ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de Toets Nieuwe Opleiding van. HBO Bedrijfskunde Bachelor LOI Hogeschool

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de Toets Nieuwe Opleiding van HBO Bedrijfskunde Bachelor LOI Hogeschool aan het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen De visitatie vond plaats op 28 september en 7 oktober 2005 Inhoud van het verslag Identificatie... 2 Managementsamenvatting... 4 Bevindingen Onderwerp: doelstellingen opleiding Onderwerp: programma Onderwerp: inzet van personeel Onderwerp: voorzieningen Onderwerp: interne kwaliteitszorg Onderwerp: condities voor continuïteit...25 Bijlage 1: Programma...27 Bijlage 2: Documenten...30 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...31 Bijlage 4: Samenstelling visitatieteams...32 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...34 De verantwoordelijke teamleider: drs. R. de Lusenet namens deze, C.F.M. van Strien Certiked 8 december 2005 Pagina 1 van 34

2 Identificatie De opleiding wordt verzorgd door Stichting LOI Hoger Onderwijs (hierna LOI Hogeschool) Leidsedreef 2, 2352 BA Leiderdorp Postbus 4200, 2350 CA Leiderdorp Telefoon: (071) Fax: (071) Website: Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurders: mr. M.J. Kuipers, voorzitter bestuur mevrouw mr. K.S. Visscher, businessunitmanager T.F. Steffens, kwaliteitscoördinator Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: LOI Hogeschool HBO Bedrijfskunde Bachelor Deeltijd Locatie Leiderdorp (afstandsonderwijs). Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate de aspecten uit het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen (februari 2003) adequaat worden afgedekt. Teamsamenstelling De visitatie is in twee stappen uitgevoerd, te weten een generieke visitatie op 28 september 2005 en een specifieke visitatie op 7 oktober De samenstelling van de teams op beide dagen was als volgt: Tijdens de generieke visitatie op 28 september 2005: Teamleider: drs. R. de Lusenet Assistent teamleider: ir. R.S. Kloosterman Secretaris: mw. drs. H.T.J. Naaijkens-Wokke Tijdens de specifieke visitatie op 7 oktober 2005: Teamleider: drs. R. de Lusenet Extern deskundige: prof. dr. M.A.E. Vandenput Secretaris: mw. drs. H.T.J. Naaijkens-Wokke Van elk teamlid is in Bijlage 4 een beknopt CV opgenomen. Pagina 2 van 34

3 Werkwijze De LOI Hogeschool heeft de documenten Toets Nieuwe Opleiding en Karakteristiek LOI Hogeschool opgesteld die de basis vormden voor de invulling van de generieke onderwerpen van de visitatie en deze tijdig doen toekomen aan het visitatieteam. Daarnaast heeft de LOI Hogeschool een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding HBO Bedrijfskunde en deze voorafgaand aan de tweede visitatiedag doen toekomen aan het visitatieteam. De eerste visitatiedag is zoals hierboven vermeld uitgevoerd op 28 september 2005; op 7 oktober 2005 is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 10 november 2005 toegezonden aan het management van de opleiding. In de aanloop naar de visitatie is er eenmaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomst had een voorlichtend en planningstechnisch karakter. Pagina 3 van 34

4 Managementsamenvatting Op 28 september 2005 en 7 oktober 2005 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding HBO Bedrijfskunde van de LOI Hogeschool. De doelstelling van de visitatie was een Toets Nieuwe Opleiding uit te voeren met betrekking tot de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen hoger onderwijs. De LOI Hogeschool is een hogeschool, die in totaal veertig opleidingen verzorgt op verschillend gebied, zoals economie, informatica, marketing & sales en management. Daarnaast biedt de LOI Hogeschool ook post-hbo opleidingen aan. Er studeren in totaal ruim studenten aan de LOI Hogeschool, die daarmee tot de grote hogescholen in Nederland behoort. De LOI Hogeschool verzorgt afstandsonderwijs. Dat wil zeggen dat de studenten onafhankelijk van plaats, tijd en studietempo de opleidingen kunnen volgen. Belangrijke pijlers van de LOI Hogeschool zijn de kwaliteit van de leerstof, de individuele begeleiding van de studenten door de docent en innovatie van het onderwijs. De leerstof wordt samengesteld door inhoudsdeskundigen op het betreffende vakgebied, waarbij de Hogeschool veel aandacht besteedt aan de didactisering van de lesstof, juist met het oog op het afstandsonderwijs. De begeleiding van de studenten vindt plaats door de docent in de vorm van correctie van en commentaar op de ingezonden huiswerkopgaven van de student. De student heeft daarnaast de mogelijkheid additionele vragen aan de docent te stellen. De interactie tussen de student en de docent vindt plaats via de post en in toenemende mate via de digitale leeromgeving van de Hogeschool. De innovatie van het onderwijs komt tot uiting in het hebben en ontwikkelen van de digitale leeromgeving, LOI Campus en Campus Pro. Deze leeromgeving biedt de student het overzicht over de opleiding, inzicht in de eigen vorderingen en mogelijkheden tot overleg met de docent en met medestudenten. De deeltijd opleiding HBO Bedrijfskunde is bedoeld voor degenen die al werkzaam zijn in een functie van managementassistent, officemanager, staffunctionaris of adviseur, die opgeleid zullen worden tot resultaatgerichte, strategische en besluitvaardige leidinggevenden op midden/tactisch niveau. Sleutel daarbij is het vermogen de vertaalslag te maken van organisatiestrategie naar praktische en uitvoerbare projecten en maatregelen met een accent op werkprocessen. De zelfevaluatie met de bijlagen die de opleiding heeft geschreven had een goed niveau en bood het visitatieteam voldoende basis om mede aan de hand daarvan de opleiding te beoordelen. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat de onderwerpen van het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen hoger onderwijs te weten: Doelstellingen, Programma, Inzet van personeel, Voorzieningen, Interne kwaliteitszorg en Condities voor continuïteit als voldoende zijn beoordeeld. Waardering heeft het visitatieteam voor de wijze waarop de LOI Hogeschool in staat is deskundigheid en capaciteit van velerlei niveau te mobiliseren en daarbij optimale flexibiliteit te behouden. Dit blijkt onder andere bij bestudering van de professionele wijze van het managen van het onderwijs ontwikkelings- en onderhoudsproces (ISO gecertificeerd). Daarnaast is de LOI Hogeschool er goed in geslaagd haar strategische uitgangspunten, afstandsonderwijs op maat, onafhankelijk van tijd, plaats of tempo te vertalen in een onderwijsconcept en een begeleidingssystematiek die adequaat wordt ondersteund door tot de verbeelding sprekende technologie (de digitale leeromgeving). Tot slot is vermeldenswaard de manier waarop de LOI Hogeschool invulling heeft gegeven aan het onderwerp interne kwaliteitszorg. Pagina 4 van 34

