Programmabegroting 2015



Vergelijkbare documenten
Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Raadsvoorstel. Datum vergadering 25 juni 2014 Nr. 14

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

Raadsvoorstel agendapunt

BIEO Begroting in één oogopslag

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag)

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Begrotingswijziging. Saldo primitieve begroting (2016 is incl. onvoorzien)

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a

Bijlage 5 Perspectiefnota

Raadsinformatiebrief. Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering

8 februari Begrotingswijziging

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas

Bestuursrapportage Michel Tromp

: krediet verbouwing aanpassing Dorpshuis Valkenburg

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel

Kaders Financieel gezond Brummen

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 22 november 2011

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

BIEO Begroting in één oogopslag

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie :

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5

B&W Vergadering. B&W Vergadering 22 november 2016

BELEIDSKADER SOCIAAL DOMEIN (NIEUWE WMO EN JEUGDWET)

HJAM Hendriks en FWT Jetten. Telefoonnummer: Managementrapportage Begrotingswijzigingen

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 10 november 2016

Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 11 december 2006 Agenda nr: 6 Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting Aan de gemeenteraad,

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

GEMEENTE LITTENSERADIEL

S. Nieuwenburg 3580

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen.

CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

Notitie Financieel Kader Schiermonnikoog

*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, UUR*

IBML Financieel technische vragen begroting 2017

Raadsvoorstel. Aan de raad, 8820 De heer J. Franx, wethouder Vaststellen Programmabegroting 2016 Gooise Meren (RV16.019)

categotie/ agendanr

RAADSVOORSTEL. B en W-besluit nr.: Naam programma: Onderwerp: Actualisering specifieke uitkeringen.

Algemeen Bestuur SK Dagelijks Bestuur SK Betreft: Kadernota Begroting 2016 en Meerjarenraming Datum: 5 maart 2015

303077/ november 2017

Actuele financiële en vermogenspositie

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018

GEMEENTE SCHERPENZEEL. Raadsvoorstel

Memo Reg.nr.: O-FIN/2014/519 / RIS

Kunt u ons een opsomming geven van de argumenten waarom de gemeente Boekel afscheid heeft genomen van een eigen sociale dienst?

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting

Aanleiding en probleemstelling

Omschrijving Het programma omvat de dienstverlening aan burgers, het functioneren van het bestuur en de organisatie en de integrale veiligheid.

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

GEMEENTE MENTERWOLDE AANVULLENDE VOORSTELLEN OP BEGROTING 2016 EN MEERJARENRAMING

Beslisdocument college van Peel en Maas

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg

Ve1llghe1dsreg10 IJsselland Brandweer I GHOR I Poli!ie I Gemeenten

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014

T.J. Kolsteren raad oktober 2012

Afdeling Staf W A T W I L L E N W E B E R E IK E N E N W A T G A A N WE D A A R V O O R DO E N

23 november Begrotingswijziging 23 november 2017

voorstel aan de raad Kadernota 2015 Aan de raad van de gemeente Werkendam 1. Inleiding

GEME. VeiligheidsRegio 2 0 NOV Zeeland. AfdeHng(e Afdoen/advies Kennisnemsr»;i «, r t h. Ontwerp- 4 e begrotingswijziging 2013

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii

AAN DE AGENDACOMMISSIE

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders

Agendapuntnr.: 7. Aan de gemeenteraad. Geachte raad,

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein

Voorgesteld wordt de volgende uitgangspunten voor de begroting 2014 te hanteren:

Raadsvoordracht. Onderwerp: Derde kwartaalbrief Gevraagde beslissing. Datum: 19 september Portefeuillehouder: A.J.M.

V VA LKEN SWAARD. Agendapunt commissie:

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA

Onderwerp Aanvullend krediet t.b.v. renovatie basisschool De Regenboog

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Programma 10. Financiën

Gemeente Oudewater Gemeente Woerden

: dhr. J.L.M. Vlaar : drs M F C. Gadella-van Gils

*ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota III. Uitgangspunten voor de begroting Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: 11 juni Begrotingswijziging (juniversie) Gevraagde Beslissing:

Portefeuillehouder: P.E. Broeksma Behandelend ambtenaar Harry Schaaphok, (t.a.v. Harry Schaaphok)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

dhr. J. Ophoff - Financiën 1. Bestuur

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 1 mei 2018 Blad : 1 van 5

1. Inleiding. Het gaat daarbij om de volgende wijzigingen:

Meerjarenperspectief bestaand beleid per programma:

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken Verslag van bevindingen

Saldo Kadernota V V V V

Transcriptie:

Programmabegroting 2015 Gemeente Alphen-Chaam d.d. 14-10-2014

Programmabegroting 2015 2 Gemeente Alphen-Chaam

Inhoudsopgave Leeswijzer... 5 Aanbieding... 7 1.Programmaplan... 19 Programma 1: Burger en bestuur... 21 Programma 2: Veiligheid... 25 Programma 3: Maatschappelijke ondersteuning en voorzieningen... 29 Programma 4: Ruimte en wonen... 35 Programma 5: Verkeer en vervoer... 37 Programma 6: Natuur en milieu... 41 Programma 7: Economie, landbouw, recreatie en toerisme... 45 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien... 47 2. Paragrafen... 49 Paragraaf A: Lokale heffingen... 51 Paragraaf B: Weerstandsvermogen... 57 Paragraaf C: Onderhoud kapitaalgoederen... 59 Paragraaf D: Financiering... 63 Paragraaf E: Bedrijfsvoering... 67 Paragraaf F: Verbonden partijen... 77 Paragraaf G: Grondbeleid... 79 Paragraaf H: Bezuinigingen, ruimtescheppende maatregelen en... 83 budgetbijstellingen... 83 3. Financiële positie... 87 3.1 Toelichting overzicht baten en lasten... 89 3.2 Overzicht baten en lasten... 93 3.3 Toelichting financiële positie... 97 3.4 Financiering... 99 3.5 Reserves en voorzieningen... 101 3.6 Investeringsplan... 105 3.7 EMU-saldo... 107 Programmabegroting 2015 3 Gemeente Alphen-Chaam

4. Toelichting per programma... 109 Programma 1: Burger en bestuur... 111 Programma 2: Veiligheid... 113 Programma 3: Maatschappelijke ondersteuning en voorzieningen... 115 Programma 4: Ruimte en wonen... 119 Programma 5: Verkeer en vervoer... 121 Programma 6: Natuur en milieu... 123 Programma 7: Economie, recreatie, landbouw en toerisme... 125 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien... 127 Programmabegroting 2015 4 Gemeente Alphen-Chaam

