ADVIES. De Commissie heeft besloten om de twee resterende klachtonderdelen in behandeling te nemen en heeft deze als volgt samengevat:

Transcriptie

1 Klacht over klachtbehandeling. Bij de behandeling van ene klacht moet het schoolbestuur voldoen aan de eigen klachtenregeling, maar ook aan de elementaire beginselen van behoorlijke klachtafhandeling. ADVIES inzake de klacht van: [Klager] en [klager1] te [woonplaats], ouders van [leerling], klagers tegen - [directeur] van [school] te [vestigingsplaats] - [schoolbestuur] te [vestigingsplaats], verweerders gemachtigde: mevrouw mr. A.M.T. Wigger 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Bij klaagschrift van 2 april 2018, aangevuld op 25 april 2018, hebben klagers op grond van de geldende klachtenregeling een klacht tegen verweerders ingediend. Op 26 april 2018 heeft de Commissie besloten om van de vijf ingediende klachtenonderdelen de klachtonderdelen 1 tot en met 3 niet in behandeling te nemen vanwege niet verschoonbare termijnoverschrijding van de door de Commissie gehanteerde verjaringstermijn van een jaar. Tegen die beslissing hebben klagers op 2 mei 2018 bezwaar gemaakt bij de voorzitter van de LKC. Op 30 mei 2018 heeft de voorzitter van de LKC het bezwaar van klagers tegen die beslissing ongegrond verklaard. Naar aanleiding van het resterende deel van de klacht heeft een secretaris van de Commissie met partijen overlegd over de vraag welke vorm van conflictoplossing, mediation of formele klachtbehandeling, zich het meest leent voor de klachten. Gezien de uitkomst van die gesprekken is de klacht ter beoordeling voorgelegd aan de Commissie. De Commissie heeft besloten om de twee resterende klachtonderdelen in behandeling te nemen en heeft deze als volgt samengevat: [Klagers] klagen erover dat de schooldirecteur de privacy van medescholieren heeft geschonden. De namen van medescholieren staan in het leerlingdossier van hun zoon. Deze namen zijn niet uit het leerlingdossier van hun zoon verwijderd. Verder klagen de [klagers] over de wijze waarop het bestuur hun klacht over een leerkracht en de schooldirecteur heeft behandeld. Een en ander zoals toegelicht in het klaagschrift / advies d.d. 27 september 2018 pagina 1 van 7

2 Verweerders hebben op 16 juli 2018 een verweerschrift ingediend. Alle stukken zijn in afschrift aan partijen gestuurd. De mondelinge behandeling van de klacht vond plaats op 29 augustus 2018 te Utrecht. Klagers zijn ter zitting verschenen. Verweerders werden ter zitting vertegenwoordigd door [directeur] en de [voorzitter] van het schoolbestuur, bijgestaan door de gemachtigde. Onder handhaving van hun standpunten hebben partijen een nadere toelichting gegeven. Wat in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk in dit advies weergegeven. 2. DE FEITEN [Leerling], de zoon van klagers, zat in het schooljaar in groep 8 op de school. Klagers hebben in schooljaar aangegeven dat zij het niet eens waren met de wijze waarop [leerling] door een leerkracht was bejegend. Na een voorval op het schoolplein tussen [leerling] en een leerkracht en de schorsing van [leerling] op 21 maart 2017, hebben ouders een gesprek gevoerd met de directeur en de bestuurder. Daarbij is gesproken over afgifte van het leerlingdossier. Na dat gesprek zijn ouders akkoord gegaan met de overplaatsing van [leerling] naar een andere school. Klagers hebben op 1 oktober 2017 een klacht ingediend bij het schoolbestuur over de pedagogische aanpak van een leerkracht van de school, het handelen van de directeur van de school en over het schoolbestuur. Klagers hebben ook op 1 oktober 2017 en in de periode daarna de school meermalen om het leerlingdossier van [leerling] gevraagd. Bij brief van 13 oktober 2017 heeft het schoolbestuur gereageerd op de klacht. Het schoolbestuur heeft in die brief meegedeeld dat indien klagers daar behoefte aan hadden een persoonlijk gesprek mogelijk was. Het schoolbestuur heeft een afschrift van zijn brief aan de vertrouwenspersoon gezonden. Klagers zijn niet ingegaan op de mogelijkheid met het schoolbestuur in gesprek te gaan. De school heeft op 2 februari 2018 het leerlingdossier aan klagers verstrekt. Op 2 april 2018 hebben klagers een klacht ingediend bij de Commissie over: 1. Onjuist pedagogisch handelen door een groepsleerkracht, zoals autoritair handelen en het verbaal misdragen. 