BUSINESS CONTINUITEIT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BUSINESS CONTINUITEIT"

Transcriptie

1 BUSINESS CONTINUITEIT BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Tine Bernaerts, Consultant risk management, Amelior

2 Business Continuity Management volgens ISO 22301: Societal Security Business Continuity Management Systems PRENNE 19/09/2013 Tine Bernaerts Amelior Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale kopie, scan of op welke wijze dan ook en voor gelijk welke doeleinden, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Amelior. Het gedeeltelijk of volledig gebruik van de inhoud van deze uitgave is verboden, tenzij met uitdrukkelijke voorafgaande schriftelijke toestemming van Amelior. Wat biedt Amelior? WAT? CONTROL: Beheersing, stabiliteit brengen IMPROVE: Systematisch verbeteren INSPIRE: Betrekken, inspireren, enthousiasmeren HOE? Consultancy Coaching Interim management Training (open en in-company) 2

3 Specifiek Welzijn op het Werk 1. Managementsystemen OHSAS 18001, Dynamisch Risicobeheersysteem integratie met Kwaliteit, Milieu en Energie 2. Ontwikkelen veiligheidscultuur - Behaviour Based Safety 3. Compliance Machineveiligheid voor studiedienst, maintenance, preventieadviseurs Gevaarlijke producten (esds, Toxicologie, ) Wetgevingsregister Compliance audits Erkende opleiding Preventieadviseur (i.s.m. Howest) Multidisciplinaire Basisvorming Specialisatiemodule Niveau 1 Specialisatiemodule Niveau 2 Basisopleidingen Niveau 3, HL, 3 Agenda 1. Algemene principes van Business Continuity Management Wat is BCM? Terminologie Voordelen van BCM Toepasbaarheid van BCM 2. Relatie BCM en Enterprise Risk Management 3. ISO 22301:2012 Societal Security Business Continuity Management Systems 4

4 Algemene principes van Business Continuity Management BCM? Strategische en operationele bekwaamheid van een organisatie om zich voor te bereiden en te antwoorden op mogelijke incidenten en hun impact op de continuïteit van de organisatie zodat men verder kan functioneren op een vooraf bepaald niveau van bedrijfsvoering Strategisch en operationeel: op elk niveau van de organisatie Voorbereiden en antwoorden op: vooraf plannen en op het moment zelf uitvoeren Incidenten en hun impact op de continuïteit: één soort incidenten die kunnen leiden tot continuïteitcrisis Verder functioneren: doel = overleven Vooraf bepaald niveau van bedrijfsvoering: niet onmiddellijk op niveau van voor crisis Management proces om incidenten en hun impact te identificeren, kader om de veerkracht van een organisatie te vergroten met aandacht voor stakeholders, reputatie, merknaam en waarde creërende activiteiten (naar ISO 22301) 5 Algemene principes van Business Continuity Management Waarom BCM? Belangrijk onderdeel van goed bedrijfsbeheer = continuïteit Belangrijkste doelstelling van elk bedrijf Verantwoordelijkheden bestuurders en eigenaars Verbintenissen met / verantwoordelijkheden naar diverse stakeholders (intern en extern) Morele en sociale verantwoordelijkheid naar maatschappij en werknemers Alle mogelijke onderbrekingen: Man made vs. natural hazards 6

5 Terminologie incident Wat is een incident in het kader van BCM? Gebeurtenis, beperkt in de tijd Uitzonderlijk van aard Potentieel zeer hoge impact: geeft aanleiding tot crisis Financieel Reputatie Operationeel Onverwacht, en dus moeilijk te anticiperen Slechte en zeer weinig informatie beschikbaar op ogenblik van incident Beperkte opties ter beschikking om te reageren Een incident (=gebeurtenis) kan aanleiding geven tot een crisis (=situatie) 7 Terminologie crisis Oorzaken van crisissituaties Externe factoren Economie Natuur en omgeving Politiek Sociaal Technologisch Belanghebbenden Interne factoren Infrastructuur Personeel Proces Technologie Belang van het identificeren en analyseren van de interne en externe context van de organisatie! Meestal opgedeeld in drie groepen (Natural) hazards Mechanische problemen Menselijk falen: bewust of onbewust 8

6 Terminologie crisis Hoe komt crisis tot stand? Crisis: gevolg van een zeer ernstig incident dat zich plots voordoet. Escalatie van een incident tot een crisis Externe en interne factoren die het ontwikkelen van incidenten/crises kunnen beïnvloeden Eerste fase van een crisis: chaos Kenmerken: Onzekerheid en onduidelijkheid Paniek? Weinig tijd Actie: incident- en crisismanagement plannen 9 Terminologie crisis Tweede fase van een crisis: noodoplossing Kenmerken: Stabiele toestand Controle (Gedeeltelijke) stilstand Actie: Business Continuity plannen Derde fase van een crisis: herstel Kenmerken: Overgang naar normale situatie Actie: recovery plannen Na de crisis: Nazorg Evaluatie 10