5 Het daartoe ontwikkelde en ingevoerde systeem blijkt cruciaal te zijn in de wijze waarop de organisatie opereert, zichzelf frequent de spiegel voorhoudt, verbeteringen in (deel)processen aanbrengt en continu op zoek is naar optimalisatie van de kwaliteit van het produkt en de dienstverlening. Het visitatieteam van Certiked concludeert dat de opleiding HBO Bedrijfskunde van de LOI Hogeschool in voldoende mate aan het geheel van het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen hoger onderwijs beantwoordt. Pagina 5 van 34

6 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hierna de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Per onderwerp en facet uit het NVAO-kader is in een kader een omschrijving van de NVAO-criteria gegeven, waarna een puntsgewijze opsomming volgt van de bevindingen. Voor elk facet en elk onderwerp wordt vervolgens het oordeel van het visitatieteam gegeven. Pagina 6 van 34

7 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. De eindkwalificaties van de opleiding HBO Bedrijfskunde zijn neergelegd in het Beroeps- en Opleidingsprofiel Bachelor Bedrijfskunde LOI (bijlage 3). De werkwijze van de LOI Hogeschool bij het ontwikkelen van nieuwe opleidingen en bij het bewaken en onderhouden van bestaande opleidingen vormt een waarborg voor de aansluiting daarvan bij de eisen van de beroepspraktijk. Het schema civiel effect biedt een overzicht van alle signalen, documenten en partijen die bepalend zijn voor de inhoud van de LOI-opleidingen en met name ook input leveren bij het ontwikkelen van Beroeps- en opleidingsprofielen. Voor het Beroeps- en opleidingsprofiel van de opleiding HBO Bedrijfskunde zijn met name kenmerken van het werkveld en van ontwikkelingen daarin, zoals onder andere blijkend uit een recent uitgevoerd onderzoek naar de vraag naar hoger opgeleiden in het midden- en kleinbedrijf (uitgevoerd in opdracht van de Koninklijke Vereniging MKB-Nederland) als uitgangspunt gehanteerd. Kernbegrippen daarbij zijn: integratie van kennis en toepassing én integratie van de verschillende vakgebieden en creatief en innovatief inspelen op nieuwe ontwikkelingen op algemeen maatschappelijk, economisch, technologisch en internationaal gebied. In aansluiting hierop en vanuit de wens een eigen invulling te geven aan de inhoud van de opleiding heeft de LOI Hogeschool er voor gekozen in het onderwijsprogramma vooral de nadruk te leggen op de inrichting, beheersing en besturing van bedrijfs- en werkprocessen en op de daarmee in de context van de werksituatie samenhangende besluitvormingsprocessen. Studenten verwerven via de opleiding HBO Bedrijfskunde kennis en inzicht in bedrijfs- en organisatieprocessen evenals vaardigheden om hiermee om te kunnen gaan in de context van de organisatie. Het betreft kwalificaties voor een midden manager op tactisch niveau, die binnen organisaties een scharnierfunctie vervult tussen het (top)management en de operationele uitvoering. Met de keuze voor werk- en besluitvormingsprocessen als uitgangspunt bij de inrichting van de opleiding onderscheidt de LOI Hogeschool zich van andere opleidingen in hetzelfde domein. Dat geldt ook voor de gekozen thematische opzet van het programma. Gekozen is voor een zeer praktische invulling: aan de hand van vragen - wat een manager in zijn werk tegen komt, welke stappen daarbij doorlopen moeten worden - is de hoofdfase van de opleiding vormgegeven in een aantal thema s. In de volgorde van de thema s is er nadrukkelijk voor gekozen om bij de start van de studie aan te sluiten bij het functioneringsniveau van de studenten, met een geleidelijke uitbouw naar het strategische niveau. In de propedeuse verwerft de student essentiële basiskennis op de verschillende vakgebieden ter voorbereiding op de thematische aanpak in de hoofdfase. In het Beroeps- en opleidingsprofiel worden zes resultaatgebieden onderscheiden voor de functie van middenmanager op tactisch niveau. Daarvan zijn elf competenties afgeleid, in drie categorieën, te weten Gedrag en motivatie, Management en leidinggeven en Methodisch handelen en adviseren. Deze competenties en de daarvan afgeleide eindtermen vormen het uitgangspunt bij de inrichting van het curriculum. In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) zijn voor de propedeuse de modules en daarbij horende competenties en eindtermen opgenomen; voor de hoofdfase zijn per thema de onderscheiden competenties en eindtermen vermeld. Pagina 7 van 34

