Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 2059/ Westvaco Sony Music Printing I. MELDING 1. Op 17 augustus 2000 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Westvaco Corporation voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Sony Music Printing (Holland) B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 161 van 22 augustus Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. II. PARTIJEN 2. Westvaco Corporation (hierna: Westvaco) is een rechtspersoon naar het recht van de staat Delaware, Verenigde Staten. 3. Westvaco is actief op het gebied van de productie van papier en karton, de verwerking van papier en karton tot verschillende soorten eindproducten, het ontwerpen, produceren en verkopen van hoogwaardige verpakkingen en gedrukte toepassingen voor entertainmentproducten en cosmetica, de vervaardiging van verschillende soorten chemicalin en de productie van timmerhout. Bovendien verkoopt Westvaco zelf geteeld hout en is betrokken bij de ontwikkeling van land. Verder levert Westvaco vouwkarton aan een aantal Europese afnemers. In Nederland verkoopt Westvaco vouwkarton voor de verpakking van verzorgingsproducten. 4. Sony Music Printing (Holland) B.V. (hierna: SMP) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Alle aandelen in SMP zijn in handen van Sony Music Entertainment (Holland) B.V. SMP houdt 100% van de aandelen in Funckler B.V. Funckler B.V. beheert de gebouwen en terreinen van SMP. 5. SMP is actief op het gebied van de productie van printwerk voor de verpakking van entertainmentproducten en andere consumentenproducten, zoals boekjes en inlays, brochures, folders, paper-parts, stickers en posters. III. DE GEMELDE OPERATIE 6. De gemelde operatie betreft de verwerving van alle aandelen door Westvaco of n van haar dochterondernemingen in SMP van Sony Music Entertainment

2 (Holland) B.V., zoals neergelegd in de concept Agreement for the sale and purchase of the entire issued share capital of SMP (hierna: SPA). IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 7. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 6, omschreven transactie leidt er toe dat Westvaco uitsluitende zeggenschap verwerft over SMP. 8. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn Westvaco en SMP. 9. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkt(en) 10. Volgens partijen bestaat er een (mogelijke) horizontale relatie tussen Westvaco en SMP op de markt voor de productie en levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen, op de markt voor vellendruk (SMP houdt zich voornamelijk bezig met de productie van inlays, boekjes en folders voor CDs, CD-ROMs etc. en Westvaco bedrukt ook verpakkingen met de vellendruk) en op de eventuele markt voor afwerking van drukmateriaal. Tevens bestaat er in elk geval een verticale relatie tussen Westvaco en SMP op de markt voor de productie en levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen, aangezien SMP printwerk produceert dat is bestemd voor insluiting in op maat gemaakte verpakkingen van consumentenproducten, op welke markt voor verpakkingen Westvaco actief is. 11. Partijen verwijzen naar het besluit Westvaco Impac van 23 juni 2000[1] waarin is vastgesteld dat er een markt is voor de productie en levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen. Volgens partijen maken van deze markt deel uit de productie en levering van papieren inlays, boekjes en folders voor CD-verpakkingen. In datzelfde besluit is in het midden gelaten of deze markt onderverdeeld dient te worden tussen de verschillende toepassingen van consumentenverpakking zoals bijvoorbeeld entertainmentproducten, cosmetica et cetera. 12. Naar het oordeel van partijen dient de markt voor de productie en levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen niet onderverdeeld te worden naar de verschillende toepassingen, omdat dezelfde verpakking dikwijls gebruikt kan worden voor verschillende toepassingen terwijl anderzijds dezelfde producten dikwijls verpakt kunnen worden in verschillende soorten