7 Voordelen van BCM Door BCM kan de organisatie: Risico s op onderbreking van de activiteiten beheersen: voorkomen of behandelen Proactief de impact van een mogelijke onderbreking identificeren Een efficiënte reactie op een mogelijke onderbreking uitbouwen die de impact van de onderbreking op de organisatie minimaliseert Onverzekerbare risico s beheersen Zijn reputatie verbeteren Een robustere organisatie uitbouwen De werking van de interne organisatie optimaliseren De volledige supply chain van zijn organisatie in kaart brengen en optimaliseren Een voordeel ten opzichte van zijn concurrenten behalen 11 Resultaten van een effectief BCM systeem Betere kennis van De interne organisatie (operationeel en strategisch); De stakeholders en de externe omgeving. Gemotiveerd en competent personeel Meer beheerste supply chain Compliance met wet- en andere regelgeving Verbeterde reputatie Veerkrachtige organisatie 12

8 Toepasbaarheid van BCM BCM is toepasbaar op elke soort organisatie Publiek of privaat KMO of multinational Onafhankelijk van de sector, producten of diensten. Verhoogde interesse vanuit: Sterk geregulariseerde sectoren ITC, financiële diensten,.. Organisaties die sterk beïnvloed worden door supply chain waarvan ze deel uit maken 13 Agenda 1. Algemene principes van Business Continuity Management Wat is BCM? Terminologie Voordelen van BCM Toepasbaarheid van BCM 2. Relatie BCM en Enterprise Risk Management 3. ISO 22301:2012 Societal Security Business Continuity Management Systems 14

9 Definities en begrippen: risico Risico is het effect van onzekerheid op het behalen van doelstellingen. Een effect is een afwijking ten opzichte van de verwachting positief en/of negatief. Doelstellingen kunnen worden gekenmerkt door verschillende aspecten (bijvoorbeeld financiële, veiligheid- of milieudoelen) en kunnen betrekking hebben op verschillende niveaus (zoals strategisch, organisatiebreed, een project, product of proces). Onzekerheid is het geheel of gedeeltelijk ontbreken van informatie over, inzicht in of kennis van een gebeurtenis, de gevolgen daarvan of de waarschijnlijkheid dat deze zich voordoet. Een risico wordt vaak uitgedrukt als een combinatie van de gevolgen van een gebeurtenis (met inbegrip van wijzigingen in omstandigheden) en de bijbehorende waarschijnlijkheid dat de gebeurtenis zich voordoet. x [bron: ISO Guide 73:2009] 15 3 onderdelen van een risico Basisoorzaken Gebeurtenis en Oorzaken Gevolgen Schade Foutenboom Feitenboom WAARSCHIJNLIJKHEID Gevolgenboom IMPACT 16

10 Risicobehandeling Op basis van de risicomatrix 4 kwadranten: I: lage impact lage waarschijnlijkheid II: lage impact hoge waarschijnlijkheid III: hoge impact hoge waarschijnlijkheid IV: hoge impact lage waarschijnlijkheid H L Waarschijnlijkheid II I III IV Per kwadrant een andere aanpak L Impact H 17 Agenda 1. Algemene principes van Business Continuity Management Wat is BCM? Terminologie Voordelen van BCM Toepasbaarheid van BCM 2. Relatie BCM en Enterprise Risk Management 3. ISO 22301:2012 Societal Security Business Continuity Management Systems 18

11 ISO Wat is ISO 22301? Eerste iso-norm rond Business Continuity Management Onderdeel van reeks 223xx: Societal Security Societal security?? BCM leidt tot meer veerkrachtige samenleving Beschrijving requirements voor BCM systeem Opsomming eisen voor goed BCM systeem Mogelijkheid tot certificatie door derde partij Management system standaard Gebaseerd op Plan-Do-Check-Act cirkel (Deming) Vergelijkbaar met standaarden voor milieu, kwaliteit, informatieveiligheid, Mogelijkheid tot integratie in bestaand managementsysteem 19 ISO High level structuur Gebaseerd op ISO Guide 83 (als eerste ISO norm) Doel: Zelfde structuur voor alle management system standaarden Standaardisatie in tekst en begrippen Uitdaging: Zelfde termen voor management systeem en BCM Doelstellingen Middelen Programma Algemeen: eisen voor BCM in deel 8 Guidance document ISO Verschenen in december 2012 Verduidelijking interpretatie van normvereisten (geen implementatie gids!) 20

12 ISO Voordelen: Eenvoud Duidelijke omschrijving en eenduidige begrippen High level structuur voor management systeem Duidelijkere doelstelling Meer nadruk op preventie en beheersing dan enkel reactief te werken: response en recovery Blijvende bruikbaarheid Nadruk op performance management, niet het hebben van BCM plannen 21 Opbouw ISO Deel 0-3: gemeenschappelijk aan alle standaarden 0. Introduction 1. Scope 2. Normative References 3. Terms and definitions Deel 4-7 en deel 9-10: gestandaardiseerde tekst uit ISO Guide 83, aangepast door TC 4. Context of the organization 5. Leaderschip 6. Planning 7. Support 9. Performance evaluation 10. Improvement Deel 8: specifiek over BCM 8. Operation 22

13 PDCA cirkel in ISO22301 PLAN: uitwerken 4 Context of the organisation 5 Leadership 6 Planning 7 Support DO: implementeren en laten werken 8 Operation CHECK: monitoren en review 9 Performance evaluation ACT: behouden en verbeteren 10 Improvement 23 Integratie vanuit ISO organisatie Niet Standaarden samenvoegen Wel Zelfde terminologie / definities Zelfde structuur Zelfde bouwstenen (ISO Guide 83) Audit standaard voor Q en E systemen (ISO 19011:2002, Guidelines for quality and/or environmental management systems auditing) Risk Based Auditing Geïntegreerde controle 24

14 Vragen? Tine Bernaerts Consultant Risk Management

15 2

Hoezo dé nieuwe ISO-normen?

