad van Toezicht Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel Reglement van de Raad van Toezicht Artikel 1 Begripsomschrijvingen Voor dit reglement zijn de begripsomschrijvingen zoals opgenomen in de statuten

Nadere informatie

Speech Bert Boertje,

Speech Bert Boertje, Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing EIGEN RISICO BEOORDELING Kompas voor risicosturing BELANG VAN RISICOSTURING Focus congres 2019 - Grip op risico 2 INTRODUCTIE Eigen Risico Beoordeling (ERB) Gebaseerd op artikel 28 van IORP II Richtlijn

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue Profielschets lid dagelijks bestuur Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue is op vrijwillige basis met binding via de ICK-cao opgericht door Werkgeversvereniging

Nadere informatie

Functieprofiel lid van de Raad van Toezicht Bpf Zoetwaren

Functieprofiel lid van de Raad van Toezicht Bpf Zoetwaren Functieprofiel lid van de Raad van Toezicht Bpf Zoetwaren 1.1 Taken De Raad van toezicht (hierna RvT of Raad) heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van

Nadere informatie

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?

Nadere informatie

4 maart Herijking rol

4 maart Herijking rol 4 maart 2019 Thought Leadership Pensioenrecht en Financieel recht Herijking rol Verantwoordingsorgaan nodig Nicolette Opdam T: +31 88 407 0428 E: nicolette.opdam@hvglaw.nl Bianca van Tilburg T: +31 88

Nadere informatie

BROODJE PENSIOENINFO. 3 en 5 oktober 2017

BROODJE PENSIOENINFO. 3 en 5 oktober 2017 BROODJE PENSIOENINFO 3 en 5 oktober 2017 Disclaimer In deze presentatie op de openbare website van SPUN zijn bepaalde gegevens die specifiek bestemd waren voor werknemers van URENCO en ETC Nederland, weggelaten.

Nadere informatie

COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Document: Versie: Datum: Auteur: Versie Status Datum Omschrijving

COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Document: Versie: Datum: Auteur: Versie Status Datum Omschrijving COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Bestuur pensioenfonds Scildon Document: Communicatiebeleid Versie: Definitief Datum: 31.05.2017 Auteur: Antoinette Ankone Versie Status Datum Omschrijving 0.1 Concept 01-08-2016

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 25 juni 2015 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 26

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie. Geachte voorzitter,

Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie. Geachte voorzitter, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie Handelsregister 3300 3396 Geachte

Nadere informatie

Input KPS-werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen

Input KPS-werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen Input KPS-werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen 16 maart 2012 Input KPS Werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen Pagina 1 Inhoud Inleiding... 3 Verantwoording

Nadere informatie

DNB Crisisplan. Stichting Pensioenfonds Honeywell 21 September 2011. Pensioenfonds

DNB Crisisplan. Stichting Pensioenfonds Honeywell 21 September 2011. Pensioenfonds DNB Crisisplan Stichting Honeywell 21 September 2011 Agenda Introductie Opzet crisisplan Nut en noodzaak crisisplan Concept crisisplan - discussiepunten - Wanneer is er spraken van een crisissituatie?

Nadere informatie

Het toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht

Het toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht Het toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht Linda Hobbelt RA Afdelingshoofd Middelgrote en Kleine Pensioenfondsen Woerden, 26 augustus 2014 Alleen voor intern gebruik Governance: toezicht

Nadere informatie

De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie

De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie Fulco Stoekenbroek hoger Veiligheidskundige Christine Breur Arbeids Hygiënist Voorjaar overleg KAM Platform Waterschappen Inhoud: Doel Noodzaak voor

Nadere informatie

Toespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015

Toespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015 Toespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015 Rotterdam, De Doelen, 11 december 2014 - Frank Elderson, lid van de directie van De Nederlandsche Bank (DNB), heeft een toespraak gehouden

Nadere informatie

Pensioen in uitvoering

Pensioen in uitvoering Pensioen in uitvoering Pensioen in uitvoering Morgen is vandaag Morgen is vandaag is het motto van APG Het verwoordt dat APG zich elke dag opnieuw inzet voor het pensioen van morgen. Het onderstreept dat

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement In dit huishoudelijk reglement gelden dezelfde begripsbepalingen als in de statuten van het fonds. Daar waar in dit document over statuten

