ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. HEAO Small business & retailmanagement LOI Hogeschool. CROHO-nummer 34422

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van HEAO Small business & retailmanagement LOI Hogeschool CROHO-nummer aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 11 december 2003 en 6 juli 2004 Inhoud van het verslag Identificatie...2 Managementsamenvatting...3 Bevindingen...4 Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam...25 Bijlage 2: Programma...26 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...28 Bijlage 4: Documenten...32 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...33 De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze, C.F.M. van Strien Certiked 29 juni 2005 Pagina 1 van 33

2 Identificatie LOI Hogeschool Postbus 4200, 2350 CA Leiderdorp Leidsedreef 2, 2352 BA Leiderdorp Telefoon Website: Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: mr. M.J. Kuipers Kwaliteitscoördinator: T.F. Steffens Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: LOI Hogeschool HEAO opleiding Small business & retailmanagement Deeltijd Locatie Leiderdorp (afstandsonderwijs). Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader, daterende uit februari 2003 adequaat wordt afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: M.J.M. Miltenburg Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren (ook als studentlid) Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding. Deze zelfevaluatie alsmede de bijlagen daarbij is een goede basis voor de visitatie gebleken. De visitatiedagen hebben op 11 december 2003 en 6 juli 2004 plaatsgevonden. In de aanloop naar de visitatie is er viermaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle het karakter van kennismaking, voorlichting en planning. Pagina 2 van 33

3 Managementsamenvatting Op 11 december 2003 en 6 juli 2004 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding HEAO Small business & retailmanagement van de LOI Hogeschool. De doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. De LOI Hogeschool is een hogeschool, die opleidingen verzorgt op een uiteenlopend gebied, waaronder economie, informatica, marketing & sales en management. Daarnaast biedt de LOI Hogeschool ook post- HBO opleidingen aan. Er studeren in totaal ruim studenten aan de LOI Hogeschool, die daarmee tot de grote hogescholen in Nederland behoort. De LOI Hogeschool verzorgt afstandsonderwijs. Dat wil zeggen dat de studenten onafhankelijk van plaats, tijd en studietempo de opleidingen kunnen volgen. Belangrijke pijlers van de LOI Hogeschool zijn de kwaliteit van de leerstof, de begeleiding van de studenten door de docent en innovatie van het onderwijs. De leerstof wordt samengesteld door inhoudsdeskundigen op het betreffende vakgebied, waarbij de Hogeschool veel aandacht besteedt aan de didactisering van de lesstof, juist met het oog op het afstandsonderwijs. De begeleiding van de studenten vindt plaats door de docent in de vorm van correctie van en commentaar op de ingezonden huiswerkopgaven van de student. De student heeft daarnaast de mogelijkheid additionele vragen aan de docent te stellen. De interactie tussen de student en de docent vindt plaats via de gewone post en in toenemende mate via de digitale leeromgeving van de Hogeschool. De innovatie van het onderwijs komt tot uiting in het hebben en ontwikkelen van de digitale leeromgeving, LOI Campus Pro. Deze leeromgeving biedt de student het overzicht over de opleiding, inzicht in de eigen vorderingen en mogelijkheden tot overleg met de docent en met medestudenten De opleiding HEAO Small business & retailmanagement is op 1 februari 2004 van start gegaan. Er zijn van de opleiding nog geen afgestudeerden. De zelfevaluatie met de bijlagen die de opleiding heeft geschreven had een goed niveau en bood het visitatieteam voldoende basis om mede aan de hand daarvan de opleiding te beoordelen. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat de onderwerpen van het NVAO beoordelingskader Doelstellingen, Programma, Inzet van personeel, Voorzieningen, Interne kwaliteitszorg en Resultaten alle voldoende zijn. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding HEAO Small business & retailmanagement van de LOI Hogeschool het NVAO Beoordelingskader adequaat afdekt. Pagina 3 van 33

4 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de blokken de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven. Pagina 4 van 33

