Uitspraaknr

Transcriptie

1 Landelijke Klachtencommissie voor het openbaar en het algemeen toegankelijk onderwijs (mr. R. van de Water, S.Y. Kuurstra, drs. A.A.M. Renders) Uitspraaknr Datum: 13 maart 2006 Onzorgvuldig en onprofessioneel handelen groepsleerkracht en directeur; klacht gedeeltelijk gegrond; primair onderwijs. De klacht Een ouderpaar klaagt erover dat de groepsleerkracht en de directeur onzorgvuldig en onprofessioneel hebben gehandeld ten aanzien van hun zoon. Zij klagen er in het bijzonder over dat: de groepsleerkracht niet openstond voor overleg met hen; de groepsleerkracht hun zoon niet goed heeft begeleid; de groepsleerkracht een eenzijdig onderwijskundig rapport heeft opgesteld, hetgeen heeft geleid tot een Rec-4 indicatie; de groepsleerkracht hen onvoldoende heeft geïnformeerd over de betekenis van het aanvragen van een rugzakje; (LKC ) de directeur op een autoritaire en onpersoonlijke manier communiceert; de directeur de afspraak om schriftelijk te reageren op hun klachten over het functioneren van de groepsleerkracht, niet is nagekomen; de directeur ongemotiveerd heeft geweigerd hun zoon te plaatsen in de andere (enkele) groep 7; de directeur niet is ingegaan op hun verzoek om de naam van hun zoon te zuiveren (er is ten onrechte gesuggereerd dat hij op school een brand zou hebben gesticht). (LKC ) De visie van partijen In 2001 is bij de zoon van de klagende ouders de diagnose ADHD met ODD (Oppositional Defiant Disorder) is gesteld door een kinderpsychiatrisch centrum. In groep 5 kreeg hij als gevolg van veel wisselingen van groepsleerkrachten, last van concentratieproblemen. Toen is besloten om te starten met medicijngebruik in de vorm van Ritalin. In het schooljaar 2004/2005 zat de zoon in een gecombineerde groep 6/7. Aan het begin van het schooljaar hebben de ouders met de groepsleerkracht gesproken over de gedragsproblemen van hun zoon. Toen heeft zij hen verteld dat ze ervaring had met ADHD kinderen en hen verzekerd dat zij hun zoon op de juiste manier kon benaderen. Al vrij snel merkten de ouders echter dat er wrijving ontstond tussen de leerling en de groepsleerkracht.

2 Tijdens het oudergesprek over het kerstrapport heeft de groepsleerkracht de ouders verteld dat er sprake was van een verstoorde relatie met de leerling. In reactie hierop hebben de ouders voorgesteld om hun zoon te plaatsen in de enkele groep 6. Met dit voorstel heeft de groepsleerkracht niks gedaan. De groepsleerkracht, een psychotherapeute van het kinderpsychiatrisch centrum en de moeder hebben met elkaar gesproken. In een evaluatieverslag heeft de psychotherapeute geschreven: In dit gesprek op school kreeg ik niet de indruk dat de leerkracht behoefte had aan meedenken mijnerzijds over de aanpak van (de leerling) op school. De groepsleerkracht heeft andere voorstellen ook niet serieus genomen. Zij geven als voorbeeld de reactie van de groepsleerkracht op hun voorstel om thuis te lezen met hun zoon. In verband met het aanvragen van een rugzakje bij het Zorgplatform hebben de ouders het informatieboekje over de functie en taken van het Zorgplatform niet ontvangen. De groepsleerkracht heeft een onderwijskundig rapport opgesteld, waarbij zij zich bij het opstellen grotendeels heeft gebaseerd op het leerlingendossier. Het dossier was echter grotendeels niet bij de ouders bekend. De ouders waren het niet met het gehele onderwijskundig rapport eens en hebben de groepsleerkracht gevraagd een aantal passages te schrappen en informatie in te winnen bij andere leerkrachten. Zij heeft daarentegen slechts in een bijlage vermeld dat de ouders het niet met alles eens waren. De ouders hebben bij rugzakje aanvragen steeds gedacht aan extra hulp bij het leerproces. Gedurende de gehele procedure zijn zij door niemand (ook niet door het Zorgplatform of het kinderpsychiatrisch centrum) gewezen op de mogelijkheid