LEERLINGGESTUURD PIRAMIDES BOUWEN EN PRESENTEREN Jimi Gantis VERANTWOORDING: Een leerlinggestuurde aanpak legt de verantwrdelijkheid vr het leren bij de leerling. Dat we meteen k de betrkkenheid verhgen, het samenwerken stimuleren, een grtere efficiëntie bekmen, het zelfbeeld versterken, de taalntwikkeling versterken en meerdere persnsdelen en vakverschrijdende eindtermen bereiken, is mi meegenmen. De leerlinggestuurde aanpak is herkenbaar aan: De verschillende rllen, die de leerlingen kunnen vervullen: Aan elke rl wrden zwel bewegingstaken (je lichaam pspannen, een stevige basispsitie aannemen, je ldrecht pdrukken, ) als samenwerkingstaken (actief luisteren, vlledige infrmatie geven, gedseerd helpen, hulp vragen, psitieve en negatieve feedback geven, ) gekppeld. Aan elke bewegersrl (nder-, bven- en middenpartner) f bewegingsgerelateerde rl (helper, teschuwer, chregraaf) kunnen we gelijktijdig een sciale taak en bewegingstaak te verbinden. De instructie gebeurt aan de hand van kijkwijzers. Deze meten niet ndzakelijk vlledig dr de leraar pgebuwd wrden. De kijkwijzers hebben betrekking p de piramidevrm en/f p de specifieke rllen en taken. Het reflecteren gebeurt dr de leerlingen samen met de leraar. Zij reflecteren ver hun bewegings- en samenwerkingstaken. Dit kan na het beëindigen van een pdracht f naar aanleiding van een (zelf)evaluatie. Dit kan eveneens tijdens de peride piramides zals bij het pstellen van de 10 gebden. 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 1
DIDACTISCHE WENKEN Van gemakkelijk naar meilijk OP van laag naar hg BP van veel/grte cntactpunten naar minder/kleiner van rechtp naar kantelen en nderstebven Aandacht vr pkmen en afstappen (cfr principes) Aandacht vr alle taken (OP, BP, helper/cach) Regelmatig wisselen van taken Ok wisselen van partnergrep? BASISPRINCIPES Het principe van hang tegen hang Je hudt elkaar in evenwicht in hudingen en tijdens hudingsveranderingen dr het gemeenschappelijk lichaamszwaartepunt binnen het steunpunt f -vlak te huden. Je stemt je p elkaar af, d.w.z. je reageert p elkaars bewegingen. Je werkt zveel mgelijk met je lichaamsgewicht en z min mgelijk met spierkracht: je hudt de armen gestrekt en de schuders laag. Je kan deze pdrachten k met partners van ngelijk lichaamsgewicht den. Vrbeeld: Hud elkaar in evenwicht tijdens de hudingen en hudingsveranderingen 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 2
In ldprincipe Je zrgt ervr dat de steunpunten zich zveel mgelijk ldrecht bven elkaar bevinden. OP hudt de dragende delen (schuders, bekken, ) ldrecht bven de steunpunten ( stapelen ). BP steunt zveel mgelijk ldrecht (dus drukken, strekken f duwen en niet trekken) p de dragende lichaamsdelen (schuders, bekken en dijen) van OP. Vrbeelden: Aansluitprincipe Je vlgt de beweging f sprng van de partner p het juiste genblik, in de juiste richting en met de juiste snelheid. Hierdr verlpt de beweging f sprng met een minimum aan kracht en een maximum aan rendement. Bijvrbeeld: de OP begeleidt een verticale sprng van de BP ruglings dr de lenden van BP vast te nemen; vrlings dr de vrarmen te ndersteunen. Wanneer je pstapt p de nderpartner vertrek je van krtbij en prbeer je direct je zwaartepunt bven het steunvlak van de nderpartner te brengen. Bijvrbeeld bij het pklimmen p de schuders van de nderpartner. OP neemt handen- en kniesteun aan. BP steunt p schuder- en/f bekkengrdel en vert wendsprngen (zijdelingse steunsprngen) uit. OP neemt één van vlgende hudingen aan: kniezit, kniestand, ruglingse handen- en vetensteun, stand met vrver gebgen rmp (figuur 4). BP steunt (handensteun, zit, lig, stand) ldrecht p het draagvlak van OP 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 3
