ANWB Vrijetijdsonderzoek. Aanvulling voor de gemeenten Arnhem, Den Bosch, Emmen en Leiden

Transcriptie

1 ANWB Vrijetijdsonderzoek Aanvulling voor de gemeenten Arnhem, Den Bosch, Emmen en Leiden

2 colofon versie 1 status definitief titel ANWB Vrijetijdsonderzoek auteur ANWB/V&L/B&Ao/Onderzoek Contact ANWB/V&L/Algemeen Leden Belang telefoon faxnummer belangenbehartiging@anwb.nl datum augustus 2004 ANWB BV, Den Haag. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ANWB B.V. Al het mogelijke is gedaan om er voor te zorgen dat de informatie en adviezen in deze rapportage juist zijn. ANWB V+L/B+Ao/Onderzoek kan echter geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de gevolgen van acties die zijn gebaseerd op de verstrekte informatie en adviezen.

3 inhoud 1 INLEIDING ONDERZOEK DEFINITIES LEESWIJZER RESULTATEN PER GEMEENTE ARNHEM DEN BOSCH EMMEN LEIDEN BIJLAGE 1 TABELLEN BIJLAGE 2 SAMENVATTING ANWB VRIJETIJDSONDERZOEK BIJLAGE 3 VRAGENLIJST Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 3

4 1 Inleiding 1.1 Onderzoek De ANWB heeft van half augustus t/m half oktober 2003 een grootscheeps onderzoek gehouden onder ANWB leden en niet-leden over hun wensen m.b.t. recreatie in hun woonomgeving: het ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 (VTO 2003). Middels een uitgebreide vragenlijst konden zij aangeven wat hun wensen zijn m.b.t. recreatie in hun woonomgeving. Voor enkele gemeenten, waarvan voldoende respondenten hadden deelgenomen aan het onderzoek, zijn de resultaten apart geanalyseerd. 1 In juli 2004 is een verkorte versie van deze vragenlijst voorgelegd aan respondenten uit 4 gemeenten: Arnhem, Den Bosch, Emmen en Leiden. Deze respondenten zijn benaderd middels het internetpanel van Bloomerce. In deze rapportage worden de resultaten van de 4 gemeenten gerapporteerd, waarbij een vergelijking wordt gemaakt met de resultaten van het ANWB Vrijetijdsonderzoek De resultaten van beide onderzoeken kunnen niet exact met elkaar worden vergeleken, omdat deze beïnvloed kunnen worden door de onderzoeksperiode (juli versus augustusoktober) en doordat de wijze van respondentselectie verschilt (geheel via internetpanel versus grotendeels als spontane reactie op oproep tot deelname). Wel kan een goede indicatie worden gekregen van wat specifieke issues zijn voor de 4 betreffende gemeenten. Doordat voor de 4 gemeenten gebruik is gemaakt van een internet panel zijn de jongeren oververtegenwoordigd in de steekproef. Er is daarom achteraf een weging toegepast, zodat de leeftijdsverdeling representatief is voor de betreffende gemeenten voor jarigen. Net zoals in het ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 zijn de 65 plussers ondervertegenwoordigd in het onderzoek. Deze groep is ook niet meegenomen in de herweging. 1.2 Definities Binnen het onderzoek is uitgegaan van de onderstaande definitie van vrijetijdsbesteding. Deze is aan het begin van het onderzoek uitgelegd aan de respondenten. Bij dit onderzoek gaat het om wat u in uw vrije tijd doet in UW EIGEN WOONOMGEVING. Anders gezegd gaat het om: activiteiten die u onderneemt in uw vrije tijd van pakweg een half uur tot hooguit één dag binnen een cirkel van ongeveer 5 kilometer van uw woning. Aan welke activiteiten kunt u denken? U kunt denken aan activiteiten in de buitenlucht, zoals wandelen (al of niet met hond), fietsen, skaten, een concert bijwonen etc., maar ook aan activiteiten binnen, zoals een bezoek aan een café, theater, museum, winkelcentrum, etc. 5 kilometer van uw woning is ongeveer 1 uur lopen of 20 minuten fietsen. Met de auto doet u er bij 50 km per uur ongeveer 6 minuten over. Voor alle duidelijkheid. Het gaat in dit onderzoek NIET om: vakanties (met overnachtingen elders) activiteiten binnenshuis of in uw eigen tuin activiteiten in verenigingsverband (sport, hobbyclub, etc) bezoek aan kerk, moskee etc. bezoek aan familie, kennissen etc. 1 Voor het ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 zijn voor enkele gemeenten extra respondenten benaderd via het internet panel van Bloomerce om voldoende respondenten te krijgen. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 4

5 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de belangrijkste resultaten samengevat voor de 4 gemeenten. Alle resultaten zijn terug te vinden in de tabellen in de bijlage. Hier is ook de vragenlijst opgenomen. De samenvatting en conclusies van het ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 zijn opgenomen in de bijlage. Voor de volledige resultaten van dit onderzoek wordt verwezen naar de aparte rapportage. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 5

6 2 Resultaten per gemeente In het algemeen geldt dat voor de vier gemeenten die in deze rapportage zijn bekeken geen geheel ander beeld ontstaat, dan het gemiddelde resultaat van het ANWB Vrijetijdsonderzoek Toch zijn er een aantal verschillen te zien, die vaak logisch samenhangen met het feit dat het grotere gemeenten zijn. In het algemeen geldt dat men in grotere gemeenten minder voorzieningen mist (deze zijn logischerwijze vaker aanwezig in grotere gemeenten), dat sociale veiligheid een grotere rol speelt en dat men vaker te maken heeft met zwerfafval. De bereikbaarheid met de auto en de parkeergelegenheid in het centrum is vaker een probleem, terwijl de bereikbaarheid met openbaar vervoer vaak juist wel goed is geregeld. Men hecht in deze plaatsen vaak meer dan gemiddeld belang aan koopzondagen en aan uitgaansgelegenheden, zoals horeca, bioscopen en musea. Naast deze algemene zaken die voor veel grotere gemeenten gelden zijn per gemeente meestal ook een aantal specifieke zaken te noemen die speciaal opvallen. In de volgende paragrafen wordt gekeken naar de belangrijkste verschillen per gemeente in vergelijking met het Vrijetijdsonderzoek Hierbij is gekeken naar wat absoluut gezien het hoogst scoort per gemeente, maar ook waarin deze gemeente relatief gezien verschilt van andere gemeenten. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 6