2. Hautain gedrag van de directie en het niet inzetten van mediation. 3. Het niet overhandigen van het leerlingdossier. 4. De klachtafhandeling door het bestuur. 5. Het schenden van de privacy van medescholieren door het niet verwijderen van namen uit het leerlingdossier. De voorzitter van de Commissie heeft klachtonderdeel 1 tot en met 3 niet-ontvankelijk verklaard. Het bezwaar van klagers tegen die beslissing heeft de voorzitter van de LKC is ongegrond verklaard. Tijdens de mondelinge behandeling heeft de Commissie klachtonderdeel 4 en 5 behandeld / advies d.d. 27 september 2018 pagina 2 van 7

3 VISIE PARTIJEN Klagers Klagers stellen dat de school onterecht de namen van een aantal medeleerlingen van hun zoon in het aan hen verstrekte leerlingdossier hebben laten staan. De school heeft daarmee de privacy van die leerlingen geschonden. Als de school op deze manier omgaat met de privacy van de leerlingen, kan het ook gebeuren dat de naam van hun zoon in een ander dossier blijft staan. Klagers hebben dit niet (eerder) bij de school en het schoolbestuur aangekaart omdat zij geen vertrouwen meer hadden in de school. Klagers vinden dat het schoolbestuur hun klachten onzorgvuldig heeft behandeld. De voorzitter was mede onderdeel van de klacht en had de klacht daarom niet zelf moeten behandelen. Het was een uitgebreide en ingewikkelde klacht en het onderzoek is niet terdege gedaan. Klagers waren het niet eens met de manier waarop een leerkracht hun zoon tijdens de lessen en op het schoolplein had behandeld. Zij zijn in eerste instantie hierover met de leerkracht in gesprek gegaan. De leerkracht wilde dat gesprek niet voortzetten. Hij wilde alleen praten in het bijzijn van de directeur. Vervolgens hebben klagers tijdens een zogenoemd kwartiergesprek hun klachten over de leerkracht bij de directeur aangekaart. De directeur heeft daar niet of nauwelijks inhoudelijk op gereageerd. In een gesprek waarbij de leerkracht wel aanwezig was, heeft de leerkracht één verwijt ontkend en hebben de aanwezigen verder niet over de klachten gesproken. Klagers verwijten de directeur dat zij niet heeft geprobeerd om te bemiddelen. Uit onvrede over de hele gang van zaken hebben klagers hun klachten bij het schoolbestuur ingediend. De klacht over de leerkracht heeft het schoolbestuur vervolgens zonder enige onderbouwing afgewezen. In slechts één alinea heeft het schoolbestuur inhoudelijk gereageerd op hun klacht over de leerkracht. In de rest van de brief heeft het schoolbestuur met de vinger naar klagers gewezen en heeft het gesproken over het ontbreken van de vertrouwensband en de gevolgen daarvan voor het verblijf van [leerling] op de school. De ingediende klacht was zeer uitgebreid en het schoolbestuur kwam al binnen twee weken met een afwijzing van de klacht. Er heeft geen zorgvuldig onderzoek plaatsgevonden dat recht doet aan hun uitgebreide klacht. Bovendien heeft het schoolbestuur niet uitgelegd wat het verrichte onderzoek inhield. Pas in het verweerschrift is het schoolbestuur daar nader op ingegaan. Tot slot hebben klagers op de zitting nog aangevoerd dat zij het niet eens zijn met de grondslag van de niet-ontvankelijkverklaring door het schoolbestuur, namelijk dat [leerling] op het moment dat klagers de klacht hebben ingediend, niet meer op de school zat. Verweerders Klagers zijn niet-ontvankelijk in hun klachten, omdat het zaken betreft die zich hebben voorgedaan op het moment dat [leerling] geen leerling meer was op de school. De directeur heeft op verzoek van klagers het leerlingdossier waarin alle namen met uitzondering die van [leerling] waren doorgehaald, verstrekt / advies d.d. 27 september 2018 pagina 3 van 7