ACTIVITEITEN Les 1: De leraar intrduceert en/f herhaalt basisprincipes vr het buwen van balansen. Je krijgt de kans m met alle klasgenten enkele gemakkelijke balansen uit te prberen. Ondertussen pas je de principes van het balansen buwen te. Les 2 : Je herhaalt de basisprincipes vr het buwen van balansen/piramides. Je ntwerpt in grepen van vier bewegers variaties p balansen. Je kennis van de 3 principes wrdt pgefrist en je creativiteit wrdt geprikkeld. Je cnstrueert een shw van vier balansen waarbij alle grepsleden betrkken wrden met alle taken. Je demnstreert je balansen aan een partnergrep. Je bespreekt de balansen p basis van techniek (basisprincipes), pbuw (drie fasen) en hulpverlening. Les 3 Je leert vier piramides van vijf bewegers (kijkwijzer 2). Je herhaalt deze piramides ttdat ze vlt p- en afgebuwd wrden. Je stelt een bewegingscmbinatie samen van vier verschillende piramidevrmen van vijf bewegers. Er met regelmatig van rl gewisseld wrden Je presenteert de rutine aan de gehele klas. Je berdeelt je functineren en je grepsprduct. Les 4 Je zekt plssingen m znder af te buwen een piramide van vijf m te vrmen tt een andere piramide van vijf.( mrph ) Je prbeert met de grep een aaneenschakeling te maken van vier verschillende piramides. Les 5 Je maakt een shw met 4 piramides van 5+. De helpers en caches meten bij elke presentatie geïntegreerd wrden in de piramide. Zwel het pkmen als de verbindingen als het wegstappen maken nderdeel uit van de shw. Je kan je inspiratie halen van het internet (Zie brnnen: URL s) Je presenteert de rutine aan de gehele klas en je berdeelt je functineren en je grepsprduct. Als afsluiter van deze peride is er ng een zelfevaluatie 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 4
REFLECTIE EN EVALUATIE Indien de leraar inzichtelijk leren en gedragsverandering wil uitlkken, is het ndzakelijk dat de leerlingen reflecteren en betrkken wrden bij de evaluatie. Vlgende richtvragen kunnen de reflectie ndersteunen. Terugblikken Waarver ben je (niet) tevreden: ver de aanpak, de uitvering van de piramide en de samenwerking? Heb je prblemen ervaren? Welke? Alternatieven zeken en uitprberen He kan je de aangehaalde prblemen aanpakken? Welke alternatieven heb je? Welk alternatief wil je bij de vlgende taak resp. les uitprberen? Zelfevaluatie biedt eveneens mgelijkheid tt reflectie (zie evaluatiekaart 5.2.1.) 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 5