8 Het Beroeps- en opleidingsprofiel is ontwikkeld door een door de LOI Hogeschool ingestelde Commissie van deskundigen HBO Bedrijfskunde, bestaande uit personen die werkzaam zijn als manager en/of beschikken over ruime onderwijservaring in het hoger onderwijs. Ook het curriculum is gevalideerd door de commissie van deskundigen; profiel en curriculum zijn vervolgens eveneens gevalideerd door de domeindeskundige uit de Programma-adviesraad. Het visitatieteam heeft met veel waardering kennis genomen van het Beroeps- en opleidingsprofiel, waarin op basis van een goede analyse van de omgeving en een eigenzinnige positionering keuzes zijn gemaakt voor de beoogde competenties en voor een integrale aanpak binnen de opleiding. Naar de mening van het visitatieteam sluiten de beoogde competenties duidelijk aan bij de domeinspecifieke HBO-eindkwalificaties. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de invulling van het aspect Domeinspecifieke eisen als voldoende. Het team heeft vastgesteld dat de beoogde eindkwalificaties zowel door een Commissie van deskundige vertegenwoordigers uit het werkveld als door de domeindeskundige van de Programma-adviesraad zijn gevalideerd. Met name de keuze om in het onderwijsprogramma de nadruk te leggen op de inrichting, beheersing en besturing van bedrijfs- en werkprocessen en op de daarmee samenhangende besluitvormingsprocessen vormt in de ogen van het visitatieteam, in combinatie met de gekozen thematische opzet, een sterk punt. De onderscheiden kwalificaties vormen naar de mening van het team een goede vertaling van aan een bedrijfskundige opleiding tot midden manager op tactisch niveau te stellen eisen. 1.2 Niveau De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. De opleiding leidt studenten op tot bachelors met de kwalificaties van een beginnend beroepsbeoefenaar. De beoogde kwalificaties zijn neergelegd in het Beroeps- en opleidingsprofiel en in de eindtermen voor propedeuse en hoofdfase. De in het Beroeps- en opleidingsprofiel onderscheiden competenties op het gebied van Gedrag en motivatie, Management en leidinggeven resp. Methodisch handelen en adviseren zijn gerelateerd aan de Dublin descriptoren en aan de generieke kernkwalificaties van de Commissie Franssen. In het overzicht van de relatie tussen het onderwijsprogramma en de competenties is voor de propedeuse en de hoofdfase aangegeven welke competenties per module resp. per resultaatgebied en bijbehorend thema aan de orde komen. Het studiemateriaal wordt door de LOI Hogeschool zelf ontwikkeld. Voor de ontwikkelaars van het studiemateriaal en van de toetsen, en voor de beoordelaars daarvan, vormen de Dublin descriptoren met daaraan gekoppeld de generieke kernkwalificaties van de Commissie Franssen een integraal onderdeel van de instructie. Beoordelaars controleren naast de inhoud van het ontwikkelde materiaal ook in hoeverre het voldoet aan de eisen wat betreft het HBO-niveau. Auteurs en beoordelaars worden geselecteerd op hun bekwaamheid om studiemateriaal te ontwikkelen resp. te beoordelen op HBO-niveau; in combinatie met de ISO 9001-gecertificeerde Pagina 8 van 34

9 procedure voor ontwikkeling en toetsing van het lesmateriaal vormt dit een extra garantie voor het vast te stellen eindniveau. Het visitatieteam heeft op haar beurt het programma bestudeerd, te weten de propedeuse-modules, inclusief eindtermen en leerinhouden, en de thema s met daaraan gekoppeld competenties en onderwerpen van de hoofdfase. Zij heeft het programma vergeleken met de Dublin descriptoren en komt tot de volgende conclusies: Kennis en inzicht Het curriculum is zodanig van opzet dat de student in de loop van de studie wordt toegerust met de competenties die nodig zijn om op het beoogde niveau te functioneren. Uitgangspunt van het curriculum is, dat de afgestudeerde Bachelor een brede multidisciplinaire kennis en inzicht ontwikkelt op de onderscheiden resultaatgebieden van de midden manager op tactisch niveau. Met het oog daarop verwerven de studenten tijdens de propedeuse een brede basiskennis op het terrein van bedrijfseconomie, bedrijfsadministratie, middle management, leidinggeven, en communicatie en maatschappelijke vorming, die per module getoetst wordt. De leerstof van de hoofdfase is gerelateerd aan de onderscheiden resultaatgebieden en de daaraan gekoppelde competenties. Tijdens deze fase voert de student praktijkopdrachten uit, die in toenemende mate een beroep zullen doen op het integreren van de reeds verworven kennis en inzichten. De toetsing omvat naast tentamens per thema ook een afsluitende casus, met een toenemende graad van complexiteit, waarbij een sterk beroep wordt gedaan op de integratie van verworven kennis en inzicht. Toepassing van kennis en inzicht Het toepassen van opgedane kennis en inzicht, en het ontwikkelen van de daarbij onderscheiden competenties, komt aan de orde bij een breed scala aan activiteiten. Het feit dat de studenten veelal zelf in de praktijk werkzaam zullen zijn, levert op zich al een goede basis voor het kunnen toepassen van het geleerde in de werkomgeving. Vanuit de opleiding komt de toepassing aan bod in het uitvoeren van praktijkopdrachten, multimediale opdrachten via Campus Pro - de digitale leeromgeving van de LOI - probleemgerichte cases, toetsen, stage en afstudeeropdracht. Het gaat daarbij om opdrachten op basis van actuele situaties in het werkveld, die vaak multidisciplinair van aard zijn, en daardoor een beroep doen op een multidisciplinaire benadering van het probleem. De thematische aanpak tijdens de hoofdfase zal nadrukkelijk bijdragen aan de beoogde integratie van kennis en inzichten uit de verschillende vakgebieden bij het oplossen van complexe problemen. Dat geldt ook voor de probleemgestuurde werkwijze, waarbij studenten organisatievraagstukken uit de praktijk projectmatig aanpakken. De uit te werken casussen betreffen opdrachten waarin vakgebieden verweven moeten worden; inzicht in de samenhang wordt getoetst in rapporten en presentaties van de studenten. De oordeelsvorming De oordeelsvorming komt met name aan de orde bij de uitwerking van de praktijkopdrachten, de cases en de afstudeeropdracht. Van studenten wordt verwacht dat zij zelfstandig en beargumenteerd tot een oordeel komen en dat zij middels toetsingen en verslagen daarover verantwoording afleggen. Kenmerk van het LOI afstandsonderwijs is, dat studenten vrijwel alleen contact op afstand hebben met docent of begeleider, wat een extra beroep doet op de zelfstandigheid van de studenten, bijvoorbeeld waar het gaat om het plannen en organiseren, ondernemerschap en besluitvaardigheid. Belangrijk hulpmiddel bij de oordeelsvorming is de reflectie op het eigen handelen. Met het oog hierop wordt tijdens de opleiding gewerkt met een ontwikkelingsportfolio met reflectieopdrachten, dat onder andere ten doel heeft de student te leren reflecteren op zijn eigen situatie, op verworven kennis en vaardigheden en op zijn ontwikkelingsproces. Pagina 9 van 34

