Introductie. The orthopaedic bread and butter or its Achilles heel?

Transcriptie

1 Enkeldistortio

2 Introductie The orthopaedic bread and butter or its Achilles heel?

3 Inhoudstabel 1. Epidemiologie 2. Anatomie 3. Laterale enkeldistorsio A. Mechanisme B. Risicofactoren C. Classificatie D. Klinisch onderzoek E. Beeldvorming F. Therapie G. Gevolgen H. Hoge enkel verstuiking

4 Enkele cijfers - Een van de meest frequente pathologieën in de actieve bevolking - Meest prevalente acute aandoening in orthopedie - 14% van alle sportletsels - In de VS: per dag - 2 miljard dollar per jaar - 10% van de aanmeldingen op spoed

5 Anatomie Lateraal

6 Anatomie Mediaal en AP

7 Anatomie syndesmose

8 Anatomie subtalair

9 Laterale enkel instabiliteit 85% van de distorsio s Door anatomie Eerste maal? Symptomen: Pijn Zwelling Ecchymose Steunname moeilijk/onmogelijk Verminderde proprioceptie

10 Mechanisme Inversie en/ of Interne rotatie Plantaire flexie Externe rotatie onderbeen Niet gecompenseerd door peroneï

11 Mechanisme Inversie en/ of Interne rotatie Plantaire flexie Externe rotatie onderbeen Niet gecompenseerd door peroneï

12 Risicofactoren Ligamentaire laxiteit Verhoogde baseline talaire tilt Verkeerd schoeisel Oneffen terrein Activiteiten met veel cutting manoeuvres Voorgeschiedenis van distorsio s

13 Klinisch onderzoek Vergelijkend met contralateraal Inspectie Palpatie Mobilisatie Specifieke testen: Talaire tilt Voorste schuiflade Squeeze test/exorotatie stress Romberg

14 Beeldvorming RX Ottawa enkel regels Standaard in acute setting Staand bij chronisch Stress RX

15 Beeldvorming Echo: Soms mogelijk om acute scheur te zien Weinig meerwaarde MRI Arthro-MRI Bijkomende letsels (chondraal, musculotendineus) Niet dynamisch SPECT?

16 Classificatie Acuut Chronisch = een patroon van herhaaldelijke symptomatische instabiliteit

17 Classificatie 3 graden op basis van kliniek Onderverdeling graad 3 op RX

18 Chronische enkel instabiliteit Overgang acuut naar chronisch: 20-40% Mechanisch vs functioneel pre-artrose tot 13% Functioneel: conservatief Mechanisch: vaker chirurgie

19 Chronische enkel instabiliteit Overgang acuut naar chronisch: 20-40% Mechanisch vs functioneel pre-artrose tot 13% Functioneel: conservatief Mechanisch: vaker chirurgie

20 Differentiaal diagnose Beenderig Fracturen Osteochondrale letsels Ligamentair Subtalaire sprain Syndesmose letsel Cuboid syndroom Peesletsel Peroneus pees/retinaculum Mediale peesletsels Neurale letsels Nervus peroneus superficialis neuropathie

21 Therapie principe Conservatief Immobilisatie Functionele therapie Operatief Acuut vs chronisch Herstel Reconstructie

22 Therapie Immobilisatie Onderbeengips Tot 3 weken loopgips 5-15 dorsiflexie, lichte eversie Reduceert zwelling efficiënter Zou meer anatomisch herstellen Nadien oefentherapie

23 Therapie functioneel RICEN Kinesitherapie: ROM oefeningen Spierversterkend: peroneale versteviging Neuromusculair Proprioceptie training Sportspecifieke oefeningen Brace PRP?

24 Therapie functioneel Voordeel: Minder klachten op 3 en 6 maand Minder laxiteit op RX Minder persisterende zwelling Sneller hervatten werk Meer en snellere sporthervatting Geen verschil naar nieuwe distorsio

25 Therapie operatief Anatomisch herstel Broström Gemodifieerde Broström: Gould modificatie Karlsonn modificatie Artroscopisch

26 Therapie operatief Reconstructie met tenodese effect Watson Jones Evans Chrisman-Snook

27 Therapie operatief Anatomische reconstructie Endogeen weefsel Colville Gracilis Allogreffe

28 Therapie operatief Geassocieerde letsels adresseren Osteochondrale letsels Varus/valgus deformiteiten Peroneï letsels Imingement Synovitis Subtalaire instabiliteit

29 Therapie operatief Post-op 6 weken gips (2 weken NWB) Kine Sporthervatting: 12 tot 16 weken Riscico/complicatie Zenuwschade: 7 tot 19%

30 Therapie operatief Outcome Algemeen: goed 1 studie toont betere resultaten met acute chirurgie tov conservatief Anatomisch herstel lijkt superieur tov reconstructief Reconstructief ter versteviging van anatomisch Tenodese bij salvage

31 Hoge enkel distorsio Hoog energetisch trauma Exorotatie in dorsiflexie Eversie Vaak gemist

32 Syndesmotisch Diagnose Klinisch RX Therapie Conservatief Langere revalidatie Operatief bij deltoid #

33 Preventie Brace Tape Proprioceptie- en balanstraining

34 Take home message Strikte opvolging Functionele therapie is de basis Low demand: gips Bij falen: operatief herstel Anatomisch herstel geprefereerd Reconstructief als salvage

35 Bronnen Takao, M. et al. (2005) Anatomical Reconstruction of the Lateral Ligaments of the Ankle with a Gracilis Autograft: A New Technique Using an Interference Fit Anchoring System, The American Journal of Sports Medicine, 33(6), pp Foot and Ankle Sports Orthopaedics. Cham: Springer; Altchek DW. Foot and Ankle Sports Medicine. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; McGovern, R. P., & Martin, R. L. (2016). Managing ankle ligament sprains and tears: current opinion. Open access journal of sports medicine, 7, doi: /oajsm.s72334 Miller MD, Chhabra AB, Konin J. Sports Medicine Conditions: Return To Play: Recognition, Treatment, Planning. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; Maffulli, Nicola, and Nicholas A. Ferran. "Management of acute and chronic ankle instability." JAAOS-Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons (2008): Malliaropoulos, Nikolaos, et al. "Acute lateral ankle sprains in track and field athletes: an expanded classification." Foot and ankle clinics 11.3 (2006): Doherty, C. et al. (2016) Recovery From a First-Time Lateral Ankle Sprain and the Predictors of Chronic Ankle Instability: A Prospective Cohort Analysis, The American Journal of Sports Medicine, 44(4), pp Kerkhoffs GMMJ, Handoll HHG, de Bie R, Rowe BH, Struijs PAA. Surgical versus conservative treatment for acute injuries of the lateral ligament complex of the ankle in adults. Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 2. Art. No.: CD Master Techniques in Orthopaedic Surgery : The Foot and Ankle, 3e, Harold B. Kitaoka Operative Techniques: Foot and Ankle Surgery, Second Edition, Glenn Pfeifer Marx, Randall C., and Mark S. Mizel. "What's new in foot and ankle surgery." JBJS 90.4 (2008): Burks RT, Morgan J. Anatomy of the lateral ankle ligaments. Am J Sports Med. 1994;22:72 7. Lin, Sheldon S., Omkar Baxi, and Michael Yeranosian. "What s New in Foot and Ankle Surgery." JBJS (2018):

36 Eind

37