7 2.1 Arnhem 82% van de respondenten uit Arnhem is tevreden over de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding in hun woonomgeving, waarvan 22% zelfs zeer tevreden. Dit is een bovengemiddelde score in vergelijking met het ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 (gemiddeld 71% tevreden). Tabel 2.1.a Belang versus aanwezigheid voorzieningen (Basis = alle respondenten) % (zeer) belangrijk % te weinig aanwezig % te veel aanwezig Arnhem VTO 2003 Arnhem VTO 2003 Arnhem VTO 2003 Parken en Plantsoenen 93% + 87% 18% - 30% 0% 0% Winkels en winkelcentra 90% 88% 8% - 21% 5% 4% Restaurants, eetcafés e.d. 71% 70% 26% 23% 4% 6% Wandelpaden buiten bebouwde kom 68% - 79% 20% - 36% 0% 0% Fietspaden buiten bebouwde kom 67% - 84% 17% - 25% 1% 1% Zwembaden (binnen en/of buiten) 63% 69% 35% + 26% 0% 1% Bioscopen en theaters 59% 60% 24% - 38% 0% 1% Recreatieplassen 55% 59% 23% 28% 0% 1% Evenementen 54% 52% 34% 30% 4% 5% Speeltuinen 50% 56% 23% - 31% 1% 1% Mogelijkheden voor kinderen > 12 50% - 59% 25% 32% 1% 1% Mogelijkheden voor kinderen <12 47% - 60% 26% - 40% 0% 1% Kinderboerderijen 40% - 51% 23% 30% 0% 0% Koopzondagen 33% + 22% 23% 24% 19% 17% Musea en galeries 30% 36% 24% 34% 0% 1% Tentoonstellingen 23% - 31% 27% 33% 0% 1% Aantal respondenten n=169 n=5795 n=169 n=5795 n=169 n=5795 +/- Significant hoger / lager dan VTO 2003 Aan de respondenten is voor een aantal voorzieningen gevraagd hoe belangrijk zij deze vinden. De respondenten uit Arnhem hechten het meeste belang aan groenvoorzieningen en winkelgelegenheden. Zij hechten het minst belang aan tentoonstellingen, musea en galeries en koopzondagen. Dit zijn ook de voorzieningen die in het Vrijetijdsonderzoek 2003 het laagst scoorden. Ten opzichte van gemiddeld Nederland (o.b.v. VTO 2003) hechten de inwoners van Arnhem relatief veel belang aan koopzondagen en parken en plantsoenen. Voorzieningen voor kinderen, wandel- en fietspaden buiten de bebouwde kom en tentoonstellingen worden juist relatief minder belangrijk gevonden. Voor dezelfde voorzieningen is gevraagd of men vindt dat deze voldoende, te weinig of juist te veel aanwezig zijn in de woonomgeving. Conform de resultaten van het VTO 2003 vindt men niet vaak dat voorzieningen te veel aanwezig zijn, maar mist men wel nog regelmatig iets. Inwoners van Arnhem missen echter minder vaak voorzieningen dan gemiddeld. Uit het VTO 2003 bleek overigens dat dit voor meer grotere gemeenten geldt. Meest gemist worden zwembaden en evenementen. Zwembaden worden door inwoners van Arnhem relatief vaak genoemd in vergelijking met het VTO Winkelgelegenheden worden daarentegen juist nauwelijks gemist in Arnhem. Net zoals in andere gemeenten wordt in Arnhem niet vaak een teveel ervaren aan voorzieningen. Alleen koopzondagen worden hier nog regelmatig genoemd (door 19%). Daarentegen wordt de koopzondag in Arnhem wel relatief vaak belangrijk gevonden. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 7

8 Grafiek % Belang versus gemis voorzieningen Arnhem (Basis = respondenten uit gemeente Arnhem, n= 169) winkels park / plantsoen 80% fietspad bbk wandelpad bbk restaurant % (zeer) belangrijk 60% 40% recr.plas speeltuin Koopzondag bios/theater kind <12 kind >12 kinderboerderij musea zwembad evenement 20% tentoonstelling 0% 5% 15% 25% 35% 45% 55% % mist voorziening In bovenstaande grafiek is het belang dat inwoners van Arnhem hechten aan voorzieningen afgezet tegen het percentage inwoners dat deze voorziening mist in hun woonomgeving. Hieruit blijkt weer dat zwembaden en voorzieningen het meest worden gemist, terwijl men deze voorzieningen wel vrij belangrijk vindt. Tentoonstellingen worden ook vrij vaak gemist, maar zijn verder niet belangrijk. De meest belangrijke voorzieningen (winkels en groen) lijken wel in voldoende mate aanwezig. Voor een zestal activiteiten is gevraagd hoe tevreden men is over verschillende aspecten die met deze activiteit samenhangen. In tabel 2.1.b zijn de 10 aspecten opgenomen waar men het vaakst ontevreden over is in Arnhem. Tevens is gekeken welke aspecten relatief gezien erg hoog of juist erg laag scoren in Arnhem. Net zoals landelijk is men in Arnhem het meest ontevreden over het prijsniveau in de horeca. Parkeertarieven in het centrum komen op de tweede plaats. Over dit aspect is men in Arnhem relatief vaak ontevreden in vergelijking met het VTO Ook over de aanwezigheid (m.a.w. het ontbreken) van toiletten in parken, zwerfvuil op straat en hondenpoep is men vaak ontvreden. Naast de parkeertarieven in het centrum scoren ook de parkeertarieven bij recreatieplassen en de bereikbaarheid van het centrum met de auto slecht. Ten opzichte van gemiddeld Nederland zijn Arnhemmers minder vaak ontevreden over de variatie aan winkels en de bereikbaarheid van het centrum met openbaar vervoer. Er is dus wel een goed alternatief voor de auto om naar het centrum te gaan, maar kennelijk wil niet iedereen hier gebruik van maken. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 8

9 Tabel 2.1.b Top 10 Minst tevreden Arnhem + Top 3 grootste verschil Arnhem (Basis = respondenten met voorziening in de woonomgeving) % (zeer) ontevreden Arnhem VTO 2003 Top 10 ontevreden Prijsniveau van de horeca 65% 62% Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 64% + 48% Aanwezigheid van toiletten in park of plantsoen 59% 52% Zwerfvuil op (winkel-)straat 57% 53% Hondenpoep in park of plantsoen 55% 57% Hondenpoep op (winkel-)straat 53% 55% Onderhoud van trottoirs/wandelpaden 44% + 32% Honden- en kattenpoep op speelplekken 44% 42% Zwerfvuil in park of plantsoen 41% 48% Bereikbaarheid van het (winkel-)centrum met de auto 39% + 23% Top 3 relatief positief Variatie/diversiteit aan winkels 12% - 23% Bereikbaarheid van het centrum met OV 8% - 20% Bereikbaarheid (uitgaans-)centrum OV avond / weekend 15% - 33% Top 3 relatief negatief Parkeertarief bij recreatieplassen 31% + 13% Bereikbaarheid van het (winkel-)centrum met de auto 39% + 23% Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 64% + 48% Aantal respondenten # n=169 n=5795 +/- Significant hoger / lager dan gemiddeld # Het aantal respondenten varieert per onderwerp. Er is alleen gekeken naar respondenten die de betreffende voorziening in hun woonomgeving hebben Tot slot konden de respondenten spontaan aangeven wat volgens hen het snelst verbeterd moet worden en wat zeker zo moet blijven om van de vrije tijd te kunnen genieten in de woonomgeving. Net zoals in het Vrijetijdsonderzoek 2003 worden in Arnhem als verbeterpunt veelal voorzieningen genoemd die nu nog niet voldoende aanwezig zijn. Meest genoemd zijn winkels, wandel- en fietspaden, groen, speelplekken en zwembaden. In vergelijking met gemiddeld Nederland valt het aantal voorzieningen waarbij verbetering gewenst is echter wel mee. In het VTO 2003 bleek dit voor de meeste grotere gemeenten te gelden. Andere verbeterpunten volgens de inwoners van Arnhem zijn de kwaliteit van voorzieningen, sociale veiligheid, en overlast. Opvallend vaak genoemd zijn het slechte onderhoud aan park / plantsoen en aan wegen en het tekort aan parkeerplaatsen. Waar men wèl tevreden mee is en wat men graag wil behouden is de hoeveelheid parken / plantsoenen / groen. Daarnaast zijn, net zoals landelijk, vaak andere voorzieningen genoemd die men graag wil behouden, zoals winkels, speelplekken en horeca. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 9