10 Communicatie Communicatieve vaardigheden komen met name aan de orde tijdens het uitvoeren van toetsen, praktijkopdrachten en casussen en het bespreken daarvan, tijdens het maken van tentamens en tijdens de afstudeerfase. Gedurende de opleiding is veelal sprake van schriftelijke communicatie, dat wil zeggen per post of digitaal. Studenten zullen dan ook over goede communicatieve vaardigheden moeten beschikken, waar het gaat om heldere communicatie over uitgevoerde opdrachten en praktijkcasussen. Communicatie en het belang van goede communicatieve vaardigheden komt in de propedeuse expliciet aan de orde in de module Communicatie en maatschappelijke vorming; in de hoofdfase is aandacht voor communicatie verweven in de verschillende thema-onderdelen, bijvoorbeeld waar het gaat om de competenties Leidinggeven, Omgevingssensitiviteit en Klantgericht handelen. Tijdens het uitvoeren van cases en opdrachten in de praktijk is veelal sprake van mondelinge en schriftelijke communicatie met de praktijkbegeleider en /of collega s. In de portfolio-opdrachten wordt onder andere daarop reflectie van de studenten verwacht. Leervaardigheden Bij het uitwerken van opdrachten, gebaseerd op complexe problemen uit de werkpraktijk, wordt van studenten reflectie verwacht op het proces, waarop door de docent feedback gegeven wordt. In het reeds vermelde portfolio reflecteert de student op zijn handelen en op zijn ontwikkeling, onder andere aan de hand van de praktijkopdrachten. Het portfolio vormt een krachtig instrument voor het ontwikkelen van de leervaardigheden en voor de begeleiding daarbij door de docent. Studiebegeleiding vormt naast de schriftelijke leerstof en de multimediale toepassingen een kenmerkend onderdeel van de LOI-methode van blended learning. Van studenten wordt binnen het afstandsonderwijs weliswaar een grote mate van zelfstandigheid verwacht, de LOI voorziet echter in een groot aantal begeleidingsmogelijkheden op maat voor de studenten. Zo stuurt de student tijdens de studie tweemaal per jaar een voortgangsrapportage naar zijn docent; een compleet portfolio vormt een voorwaarde voor het afstuderen. Tijdens de afstudeerzitting wordt behalve het afstudeerverslag ook het leerproces besproken aan de hand van het portfolio. Op grond van de bevindingen is het visitatieteam van oordeel dat de beoogde eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau van HBO-Bachelor. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de Dublin Descriptoren op bachelorniveau in voldoende mate aanwezig zijn in de beoogde eindkwalificaties. Pagina 10 van 34

11 1.3 Oriëntatie HBO De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties; een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. De kwalificaties waaraan een beginnend beroepsbeoefenaar moet voldoen zijn zoals vermeld beschreven in het Beroeps- en opleidingsprofiel, dat is ontwikkeld door een Commissie van deskundigen die representatief is voor het werkveld. Ook managers uit het werkveld zijn betrokken geweest bij het ontwikkelingstraject. Het profiel is zoals vermeld gevalideerd door de domeinadviseur van de Programma-adviesraad. Het profiel is gebaseerd op een analyse van de werkzaamheden van een midden manager op tactisch niveau en op ontwikkelingen die van belang zijn voor zijn functie. In de OER is de vertaalslag verwoord van het competentieprofiel naar modules, inclusief eindtermen en leerinhouden, voor de propedeuse resp. naar de thema s, met daaraan gekoppeld competenties en onderwerpen van de hoofdfase. De keuze, om in de opleiding het accent te leggen op de zogenaamde harde kant van het management, en de daaruit volgende consequenties wat betreft noodzakelijke beroepsvaardigheden voor de midden manager op tactisch niveau zijn in de invulling van het curriculum terug te vinden. Het visitatieteam beoordeelt het aspect Oriëntatie HBO op basis van de bevindingen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties van de afgestudeerde in overeenstemming zijn met de eisen die aan een beginnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau gesteld worden. Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande bevindingen het onderwerp Doelstellingen opleiding als voldoende. Naar de mening van het visitatieteam zijn de eindkwalificaties voldoende omdat deze ontwikkeld en gevalideerd zijn door deskundige vertegenwoordigers van het beroepenveld. In de eindkwalificaties, die afgestemd zijn op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar, komen de Dublin descriptoren in het oordeel van het team in voldoende mate aan de orde. Pagina 11 van 34

12 2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het beoogde programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het beoogde programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het studiemateriaal wordt door de LOI Hogeschool zelf ontwikkeld. Het omvat zowel de te verwerken leerstof als de toelichting daarop en vormt daardoor een combinatie van studieboek en uitleg van de docent. Het ISO 9001-gecertificeerde traject aan de hand waarvan studiemateriaal en examens ontwikkeld worden, vormt mede een waarborg voor de aansluiting van het programma bij de beroepspraktijk en voor de actualiteit ervan alsmede voor het ontwikkelen van de beoogde beroepsvaardigheden van de studenten. Vast onderdeel van het ontwikkeltraject is de controle van de door de auteur ontwikkelde leerstof door een beoordelaar. Het zogenaamde vier ogen -principe vormt naar de mening van het visitatieteam een sterk onderdeel van het ontwikkeltraject. Aan ontwikkelteams en beoordelaars worden strenge eisen gesteld: zij moeten inhoudelijk deskundig zijn, afkomstig zijn uit het beroeps- en werkveld, en tenminste op HBO-niveau functioneren. Ontwikkelingen in de beroepspraktijk worden alert gevolgd, zowel door vakdeskundigen en marktverkenners als door de docenten. Ook de Commissie van deskundigen, die opgevolgd zal worden door een domeinbrede beroepenveldcommissie, speelt hierin een rol, evenals de Programmaadviesraad en de Raad voor de Kwaliteitsbevordering. Signalen worden volgens een vaste procedure gevolgd binnen de organisatie; doordat de LOI het studiemateriaal zelf ontwikkelt kan het snel en gemakkelijk geactualiseerd worden. Via de digitale leeromgevingen Campus en Campus Pro kunnen studenten daarnaast snel geïnformeerd worden over aanpassingen of wijzigingen van het materiaal. De opleiding richt zich met name op studenten die werkzaam zijn in het vakgebied en daardoor de thema-opdrachten merendeels op de eigen werkplek kunnen uitvoeren. De werkomgeving fungeert daarbij als een krachtige leeromgeving en vormt mede een goede waarborg voor de aansluiting van het geleerde bij de beroepspraktijk. De beschrijving van de werkplek wordt beoordeeld op inhoud, niveau en relevantie. Studenten met een relevante werkplek lopen geen stage, evenals studenten die geen relevante werkplek hebben maar opdrachten wel binnen hun organisatie kunnen uitvoeren. Andere studenten lopen wel stage. Aan de praktijkbegeleider worden eveneens eisen gesteld. Deze is bij voorkeur de leidinggevende van de student, functioneert op HBO-niveau en beschikt over voldoende kennis en ervaring wat betreft de vakgebieden van de opleiding. Voor de casussen die studenten ter afsluiting van de verschillende thema s uitwerken is praktijkgerichtheid een belangrijk toetsingscriterium. De opdrachten hebben betrekking op concrete organisatievraagstukken en zullen worden gekenmerkt door een toenemende complexiteit. De afstudeeropdracht, een combinatie van literatuur- en empirisch onderzoek, wordt gerelateerd aan een concrete bedrijfscase; alvorens een student aan de afstudeeropdracht zal kunnen beginnen moet Pagina 12 van 34