4 Toen klagers hun klachten bij de Commissie hadden ingediend en de directeur daarvan op de hoogte werd gesteld, bleek pas dat zij had verzuimd een aantal namen van medeleerlingen door te halen. De directeur heeft op de zitting nogmaals uitdrukkelijk erkend dat zij abusievelijk een aantal namen van medeleerlingen in het dossier niet had doorgehaald. Als klagers hierover contact hadden opgenomen dan had zij de betreffende namen alsnog doorgehaald. Nadat het schoolbestuur de klacht in behandeling had genomen, heeft het direct een onderzoek ingesteld. Klachten worden nooit lichtvaardig behandeld, maar altijd serieus genomen. De klacht van klagers was ernstig en zeker niet eenvoudig. Het ging juist om een complexe klacht. Op de zitting heeft het schoolbestuur desgevraagd door de Commissie verklaard dat er geen bewuste afweging is gemaakt over de wijze van afdoening. Vanwege de ernst van de klacht is het schoolbestuur als eerste in gesprek gegaan met de schooldirecteur. Daarna heeft het gekeken of er mogelijk nog andere klachten waren over de betreffende leerkracht. Dat was niet het geval. Uit het onderzoek is niet gebleken dat de leerkracht niet competent was om te functioneren als leerkracht. De bevindingen van het onderzoek en de onderbouwing van de beslissing zijn vervolgens in de brief van 13 oktober 2018 aan klagers meegedeeld. De mogelijkheid van hoor en wederhoor heeft de bestuurder met de collega-bestuurder besproken. Maar omdat het feitenrelaas zo duidelijk was, heeft hij er niet voor gekozen om klagers actief uit te nodigen voor een gesprek. Het schoolbestuur is altijd bereid om in gesprek te gaan, maar klagers hebben er zelf voor gekozen om daar geen gebruik van te maken. Het schoolbestuur heeft ook niet gekozen voor verwijzing naar de vertrouwenspersoon, omdat klagers al contact hadden gehad met de vertrouwenspersoon. Het schoolbestuur meent dat de klachtprocedure op zorgvuldige wijze heeft plaatsgevonden. Op de zitting heeft de bestuurder nog aangevoerd dat juist vanwege zijn betrokkenheid in een eerder stadium en om het zuiver te houden, hij de klacht zelf in behandeling heeft genomen. Daarbij heeft ook steeds overleg met en controle door de collega-bestuurder plaatsgevonden. Achteraf bezien had het wellicht anders gekund. De bestuurder ziet dit als een leerpunt. 3. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE Ontvankelijkheid Verweerders stellen dat klagers niet-ontvankelijk zijn in hun klachten omdat hun zoon geen leerling meer was van de school toen de klacht werd ingediend. Het reglement van de LKC (artikel 1 lid 6) verstaat onder klager ook een ouder van een (ex)leerling. Klagers zijn daarom ontvankelijk in hun klachten. Schending van de privacy Klagers hebben gesteld dat de privacy van een aantal medeleerlingen is geschonden doordat in het door de school verstrekte leerlingdossier een aantal namen zijn blijven staan. De school heeft op de zitting erkend dat deze klacht van de ouders gegrond is. De Commissie ziet voor zichzelf hier verder geen rol meer en geeft daarom over dit klachtonderdeel geen oordeel / advies d.d. 27 september 2018 pagina 4 van 7