WIJZERS, CHECKLISTS, EVALUATIEKAARTEN Peridewijzer IDENTIFICATIE Leraar: J. Gantis Schl: Dn Bsc Grt-Bijgaarden Klas(sen): 6 BI en 6 IB Startdatum 12 januari Einddatum: 13 februari Aantal lessen: 5 PERIODE Peridethema: Piramides buwen en presenteren Bewegingsdelen: vrmspanning, evenwicht, glbale kracht Persnsdelen: samenwerken (helpen, luisteren en geven van feedback), psitief zelfbeeld (tnen van het gekende, zelfevaluatie) BEGINSITUATIE De leerlingen hebben in de vrige jaren reeds lessen gym gehad en hebben aan de hand van kijkwijzers elkaar reeds gehlpen en bijgestuurd. Zij kunnen de vlgende hudingen: handstand (:), kpstand, kruiwagen, kikvrsstand. WAAROM DIT AANBOD? Dit thema geeft mgelijkheden m k zwakke bewegers aan het werk te zetten. Er mag gespecialiseerd wrden. Met dit thema krijgen de leerlingen grte zelfstandigheid in de keuze van de piramides hun rl al OP, BP, Cach. Dit thema biedt kansen tt zelfevaluatie en peer assessment LESTHEMA'S LEERDOELEN LEERLIJNEN Les 1: Per twee kennismaking met de principes van balansen Les 2: Per vier zeken naar varianten en verbindingen Les 3: Piramides per 5 + cach Les 4: Piramides per 5 + cach + «mrph» Les 5: Piramides met 5+ cach + «shw» EVALUATIE De tweede en derde les zelfevaluatie De vierde en vijfde les grepsevaluatie vijfde les eveneens zelfevaluatie van het prces 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 6
Evaluatiekaarten Zelfevaluatie Deze kaart vul je in p het einde van de les. Zelfevaluatie balansen Naam: Klas: Datum: Ik ken ng de drie principes bij het vrmen van balansen en sm ze hier p:... Ik teken naast elk principe een figuur die vandaag van tepassing was. Helper Bvenpartner Onderpartner Bewegingstaken O Z V G Samenwerkingstaken O Z V G Ik neem een stevige Ik geef duidelijke signalen basispsitie aan Ik geef aanwijzingen aan de bvenpartner Ik bewaak een veilige pstelling Ik bewaak een juiste pstelling t..v. het publiek Ik stap verticaal p Ik ga na f iedereen klaar is Ik steun p bekken- Ik geef aanwijzingen aan de nderpartner(s) en/f schudergrdel Ik span mijn lichaam aan Ik beveilig de bvenpartner Ik medig de bvenpartner aan p aangepaste wijze Ik ben ged in vlgende taken: Ik ben ged in vlgende taken: Cnclusie Ik ben zwak in vlgende taken: Ik ben zwak in vlgende taken: Mijn vlgend werkpunt: Mijn vlgend werkpunt: 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 7
Evaluatie van het grepsprduct Vul vraf het eerste deel (A) in. Na de vrstelling vul je in verleg, de vakken B; C; D in. A GROEPSEVALUATIE PIRAMIDES BOUWEN DATUM KLAS Grepsnaam: Grepsleden: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. B DE PIRAMIDES WORDEN VLOT UITGEVOERD Akkrd Gedeeltelijk akkrd Niet akkrd De piramides vertnen 3 fases Er wrden weinig futen gemaakt Iedereen kent zijn taak Telichting: C DE COMBINATIE VERTOONT SAMENHANG Akkrd Gedeeltelijk akkrd Niet akkrd De piramides zijn met elkaar verbnden De vergangen verlpen vlt Telichting D DE PRESENTATIE IS PUBLIEKGERICHT Akkrd Gedeeltelijk akkrd Niet akkrd Optreden met de vrzijde naar t publiek Bij elke piramide is er duidelijke middenfase De piramides vanuit een ptimale hek getnd Er is gcntact Psitief blijven als er iets fut verlpt Ok niet bewegers zijn actief Telichting 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 8