dat een aanvraag van een rugzakje zou kunnen leiden tot een verwijzing naar een school voor speciaal onderwijs. Eén dag voor de zomervakantie hebben de ouders het advies ontvangen van het Zorgplatform: een Rec-4 traject met verwijzing naar een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. De ouders waren overdonderd door dit advies en hebben na overleg met het Zorgplatform besloten het Rec-4 traject voorlopig niet te starten. De ouders hebben in een gesprek met de directeur en de intern begeleidster hun ongenoegen over de geëscaleerde situatie met de groepsleerkracht geuit en er is gesproken over de toekomst van hun zoon op de school. Van het gesprek is een verslag gemaakt, welk verslag voor akkoord of gezien getekend kon worden. De directeur had niet gesproken over de mogelijkheid om op- of aanmerkingen bij het verslag te plaatsen. De ouders hebben het gesprek als zeer onpersoonlijk, kil en onprettig ervaren. De suggestie van de ouders om de leerling in een enkele groep 7 te plaatsen bij een leerkracht waar hun zoon het heel goed mee kon vinden, heeft de directeur zonder nadere uitleg van tafel geveegd. De vraag van de ouders of hun zoon in groep 8 weer bij de groepsleerkracht in de klas zou komen, heeft de directeur afgedaan met het antwoord dat hij over het plaatsingsbeleid gaat en beslist over de plaatsing van leerlingen. De ouders hebben de directeur twee maal verzocht schriftelijk te reageren op hun uitgesproken klachten over het functioneren van de groepsleerkracht. Hij heeft daarop niet gereageerd.

3 De zoon en een vriendje van hem hebben met de conciërge een brand in een afvalbak geblust. Een leerkracht heeft vlak na dit incident gesuggereerd dat de leerling de brand veroorzaakt had. Hierdoor raakte hij volkomen overstuur. De leerkracht heeft hem toen beloofd om het misverstand uit de wereld te helpen. Dat is niet gebeurd. Enkele ouders hebben de vader benaderd in verband met het gerucht dat de leerling betrokken was bij de brandstichting. De vader heeft de directeur verzocht om de naam van zijn zoon te zuiveren, bijvoorbeeld door in de nieuwsbrief de waarheid over het brandincident te beschrijven. De directeur zou het overleggen met de redactie. Er is niks in de nieuwsbrief over het brandincident opgenomen. De directeur en de groepsleerkracht geven aan dat in de zorgstructuur van de school de groepsleerkracht samen met de intern begeleidster verantwoordelijk is voor de zorg verleend aan een leerling met specifieke behoeften op het gebied van zorg. Binnen de zorgstructuur heeft de directeur regulier overleg met de intern begeleidster en de groepsleerkrachten over alle kinderen van de school die speciale zorg nodig hebben. In de schoolgids (te vinden op de website van de school) en het schoolplan (ter inzage op de school) is aandacht besteed aan de zorgstructuur. Na overleg met de ouders kan de groepsleerkracht een leerling aanmelden voor extra zorg. de leerling is in 2001 aangemeld voor extra zorg. De groepsleerkracht wist dat de leerling in groep 5 als gevolg van de wisseling van groepsleerkrachten enige problemen had. De leerling oefende in de klas maar de ouders wilden ook thuis met hem lezen. De groepsleerkracht heeft een boekje met veel illustraties meegegeven met het idee dat het leesplezier van de leerling hiermee verhoogd zou worden. Het is niet bij de groepsleerkracht opgekomen om de leerling in een andere groep te plaatsen omdat de situatie volgens haar helemaal niet onhoudbaar was. De groepsleerkracht begrijpt niet dat de psychotherapeute naar aanleiding van dit gesprek de indruk had dat zij geen behoefte zou hebben aan suggesties van het kinderpsychiatrisch centrum over de aanpak van de leerling op school. Zij heeft na het gesprek nog twee keer telefonisch contact gehad met de psychotherapeute. Toen is nog eens aan de orde gekomen dat het helpt om de