3 verpakking. 13. Volgens partijen dient van de markt voor vellendruk eventueel de markt voor afwerking van drukmateriaal, voor zover dit een aparte productmarkt zou vormen, te worden onderscheiden. 14. Partijen verwijzen naar eerdere besluiten[2] waarin is geconcludeerd dat de markt voor vellendruk een aparte productmarkt is. Vellendruk is een printtechniek waarbij papier van een zwaardere en meestal glanzende soort bedrukt wordt voor een veelheid aan toepassingen, zoals inlays, boekjes, folders, kaarten en posters. 15. Partijen verwijzen naar het besluit Brouwer Wegener Grafische Groep van 11 februari 1999[3] waarin volgens partijen in het midden is gelaten of de markt voor afwerking van drukmateriaal een aparte productmarkt vormt of dat deze dient te worden inbegrepen bij de markt voor vellendruk. Afwerking betreft de bewerking van gedrukt materiaal tot eindproducten en behelst onder meer activiteiten als vouwen, nieten, binden en plastificeren. Partijen onderstrepen dat hun activiteiten op het gebied van afwerking zijn beperkt tot de afwerking van de eigen producten en dat zij geen afzonderlijke diensten op het gebied van afwerking aanbieden. Derhalve beschouwen zij afwerking niet als een aparte productmarkt. In het besluit Brouwer Wegener Grafische Groep van 11 februari 1999 is met betrekking tot afwerking opgemerkt dat volgens het Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (hierna: KVGO) afwerking eventueel is in te delen naar de volgende productcategorien (opberg) mappen, boeken, tijdschriften, brochures/catalogi/reclamedrukwerk, overige zelfvervaardigde producten en handelsgoederen/loondiensten. 16. Met partijen kan worden aangenomen dat de markt voor de productie en levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen een benvloede markt vormt. Of deze markt verder dient te worden opgedeeld, kan in het midden blijven aangezien dit de uiteindelijke beoordeling van de voorgenomen concentratie niet benvloedt (zie punt 20). In eerdere zaken is ervan uitgegaan dat vellendruk tot een afzonderlijke productmarkt behoort.[4] In het onderhavige geval kan in het midden worden gelaten of afwerking van drukmateriaal tot de markt voor vellendruk behoort of een separate markt is en of een nadere segmentering van de markt voor afwerking van drukmateriaal nodig is, omdat de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie de punten 22 en 23). Relevante geografische markt(en) 17. In het besluit Westvaco Impac van 23 juni 2000[5] is aangenomen dat de markt voor de levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen (voor entertainmentproducten) een Europees karakter heeft, aangezien de belangrijkste afnemers op deze markt hun verpakkingsmateriaal centraal inkopen en de prijzen homogeen zijn in geheel Europa. 18. Voor de vraag wat de geografische reikwijdte van de markt voor vellendruk is, verwijzen partijen naar eerdere besluiten (zie noot 1) waarin in het midden is gelaten of de markt voor vellendruk nationaal, dan wel kleiner of groter dan nationaal is. Naar het oordeel van partijen is de geografische markt voor vellendruk West-Europees. Volgens partijen is de markt niet groter dan West- Europa, aangezien op de markt een behoefte bestaat om het gedrukte materiaal binnen korte tijd na de opdracht te ontvangen. De landen van West- Europa bevinden zich alle binnen een afstand die het mogelijk maakt te