10 2.2 Den Bosch 69% van de respondenten uit Den Bosch is tevreden over de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding in hun woonomgeving, waarvan 18% zeer tevreden. Dit is een gemiddelde score in vergelijking met het Vrijetijdsonderzoek Tabel 2.2.a Belang versus aanwezigheid voorzieningen (Basis = alle respondenten) % (zeer) belangrijk % te weinig aanwezig % te veel aanwezig Den Bosch VTO 2003 Den Bosch VTO 2003 Den Bosch VTO 2003 Winkels en winkelcentra 89% 88% 17% 21% 3% 4% Parken en Plantsoenen 81% - 87% 40% + 30% 0% 0% Cafés en terrassen 74% 70% 22% 23% 7% 6% Restaurants, eetcafés e.d. 69% 70% 16% - 23% 8% 6% Fietspaden buiten bebouwde kom 69% - 84% 19% 25% 1% 1% Recreatieplassen 69% + 59% 19% - 28% 0% 1% Wandelpaden buiten bebouwde kom 62% - 79% 23% 36% 0% 0% Zwembaden (binnen en/of buiten) 62% 69% 42% + 26% 1% 1% Bioscopen en theaters 59% 60% 37% 38% 0% 1% Evenementen 54% 52% 47% + 30% 5% 5% Mogelijkheden voor kinderen <12 46% 60% 38% 40% 2% 1% Mogelijkheden voor kinderen > 12 46% - 59% 34% 32% 1% 1% Kinderboerderijen 39% - 51% 34% 30% 0% 0% Speeltuinen 44% - 56% 30% 31% 0% 1% Koopzondagen 38% + 22% 31% + 24% 12% 17% Musea en galeries 26% - 36% 28% 34% 0% 1% Tentoonstellingen 21% - 31% 26% 33% 1% 1% Aantal respondenten n=161 n=5795 n=161 n=5795 n=161 n=5795 +/- Significant hoger / lager dan gemiddeld Aan de respondenten is voor een aantal voorzieningen gevraagd hoe belangrijk zij deze vinden. Net zoals in het Vrijetijdsonderzoek 2003 hechten inwoners van Den Bosch de meeste waarde aan winkelgelegenheden en aan groenvoorzieningen. Ook cafés en terrassen, restaurants, fietspaden en recreatieplassen vinden zij absoluut gezien vrij belangrijk. Aan koopzondagen, musea/galeries en tentoonstellingen wordt net, zoals in de andere gemeenten, het minste belang gehecht In vergelijking met andere gemeenten vinden Bosschenaren koopzondagen en recreatieplassen relatief belangrijk. Aan groenvoorzieningen, wandel- en fietspaden buiten de bebouwde kom, aan mogelijkheden voor kinderen en musea en tentoonstellingen hechten zij juist minder belang dan gemiddeld. Voor dezelfde voorzieningen is gevraagd of men vindt dat deze voldoende, te weinig of juist te veel aanwezig zijn in de woonomgeving. Absoluut gezien worden evenementen het meest gemist, gevolgd door zwembaden en groenvoorzieningen. Deze voorzieningen worden in Den Bosch nog vaker gemist dan landelijk. Ook koopzondagen worden relatief vaak gemist. Restaurants / eetcafés en recreatieplassen worden daarentegen minder vaak dan gemiddeld gemist. Net zoals landelijk wordt er niet vaak een teveel aan voorzieningen ervaren in Den Bosch. Koopzondagen springen er weer uit als voorziening die het vaakst als teveel wordt ervaren. Anderzijds vinden relatief veel Bosschenaren dit juist een belangrijke voorziening. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 10

11 Grafiek % 80% % (zeer) belangrijk 60% 40% 20% Belang versus gemis voorzieningen Den Bosch (Basis = respondenten uit gemeente Den Bosch, n= 161) restaurant winkels fietspad bbk recr.plas wandelpad bbk speeltuin Koopzondag musea Tentoonstelling bios/theater kind <12 park/plantsoen zwembad kind >12 kinderboerderij evenement 0% 5% 15% 25% 35% 45% 55% % mist voorziening In bovenstaande grafiek is het belang dat inwoners van Den Bosch hechten aan voorzieningen afgezet tegen het percentage inwoners dat deze voorziening mist in hun woonomgeving. Hieruit blijkt dat er te weinig groenvoorzieningen zijn in Den Bosch. Deze worden vrij vaak gemist, terwijl men deze wel erg belangrijk vindt. Zwembaden en evenementen worden nog iets vaker gemist, maar vindt men iets minder belangrijk. Dit zijn echter ook aandachtspunten. Voor een zestal activiteiten is gevraagd hoe tevreden men is over verschillende aspecten die met deze activiteit samenhangen. In tabel 2.2.b zijn de 10 aspecten opgenomen waar men het vaakst ontevreden over is in Den Bosch. Tevens is gekeken welke aspecten relatief gezien erg hoog of juist erg laag scoren in Den Bosch. De Bosschenaren zijn het minst tevreden over het prijsniveau in de horeca en over parkeertarieven in het centrum. Ook in andere gemeenten is men hierover vaak ontevreden, maar voor Den Bosch geldt dit nog sterker dan gemiddeld. Ook over de aanwezigheid van toiletten in park/plantsoen (of het ontbreken daarvan) is men vaak ontevreden, zowel absoluut gezien als in verhouding tot de uitkomsten van het Vrijetijdsonderzoek De bereikbaarheid van het centrum met de auto en de entreeprijzen voor zwembaden worden ook relatief slecht beoordeeld. Daarentegen is men wel tevreden met het onderhoud van de stad. Over zaken zoals zwerfvuil, hondenpoep en onderhoud van groenvoorzieningen, wandel- en fietspaden is men minder vaak ontevreden dan gemiddeld. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 11