Hoezo dé nieuwe ISO-normen? De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal

Nadere informatie

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er

Nadere informatie

Intro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma

Intro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma 1 Intro 2 Wie zijn wij? Producten ISO Programma ICT Finance Producten 3 Visma/AccountView Vivaldi (Interim) (Financieel) Management Workshops & Trainingen De 4U way 4 Nadruk op training en kennisoverdracht.

Nadere informatie

De ISO High Level Structure (HLS) en de nieuwe ISO 22000

De ISO High Level Structure (HLS) en de nieuwe ISO 22000 De ISO High Level Structure (HLS) en de nieuwe ISO 22000 26 september 2018 Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl Welke onderwerpen kunt u

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

18 november 2013 Jo De Landtsheer Senior Consultant

18 november 2013 Jo De Landtsheer Senior Consultant 18 november 2013 Jo De Landtsheer Senior Consultant Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale kopie, scan of op welke wijze dan ook

Nadere informatie

Business as (un)usual

Business as (un)usual Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?

Nadere informatie

De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM-management alleen!

De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM-management alleen! De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM- alleen! Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Wat kunt u verwachten? Ontwikkelingen systeemnormen Plug-in

Nadere informatie

Business Continuity Management

Business Continuity Management Business Continuity Management Aart Bitter - 14 januari 2014 SAFER, SMARTER, GREENER Praktijk case Wij zijn als bierbrouwerij voorgedragen om onze producten te leveren aan het Holland House tijdens het

Nadere informatie

Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie

Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie 1 Wat kunt u verwachten? De nieuwe aanpak van ISO normen voor managementsystemen Eerste ervaringen bij herziening ISO 14001 en ISO 9001 Betekenis

Nadere informatie

ISO en andere managementsysteemnormen

ISO en andere managementsysteemnormen ISO 45001 en andere managementsysteemnormen De impact van de nieuwe ISO 45001 17 april 2018 Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl Welke onderwerpen

Nadere informatie

ISO Stephanie Jansen - NEN Henk Kwakernaak - KWA

ISO Stephanie Jansen - NEN Henk Kwakernaak - KWA ISO 45001 Stephanie Jansen - NEN Henk Kwakernaak - KWA overheid industrie vakbonden NGO s consumenten consultancy/ wetenschap Missie: het kennisnetwerk op gebied van normontwikkeling en normtoepassing

Nadere informatie

Introductie OHSAS 18001

Introductie OHSAS 18001 Introductie OHSAS 18001 OHSAS 18001 -in het kort OHSAS 18001 is een norm voor een managementsysteem die de veiligheid en gezondheid in en rondom de organisatie waarborgt. OHSAS staat voor Occupational

Nadere informatie

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 42

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 42 INHOUD VOORWOORD... 13 HOOFDSTUK 1. INLEIDING... 15 1.1. Introductie... 15 1.1.1. Naar een visie op veiligheidsmanagement... 15 1.1.1.1. Het uitgangspunt van beheersing... 16 1.1.1.2. Het uitgangspunt

Nadere informatie

Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2

Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2 Van VCA naar OHSAS 18001:2007 naar ISO/CD 45001.2 Jacques Schouwenaars 13 oktober 2015 Onderwerpen Verschillen VCA en OHSAS 18001? ISO/CD 45001.2 Aandachtsgebieden tijdens certificatieaudits Voordelen

Nadere informatie

Ontwikkelingen VCA en OHSAS

Ontwikkelingen VCA en OHSAS Ontwikkelingen VCA en OHSAS Jacques Schouwenaars 13 oktober 2015 M.b.t. VCA Zicht op nieuwe norm? Welke partijen zijn erbij betrokken? Huidige status? Betrokken partijen SSVV CCvD-VCA VOC RvA Historisch

Nadere informatie

Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS

Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS 26 november 2014 Aart Bitter@ISGcom.nl www.information-security-governance.com Disaster Recovery Plan 2 The Bitter Brew Case To Brew or not to Brew, That s

Nadere informatie

ISO 41001; a game changer for Facility Management?!

ISO 41001; a game changer for Facility Management?! ISO 41001; a game changer for Facility Management?! Kennissessie 14 juni 2018 Standards and Regulations 1 Mijn gemiddelde dag... Sheryl Limburg 2 Fijn dat u er bent! Korte kennismaking met een paar vragen,

Nadere informatie

Informatiebeveiliging & ISO/IEC 27001:2013

Informatiebeveiliging & ISO/IEC 27001:2013 Informatiebeveiliging & ISO/IEC 27001:2013 Aart Bitter Haarlem, 18 maart 2014 Kwaliteitskring Noord-Holland www.information-security-governance.com Agenda 13:45-14:15 - Informatiebeveiliging Introductie

Nadere informatie

ISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt

ISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt ISO9001:2015, in vogelvlucht Door Tjarko Vrugt 18-11-2015 - Qemc - Tjarko Vrugt Bron: NEN - Delft 2 DE NIEUWE NEN EN ISO 9001 : 2015 Deze presentatie beperkt zich tot de essentie Sktb besteed in 2016