13 nadrukkelijk aan een aantal voorwaarden, neergelegd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER), voldaan zijn. Op basis van de opgedane bevindingen beoordeelt het visitatieteam het aspect Eisen HBO als voldoende. Het ontwikkelingstraject voor het studiemateriaal waarborgt mede de aansluiting bij de beroepspraktijk. Naast de procedures op basis waarvan ontwikkelingen in de praktijk zorgvuldig gevolgd worden vormt met name ook het feit dat studenten veelal in de beroepspraktijk werkzaam zullen zijn en opdrachten grotendeels op de eigen werkplek kunnen uitvoeren een waarborg voor een duidelijke relatie met de praktijk en voor het ontwikkelen van de beoogde beroepsvaardigheden. 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. In de propedeuse komen met name eindkwalificaties op het gebied van Management en leidinggeven, te weten Leidinggeven en Plannen en organiseren, specifiek aan de orde en op het gebied van Methodisch handelen en adviseren, te weten Probleemoplossend vermogen, Klantgericht handelen en Omgevingsbewustzijn. Van de eindkwalificaties op het gebied van Gedrag en motivatie komt de competentie Leervermogen/reflectie op eigen handelen vanaf het begin van de opleiding aan de orde bij de uitvoering van de opdrachten evenals bij de reflectie daarop en op het leerproces, die wordt opgenomen in het portfolio. Het ontwikkelen van Visie en van Ondernemerschap, de beide andere competenties op het gebied van Gedrag en motivatie, en de competenties Besluitvaardigheid (onderdeel van Management en leidinggeven) resp. Implementatievermogen (onderdeel van Methodisch handelen en adviseren) komen evenals de andere geformuleerde eindkwalificaties aan de orde in de thema s van de hoofdfase. Leerstof, opdrachten, toetsen en examens worden ontwikkeld op basis van de competenties uit het beroeps- en opleidingsprofiel. De daarop gebaseerde eindtermen van de propedeuse-modules zijn toetsbaar verwoord in de OER; de eindtermen voor de thema s van de hoofdfase zijn daarin op hoofdlijnen weergegeven. Binnen de propedeuse-modules waaraan een extern examen is gekoppeld is op onderdelen sprake van enige overlap. Omdat de extern gevalideerde diploma s via het civiel effect een belangrijke toegevoegde waarde opleveren voor studenten is er, naar de mening van het visitatieteam terecht, voor gekozen geen aanpassingen aan te brengen in de reeds eerder ontwikkelde modules. Het reeds ontwikkelde propedeuse-programma en de uitwerking van de thema s in de hoofdfase weerspiegelen de beoogde eindkwalificaties. Naar de mening van het visitatieteam bieden de binnen de LOI Hogeschool gehanteerde procedures voor de verdere ontwikkeling van de hoofdfase voldoende waarborg voor een adequate vertaling van de geformuleerde eindkwalificaties naar de eindtermen van het programma. De indicatieve literatuurlijst op basis waarvan de hoofdfase mede verder uitgewerkt zal worden is actueel en van goed niveau. Pagina 13 van 34