leerling te belonen en positief te benaderen. Normaliter zit bij deze vragenlijst een informatieboekje van het Zorgplatform en de groepsleerkracht is ervan uit gegaan dat de ouders dit boekje ook hebben ontvangen. Het onderwijskundig rapport dat nodig is voor de aanmelding heeft de groepsleerkracht samen met de intern begeleidster opgesteld. De feitelijke gegevens voor het rapport zijn overgenomen uit het leerlingendossier dat in de loop der jaren is gevuld met informatie van de verschillende groepsleerkrachten van de leerling. De groepsleerkracht heeft dit verteld aan de ouders en is er hierbij van uitgegaan dat zij het leerlingendossier kenden. Ouders hebben, zoals vermeld in de schoolgids, recht van inzage. Het onderwijskundig rapport is twee keer met de ouders besproken. Ze waren het met twee onderdelen oneens. Dit heeft de groepsleerkracht vermeld in een brief die ze bij het rapport heeft gevoegd. De groepsleerkracht heeft niet met de ouders gesproken over de mogelijke verwijzing naar speciaal onderwijs omdat het niet de bedoeling was dat de leerling naar een school voor

4 speciaal onderwijs zou gaan. Er is steeds gesproken over ondersteuning van de leerling op de eigen school. De groepsleerkracht is niet bekend met alle ins en outs van een Rec-4 traject. De directeur heeft de ouders aan het begin van het gesprek gezegd dat ze alles konden vertellen en aan het einde van het gesprek gevraagd of dat was gebeurd. Die vraag is door de ouders in bevestigende zin beantwoord. Een week na het gesprek hebben de ouders het verslag voor gezien en niet voor akkoord getekend omdat enkele dingen volgens hen niet klopten. De directeur heeft aangeboden om dit te bespreken maar de ouders zijn niet op dit aanbod ingegaan. De overplaatsing heeft de directeur met een duidelijk nee afgewezen omdat plaatsing in een andere groep om onderwijskundige redenen niet aan de orde was. Het betreft hier redenen van interne aard (combinaties van kinderen en/of argumenten van personele aard), waarover aan ouders geen uitleg gegeven kan worden. De nieuwe indeling wordt op tijd kenbaar gemaakt waardoor alle ouders voldoende gelegenheid hebben om te reageren. De ouders hebben om overplaatsing verzocht terwijl ze in hetzelfde gesprek hun vertrouwen in de groepsleerkrachten, die de leerling inmiddels lesgaven, hebben uitgesproken. De directeur weerspreekt uitdrukkelijk dat hij de ouders heeft toegezegd schriftelijk te reageren op hun klachten over het functioneren van de groepsleerkracht. De vader heeft de directeur verzocht om de leerling s naam te zuiveren omdat hij onterecht van brandstichting beschuldigd zou zijn. De directeur heeft geen beschuldigingen gehoord en daarom lag het niet voor de hand om de naam van de leerling te zuiveren. Hij heeft toegezegd om de kwestie met de redactie van de nieuwsbrief te bespreken. Uit nader onderzoek van de directeur was gebleken dat de leerling niet van brandstichting is beschuldigd en niet is waargenomen dat de gedachte op school leeft dat de leerling op een negatieve manier bij het brandincident is betrokken. De redactie meende dat er dus geen aanleiding was om de leerling s naam te zuiveren. Desgevraagd geeft de directeur aan dat hij niet heeft overwogen om schoolbreed aandacht te besteden aan de leerling s aandeel in het blussen van het brandje in de afvalemmer. Dat was in de klas al gebeurd. Overwegingen van de Commissie Klacht over de groepsleerkracht (05.147) Vaststaat dat de groepsleerkracht en de moeder vanaf herfst 2004 tot en met voorjaar 2005 wekelijks met elkaar spraken over de leerling. De groepsleerkracht heeft ter zitting uitgelegd waarom zij niet is ingegaan op het verzoek van de ouders om de leerling na de kerst in een andere groep te plaatsen. ( ) Dat het overleg niet altijd heeft geleid tot het volgens de ouders gewenste resultaat, impliceert volgens de Commissie echter niet dat de groepsleerkracht niet openstond voor overleg. ( ) Nu de genoemde psychotherapeute deze indruk verder niet heeft geconcretiseerd en ook niet met de groepsleerkracht heeft besproken, kan op basis van alleen deze losse opmerking niet de conclusie worden getrokken dat de groepsleerkracht niet open stond voor externe adviezen. Temeer niet omdat de groepsleerkracht onweersproken heeft verklaard dat ze na het