Nadere informatie

SESSIE 1.3 GEBRUIK: NATUURGEWELD

SESSIE 1.3 GEBRUIK: NATUURGEWELD SESSIE 1.3 GEBRUIK: NATUURGEWELD Voorbereiden van chemische bedrijven tegen natuurgeweld en domino-effecten 21 juni 2018, Dag van de chemische veiligheid 21-6-2018 BCM Specialist - Alex Hoogteijling 1

Nadere informatie

NTA 8620 en de relatie met andere normen voor managementsystemen

NTA 8620 en de relatie met andere normen voor managementsystemen NTA 8620 en de relatie met andere normen voor managementsystemen Dick Hortensius NEN Milieu&maatschappij Herziening NTA 8620 1 Inhoud Aanleiding en aanpak herziening NTA Belangrijkste aandachtspunten Afstemming

Nadere informatie

NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015

NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015 NTA 8620 versus ISO-systemen Mareille Konijn Voorstellen Mareille Konijn Lid van de NEN-werkgroep Senior HSE consultant Industry, Energy & Mining T: 088 348 21 95 M: 06 50 21 34 27 mareille.konijn@rhdhv.com

Nadere informatie

Wat komt er op ons af?

Wat komt er op ons af? BUSINESS ASSURANCE ISO 45001 Wat komt er op ons af? Apply veiligheidsdag Hans Snoeren 25 mei 2016 1 EHS Conversion_01_Introduction_Rev 0 SAFER, SMARTER, GREENER Introductions Planning ontwikkeling ISO

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement

Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement Programma 14 november middag Risicomanagement Modellen Strategisch risicomanagement Kaplan 1www.risicomanagementacademie.nl 2www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement modellen Verscheidenheid normen

Nadere informatie

BENT U ER KLAAR VOOR?

BENT U ER KLAAR VOOR? ISO 9001:2015 EN ISO 14001:2015 HERZIENINGEN ZIJN IN AANTOCHT BENT U ER KLAAR VOOR? Move Forward with Confidence WAT IS NIEUW IN ISO 9001:2015 & ISO 14001:2015 MEER BUSINESS GEORIENTEERD KERNASPECTEN "LEIDERSCHAP

Nadere informatie

ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet?

ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? ISO 9001:2015... Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? NNK bijeenkomst, 09 september 2014 Bob Alisic / ActinQ V2.1 Waarom een nieuwe versie van ISO 9001? De norm in lijn te

Nadere informatie

Workshop Lean en de nieuwe ISO normen

Workshop Lean en de nieuwe ISO normen Workshop Lean en de nieuwe ISO normen Ingrid Ort Inhoud Nieuwe normen; HLS Structuur; Stakeholder analyse; Zelf aan de gang. Normontwikkelingstraject Duurzaam vertrouwd 2011 2012 2013 2014 2015 ISO 9001

Nadere informatie

In 10 stappen naar een managementsysteem

In 10 stappen naar een managementsysteem In 10 stappen naar een managementsysteem Luc Bortels Publisher HSE 9/2/2017 Luc Bortels Publisher Health, Safety & Environment bij Wolters Kluwer meer dan 25 jaar ervaring in het opzetten van systemen

Nadere informatie

Business Continuity Management. Pieter de Ruiter 1 / MAXIMAAL DRIE WOORDEN

Business Continuity Management. Pieter de Ruiter 1 / MAXIMAAL DRIE WOORDEN Business Management Pieter de Ruiter 1 / MAXIMAAL DRIE WOORDEN Lelystad, 29 juni 2009 AGENDA Waarom Business Management? Hoe pakken we BCM aan? Wat is de relatie van BCM met SABSA? SCS Lelystad en mijn

Nadere informatie

Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol

Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol Mike de Bruijn roduct Owner Agenda Inleiding Over CompLions GRCcontrol management software Risicomanagement Uitdagingen Dynamisch risicomanagement

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1. INLEIDING Introductie Naar een visie op kwaliteits-, veiligheids- en milieumanagement...

HOOFDSTUK 1. INLEIDING Introductie Naar een visie op kwaliteits-, veiligheids- en milieumanagement... Inhoud INHOUD VOORWOORD... 13 HOOFDSTUK 1. INLEIDING... 15 1.1. Introductie... 15 1.1.1. Naar een visie op kwaliteits-, veiligheids- en milieumanagement... 15 1.1.1.1. Het uitgangspunt van beheersing...

Nadere informatie

NTA 8595 Beroepsprofiel Erkend Risicoadviseur

NTA 8595 Beroepsprofiel Erkend Risicoadviseur NTA 8595 Beroepsprofiel Erkend Risicoadviseur Erik van de Crommenacker, projectleider NTA 8595 Nationale-Nederlanden Overzicht Vraag vanuit de markt NTA 8595: stap voor stap Resumerend Beroepsprofiel Erkend

Nadere informatie

Risico Management. Arbeidsinspectie. Jan Slijpen Teamleider MHC-Zuid Directie MHC. Toepassing Risico Management door AI

Risico Management. Arbeidsinspectie. Jan Slijpen Teamleider MHC-Zuid Directie MHC. Toepassing Risico Management door AI Risico Management Toepassing Risico Management door AI Jan Slijpen Teamleider MHC-Zuid Directie MHC Arbeidsinspectie en relatie met Toezicht op Bedrijven 16/02/2011 Rode Draad Toepassing Risico Management