4 voldoen aan korte leveringstijden vanuit verschillende delen van West-Europa en die het mogelijk maakt dat er effectieve mededinging plaatsvindt door dit gebied heen. 19. In het onderhavige geval kan in het midden blijven of de geografische markten voor vellendruk en afwerking regionaal, nationaal, West-Europees of ruimer dienen te worden afgebakend, omdat de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie de punten 21 tot en met 23). B. Gevolgen van de concentratie 20. Indien de productie van printwerk bestemd voor insluiting in verpakkingen deel zou uitmaken van de Europese markt voor de productie en levering van op maat gemaakte consumentenverpakkingen, dan bedraagt het gezamenlijke marktaandeel van Westvaco en SMP op een dergelijke markt volgens partijen niet meer dan [0-10]%. Indien de markt voor op maat gemaakte consumentenverpakkingen voor entertainmentproducten een aparte productmarkt vormt, is volgens partijen Westvacos marktaandeel hierop ongeveer [10-20]% en Sonys marktaandeel minder dan [0-10]%[6]. 21. De Nederlandse markt voor vellendruk (inclusief de afwerking van gedrukt materiaal) bedroeg in 1999 NLG 7.514,65 miljoen[7]. Indien de productie van printwerk bestemd voor insluiting in verpakkingen deel zou uitmaken van een nationale markt voor vellendruk, dan is het gezamenlijke marktaandeel van Westvaco en SMP op deze markt volgens partijen kleiner dan [0-10]% en zou dit marktaandeel dalen indien de markt geografisch ruimer zou worden gedefinieerd, omdat SMP het grootste deel van haar omzet in Nederland behaalt en ook Westvaco op het gebied van vellendruk in Nederland een groter marktaandeel heeft dan in andere delen van Europa. De enige regionale overlap tussen Westvaco en SMP bestaat in Noord-Holland en Noord- Brabant, waar zij gezamenlijke omzetten behalen op het gebied van vellendruk van minder dan [...]* miljoen respectievelijk maximaal [...]* miljoen gulden. Gelet op de hoogte van deze gezamenlijke regionale omzetten in verhouding tot de landelijke marktomvang is het derhalve niet aannemelijk dat Westvaco en SMP, uitgaande van regionale markten, in een bepaalde regio zodanig grote marktaandelen zouden kunnen hebben dat er reden is om aan te nemen dat in de desbetreffende regio een economische machtspositie op het gebied van vellendruk zou kunnen ontstaan of worden versterkt. 22. In 1999 bedroeg de Nederlandse markt voor afwerking van gedrukt materiaal NLG 815,37 miljoen (zie noot 7). Op deze markt behaalde SMP volgens partijen een marktaandeel van ongeveer [0-10]% en Westvaco een marktaandeel van minder dan [0-10]%. De producten die door Westvaco en SMP worden afgewerkt, vallen waarschijnlijk in de categorie overige zelfvervaardigde producten. Westvaco en SMP produceren geen mappen, boeken, tijdschriften, brochures/catalogi/reclamedrukwerk en leveren geen handelsgoederen/loondiensten. Zelfs indien de activiteiten van Westvaco en SMP op het gebied van afwerking die beperkt zijn tot de afwerking van de eigen producten tot een eventuele markt voor afwerking van gedrukt materiaal zouden worden gerekend, kan worden aangenomen dat het gezamenlijke marktaandeel van Westvaco en SMP op een eventuele nationale markt voor afwerking niet groter is dan op de nationale markt voor vellendruk. 23. De regionale overlap tussen de activiteiten op de markt voor afwerking correspondeert met de regionale overlap op de markt voor vellendruk, zoals beschreven onder punt 21, aangezien zowel Westvaco als SMP hun eigen

5 gedrukt materiaal afwerken. Westvaco en SMP werken geen gedrukt materiaal van andere producenten af. Op een regionale markt voor afwerking zou derhalve het marktaandeel van Westvaco en SMP niet groter zijn dan op een regionale markt voor vellendruk. VI. NEVENRESTRICTIES 24. De SPA en de Master Supply Agreement (hierna: MSA) bevatten bepalingen die partijen beschouwen als nevenrestricties. Krachtens de MSA is SMP verplicht gedurende een periode van 5 jaar producten te leveren aan Sony Music Entertainment (Holland) B.V. en Sony DADC Austria AG (hierna gezamenlijk: Sony). Sony zal jaarlijks voor een bepaald bedrag aan orders plaatsen bij SMP. Volgens partijen zijn deze verplichtingen opgenomen om de verkopen van SMP te garanderen. Aangezien SMP op dit moment ongeveer [90-100]% van haar output aan Sony levert, is het volgens partijen noodzakelijk dat na de transactie de continuteit van de aankopen is gewaarborgd. Een periode van 5 jaar wordt door partijen als passend geacht voor een dergelijke waarborg. In verband met de afhankelijkheid van Sony ten opzichte van SMP merken partijen op dat Sony ongeveer [...]