Gemeente Geldermalsen Jaarstukken 2015 Jaarverslag 2015 CONCEPT
Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 2
Inhoudsopgave Jaarverslag 2015 Inleiding 5 Programma 1 Bestuur, burgers en veiligheid 7 Programma in één oogopslag 7 Stip op de horizon 9 Relatie met andere programma s 9 Doelstellingen 2015 10 Wat hebben we bereikt? 10 Wat hebben we daarvoor gedaan? 11 Wat hebben de speerpunten gekost? 13 Toelichting 13 Wat heeft het totale programma gekost? 14 Programma 2 Wonen, werken en bedrijven 15 Programma in één oogopslag 15 Stip op de horizon 17 Relatie met andere programma s 17 Doelstellingen 2015 18 Wat hebben we bereikt? 18 Wat hebben we daarvoor gedaan? 19 Wat hebben de speerpunten gekost? 21 Toelichting 21 Wat heeft het totale programma gekost? 22 Programma 3 Leefbaarheid, welzijn en zorg 23 Programma in één oogopslag 24 Stip op de horizon 25 Relatie met andere programma s 25 Doelstellingen 2015 26 Wat hebben we bereikt? 26 Wat hebben we daarvoor gedaan? 28 Wat hebben de speerpunten gekost? 30 Toelichting 30 Wat heeft het totale programma gekost? 31 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 3
Programma 4 Landschap, verkeer en openbare ruimte 33 Programma in één oogopslag 33 Stip op de horizon 35 Relatie met andere programma s 35 Doelstellingen 2015 35 Wat hebben we bereikt? 35 Wat hebben we daarvoor gedaan? 36 Wat hebben de speerpunten gekost? 37 Toelichting 37 Wat heeft het totale programma gekost? 38 Financiering en algemene dekkingsmiddelen 39 Wat hebben de Algemene dekkingsmiddelen gekost? 39 Wat heeft de totale gemeentelijke exploitatie gekost? 39 Paragraaf 1 Lokale heffingen 41 Paragraaf 2 Weerstandsvermogen 47 Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen 55 Paragraaf 4 Financiering 80 Paragraaf 5 Bedrijfsvoering 87 Paragraaf 6 Verbonden partijen 90 Paragraaf 7 Grondbeleid 101 Paragraaf 8 Reserves en voorzieningen 109 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 4
Inleiding Omgaan met verleiding Op koers In het coalitieakkoord 2014-2018 is een groot aantal ambities en doelstellingen verwoord. Zo ongeveer halverwege deze bestuursperiode mag worden geconstateerd, dat een aantal daarvan is gerealiseerd, dat een aantal trajecten in gang is gezet en dat op onderdelen nog het nodige moet gebeuren. Uitvoering van het akkoord ligt op koers. Gewoon jaar Wanneer we de begroting voor 2015 als uitgangspunt nemen, leek het er langere tijd op dat 2015 een gewoon jaar zou worden. De benoemde speerpunten zijn voortvarend opgepakt en hebben tot zichtbare resultaten geleid. Als voorbeelden hiervan kunnen we noemen de goede start van het Kernteam, de opening van De Pluk, een herkenbaar sociaal gezicht van Geldermalsen door het realiseren van een eigen bijdrage Wmo op een laag niveau, de infrastructurele aanpassingen in het centrum van Geldermalsen en de voortgang van samenwerkingsprocessen met Neerijnen en Lingewaal (GNL) en Tiel en Culemborg (Bedrijfsvoeringsorganisatie West-Betuwe). Een voortvarende en veelal succesvolle aanpak maakt wellicht overmoedig en minder voorzichtig. Het valt niet te ontkennen en negeren, dat de aanpak van de discussie over de mogelijke komst van een AZC in Geldermalsen het jaar 2015 in een wat minder vrolijk perspectief plaatst. Al met al toch wat minder gewoon dan verwacht. Financieel kader Bepalend voor het gemeentelijke doen en laten is het financiële kader waarbinnen moet worden geopereerd. Het is al vele malen gezegd en geschreven, dat Geldermalsen haar dagelijkse financiële huishouding op orde heeft. Dat is niet alleen de mening van het college, dit wordt ook onderschreven door de provincie Gelderland. Hoewel de situatie zeker is verbeterd en er behoorlijke stappen zijn gezet om de situatie beheersbaar te maken, blijft er echter sprake van een probleem rond de gemeentelijke grondexploitatie. Een probleem met een grote financiële impact. Op het huidig gemeentebestuur rust de verantwoordelijkheid ons actief en vastberaden in te zetten voor een oplossing. Dat betekent: voorzichtig begroten; terughoudend zijn met het initiëren van nieuw beleid; het tijdig en goed inschatten van mogelijke risico s; continue aandacht voor het terugdringen van de kosten van de bedrijfsvoering met behoud van kwaliteit. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 5
Positief resultaat De afgelopen jaren laten de jaarrekeningen telkens een positief resultaat zien. Het jaar 2015 vormt daarop geen uitzondering. In tussentijdse rapportages is al enkele malen melding gemaakt van een positief saldo. De (voorlopige) eindbalans laat een overschot zien van ruim vijf miljoen euro. Een mooi resultaat wat aantoont, dat de systematiek van de solide begroting werkt. Daarnaast had de gemeente onder andere voordeel bij de aantrekkende economie en de lage rente, bleken vooraf ingeschatte risico s mee te vallen, zorgde goed aanbesteden en het combineren van werkzaamheden tot voordelen bij de uitvoering van beheerplannen en vielen ook de kosten van de uitvoering van de Wmo lager uit dan vooraf ingeschat. Voor een deel heeft dit betrekking op de nieuwe taken voor Jeugdzorg en Wmo, waarvan de kosten circa 8% lager waren dan de rijksvergoeding. Mooie basis voor inhoudelijk debat Nu er sprake lijkt van structureel