Nadere informatie

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 34

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 34 Inhoud INHOUD NAAR EEN MILIEUMANAGEMENTSYSTEEM GEBASEERD OP HET DRIELAGEN- EN VIERFASENMODEL. BESPRE- KING VAN MILIEUMANAGEMENTSYSTEMEN VOLGENS ISO 14001:2015... 11 HOOFDSTUK 1. INLEIDING... 13 1.1. Naar

Nadere informatie

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 50

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 50 INHOUD VOORWOORD... 13 HOOFDSTUK 1. INLEIDING... 15 1.1. Introductie... 15 1.1.1. Naar een visie op kwaliteitsmanagement... 15 1.1.1.1. Het uitgangspunt van beheersing... 16 1.1.1.2. Het uitgangspunt van

Nadere informatie

Invoering ISO Valkuilen & Tips om deze te vermijden

Invoering ISO Valkuilen & Tips om deze te vermijden Invoering ISO 45001 Valkuilen & Tips om deze te vermijden Inhoud Intro AECOM WK ISO 45001 Valkuilen en tips ter voorkoming Praktijk voorbeelden verborgen risico s. Inkoop Inkoop Verplichtingen en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

De nieuwe Nederlandse Technische Afspraak 8620 NTA 8620. Mareille Konijn 4 juni 2015

De nieuwe Nederlandse Technische Afspraak 8620 NTA 8620. Mareille Konijn 4 juni 2015 De nieuwe Nederlandse Technische Afspraak 8620 NTA 8620 Mareille Konijn Voorstellen Mareille Konijn Lid van de NEN-werkgroep NTA8620 Senior HSE consultant Industry, Energy & Mining T: 088 348 21 95 M:

Nadere informatie

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 NCP contactdag, 19 april 2016 Thamar Zijlstra, Dick Hortensius NEN Milieu en Maatschappij Agenda Achtergrond NPR 9036

Nadere informatie

De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?!

De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! Stichting QualityMasters Nieuwland Parc 157 3351 LJ Papendrecht 078-3030060 info@qualitymasters.com www.qualitymasters.com 02-2015 Inhoud Inleiding pagina 3 Van Oud naar

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS naar ISO-norm

Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS naar ISO-norm Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS 18001 naar ISO-norm 24 januari 2013 1 Programma informatiebijeenkomst 10.00 uur Opening en welkomstwoord Marc Ritter, Manager NEN Arbeid en Managementsystemen

Nadere informatie

Managementsysteemnormen klaar voor uitdagingen in de 21 ste eeuw Nieuwe structuur en inhoud voor ISO-managementsysteemnormen

Managementsysteemnormen klaar voor uitdagingen in de 21 ste eeuw Nieuwe structuur en inhoud voor ISO-managementsysteemnormen Managementsysteemnormen klaar voor uitdagingen in de 21 ste eeuw Nieuwe structuur en inhoud voor ISO-managementsysteemnormen Wijzigingen in de belangrijkste ISO-normen voor managementsystemen, ISO 9001

Nadere informatie

Tijd voor verandering: Lean Security. Simpeler, sneller, goedkoper, flexibeler en toch effectief

Tijd voor verandering: Lean Security. Simpeler, sneller, goedkoper, flexibeler en toch effectief Tijd voor verandering: Lean Security Simpeler, sneller, goedkoper, flexibeler en toch effectief Lean Security Mei 2013 Informatiebeveiliging Het inrichten van informa>ebeveiliging blijkt iedere keer weer

Nadere informatie

J.H. van den Berg. Versie 1.0 Mei 2011

J.H. van den Berg. Versie 1.0 Mei 2011 Versie 1.0 Mei 2011 J.H. van den Berg B U S I N E S S C O N T I N U I T Y M A N A G E M E N T Business Continuity Plan Handboek Vertrouw niet altijd op iemands blauwe ogen. Meiberg Consultancy Bronkhorsterweg

Nadere informatie

BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Hoe kunt u uw onderneming beschermen voor gevaren.

BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Hoe kunt u uw onderneming beschermen voor gevaren. BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Hoe kunt u uw onderneming beschermen voor gevaren. Business Continuity Plan Handboek J.H. van den Berg M. Baas B U S I N E S S C O N T I N U I T Y M A N A G E M E N T Business

Nadere informatie

Quality Management System. Risk ISO9001. Info Sessie

Quality Management System. Risk ISO9001. Info Sessie Quality Management System Improvement KWINTA PDCA ISO9001 Quality Plan Leadership Guido Verrept Risk 2015 Info Sessie Ivo Demeulenaere Context Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar

Nadere informatie

Hoe helpt ISO 19600 uw compliancy te borgen en te verbeteren? Dick Hortensius, NEN Milieu&Maatschappij 31 mei 2016

Hoe helpt ISO 19600 uw compliancy te borgen en te verbeteren? Dick Hortensius, NEN Milieu&Maatschappij 31 mei 2016 Hoe helpt ISO 19600 uw compliancy te borgen en te verbeteren? Dick Hortensius, NEN Milieu&Maatschappij 31 mei 2016 overheid industrie vakbonden consumenten NGO s Missie: Wij zij hèt kennisnetwerk op gebied

Nadere informatie

"Baselines: eigenwijsheid of wijsheid?"

