Bureau-ergonomie. Werkhouding: een ergonomische werkomgeving

Transcriptie

1 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin Bureau-ergnmie Werkhuding: een ergnmische werkmgeving Langdurig zitten is een belangrijke rzaak van rugklachten. We ntwaken, we zitten aan de ntbijttafel, p de trein f in de aut, aan de bureau... Een werkdag bestaat vr een grt gedeelte van de berepsbevlking uit zittende arbeid. We ntspannen ns ten sltte in nze luie zetel vr de televisie. Een karikatuur m aan te tnen dat de bewegende, rechtpstaande mens tch een zittend exemplaar gewrden is. De intrede van de cmputer samen met het internet zrgen ng meer vr een zittende huding. Het sms langdurig zitten in een bepaalde huding met nvldende crrecte ndersteuning zrgt vr prblemen zals afvlakking van de nderrug en kruipeffect p de discus (tussenwervelschijf), die p zich dan weer kunnen leiden tt ernstige rugklachten. Een ergnmisch verantwrde werkplek is een vrwaarde vr gede arbeidsmstandigheden. De verschillende nderdelen van een werkplek (stel, scherm, tetsenbrd etc.) dienen niet alleen vlledig aan de eisen en wensen van de individuele gebruiker te vlden maar dienen k juist pgesteld te zijn. Extra aandacht verdient het gebruik van laptps, znder extra hulpmiddelen zijn laptps per definitie niet geschikt vr langdurig dagelijks gebruik. Het scherm van een laptp is z laag, dat ze dwingen tt een ngeznde huding. Eigenlijk zu je ze alleen dagelijks kunnen gebruiken als er een extra 'nrmaal' tetsenbrd bij is, een 'nrmale' muis en een speciale steun die het scherm van de laptp p ghgte brengt. Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be

2 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin De juiste instelling van een stel en de gede indeling van een werkplek wrden in hge mate bepaald dr individuele verschillen en vrkeuren. Ged zitten p een bureaustel We brengen een grt deel van de dag zittend dr, zeker p een bureauwerkplek. Het is belangrijk m het aantal uren nafgebrken zitten zveel mgelijk te beperken. Even pstaan vr een praatje, een kpje kffie f het pakken van een map is heel belangrijk. Dat vrkmt klachten die kunnen ntstaan dr de stagnerende bledsmlp bij langdurig zitten. Daarnaast is het natuurlijk van het grtste belang dat stel en bureau ged zijn ingesteld. Op die manier wrden de nadelen van het zitten z veel mgelijk beperkt. Bij het instellen van een stel kunnen de vlgende principes wrden gebruikt: de wervelklm blijft zveel mgelijk in de natuurlijke stand. de huding kan met een minimale spierspanning gehandhaafd wrden. de gewrichten wrden zveel mgelijk in een neutrale stand gebruikt. het vaak wisselen van huding vrkmt nadelige gevlgen van langdurig zitten Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be

3 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin Ervan uitgaande dat een bureau meestal niet in hgte verstelbaar is, vlgen hier enkele tips vr het instellen van een bureaustel. 1. Ga zitten p de stel, z ver mgelijk achterin, met de rug tegen de leuning. 2. Stel de hgte van de zitting z in, dat uw knieën en heupen een hek van ngeveer 90 maken terwijl uw veten plat p de grnd rusten. 3. Cntrleer f er ruimte ver is tussen zitting en kniehltes. 5 tt 10 cm ruimte (een vuistbreedte) is ndzakelijk. Is dit niet het geval, prbeer dan de zitting (f de rugleuning) te verplaatsen. De bvenbenen meten ged gesteund wrden, znder afknelling in de kniehltes. 4. Stel de rugleuning zdanig in, dat een aangename ndersteuning in uw lage rug (het lendengedeelte) ntstaat. De natuurlijke krmming van uw wervelklm met dr de leuning wrden ndersteund. 5. Schuif nu de stel bij het bureau. In de meeste gevallen zal de hgte van het bureau niet ingesteld kunnen wrden. Dan met de stel p de juiste hgte wrden gesteld. (zie k 6.) Zrg dat u znder uw schuders en armen p te tillen aan uw bureau kunt werken. Dat betekent dat de hgte verschillend is bij diverse activiteiten. De hgte van een tetsenbrd vraagt een lager bureau f een hger ingestelde stel dan lezen, schrijven f vergaderen! De hgte van de stel met zó zijn dat men het werk kan zien znder het hfd te veel te buigen. 6. Zrg dat de veten ged ndersteund wrden. Het beste staan de veten plat p de grnd. Lukt dat dr de hgte van de tafel niet, dan is een vetenbankje ndzakelijk. Dr de vetensteun krijgen de benen vldende ndersteuning en neemt de belasting van rug en zitvlak af. 7. Stel de armleuningen in p ellebghgte. Armleuningen dragen in hge mate bij tt het verminderen van de belasting van nek en schuders. Krte armleuningen zijn nuttig. Lange armleuningen belemmeren het nder de tafel schuiven van een stel en dit kan nadelig werken p de juiste zithuding. 8. Zek een stel p maat! Een te brede stel lkt uit tt scheef en gedraaid zitten. Ok nderuitzakken kmt dan snel vr. Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be