14 De leerdoelen kennen naar de mening van het visitatieteam voldoende diepgang en breedte en zijn evenwichtig gespreid over de opleiding. Vanuit de overweging dat elke manager in zijn werk te maken heeft met internationale ontwikkelingen is er voor gekozen dit aspect in verschillende onderdelen van het programma aan de orde te laten komen en niet als apart onderdeel. In de propedeuse-fase wordt binnen de module Communicatie en maatschappelijke vorming aandacht besteed aan (de gevolgen van) internationale ontwikkelingen; in de hoofdfase zal hieraan binnen verschillende thema s aandacht worden besteed. Studenten kunnen stage of afstudeeropdracht in het buitenland uitvoeren, zoals het ook mogelijk is om de opleiding vanuit het buitenland te volgen. Het didactisch concept van het afstandsonderwijs stoelt op drie pijlers, te weten de leerstof, de begeleiding en innovatie. Het concept gaat uit van blended learning ofwel i-studie, waarbij naast schriftelijk studiemateriaal gebruik wordt gemaakt van (digitale) leermiddelen als cd-rom, videobanden etc. Vanwege het feit dat het lesmateriaal een combinatie vormt van studieboek en uitleg van de docent wordt aan de ontwikkeling ervan veel zorg besteed. Activering van de studenten is daarbij een nadrukkelijk punt van aandacht; hulpmiddelen hiervoor zijn vragen, opdrachten en cases. De vormgeving van het studiemateriaal, met illustraties, foto s, tekeningen, schema s en tabellen, draagt evenals de multimediale opdrachten bij aan afwisseling in de activiteiten en daarmee aan het leerresultaat. Belangrijk uitgangspunt van het didactisch concept vormt het leren op de werkplek: het feit dat de overgrote meerderheid van de studenten, op basis van ervaringen vanuit de instelling, zal beschikken over een relevante werkplek levert een belangrijke bijdrage aan de implementatie van het geleerde in de praktijk. Met name het feit dat opdrachten en afsluitende casussen direct op de werkplek kunnen worden uitgevoerd levert een grote bijdrage aan het leereffect van de opleiding. Het ontwikkelen van gedragscompetenties, zoals het houden van interviews of het leiden van vergaderingen, komt met name aan de orde tijdens het uitvoeren van de praktijkopdrachten en de afstudeeropdracht; reflectie op de uitgevoerde opdrachten en casussen, wat betreft het studieproces, vormt een essentieel onderdeel daarvan. Tijdens de opleiding worden vorderingen van studenten getoetst door de docenten aan de hand van ingezonden uitwerkingen van opdrachten. De leerstof omvat naast inzendopdrachten ook oefenopgaven waarmee studenten zelf hun vorderingen kunnen toetsen. Doordat zij de praktijkopdrachten in hun eigen werksituatie uitvoeren is de praktijkgerichtheid ervan verzekerd. Tijdens de propedeuse wordt de basiskennis afsluitend getoetst middels examens per module; de afsluitende toetsing tijdens de hoofdfase zal bestaan uit tentamens per thema in combinatie met een geïntegreerde toetsing via de afsluitende casussen. Examens voor modules waaraan geen extern examen verbonden is worden ontwikkeld op basis van duidelijke instructies, waarin onder andere de afstemming van de opgaven op het niveau van de leerstof een belangrijk criterium vormt. Beoordeling van het HBO-niveau van de examens is onderdeel van het ontwikkelingsproces ervan, dat eveneens ISO-9001 gecertificeerd is. Een aantal examens is extern gevalideerd, wat een belangrijke kwaliteitsborgingfactor vormt. Ter voorbereiding op examens kunnen studenten deelnemen aan een examentraining. Het examenreglement is opgenomen in de OER, evenals de Procedure voor stage en afstuderen. Voor de beoordeling van (interne) examens is een Handleiding examenwerk, cijfer en uitslag bepalen ontwikkeld. Examens worden beoordeeld op basis van het 4 ogen principe : twee examinatoren beoordelen de examens onafhankelijk van elkaar; in geval van afwijkingen in de beoordelingen wordt deze gevolgd door een beoordeling door een derde arbiter. Verzoeken voor vrijstellingen voor examens worden beoordeeld door de Toetsingscommissie. Examens worden geëvalueerd door het Examenbureau en de Examencommissie; de kwaliteit van examens is ook punt van bespreking in de studentenpanels. Pagina 14 van 34

15 Het visitatieteam beoordeelt de Relatie tussen doelstellingen en programma als voldoende. Het visitatieteam is van mening dat de eindkwalificaties op adequate wijze vertaald zijn naar het programma voor de propedeuse en naar de hoofdfase-opzet. Het didactisch concept is duidelijk herkenbaar vertaald naar de werkvormen van het propedeuseprogramma en naar de toetsing ervan; de binnen de LOI- Hogeschool gehanteerde procedures voor het ontwikkelen van opleidingen bieden naar de mening van het visitatieteam voldoende zekerheid voor een eveneens adequate invulling van de hoofdfase. 2.3 Samenhang programma Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Het programma is opgebouwd uit een propedeusefase en een hoofdfase. Op basis van de analyse van het werkveld en van ontwikkelingen daarin is er zoals vermeld bij de inrichting van het leerplan voor gekozen de nadruk te leggen op de inrichting, beheersing en besturing van bedrijfs- en werkprocessen en op de daarmee in de context van de werksituatie samenhangende besluitvormingsprocessen. De propedeuse biedt een breed oriënterend karakter op de diverse functionele werkterreinen van de midden manager op tactisch niveau. Via de modules Bedrijfseconomie, Bedrijfsadministratie, Middle management en Leidinggeven ontwikkelen de studenten basiskennis en inzicht op voornoemde terreinen, aangevuld met informatie op het gebied van Communicatie en maatschappelijke vorming. De hoofdfase is opgezet aan de hand van de resultaatgebieden van de middle manager, te weten Werkprocessen gerealiseerd, Klantrelaties intern en extern beheerd, Resources en medewerkers beschikbaar, Strategie en beleid, Verbeteringen en vernieuwingen en Positionering uitdragen. De vakoverstijgende thematische opzet van de hoofdfase vormt een waarborg voor de samenhang in het programma. De combinatie van het gebruik van de successieve en de concentrische methode bij het ontwikkelen van de leerstof dragen er eveneens toe bij dat de verschillende onderdelen van het programma logisch op elkaar voortbouwen. Elk thema van de hoofdfase wordt afgesloten met een casus, waarin met het oog op de integratie van het geleerde ook aan voorgaande onderdelen gerefereerd wordt. Belangrijk kenmerk van het LOI afstandsonderwijs is dat het tijd, tempo en plaats-onafhankelijk is. Het studietempo is dan ook aan de studenten zelf om te bepalen. Elders behaalde studieresultaten worden beoordeeld door de Toetsingscommissie, die op basis daarvan of ook op basis van elders verworven competenties (EVC) vrijstellingen kan verlenen. Het kwaliteitssysteem van de LOI voorziet in een periodieke evaluatie, aan de hand van enquêtes onder de studenten, van de gepercipieerde samenhang van het programma. Op basis van haar bevindingen beoordeelt het visitatieteam de Samenhang van het programma als voldoende. De propedeuse biedt de noodzakelijke basiskennis, waarop tijdens de thematisch opgezette hoofdfase wordt voortgebouwd. De gekozen opzet van de hoofdfase, met aan zes relevante resultaatgebieden gekoppelde vakoverstijgende thema s, waarborgt naar de mening van het visitatieteam een duidelijke samenhang in het programma. Pagina 15 van 34