5 Onderwerp: Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. De eindkwalificaties van de opleiding HEAO Small business & retailmanagement zijn gebaseerd op het competentieprofiel van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) voor niveau 4 van het CBL Opleidingenhuis. Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel is belangenbehartiger en spreekbuis van de supermarkten in Nederland. Alle supermarktorganisaties zijn bij het CBL aangesloten. Het competentieprofiel is opgesteld om de mogelijkheid te creëren om in de levensmiddelenhandel casu quo supermarkten afgestudeerden op het niveau van HBO bachelor op te leiden. De eerste drie niveaus van het CBL Opleidingenhuis zijn opleidingen op MBO-niveau. Als gevolg van de toenemende complexiteit van supermarkten is er behoefte ontstaan aan personen met een HBObachelor denk- en werkniveau. Dit competentieprofiel weerspiegelt de eisen die vanuit de beroepspraktijk aan de afgestudeerden op CBL niveau 4 worden gesteld. Het competentieprofiel is gevalideerd door het afnemend beroepenveld, in de zin dat vertegenwoordigers van grote supermarktketens (zoals AH en Laurus) zitting hebben in de projectgroep onderwijs van het CBL. Deze projectgroep heeft het competentieprofiel vastgesteld. Het competentieprofiel van CBL valt uiteen in drie resultaatgebieden, te weten resultaatgebieden met betrekking tot het strategische proces, resultaatgebieden met betrekking tot het tactisch en operationele proces en persoonsgerichte competenties. Binnen het strategische resultaatgebied gelden als opleidingscompetenties (1) kunnen vaststellen van het strategische beleid van de supermarktvestiging, (2) kunnen vaststellen van de marktpositie op basis van het strategisch beleid, (3) strategisch beleid kunnen operationaliseren en kunnen implementeren in relatie tot de locale markt en (4) effectief en efficiënt de voorraad en de interne goederenstroom kunnen coördineren. Binnen het tactische en operationeel resultaatgebied gelden als competenties (5) goederenstroom, informatiestroom en geldstroom als geheel en afzonderlijk kunnen coördineren en toetsen op kwaliteit, (6) personeelsbeleid kunnen ontwikkelen en implementeren, (7) gebruik kunnen maken van technologie, (8) beargumenteerde keuze kunnen maken voor een vestigingsplaats, (9) zorg kunnen dragen voor veiligheid gebouw, medewerkers, klanten en producten, (10) professioneel gesprekspartner zijn voor interne en externe deskundigen en (11) kunnen bepalen wanneer deskundig advies en hulp geboden is. De persoonsgerichte competenties vallen uiteen in (12) visie hebben, (13) besluitvaardigheid, (14) ondernemerschap, (15) resultaatgerichtheid, (16) netwerken, (17) klantgerichtheid, (18) mondelinge communicatie, (19) plannen en organiseren, (20) coachend leidinggeven en (21) stressbestendigheid. De opleiding heeft het competentieprofiel van CBL overgenomen als de eindkwalificaties van de opleiding HEAO Small business & retailmanagement. Pagina 5 van 33