Baselines: eigenwijsheid of wijsheid? "Baselines: eigenwijsheid of wijsheid?" Een afrondende 'beschouwende' presentatie Ing. Ernst J. Oud CISA CISSP Philips Toshiba Crypsys Data Security Getronics Business Continuity (a.k.a. CUC) Urenco Deloitte

Nadere informatie

BSCAT en Managementsystemen

BSCAT en Managementsystemen BSCAT en Managementsystemen Veiligheidsdag Apply 15 april 2015 1 SAFER, SMARTER, GREENER De praktijk 2 Risicomanagementproces De Deming SAFER, SMARTER, GREENER Risico s zijn ook kansen No Risk no business

Nadere informatie

Certified ISO Risk Management Professional

Certified ISO Risk Management Professional Certified ISO 31000 Risk Management Professional informatie over de driedaagse training inclusief examen organisatie MdP Management, Consulting & Training website email mobiel KvK www.mdpmct.com info@mdpmct.com

Nadere informatie

Risicomanagement volgens de norm en in de praktijk

Risicomanagement volgens de norm en in de praktijk Bedrijfsbezoek KIvI Afdeling Maintenance Impact van de nieuwe ISO55000 voor uw organisatie? Risicomanagement volgens de norm en in de praktijk ir. Hanno Spoelstra Manager Asset Management Services SKF

Nadere informatie

Business Continuity Management conform ISO 22301

Business Continuity Management conform ISO 22301 Business Continuity Management conform ISO 22301 Onderzoek naar effecten op de prestaties van organisaties Business continuity management gaat over systematische aandacht voor de continuïteit van de onderneming,

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015

Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015 ISO Revisions Nieuw en herzien Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015 Inleiding Dit document maakt een vergelijking tussen ISO 9001:2008 en de Final Draft International

Nadere informatie

Digital Independence. Plan Today to be ready for Tomorrow. Grip op uw continuïteit! Information Security and Continuity Services

Digital Independence. Plan Today to be ready for Tomorrow. Grip op uw continuïteit! Information Security and Continuity Services Digital Independence Grip op uw continuïteit! Plan Today to be ready for Tomorrow Information Security and Continuity Services Digital Independence Grip op uw continuïteit! Weet u welke risico s uw bedrijf

Nadere informatie

Business Continuity Management conform ISO 22301

Business Continuity Management conform ISO 22301 Achtergrondartikel Aanzienlijke voordelen voor organisaties Business Continuity Management conform ISO 22301 Business continuity management gaat over systematische aandacht voor de continuïteit van de

Nadere informatie

Wel of niet certificatie? K. de Jongh

Wel of niet certificatie? K. de Jongh K. de Jongh Tijdsduur: 30 minuten Certificatie; ondermeer status 2015 versies De nieuwe norm; HLS en 2015 versies Voorbeelden uit de praktijk HLS en 2015 versies in de praktijk Conclusies? 9-3-2015 2 Certificatie:

Nadere informatie

Zorgsystemen Een geïntegreerd managementsysteem voor kwaliteit, veiligheid en milieu

Zorgsystemen Een geïntegreerd managementsysteem voor kwaliteit, veiligheid en milieu JAN DILLEN Zorgsystemen Een geïntegreerd managementsysteem voor kwaliteit, veiligheid en milieu D/2017/45/316 ISBN 978 94 014 4457 6 NUR 973 Vormgeving omslag : Keppie & Keppie Vormgeving binnenwerk :

Nadere informatie

NS in beweging, Security als business enabler september 2008

NS in beweging, Security als business enabler september 2008 NS in beweging, Security als business enabler september 2008 Rien Dijkstra Enterprise IT Architect Informatiemangement & Technologie .. de noodzaak en uitdagingen van een topvervoerder, onder eigen regie,

Nadere informatie

Managementsystemen. De sprekers

Managementsystemen. De sprekers Managementsystemen Studiedag Prebes, 5 mei 2015 De sprekers Myriam Van der Steen Zaakvoerder-consultant Expert managementsystemen Konsilo bvba Yves Grognet Zaakvoerder-consultant Freelance Auditor Adiuvare

Nadere informatie

Informatiebeveiliging, noodzakelijk kwaad of nuttig? www.dnvba.nl/informatiebeveiliging. DNV Business Assurance. All rights reserved.

Informatiebeveiliging, noodzakelijk kwaad of nuttig? www.dnvba.nl/informatiebeveiliging. DNV Business Assurance. All rights reserved. 1 Informatiebeveiliging, noodzakelijk kwaad of nuttig? Mike W. Wetters, Lead Auditor DNV Albertho Bolenius, Security Officer GGzE Informatiebeveiliging. Noodzakelijk kwaad of nuttig? 3 Wat is informatiebeveiliging?

Nadere informatie

Seriously Seeking Security

Seriously Seeking Security Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously

Nadere informatie

Kwaliteitsmanagement: de verandering communiceren!

Kwaliteitsmanagement: de verandering communiceren! Kwaliteitsmanagement: de verandering communiceren! (de mens in het proces) Ronald Vendel Business Development manager Ruim 20 jaar ervaring Gestart in 1990 Software specialisme: Procesmanagement (BPM)

Nadere informatie

KAM Consultants- workshops

KAM Consultants- workshops KAM Consultants- workshops Welkom bij KAM Consultants B.V. Waarom KAM Consultants B.V. Workshop Continue Verbetering Workshop Procesmanagement Workshop Risicomanagement Waar kun je onze trainingen volgen?