4 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin 9. Zrg vr ruimte p het bureau. Tijdens het beeldschermwerk meten stel, tetsenbrd en scherm p één lijn staan. Dat wil zeggen dat het mgelijk met zijn recht vr het tetsenbrd te zitten. Een verplaatsbare dcumenthuder kan heel handig zijn bij het vernemen van grte dcumenten. Het vrtdurend bewegen van hfd, nek en gen van dcument naar beeldscherm en terug kan dan beperkt wrden. 10. Zek een stel die eenvudig te verplaatsen, in te stellen en te bewegen is. De stel met met weinig kracht te verplaatsen zijn. Het werkvlak De instelmgelijkheden meten z duidelijk en eenvudig zijn, dat men snel de stel kan aanpassen aan veranderende situaties. Kst het veel meite en denkwerk dan blijft men snel in een verkeerde huding zitten. De hgte van de armleuning van de stel met gelijk zijn aan de hgte van de werktafel. Pas zndig de bureauhgte aan. Als dit niet mgelijk is, pas dan de stelhgte aan. Gebruik een vetenbank wanneer u de veten niet plat p de grnd kunt zetten. Bij een te laag werkblad zijn blkjes f uitschuifpten sms een plssing, zrg vr vldende beenruimte. Vetsteunen Zrg ervr dat de ppervlakte vldende grt is m de twee veten cmfrtabel p te laten rusten (minimum breedte van 45 cm en minimum diepte van 35 cm). De hellingshek regelbaar is (van 0 tt 20 ). De stevigheid en stabiliteit gewaarbrgd is. Zwel de vrste als de achterste rand in de hgte instelbaar zijn. Het ppervlak vrzien is van een antislip-ppervlak. Het beeldscherm Ga recht vr het beeldscherm zitten. Het beeldscherm met 50 à 70 cm van uw gen afstaan. Zrg dat de bvenzijde van het beeldscherm p ghgte staat. De kijkhek is dan ngeveer 30 graden; een grtere hek kan leiden tt nekklachten. Gebruik eventueel een mnitrverhging m het beeldscherm p de gede hgte te stellen. Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be

5 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin Het tetsenbrd Ga recht vr het tetsenbrd zitten en plaats het tetsenbrd 8 á 10 cm van de rand van het werkblad. Het tetsenbrd mag niet te hg zijn, want anders geeft het werkblad geen steun meer. Prbeer tijdens het typen uw plsen recht te huden. Vrkm dat de pls te ver naar achteren buigt, waardr klachten kunnen ntstaan. Laat de plsen/handen tijdens het typen zweven bven het tetsenbrd. De dcumenthuder Gebruik een dcumenthuder m tekst p papier p dezelfde ghgte te plaatsen als het beeldscherm. Dat is minder belastend vr nek en schuder. Deze huder wrdt alleen aangeraden als u lang achtereen gegevens met inveren. Indien u niet blind typt, wrdt aangeraden de tekst(huder) tussen het tetsenbrd en het beeldscherm te plaatsen. De muis Het gebruik van sneltetsen kunnen het muisgebruik aanzienlijk verminderen, ze zitten standaard al p uw cmputer, nu alleen ng leren ze te gebruiken. Leg de muis dichtbij het lichaam en het tetsenbrd. Wees terughudend met het gebruik van de muis met de andere hand. Dat geldt zeker als je al last hebt van RSI-klachten. Bij veel mensen zijn hierdr binnen de krtste tijd RSI-klachten aan beide kanten ntstaan. Hud de muis in de hand in het verlengde van de nderarm, buig de pls niet achterver f naar links f rechts. Een gede muis is niet te dik. He dikker de muis, he meer de hand achterver buigt. Deze stand is erg belastend. Vr mensen met kleine handen is een plssteun een plssing. Vr kleine muisbewegingen met de nderarm wrden ndersteund dr het tafelblad f dr een armsteun. Maak grtere bewegingen met de muis vanuit de ellebg en niet vanuit de pls. Laat de zijkant van de handpalm p de muismat rusten. Hierbij zrgt een ergnmische muis vr de meest natuurlijke stand van pls en hand. Leg de vingers ntspannen p de muisknppen (dus niet krampachtig erbven huden en niet knijpen). Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be