positieve jaarrekeningen ontstaat, overigens heel begrijpelijk, de verleiding om wat minder kritisch om te gaan met wensen voor nieuw beleid en ook de hoogte van de lastendruk nog eens tegen het licht te houden. Het is goed met elkaar de discussie hierover aan te gaan en met elkaar opnieuw de grenzen van wenselijkheid en haalbaarheid te bepalen. Voorzichtigheid blijft evenwel geboden. Dat niet alleen vanwege de grondexploitatie, maar ook gelet op het proces rond een mogelijke fusie met de buurgemeenten Neerijnen en Lingewaal. Voorkomen moet worden, dat een ruimhartiger financieel beleid een negatieve claim gaat leggen op een gezonde start van een eventuele fusiegemeente. Burgemeester en wethouders van Geldermalsen. de secretaris, de burgemeester, J.C. Steurrijs Mw. dr. M.W.M. de Vries Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 6
Programma 1 Bestuur, burgers en veiligheid Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 7
Programma in één oogopslag Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 8
Stip op de horizon Dienstverlening aan inwoners, bedrijven en organisaties blijft een van de belangrijkste taken van de gemeente Geldermalsen. Producten en diensten van de gemeente moeten gemakkelijk te vinden zijn. Daarom werkt Geldermalsen aan verbetering van de persoonlijke en digitale dienstverlening. Dat gebeurt zo veel mogelijk op een eenvoudige, gemakkelijk toegankelijke manier. De persoonlijke dienstverlening aan balies en bij huisbezoeken blijven ook in deze digitale tijd belangrijk. Het is een uitdaging om dit op een goede manier te organiseren. Aan de balies werkt het systeem van werken op afspraak naar wens voor zowel de klant als de medewerkers. Op andere terreinen vinden huisbezoeken plaats en worden keukentafelgesprekken gevoerd. Geldermalsen ziet het belang van kanaalsturing (bij kanaalsturing gaat het erom klanten naar het optimale kanaal te sturen) en geeft daar ook in 2015 aandacht aan. De diverse kanalen, balie, telefoon, post, mail en website worden zo slim en efficiënt mogelijk ingezet en aangeboden. Voor het digitale kanaal streven we naar een meer geoptimaliseerde inrichting van de website. Hierdoor kan de bezoeker sneller en makkelijker het antwoord op zijn vraag vinden en kunnen we bij het beheer van de site ons focussen op de onderdelen die ook daadwerkelijk bezocht worden. Relatie met andere programma s Tussen de programma s in dit jaarverslag bestaan onderlinge relaties. Het beleid ten aanzien van de ruimtelijke ordening (structuurvisies, bestemmingsplannen en beleidsregels voor ontheffingen c.q. vrijstellingen) is onderdeel van programma 2 (Wonen, werken en bedrijven) terwijl de uitvoering (het verlenen van vergunningen) binnen dit programma valt. Een onderdeel van de gemeentelijke dienstverlening betreft de uitvoering van Wmo en Sociale zaken. Dit valt niet meer binnen programma 1, maar is terug te vinden in programma 3. Openbare orde en veiligheid, voorheen bij programma 3, zijn binnen programma 1 ondergebracht. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 9
Doelstellingen 2015 Wat hebben we bereikt? 1 De digitale serviceverlening optimaliseren door verdere ontwikkeling van de huidige website a Resultaatindicator: Toptaken site gerealiseerd. Gerealiseerd in 2015 Nog niet gerealiseerd in 2015, wel in uitvoering Nog niet gerealiseerd in 2015 en nog niet in uitvoering b Resultaatindicator: Het aantal digitale aanvragen voor producten en diensten is toegenomen met 20% ten opzichte van 2013. 2 Pilot voor een wekelijks uur waarop 65-plussers en minder validen met vragen bij de gemeente terecht kunnen a Resultaatindicator: Informatie over aantallen bezoekers en soort vragen. b Resultaatindicator: Inzicht in de behoefte aan een structureel inloop uur. 3 Meer overleg ter voorkoming van bezwaarschriften en klachten a Resultaatindicator: Bezien in hoeverre we deze lijn (één derde bezwaarschriften wordt ingetrokken) kunnen vasthouden en onderzoeken of we de inzet van formele/informele mediation kunnen versterken. 4 Regels of onnodige vergunningen onderzoeken en afschaffen a Resultaatindicator: Er komt een informatienotitie over verdere deregulering die inzicht geeft in de stand van zaken ten aanzien van wat er al gedereguleerd is en wat volgens de VNG nog voor deregulering in aanmerking kan komen. b Resultaatindicator: Afhankelijk van de uitkomst komt er een raadsvoorstel over afschaffen regels of vergunningen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 10