Nadere informatie

Ethiek en management-systematiek

Ethiek en management-systematiek Responsible Care Deze presentatie wat is Responsible Care (Global Charter) Relatie met operationele veiligheid In de chemie VCA en VCO Enkel k l aanbevelingen Bert Zandvoort Coordinator Masterclass Veiligheid

Nadere informatie

EFFECT NIEUWE ISO-NORMEN MANAGEMENTSYSTEEM OP ISO 19011

EFFECT NIEUWE ISO-NORMEN MANAGEMENTSYSTEEM OP ISO 19011 EFFECT NIEUWE ISO-NORMEN MANAGEMENTSYSTEEM OP ISO 19011 Wat brengt het ons om de ISO 19011 aan te sluiten op de HLS? Koninklijke NEN - Delft 7 juli 2016 - ing. Edwin Martherus MSc UW INLEIDER 20 jaar gewacht

Nadere informatie

Klik om de ondertitelstijl van het model te bewerken

Klik om de ondertitelstijl van het model te bewerken 1 Zorgelijke trend! Ook afgelopen jaar meer dan 1.000 interne branden! 2 Intern risico bewustzijn 3 Veiligheidscultuur. 4 Organisatiecultuur is HOT! 5 Feiten rond cultuur (Edgar Schein) Cultuur gestold

Nadere informatie

ISO/IEC Governance of InformationTechnology. Yvette Backer ASL BiSL Foundation. 16 juni ISO Governance of Information Technoloy 1

ISO/IEC Governance of InformationTechnology. Yvette Backer ASL BiSL Foundation. 16 juni ISO Governance of Information Technoloy 1 ISO/IEC 38500 Governance of InformationTechnology Yvette Backer ASL BiSL Foundation 16 juni 2016 ISO 38500 Governance of Information Technoloy 1 Achtergrond Yvette Backer Zelfstandig consultant en trainer,

Nadere informatie

Next Generation Risk Based Certification

Next Generation Risk Based Certification BUSINESS ASSURANCE Next Generation Risk Based Certification DNV GL Relatiedag - 11 november 2014 Albert Zwiesereijn 2014-06-05 1 SAFER, SMARTER, GREENER Albert Zwiesereijn 37 jaar Voor DNV GL Officier

Nadere informatie

Risicobeoordeling. Jan DILLEN

Risicobeoordeling. Jan DILLEN Risicobeoordeling Jan DILLEN 22 november 2012 Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk 2012 Wolters Kluwer Belgium NV Ragheno Business Park Motstraat 30 B-2800 Mechelen Tel. 0200 30 144 Fax 0800 17

Nadere informatie

ISO 9001:2015 ISO 14001:2015

ISO 9001:2015 ISO 14001:2015 ISO 9001:2015 ISO 14001:2015 The world has changed, a revision was needed Alumni-event, Milieu- en preventiemanagement Joerdi Roels, 20-10-2016 Hoeveel officiële ISO certificaten zijn er wereldwijd uitgereikt

Nadere informatie

Anglo Belgian Corporation vs OHSAS 18001 Gent 11/06/2013

Anglo Belgian Corporation vs OHSAS 18001 Gent 11/06/2013 Anglo Belgian Corporation vs OHSAS 18001 Gent 11/06/2013 1 Wim Maenhaut Underwriter Coporate Operations Personal Accidents Inhoud 1 Reden onderzoek 2 Wat is OHSAS 18001? 3 Methodiek 4 Analyse 5 Besluiten

Nadere informatie

Wat is Cyber Security Management? 3 oktober 2014. ISA / Hudson Cybertec Arjan Meijer Security Consultant

Wat is Cyber Security Management? 3 oktober 2014. ISA / Hudson Cybertec Arjan Meijer Security Consultant Wat is Cyber Security Management? 3 oktober 2014 ISA / Hudson Cybertec Arjan Meijer Security Consultant 1 Agenda Introductie spreker / ISA 3 pijlers van security IT versus OT Cyber Security Management

Nadere informatie

HET GAAT OM INFORMATIE

HET GAAT OM INFORMATIE Aan leiding C OB IT HET GAAT OM INFORMATIE Informatie is belangrijk voor het functioneren van een organisatie Informatie wordt gegenereerd, gebruikt, bewaard, ontsloten, verwijderd Informatietechnologie

Nadere informatie

Opdrachtgeverschap 2.0. Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst

Opdrachtgeverschap 2.0. Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst Opdrachtgeverschap 2.0 Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst Doel van deze presentatie Zelf een mening hebben over welke certificering/ verklaring het beste past bij een af te nemen dienst

Nadere informatie

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid OHSAS 18001-certificaat voor het waarborgen van veiligheid > continue verbetering > voordelen > internationaal erkende norm > eigen verantwoordelijkheid > compleet arbo- en veiligheidsmanagementsysteem

Nadere informatie

theorie praktijk certificering Certified ISO Risk Management Professional informatie over de training MdP Management, Consulting & Training

theorie praktijk certificering Certified ISO Risk Management Professional informatie over de training MdP Management, Consulting & Training theorie praktijk certificering MdP Management, Consulting & Training informatie over de training Certified ISO 31000 Risk Management Professional 2017.08.06 Certified ISO 31000 Risk Management Professional

Nadere informatie

HKZ norm voor harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector

HKZ norm voor harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector HKZ norm voor harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector 1. Welkom bij KAM Consultants 2. Werkwijze 3. HKZ 4. Advies diensten 5. Trainingen 6. Quick Scan 7. Coaching 8. Intensieve begeleiding