6 Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de eindkwalificaties van de opleiding als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties gebaseerd zijn op een competentieprofiel, dat vakgenoten en beroepenveld hebben vastgesteld. Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. In het competentieprofiel voor niveau 4 van CBL zijn de eindkwalificaties van de afgestudeerde omschreven. Hierbij beschrijven we voor de eindkwalificaties van de opleiding HEAO Small business & retailmanagement of en in welke mate de eindkwalificaties overeenkomen met algemene beschrijvingen van de kwalificaties, zoals die tot uitdrukking komen in de Dublin descriptoren. De kennis en het inzicht van de beginnend beroepsbeoefenaar komen in het profiel tot uitdrukking in (1) strategisch beleid vaststellen, (2) marktpositie vaststellen, (5) goederenstroom, informatiestroom en geldstroom structureren en toetsen, (6) personeelsbeleid ontwikkelen, (7) gebruik maken van technologie, (8) keuze maken voor vestigingsplaats en (9) zorgen voor veiligheid. Deze competenties bieden samen een beeld van de kennis en inzichten waarover de afgestudeerde moet beschikken. Het competentieprofiel van CBL geeft aan in welke mate de afgestudeerde zijn kennis en inzicht moet kunnen toepassen. Het merendeel van de competenties op het gebied van kennis en inzicht wordt aangevuld met toepassingsgerichte competenties. Deze zijn onder meer (3) strategisch beleid kunnen operationaliseren en kunnen implementeren in relatie tot de locale markt, (4) effectief en efficiënt de voorraad en de interne goederenstroom kunnen coördineren, (5) goederenstromen, informatiestromen en geldstromen kunnen coördineren, (6) personeelsbeleid kunnen uitvoeren, (7) technologie kunnen toepassen en (8) onderhoud en veiligheid kunnen realiseren. De oordeelsvorming van de afgestudeerde wordt in het competentieprofiel weerspiegeld in (11) kunnen bepalen wanneer professioneel advies en hulp geboden is, (12) ontwikkelen visie gebaseerd op sociale, demografische, technologische en economische ontwikkelingen, (14) ondernemerschap door zakelijk afwegen van kansen en risico s en (15) resultaatgerichtheid door de visie te vertalen in doelen en prestatienormen, herkennen van belangrijke informatie en leggen van verbanden. De sociale en communicatieve vaardigheden van de afgestudeerde komen in het competentieprofiel terug in de competenties (10) professionele gesprekspartner zijn voor interne en externe deskundigen, (16) netwerken en opbouwen van relaties, (17) klantgerichtheid en (18) mondelinge communicatie. Op het gebied van de leervaardigheden moet de afgestudeerde volgens het competentieprofiel in staat zijn tot onder meer (13) besluitvaardigheid, (19) plannen en organiseren, (20) coachend leidinggeven en stijl van leidinggeven afstemmen op de medewerkers en (21) stressbestendigheid. In deze competenties blijkt het vermogen van de afgestudeerde om zichzelf zaken eigen te maken en in te gaan op de verschillende omstandigheden die zich voordoen. Pagina 6 van 33

7 Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen het HBO-bachelorniveau van de eindkwalificaties als voldoende. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de Dublin descriptoren van de HBO-bachelor op adequate wijze aan de orde komen in de eindkwalificaties van de opleiding. Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Oriëntatie HBO: een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. In het competentieprofiel van CBL staan de competenties voor de beroepsbeoefenaar aangeduid. Deze competenties bestrijken het gehele gebied dat de beroepsbeoefenaar moet beheersen. CBL is als belangenbehartigende organisatie van de supermarkten de organisatie die de ontwikkelingen op het vakgebied en in het beroepenveld van dit beroep juist in het oog houdt. Het competentieprofiel weerspiegelt om die reden ook de visie van het beroepenveld op het beroep van supermarktmanager en zelfstandig ondernemer in de levensmiddelenhandel. In het competentieprofiel van CBL staat aangegeven dat de competenties zijn afgestemd op de afgestudeerde in de functie van supermarktmanager of ondernemer in deze branche op HBObachelorniveau. De competenties zijn met het oog op deze functies opgesteld. Weliswaar leiden de competenties op tot de afgestudeerde als beginnend beroepsbeoefenaar maar het competentieprofiel geeft aan dat de afgestudeerde zich met name de persoonlijke competenties eigen moet maken mede op grond van enige zakelijke en persoonlijke ervaring. De opleiding neemt de competenties uit het competentieprofiel van CBL als eindkwalificaties. Om die reden zijn de eindkwalificaties ontleend aan het beroepenveld en sluiten ze aan bij wat een beginnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau moet kennen en kunnen. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-oriëntatie van de eindkwalificaties van de opleiding als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties zijn ontleend aan het beroepenveld en dat zij zich richten op de beginnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau. Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen als positief. De opleiding is geënt op eindkwalificaties die aansluiten bij de vakmatige eisen, de beroepspraktijk en het bachelorniveau. Pagina 7 van 33