Nadere informatie

1 Missie, visie Doelgroepen Communicatiedoelstellingen Kernboodschap van de communicatie Communicatiestrategie...

1 Missie, visie Doelgroepen Communicatiedoelstellingen Kernboodschap van de communicatie Communicatiestrategie... Communicatiebeleidsplan 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1 Missie, visie... 3 2 Doelgroepen... 4 3 Communicatiedoelstellingen... 4 4 Kernboodschap van de communicatie... 5 5 Communicatiestrategie... 6 6 Jaarlijks

Nadere informatie

Profielschets lid van de Raad van Toezicht Stichting Pensioenfonds Tandartsen en Tandartsspecialisten

Profielschets lid van de Raad van Toezicht Stichting Pensioenfonds Tandartsen en Tandartsspecialisten Profielschets lid van de Raad van Toezicht Stichting Pensioenfonds Tandartsen en Tandartsspecialisten 1.1 Taken De Raad van toezicht (hierna RvT of Raad) heeft tot taak toezicht te houden op het beleid

Nadere informatie

Algemeen pensioenfonds

Algemeen pensioenfonds Algemeen pensioenfonds Presentatie TMP-seminar d.d. 24/25 mei 2016 Antje Slob (Toezichthouder TMP) Nr. Onderwerp Agenda 1. Opening en vragen voor zaal 3. Presentatie Jacco Heemskerk RBS Pensioenfonds 4.

Nadere informatie

Hoe in- en extern toezicht elkaar kunnen versterken

Hoe in- en extern toezicht elkaar kunnen versterken Hoe in- en extern toezicht elkaar kunnen versterken Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Oprichtingssymposium, VITP Amsterdam, 9 mei 2012 Agenda Waarom intern

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 26 juni 2014 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 27

Nadere informatie

Toekomstbestendig risicoraamwerk

Toekomstbestendig risicoraamwerk 24 Toekomstbestendig risicoraamwerk De diverse veranderingen in het pensioenstelsel, het verlies van vertrouwen in de sector, de hierdoor groeiende vraag naar meer transparantie en het beter beheersen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Reglement intern toezicht In werking 01-01-2019 Artikel 1. Begripsbepalingen: De begripsbepalingen als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds

Nadere informatie

Intern Toezicht: Amsterdam, 15 juni Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en. beleggingsondernemingen. Olaf Sleijpen

Intern Toezicht: Amsterdam, 15 juni Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en. beleggingsondernemingen. Olaf Sleijpen Intern Toezicht: Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen 3 e seminar Intern toezicht pensioenfondsen Amsterdam, 15 juni 2012 Agenda Recap vorige seminars Ontwikkeling

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Versie: September Missie, Visie en Strategie Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Versie: September Missie, Visie en Strategie Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: September 2018 Missie, Visie en Strategie INHOUDSOPGAVE Missie... 3 Kernwaarden... 3 Visie: waar staat het pensioenfonds over maximaal 5 jaar?... 5 Strategie: hoe gaat het pensioenfonds de visie

Nadere informatie

2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico.

2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico. Beleggingsbeginselen Spoorwegpensioenfonds 1. Rendement wordt behaald door het nemen van risico. Om de ambitie van SPF waar te maken is rendement op het belegd vermogen nodig. Sparen levert onvoldoende

Nadere informatie

Reglement van de Raad van Toezicht

Reglement van de Raad van Toezicht Van de besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 11 lid 4 van de statuten van de stichting tot vaststelling van het onderstaande Reglement van de Raad

Nadere informatie

Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers)

Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers) Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers) 1. Inleiding Stichting Pensioenfonds Notariaat ( SPN ) kent de volgende drie sleutelfuncties: - de risicobeheerfunctie;

Nadere informatie

Compliance Program. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed

Compliance Program. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed Compliance Program Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed September 2008 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Voorwoord 1 1.2 Definitie

Nadere informatie

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 Inhoud Inleiding 3 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 19 november 2013 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening Financiën: Financiële situatie Beleggingsbeleid Risico s en rendement

Nadere informatie

APF toekomstbestendige oplossing voor pensioenfondsen 13:30 14:45

APF toekomstbestendige oplossing voor pensioenfondsen 13:30 14:45 APF toekomstbestendige oplossing voor pensioenfondsen 13:30 14:45 1 Agenda Introductie APF Wat is een Algemeen Pensioenfonds? Het nut van een APF Wat zijn de belangrijkste bouwstenen van De Nationale APF?

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Pensioenfonds Ahold (versie: 28 april 2015) Hoofdstuk 1 - Inleiding 1.1 Voorwoord Stichting Pensioenfonds Ahold is de financiële dienstverlener voor Koninklijke Ahold N.V.

Nadere informatie