12 Tabel 2.2.b Top 10 Minst tevreden Den Bosch + Top 3 grootste verschil Den Bosch (Basis = respondenten met betreffende voorziening in de woonomgeving) % (zeer) ontevreden Den Bosch VTO 2003 Top 10 ontevreden Prijsniveau van de horeca 75% + 62% Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 74% + 48% Aanwezigheid van toiletten in park of plantsoen 64% + 52% Hondenpoep in park of plantsoen 47% - 57% Bereikbaarheid van het (winkel-)centrum met de auto 44% + 23% Zwerfvuil op (winkel-)straat 43% - 53% Entreeprijs zwembad(en) 42% + 24% Verlichting in park of plantsoen 41% 39% Zwerfvuil in park of plantsoen 41% 48% Hondenpoep op (winkel-)straat 40% - 55% Top 3 relatief positief Zwerfvuil op (winkel-)straat 43% - 53% Hondenpoep in park of plantsoen 47% - 57% Hondenpoep op (winkel-)straat 40% - 55% Top 3 relatief negatief Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 74% + 48% Bereikbaarheid van het (winkel-)centrum met de auto 44% + 23% Entreeprijs zwembad(en) 42% + 24% Aantal respondenten # n=161 n=5795 * Significant verschillend van totaal # Het aantal respondenten varieert per onderwerp. Er is alleen gekeken naar respondenten die de betreffende voorziening in hun woonomgeving hebben Tot slot konden de respondenten spontaan aangeven wat volgens hen het snelst verbeterd moet worden en wat zeker zo moet blijven om van de vrije tijd te kunnen genieten in de woonomgeving. Als verbeterpunt worden vooral voorzieningen genoemd die nu nog niet in voldoende mate aanwezig zijn. Met name speelplekken en café s / terrassen zijn relatief vaak genoemd. In vergelijking met kleinere gemeenten worden in de grote steden echter minder voorzieningen genoemd die men nog mist. Na de voorzieningen zijn sociale veiligheid, kwaliteit van voorzieningen en overlast het meest genoemd als verbeterpunten. In vergelijking met andere gemeenten noemen Bosschenaren echter minder verbeterpunten. Vooral met betrekking tot kwaliteit van voorzieningen (onderhoud) worden relatief weinig opmerkingen gemaakt. Zaken die men graag wil behouden hebben vooral betrekking op diverse voorzieningen, waarbij winkels en groenvoorzieningen het meest zijn genoemd. Daarnaast zijn ook cafés en terrassen relatief vaak genoemd, terwijl wandel- en fietspaden minder vaak genoemd zijn als hetgeen men wil behouden. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 12

13 2.3 Emmen 75% van de respondenten uit Emmen is tevreden over de mogelijkheden voor Vrijetijdsbesteding in hun woonomgeving, waarvan 16% zeer tevreden. Dit is gemiddeld in vergelijking met het Vrijetijdsonderzoek Tabel 2.3.a Belang versus aanwezigheid voorzieningen (Basis = alle respondenten) % (zeer) belangrijk % te weinig aanwezig % te veel aanwezig Emmen VTO 2003 Emmen VTO 2003 Emmen VTO 2003 Winkels en winkelcentra 91% 88% 21% 21% 11% + 4% Parken en Plantsoenen 83% 87% 35% 30% 1% 0% Zwembaden (binnen en/of buiten) 80% + 69% 20% 26% 0% 1% Fietspaden buiten bebouwde kom 77% - 84% 17% - 25% 1% 1% Mogelijkheden voor kinderen <12 75% + 60% 47% 40% 1% 1% Mogelijkheden voor kinderen > 12 73% + 59% 31% 32% 1% 1% Cafés en terrassen 71% 70% 22% 23% 6% 6% Wandelpaden buiten bebouwde kom 70% - 79% 26% - 36% 0% 0% Restaurants, eetcafés e.d. 70% 70% 21% 23% 8% 6% Recreatieplassen 69% + 59% 19% - 28% 0% 1% Speeltuinen 67% + 56% 40% + 31% 0% 1% Bioscopen en theaters 66% 60% 41% 38% 0% 1% Evenementen 62% + 52% 31% 30% 1% - 5% Kinderboerderijen 51% 51% 47% + 30% 0% 0% Musea en galeries 33% 36% 51% + 34% 1% 1% Koopzondagen 31% + 22% 31% 24% 15% 17% Tentoonstellingen 30% 31% 38% 33% 1% 1% Aantal respondenten n=129 n=5795 n=129 n=5795 n=129 n=5795 +/- Significant hoger / lager dan gemiddeld Aan de respondenten is voor een aantal voorzieningen gevraagd hoe belangrijk zij deze vinden. Net zoals landelijk hechten de inwoners van Emmen de meeste waarde aan winkelgelegenheden en groenvoorzieningen. Ook zwembaden, fietspaden, en speelmogelijkheden voor kinderen worden vaak belangrijk gevonden. Aan musea, koopzondagen en tentoonstellingen hecht men het minst belang, conform het beeld in het Vrijetijdsonderzoek Inwoners van Emmen hechten aan veel voorzieningen meer belang dan gemiddeld. Vooral aan mogelijkheden voor kinderen hecht men in Emmen meer belang dan gemiddeld. Wandel- en fietspaden buiten de bebouwde kom vinden zij in verhouding minder belangrijk. Voor dezelfde voorzieningen is gevraagd of men vindt dat deze voldoende, te weinig of juist te veel aanwezig zijn in de woonomgeving. Musea /galeries, kinderboerderijen en mogelijkheden voor oudere kinderen worden absoluut gezien het vaakst. In vergelijking met de resultaten van het VTO 2003 worden musea en galeries, speeltuinen en kinderboerderijen in Emmen vaker dan gemiddeld gemist. Wandel- en fietspaden en recreatieplassen worden juist relatief weinig gemist. Net zoals landelijk wordt er in Emmen niet vaak een teveel ervaren aan voorzieningen. Net zoals in andere gemeenten ervaart men het vaakst een teveel aan koopzondagen. Daarnaast is het opvallend dat in Emmen ook relatief vaak een teveel aan winkels wordt genoemd. Absoluut gezien heeft echter maar 11% van de respondenten dit genoemd, waarmee dit niet als een ernstig probleem kan worden beschouwd. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 13

14 Grafiek % 80% % (zeer) belangrijk 60% 40% Belang versus gemis voorzieningen Emmen (Basis = respondenten uit gemeente Emmen, n= 129) winkels zwembad park / plantsoen recr.plas café kind <12 bios/theater fietspad bbk restaurant evenement wandelpad speeltuin bbk Koopzondag kinderboerderij kind >12 20% tentoonstelling musea 0% 5% 15% 25% 35% 45% 55% % mist voorziening In bovenstaande grafiek is het belang dat inwoners van Emmen hechten aan voorzieningen afgezet tegen het percentage inwoners dat deze voorziening mist in hun woonomgeving. Hieruit blijkt dat voorzieningen voor oudere kinderen het grootste probleem vormen in Emmen: deze worden veelal belangrijk gevonden, maar wel nog vaak gemist. Kinderboerderijen en musea worden nog vaker gemist, maar hier hecht men minder belang aan. De belangrijkste voorziening, winkels, is in voldoende mate aanwezig. Parken en plantsoenen, die men ook erg belangrijk vindt, worden daarentegen ook nog geregeld gemist. Voor een zestal activiteiten is gevraagd hoe tevreden men is over verschillende aspecten die met deze activiteit samenhangen. In tabel 2.3.b zijn de 10 aspecten opgenomen waar men het vaakst ontevreden over is in Emmen. Tevens is gekeken welke aspecten relatief gezien erg hoog of juist erg laag scoren in Emmen. Een volledig overzicht is opgenomen in de bijlage. De inwoners van Emmen zijn het minst tevreden over de parkeertarieven in het centrum en de aanwezigheid (of het ontbreken van) toiletten in parken. Dit zijn ook landelijk gezien vaak grote ergernissen, al is men in Emmen net zoals in andere grote steden, vaker ontevreden over de parkeertarieven. Ook het prijsniveau in de horeca en de hoeveelheid honden- en kattenpoep op speelplekken worden door inwoners uit Emmen vaak slecht beoordeeld. In vergelijking met de resultaten van het Vrijetijdsonderzoek 2003 zijn de inwoners van Emmen relatief vaak ontevreden over de mogelijkheden om de hond uit te laten, het onderhoud van speeltoestellen en de waterkwaliteit in recreatieplassen. Daarentegen zijn zij minder vaak ontevreden over de variatie aan winkels, de openingstijden van zwembaden en de hoeveelheid fietsenstallingen in het centrum. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 14