8 Onderwerp: Programma Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. In de propedeuse komen op een inleidend niveau modulen aan bod als Computervaardigheden (6 ECTS), Communicatie en maatschappelijke vorming (6 ECTS). Inleiding bedrijfseconomie (11 ECTS), Inleiding commerciële economie (16 ECTS), Inleiding bedrijfsadministratie (11 ECTS) en Ondernemingsplan I (10 ECTS). Deze modulen geven een inleiding in de onderwerpen die de afgestudeerde aan het eind van de opleiding zou moeten beheersen. In Ondernemingsplan I komen de verschillende onderwerpen samen en wordt van de student gevraagd een marketingplan, een financieel plan, de rechtsvorm en de automatisering voor een supermarkt op te stellen. Met name in de integratie in Ondernemingsplan I komt de toepassing van de theorie en de praktijkgerichtheid van de opleiding tot uitdrukking. In de hoofdfase komen modulen aan bod als Middle management (17 ECTS), Kennis- en informatiemanagement (19 ECTS), Logistiek (9 ECTS), Verkoop (9 ECTS), Inkoop (8 ECTS), Leidinggeven (23 ECTS), Personeel en opleiding (11 ECTS). Daarnaast omvat de hoofdfase de modulen Ondernemingsplan II en III (9 respectievelijk 12 ECTS). In beide modulen wordt ook weer de leerstof uit de andere modulen geïntegreerd en wordt van de student gevraagd deze in de vorm van praktijkopdrachten facultatief en voor Ondernemingsplan III verplicht op de werkplek uit te voeren. Daardoor wordt de afstemming met de beroepspraktijk gewaarborgd. De opleiding heeft het curriculum aan CBL voorgelegd teneinde een erkenning door het CBL van de opleiding te verkrijgen. Een erkenning door CBL zorgt ervoor dat de afgestudeerden naast het LOIdiploma ook het CBL-diploma Retail Management Supermarkt zullen verkrijgen. In september 2004 heeft de LOI de erkenning van het CBL definitief ontvangen. Deze is bekrachtigd op 6 april 2005 door de ondertekening van een convenant tussen LOI en CBL. Het CBL heeft daarmee een onvoorwaardelijke erkenning verleend, mede omdat medewerkers van het CBL worden ingeschakeld bij de verdere ontwikkeling van de opleiding. De inhoud van de opleiding HEAO Small business & retailmanagement is voldoende actueel. De aansluiting bij het recent, in 2002 tot stand gekomen competentieprofiel van CBL is daar een bewijs van. Alle auteurs van lesmateriaal en docenten zijn extern. Bijna allen zijn werkzaam op hun vakgebied naast hun docent- of auteurschap bij de opleiding. Veel docenten en auteurs leveren commentaar op aspecten van de opleiding als actualiteit en relatie met de beroepspraktijk. Bij het lesmateriaal dat de auteur schrijft, is de praktijkgerichtheid een toetsingscriterium. Dat criterium komt onder meer tot uitdrukking in de mate waarin en de wijze waarop casussen zijn beschreven. Het lesmateriaal wordt door een beoordelaar gecontroleerd op de theoretische en praktische vakinhoud en actualiteit. De opleiding werkt met vakdeskundigen en marktverkenners. Deze externe medewerkers nemen ontwikkelingen op het vakgebied waar en beoordelen deze ontwikkelingen. Ze kijken naar de actualiteit van de opleiding, ontwikkelingen in het beroepenveld en de aansluiting bij de Pagina 8 van 33