5 Analyse met betrekking tot het Veiligheidshuis a Resultaatindicator: De gemeenteraad brengt een werkbezoek aan het Veiligheidshuis b Resultaatindicator: Er is een analyse met betrekking tot het Veiligheidshuis, mede in afstemming met de decentralisatie Jeugdzorg. Wat hebben we daarvoor gedaan? De digitale serviceverlening optimaliseren door verdere ontwikkeling van de huidige website 1a) Toptaken site gerealiseerd. De afdeling ICT heeft in oktober nieuwe servers geïnstalleerd waar de upgrade van het Content Management Systeem (CMS) op kon draaien. Afdeling Communicatie heeft eerst achter de schermen de website, de raadswebsite en lekker-thuis-wonen.nl opnieuw ingericht. De website van de gemeente is qua opbouw gewijzigd aan de hand van het toptakenprincipe. De nadruk ligt op dienstverlening en de digitale balie is nu het middelpunt van de website. Behalve opschonen is er niks veranderd aan de opbouw van de raadswebsite en van lekker-thuiswonen.nl. De sites zijn in november online gegaan. In de maanden daarna heeft afdeling Communicatie in overleg met andere afdelingen de informatie over beleidskaders, projecten en bestemmingsplannen geüpdatet. 1b) Het aantal digitale aanvragen voor producten en diensten is toegenomen met 20% ten opzichte van 2013. De toename van 20% digitale aanvragen is niet gehaald. Een belangrijke oorzaak is dat een aantal maanden van het jaar de DigiD niet gebruikt kon worden. Ook is de toptakensite later dan verwacht in de lucht gekomen. Nu de top-takensite en Digid goed werken, kan er weer gestuurd worden op het gebruik van het digitale kanaal. Pilot voor een wekelijks uur waarop 65-plussers en minder validen met vragen bij de gemeente terecht kunnen 2a) Informatie over aantallen bezoekers en soort vragen. Deze pilot is gecombineerd met de spreekuren van het Kernteam. Gedurende een halfjaar zijn in alle dorpen in Geldermalsen om de week spreekuren georganiseerd. Inwoners konden zonder afspraak binnen lopen. Vaak kwam er niemand op een spreekuur, soms kwam er één. In Beesd kwam bijvoorbeeld pas op 12 juni de eerste inwoner met een vraag. Behalve zorgvragen kwamen er ook regelmatig vragen of meldingen over de buitenruimte. De personele inzet (ongeveer 570 uur) die gepleegd moet worden om deze spreekuren in de lucht te houden, staat niet verhouding tot het aantal inwoners dat een spreekuur bezoekt. 2b) Inzicht in de behoefte aan een structureel inloop uur. Er blijkt weinig behoefte te zijn aan een structureel inloopspreekuur. Daar tegenover staat dat de inwoners ons Kernteam goed weten te vinden. Dit kunnen we concluderen uit de toename van het aantal meldingen dat per telefoon of email binnenkomt. Ter vergelijking: In het 4e kwartaal van 2014 kwamen 25 ondersteuningsverzoeken binnen, in 2015 waren dat er gemiddeld bijna 100 per kwartaal. Verder beantwoordde het kernteam in 2015 ongeveer 4.000 vragen, 2.800 per telefoon en 1.200 per mail. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 11
Meer overleg ter voorkoming van bezwaarschriften en klachten 3a) Bezien in hoeverre we deze lijn (één derde bezwaarschriften wordt ingetrokken) kunnen vasthouden en onderzoeken of we de inzet van formele/informele mediation kunnen versterken. Door middel van een informatienota die voor de raadsvergadering van 15 december 2015 is geagendeerd, is de raad geïnformeerd over de huidige wijze van informele mediation bij bezwaarschriften. Deze werkwijze houdt in dat ongeveer 30% van de bezwaarschriften wordt ingetrokken. Ongeveer 25% van de bezwaarschriften wordt ingetrokken voordat behandeling door de commissie voor bezwaarschriften heeft plaatsgevonden. Daarnaast is de raad geïnformeerd over wat er op het terrein van het afhandelen van bezwaarschriften nog verder kan worden verbeterd. Een van die mogelijkheden is dat de afdeling die een negatief besluit voorbereidt, op voorhand contact opneemt met de belanghebbende om het besluit mondeling toe te lichten. Verder zouden de vak afdelingen die het besluit voorbereiden altijd mondeling contact op moeten nemen als er een bezwaarschrift wordt ingediend. Verdere vervolgstappen worden vooralsnog uitgesteld met het oog op de mogelijke samenwerking op het terrein van Juridische Zaken met de gemeenten Culemborg en Tiel. Regels of onnodige vergunningen onderzoeken en afschaffen 4a) Er komt een informatienotitie over verdere deregulering die inzicht geeft in de stand van zaken ten aanzien van wat er al gedereguleerd is en wat volgens de VNG nog voor deregulering in aanmerking kan komen. Er is een informatienotitie opgesteld, waarin inzichtelijk is gemaakt wat er in de loop van de jaren als is gedereguleerd en welke onderwerpen nog voor deregulering in aanmerking komen. Deze notitie is voor de raadsvergadering van 27 oktober 2015 geagendeerd. Er waren vijf punten die nog voor deregulering in aanmerking kwamen: afschaffing vergunningplicht reclamevergunning, afschaffing verplichting tot het bijhouden van een nachtregister, afschaffing ventverbod in het kader van vrijheid van meningsuiting, afschaffing vergunningplicht voor standplaatsen in een boomgaard, weiland of erf en afschaffing verbod op flyeren op de weekmarkt in Geldermalsen. Deze punten zijn verwerkt in de actualisatie van de APV. In 2016 zal onderzocht worden in hoeverre nog verder gedereguleerd kan worden met betrekking tot indieningsvereisten bij aanvragen en digitalisering van aanvragen. 4b) Afhankelijk van de uitkomst komt er een raadsvoorstel over afschaffen regels of vergunningen. In zijn vergadering van 27 oktober 2015, de zelfde vergadering waarin ook de informatienotitie is gepresenteerd, heeft de raad het raadsvoorstel met betrekking tot de actualisatie van de Algemeen Plaatselijke Verordening vastgesteld. Dit betekent dat de Raad een nieuwe APV heeft vastgesteld, waarin de uitkomsten uit het dereguleringsonderzoek zijn geëffectueerd. Analyse met betrekking tot het Veiligheidshuis 5a) De gemeenteraad brengt een werkbezoek aan het Veiligheidshuis. De ketenmanager van het Veiligheidshuis en de ketenregisseur Regio Rivierenland hebben tijdens een beeldvormende bijeenkomst op 24 maart 2015 een presentatie gegeven. Daarbij kwamen aan de orde de taken die het Veiligheidshuis in zijn algemeenheid uitvoert en de taken die in de Regio Rivierenland worden uitgevoerd. 5b) Er is een analyse met betrekking tot het Veiligheidshuis, mede in afstemming met de decentralisatie Jeugdzorg. Omdat er ook in andere gemeenten belangstelling was voor een rendementsanalyse, is deze in regionaal verband opgesteld. Daarom kon het onderwerp niet meer in 2015 afgehandeld worden. De rendementsanalyse zal naar verwachting in april aan de raad worden aangeboden. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 12