15 Tabel 2.3.b Top 10 Minst tevreden Emmen + Top 3 grootste verschil Emmen (Basis = respondenten met betreffende voorziening in de woonomgeving) % (zeer) ontevreden Emmen VTO 2003 Top 10 ontevreden Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 59% + 48% Aanwezigheid van toiletten in park of plantsoen 57% 52% Prijsniveau van de horeca 55% 62% Honden- en kattenpoep op speelplekken 54% + 42% Zwerfvuil op (winkel-)straat 51% 53% Hondenpoep in park of plantsoen 48% - 57% Mogelijkheden voor het uitlaten van de hond 45% + 27% Zwerfvuil in park of plantsoen 44% 48% Hondenpoep op (winkel-)straat 43% + 55% Schoon zijn van fietspaden (geen glas, blad, sneeuw etc.) 43% 35% Top 3 relatief positief Variatie / diversiteit aan winkels 10% - 23% Openingstijden van zwembaden 3% - 16% Hoeveelheid fietsenstallingen in het centrum 23% - 39% Top 3 relatief negatief Mogelijkheden voor het uitlaten van de hond 45% + 27% Onderhoud speeltoestellen 32% + 14% Waterkwaliteit in recreatieplassen 31% + 15% Aantal respondenten # n=129 n=5795 * Significant verschillend van totaal # Het aantal respondenten varieert per onderwerp. Er is alleen gekeken naar respondenten die de betreffende voorziening in hun woonomgeving hebben Tot slot konden de respondenten spontaan aangeven wat volgens hen het snelst verbeterd moet worden en wat zeker zo moet blijven om van de vrije tijd te kunnen genieten in de woonomgeving. Als belangrijkste verbeterpunten worden verschillende voorzieningen genoemd die nu nog niet in voldoende mate aanwezig zijn. In Emmen en in andere grotere gemeenten wordt dit echter minder vaak genoemd dan in de kleinere gemeenten. Het slechte onderhoud van fietspaden en van wegen in het algemeen is ook relatief vaak genoemd als verbeterpunt. In vergelijking met andere gemeenten geven inwoners van Emmen echter ook relatief vaak aan dat er niets veranderd hoeft te worden, of geven zij geen antwoord op deze vraag. Bij de zaken die men graag wil behouden worden ook vaak voorzieningen genoemd. Net zoals in andere gemeenten worden hierbij vaak groenvoorzieningen, winkels en wandelpaden genoemd. Daarnaast worden opmerkingen gemaakt m.b.t behoud van de kwaliteit van de woonomgeving, sociale veiligheid en bereikbaarheid. Emmen verschilt hierbij nauwelijks van andere gemeenten, alleen m.b.t. bereikbaarheid worden minder vaak opmerkingen gemaakt. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 15

16 2.4 Leiden 81% van de respondenten uit Leiden is tevreden over de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding in hun woonomgeving, waarvan 22% zelfs zeer tevreden. In vergelijking met het Vrijetijdsonderzoek 2003 is dit een bovengemiddelde score. Tabel 2.4.a Belang versus aanwezigheid voorzieningen (Basis = alle respondenten) % (zeer) belangrijk % te weinig aanwezig % te veel aanwezig Leiden VTO 2003 Leiden VTO 2003 Leiden VTO 2003 Winkels en winkelcentra 86% 88% 16% 21% 2% 4% Restaurants, eetcafés e.d. 77% 70% 9% - 23% 4% 6% Parken en Plantsoenen 76% - 87% 33% 30% 0% 0% Cafés en terrassen 75% 70% 11% - 23% 2% - 6% Fietspaden buiten bebouwde kom 64% - 84% 17% - 25% 1% 1% Wandelpaden buiten bebouwde kom 61% - 79% 26% - 36% 0% 0% Recreatieplassen 60% 59% 22% 28% 0% 1% Bioscopen en theaters 56% 60% 19% - 38% 2% 1% Zwembaden (binnen en/of buiten) 54% - 69% 19% - 26% 1% 1% Musea en galeries 49% + 36% 11% - 34% 8% + 1% Evenementen 47% 52% 23% 30% 8% 5% Mogelijkheden voor kinderen <12 45% - 60% 31% - 40% 0% 1% Mogelijkheden voor kinderen > 12 44% - 59% 30% 32% 0% 1% Kinderboerderijen 40% - 51% 29% 30% 1% 0% Tentoonstellingen 39% 31% 16% - 33% 4% + 1% Speeltuinen 38% - 56% 20% 31% 1% 1% Koopzondagen 27% 22% 25% 24% 8% - 17% Aantal respondenten n=162 n=5795 n=162 n=5795 n=162 n=5795 +/- Significant hoger / lager dan gemiddeld Aan de respondenten is voor een aantal voorzieningen gevraagd hoe belangrijk zij deze vinden. De inwoners van Leiden hechten de meeste waarde aan winkelgelegenheden. Ook in andere gemeenten vindt men winkels vaak het meest belangrijk. Ook restaurants, groenvoorzieningen en cafés / terrassen worden vaak belangrijk gevonden. Relatief gezien wordt veel waarde gehecht aan musea en galeries. Voorzieningen voor kinderen, wandelen en fietspaden buiten de bebouwde kom, zwembaden en groenvoorzieningen vinden zij in verhouding minder belangrijk. Voor dezelfde voorzieningen is gevraagd of men vindt dat deze voldoende, te weinig of juist te veel aanwezig zijn in de woonomgeving. Parken en plantsoenen, mogelijkheden voor kinderen en kinderboerderijen worden absoluut gezien het vaakst gemist in Leiden. In vergelijking met andere gemeenten wordt echter relatief weinig gemist, geen enkele voorziening wordt vaker dan gemiddeld gemist. Net zoals landelijk wordt er in Leiden niet vaak een teveel ervaren aan voorzieningen. Al worden musea, galeries en tentoonstellingen in Leiden relatief vaak genoemd als voorzieningen waarvan er teveel zijn. In vergelijking met andere gemeenten worden koopzondagen en cafés / terrassen weinig genoemd als voorzieningen waarvan er teveel zijn. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 16

