Onderzoek en behandeling van de voet

Transcriptie

1 Onderzoek en behandeling van de voet

2 Orthopedische casuïstiek Onderzoek en behandeling van de voet Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Patty Joldersma Marc Martens Irma Pelgrim Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009

3 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j o het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN NUR 894 Ontwerp omslag: A-graphics, Anita Amptmeijer, Apeldoorn Ontwerp binnenwerk: TEFF ( Automatische opmaak: Pre Press, Zeist Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

4 Inhoud Lijst van auteurs 1 Inleiding 3 Functie van de voetgewrichten 3 Anatomie 4 Vormafwijkingen van de voet 8 Literatuur 19 1 Sinds drie weken bestaande pijn aan beide achillespezen bij een 61-jarige prednisongebruiker 21 Inspectie 22 Palpatie 22 Functieonderzoek 22 Therapie 23 Literatuur 26 1a Addendum: de achillespeesruptuur 27 Inleiding en etiologie 27 Symptomatologie 29 Therapie 30 Factoren die de genezing na een achillespeesruptuur nadelig kunnen beïnvloeden 32 Prognose 33 Conservatief versus operatief behandelen 33 Open operatie versus percutane techniek 34

5 VI Onderzoekenbehandelingvandevoet Langdurig postoperatief immobiliseren versus vroege functionele mobilisatie 35 Literatuur 37 2 Pijn aan de achillespees bij een 22-jarige volleybalster 41 Inspectie 41 Algemene palpatie 41 Functieonderzoek 41 Specifieke palpatie 41 Therapie 42 2a Addendum: achillespeestendinose: de meest recente inzichten 45 Etiologie 45 Classificatie 47 Literatuur 49 3 Ruim een jaar bestaande hielpijn bij een 32- jarige langeafstandloper 51 Marc Martens Inspectie 52 Palpatie 52 Functieonderzoek 52 Aanvullend onderzoek 53 Therapie 53 Literatuur 54 4 Pijn in voeten en knieën bij een 10-jarige voetbalster 55 Inspectie 55 Algemene palpatie 56 Functieonderzoek 56 Specifieke palpatie 57 Therapie 59

6 Inhoud VII 5 Hielpijn bij een 21-jarige jongen, acuut ontstaan na een sprong 63 Algemene inspectie en palpatie 63 Functieonderzoek 64 Specifieke palpatie 64 Therapie 64 6 Geleidelijk ontstane pijn onder de hiel bij een 84- jarige sportieve wandelaar 67 Algemene palpatie 67 Inspectie 67 Functieonderzoek 68 Specifieke palpatie 68 Therapie 68 7 Pijn onder beide hielen bij een 26-jarige medewerker in de thuiszorg 71 Irma Pelgrim Algemene palpatie 71 Inspectie 71 Specifieke palpatie 71 Functieonderzoek 71 Therapie 72 Literatuur 75 7a Addendum: de fasciosis plantaris en het plantaire hielspoor: een gevolg van tractie of compressie? 77 Anatomie 77 Functie 77 Etiologie 79 Hielkussen 81 Conclusie 84 8 Een 27-jarige langeafstandloopster met chronische hielpijn die plotseling verergerde 85 Dos Winkel Inspectie 85 Algemene palpatie 86

7 VIII Onderzoekenbehandelingvandevoet Functieonderzoek 86 Specifieke palpatie 86 Aanvullend onderzoek 86 Therapie 86 Literatuur 89 9 Pijn en doofheid aan de mediale zijde van de voet bij een 46-jarige schilder, ontstaan enkele weken na een zweepslag 91 en Patty Joldersma Inspectie 91 Algemene palpatie 92 Functieonderzoek 92 Specifieke palpatie 92 Therapie 93 9a Addendum: het tarsaletunnelsyndroom 95 Patty Joldersma Anatomie 96 Incidentie 97 Risicosporten 97 Predisponerende factoren 98 Etiologie 98 Symptomatologie 101 Functieonderzoek 102 Aanvullend onderzoek 104 Therapie 105 Literatuur Een frequent recidiverende enkeldistorsie veroorzaakt mediale voetpijn bij een 16-jarige voetbalster 109 Inspectie 109 Algemene palpatie 109 Functieonderzoek 110 Specifieke palpatie 110 Aanvullend onderzoek 111 Therapie 112 Literatuur 112

8 Inhoud IX 10a Addendum: het inversie-varustrauma 115 DosWinkelenKoosvanNugteren Gradaties 115 Symptomatologie 116 Complicaties 117 Diagnose 119 Therapie 119 Literatuur Traumatisch ontstane pijn en zwelling van de grote teen bij een 15-jarige voetballer 123 Inspectie en algemene palpatie 123 Functieonderzoek 123 Specifieke palpatie 124 Therapie a Addendum: de ossa sesamoidea van de voet 127 Ossa sesamoidea 127 Anatomie en functie 127 Pathologie 129 Anatomische variaties 130 Bijlage I 133 Functieonderzoek van de voet 133 Bijlage II 136 Stabiliteitstests van de voet 136 Bijlage III 139 Capsulaire patronen 139 Bijlage IV 141 Ossificatiecentra van de voet: tijdstip van verschijnen en fusie 141 Literatuur 142 Bijlage V 143 Ottawa Ankle Rules 143 Bijlage VI 145 Excentrische spierversterking van de kuitspieren 145

9 X Onderzoekenbehandelingvandevoet Bijlage VII 149 Dermatomen en innervatie 149 Verwijzingen naar eerder verschenen Orthopedische Casuïstiek 153 Register 155

10 Lijst van auteurs Dos Winkel, orthopedisch fysiotherapeut. Oprichter van de International Academy of Orthopaedic Medicine, waarvan hij van 1978 tot maart 2005 president was., fysiotherapeut in een particuliere praktijk te Nijmegen. Specialisatie: orthopedische aandoeningen. Patty Joldersma, fitnessinstructeur en studente fysiotherapie aan de Hogeschool Utrecht. Irma Pelgrim, geriatriefysiotherapeut in een particuliere praktijk te Nijmegen. Prof. dr. Marc Martens, orthopedisch chirurg, verbonden aan het Universitair Ziekenhuis te Antwerpen en de Eeuwfeestkliniek te Antwerpen.