Leeswijzer 1. Programmaplan Per programma wordt ingegaan op de volgende vragen: Wat willen we bereiken? Dit doen we door het programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) te formuleren en de beleidsdocumenten op te sommen waarin het beleid met betrekking tot dit programma is vastgelegd. Daarna volgt eventueel een korte toelichting over de inhoud van, en de samenhang tussen deze documenten. Wat doen we daarvoor? Hier zijn de prioriteiten benoemd en toegelicht die voortvloeien uit de vraag Wat willen we bereiken?. Dit is echter niet de enige bron waaruit de prioriteiten gedestilleerd worden; externe ontwikkelingen, kerntakendiscussies, maar ook politiek relevante zaken kunnen aanleiding zijn om prioriteiten te stellen. Naast prioriteiten kunnen ook nog overige ontwikkelingen opgenomen zijn waarvan het college het belangrijk vindt dat uw raad daar kennis van neemt. Deze leiden echter niet tot SMART-doelstellingen. Wat mag het kosten? Hier worden de lasten en baten per programma voor bestemming aangegeven. De kosten van nieuw beleid en de investeringen worden apart genoemd. 2. Paragrafen De paragrafen handelen met name over een aantal belangrijke beheersmatige onderwerpen. Ze geven een dwarsdoorsnede van de programmabegroting bezien vanuit een bepaald perspectief. Er is een relatie, en daarmee ook enige mate van overlapping, met de programma s. De raad dient de beleidslijnen met betrekking tot deze paragrafen vast te stellen. Daarvoor zijn of worden, evenals bij de programma s, beleidsnota s opgesteld. 3. Financiële positie De verschillende onderdelen van dit hoofdstuk geven in hun samenhang een beeld van de financiële positie van de gemeente. Voor de raad is het in verband met haar kaderstellende rol van belang, inzicht te hebben in de financiële positie gedurende de periode van de meerjarenbegroting. 4. Financiële toelichtingen per programma Per programma wordt het volgende overzicht gegeven: de lasten, baten en het saldo de incidentele lasten en baten het geraamde resultaat voor bestemming de beoogde toevoegingen en onttrekkingen aan reserves het geraamde resultaat na bestemming Dit overzicht bevat een viertal kolommen met het gerealiseerde bedrag van het voorvorig begrotingsjaar, het geraamde bedrag van het vorig begrotingsjaar na wijziging, het geraamde bedrag van het begrotingsjaar en de verschillen tussen het begrotingsjaar en het vorig begrotingsjaar na wijziging. Daarnaast wordt per programma een toelichting gegeven op de verschillen tussen de begroting 2014 na wijziging en de begroting 2015. Programmabegroting 2015 5 Gemeente Alphen-Chaam

Programmabegroting 2015 6 Gemeente Alphen-Chaam

Aanbieding 1. Begroting 2015: Bestuurlijke duiding Hierbij bieden wij u de concept Programmabegroting 2015 en de meerjarenraming 2016-2018 aan. Bij de aanbieding van de Perspectiefnota 2015 maakten wij al melding van grote uitdagingen en verstrekkende beslissingen waar de nieuwe raad voor staat. Begin 2014 stelden wij u de zgn. Miljoenennota ter beschikking, een ambtelijk document waarin een breed scala aan bezuinigingsopties in beeld was gebracht, met de bedoeling ervoor te zorgen dat er wat te kiezen zou zijn voor de gemeenteraad. Toen was al bekend dat er aanzienlijke ombuigingen aan de orde zouden zijn. Immers de meerjarenraming 2015 toonde destijds een tekort van 790.000. Nu, medio oktober 2014, moeten wij vaststellen dat de druk op onze gemeentelijke financiën nog zwaarder is dan aanvankelijk gedacht. Zo leverden de mei- en septembercirculaires voor het jaar 2015 per saldo een nadeel op voor de Algemene Uitkering van ruim 400.000. Dat betekent dat de keuzemogelijkheden voor de raad ook veel beperkter zijn: nagenoeg alle opties uit de miljoenennota moeten worden ingezet om te kunnen komen tot het vereiste resultaat. Daarbij zij nog aangetekend dat we in overleg met uw raad gekozen hebben voor een sluitende meerjarenraming 2018 in plaats van een sluitende begroting 2015. Dit omdat sommige bezuinigingsmaatregelen pas vanaf 2016 kunnen worden ingezet. In de overzichten hieronder staat aangeduid langs welke weg wij sinds de perspectiefnota tot een sluitende meerjarenraming 2018 zijn gekomen. Dat is een proces geweest, waarin wij als college regelmatig te maken kregen met nieuwe informatie en zelf de behoefte voelden om te ijken en te herijken. Zo bleek een aantal bij de perspectiefnota voorgestelde bezuinigingen toch te grofmazig bekeken. Dat leidt er toe dat de in deze aanbieding opgenomen 1 ste begrotingswijziging aanpassingen bevat op eerder in beeld gebrachte bezuinigingsbedragen. Een belangrijk punt van herijking betreft het bibliotheekwerk. Daarop voorzien wij enerzijds een aanzienlijke bezuiniging, maar deze begroting geeft anderzijds tevens steun aan continuering van de bibliotheekfunctie richting de basisscholen. Een belangrijk nieuw element in de voorstellen is ook de voorgenomen verkoop van het raadhuis te Chaam. Wij hebben u daarover in de raadsvergadering van september geïnformeerd en van u de ruimte gekregen voor het treffen van voorbereidende acties. Die voorbereidingen zijn aangevangen, maar komen pas echt in een formele fase na de begrotingsbehandeling: wij voorzien behandeling van de waarderingsmatrix, die in het kader van de verkoop wordt opgesteld, in de raadsvergadering van 20 november a.s.. Dat betekent dat de principiële afweging wel of niet verkopen raadhuis? alsnog integraal onderdeel uit kan maken van de begrotingsbehandeling. Duidelijk is dat vandaag de dag de gemeenten nog steeds de vrijheid hebben om allerlei voorzieningen in stand te houden. Alleen wenst de rijksoverheid er niet meer voor te betalen. Dat levert lastige vraagstukken op en vraagt veel van de bestuurlijke inzet en vaardigheden van raads- en collegeleden: het nemen van moeilijke besluiten en het verantwoorden van die besluiten. Grofweg zijn er drie handelingsperspectieven: 1. de gemeente houdt de taak in stand en betaalt ervoor; consequentie: lastenverhoging voor de burgers. In de voorliggende begroting stijgen de woonlasten ten opzichte van 2014 met ruim 4%; 2. de gemeente schrapt de taak; consequentie: verschraling van het voorzieningenniveau; 3. burgers pakken de taak/voorziening zelf op, al dan niet gefaciliteerd door de gemeente. Naar onze overtuiging verdient de derde optie in de voorliggende periode op veel terreinen verkenning, waarbij overigens duidelijk is dat de gemeente op een aantal terreinen (bijvoorbeeld de zorg) altijd aanspreekbaar zal moeten zijn op een basisniveau in dienstverlening. De 3 decentralisaties krijgen in 2015 hun beslag. Met complimenten aan de betreffende medewerkers in onze organisatie kunnen wij melden dat wij naar omstandigheden goed voorbereid zijn op de transities. De samenwerking in de regio is goed geregeld, wij hebben de doelgroepen goed in beeld en we liggen goed op schema met het zekeren van de werkprocessen die in de nieuwe situatie aan de orde zijn. Dat neemt niet weg dat we met complicaties geconfronteerd zullen worden en dat we op onderdelen onder nog onzekere (ook financiële) randvoorwaarden moeten werken. Maar wij zijn er van overtuigd dat wij onze slagvaardigheid als Programmabegroting 2015 7 Gemeente Alphen-Chaam