5 gesprek nog twee keer met de psychotherapeute heeft gesproken en het advies om de leerling te belonen en positief te benaderen ter harte heeft genomen. In het voorjaar van 2005 heeft de moeder besloten om de wekelijkse gesprekken te staken omdat zij zich door de groepsleerkracht niet serieus genomen voelde. Aangezien het op dat moment beter ging met de leerling achtte de groepsleerkracht het ook niet noodzakelijk om de wekelijkse gesprekken voort te zetten. Feit blijft dat de moeder de gesprekken heeft gestaakt en daarmee verder overleg heeft bemoeilijkt. De Commissie is van oordeel dat niet aannemelijk is gemaakt dat de groepsleerkracht niet openstond voor overleg. Dit onderdeel van de klacht is ongegrond. Volgens de ouders is de leerling niet goed begeleid door de groepsleerkracht. In het algemeen geldt dat het niet kunnen voldoen aan een bepaalde verwachting niet per definitie betekent dat er onvoldoende is gedaan. De groepsleerkracht heeft de leerling, zoals geadviseerd door het kinderpsychiatrisch centrum, positief benaderd. Zij heeft de leerling op verzoek van de ouders een leesboekje mee naar huis meegegeven, waarbij voor haar als uitgangspunt gold dat het lezen van de boekjes het leesplezier van de leerling zou moeten vergroten. Het niveau van de leesboekjes was wellicht van een lager niveau dan de ouders hadden gewild maar gezien het uitgangspunt om het leesplezier van de leerling te vergroten kan van deze insteek niet worden gezegd dat dit een voorbeeld is van slechte begeleiding. De groepsleerkracht is gemotiveerd niet ingegaan op het verzoek van de ouders om de leerling regelmatig op lezen te testen. Vanuit haar professie heeft de groepsleerkracht geoordeeld dat het niet in het belang van de leerling zou zijn om hem regelmatig te testen. Gehoord het advies om de leerling positief te benaderen, acht de Commissie dit oordeel niet kennelijk onredelijk. Dat het op de nieuwe school beter gaat met de leerling betekent niet dat hij op zijn oude school niet goed is begeleid. Een veelheid van (soms toevallige) factoren draagt er aan bij dat een kind het op de ene school beter doet dan op de andere. Naar het oordeel van de Commissie is niet gebleken dat de leerling niet goed is begeleid. Dit onderdeel van de klacht is ongegrond. ( ) Ter zitting bleek dat voor de ouders de onderwijskundige rapportage duidelijker is geworden nadat ze kennis hadden genomen van het gehele leerlingendossier van de leerling. De Commissie merkt naar aanleiding hiervan op dat het beter was geweest als de ouders van meet af aan inzicht zouden hebben gehad in het gehele leerlingendossier. De groepsleerkracht kan ten aanzien van deze omissie gezien het door de school gehanteerde systeem voor zorgleerlingen echter nauwelijks een verwijt worden gemaakt. De Commissie zal inzake het beleid van de school ten aanzien van leerlingendossiers van zorgleerlingen een aanbeveling aan het schoolbestuur doen. Het kan zijn dat het beeld dat de groepsleerkracht in de rapportage van de leerling heeft geschetst niet overeenkomt met het beeld van de ouders. Daarmee is niet gezegd dat het een onwaar of eenzijdig beeld is. De Commissie heeft niet kunnen vaststellen dat het rapport onjuiste informatie bevat. Doordat de rapportage met de ouders is besproken en de verschillen van inzicht zijn opgenomen in een bijlage kan niet gesproken worden van een eenzijdige rapportage. Dit onderdeel van de klacht is ongegrond.