*% van haar behoefte aan gedrukt materiaal van SMP koopt. Volgens partijen zou SMP geen specifieke moeilijkheden ondervinden indien zij naar andere afnemers dan Sony zou toestappen, behalve die welke voortvloeien uit de mededinging op de vrije markt. SMP zou in het begin volgens partijen commercile moeilijkheden kunnen ondervinden, aangezien zij geen echte commercile organisatie heeft. In dit verband merken partijen echter zelf op dat zij gebruik zal kunnen maken van de kennis en het systeem van Westvaco en dat er geen beperkingen van technische aard bestaan. Volgens partijen gebruikt Sony een aantal leveranciers om in haar behoefte aan met vellendruk gedrukt materiaal te voorzien en zal zij dat blijven doen. 25. Met partijen kan worden aangenomen dat het, nu SMP ongeveer [90-100]% van haar output aan Sony levert, noodzakelijk kan zijn dat na de transactie de continuteit van de aankopen door Sony is gewaarborgd. Om het beding aan te merken als nevenrestrictie moet de duur van een dergelijke verbintenis echter beperkt worden tot een periode die niet langer duurt dan nodig om de banden van afhankelijkheid te vervangen door een zelfstandige positie op de markt. De motivering om bedoelde verbintenis 5 jaar te laten duren, is in casu onvoldoende, gelet op het feit dat SMP op dit moment niet op haar maximum vermogen opereert en derhalve door de benutting van deze overcapaciteit eerder geacht kan worden een zelfstandige positie op de markt te verwerven dan indien dit niet het geval zou zijn geweest, geen specifieke moeilijkheden zal ondervinden indien zij (ook) naar andere afnemers dan Sony zou toestappen, gebruik zal kunnen maken van de kennis en de commercile organisatie van Westvaco en er geen beperkingen van technische aard bestaan. Derhalve, aansluitend bij de meeste andere door partijen als nevenrestricties aangemerkte afspraken die als duur 2 jaar hebben en gelet op het feit dat partijen deze tijd kennelijk nodig achten om een zelfstandige positie te verwerven, wordt de verplichting van SMP om, krachtens de MSA, producten te leveren aan Sony slechts als nevenrestrictie aangemerkt voor zover deze niet langer duurt dan 2 jaar[8]. 26. Op grond van artikel van de SPA zal de verkoper zich gedurende drie jaar onthouden van het produceren of leveren van printwerk of verpakkingen voor de verpakking van CDs, CD-ROMs en DVDs of andere

6 elektronisch leesbare informatie-/geluidsdragers in concurrentie met SMP op of vanuit een locatie in Nederland, Belgi, Oostenrijk of Frankrijk. Op grond van artikel van de SPA zal de verkoper zich gedurende 2 jaar onthouden van het produceren of leveren van printwerk of verpakkingen voor de verpakking van CDs, CD-ROMs etc., welk printwerk of welke verpakkingen zijn bestemd voor gebruik door de verkoper of haar dochtermaatschappijen die CDs, CD-ROMs etc. produceren in Nederland, Belgi, Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk. 27. Artikel van de SPA wordt slechts als nevenrestrictie aangemerkt voor zover het beperkt blijft tot printwerk bestemd voor insluiting in verpakkingen van elektronisch leesbare informatie-/geluidsdragers waarvoor SMP het printwerk produceert en geografisch tot Nederland, Oostenrijk, Duitsland en Frankrijk, aangezien SMP geen omzet behaalt in Belgi. Voorts valt niet in te zien waarom het verbod als bedoeld in artikel van de SPA (intern gebruik door de verkoper of haar dochtermaatschappijen) noodzakelijk is voor de totstandbrenging van de concentratie; dit laatstbedoelde verbod wordt derhalve niet als nevenrestrictie gehonoreerd. 