spoedgevallen informatiebrochure Enkelverstuiking - trauma van de enkel

Transcriptie

1 spoedgevallen informatiebrochure Enkelverstuiking - trauma van de enkel

2

3 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Enkelverstuiking 4 3. Advies voor herstel 5 4. Enkeldistorsie opvolgen: tips voor thuis 6 5. Contactgegevens bij vragen 7 6. Persoonlijke notities 7 3

4 1. Inleiding Met deze brochure willen we u duidelijk inlichten over de behandeling van een trauma van de enkel. Wij raden u dan ook aan deze folder even door te nemen. Heeft u nog bijkomende vragen, aarzel dan niet om uw behandelende arts aan te spreken (zie contactgegevens verder in deze folder). 2. Enkelverstuiking Enkeldistorsies of enkelverstuikingen zijn frequent optredende blessures. In de meeste gevallen is er een torsie van de enkel hierbij naar binnen toe. De ligamenten aan de buitenzijde van de enkel worden dan beschadigd. In sommige gevallen is er een torsie van de enkel naar buiten waarbij dan de ligamenten aan de binnenzijde worden gekwetst. 4

5 Radiologisch onderzoek is niet altijd nodig Uit verschillende studies blijkt dat een radiografie, scan of MRI bij acute enkelletsels niet altijd nuttig of nodig is. De Ottawa enkelregels zijn enkele gemakkelijke en gevalideerde richtlijnen om een fractuur uit te sluiten in geval van een letsel aan de enkel of de middenvoet bij volwassenen en (oude) kinderen. De sensitiviteit van deze test is hoger binnen de eerste 48 uur na het ongeval, nadien is dit minder. We passen deze criteria in de triageruimte toe (behalve bij uitgesproken zwelling van de enkel en bij mensen met gekende polyneuropathie) om te bepalen of een röntgenonderzoek nodig is of niet. 3. Advies voor herstel Wat kan u thuis doen? Het is belangrijk in de onmiddellijke fase na het ongeval de zwelling zo veel mogelijk te voorkomen: Koel de enkel zo snel mogelijk, in koud water, met ijsblokjes of een coldpack in een doek gerold (gedurende 5 tot 20 minuten). Opgelet: breng het ijs nooit rechtstreeks op de huid aan (risico voor vrieswonden). Breng de voet in hoogstand. Omzwachtel de enkel stevig, maar zonder afsnoering. Op de dienst spoedgevallen Op spoed zal, in functie van de ernst van het letsel en de klachten, een steunverband of een gipsspalk worden aangelegd. De enkel mag vrijwel onmiddellijk actief worden bewogen en belast, dit binnen de pijngrens. Pijn kan worden bestreden met medicatie. Bijvoorbeeld paracetamol of ibuprofen. 5

6 4. Enkeldistorsie opvolgen: tips voor thuis Blijf actief, dat biedt de beste garantie op een vlot herstel. Voet in hoek van 90 houden. Regelmatig voet, enkel en tenen bewegen. Houd de voet in hoogstand. De tenen regelmatig nakijken: wanneer ze wit of blauw verkleuren, knelt het steunverband of de gips. Een te strak verband mag u gerust zelf heraanleggen. Een enkelverzwikking geneest in de meeste gevallen volledig. Er is echter gedurende minstens drie maanden een grotere kans op een nieuwe verstuiking omdat de spieren nog iets zwakker zijn door inactiviteit en pijn. Daarnaast kunnen de zenuwuiteinden die door de enkelbanden lopen, beschadigd zijn. Hierdoor worden de voetspieren niet snel genoeg aangestuurd, bijvoorbeeld bij het corrigeren van de voet op een oneffen ondergrond. De duur van het herstel na een enkeldistorsie is moeilijk te voorspellen. Studies tonen aan dat ook medische beeldvorming (echografie, MRI-scan) geen waarde heeft in het voorspellen van het herstel. Toch is het soms nuttig om bijkomende beeldvorming te verrichten indien de klachten aanhouden, om bijkomende problemen zoals bijvoorbeeld een kraakbeenletsel op te sporen. Bij aanhoudende zwelling en irritatie is een consultatie bij een orthopedist aangewezen. U kan hen contacteren via het nummer Indien nodig, wordt op de dienst spoedgevallen werkongeschiktheid voorgeschreven. 6

7 Wanneer u hulpmiddelen nodig heeft (bijvoorbeeld krukken), kan u contact opnemen met uw mutualiteit, apotheek of Rode Kruis actief in de gemeente waar u woont. Assist thuiszorgwinkel (CM) - tel Mediotheek De Voorzorg - tel Uitleendienst OZ - tel Uitleendienst ML - tel Contactgegevens bij vragen Heeft u bij het doorlezen van de folder toch nog bijkomende vragen? Stel ze dan gerust! U kan de dienst spoedgevallen contacteren op het nummer Neem ook zeker een kijkje op onze website U vindt er o.a. meer praktische informatie terug. Ook voor financiële informatie kan u hier terecht. 6. Persoonlijke notities Bron: Van Riet YE, Van der Schouw Y, Van der Werken C. Minder röntgenfoto s en toch goede klinische zorg door geprotocolleerde fysische diagnostiek bij enkelletsels. Ned Tijdschr Geneeskunde 2000;144: JENKIN M., SITLER M.R. KELLY J.D. Clinical usefulness of the Ottawa ankle rules for detecting fractures of the ankle and midfoot. Journal of Athletic Training

8 Opdrachtgever: dr. Gervais Nougon - medisch diensthoofd spoedgevallen VU: Koen Vancraeynest - algemeen directeur Versiedatum: 3 oktober 2018