6 Het rugzakje is een andere naam voor een financiële bijdrage op grond van de Wet op leerlinggebonden financiering. Deze wet geeft ouders van een kind met een handicap het recht om die school voor hun kind te kiezen die zij het meest geschikt vinden. Dat kan een reguliere school zijn of een school voor speciaal onderwijs. Om toegang te krijgen tot het speciaal onderwijs of tot een rugzak in het regulier onderwijs is een indicatie nodig. De indicatiestelling wordt uitgevoerd door onafhankelijke commissies. Deze commissies beoordelen aan de hand van onafhankelijke landelijke criteria of een kind in aanmerking komt voor een rugzakje en in welk onderwijscluster een kind wordt geplaatst. Kinderen met gedragsproblemen vallen onder cluster 4. Regionale Expertise Centra verzorgen speciaal onderwijs en bieden ambulante begeleiding aan reguliere scholen. Als een rugzakje voor een kind wordt aangevraagd kan de onafhankelijke commissie een positieve of negatieve beschikking afgeven. Op grond van een positieve beschikking kan een kind begeleiding op een reguliere school krijgen of worden verwezen naar een school voor speciaal onderwijs. Het is de taak van de school om ouders die voor hun kind een rugzakje aanvragen, te informeren over de mogelijke consequenties van een dergelijke aanvraag. In dit geval heeft de groepsleerkracht de ouders slechts geïnformeerd over de mogelijkheid van ondersteuning van de leerling op zijn eigen school. De groepsleerkracht heeft ter zitting verklaard ook niet geheel en al op de hoogte te zijn van de verschillende mogelijke uitkomsten van een rugzakprocedure en is hierover ook niet door de intern begeleidster op de hoogte gebracht. Het is haar dan ook in mindere mate kwalijk te nemen dat ze de ouders onvoldoende heeft geïnformeerd. Echter nu de groepsleerkracht de ouders (na overleg met de intern begeleidster en de psychotherapeute) heeft geadviseerd om een rugzakje voor de leerling aan te vragen had zij de ouders over de verschillende mogelijke uitkomsten van een dergelijke aanvraag moeten informeren. Dit is niet gebeurd en de Commissie acht dit onderdeel van de klacht gegrond. Klacht over de directeur (05.139) In de herfst van 2005 hebben de ouders gesproken met de directeur. ( ) Of de opstelling van de directeur autoritair of onpersoonlijk was, is in objectieve zin moeilijk vast te stellen. De Commissie kan zich overigens wel voorstellen dat een minder afstandelijke houding bij een gesprek over een voor ouders emotioneel onderwerp, waarbij in ieder geval meer blijk wordt gegeven van begrip, tot een betere verstandhouding met de ouders zou hebben geleid. Ondanks dat een autoritaire en/of onpersoonlijke houding in objectieve zin lastig is vast te stellen heeft de Commissie, mede naar aanleiding van de zitting zich een goed beeld kunnen vormen van de gesprekken die zijn gevoerd tussen de ouders en de directeur. Op basis van dit beeld is de Commissie van oordeel dat de ouders terecht opmerken dat de directeur in ieder geval onpersoonlijk is overgekomen. Juist bij een voor ouders emotioneel onderwerp als het onderhavige mag van een (ervaren) directeur worden verwacht dat deze ouders in ieder geval het gevoel geeft dat er begrip is voor hun probleem. De Commissie merkt daarbij verder op dat dit begrip uiteraard niet zo ver behoeft te gaan dat ouders (ten onrechte) het gevoel krijgen dat het gelijk aan hun zijde is. Het gaat zogezegd om de toon van de muziek. Dit onderdeel van de klacht is gegrond. ( ) Eerdergenoemd gesprek was volgens de directeur bedoeld om grieven en wensen van de ouders te inventariseren. Het was volgens de directeur geen oplossingsgericht gesprek. Door het overplaatsingsverzoek af te wijzen heeft de directeur inhoudelijk gereageerd op een wens van de ouders hetgeen meer is dan inventariseren. Hierdoor heeft de directeur in ieder geval in strijd gehandeld met het gespreksdoel zoals door hem zelf was geformuleerd.