6 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin Zrg vr een gede instelling van de muissnelheid. Als meerdere muisbewegingen (ptillen en pnieuw plaatsen) ndig zijn m de cursr ver het beeldscherm te bewegen, is de muis te langzaam ingesteld. Staat de muis echter te snel ingesteld, dan schiet de cursr zelfs met een kleine beweging al ver het del heen. Een gede muismat is niet te glad en niet te stref. Stel het dubbel-klikken langzaam in f gebruik een muis met 3 knppen, waarbij de middelste knp de dubbel-klik functie vervangt. Dit kan p de cmputer wrden ingesteld. Pauzes: krte & lange De micrpauze werd rsprnkelijk bedacht ter vrkming van RSI-klachten bij mensen die de hele dag achter een cmputer werken. Het idee is dat je zeer regelmatig je muis en tetsenbrd gedurende krte tijd lslaat. De spierspanning in plsen, armen, nek, schuders en rug verdwijnt dan eventjes, waardr de drbleding wrdt verbeterd. Hewel micrpauzes niet erg effectief blijken te zijn in de strijd tegen RSIklachten, kan een frequente, krte nderbreking van je werk wel zrgen vr lichamelijke en mentale ntspanning. Z draagt dit p een psitieve manier bij aan de prductiviteit en de kwaliteit van het werk. Dit resulteert dus in tijdwinst p lange termijn! De kans p klachten neemt evenredig te met het aantal uren dat per dag achter de cmputer wrdt drgebracht. Af en te enkele minuten tussendr een efening den (vanachter het bureau) verlaagt de spierspanning. Grtere pauzes zijn effectiever als je de werkplek verlaat en echt in beweging kmt. Dit kan ged werken, mits dit niet juist leidt tt ergernis en meer stress. Omdat de vrkeuren heel persnlijk kunnen zijn, is het lastig m een algemeen advies te geven. Een werknemer die naast zijn cmputerwerk bijvrbeeld regelmatig besprekingen heeft, heft minder vaak een micrpauze in te lassen. Tips vr een micrpauze: Adem enkele keren bewust, rustig en gelijkmatig in (dr de neus) en uit (dr de mnd). Kffie halen, in plaats van kffie te laten brengen. Zelf kpietjes maken in plaats van kpietjes te laten maken. Lp naar cllega s vr een krte vraag f mededeling in plaats van f de telefn te gebruiken. Richt het kantr z in dat vaak pstaan vanzelfsprekend wrdt. Lp liefst z vaak mgelijk naar de printer, dan de printjes p te sparen. Zet de telefn buiten handbereik en maak er een gewnte van telefntjes staande af te handelen. Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be

7 Bart Van Keymlen & Sfie Lagrin De pauze kan k heel ged bestaan uit andere werkzaamheden. Afwisseling in srt taak is zeer belangrijk. Wissel meer en minder uitdagend werk af gedurende de dag hierdr is de mentale en fysieke stress k minder. Zeker bij enthusiaste, gemtiveerde mensen schieten de pauzes er ngal eens bij in. Om dat te vrkmen kun je pauzesftware gebruiken. Er is veel sftware p de markt waarmee je micrpauzes gemakkelijk kunt realiseren. Als je beeldschermwerk det, kun je een prgramma vr micrpauzes p je cmputer installeren. Als je ander werk det, kun je micrpauze sftware installeren p je smartphne. Ben je leidinggevende, geef dan het gede vrbeeld, lp dus zelf regelmatig een rndje f sta even p en schudt met uw armen en benen. Dan is de drempel vr andere werknemers k lager m even een micrpauze te nemen. Eigenlijk draait het vral m inzicht in een geznde manier van werken. Verminderen van repeterende handelingen, tepassen van krte en lange pauzes en meer beweging dr meer afwisseling. Tervuursesteenweg 251, 1820 Steenkkerzeel Tel.: 02/ inf@bartvankeymlen.be