kleine organisatie goed gekoppeld hebben aan samenwerkingsverbanden die een voldoende continuïteit voor de langere termijn kunnen waarborgen. De ombuigingen in deze concept programmabegroting zijn fors. In de primaire begroting 2015 wordt ten opzichte van de oude meerjarenraming 2015 voor 923.000 omgebogen, bestaande uit: 1. bezuinigingen ad 477.000, met name op programma 3 (gymzaal Alphen, peuterspeelzalen en bibliotheek Chaam; deze laatste wordt middels de 1 e begrotingswijziging v.w.b. 2015 weer teruggedraaid), programma 5 (voorziening onderhoud wegen) en programma 6 (groenonderhoud); 2. ruimte scheppende maatregelen ad 183.000, met name op programma 4 (leges omgevingsvergunning) en algemene dekkingsmiddelen (onroerende zaak- en toeristenbelasting); 3. budgetbijstellingen ad 263.000, met name op kostenplaatsen (informatiserings- en automatiseringskosten) en programma 3 (woonvoorzieningen en combinatiefunctionaris) In de 1 e begrotingswijziging worden nog aanvullende ombuigingen voorgesteld. Als er zulke zware ombuigingen aan de orde zijn, ligt het voor de hand (andermaal) de vraag te stellen of extra bezuinigingen in de bedrijfsvoering denkbaar zijn. Wij gaan die discussie niet uit de weg. Wij zullen u tijdig voor de begrotingsbehandeling een notitie toezenden waarin wij nog eens in beeld brengen wat er de afgelopen jaren gerealiseerd is aan ombuigingen op het gebied van de bedrijfsvoering. De beperking van de externe inhuur maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Het op dit moment opnemen van een nieuwe taakstelling bedrijfsvoering achten wij om een aantal redenen niet realistisch: al gerealiseerde bezuinigingen zetten de organisatie onder druk; nieuwe taken komen op ons af; de voorbereiding daarop en de feitelijke uitvoering moeten plaatsvinden met budgetten waarop de rijksoverheid aanzienlijke kortingen heeft toegepast; wij zien met vertrouwen de samenwerking in de fusieorganisatie ABG tegemoet. Die nieuwe organisatie zal in 4 tot 6 jaar de investering groot 2,1 mln. moeten terugverdienen. Naar huidige inzichten zou het opleggen van een hogere (efficiency-) taakstelling aan de fusieorganisatie een te zware hypotheek op de samenwerking leggen. Deze begroting voorziet ook in een aantal investeringen. Concreet gaat het om: opbouw van de samenwerking Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen; ontwikkeling van een nieuwe TOPtakenwebsite; borging van de veiligheid; implementatie van de 3 decentralisaties; reconstructie van de aansluiting N639 met Geersbroekseweg; reconstructie van de Ulicotenseweg; renovatie van Nieuwstraat en Engelbertstraat; bijdrage aan de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur Markdal. Met deze investeringen bewijzen we ook onder moeilijke omstandigheden te doen wat nodig is om de belangen van onze kernen naar de toekomst toe naar behoren te behartigen. Wij hebben er vertrouwen in dat de burgers van Alphen-Chaam de veerkracht hebben om zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Wij zullen ze daarbij naar vermogen ondersteunen. Burgemeester en wethouders van Alphen-Chaam, 14 oktober 2014. Programmabegroting 2015 8 Gemeente Alphen-Chaam

2. Van Perspectiefnota naar Primaire Begroting: de wijzigingen gespecificeerd In de programmabegroting 2015 zijn tal van bezuinigingen, ruimtescheppende maatregelen en budgetbijstellingen opgenomen. Om te kunnen bepalen of een bepaalde post een bezuiniging, een ruimtescheppende maatregel of een budgetbijstelling is, zijn de volgende criteria gehanteerd: Bezuinigingen: Ruimtescheppende maatregelen: Budgetbijstellingen: Er moet sprake zijn van maatregelen die direct leiden tot lagere kosten waarbij de gevolgen van de maatregelen ook merkbaar zijn voor de burgers, ambtenaren of raadsleden (bijvoorbeeld minder dienstverlening of lagere kwaliteit). Er moet sprake zijn van maatregelen die direct leiden tot hogere opbrengsten waarbij de gevolgen van de maatregelen, meestal, ook merkbaar zijn voor de burger (bijvoorbeeld een tariefsverhoging). Er moet sprake zijn van lagere kosten of hogere opbrengsten die niet het gevolg zijn van maatregelen maar die worden veroorzaakt door andere (externe) factoren. Voor de inwoners van de gemeenten heeft dit geen gevolgen (bijvoorbeeld hogere opbrengsten als gevolg van areaaluitbreiding of lagere kosten door een efficiencyslag). Programmabegroting 2015 9 Gemeente Alphen-Chaam

In de volgende tabel worden de wijzigingen in het financieel beeld ten opzichte van de Perspectiefnota 2015 aangeduid en vervolgens kort toegelicht. Tabel 1: Wijzigingen primaire begroting 2015 ten opzichte van perspectiefnota 2015 (bedragen x 1.000) Prog. Omschrijving Begr. 2015 Saldo aangeboden perspectiefnota juni 2014 423 N 246 N 269 N 274 N Budgetbijstellingen K Afschrijvingen 0 V -11 V -11 V -11 V K Rente opgenomen geldleningen -15 V -15 V -15 V -14 V K Salariskosten 42 N 57 N 58 N 58 N K Vergoedingen raadsleden + wethouders 39 N 39 N 40 N 40 N K Inhuur t.b.v. informatie- en gegevensbeheer -21 V -21 V -21 V -22 V K Onderhoud software 2 N 2 N 2 N 2 N K Kantoorbenodigdheden -3 V -3 V -3 V -3 V 1 Juridische advieskosten -6 V -6 V -6 V -6 V 1 Onderhoud begraafplaatsen -6 V 0 V 0 V 0 V 2 Toezicht drank- en horecawet -15 V -15 V -15 V -15 V 2 OZB brandweerkazernes + gemeentewerf 3 N 3 N 3 N 3 N 3 Fraudebestrijding Sociale Zaken -3 V -3 V -3 V -3 V 3 Aanpassing woonvoorzieningen -24 V -24 V -24 V -25 V 3 Dotatie voorziening onderhoud schoolgebouwen -5 V -5 V -5 V -5 V 3 Flankerend ouderenbeleid -5 V -5 V -5 V -5 V 3 WMO-raad / WMO-beleidsplan -8 V -8 V -8 V -8 V 3 Subsidie muziekscholen -1 V -1 V -1 V -1 V 3 Combinatiefunctionarissen -20 V -20 V -21 V -21 V 4 Leges bouwvergunningen -25 V -25 V -25 V -26 V 6 Advies en voorlichting inzake klimaatbeleid -5 V -5 V -5 V -5 V 6 BTW-nadeel exploitatie afvalstoffen 5 N 5 N 5 N 5 N 7 Gebruiksvergoeding kadaster -2 V -2 V -2 V -2 V AD Nivelleren stijging OZB (+ 100.000) woningen -62 V -64 V -66 V -68 V AD Nivelleren stijging OZB (+ 100.000) niet-woningen 58 N 58 N 59 N 60 N AD Toeristenbelasting -28 V -28 V -29 V -29 V Subtotaal -105 V -97 V -98 V -101 V Bezuinigingen K Kopieerkosten -7 V -7 V -7 V -7 V 3 Subsidie Stichting Vluchtelingenwerk -5 V -5 V -5 V -5 V 3 Leerlingenvervoer -14 V -14 V -14 V -14 V 3 Incidentele subsidies aan vereningen, stichtingen etc. -5 V -5 V -5 V -5 V 3 Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) -6 V -6 V -6 V -6 V 3 Subsidie Instituut Maatschappelijk Werk (IMW) -6 V -6 V -6 V -6 V 3 Subsidie Stichting Den Heuvel 0 V 0 V -2 V -2 V 3 Subsidie Stichting Taxandria -3 V -3 V -3 V -3 V 3 WMO, Hulp Bij Huishouden (HBH) -10 V -10 V -10 V -10 V 3 Subsidie Hulp en Ondersteuning Op Maat (HOOM) -3 V -3 V -3 V -3 V 3 Subsidie Bibliotheek Chaam -30 V 0 V 0 V 0 V 5 Openbare Verlichting (OV) -5 V -5 V -5 V -5 V 6 Onderhoud bomen -25 V -36 V -36 V -36 V 6 Dotatie voorziening groen -15 V -15 V -15 V -15 V Subtotaal -134 V -115 V -117 V -117 V Ruimtescheppende maatregelen 3 Huurinkomsten schoolgebouwen -3 V -3 V -3 V -3 V 3 Onderhoudskosten De Leeuwerik -10 V -10 V -10 V -10 V 7 Leges APV / Leges evenementen -3 V -3 V -3 V -3 V AD OZB niet woningen (tariefstijging 1% > 2%) 0 V -7 V -14 V -22 V Subtotaal -16 V -23 V -30 V -38 V Saldo programmabegroting (excl. 1e begr. wijz.) 168 N 11 N 24 N 18 N Begr. 2016 Begr. 2017 Begr. 2018 Programmabegroting 2015 10 Gemeente Alphen-Chaam