5 De klachtenprocedure Klagers hebben verder aan de Commissie ter beoordeling voorgelegd de wijze waarop het schoolbestuur de klacht die zij hebben ingediend tegen een leerkracht, de directeur en het schoolbestuur heeft behandeld. De Commissie dient aldus na te gaan of het schoolbestuur zich in die procedure heeft gehouden aan de eigen klachtenregeling, of de gevolgde procedure voldoet aan eisen van een deugdelijke klachtbehandeling en of het schoolbestuur in redelijkheid tot zijn oordeel over de klacht heeft kunnen komen. Volgens artikel 6, derde lid van de klachtenregeling van [schoolbestuur] kan een klacht worden ingediend bij het schoolbestuur of bij de landelijke klachtencommissie. Indien de klacht wordt ingediend bij het schoolbestuur, kan het schoolbestuur de klager verwijzen naar de vertrouwenspersoon of de klachtencommissie, tenzij toepassing wordt gegeven aan het vierde lid. In het vierde lid staat dat het schoolbestuur de klacht zelf kan afhandelen indien het van mening is dat de klacht op een eenvoudige wijze kan worden afgehandeld. Klagers hebben ervoor gekozen hun klacht bij het schoolbestuur in te dienen, niet bij de LKC. Op grond van de stukken en wat er op de zitting naar voren is gebracht, stelt de Commissie vast dat het schoolbestuur vervolgens de klacht zelf in behandeling heeft genomen. Het schoolbestuur heeft naar eigen zeggen op grond van de eigen klachtenregeling de niet bewuste keuze gemaakt voor een eenvoudige wijze van klachtafhandeling. Dat het op zich geen eenvoudige klacht was, maar juist een ernstige en ingewikkelde klacht, heeft het schoolbestuur op de zitting onderkend. Dit heeft echter niet geleid tot een in artikel 6 van de klachtenregeling voorgeschreven verwijzing van klagers naar een vertrouwenspersoon of naar de. In de toelichting bij artikel 6 van de klachtenregeling van [schoolbestuur] is bepaald dat als sprake is van een ernstige klacht het aanbeveling verdient de klager te verwijzen naar de klachtencommissie. Door te verwijzen wordt volgens de toelichting uiterste zorgvuldigheid betracht en wordt de indruk vermeden dat de klacht binnenskamers wordt afgedaan. Dat heeft het schoolbestuur niet gedaan. De Commissie concludeert dat het schoolbestuur op deze wijze zowel de letter als de geest van de eigen klachtenregeling bij behandeling van de onderhavige klacht niet heeft gevolgd. Vervolgens dient de Commissie te kijken of de wel gevolgde procedure voldoet aan de eisen van een deugdelijke klachtbehandeling. Een belangrijke functie van het klachtrecht is om de kwaliteit van het onderwijsproces te verbeteren (vooruitkijken). Een andere functie is om na te gaan of een klacht ook grond heeft (terugkijken). Dat betekent dat de procedure moet voldoen aan elementaire beginselen van klachtenbehandeling, waarbij niet alleen aandacht is voor de positie van de klager, maar ook voor die van de verweerder. De LKC heeft in eerdere adviezen een aantal elementaire beginselen van formele klachtbehandeling geformuleerd, aansluitend bij hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De beginselen zijn: / advies d.d. 27 september 2018 pagina 5 van 7

6 1. partijen moeten gehoord worden 2. er moet sprake zijn van deugdelijke verslaglegging 3. de afhandeling dient binnen een redelijk termijn te geschieden 4. het oordeel over de gegrondheid van de klacht moet vastgelegd worden in een schriftelijke reactie 5. de aangeklaagde moet weten wat de klacht behelst, dus waarover precies wordt geklaagd, zodat deze zich daartegen kan verdedigen 6. de klacht moet vanuit een onpartijdige, onbevooroordeelde grondhouding worden onderzocht 7. de aangeklaagde moet zich kunnen laten bijstaan 8. het onderzoek moet gericht zijn op vaststelling van feiten 9. partijen moeten in staat worden gesteld bewijzen te leveren (bijv. door middel van getuigen of bewijsstukken) waarmee de klacht kan worden ondersteund respectievelijk weerlegd 10. de oordelen moeten hun grondslag vinden in de vastgestelde feiten 11. de maatregelen die worden getroffen moeten voortvloeien uit de oordelen De Commissie heeft de handelwijze van het schoolbestuur in het kader van de behandeling van de klacht langs deze meetlat gelegd en komt op grond daarvan tot het volgende. Uit de stukken en wat er op de zitting nog naar voren is gebracht, is de Commissie het volgende gebleken. Klagers hebben hun klacht over de