9 beroepspraktijk. Ze brengen hun bevindingen ter kennis van de opleiding. Deze besluit in voorkomende gevallen tot aanpassing van de opleiding. Het internationale aspect van de opleiding bevindt zich in Communicatie en maatschappelijke vorming (propedeuse, 6 ECTS). Verder kunnen in de modulen Ondernemingsplan I, II en III internationele elementen worden ingebracht door de student. Hetzelfde geldt voor de stage en de afstudeeropdracht. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-eisen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de doelen in nauw overleg met het CBL tot stand zijn gekomen. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. De strategische competenties (1) en (2) Vaststellen strategisch beleid en marktpositie van het competentieprofiel van CBL komen terug in de modulen Inleiding commerciële economie (propedeuse, 16 ECTS) en, betreffende Effectief en efficiënt coördineren van voorraad en goederenstroom (4), Logistiek (hoofdfase, 9 ECTS). Operationaliseren en implementeren van strategie in relatie tot locale markt (3) is aanwezig zijn in Ondernemingsplan I (propedeuse, 10 ECTS) en in Verkoop (hoofdfase, 9 ECTS). De tactische en operationele competentie Goederenstromen, informatiestromen en geldstromen coördineren (5) wordt weerspiegeld in de modulen Middle management (hoofdfase, 17 ECTS), Inleiding bedrijfseconomie (propedeuse, 11 ECTS) en Inleiding bedrijfsadministratie (propedeuse, 11 ECTS). De competentie Personeelsbeleid ontwikkelen (6) komt terug in Personeel & opleiding (hoofdfase, 11 ECTS). De competentie Gebruik maken van technologie (7) is in voldoende mate aanwezig in Computervaardigheden (propedeuse, 6 ECTS) en Kennis- en informatiemanagement (hoofdfase, 19 ECTS). De persoonsgerichte competenties Visie ontwikkelen (12) en Klantgerichtheid (17) komen voor in Inleiding commerciële economie (propedeuse, 16 ECTS), de competentie Besluitvaardigheid en Plannen en organiseren (19) komen voor in Middle management (hoofdfase, 17 ECTS), de competentie Resultaatgerichtheid (15) staat in Kennis- en informatiemanagement (hoofdfase, 19 ECTS), de competenties Coachend leidinggeven (20) en Stressbestendigheid (21) komen voor in de module Leidinggeven (hoofdfase, 23 ECTS). Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de relatie tussen doelstellingen en programma als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de competenties uit het profiel in adequate mate terugkomen in het programma van de opleiding. Pagina 9 van 33

10 Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Het programma bestaat uit een propedeutisch jaar en een hoofdfase. De propedeuse heeft een breed en oriënterend karakter. De modulen van de propedeuse Inleiding bedrijfseconomie (11 ECTS), Inleiding commerciële economie (16 ECTS) en Inleiding bedrijfsadministratie (11 ECTS) geven een beeld van studie als geheel. De modulen bieden aldus zicht op de vakgebieden en vervullen de oriënterende functie die van de propedeuse gevraagd mag worden. De module Ondernemingsplan I brengt de integratie van de theoretische kennis tot stand door de toepassing van deze kennis en inzichten aan de hand van een praktijkopdracht. De opzet van de hoofdfase is analoog aan die van de propedeuse. Ook in de hoofdfase wordt in de verschillende modulen de bouwstenen aangereikt in modulen als Personeel en opleiding (11 ECTS), Kennis en informatiemanagement (19 ECTS), Logistiek (9 ECTS), Verkoop (9 ECTS), Inkoop (8 ECTS) en Leidinggeven (23 ECTS). Op grond van de kennis in deze modulen dienen de studenten tot integratie van de lesstof en tot toepassing daarvan in een praktische beroepssituatie te komen in de modulen Ondernemingsplan II en III. De onderwerpen in deze modulen sluiten aan bij de inhoud van de modulen die daaraan voorafgaan. Bij de afstudeeropdracht wordt van de studenten gevraagd tot een complexere behandeling en toepassing van de leerstof te komen. In de afstudeeropdracht is sprake van een integrerende benadering en oplossing van een door de student geformuleerde probleemstelling. De opleiding laat een geleidelijke opbouw van complexiteit zien van de propedeutische fase naar de hoofdfase, waarbij onderwerpen op verschillende niveaus aan de orde komen. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de samenhang in het curriculum als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de propedeuse een oriënterend beeld van de opleiding oproept. In de hoofdfase bestaat een voldoende samenhang tussen de modulen en hebben de modulen Ondernemingsplan een integrerende werking. Het programma kent een oplopende moeilijkheidsgraad. Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen In de Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding zijn helder en concreet opgesomd de eindtermen van de modulen waaruit de opleiding bestaat. De termijn voor het inzenden van de correctie van inzendopgaven wordt bewaakt. De interne norm voor het inzenden is 2 tot 3 dagen per en 5 dagen per post. Deze norm worden overigens niet naar buiten gebracht. Er komen geen klachten binnen van studenten over de inzendtermijnen. Er is een termijn gesteld door de opleiding waarbinnen de examenuitslag bij de studenten moet zijn. Deze termijn is maximaal 3 maanden. Gewoonlijk gebeurt het sneller: om en nabij 6 weken. Pagina 10 van 33