Budgetbijstellingen Afschrijvingen In het investeringsplan 2015 is een bedrag van 75.000 opgenomen voor de vervanging van het financieel pakket. Betreffende investering zal betaald worden uit het door de drie gezamenlijke gemeenten (Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen) beschikbaar gestelde krediet ten behoeve van de ambtelijke fusie (voordeel 15.000). Het in het investeringsplan 2014 opgenomen krediet Software Beheer Openbare Ruimte (BOR) wordt verhoogd met 20.000 tot een bedrag van 70.000 (nadeel 4.000). Rente opgenomen geldleningen In 2014 is een lening afgesloten van 1.000.000, voor 25 jaar tegen een rentepercentage van 2,39%. Omdat in de perspectiefnota nog rekening was gehouden met een rentepercentage van 4% leidt dit tot een voordeel. Salariskosten In het budget voor de salarissen was voor 2015 rekening gehouden met een verhoging van 1%. In de onlangs vastgestelde CAO is echter een structurele verhoging opgenomen van 1% per 1 oktober 2014 en een verhoging van 50,00 per maand per 1 april 2015. Met deze laatste verhoging was nog geen rekening gehouden. Vergoeding raadsleden + wethouders De onkostenvergoedingen voor raadsleden en wethouders zijn per 1 juli 2014 verruimd. Inhuur ten behoeve van informatie- en gegevensbeheer Het hiervoor bestemde budget is gedurende de periode 2011 tot en met 2013 nooit volledig aangewend. Dit gegeven, in combinatie met de mogelijkheid een en ander gezamenlijk op te pakken met de gemeente Gilze en Rijen en Baarle-Nassau, heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van het budget met ingang van 2015. Onderhoud software In verband met de geplande aanschaf van een softwarepakket Beheer Openbare Ruimte nemen ook de onderhoudskosten software toe. Kantoorbenodigdheden Omdat een nieuwe (goedkopere) overeenkomst, voor de aankoop van kantoorbenodigdheden, is aangegaan kan het budget neerwaarts bijgesteld worden. Juridische advieskosten Het hiervoor bestemde budget is gedurende de periode 2011 tot en met 2013 nooit volledig aangewend. Het budget kan daarom neerwaarts bijgesteld worden. Onderhoud begraafplaatsen Het eenmalig geraamde budget in 2015 voor extra ruimingen van graven komt te vervallen. Betreffende ruimingen kunnen uitgevoerd worden binnen het reguliere onderhoudsbudget van 2014. Toezicht drank- en horecawet In de begroting 2014 is voor het eerst een budget geraamd voor toezicht in verband met uitvoering van de drank- en horecawet. Omdat destijds nog geen ervaringscijfers beschikbaar waren betreft het een indicatief budget. Een besparing op dit budget wordt haalbaar geacht. OZB brandweerkazernes en gemeentewerf In verband met een naar boven toe bijgestelde WOZ-waarde is het budget ten behoeve van de onroerende zaakbelasting verhoogd. Fraudebestrijding Sociale Zaken Het hiervoor bestemde budget is gedurende een aantal jaren niet volledig aangewend. Het budget kan daarom neerwaarts bijgesteld worden. Programmabegroting 2015 11 Gemeente Alphen-Chaam

Aanpassing woonvoorzieningen Het hiervoor bestemde budget is gedurende een aantal jaren niet volledig aangewend. Het budget kan daarom neerwaarts bijgesteld worden. Dotatie voorziening onderhoud schoolgebouwen Omdat gemeenten met ingang van 2015 niet meer verantwoordelijk zijn voor het onderhoud aan de schoolgebouwen komt de dotatie aan de voorziening te vervallen. Flankerend ouderenbeleid Het hiervoor bestemde budget is sinds 2013 niet aangewend. Het voorstel is hier in 2015 en verder dan ook geen uitvoering meer aan te geven. WMO-raad / WMO-beleidsplan In 2013 zijn alleen ten behoeve van de WMO-raad nog kosten gemaakt, deze zijn echter beperkt. Het budget voor de WMO-raad is daarom neerwaarts bijgesteld en het budget ten behoeve van het WMO-beleidsplan is komen te vervallen. Subsidie muziekscholen Het hiervoor bestemde budget is gedurende een aantal jaren niet volledig aangewend. Het budget kan daarom neerwaarts bijgesteld worden. Combinatiefunctionarissen Het hebben van combinatiefunctionarissen is niet wettelijk verplicht. De raad heeft op 8 mei 2014 besloten de in 2013 hiervoor ontvangen middelen niet te reserveren. Ook de middelen, die in 2015 via de algemene uitkering worden ontvangen, worden niet specifiek aangewend voor het aanstellen van combinatiefunctionarissen (buurtsportcoaches). Leges bouwvergunningen Op basis van de ontvangen leges gedurende de afgelopen jaren kan het geraamde budget met ingang van 2015 structureel verhoogd worden. Met name de legesopbrengsten als gevolg van agrarische bouwaanvragen blijken de laatste jaren structureel van aard te zijn. Advies en voorlichting inzake klimaatbeleid Het hiervoor bestemde budget wordt in 2014 slechts voor een klein deel aangewend. Het voorstel is hier in 2015 en verder dan ook beperkt uitvoering aan te geven. BTW-nadeel exploitatie afvalstoffen Omdat het budget verhogen serviceverlening afval is verlaagd in 2015 kan ook minder BTW gecompenseerd worden. Als gevolg van deze bezuiniging daalt de opbrengst afvalstoffenheffing met het bezuinigde bedrag inclusief de BTW over dit bedrag. De in de exploitatie opgenomen kosten dalen alleen met het bezuinigde bedrag (exclusief de BTW). Gebruiksvergoeding kadaster Met ingang van 2015 worden voor het raadplegen van het kadaster geen kosten meer in rekening gebracht. Voor de financiering van het kadaster is een korting op het gemeentefonds toegepast. Nivelleren stijging OZB woningen / niet-woningen (+ 100.000) De gemeenteraad heeft bij de behandeling van de perspectiefnota de wens uitgesproken, de door het college voorgestelde verhoging van de OZB voor niet-woningen (+ 100.000), procentueel gelijkmatig te verdelen over de woningen en niet-woningen. Door de tarieven met eenzelfde percentage te laten stijgen ontstaat een klein positief afrondingsverschil ten gunste van de exploitatie. Toeristenbelasting Naar aanleiding van de definitieve opbrengsten toeristenbelasting over 2013 en de verwachte opbrengsten over 2014, wordt het geraamde budget voor 2015 naar boven toe bijgesteld. Programmabegroting 2015 12 Gemeente Alphen-Chaam

Bezuinigingen Kopieerkosten Door middel van halvering van het aantal multifunctionals ingaande 2015 en het terugdringen van het aantal afdrukken met 25% is het mogelijk op deze post een bezuiniging te realiseren. Subsidie Stichting Vluchtelingenwerk Met ingang van 2015 wordt de subsidie aan deze stichting structureel verlaagd. Leerlingenvervoer Op basis van de nog aan te passen verordening wordt nog slechts een vervoersvoorziening toegekend aan VSO-leerlingen die wegens hun handicap niet of niet zelfstandig van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken. Incidentele subsidies aan verenigingen, stichingen etc. Met ingang van 2015 worden deze subsidies niet meer verstrekt. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Voor- en vroegschoolse educatie is bestemd voor jonge kinderen die een grotere kans hebben om een onderwijsachterstand op te lopen. Met ingang van 2015 wordt minder budget beschikbaar gesteld waardoor minder kinderen (5 in plaats van 10) gebruik kunnen maken van deze voorziening. Subsidie Instituut Maatschappelijk Werk (IMW) Met ingang van 2015 wordt de subsidie structureel verlaagd. Subsidie Stichting Den Heuvel Met ingang van 2017 wordt de subsidie aan deze stichting structureel verlaagd. Subsidie Stichting Taxandria Met ingang van 2015 wordt de subsidie aan deze stichting structureel verlaagd. WMO, Hulp Bij Huishouden (HBH) In verband met aangescherpt beleid kan een besparing op het onderdeel Zorg In Natura (ZIN) gerealiseerd worden. Subsidie bibliotheek Chaam Per 1 september 2015 ontvangt de Bibliotheek in Chaam geen subsidie meer. Openbare Verlichting (OV) Met ingang van 2015 worden armaturen en lantaarnpalen minder snel vervangen. Onderhoud bomen Het onderhoudsniveau van de bomen wordt verlaagd (minder snoeien). Dotatie voorziening groen Door de renovatie- en omvormingsplannen van de groenvoorzieningen te vertragen kan een besparing gerealiseerd worden. Het onderliggende plan zal hierop aangepast moeten worden. Programmabegroting 2015 13 Gemeente Alphen-Chaam