17 Grafiek % Belang versus gemis voorzieningen Leiden (Basis = respondenten uit gemeente Leiden, n= 162) % (zeer) belangrijk 80% 60% 40% 20% restaurant winkels fietspad bbk recr.plas bios/theater musea zwembad tentoonstelling speeltuin evenement kind >12 kind <12 kinderboerderij Koopzondag park / plantsoen wandelpad bbk 0% 5% 15% 25% 35% 45% 55% % mist voorziening In bovenstaande grafiek is het belang dat inwoners van Leiden hechten aan voorzieningen afgezet tegen het percentage inwoners dat deze voorziening mist in hun woonomgeving. Parken / plantsoenen komen hieruit naar voren als grootste probleempunt: deze worden vaak belangrijk gevonden, maar ook nog vaak gemist. De andere belangrijke voorzieningen (winkels en restaurants) zijn wel in voldoende mate aanwezig. Voorzieningen voor kinderen en kinderboerderijen worden vaak gemist, maar is voor een kleinere groep inwoners van belang. Voor een zestal activiteiten is gevraagd hoe tevreden men is over verschillende aspecten die met deze activiteit samenhangen. In tabel 2.4.b zijn de 10 aspecten opgenomen waar men het vaakst ontevreden over is in Leiden. Tevens is gekeken welke aspecten relatief gezien erg hoog of juist erg laag scoren in Leiden. Een volledig overzicht is opgenomen in de bijlage. De inwoners van Leiden zijn het minst tevreden over de parkeertarieven in het centrum. Het prijsniveau in de horeca en de hoeveelheid zwerfvuil op straat wordt door de respondenten uit Leiden ook vaak slecht beoordeeld. In vergelijking met andere gemeenten zijn inwoners van Leiden relatief erg ontevreden over de bereikbaarheid van het centrum met de auto en de parkeertarieven. Deze aspecten worden ook in andere grote steden vaak genoemd. Daarentegen zijn zij minder vaak ontevreden over de verlichting van wandelpaden,de veiligheid in parken en plantsoenen en de hoeveelheid fietsenstallingen in het centrum. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 17

18 Tabel 2.4.b Top 10 Minst tevreden Leiden + Top 3 grootste verschil Leiden (Basis = respondenten met betreffende voorziening in de woonomgeving) % (zeer) ontevreden Leiden Totaal NL Top 10 ontevreden Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 69% + 48% Prijsniveau van de horeca 59% 62% Zwerfvuil op (winkel-)straat 57% 53% Hondenpoep in park of plantsoen 50% 57% Hondenpoep op (winkel-)straat 49% 55% Aanwezigheid van toiletten in park of plantsoen 49% 52% Bereikbaarheid van het (winkel-)centrum met de auto 47% + 23% Zwerfvuil in park of plantsoen 41% 48% Honden- en kattenpoep op speelplekken 36% 42% Verlichting in park of plantsoen 35% 39% Top 3 relatief positief Verlichting van wandelpaden 20% - 29% Veiligheid (toezicht) in park of plantsoen 20% - 28% Hoeveelheid fietsenstallingen in het centrum 29% - 39% Top 2 relatief negatief ** Bereikbaarheid van het (winkel-)centrum met de auto 47% + 23% Parkeertarieven in of nabij het (winkel-)centrum 69% + 48% Aantal respondenten # n=151 n=5795 * Significant verschillend van totaal # Het aantal respondenten varieert per onderwerp. Er is alleen gekeken naar respondenten die de betreffende voorziening in hun woonomgeving hebben ** Slechts 2 aspecten scoren significant hoger dan in het Vrijetijdsonderzoek 2003 Tot slot konden de respondenten spontaan aangeven wat volgens hen het snelst verbeterd moet worden en wat zeker zo moet blijven om van de vrije tijd te kunnen genieten in de woonomgeving. Als belangrijkste verbeterpunten worden verschillende voorzieningen genoemd die nu nog niet in voldoende mate aanwezig zijn, zoals winkels, groenvoorzieningen en speelplekken. In Leiden en de andere grote steden wordt dit echter minder vaak genoemd dan in de kleinere gemeenten. Daarnaast zijn de hoeveelheid zwerfafval en het onderhoud van parken en plantsoenen relatief vaak genoemd als verbeterpunten. Het aantal parkeerplekken in het centrum en de tarieven voor het parkeren komen ook weer relatief vaak naar voren als aandachtspunt. Bij de zaken die men graag wil behouden worden ook weer vaak voorzieningen genoemd. Net als in andere gemeenten denkt men hierbij vaak aan groenvoorzieningen en aan winkels. Daarnaast worden in Leiden ook vaak de cafés en terrassen genoemd als iets dat men zeker wil behouden. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 18

19 2.5 Achtergrondkenmerken In deze paragraaf wordt gekeken naar de achtergrondkenmerken van de respondenten die hebben deelgenomen aan het onderzoek. Voor de werving van de respondenten voor het onderzoek is gebruik gemaakt van een internetpanel. Om voor iedere gemeente voldoende respondenten te vinden, zijn zoveel mogelijk deelnemers aan het panel uit de betreffende gemeenten benaderd. Aangezien in het panel meer jongeren dan ouderen staan ingeschreven, heeft dit geresulteerd in een oververtegenwoordiging van jongeren, terwijl senioren (65+) nauwelijks hebben deelgenomen. Om een zo juist mogelijk beeld te geven van de mening van de inwoners van de gemeenten, zijn de resultaten achteraf herwogen, zodat de leeftijdsverdeling van de respondenten aansluit bij de verdeling van jarigen binnen de betreffende gemeenten. 2 In tabel 2.5 staan de gewogen gegevens. Aangezien de 65+-ers niet zijn betrokken bij de herweging geldt voor de herwogen resultaten nog steeds dat 65 plussers zijn ondervertegenwoordigd. De deelnemers zijn veelal werkzame personen en vaak gezinnen zonder kinderen. In vergelijking met het Vrijetijdsonderzoek 2003 hebben minder ANWB leden meegewerk, hetgeen logisch is gezien de verschillende manieren waarop respondenten zijn benaderd voor beide onderzoeken. Ook hebben meer alleenstaanden en scholieren meegewerkt en minder gezinnen met kinderen Plussers zijn buitenbeschouwing gelaten voor de herweging, aangezien hiervoor anders een te grote weging had moeten plaatsvinden, die niet zou resulteren in betrouwbare resultaten. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 19