Wat hebben de speerpunten gekost? 1 De digitale serviceverlening optimaliseren door verdere ontwikkeling van de huidige website 2 Pilot voor een wekelijks uur waarop 65-plussers en minder validen met vragen bij de gemeente terecht kunnen 3 Meer overleg ter voorkoming van bezwaarschriften en klachten 4 Regels of onnodige vergunningen onderzoeken en afschaffen 5 Analyse met betrekking tot het Veiligheidshuis Blijft binnen budget Overschrijding, dekking aanwezig Overschrijding zonder dekking Toelichting 1. De digitale serviceverlening optimaliseren door verdere ontwikkeling van de huidige website Wordt binnen bestaande budgetten gerealiseerd. 2. Pilot voor een wekelijks uur waarop 65-plussers en minder validen met vragen bij de gemeente terecht kunnen Wordt binnen bestaande budgetten gerealiseerd. 3. Meer overleg ter voorkoming van bezwaarschriften en klachten Wordt uitgevoerd binnen beschikbare uren. 4. Regels of onnodige vergunningen onderzoeken en afschaffen Wordt uitgevoerd binnen beschikbare uren. 5. Analyse met betrekking tot het Veiligheidshuis Wordt uitgevoerd binnen beschikbare uren. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 13
Wat heeft het totale programma gekost? Programma 1 Begroting Begroting Realisatie Bestuur, burgers en veiligheid 2015 2015 2015 vóór wijziging na wijziging Totaal lasten -8.361.425-8.796.014-8.196.351 Totaal baten 620.513 541.310 530.826 Gerealiseerd saldo van baten en lasten -7.740.912-8.254.704-7.665.525 Toevoeging aan reserves -25.000-25.000-25.000 Onttrekking aan reserves 44.750 538.810 237.359 Gerealiseerd resultaat na bestemmen -7.721.162-7.740.894-7.453.166 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 14
Programma 2 Wonen, werken en bedrijven Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 15
Programma in één oogopslag Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 16
Stip op de horizon De grondexploitatie (Grex) in Geldermalsen staat fors onder druk. De gemeente spant zich maximaal in de financiële risico s tot het minimum te beperken. Op grond van de Wet Ruimtelijke Ordening is iedere gemeente verplicht een omgevingsvisie (of structuurvisie) vast te stellen. Hierin worden de hoofdlijnen van het ruimtelijk beleid beschreven. De huidige gemeentelijke visie heeft een looptijd tot en met 2015 en moet worden geactualiseerd. Door de gemeenteraad is in 2012 Malsen aan de Linge vastgesteld. Dit document bevat een integrale visie op de toekomstige ontwikkeling van de gemeente Geldermalsen en vormt input voor de nieuwe omgevingsvisie. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de uitkomsten van het traject sociale transities, voor zover die impact heeft op de fysieke leefomgeving. In 2014 is door de gemeenteraad een Kadernotitie vastgesteld. In 2015 is gewerkt aan de inventarisatie en is een discussienota met inhoudelijke keuzemogelijkheden voorgelegd. Er bleek echter behoefte te zijn aan een nader uitgewerkt ontwerp visiedocument. In 2016 wordt dit voorgelegd en zal naar verwachting een een nieuwe Omgevingsvisie worden vastgesteld. Geldermalsen wil een bijdrage leveren aan een duurzame samenleving. Concreet worden initiatieven voor het duurzaam opwekken van energie ondersteund. Relatie met andere programma s Tussen de programma s in dit jaarverslag bestaan onderlinge relaties. Het beleid, ten aanzien van de ruimtelijke ordening (structuurvisies, bestemmingsplannen en andere ruimtelijke beleidsregels voor o.a. ontheffingen c.q. vrijstellingen), is onderdeel van dit programma terwijl de uitvoering (het verlenen van vergunningen) binnen programma 1 (Bestuur, burgers en veiligheid) valt. Een aantal uitvoeringstaken daarentegen (handhaving en toezicht alsmede het verlenen van (Wabo) omgevingsvergunningen) is overgeheveld naar de ODR. De integrale aanpak van (grote) projecten vraagt veel afstemming tussen de werkzaamheden die vallen binnen dit programma en de programma s 3 (Leefbaarheid, welzijn en zorg) en 4 (Landschap, verkeer en openbare ruimte). Met ingang van begrotingsjaar 2015 is verkeer & mobiliteit overgeheveld van programma 2 naar 4. Uiteraard blijft op dit onderdeel sprake van de nodige raakvlakken tussen beide programma s. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 17