Ruimtescheppende maatregelen Huurinkomsten schoolgebouwen In verband met verhuur van een ruimte in de Matheusschool aan SKO Het Groene Lint worden huurinkomsten ontvangen. Onderhoudskosten De Leeuwerik Omdat het restantsaldo in de voorziening schoolgebouwen in 2015 vrij beschikbaar komt kan dit worden toegevoegd in een nieuw te vormen bestemmingsreserve Onderhoud De Leeuwerik. Op deze wijze kan het onderhoud de komende 10 jaar vanuit deze bestemmingsreserve gefinancierd worden. Leges APV / Leges Evenementen Om tot een hogere dekking van de kosten te komen, worden de legestarieven verhoogd. Dit leidt onder andere tot een tariefsverhoging voor middelgrote en grote evenementen. OZB niet-woningen (tariefsverhoging 1% > 2%) Door ook de OZB-tarieven voor niet-woningen na 2015 met 2% te verhogen worden meer opbrengsten gegenereerd. In de perspectiefnota is nog uitgegaan van 1% omdat voor niet-woningen al een extra tariefsverhoging was voorzien (+ 100.000). Nu deze verdeeld wordt over zowel de woningen als de niet-woningen wordt ook de tariefsverhoging na 2015 voor beide categorieën gelijkgesteld. 3. Toelichting 1 e begrotingswijziging Na het opstellen van de conceptbegroting heeft nog een aantal wijzigingen/ontwikkelingen plaatsgevonden die financiële gevolgen hebben. Deze zijn samengevat in onderstaande tabel. Betreffende financiële gevolgen worden meegenomen in de 1 e begrotingswijziging. Deze wijzigingen zijn cijfermatig niet verwerkt in deze programmabegroting. De raad wordt dus gevraagd naast de primaire programmabegroting, ook onderstaande 1 e begrotingswijziging vast te stellen. Tabel 2: Overzicht 1 e begrotingswijziging (bedragen x 1.000) Prog. Omschrijving 2015 2016 2017 2018 Saldo meerjarenraming 2015-2018 168 N 11 N 24 N 18 N 1e begrotingswijziging: K Verkoop raadhuis 0 V -82 V -82 V -82 V K Vervangende vergader- en kantoorruimte 0 V 10 N 10 N 10 N 3 Onderhoud sportvelden -20 V -20 V -20 V -21 V 3 Subsidie bibliotheek 30 N 30 N 30 N 30 N 3 subsidie IMW 6 N 6 N 6 N 6 N 3 subsidie HOOM 3 N 3 N 3 N 3 N 3 Jeugdbeleid, jongerenwerker 7 N 7 N 7 N 7 N 4 Leges aanlegvergunningen 11 N 11 N 11 N 11 N 4 Leges monumenten 5 N 5 N 5 N 5 N 6 onderhoud bomen 20 N 30 N 30 N 30 N 7 Doorbelasting electriciteitskosten kermissen 5 N 5 N 5 N 5 N 7 Bevordering recreatie en toerisme (cittaslow) -8 V -8 V -8 V -8 V AD Inflatiecorrectie 2017-2018 (1% > 0,5%) 0 V 0 V -38 V -76 V AD Effect september-circulaire 131 N 171 N 130 N 89 N AD OZB-opbrengsten v.a. 2016: 2% > 2,5% 0 V -10 V -20 V -30 V Onttrekking bestemmingsreserve algemene uitkering -131 V Saldo MJR 2015-2018 (incl. 1e BW) 227 N 169 N 93 N -3 V Programmabegroting 2015 14 Gemeente Alphen-Chaam

Verkoop raadhuis Wanneer de raad besluit tot verkoop van het raadhuis komen de jaarlijkse exploitatielasten te vervallen. Vervangende vergader- en kantoorruimte Bij verkoop van het raadhuis zal voor een alternatieve vergaderlocatie gezorgd moeten worden. Vooralsnog wordt hiervoor een bedrag geraamd van 15.000. Onderhoud sportvelden Het budget voor het onderhoud van de sportvelden is ten opzichte van 2014 in eerste instantie opgehoogd met een bedrag van 25.000. De verhoging is gebaseerd op het door bureau R.I.E.T opgesteld onderhoudsplan. Hierop is in een later stadium weer een besparing doorgevoerd van 5.000 zodat per saldo sprake was van een verhoging van het onderhoudsbudget met 20.000. Al bij het opstellen van de perspectiefnota is besloten dat gezien het begrotingstekort beide mutaties niet doorgevoerd konden worden. Abusievelijk is deze laatste aanpassing financieel gezien niet verwerkt in de begroting. Subsidie bibliotheek De voorgenomen sluiting van de bibliotheek per 1 september 2015 wordt opgeschoven naar 1 januari 2016. Het geraamde subsidiebudget tot 1 september 2015 van 60.000 wordt daarom opgehoogd met 30.000 naar een bedrag van 90.000. Met ingang van 2016 wordt structureel een subsidie verstrekt van 30.000 voor bibliotheekvoorzieningen voor de kinderen in het basisonderwijs evenals de kinderen in de voorschoolse periode (kinderopvang / peuterspeelzaalwerk). Subsidie Instituut Maatschappelijk Werk (IMW) De voorgenomen korting op de subsidie met ingang van 2015 wordt niet doorgevoerd. Op basis van een toename in het aantal aanvragen wordt deze korting niet haalbaar geacht. Subsidie Hulp en Ondersteuning Op Maat (HOOM) De voorgenomen korting op de subsidie met ingang van 2015 wordt niet doorgevoerd. Wanneer minder beroep kan worden gedaan op deze voorziening als gevolg van de korting leidt dit waarschijnlijk tot hogere uitvoeringskosten van de WMO. Jeugdbeleid, jongerenwerker De voorgenomen korting op het jeugdbeleid, waardoor voor de gemeente geen jongerenwerker meer beschikbaar zou zijn, wordt niet doorgevoerd. Leges aanlegvergunningen De in de perspectiefnota opgenomen maatregel uit de miljoenennota, om deze leges kostendekkend te maken blijkt achteraf gezien toch niet haalbaar. Vooralsnog wordt een tariefsverhoging van maximaal 100% haalbaar geacht. Leges monumenten De in de perspectiefnota opgenomen maatregel uit de miljoenennota, om deze leges kostendekkend te maken blijkt achteraf gezien toch niet haalbaar. Vooralsnog wordt een tariefsverhoging van maximaal 100% haalbaar geacht. Onderhoud bomen De voorgenomen bezuiniging op het onderhoud aan de bomen wordt beperkt. Waar eerder een bezuiniging van 35.000 voor 2015 en 45.000 met ingang van 2016 was voorzien, is deze nu teruggebracht tot een bedrag van 15.000 met ingang van 2015. Doorbelasting elektriciteitskosten kermissen Deze maatregel zal naar verwachting leiden tot hogere prijzen van de diverse attracties. Omdat dit effect niet gewenst is, wordt de maatregel niet doorgevoerd. Programmabegroting 2015 15 Gemeente Alphen-Chaam