20 Tabel 2.5 Achtergrondkenmerken (Basis = alle respondenten) Arnhem Den Bosch Emmen Leiden VTO 2003 NL Leeftijd 1 t/m 29 28% 21% 19% 30% 20% 19% % 27% 22% 27% 25% 21% % 23% 22% 21% 27% 19% % 26% 32% 23% 23% 23% 65+ 1% 2% 5% 0% 4% 17% Geslacht 1 Man 52% 54% 56% 51% 47% 49% Vrouw 48% 46% 44% 49% 53% 51% ANWB lid Ja, ik zelf 49% 46% 54% 43% 65% - Ja, iemand anders in het huishouden 20% 20% 21% 20% 25% - Nee 29% 33% 25% 35% 9% 47% Onbekend 2% 1% 1% 1% 1% Samenstelling huishouden 3 Alleenstaand 34% 30% 13% 30% 13% 19% (echt)paar zonder thuiswonende kinderen 31% 31% 41% 40% 38% 32% (echt)paar met thuiswonende kinderen 23% 23% 30% 15% 40% 40% Eén-ouder gezin 4% 5% 4% 4% 3% 5% Anders 8% 11% 11% 10% 5% 2% Onbekend % 2% Thuiswonende kinderen 3 Geen thuiswonende kinderen 72% 69% 61% 80% 52% 66% Eén 8% 10% 15% 13% 16% 13% Twee 16% 19% 20% 6% 22% 14% Drie 4% 2% 4% 1% 7% 5% Vier of meer 72% 69% 61% 80% 2% 1% Niet ingevuld % 1% Dagelijkse bezigheid 2 Werkzaam 72% 71% 59% 69% 78% 58% Gepensioneerd, WAO, etc 4% 7% 13% 6% 11% 21% Schoolgaand/studerend 10% 8% 9% 17% 4% 7% niet werkzaam/ onbetaald werk/ werkzoekend 14% 14% 19% 9% 8% 14% Aantal respondenten n=169 n=161 n=129 n=162 n= Bron nationale verdeling = GfK Minicensus, obv personen van 17 jaar en ouder 2 Bron nationale verdeling = CBS, obv personen van 17 jaar en ouder 3 Bron nationale verdeling = ANWB Omnibus onderzoek Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 20

21 BIJLAGE 1 Tabellen Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 21

22 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 22

23 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 23

24 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 24

25 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 25

26 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 26

27 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 27

28 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 28

29 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 29

30 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 30

31 Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 31

32 Bijlage 2 Samenvatting ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 Inleiding De ANWB heeft van half augustus t/m half oktober 2003 een oproep geplaatst om mee te werken aan een inventariserend onderzoek naar welke problemen er leven met betrekking tot vrijetijdsbesteding in de woonomgeving. De woonomgeving is in dit onderzoek gedefinieerd als een cirkel van 5 kilometer om het woonhuis. De doelgroep van het onderzoek waren met name ANWB leden. 90% van de enquêtes is dan ook ingevuld door een ANWB lid of gezinslid. Daarnaast is er relatief vaak meegewerkt door jarigen, gezinnen met kinderen, werkzame personen en personen uit het westen van Nederland. Aanwezigheid en belang voorzieningen Aan de respondenten is voor een aantal voorzieningen gevraagd hoe belangrijk zij deze vinden en of deze volgens hen in voldoende mate aanwezig zijn in hun woonomgeving. Men ervaart niet vaak een teveel aan voorzieningen in de woonomgeving. Alleen koopzondagen (17%) en horecavoorzieningen, evenementen en winkels (allen ca. 5%) worden soms genoemd als voorzieningen waarvan er teveel zijn. 12% van de respondenten noemde spontaan nog één of meer andere voorzieningen waarvan er teveel zijn in hun woonomgeving. Dit zijn vaak zaken die overlast veroorzaken, zoals verkeersoverlast, lawaai of coffeeshops, maar ook zaken met betrekking tot de inrichting van de woonomgeving, zoals de bebouwing, asfalt of verkeersmaatregelen zoals drempels. 100% winkels fietspad bbk groen % (zeer) belangrijk 80% 60% 40% restaurant wandelpad bbk zwembad café recr.plas kind <12 bios/theater kind >12 evenement speeltuin kinderboerderij musea 20% Koopzondag tentoonstelling 0% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% % mist voorziening Vrijwel alle respondenten hebben het idee dat één of meerdere voorzieningen nog niet in voldoende mate aanwezig zijn in hun woonomgeving. Meest gemist zijn (speel-) voorzieningen voor kinderen ouder dan 12 jaar en bioscopen / theaters (door ca. 40% gemist). Deze voorzieningen vindt men ook vrij belangrijk (ca. 60% van de respondenten vindt dit (zeer) belangrijk). Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 32

33 Wandelpaden buiten de bebouwde kom worden bijna even vaak gemist (door 36%), maar worden vaker belangrijk gevonden (door 79%). Ook groenvoorzieningen, fietspaden buiten de bebouwde kom en winkels vindt men belangrijk (allen voor meer dan 80% van de respondenten (zeer) belangrijk), maar deze worden minder vaak gemist (maximaal door 30%). Musea en tentoonstellingen worden relatief vaak gemist binnen de woonomgeving (door ca. 33%), hoewel slechts eenderde van de respondenten ze (zeer) belangrijk vindt. 39% van de respondenten noemde spontaan nog één of meer andere voorzieningen die nu nog niet voldoende aanwezig zijn in de woonomgeving. Meest genoemd hierbij zijn sportmogelijkheden, natuurgebied, mogelijkheden om de hond uit te laten en uitgaansfaciliteiten. Bijna driekwart van de respondenten geeft aan (zeer) tevreden te zijn over de mogelijkheden in de eigen woonomgeving om de vrije tijd door te brengen. Slechts 6% is (zeer) ontevreden. Tevredenheid per activiteit Voor een zestal activiteiten is gevraagd hoe tevreden men is over verschillende aspecten die samenhangen met deze activiteit. Uitgaan: Men is overwegend tevreden over de keuze uit film- en theatervoorstellingen en de kwaliteit van bediening in de horeca. Over de veiligheid op staat s avonds en over de bereikbaarheid van het centrum met openbaar vervoer s avonds en in het weekend wordt wisselend gedacht. Over het prijsniveau van de horeca is men overwegend ontevreden. 48% van de respondenten noemt spontaan nog één of meer andere zaken waar men (zeer) ontevreden over is m.b.t. uitgaan. Dit heeft veelal betrekking op het ontbreken van bepaalde uitgaansgelegenheden. Daarnaast worden veel opmerkingen gemaakt met betrekking tot sociale veiligheid en bereikbaarheid, maar ook zaken gerelateerd aan onderhoud en overlast worden meerdere keren genoemd. Winkelen en stadsbezoek: De bereikbaarheid van het centrum met de auto of met openbaar vervoer, de variatie / diversiteit aan winkels en de veiligheid op straat worden overwegend positief beoordeeld. De meningen over de hoeveelheid fietsenstallingen zijn verdeeld. Over parkeertarieven in het centrum en zwerfafval en hondenpoep op de straat is men overwegend ontevreden. Entreeprijzen en openingstijden van musea en tentoonstellingen geven geen aanleiding tot ontevredenheid, maar veel respondenten hebben hier geen mening over. 37% van de respondenten noemt spontaan nog één of meer andere zaken waar men (zeer) ontevreden over is m.b.t. winkelen en stadsbezoek. Dit heeft vaak betrekking op de bereikbaarheid (m.n. tekort aan parkeerplaatsen). Ook de kwaliteit en het onderhoud van de voorzieningen geeft vaak reden tot ontevredenheid. Zo noemt men teveel verkeer, weinig sfeer en slechte bestrating in winkelgebieden. Vaak merkt men ook op dat er een gebrek is aan diversiteit aan winkels: men ervaart een teveel aan vestigingen van ketens en vindt dat er te weinig leuke (zelfstandige) winkels zijn. Een aantal respondenten ervaart een tekort aan voorzieningen, meestal winkels, maar ook zaken zoals horeca en openbare toiletten. Bezoek aan park en plantsoen: Men is overwegend tevreden over de stilte in parken en plantsoenen en over het onderhoud van deze groenvoorzieningen. Over de veiligheid (en toezicht) in parken en plantsoenen wordt wisselend gedacht. Over de hoeveelheid zwerfafval en de aanwezige verlichting in parken en plantsoenen is men overwegend ontevreden en dit geldt nog sterker voor de aanwezige hondenpoep en het ontbreken van openbare toiletten. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 33