7 Door geen uitleg te geven over de redenen waarom hij het verzoek heeft afgewezen, heeft de directeur naar het oordeel van de Commissie ongemotiveerd geweigerd om de leerling in een andere groep te plaatsten. De Commissie kan zich voorstellen dat de ouders met deze ongemotiveerde afwijzing geen genoegen hebben genomen. Van een directeur van een school mag worden verlangd dat deze een concrete motivering geeft waarom een verzoek tot overplaatsing naar een andere groep wordt afgewezen. Dit onderdeel van de klacht is dan ook gegrond. ( ) [Wat betreft de schriftelijke reactie van de directeur oordeelt de Commissie dat] nu er geen afspraak bestond en de ouders hebben laten weten geen behoefte meer te hebben aan een schriftelijke reactie, dit onderdeel van de klacht ongegrond is. ( ) Het is de Commissie gebleken dat de directeur de nodige stappen heeft gezet om te onderzoeken of er op school naar aanleiding van het brandje een negatief verhaal de ronde deed over de leerling. Doordat de vader niet kenbaar heeft gemaakt welke ouders hem hadden verteld over het gerucht, heeft de directeur deze ouders niet in het onderzoek kunnen betrekken. ( ) Pas na het verschijnen van de nieuwsbrief en pas nadat de vader hem hierom had gevraagd, heeft de directeur de vader over de beweegredenen van de redactie geïnformeerd. De Commissie oordeelt dat er geen grond was om publiekelijk de naam van de leerling te zuiveren nu na het door de directeur verrichte onderzoek niet was gebleken dat een negatief verhaal de ronde deed over de leerling. Dit onderdeel van de klacht is ongegrond. De Commissie merkt ten overvloede op dat het zowel op zijn plaats was geweest om de ouders voor het verschijnen van de nieuwsbrief te berichten over de beslissing van de redactie als om positief te berichten over datgene wat wel vaststond, te weten dat de leerling, een vriendje van de leerling en de conciërge een brandje hebben geblust. Een nieuwsbrief is bij uitstek een geschikt medium voor een dergelijk positief bericht. Het oordeel van de Commissie De klacht tegen de groepsleerkracht is ongegrond met uitzondering van het klachtonderdeel over het informeren van de ouders over de betekenis en de mogelijke gevolgen van het aanvragen van een rugzakje. De klacht tegen de directeur is gegrond met uitzondering van de klachtonderdelen over het schriftelijk reageren op de klachten van de ouders over het functioneren van de groepsleerkracht en het niet ingaan op het verzoek van de ouders om de naam van hun zoon te zuiveren. Advies aan het schoolbestuur De Commissie beveelt het schoolbestuur aan er op toe te zien dat: de school bij zorgleerlingen een actief beleid ontwikkelt door onder meer: ouders/verzorgers op de hoogte te houden van aanpassingen in het leerlingendossier;

8 met ouders/verzorgers die overwegen een rugzakje voor hun kind aan te vragen, een gesprek te voeren waar zowel de groepsleerkracht als de intern begeleidster bij aanwezig zijn. Tijdens dit gesprek zou de school ouders/verzorgers op de verschillende mogelijkheden van de Wet op leerlinggebonden financiering kunnen wijzen; als een onderwijskundig rapport is geschreven en dit wordt besproken, ouders/verzorgers te wijzen op en inzage te geven in de stukken die zijn gebruikt voor het opstellen van het rapport.