Bevordering recreatie en toerisme (cittaslow) Het betreft hier een administratieve correctie aangezien de kosten abusievelijk dubbel in de begroting waren opgenomen. Inflatiecorrectie 2017-2018 (1% > 0,5%) Ter compensatie van de loon- en prijsinflatie is in de programmabegroting rekening gehouden met de in onderstaande tabel opgenomen procentuele verhogingen. Omschrijving 2015 2016 2017 2018 Salarissen, goederen en diensten 1% 1% 1% 1% Algemene uitkering (o.b.v. mei en septembercirculaire) 1,25% 0,75% 0,5% 0,5% Indien voor de jaren 2017 en 2018, voor het salarisbudget en het budget voor de goederen en diensten, dezelfde percentages gehanteerd worden als voor de algemene uitkering, kunnen deze neerwaarts bijgesteld worden. Effect september-circulaire Onderstaande tabel geeft de financiële gevolgen van de septembercirculaire weer: 2014 V/N 2015 V/N 2016 V/N 2017 V/N 2018 V/N Algemene uitkering meicirculaire 2014 7.761.300 10.499.791 10.660.744 10.644.518 10.600.328 Algemene uitkering septembercirculaire 2014 7.818.856 10.391.540 10.350.461 10.374.383 10.370.465 Totale mutatie 57.556 V 108.252- N 310.283- N 270.136- N 229.863- N Effect taakmutaties op begroting Individuele studietoeslag N - N 1.470- N 1.314- N 686- N Extra middelen voor WSW N 41.240- N 41.240- N 41.240- N 41.240- N Verlaging WMO nieuwe taken budget N 8.023 V 172.029 V 172.029 V 172.029 V Re-integratiebudget N 10.335 V 10.335 V 10.335 V 10.335 V Koopkrachttegemoetkoming 24.883- N Totaal taakmutaties 24.883- N 22.883- N 139.653 V 139.809 V 140.438 V Totaal effect op de begroting 32.673 V 131.134- N 170.630- N 130.326- N 89.426- N De begroting 2015 is gebaseerd op de Algemene uitkering meicirculaire 2014, in de 1 e begrotingswijziging wordt de begroting zodanig aangepast dat tevens het effect van de septembercirculaire 2014 meegenomen wordt. In bovenstaande tabel zijn onder meer meegenomen: - het invoeren van het objectieve verdeelmodel voor de WMO nieuwe taken; - de accressen uit de septembercirculaire; - het groot onderhoud van het gemeentefonds; - de integratie-uitkering sociaal domein; - de verlaging van de WMO uitkering voor huishoudelijke hulp als gevolg van de bezuiniging; - de koopkrachttegemoetkoming in 2014; - het vervallen van de bommenregeling voor veelgebruikers. Extra verhoging OZB met ingang van 2016 Een extra jaarlijkse verhoging van de OZB met een half procent met ingang van 2016, levert jaarlijks 10.000 aan extra opbrengsten op. Onttrekking bestemmingsreserve algemene uitkering Conform het huidige beleid worden eventuele tekorten als gevolg van de septembercirculaire onttrokken aan de hiervoor gevormde bestemmingsreserve. Programmabegroting 2015 16 Gemeente Alphen-Chaam

Lange termijnprognose algemene reserve 2015-2018 nr. Omschrijving 2014 2015 2016 2017 2018 stand per 01 januari 1.831.863 2.400.936 2.282.804 2.570.235 3.585.266 Claims per 31-12-2013 (op basis van besluiten) 1 herinrichting openbare ruimte Willibrordstraat -108.000 2 strategische oriëntatie op samenwerking -19.000 3 bijdrage nieuwbouw dierenopvangcentrum -32.000 4 fietssuggestiestroken Chaam - Ulicoten (i.s.m. Baarle-Nassau) -10.000 5 herinrichting Galderseweg / St. Jacobsstraat -200.000-440.900 6 ruilverkaveling Baarle-Nassau + herinricht. Ulvenhout-Galder-BN -10.000 (Meerjaren)begroting 7 bestemming rekeningresultaat 2013 8 resultaat jaarrekening PM PM PM PM 9 samenwerking Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Gilze en Rijen -167.000-200.000-100.000 10 inburgering (resterende kosten i.v.m. afloop regeling) -14.000 11 gereedschapskist P&O -2.500 12 tijdelijke formatie lerlingenvervoer, WWB en WMO -69.000 13 decentralisaties (tegenvaller AWBZ, jeugdzorg, participatiewet) pm 14 opstellen totaalvisie entreegebied sportvelden -20.350 15 woningmarktonderzoek -15.000 16 internationale cittaslow assembly -15.000 17 uitvoering project "veilig recreëren" -50.000 18 handhaving permanente bewoning -10.000 19 actualisatie belevingsconcept (beleidsnota Toerisme en recreatie) -10.000 20 reconstructie wegen (Rielseweg) -315.000 21 reconstructie wegen (1e fase Fransebaan) -435.000 22 reconstructie wegen (2e fase Fransebaan) -860.000 23 positief resultaat Den Brabander, fase 2 300.000 29.062 24 positief resultaat Middeltiend II 100.000 48.036 25 positief resultaat De Ligt III 100.000 88.739 26 positief resultaat Den Brabander, terpen 952.582 27 positief resultaat De Ligt II, fase 2 + 3 700.000 500.000 400.000 432.449 28 positief resultaat Dorpshart Galder 213.358 29 positief resultaat Gemeentewerf 17.781 30 verkoop pand St. Janstraat 10 +12 415.000 31 verkoop 't Zand (saldo opbrengsten versus kosten) * 32 aanvulling saldo bestemmingsreserve riolering (raadsbesluit VGRP) -200.000 33 herinrichting openbare ruimte Engelbertstraat / Nieuwstraat -197.000 34 herinrichting openbare ruimte Blokkenweide -78.000 35 herinrichting openbare ruimte Zandstraat / Chaamseweg -147.000 36 herinrichting openbare ruimte Withagen -55.000 37 herinrichting 2018 (n.n.b. vanuit het VGRP) n.n.b. 38 afboeking boekwaarde gymzaal Alphen -29.427-29.427 39 BTW-herziening nieuwbouw brandweerkazernes (Alg.res. > Best.res.) -60.000 40 faciliteren LOG PM PM PM PM PM 41 sanering weidebad -25.000-125.000 42 benoemingsprocedure burgemeester -15.000 43 Intergas (verkoop) 120.000 stand per 31-12 (afgerond) = beschikbare weerstandscapaciteit 2.401.000 2.283.000 2.570.000 3.585.000 2.185.000 44 benodigde weerstandscapaciteit 1.300.000 1.700.000 1.700.000 1.700.000 1.700.000 (voor 2014 o.b.v. 90% zekerheid op basis van jaarrekening 2013) 45 weerstandsvermogen (ratio) 1,85 1,34 1,51 2,11 1,29 kwalificatie ruim voldoende voldoende ruim voldoende uitstekend voldoende * Omdat met betrekking tot de verkoop nog onvoldoende duidelijkheid bestaat, worden vooralsnog ook geen opbrengsten meer opgenomen in bovenstaand overzicht. Programmabegroting 2015 17 Gemeente Alphen-Chaam