leerkracht en waarom zij het niet eens zijn met zijn pedagogische aanpak aan het schoolbestuur geïllustreerd met een aantal voorbeelden. Ook hebben klagers hun klacht over de directeur toegelicht aan het schoolbestuur. De klacht is op 1 oktober 2017 ingediend. Het schoolbestuur heeft de -naar eigen zeggen- uitgebreide klacht, nadat het nogmaals onderzoek heeft gedaan, bij brief van 13 oktober 2017 afgedaan. Als onderbouwing van de afdoening van de klacht over de leerkracht heeft het schoolbestuur aangegeven dat niet is gebleken dat de leerkracht niet competent is in zijn functioneren. Het schoolbestuur heeft daarbij meegewogen dat de door klagers beschreven voorbeelden, niet alleen moeilijk achterhaalbaar waren, maar ook dat deze gekleurd dan wel uit tweede of derde hand kwamen. De Commissie acht deze wijze van afdoening van de klacht summier. Op de zitting is daarbij gebleken dat het onderzoek van het schoolbestuur heeft bestaan uit een gesprek met de directeur en het checken of er misschien nog andere klachten waren over deze leerkracht. Nader onderzoek naar de feiten heeft verder niet plaatsgevonden, en klagers zijn niet uitgenodigd voor een gesprek om hun klacht nader toe te lichten. Het schoolbestuur heeft daartoe geen aanleiding gezien, kennelijk omdat, zoals blijkt uit de brief van 13 oktober 2017, op 21 maart 2017 al een uitgebreid gesprek tussen klagers, het schoolbestuur en de leerkracht had plaatsgevonden over het voorval tussen [leerling] en de leerkracht. De Commissie overweegt dat bij een zorgvuldige klachtbehandeling het schoolbestuur het beginsel van hoor en wederhoor had moeten toepassen als het een oordeel had willen geven op de klacht. Onderdeel van hoor en wederhoor is ook dat partijen in gelijke mate gehoord moeten worden. Dat houdt in dat het schoolbestuur niet alleen de directeur, maar ook klagers en de leerkracht had moeten horen. Vervolgens had het schoolbestuur alles wat partijen / advies d.d. 27 september 2018 pagina 6 van 7

7 tijdens het horen naar voren hadden gebracht, mee moeten nemen bij zijn beslissing. Dat is niet gebeurd. Het schoolbestuur heeft door deze handelwijze weliswaar binnen een redelijke termijn (veertien dagen) de klacht afgehandeld, maar heeft dit niet gedaan op grond van een volledig onderzoek dat was gericht op de vaststelling van de feiten. De Commissie stelt verder nog vast dat het schoolbestuur niet inhoudelijk is ingegaan op de klacht tegen de schooldirecteur. De gehele gang van zaken acht de Commissie in strijd met wat hierboven onder beginselen 1, 8, 9 en 10 is geformuleerd. Tot slot heeft het schoolbestuur bij de schriftelijke afdoening van de klacht klagers er niet op gewezen dat zij alsnog naar de klachtencommissie kunnen voor een onafhankelijk oordeel op hun klacht, hetgeen het sluitstuk en waarborg voor een onafhankelijke klachtbehandeling is. Alles overziend is de Commissie van oordeel dat het schoolbestuur de eigen klachtenregeling niet heeft gevolgd, maar ook dat de wijze van klachtbehandeling niet voldoet aan belangrijke elementaire eisen die daarvoor gelden. 4. OORDEEL VAN DE COMMISSIE De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht over de wijze waarop het schoolbestuur de klacht heeft behandeld gegrond is. AANBEVELINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie beveelt het schoolbestuur van [school] in [vestigingsplaats] aan de gehanteerde klachtenprocedure te evalueren en aan te passen aan de eisen zoals die tegenwoordig aan een dergelijke procedure worden gesteld. De Commissie verwijst daarvoor naar de modelklachtenregeling van geschillen. Aldus gedaan te Utrecht op 27 september 2018 door mr. dr. J.E. Hoitink, voorzitter, mr. drs. G.W. van der Brugge MA, en K. Evers, leden, in aanwezigheid van A. Gordon, secretaris. mr. drs. J.E. Hoitink voorzitter A. Gordon secretaris / advies d.d. 27 september 2018 pagina 7 van 7