Doelstellingen 2015 Wat hebben we bereikt? 1 Gemeentelijke grondexploitatie a Resultaatindicator: minimaal 2 nieuwe en/of hernieuwde marketing maatregelen om verkoop te bevorderen in Plantage en/of Hondsgemet. b Resultaatindicator: nieuwe ontwikkelaars/externe partijen interesseren voor de Plantage. c Resultaatindicator: een bij de markt aansluitend deelplan in procedure brengen, zodat de marktvraag die er is optimaal benut kan worden. 2 Nieuwe gemeentelijke omgevingsvisie a Resultaatindicator: meer burgerparticipatie en meer aandacht voor de zachte kant van de samenleving. Dit ten opzichte van de vaststelling van de huidige structuurvisie b Resultaatindicator: omgevingsvisie gereed in vierde kwartaal 2015. 3 Duurzaamheidsinitiatieven positief tegemoet treden a Resultaatindicator: visie duurzaamheid uiterlijk medio 2015 vaststellen b Resultaatindicator: in deze raadsperiode 4 duurzaamheidsinitiatieven uitwerken. 4 Stimuleren Lokale Winkeleconomie a Resultaat indicator: opstellen plan van aanpak revitalisering centrum Geldermalsen b Resultaatindicator: onderzoek naar parkeren Geldermalsen. 5 Stimuleren hoogwaardige Werkgelegenheid a Resultaatindicator: stimuleren dat in de regio een vierde speerpunt wordt toegevoegd (High Tech Bedrijven Rivierenland). b Resultaatindicator: twee themabijeenkomsten organiseren. Gerealiseerd in 2015 Nog niet gerealiseerd in 2015, wel in uitvoering Nog niet gerealiseerd in 2015 en nog niet in uitvoering Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 18
Wat hebben we daarvoor gedaan? Gemeentelijke grondexploitatie 1a) minimaal 2 nieuwe en/of hernieuwde marketing maatregelen om verkoop te bevorderen in Plantage en/of Hondsgemet. De denktank Grex heeft in 2015 een actieve rol gehad ten aanzien van de Grex. Ze zijn diverse malen bij elkaar geweest. In 2015 zijn in het kader van de marketing van de Plantage en Hondsgemet diverse activiteiten ontplooit. Er zijn nieuwe bouwborden geplaatst voor zowel Plantage als Hondsgemet. Er is continue aandacht geweest voor actieve acquisitie door o.a. externe inhuur van een acquisiteur voor Hondsgemet. Geldermalsen heeft deel genomen aan de Openhuizendag op 16 oktober 2015 met een manifestatie in De Pluk. Er heeft een advertentiecampagne plaatsgevonden voor de gemeentelijke vrije sectorkavels (8 advertenties op A4 formaat) in een plaatselijk nieuws- en advertentieblad. Ook is een nieuwe gemeentelijke website ingericht, is de gemeentelijke facebookpagina gerestyled en wordt deze actief beheerd. Tenslotte is meegewerkt aan een RTL-programma en zijn voorbereidingen getroffen om een ijsbaan aan te leggen in de Plantage (helaas ontbrak het aan een vorstperiode in 2015). 1b) nieuwe ontwikkelaars/externe partijen interesseren voor de Plantage. Hiervoor is in 2015 continue aandacht geweest. Met diverse partijen hebben contacten plaatsgevonden. Dit blijft een continue activiteit. Omdat partijen een vaste grondposities in de Plantage hebben, zijn er wel grenzen aan de mogelijkheden. 1c) een bij de markt aansluitend deelplan in procedure brengen, zodat de marktvraag die er is optimaal benut kan worden. Toelichting volgt Nieuwe gemeentelijke omgevingsvisie 2a) meer burgerparticipatie en meer aandacht voor de zachte kant van de samenleving. Dit ten opzichte van de vaststelling van de huidige structuurvisie. Bij het opstarten van de nieuwe visie is veel meer aandacht geschonken aan maatschappelijke onderwerpen. Voorafgaande aan het opstellen van het ontwerp visiedocument heeft een brede internetconsultatie plaatsgevonden, waar iedere inwoner per post op is geattendeerd. Meerdere sleutelfiguren zijn geraadpleegd en er heeft een openbare beeldvormende vergadering plaatsgevonden. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 19
2b)opstellen omgevingsvisie. Er is een discussienota opgesteld en voorgelegd aan de raad(scommissie). Doel was een aantal keuzes op hoofdlijnen mee te geven voor het ontwerp visiedocument. Bij de behandeling in de commissie bleek behoefte te zijn aan een nader uitgewerkt ontwerp document. Hierop is de planning aangepast. In 2016 wordt het ontwerp voorgelegd aan de raad(scommissie) en ter inzage gelegd. Vaststelling kan nog in 2016 plaatsvinden. Duurzaamheidsinitiatieven positief tegemoet treden 3a) visie duurzaamheid uiterlijk medio 2015 vaststellen. De planning van de visie duurzaamheid is vertraagd. In overleg met 11duurzaam is nl de opzet van de duurzaamheidsvisie gewijzigd. Er wordt een bijeenkomst belegd met een aantal koploper bedrijven, inwoners van Geldermalsen en collega s aan de hand van thematafels (analoog aan het Gelders Energie Akoord (GEA)). 3b) in deze raadsperiode 4 duurzaamheidsinitiatieven uitwerken. Er zijn ruim 170 zonnepanelen op het gemeentehuis gelegd. Gemeente en burgers van Geldermalsen zijn in het najaar middels de Energy Battle de strijd met elkaar en met andere gemeenten aangegaan om gedurende 3 x 4 weken zoveel mogelijk energie te besparen. Er is door het college positief besloten op de principeverzoeken van de windparken Deil en Avri. Het (lokale) project Betuwe Bespaart is geselecteerd als regionale maatwerkaanpak voor energiebesparing bij particuliere huishoudens in regio Rivierenland. Tenslotte is in het 4e kwartaal onderzoek gestart naar uitbreiding van de oplaadpalen in de gemeente en de aanschaf van elektrische auto s voor de afdeling Ruimtelijk Beheer en de gemeentelijke dienstreizen. Stimuleren Lokale Winkeleconomie 4a) opstellen plan van aanpak revitalisering centrum Geldermalsen. In oktober 2015 is een beeldvormende raadsbijeenkomst georganiseerd over detailhandel in relatie tot het centrum van Geldermalsen. Aan de hand van deze avond is een Actieplan Centrum opgesteld. Over dit Actieplan moet nog een bestuurlijk standpunt worden ingenomen. Hierbij wordt een relatie gelegd met het parkeeronderzoek. Planning is dat dit document in het tweede kwartaal van 2016 aan de raad wordt aangeboden. 