11 Studenten zijn in de gelegenheid om voorafgaande aan een hoofdstuk van een module een online assessment via Campus Pro te doorlopen. Als de uitslag van het assessment meer dan 85% goed is, krijgt de student het advies het hoofdstuk over te slaan. Dat is een verantwoorde manier om met de studielast van de studenten om te gaan. Het overslaan van leerstof laat overigens onverlet dat de studenten de betreffende examens moeten afleggen. De studenten kunnen naast het krijgen van antwoorden op hun inzendopgaven ook in het geval van andere vragen en problemen over de leerstof contact opnemen met de docent. Deze geeft gewoonlijk binnen een korte termijn een antwoord. De antwoorden zijn van dien aard dat de studenten met hun studie weer verder kunnen. Tijdens mondelinge lesdagen zijn de studenten in de gelegenheid om ook persoonlijk vragen aan docenten te stellen. Het aantal examenmomenten per module is twee per jaar. De studenten vinden dat weinig en zouden graag zien dat er meer examenmomenten in een jaar waren. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studeerbaarheid van het programma als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de studenten binnen een korte termijn een antwoord krijgen op hun ingeleverde huiswerkopgaven en dat zij ingeval van problemen met de studie vragen kunnen stellen aan docenten die daar een adequaat antwoord op geven. Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek Studenten met HAVO, VWO en MBO-4 worden tot de opleiding toegelaten. Daarmee wordt voldaan aan de formele vereisten. Studenten die ouder dan 21 jaar zijn en relevante kennis en/of ervaring hebben opgedaan, worden ook tot de opleiding toegelaten. De opleiding beziet middels de toetsingcommissie of de kennis en ervaring voldoende zijn om toegelaten te worden. Bij de toelating kijkt de opleiding wel of de student in een relevante werkomgeving werkzaam is. Het niet aanwezig zijn daarvan leidt niet tot een negatief advies bij het begin van de opleiding. Mogelijke vrijstellingen op grond van EVC s (extern verworven competenties) staan in de studiegids van de opleiding aangegeven. De toetsingscommissie verleent deze vrijstelling na bestudering van het verzoek daartoe. De propedeuse van de opleiding is voldoende breed en oriënterend dat de instromende student met de genoemde instroomkwalificaties de aansluiting met dit programma kan maken. Daarnaast is het zo dat de moeilijkheidsgraad van de propedeuse dusdanig is dat het volgen van de propedeuse geen onoverkomelijke moeilijkheden mag opleveren. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de aansluiting met de instroomkwalificaties als voldoende. Pagina 11 van 33