Nadere informatie

Snel naar ISO20000 met de ISM-methode

Snel naar ISO20000 met de ISM-methode Snel naar ISO20000 met de ISM-methode Cross-reference Datum: 16 oktober 2012 Versie: 1.0 Auteur: J. van Bon Integrated Service Management Snel naar ISO20000 met de ISM-methode! Organisaties moeten, door

Nadere informatie

Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016

Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016 Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INLEIDING... 4 1. ONDERWERP EN

Nadere informatie

Waarde creatie door Contract Management

Waarde creatie door Contract Management Waarde creatie door Contract Management Value Next voor opdrachtgever en opdrachtnemer Herman van den Hoogen M: 06-53.96.36.14 www.hoogen- Procurement.com Nick Piscaer M: 06-37.60.03.12 nick.piscaer@ziggo.nl

Nadere informatie

Certified ISO Risk Management Professional

Certified ISO Risk Management Professional Certified ISO 31000 Risk Management Professional informatie over de driedaagse training inclusief examen organisatie MdP Management, Consulting & Training website email mobiel KvK www.mdpmct.com info@mdpmct.com

Nadere informatie

Geen ISO zonder pragmatiek! Implementeren van een ISMS, niets nieuws.

Geen ISO zonder pragmatiek! Implementeren van een ISMS, niets nieuws. Geen ISO 27001 zonder pragmatiek! Implementeren van een ISMS, niets nieuws. Agenda Introductie Beveiligingsproces Framework (ISO 27001) IB organisatie en processen ISMS informatiesysteem Lessons learned

Nadere informatie

NEN-ISO (nl) Risico management. Productinformatie. Bedrijfsleven Onderwijs Overheden Zorg

NEN-ISO (nl) Risico management. Productinformatie. Bedrijfsleven Onderwijs Overheden Zorg Productinformatie NEN-ISO 31000 (nl) Risico management SECTOR Bedrijfsleven Onderwijs Overheden Zorg TYPE Riskmanagement, Compliance management, Kwaliteitsmanagement & systemen BRON PRODUCTINFORMATIE NEN-ISO

Nadere informatie

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1 Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen

Nadere informatie

Toepassen van ISO 22000: denken vanuit risico s en kansen

Toepassen van ISO 22000: denken vanuit risico s en kansen Toepassen van ISO 22000: denken vanuit risico s en kansen Mag ik me even voorstellen? Mathijs Brink Sinds 2004 in de Food safety Sinds 2012 Bij N&S Business Unit Manager Kenniscentrum European Knowledge

Nadere informatie

ISO 14001:2015 Readiness Review

ISO 14001:2015 Readiness Review ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele

Nadere informatie

Courseware. M_o_R Courseware. ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen

Courseware. M_o_R Courseware. ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen M_o_R Courseware ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen Courseware M_o_R Courseware ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen Colofon Titel: M_o_R Courseware ter voorbereiding

Nadere informatie

Beschrijving van de generieke norm: ISO 9001:2015. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016

Beschrijving van de generieke norm: ISO 9001:2015. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016 Beschrijving van de generieke norm: ISO 9001:2015 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) Dit is een uitgave van de SCGM. 2017, Branche, Boeingavenue 2017,

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT Groningen, maart 2016 Wim Pauw Risicomanagement Risicomanagement is steeds meer een actueel thema voor financiële beleidsbepalers, maar zij worstelen vaak met de bijbehorende

Nadere informatie

ISO Informatiebeveiliging

ISO Informatiebeveiliging ISO 27001 Informatiebeveiliging 1. Welkom bij KAM Consultants 2. Werkwijze 3. ISO 27001 4. Advies diensten 5. Trainingen 6. Quick Scan 7. Coaching 8. Intensieve begeleiding 9. Onderhoud 10. Contactgegevens

Nadere informatie

Resilience. Modewoord of dé volgende stap in Crisismanagement? Webinar 31 mei 2016

Resilience. Modewoord of dé volgende stap in Crisismanagement? Webinar 31 mei 2016 Resilience Modewoord of dé volgende stap in Crisismanagement? Webinar 31 mei 2016 Huishoudelijke mededelingen Tijdens de presentatie (3 blokken) staan alle deelnemers op mute. U hoort alleen de spreker

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie Auditing van managementsystemen : ISO 19011

Commissieplan 2017 Normcommissie Auditing van managementsystemen : ISO 19011 NEN Milieu & Maatschappij Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie 400 302 Auditing

Nadere informatie

Strategisch Risicomanagement

Strategisch Risicomanagement Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement

Nadere informatie

ISO 31000: nieuw referentiekader voor risicomanagement

ISO 31000: nieuw referentiekader voor risicomanagement ISO 31000: nieuw referentiekader voor risicomanagement Door ISO en IEC zijn eind 2009 twee nieuwe normen voor het onderwerp Risicomanagement gepubliceerd. Het gaat om twee generieke normen met termen en

Nadere informatie

Advies inzake Risicobenadering

Advies inzake Risicobenadering dvies inzake Risicobenadering Het afstemmen van modellen op uitdagingen PRIMO heeft binnen haar organisatie een divisie opgericht die zich geheel richt op het effectief gebruik van risicomanagementmodellen.

Nadere informatie