4b) onderzoek naar parkeren Geldermalsen. In 2015 is het parkeeronderzoek uitgevoerd. Hier moet nog wel een bestuurlijk standpunt over worden ingenomen; dit in relatie tot de mogelijke financiële gevolgen. Planning is dit document in het tweede kwartaal van 2016 aan de raad aan te bieden. Stimuleren hoogwaardige Werkgelegenheid 5a) stimuleren dat in de regio een vierde speerpunt wordt toegevoegd (High Tech Bedrijven Rivierenland). De gemeente Geldermalsen heeft in de voorbereiding van het ambitiedocument van de Regio Rivierenland veelvuldig aandacht gevraagd het thema hoogwaardige werkgelegenheid op te nemen als speerpunt. Regio Rivierenland heeft besloten de huidige speerpunten: Logistiek, Agri-business en Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 20
Recreatie en Toerisme te handhaven. Wel zijn onder deze drie speerpunten een achttal opgaven geformuleerd, waar met name de opgave arbeidsmarkt grotendeels aansluit op de wens meer aandacht te krijgen voor (hoogwaardige) werkgelegenheid. 5b) twee themabijeenkomsten organiseren. In de bloesemrapportage is reeds gemeld dat in plaats van twee, één themabijeenkomst wordt gehouden. Vanwege andere prioriteitstelling is geen themabijeenkomst georganiseerd. Wel is de gemeenteraad een informatienotitie werkgelegenheid aangeboden. Deze is behandeld in de commissie Bestuur en Middelen in februari 2016. Wat hebben de speerpunten gekost? 1 Gemeentelijke grondexploitatie 2 Nieuwe gemeentelijke omgevingsvisie 3 Duurzaamheidsinitiatieven positief tegemoet treden 4 Stimuleren Lokale Winkeleconomie 5 Stimuleren hoogwaardige Werkgelegenheid Blijft binnen budget Overschrijding, dekking aanwezig Overschrijding zonder dekking Toelichting 1. Gemeentelijke Grondexploitatie De gemaakte kosten zijn gedekt binnen de grondexploitatie. 2. Nieuwe gemeentelijke omgevingsvisie Het budget van de bestemmingsreserve herziening/actualisatie bestemmingsplannen is voldoende gebleken. 3. Duurzaamheidsinitiatieven positief tegemoet treden De kosten voor het positief tegemoet treden van duurzaamheidsinitiatieven zijn binnen het beschikbare budget gebleven. 4. Stimuleren Lokale Winkeleconomie De kosten van het onderzoek naar parkeerdruk zijn binnen het beschikbare budget gebleven. 5. Stimuleren hoogwaardige Werkgelegenheid De acties hebben binnen het beschikbare budget en formatie plaatsgevonden. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 21
Wat heeft het totale programma gekost? Programma 2 Begroting Begroting Realisatie Wonen, werken en bedrijven 2015 2015 2015 vóór wijziging na wijziging Totaal lasten -15.074.659-7.431.527-20.914.438 Totaal baten -13.484.829 6.097.652 20.524.675 Gerealiseerd saldo van baten en lasten -28.559.488-1.333.875-389.763 Toevoeging aan reserves -69.448-976.774-1.014.817 Onttrekking aan reserves 69.448 354.858 160.550 Gerealiseerd resultaat na bestemmen -28.559.488-1.955.791-1.244.030 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 22
Programma 3 Leefbaarheid, welzijn en zorg Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 23
Programma in één oogopslag Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 24
Stip op de horizon Meedoen in de samenleving is het motto van dit programma. Met de middelen die er zijn, vitaliteit en sociale cohesie in de dorpen versterken. Eigen verantwoordelijkheid van de inwoner staat voorop, waarbij de gemeente al dan niet op de achtergrond stimuleert en zo nodig de rol van regisseur vervult. De gemeente brengt partijen (inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven) bij elkaar en wil waardevolle initiatieven uit de gemeenschap ondersteunen. Deze uitgangspunten staan ook aan de basis van de nieuwe gemeentelijke taken in het sociale domein (Jeugdzorg, Participatiewet en AWBZ/Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ter bevordering van de openbare orde en veiligheid in de kernen werken inwoners, gemeente en maatschappelijke partners samen. Eigen verantwoordelijkheid, sociale controle, toezicht en handhaving gaan daarbij hand in hand. Relatie met andere programma s Tussen de programma s in dit jaarverslag bestaan onderlinge relaties. Tussen programma 3 (Leefbaarheid, welzijn en zorg) en programma 2 (Wonen, werken en bedrijven) zijn diverse dwarsverbanden zoals De Pluk, (preventieve) woningaanpassingen, de verschillende woon/zorg-initiatieven etc. De samenhang met programma 4 (Landschap, verkeer en openbare ruimte) komt naar voren bij de dorpsplannen, onderwijsgebouwen, vervoer en speelvoorzieningen. Handhaving & toezicht op het gebied van bouwen en milieu en het verlenen van (Wabo) omgevingsvergunningen is belegd bij de ODR. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 25