Zelfevaluatie van het prces Deze evaluatiekaart vul je in p het einde van de peride piramides buwen ZELFEVALUATIE PIRAMIDES BOUWEN Naam: Klas: Datum: A = Akkrd GA = gedeeltelijk akkrd NA = niet akkrd 1. Ik ben tevreden ver mijn bijdrage als A GA NA Telichting Beweger: ik efen intens Helper: ik beveilig p crrecte en gedseerde wijze Instructeur: ik leer de taken en het bewegingsverlp crrect aan; ik medig aan A = Akkrd GA = gedeeltelijk akkrd NA = niet akkrd 2. Ik ben tevreden ver mijn leerprces A GA NA Telichting Ik heb nieuwe piramidevrmen geleerd Ik weet nu he ik piramides met buwen Ik heb piramides gekzen die aansluiten bij mijn vaardigheidsniveau Ik heb planmatig gewerkt Ik heb de kijkwijzers vlledig drgenmen Dr de checklijsten heb ik mijn gedrag bijgestuurd A = Akkrd GA = gedeeltelijk akkrd NA = niet akkrd 1. Ik ben tevreden ver de samenwerking A GA NA Telichting De grep heeft mij gestimuleerd Ik heb rekening gehuden met de wensen van anderen Ik heb rekening gehuden met de mgelijkheden van anderen 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 9
Kijkwijzers Kijkwijzer 1: basispiramide Onderpartner in handen en knieënsteun Ik medig de bvenpartner aan Ik hu mijn schuders bven deze van mijn nderpartner Ik geef de OP 2 aanwijzingen ver de hgte en de steun Ik zeg luid p en af Ik til vanuit de benen en hu buik en rug aangespannen Ik plaats mijn armen nder het bekken en de brst van de BP Ik geef de pstelling t..v. publiek aan Ik sta stevig We buwen de piramide driemaal en we wisselen telkens van rl. Kijkwijzer 2: basispiramide stand p het bekken van twee nderpartners Mag ik pstappen? Helpers, nderpartners zijn jullie Ik beveilig de bvenpartner langs de rugzijde We werken p deze mat en kijken naar het Op het signaal p/af stap je We staan stevig: handen ldrecht nder de schuders, knieën ldrecht 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 10
Kijkwijzer 2: piramides met 5 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 11
Kijkwijzer 6: piramides met 7 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 12
Brnnen Literatuur Blume M, 1992, Akrbatik. Training - Technik - Inszenierung, Aachen: Meyer & Meyer. Blume M, 1999, Akrbatik mit Kindern und Jugendlichen in Schüle und Verein, Aachen: Meyer & Meyer. Fder J; Furblur E, 1989, Creating gymnastic pyramids and balances, Champaign: Leisure. Huisman B; Huisman G, 1986, Akrbatiek: principes efeningen praktijk, Rijswijk: Elmar. Leper R; Van Maele I, 2001, Circus p schl. Acrbatie, evenwicht en jngleren, Leuven/Leusden: Acc. Leper R, 2002, Samenwerken als aanzet vr sciaal en mtrisch leren, in Vits H; Behets D (eds), Bewegingspveding: naar een geïntegreerd curriculum, Leuven/Leusden: Acc. Leper R, 2003, Piramides buwen en presenteren, in Behets D, Ntities bij het praktijkseminarie 2004-2005, Leuven: Acc. URL s (+++++ = zeer interessant) http://www.jimigym.be http://www.acrbatiek.nl/index.php http://www.acrplis.ntheweb.nl/ http://circus.pagina.nl/ http://epsrstand.free.fr/figuresacr2.htm http://www.gecities.cm/lfkl20022003/acrgym/acrgym6emes.htm http://www.bc-enschede.nl/vdwlaan/archief/rest/2002acrgym/2002-acrgym.asp http://www.sni.be/humanira/images/ft-pyramides/ft-pg/ft12.htm http://www.ftaac.hst.sk/acraug2002valk/images/page_01.htm http://membres.lycs.fr/patmes/ (+++++) http://brun.chauzi.free.fr/cnseils_tech_acr_figure.htm (+++++) http://www.educnet.educatin.fr/eps/anim_nat/rassemblements/r_gene_3/dcs_img_r3/ppt_acrsprt/acrogym2.ppt http://www.csdm.qc.ca/sjdelalande/lesclasses/5web/gym/gym%20index.htm http://www.sprt-image.cm/phts.htm http://faber.kuleuven.be/all/naschling 2011, Ntities bij de cntactdag LO : Naar een leerlingestuurd bewegingsnderwijs. 13