16 2.4 Studielast Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Uitgangspunt van het LOI afstandsonderwijs is zoals vermeld dat studenten zelf tijd, plaats en tempo bepalen; kenmerkend in de opzet van de opleiding is dat er geen belemmeringen in de keuzes zijn. Extra versnelling van het programma is mogelijk met behulp van on line-assessments via Campus Pro: wanneer studenten op hoofdstukken van de leerstof 85% of hoger scoren kunnen zij het betreffende onderdeel overslaan. Aldus wordt het programma afgestemd op reeds aanwezige kennis. De leerstof wordt overigens wel getoetst via het afsluitende tentamen. Ook de ondersteuning door de digitale coach bij het plannen van de studie, voor studenten die daarvan gebruik willen maken, draagt bij aan een vlot verloop van de studie. Dat geldt ook voor de multimediale opdrachten via Campus Pro, die leerstof sneller inzichtelijk maken. Momenteel zijn er twee examenperioden per jaar; uitbreiding van de examenmomenten en (deels) digitale examinering is in voorbereiding. Informatievoorziening aan de studenten vindt plaats via de Onderwijs- en Examenregeling en via de digitale leeromgeving Campus / Campus Pro. Het visitatieteam boordeelt de studeerbaarheid op grond van de bevindingen als voldoende. Het visitatieteam is van mening dat de LOI Hogeschool voldoende faciliteiten biedt om de studievoortgang te bevorderen. 2.5 Instroom Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Studenten met een HAVO-, VWO- of MBO diploma niveau 4 kunnen worden toegelaten tot de opleiding. Studenten van 21 jaar of ouder met een vergelijkbare vooropleiding of relevante werkervaring zijn in beginsel toelaatbaar. Verzoeken tot toelating worden beoordeeld door de Toetsingscommissie op basis van informatie van de student, bestaande uit diploma s, CV s en/of werkgeversverklaring. Verzoeken om vrijstellingen worden in eerste instantie beoordeeld door medewerkers van het Customer Service Center, op basis van door de Toetsingscommissie gefiatteerde standaardlijst gebaseerd op eerder verleende vrijstellingen. In gevallen waarin deze lijst niet voorziet wordt het verzoek voorgelegd aan de Toetsingscommissie, bestaande uit vakdeskundigen. Actualisatie van de vrijstellingenlijst vindt tweemaal per jaar plaats. Pagina 16 van 34

17 Op basis van de bevindingen en de bestudeerde documenten beoordeelt het visitatieteam het aspect Instroom als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de toelatingseisen helder zijn geformuleerd en dat voor het beoordelen van vrijstellingen adequate procedures zijn ontwikkeld. 2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum (HBObachelor: 240 studiepunten). De studielast voor de opleiding Bedrijfskunde omvat 240 studiepunten (ECTS), verdeeld over de propedeuse (60 ECTS) en de hoofdfase inclusief het afstudeertraject (180 ECTS) punten. De opzet van de opleiding is dat deze in drie jaar kan worden doorlopen, hetgeen mogelijk is vanwege het concurrency-beginsel en de efficiency-factor. Het concurrency-beginsel houdt in, dat er voor de overgrote meerderheid van de studenten sprake is van een effectieve combinatie van werken en leren, als gevolg van het feit dat zij beschikken over een relevante werkplek. Niet alleen kunnen zij daardoor opdrachten op hun werkplek uitvoeren, ook kunnen zij de theorie direct in de praktijk toepassen wat het leereffect ten goede komt. Een en ander resulteert in een studieduurverkorting van een half jaar. Voor studenten die niet beschikken over een relevante werkplek is een stage van een half jaar overigens wel verplicht. De efficiency-factor omvat twee elementen. Het feit dat het studiejaar van de LOI Hogeschool niet 40 weken omvat zoals in het bekostigd onderwijs gebruikelijk is, doch 52 weken, levert in combinatie met het feit dat het programma geen hoor- of werkcolleges en dergelijke omvat eveneens een versnelling op van een half jaar. Uitgaande van de informatie in de OER is er sprake van een evenwichtige verdeling van de studiepunten over de beide fasen van de opleiding. Studenten hebben onbeperkte mogelijkheden voor contact met de docenten. Het beantwoorden van vragen door de docent, het geven van feedback op ingestuurde opdrachten en eventuele extra uitleg heeft in het algemeen plaats via de digitale leeromgeving. Op basis van de bevindingen en de bestudeerde documenten beoordeelt het visitatieteam de duur van de opleiding als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de studiebelasting in overeenstemming is met het aantal te verwerven ECTS. Beoordeling van het onderwerp Programma Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Programma als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat aan de HBO-eisen wat betreft beroepsgerichtheid voldoende invulling is gegeven en dat de eindkwalificaties adequaat vertaald zijn naar een samenhangend, studeerbaar programma. De eisen en procedures wat betreft de instroom zijn evenals de duur van de opleiding naar de mening van het visitatieteam adequaat. Pagina 17 van 34

18 3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Het onderwijs zal voor een belangrijk deel verzorgd worden door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. De (externe) medewerkers die bij het onderwijs betrokken zijn hebben als functie: auteur, beoordelaar, redacteur, docent, stagebegeleider, afstudeerdocent, coach portfolio, toetsconstructeur, examinator, vakdeskundige en marktverkenner. De eisen aan de diverse betrokkenen wat betreft inhoudelijke deskundigheid, ervaring in de beroepspraktijk, en functioneren op tenminste HBO-niveau zijn vastgelegd in de selectiecriteria voor de onderscheiden functies. Speciaal punt van aandacht vormt de samenstelling van de ontwikkelteams: van auteur, beoordelaar en redacteur, wat betreft de aanwezigheid van specifieke competenties. Bij de sollicitatie worden externe medewerkers die betrokken zullen zijn bij het ontwikkelen en begeleiden van het onderwijs onder andere beoordeeld op hun ervaring in de beroepspraktijk. Informatie over externe medewerkers wordt opgenomen in de Externe Relatie database (ERD); wanneer zij daadwerkelijk bij het ontwikkelen dan wel verzorgen van onderwijs betrokken zullen gaan worden, volgt opnieuw een controle in hoeverre zij voldoen aan de eisen, onder andere wat betreft hun praktische kennis en ervaring. Lesmateriaal wordt ontwikkeld onder verantwoordelijkheid van een (interne) projectleider. Bij het ontwikkelen van het materiaal - de inhoud, vragen, kennistests, studieopdrachten en eventueel multimedia-opdrachten - maakt de auteur gebruik van uitgebreide auteursinstructies. Praktijkgerichtheid van het materiaal is een primaire eis; voor de beoordelaar vormt dit een van de belangrijkste beoordelingscriteria. Uitgaande van de ingeziene cv s van auteurs en docenten is er naar de mening van het visitatieteam sprake van een voldoende relatie met de beroepspraktijk. Het visitatieteam beoordeelt het voldoen van bij ontwikkeling en uitvoering betrokken medewerkers van de opleiding aan de HBO-eisen als voldoende. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat aan de betreffende medewerkers naast eisen op het gebied van inhoudelijke vakkennis nadrukkelijk ook hoge eisen worden gesteld worden wat betreft ervaring in de beroepspraktijk. 3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten en continueren. Aan het ontwikkelen van een opleiding gaat een projectplan vooraf, waarin projectfasen zijn onderscheiden. De eerste fase, van de projectopzet, omvat onder andere de afspraken rond de Pagina 18 van 34