Doelstellingen 2015 Wat hebben we bereikt? Transities in het sociale domein De nieuwe taken moeten beter én goedkoper worden uitgevoerd en op een andere en effectievere manier georganiseerd. Het vraagt om een andere houding van inwoners, organisaties en instellingen én van de gemeente. Dit betekent voor gemeenten en aanbieders dat integraler en breder naar de problematiek gekeken moet worden. Er moeten slimme verbindingen tussen de transities worden gelegd. Inwoners zullen veel meer zelf regie moeten voeren en in hun directe omgeving naar hulp moeten omzien en kunnen bij de gemeente aankloppen voor ondersteuning. Individuele voorzieningen worden minder gemakkelijk toegewezen. 1 Transitie jeugdzorg a Resultaatindicator: Kernteam, onderdeel jeugd, is breed bekend onder de inwoners van Geldermalsen en vervult een belangrijke rol in het (preventief) ondersteunen van gezinnen en jeugd in Geldermalsen. b Resultaatindicator: in 2015 heeft Geldermalsen keuzes gemaakt in organisaties op het terrein van jeugdhulp waarmee zij vanaf 2016 duurzaam wil samenwerken, met ruimte voor nieuwe aanbieders voor 2016 e.v. Met deze organisaties zijn uiterlijk in november 2015 afspraken gemaakt via subsidie of inkoop. 2 Transitie AWBZ naar Wmo a Resultaatindicator: In 2015 heeft Geldermalsen keuzes gemaakt in organisaties op het terrein van de Wmo waarmee zij vanaf 2016 duurzaam wil samenwerken, met ruimte voor nieuwe aanbieders voor 2016 e.v. Met deze organisaties zijn in november 2015 afspraken gemaakt via subsidie of inkoop. Gerealiseerd in 2015 Nog niet gerealiseerd in 2015, wel in uitvoering Nog niet gerealiseerd in 2015 en nog niet in uitvoering Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 26
b Resultaatindicator: De hulp bij het huishouden vindt plaats binnen het beschikbare budget (bezuiniging van 570.000,- op het rijksbudget). 3 Transitie Participatiewet/Werkzaak Rivierenland a Resultaatindicator: Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) is ingevoerd. Vervolgens in gang zetten dat de personele bezetting aan de gestelde doelstelling gaat voldoen. Gereed eind 2015. b Resultaatindicator: Organisatie Geldermalsen is voorbereid op de overgang naar Werkzaak Rivierenland en zorgt tegelijkertijd voor continue voortgang van de dienstverlening aan de werkzoekenden. Gereed eind 2015. 4 Kernteam a Resultaat indicator: Inwoners met een ondersteuningsvraag weten het Kernteam te vinden en worden adequaat bij hun vraag ondersteund. b Resultaatindicator Kernteam functioneert binnen het beschikbare budget. 5 Dorps- wijkgericht werken a Resultaatindicator: Dorpsgericht werken in 2018 in ieder dorp ingevoerd; in 2015 aanzet voor 3 nieuwe dorpsplannen. b Resultaatindicator: Spelregels vastgesteld voor het bepalen van de invloed op het dorpsbudget voor bijvoorbeeld een deel van het groenonderhoud, kleine verkeersmaatregelen en leefbaarheidsinitiatieven vastgesteld Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 27
Wat hebben we daarvoor gedaan? 1a) Communicatie: Kernteam, onderdeel jeugd, is breed bekend onder de inwoners van Geldermalsen en vervult een belangrijke rol in het (preventief) ondersteunen van gezinnen en jeugd in Geldermalsen. Ook in 2015 is veel gecommuniceerd over het Kernteam. Er zijn ruim 20 bijeenkomsten in de dorpen georganiseerd en bezocht door het Kernteam. In 2015 had het merendeel van de ondersteuningsaanvragen aan het Kernteam betrekking op jeugd. Het Kernteam wordt steeds breder bekend onder de inwoners van Geldermalsen. Communicatie over het Kernteam blijft ook de komende jaren nodig. 1b) Contracteren: in 2015 heeft Geldermalsen keuzes gemaakt in organisaties op het terrein van jeugdhulp waarmee zij vanaf 2016 duurzaam wil samenwerken, met ruimte voor nieuwe aanbieders voor 2016 e.v. Met deze organisaties zijn uiterlijk in november 2015 afspraken gemaakt via subsidie of inkoop. De samenwerkende gemeenten in Rivierenland hebben eind 2015 contracten voor 2016 e.v. gesloten met 187 aanbieders op het terrein van Jeugdzorg en Wmo. Vanaf 1 april 2016 staat de raamovereenkomst kalenderjaar 2016, Zorg in het kader van Wmo 2015 en Jeugdwet ook open voor nieuwe zorgaanbieders. Voor wat betreft Veilig Thuis kunnen we melden dat een eerste en tweede inspectie aan het licht hebben gebracht dat er forse interne problemen bij het wegwerken van wachtlijsten zijn en dat de aansturing van de organisatie te kort schiet. Hierop is een verbeterplan gekomen, dat tot nu toe nog niet de gewenste resultaten heeft opgeleverd. 2a) Contracteren: In 2015 heeft Geldermalsen keuzes gemaakt in organisaties op het terrein van de Wmo waarmee zij vanaf 2016 duurzaam wil samenwerken, met ruimte voor nieuwe aanbieders voor 2016 e.v. Met deze organisaties zijn in november 2015 afspraken gemaakt via subsidie of inkoop. Verwezen wordt naar de toelichting onder 1b. 2b) De hulp bij het huishouden vindt plaats binnen het beschikbare budget (bezuiniging van 570.000,- op het rijksbudget). De hulp bij het huishouden is binnen het beschikbare budget gebleven. 3a) Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) is ingevoerd. Vervolgens in gang zetten dat de personele bezetting aan de gestelde doelstelling gaat voldoen. Gereed eind 2015. Achterliggende gedachte bij deze resultaatindicator was in 2015 alleen de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) in te voeren. Voortschrijdend inzicht leerde dat de PSO ook alles te maken heeft met het eigen inkoopbeleid (Social Return on Investment (SROI) en de wet Garantiebanen. Deze laatste zijn als speerpunt voor 2016 voorzien. Gelet hierop is besloten beide speerpunten te bundelen en in eerste helft van 2016 een integraal voorstel te ontwikkelen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 28