12 Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten De omvang van het curriculum bedraagt in totaal 240 ECTS, waarvan 60 ECTS voor de propedeuse en 180 ECTS voor de hoofdfase. De LOI biedt de student de mogelijkheid deze opleiding in drie jaar af te ronden. Studenten die geen relevante werkplek hebben, dienen een aanvullende stage te lopen van een half jaar. Gezien het feit dat vrijwel alle studenten wél een relevante werkplek hebben, betekent dit een studieduurverkorting van een half jaar ten opzichte van de reguliere vier jaar. Daarnaast duurt een studiejaar bij de LOI niet 42 weken, zoals in het bekostigd onderwijs gebruikelijk is, maar heeft een student de mogelijkheid alle weken van het jaar te studeren. Dit levert, over de gehele opleiding bekeken, nogmaals een studieduurverkorting van een half jaar op. Daarnaast is er sprake van een efficiencyfactor. Deze factor levert een versnelling in het leertraject op doordat de student onder andere geen tijd hoeft te besteden aan (de voorbereiding van) hoor- of werkcolleges. De efficiencyfactor is ten tijde van de aanwijzing van de LOI Hogeschool in de procedure ter beoordeling voorgelegd aan de Onderwijsinspectie en het Ministerie van OC&W. Voor de Open Universiteit is de efficiencyfactor destijds zelfs wettelijk vastgesteld op 1,5. De efficiencyfactor bedraagt tegenwoordig 1,2 en toepassing ervan betekent dat studenten bij een studiebelasting van 32 in plaats van 40 uur per week binnen de beoogde drie jaar de benodigde 240 ECTS kunnen behalen. Dit blijft echter een relatief begrip, aangezien de belastbaarheid per individu kan verschillen. In de Onderwijs- en examenregeling (OER) van HEAO Small business & retailmanagement is aangegeven dat de aansluiting tussen de werksituatie en de opleiding kenmerkend voor de deeltijdopleiding is. De studenten dienen werkzaam te zijn in de sector. Tijdens de opleiding krijgen de studenten een theoretisch kader aangeboden in relevante vakken. Er is sprake van een samenhangend leerproces. Theorie en praktijk vormen tijdens de opleiding een onlosmakelijk geheel en ook dit draagt bij aan de efficiency. Uit onderzoek door de LOI blijkt, dat het gemiddelde aantal studie-uren van actieve studenten 15 tot 20 uur per week bedraagt. Uit recent onderzoek onder alle afgestudeerden van de LOI Hogeschool blijkt verder dat de gemiddelde studieduur op dit moment 3,5 jaar bedraagt. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studieduur als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de toepassing van het concurrency-beginsel en de efficiencyfactor een afdoende verklaring biedt voor de verhouding tussen het aantal studie-uren en studiepunten. Pagina 12 van 33

13 Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen van het visitatieteam: Het didactisch concept is geënt op het afstandsonderwijs. Dit houdt in dat de opleiding veel aandacht besteedt aan de didactisering van het lesmateriaal en de opgaven die de studenten als huiswerk inzendt. Het lesmateriaal geeft niet alleen de vakinhoud maar ook de uitleg over de toepassing daarvan, zodat de student zich de lesstof zelf eigen kan maken. De opleiding slaagt erin de uitleg in het lesmateriaal zo te laten zijn, dat de studenten hoofdzakelijk met zelfwerkzaamheid door de lesstof heen kunnen gaan. De leerstof is in hoge mate gestructureerd en opgedeeld in modulen, die bestaan uit vakken, die bestaan uit onderdelen, die bestaan uit hoofdstukken, die bestaan uit paragrafen, die bestaan uit kernbegrippen, die bestaan uit trefwoorden. Door deze structuur is de lesstof voor de studenten gemakkelijk te doorgronden. In het lesmateriaal zijn na elke les opgaven opgenomen die de studenten kunnen gebruiken om zelf hun vorderingen te toetsen. Ook zijn inzendopgaven opgenomen die door de docent kunnen worden gecorrigeerd. Het lesmateriaal dat de auteur schrijft, wordt voorafgegaan door een proefhoofdstuk. Dat wordt gecontroleerd door een beoordelaar op taalkundige aspecten en didactiek. Daardoor is bij het proces van schrijven van het lesmateriaal een toets ingebouwd op de didactische kwaliteit en uitwerking van het materiaal. De opleiding beschikt over een uitgebreid en uitgewerkt arsenaal aan instructies die aan auteurs worden overlegd om lesmateriaal te schrijven. Deze instructies vormen de didactische basis voor het schrijven van lesmateriaal. De opleiding heeft voldoende mechanismen om te bewaken dat de auteurs zich aan de instructies houden. De opleiding houdt dit bij door het inzetten van beoordelaars en redacteurs. De docenten werken voor hun correctiewerk met model-uitwerkingen. De kwaliteit van het correctiewerk door docenten wordt steekproefsgewijze bekeken door een beoordelaar. Als dat werk onvoldoende blijkt te zijn, neemt de afdeling Organisatie Opleidingen contact op met de docent om tot verbetering te komen. Het visitatieteam heeft waardering voor de mate waarin het afstandsconcept is toegepast op het curriculum. De lesmaterialen zijn goed gedidactiseerd. Daarbinnen is er een voldoende afwisseling van werkvormen (lesmateriaal met verschillende typen van vraagstellingen, verschillende opdrachtvormen). Op grond van deze bevindingen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. Pagina 13 van 33