Programmabegroting 2015 18 Gemeente Alphen-Chaam

1. Programmaplan Programmabegroting 2015 19 Gemeente Alphen-Chaam

Programmabegroting 2015 20 Gemeente Alphen-Chaam

Programma 1: Burger en bestuur Het programma Burger en bestuur omvat de producten bestuursorganen, bestuursondersteuning, juridische zaken, communicatie en voorlichting, bevolkingsadministratie en burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen, verkiezingen en de begraafplaatsen. Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) - een democratisch bestuur dat effectief, efficiënt en transparant is - een goede externe dienstverlening waarbij de burger centraal staat Beleidsdocumenten - Nota juridische kwaliteitszorg (2002 ) - Missie en visie van de gemeente Alphen-Chaam Kijken door de ogen van de burger (2008) - Dienstverleningsconcept 2008-2011 (2008) - EGEM-i realisatieplan Dienstverlening, routeplanner 2009-2012 (2008) - Alpen-Chaam 2020: agenda van de toekomst (2009) - Bestuursakkoord Alphen-Chaam 2010-2014 (2010) - Audit Cittaslow 2010 - Communicatieplan Kijken door de ogen van de burger en luisteren met een gewillig oor (2011) - Strategische Agenda regio West-Brabant 2012-2020 (2011) - Bestuurlijk Statement Samenwerking Gilze en Rijen / Alphen-Chaam, omdat het ertoe doet (2013) - Coalitieakkoord 2014-2018 voor de toekomst! (2014) - Raadsbesluit kaders voor de ambtelijke fusie (2014) Nota juridische kwaliteitszorg Met juridische kwaliteitszorg, inclusief de Legal Audit wordt beoogd de risico s op juridische fouten tot een minimum te beperken. Missie en visie van de gemeente Alphen-Chaam Kijken door de ogen van de burger De organisatieontwikkeling, die in 2008 zijn beslag heeft gekregen, beoogt meer dan ooit de burger centraal te zetten. Kijken door de ogen van de burger is het thema van de missie en visie, dat begin 2009 in zijn definitieve vorm is vastgesteld. Wij willen als gemeentelijke organisatie naar buiten kijken, naar de burger: wij willen uw vragen en wensen begrijpen vanuit uw belevingswereld, niet vanuit bureaucratische structuren en regels. Het doel is om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Kernkwaliteiten daarbij zijn openheid, betrokkenheid, bereikbaarheid, betrouwbaarheid, resultaatgerichtheid en flexibiliteit. Dienstverleningsconcept Voor de organisatie van onze dienstverlening is gekozen voor een concept waarbij alle zogenaamde 1-op-1- producten worden geleverd vanuit de afdeling Publiekszaken. De eenvoudige, meer standaard producten komen in de front office, de publieksbalie, tot stand; de complexere producten binnen de back office. Binnen Publiekszaken is inmiddels gestart met gedeeltelijk geïntegreerde dienstverlening, dat wil zeggen dat de loketten vooralsnog verticaal worden bemenst. Het doorgroeitraject houdt in dat alle frontofficemedewerkers op termijn kennis hebben van burgerzakenproducten, aangevuld met kennis van de producten van hetzij zorg en welzijn, dan wel van vergunningverlening. Medio 2012 is het dienstverleningsconcept opnieuw tegen het licht gehouden. In het kader van de ABG-samenwerking wordt de visie op dienstverlening en het dienstverleningsconcept opnieuw aangescherpt. Programmabegroting 2015 21 Gemeente Alphen-Chaam

EGEM-i realisatieplan Dienstverlening, routeplanner 2009-2012 De routeplanner is nog steeds de vertaling van de algemene visie van onze gemeente op dienstverlening en informatiemanagement in een tastbare aanpak. Daarnaast vormt het een groeimodel om de landelijke wettelijke verplichtingen én de eigen geformuleerde ambities te verwezenlijken. De realisatie van fase 3 van het Antwoord -model in 2012 is niet haalbaar gebleken; thans wordt gekoerst op 1 januari 2015. Alphen-Chaam 2020: agenda van de toekomst De toekomstvisie is geen dichtgetimmerd verhaal en evenmin een lijvig boekwerk. Het heeft het karakter van een agenda van de toekomst waarin hoofdthema s de globale richting aangeven. Binnen die hoofdthema s is ruimte voor het maken van keuzen. De agenda van de toekomst geeft daarmee de contouren aan van het gemeentelijk beleid tot 2020 en biedt kaders voor de bestuurlijke en ambtelijke organisatie. Audit Cittaslow Sinds juni 2010 is Alphen-Chaam Cittaslowgemeente. De auditrapportage bevat sterke en ontwikkelpunten om het predicaat Cittaslow naar de toekomst toe met recht te kunnen blijven voeren. Cittaslow is een manier van leven en denken die aansluit bij het karakter van de gemeenschappen van Alphen-Chaam, maar die naar de toekomst toe ook vanuit die gemeenschappen mede gevoed moet worden. Communicatieplan Kijken door de ogen van de burger en luisteren met een gewillig oor Dit beleidsplan geeft de communicatiekaders aan waarbinnen de gemeente Alphen-Chaam optreedt en handelt. Professionele communicatie betaalt zich terug in termen van communicatie-effectiviteit en heeft daarmee een toegevoegde waarde: namelijk het versterken van de identiteit en het imago (reputatie) van de gemeente Alphen-Chaam. Communicatie is vooral een houding; communiceren doe je vooral met je oren. De werkwijze die de gemeente Alphen-Chaam voorstaat, is niet eerst beleid maken en er dan pas over informeren/communiceren, maar éérst informeren en communiceren om vervolgens communicerend beleid te maken. Strategische Agenda regio West-Brabant 2012-2020 De Strategische Agenda regio West-Brabant bevat een visie op de gewenste ontwikkeling van West-Brabant op het gebied van ruimte, economie, ecologie en leefbaarheid. In 2011 is gewerkt aan de realisering van een geactualiseerde Strategische Agenda voor de periode 2012-2020. Daarin wordt gekoerst op samenwerking als gezamenlijke gemeenten (Overheid) met Ondernemers en Onderwijs. De Strategische Agenda is voorzien van een Uitvoeringsprogramma. Bestuurlijk Statement Samenwerking Gilze en Rijen / Alphen-Chaam, omdat het ertoe doet. Dit statement is eind mei/ begin juni 2013 overeengekomen tussen colleges en raden van Gilze en Rijen en Alphen-Chaam en in november 2013 bekrachtigd door Baarle-Nassau. Het statement staat aan de basis van een fusie van de beide ambtelijke organisaties, te realiseren uiterlijk eind 2015. Coalitieakkoord 2014-2018 voor de toekomst! Het coalitieakkoord geeft richting aan het handelen van het college. Bij de behandeling van de Perspectiefnota 2015 is aangegeven dat het coalitieakkoord in het kader van de bezuinigingsnoodzaak ook door de coalitiepartijen ter discussie wordt gesteld. Raadsbesluit kaders voor de ambtelijke fusie In dit voorstel zijn de bestuurlijke kaders waarbinnen de fusie gerealiseerd moet worden aangeduid, inclusief de financiële inspanningen die de drie gemeenten zich getroosten om de fusie met succes waar te maken. Programmabegroting 2015 22 Gemeente Alphen-Chaam

Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 1.1 Samenwerking: groter worden om klein te blijven In 2013 hebben de gemeentebesturen van Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen elkaar gevonden in een afspraak om een ambtelijke fusie te realiseren per 1 januari 2016. Een samenwerking in het groene gebied tussen de steden Breda en Tilburg levert bestuurskracht op vanuit een landelijk-gebied-perspectief. De provincie heeft bij herhaling steun betuigd aan het initiatief, het laatst bij monde van de Commissaris bij de Koning bij gelegenheid van de overhandiging van de profielschets voor de nieuwe burgemeester. In juni 2014 hebben de gemeenteraden de kaders voor de ambtelijke fusie vastgesteld, inclusief de daarmee gemoeide investeringen. In het najaar 2014 wordt de visie op de organisatie vastgesteld. De gemeenteraad wordt in de aanloop naar de fusie onder meer betrokken bij vaststelling van het dienstverleningsconcept, besluitvorming over de bestuurlijke aansturing ( governance ) uitgangspunten I&A, uitgangspunten huisvesting, zienswijze begroting 2016. Uiterlijk 1 januari 2016 is ook de borging van de samenwerking tussen beide Baarles gerealiseerd. 1.2 Raadhuis Chaam (zie 1 e begrotingswijziging) Gelet op de onvermijdelijkheid van vergaande bezuinigingen is de verkoop van het raadshuis verwerkt in deze begroting. Bij verkoop van het raadhuis zal vervangende vergaderruimte moeten worden gehuurd. Daarbij zij aangetekend dat naar huidige inzichten de ABG-samenwerking niet per 1 januari 2016 leidt tot het afstoten van één van de drie betrokken gemeentekantoren. OVERIGE ONTWIKKELINGEN 1.3 Basisregistratie Personen De invoering van een modernere GBA (mgba) is een verplichting vanuit de rijksoverheid. De planning was dat we in 2015 aangesloten zouden zijn op de landelijke database. Medio mei 2013 is de projectleider begonnen. Inmiddels is er op landelijk niveau vertraging ontstaan. We hebben de activiteiten stil gezet. De projectleider maakt geen uren meer en brengt geen kosten in rekening. Zodra duidelijk is wat de nieuwe planning is, zullen we tijdig weer beginnen. Programmabegroting 2015 23 Gemeente Alphen-Chaam

1.4 Content Management Systeem (website) In het raadsvoorstel de kaders voor de ambtelijke fusie Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen wordt gesteld dat de kwaliteit van de dienstverlening minimaal gehandhaafd blijft of wordt verbeterd door gebruik te maken van moderne digitale hulpmiddelen. De website speelt daarin een cruciale rol. De moderne overheidswebsite wordt niet langer gezien als een informatiekanaal, maar meer als een modern digitaal middel voor dienstverlening. De organisatie staat niet meer centraal, maar (dienstverlening aan) de burger. De huidige website www.alphen-chaam.nl voldoet niet meer volledig aan de verplichte webrichtlijnen voor overheidswebsites en ook niet aan de actuele inzichten voor (het gebruik van) overheidswebsites. De website moet daarom worden vervangen door een nieuwe website: een toptakenwebsite. Veel gebruikers van een website willen zo snel mogelijk doen waarvoor ze naar de website komen. Zo snel mogelijk een taak afronden. Een nieuw paspoort aanvragen of een parkeervergunning. Controleren wanneer de kliko aan de straat mag. Daarom richten steeds meer gemeenten de website in volgens het toptakenprincipe: niet zoveel mogelijk informatie ontsluiten, maar de gebruiker zo goed mogelijk helpen een taak af te ronden. Met een nieuwe toptaken website is optimale dienstverlening aan de burgers mogelijk en loopt Alphen- Chaam weer helemaal in de pas. Landelijk, maar ook met onze ambtelijke fusiepartners Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. Zowel Baarle-Nassau als Gilze en Rijen gaan een toptakenwebsite bouwen. Het traject kan dus gezamenlijk doorlopen worden, waardoor zowel wat betreft kosten als wat betreft personeel voordelen behaald kunnen worden. Nu zowel als in de toekomst. Er wordt geopteerd voor het content management systeem (CMS) TYPO3. Dit CMS wordt in overheidsland zeer veel gebruikt en er is een grote gebruikerscomunity (Typo3 gem met 51 deelnemende gemeenten) waarop een beroep kan worden gedaan voor hulp en advies. Baarle-Nassau heeft dit CMS sinds ruim een jaar naar volle tevredenheid in gebruik voor haar website. Inmiddels heeft Gilze en Rijen besloten óók te kiezen voor dit CMS. Dan ligt het voor de hand dat wij eenzelfde keuze maken. Hierdoor kunnen tijdens en na de fusie synergieeffecten gerealiseerd worden, zoals onderlinge hulp en uitwisseling van redactie- en beheermedewerkers en van kennis en ervaring. BEZUINIGINGEN, RUIMTESCHEPPENDE MAATREGELEN EN BUDGETBIJSTELLINGEN (aanvullend op de perspectiefnota en groter dan 5.000) 1.5 Algemeen juridisch advies Het hiervoor bestemde budget is gedurende de jaren 2011 tot en met 2013 nooit volledig aangewend. Het budget kan daardoor met 6.000 neerwaarts bijgesteld worden. 1.6 Onderhoud begraafplaats Alphen Het eenmalig geraamde budget in 2015 voor extra ruimingen van graven komt te vervallen. Betreffende ruimingen kunnen uitgevoerd worden binnen het reguliere onderhoudsbudget van 2014. Wat gaat het kosten? Begroot 2014 Begroot 2015 Verschil Totaal lasten 1.886.424 2.110.479 224.055 Totaal baten 203.968 233.980 30.012 Totaal saldo 1.682.456 1.876.499 194.043 Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit Meetbare doelstellingen 2015 2.1. 85 Gemeentelijke samenwerking Besluit over governance-structuur Besluit over regionale samenwerking vaststelling dienstverleningsconcept vaststelling organisatievorm vaststelling reorganisatieplan harmonisering van beleid en werkprocessen begroting fusie-organisatie 2016 Programmabegroting 2015 24 Gemeente Alphen-Chaam

Programma 2: Veiligheid Het programma Veiligheid omvat de producten op het gebied van rampenbestrijding, politie en brandweer. Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) Een veilige gemeente Alphen-Chaam voor iedereen. Beleidsdocumenten - Nota evenementenbeleid (2006 ) - Rampenplan Magazijngroep Alphen (2007) - Beleidsvisie externe veiligheid (2010) - Audit Cittaslow (2010) - Regionaal Crisisplan (2012) - Kadernota integraal veiligheidsbeleid (2012) - Coalitieakkoord 2014-2018 voor de toekomst! (2014) Nota evenementenbeleid Voor Alphen-Chaam is het evenementenbeleid van belang. De nota evenementenbeleid en de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) vormen de aanknopingspunten voor besluiten in concrete situaties. Beleidsvisie externe veiligheid Naast een beleidsvisie wordt het risicoregister, waarin alle risicovolle bedrijven en situaties in kaart worden gebracht, actueel gehouden. Verder worden in de diverse bestemmingsplannen veiligheidscontouren verankerd. Tevens wordt een registratie van kwetsbare objecten uitgevoerd. Audit Cittaslow Waar de veiligheid de leefbaarheid raakt zijn er raakvlakken met Cittaslow. Als Alphen-Chaam zich wil profileren als gemeente waar het in alle opzichten goed vertoeven is, dienen bewoners én bezoekers zich veilig te kunnen voelen. Dat betekent dat de criminaliteit laag gehouden moet worden en dat sociale veiligheid belangrijk is. Regionaal Crisisplan en Rampenplan Magazijngroep Alphen Landelijke onderzoeken maken duidelijk dat gemeenten en andere instanties nog een lange weg te gaan hebben in de voorbereiding op de bestrijding van rampen. Met het gemeentelijke plan crisismanagement en het rampenplan Magazijngroep Alphen heeft de gemeente daar een basis voor gelegd. Een belangrijke voorwaarde voor een adequaat niveau van rampenbestrijding en crisismanagement is een gedegen samenwerking op regionaal niveau. Het streven is gericht op eenduidigheid in aanpak, poolvorming en onderlinge ondersteuning. Het Regionaal Crisisplan (RCP) vervangt sinds 2012 het Plan Crisismanagement van 2011 en is daarmee de nieuwe basis voor de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie. De verantwoordelijkheden en taken van de gemeente bij grootschalige incidenten, crises, calamiteiten, zware ongevallen en rampen worden erin beschreven. In regionaal verband vindt verdere uitwerking plaats. Onze draaiboeken en beleidsstukken moeten aan dit nieuwe plan worden aangepast. Programmabegroting 2015 25 Gemeente Alphen-Chaam