19 beoogde productie en planning van de werkzaamheden. Het waarborgen van voldoende capaciteit van auteurs en de aanlevering van materiaal door auteurs is als afgeleide daarvan vastgelegd. De planning en de realisatie van de werkzaamheden van de docenten en examinatoren is de verantwoordelijkheid van de afdelingen Organisatie Opleidingen en van het Examenbureau. Zij zien er op toe dat de termijnen voor het corrigeren van huiswerk resp. van examenopgaven in acht genomen worden. Met de ERD beschikt de opleiding over een uitgebreid netwerk van gekwalificeerde medewerkers voor de verschillende functies binnen het proces. Contacten tussen studenten en docenten worden gemonitord via Campus. Indien blijkt dat docenten teveel werk hebben doordat studenten bijvoorbeeld veel vragen stellen of doordat het aantal studenten snel toeneemt, is de opleiding middels de ERD uitstekend in staat om snel extra docentcapaciteit in te zetten. Het visitatieteam beoordeelt de Kwantiteit van het personeel op basis van de bevindingen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat in de gehanteerde werkwijze bij het ontwikkelen en uitvoeren van de opleiding het waarborgen van voldoende capaciteit van ontwikkelaars en docenten een belangrijk onderdeel vormt. Tevens heeft het visitatieteam geconstateerd dat de LOI Hogeschool de beschikking heeft over een uitgebreid netwerk aan gekwalificeerde medewerkers. 3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Taken, verantwoordelijkheden en criteria voor bij het opleidingsproces betrokken medewerkers zijn vastgelegd. Naast vakinhoudelijke expertise en een relevante beroepsachtergrond zijn ook didactische, organisatorische en communicatieve eisen onderdeel van de selectiecriteria. Het feit dat het studiemateriaal zowel de leerstof als de toelichting daarop bevat vraagt bijzondere aandacht bij de ontwikkeling ervan. Voor auteurs vormen didactische kwaliteiten wat betreft het schrijven van lesmateriaal op HBO-niveau dan ook een belangrijk selectiecriterium; de didactische eisen aan docenten hebben onder andere betrekking op de vaardigheid om studenten feedback te geven en te kunnen stimuleren. Ook capaciteiten wat betreft het uitvoeren van taken in een digitale leeromgeving vormt voor beide groepen medewerkers een belangrijk punt van aandacht. Beoogde auteurs schrijven een proefhoofdstuk alvorens zij definitief ingezet worden als auteur, dat door een beoordelaar nagekeken wordt op vakinhoud en door een redacteur op didactiek. In het afstandsonderwijs is tijdige feedback aan studenten essentieel. Met betrekking tot het terugsturen van door docenten gecorrigeerde uitwerkingen zijn normen geformuleerd, die zijn opgenomen in de Handleiding voor corrigerende docenten. De controle hierop ligt bij de afdeling Organisatie Opleidingen; regelmatige overschrijding van de geplande inlevertijd wordt geregistreerd in de ERD. In het individueel gerichte afstandsonderwijs wordt nadrukkelijk een groot beroep gedaan op de zelfstandigheid van de student. Uitgangspunt is dat studenten zeer gemotiveerd zijn om de opleiding te volgen. De individuele begeleiding door de docent, schriftelijk maar in toenemende mate in digitale vorm, geeft de student feedback op het ingeleverde werk; daarnaast wordt van docenten verwacht dat Pagina 19 van 34

20 zij studenten stimuleren met behulp van motiverende opmerkingen. Ook de zogenaamde i-coach speelt hierin een rol. Uit de ingeziene cv s van docenten blijkt naast een vakinhoudelijke achtergrond ook een voldoende didactische expertise; dit wordt ook bevestigd op basis van informatie uit de Docenten kwaliteitscontrole. De leeftijd van een deel van de docenten en de daarmee samenhangende vergrijzing van het docentencorps vormt een punt van aandacht. Anderzijds heeft de opleiding via de ERD toegang tot een groot netwerk aan mogelijke docenten. Op basis van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam de Kwaliteit van het personeel als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de LOI Hogeschool naast vakinhoudelijke eisen nadrukkelijk ook didactische en organisatorische eisen stelt aan bij de opleiding betrokken medewerkers. Deze eisen worden zowel gehanteerd bij het selecteren van medewerkers als bij de controle van de in dit kader geformuleerde normen. Beoordeling van het onderwerp Inzet van personeel Het visitatieteam beoordeelt de Inzet van personeel op basis van de gevoerde gesprekken en de ingeziene documenten als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de medewerkers die bij ontwikkelen en uitvoeren van de opleiding betrokken zijn vanuit hun beroepsachtergrond de vertaalslag vanuit de opleiding naar de beroepspraktijk kunnen maken en dat de LOI Hogeschool beschikt over een groot netwerk aan gekwalificeerde medewerkers. Tevens heeft het visitatieteam geconstateerd dat de instelling adequate procedures ter evaluatie en eventuele bijsturing ontwikkeld heeft. Pagina 20 van 34