28. Op grond van artikel zal de verkoper gedurende 2 jaar geen pogingen ondernemen om bij een persoon of onderneming, die in de twaalf maanden voorafgaand aan de overdracht van SMP een klant van SMP is geweest, opdrachten te verwerven voor de levering van printwerk of verpakkingen voor de verpakking van CDs, CD-ROMs, DVDs etc. 29. De koper dient tot op zekere hoogte te worden beschermd tegen concurrerend handelen van de verkoper. Met partijen kan worden aangenomen dat het beding als opgenomen in artikel als rechtstreeks verbonden aan en noodzakelijk voor de verwezenlijking van de onderhavige concentratie en derhalve als nevenrestrictie kan worden beschouwd, echter alleen voor zover het beding betrekking heeft op printwerk bestemd voor insluiting in verpakkingen van elektronisch leesbare informatie-/geluidsdragers waarvoor SMP het printwerk produceert. 30. Op grond van artikel zal de verkoper gedurende 2 jaar geen pogingen ondernemen om personen die goederen afnemen van of leveren aan SMP over te halen deze bezigheid te staken. 31. Met partijen kan worden aangenomen dat het beding als opgenomen in artikel als rechtstreeks verbonden aan en noodzakelijk voor de verwezenlijking van de onderhavige concentratie en derhalve als nevenrestrictie kan worden beschouwd, echter alleen voor zover het beding betrekking heeft op het huidige klanten-/leveranciersbestand van SMP. 32. Op grond van artikel zal de verkoper gedurende 2 jaar geen pogingen ondernemen om werknemers, vertegenwoordigers of agenten van SMP over te halen hun relatie met SMP te beindigen noch gedurende twaalf maanden pogingen ondernemen om dergelijke personen in dienst te nemen. 33. Met partijen kan worden aangenomen dat het beding als opgenomen in artikel als rechtstreeks verbonden aan en noodzakelijk voor de verwezenlijking van de onderhavige concentratie en derhalve als nevenrestrictie kan worden beschouwd, echter alleen voor zover het beding betrekking heeft op werknemers die beschikken over belangrijke know-how betreffende de onderneming van SMP en op overdrachtsdatum in dienst zijn bij SMP of vertegenwoordigers of agenten die op overdrachtsdatum voor SMP optreden.

7 VI. CONCLUSIE 34. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 35. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. 36. Gelet op de overwegingen in punten 24 tot en met 33 is de directeurgeneraal van oordeel dat, voorzover de in punten 24, de eerste helft van 26, 28, 30 en 32 omschreven clausules overeenkomsten vormen als bedoeld in artikel 6 van de Mededingingswet, dat artikel ingevolge artikel 10 van de Mededingingswet, niet geldt voor deze overeenkomsten met de beperkingen, genoemd in de punten 25 tot en met 33. Datum: 20 september 2000 w.g. Drs. R.J.P. Jansen Plv. directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam. Besluit inzake vertrouwelijkheid van gegevens d.d. 27 december [1] Besluit van 23 juni 2000 in zaak 1933/Westvaco Impac, nummer 11. [2] Zie het besluit van 15 juli 1998 in zaak 791/Roto Smeets De Boer Senefelder, het besluit van 22 januari 1999 in zaak 1159/Brouwer Neroc en het besluit van 11 februari 1999 in zaak 1222/Brouwer Wegener Grafische Groep. [3] Reeds aangehaald.

8 [4] Zie noot 2. [5] Reeds aangehaald. [6] Partijen schatten de omvang van de Europese markt voor de productie en levering van op maat gemaakte verpakkingen van entertainmentproducten op ongeveer US$ 550 miljoen. [7] Kerngegevens Grafi Media Sector in Nederland in 1999, uitgegeven door het KVGO. * Vertrouwelijke gegevens, gewist voor publicatie * Vertrouwelijke gegevens, gewist voor publicatie * Vertrouwelijke gegevens, gewist voor publicatie [8] De concept-mededeling betreffende nevenrestricties bij concentraties van de Europese Commissie beschouwt voor ingewikkelde tussenproducten drie jaar doorgaans als aanvaardbare duur en in het geval van specifieke marktomstandigheden als beperkte leveringsbronnen kan deze duur tot een maximum van vijf jaar kan worden verlengd. Partijen hebben geen van beide aannemelijk gemaakt. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.