34 25% van de respondenten noemt spontaan nog één of meer andere zaken waar men (zeer) ontevreden over is m.b.t. de parken en plantsoenen in hun woonomgeving. Deze opmerkingen gaan meestal over voorzieningen die men mist, zoals bankjes, prullenbakken of een tekort aan groen. Ook ervaart men regelmatig overlast van bijvoorbeeld hangjongeren, loslopende honden of zwervers. Spelen voor kinderen: Veel respondenten (ca. 30%) hebben geen mening over de speelvoorzieningen voor kinderen. Waarschijnlijk zijn deze voorzieningen niet van toepassing voor hen. Degenen die wel een mening hebben zijn vrij positief over de afscherming van speelplekken tegen verkeer en over het onderhoud van speeltoestellen. Over de afscherming van speelplekken van het water en over de variatie aan speeltoestellen is men minder tevreden. Over de hoeveelheid zwerfafval en de aanwezige honden- en kattenpoep op speelplekken is men vaak ontevreden. 18% van de respondenten noemt spontaan nog één of meer andere zaken waar men (zeer) ontevreden over is m.b.t. de speelplekken in hun omgeving. De meeste opmerkingen hebben betrekking op een tekort aan speelmogelijkheden. Daarnaast noemt men de verkeersveiligheid op en rond speelplekken, het gebrek aan toezicht en de overlast van ondermeer hangjongeren. Wandelen en fietsen: Over de verkeersveiligheid van wandelaars en fietsers is bijna de helft van de respondenten tevreden. Over het onderhoud van wandel- en fietspaden is men iets minder tevreden en ook over de verlichting van wandel- en fietspaden zijn de meningen verdeeld. Ook over het schoon zijn van fietspaden en de mogelijkheden om honden uit te laten lopen de meningen uiteen. Hierover is men iets vaker ontevreden dan tevreden. 26% van de respondenten noemt spontaan nog één of meer andere zaken waar men (zeer) ontevreden over is m.b.t. wandelen en fietsen. Deze hebben vaak betrekking op de kwaliteit van de paden (o.a. slecht onderhoud, overlast van andere verkeersdeelnemers en slechte bewegwijzering), maar ook op een tekort aan paden en voorzieningen langs de paden. Sociale veiligheid, bijvoorbeeld door het ontbreken van goede verlichting, en overlast van zaken zoals hondenpoep en verkeersmaatregelen spelen ook een rol. Zwemmen: Over zwemmen hebben veel respondenten (ruim 20%) geen mening, waarschijnlijk omdat zij zelden of nooit zwemmen. Degenen die wel een mening hebben zijn overwegend tevreden over het toezicht, de openingstijden en de hygiëne in zwembaden en over de parkeertarieven en (informatie over) de waterkwaliteit in recreatieplassen. Over de entreeprijzen van zwembaden zijn de meningen verdeeld, men is hierover ongeveer even vaak tevreden als ontevreden. 20% van de respondenten noemt spontaan nog één of meer andere zaken waar men (zeer) ontevreden over is m.b.t. het zwembad of de recreatieplas in de woonomgeving. Deze opmerkingen gaan vaak over het ontbreken van zwemmogelijkheden (er is bijvoorbeeld vaak geen buitenbad) of het ontbreken van voorzieningen bij de zwemgelegenheid. Daarnaast zijn opmerkingen gemaakt over de kwaliteit van de zwemgelegenheden, overlast, het tekort aan capaciteit van zwembaden en de bereikbaarheid van zwemgelegenheden. Overige zaken 24% heeft naast de eerder genoemde aspecten met betrekking tot de zes activiteiten nog spontaan één of meer andere zaken genoemd waar men ontevreden over is. Hierbij komen echter geen hele nieuwe aspecten naar voren. De opmerkingen hebben vaak betrekking op het ontbreken van bepaalde voorzieningen zoals groen, activiteiten / evenementen en wandel- en fietspaden. Daarnaast zijn o.a. opmerkingen gemaakt over overlast (vooral geluidsoverlast), sociale veiligheid (vooral over het tekort aan politietoezicht), verkeersveiligheid (vooral verkeerssnelheid en verkeersdrukte), onderhoud en bereikbaarheid. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 34

35 Vrije tijd De meeste respondenten zijn tevreden over de hoeveelheid vrije tijd waar zij over beschikken. Ook de mate waarin men vrije dagen kan inplannen, zelf werktijden kan indelen en de hoeveelheid vrije tijd waarover gezinsleden gezamenlijk kunnen beschikken wordt overwegend positief beoordeeld. 9% van de respondenten heeft verbeterpunten genoemd met betrekking tot de vrije tijd waar men over kan beschikken. Meest genoemd is het verlies aan vrije tijd door files en vertragingen in het openbaar vervoer. Daarnaast noemt men de mogelijkheid van meer vakantiedagen, meer of juist minder vakantiespreiding en andere openingstijden van bijvoorbeeld voorzieningen zoals een gemeentehuis. Belangrijkste zaken Wanneer samenvattend wordt gevraagd welke zaken verbeterd moeten worden om zo goed mogelijk van de vrije tijd te kunnen genieten wordt door helft van de respondenten spontaan weer één of meerdere voorzieningen genoemd die nog niet in voldoende mate aanwezig zijn. Vaakst genoemd zijn (sfeer-)winkels, wandel- en fietspaden, groen en speelplekken. Eén op de drie respondenten vindt dat de kwaliteit van de huidige voorzieningen beter kan. Met name zwerfafval en gebrekkig onderhoud van wandelpaden, fietspaden en groenvoorzieningen wordt daarbij vaak genoemd. Andere verbeterpunten zijn de sociale veiligheid, overlast (met name van hondenpoep), bereikbaarheid (vooral met openbaar vervoer) en verkeersveiligheid. De zaken die spontaan worden genoemd als iets dat zeker moet blijven om optimaal van de vrije tijd te genieten zijn ook vaak voorzieningen. Vooral groenvoorzieningen, wandelen fietspaden, winkels en natuurgebieden worden vaak genoemd. Daarnaast wil men vaak de kwaliteit van de woonomgeving behouden. Men denkt dan aan zaken als rust en ruimte. De bereikbaarheid, vooral met openbaar vervoer, en de sociale veiligheid in de woonomgeving wil men ook graag in stand houden. Aanvulling ANWB Vrijetijdsonderzoek 2003 pagina 35