3b) Organisatie Geldermalsen is voorbereid op de overgang naar Werkzaak Rivierenland en zorgt tegelijkertijd voor continue voortgang van de dienstverlening aan de werkzoekenden. Gereed eind 2015. De organisatie Geldermalsen is aangepast op de overgang naar Werkzaak Rivierenland. De continue voortgang van zowel de achterblijvende taken alsmede de dienstverlening aan de werkzoekenden via Werkzaak zijn hierbij geborgd. Werkzaak Rivierenland is met ingang van 1 januari 2016 van start gegaan. 4a) Inwoners met een ondersteuningsvraag weten het Kernteam te vinden en worden adequaat bij hun vraag ondersteund. Verwezen wordt naar de toelichting onder 1a 4b) Kernteam functioneert binnen het beschikbare budget. Het Kernteam is in 2015 binnen het beschikbare budget gebleven. 5a) Dorpsgericht werken in 2018 in ieder dorp ingevoerd; in 2015 aanzet voor 3 nieuwe dorpsplannen. In 2015 is het dorpsplan van Rumpt opgeleverd. Verder is een start gemaakt met dorpsplannen voor Beesd en Buurmalsen en zijn er oriënterende gesprekken geweest met Mozaïek over een wijkplan voor de Rivierenwijk. 5b) Spelregels voor het bepalen van de invloed op het dorpsbudget voor bijvoorbeeld een deel van het groenonderhoud, kleine verkeersmaatregelen en leefbaarheidsinitiatieven vastgesteld. In 2015 is gestart met het opstellen van deze spelregels. Dit bleek lastiger dan verwacht. In het laatste kwartaal heeft een brainstormsessie plaatsgevonden tussen college en MT. Het college heeft hierbij aangegeven de opgave voor 2015 te willen verbreden naar de sociale leefomgeving en hier ook het begrip dorpsambtenaar in te willen meenemen. Dit wordt nu ambtelijk verder uitgewerkt. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 29
Wat hebben de speerpunten gekost? 1 Transitie Jeugdzorg 2 Transitie AWBZ naar Wmo 3 Transitie Participatiewet / Werkzaak Rivierenland 4 Kernteam 5 Dorps- wijkgericht werken Blijft binnen budget Overschrijding, dekking aanwezig Overschrijding zonder dekking Toelichting 1. Transitie Jeugdzorg In 2014 zijn er met zorgaanbieders die zorg leveren die onder de voormalige AWBZ vielen (begeleiding en dagbesteding) en die per 1-1-2015 onder verantwoordelijkheid van de gemeente vallen, raamovereenkomsten afgesloten. Met aanbieders die onder de jeugdzorg vielen, die per 1 januari 2015 onder de verantwoording van de gemeente vallen zijn deels raamovereenkomsten en deels subsidie afspraken gemaakt. Met deze zorgaanbieders is de afspraken gemaakt om voor 1 april 2016 alle facturen over 2015 in te dienen en ook voor 1 april de verantwoording in te dienen. Niet alle zorgaanbieders hebben dat, ook niet na herhaalde uitvraag, gedaan. Uiteindelijk is de eindbalans door ons bepaald op 1 april 2016 en is een inschatting gemaakt over de nog te ontvangen facturen. Veel jeugdzorginstellingen zijn gewend om pas na afloop van een DBC (Diagnose Behandel Combinatie) een declaratie te sturen. Dat is soms pas na 2 jaar of meer. Dat is een van de redenen waarom er vooral bij de jeugd nog niet alle declaraties zijn ontvangen. 2. Transitie AWBZ naar Wmo De Rijksbijdragen voor de uitvoering van de 3 transities zijn in 2015 voldoende gebleken voor Geldermalsen. 3. Transitie Participatiewet/Werkzaak Rivierenland De Rijksbijdragen voor de uitvoering van de 3 transities zijn in 2015 voldoende gebleken voor Geldermalsen. 4. Kernteam Het beschikbare budget 2015 is voldoende gebleken. 5. Dorps- en wijkgericht werken. Het beschikbare budget 2015 is voldoende gebleken Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 30
Wat heeft het totale programma gekost? Programma 3 Begroting Begroting Realisatie Leefbaarheid, welzijn en zorg 2015 2015 2015 vóór wijziging na wijziging Totaal lasten -29.895.826-26.934.267-25.708.608 Totaal baten 7.270.649 4.791.598 4.887.670 Gerealiseerd saldo van baten en lasten -22.625.177-22.142.669-20.820.938 Toevoeging aan reserves -71.640-284.640-393.828 Onttrekking aan reserves 126.232 254.465 216.526 Gerealiseerd resultaat na bestemmen -22.570.585-22.172.844-20.998.240 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 31
Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 32
Programma 4 Landschap, verkeer en openbare ruimte Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 33
Programma in één oogopslag Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 34
Stip op de horizon De overkoepelende beleidsdoelstelling bij dit programma is het behouden én benutten van het landschappelijke karakter van de gemeente. Gelijkertijd moet de verwachte mobiliteitsgroei in goede banen geleid worden en de verkeersveiligheid en leefbaarheid voor de inwoners van de gemeente Geldermalsen op peil gehouden worden (zie ook relatie met andere programma s). Uitgangspunt is om op een doelmatige en doeltreffende wijze de openbare ruimte en de infrastructuur in te richten en te beheren met voldoende aandacht voor verkeersveiligheid, leefbaarheid en landschappelijke en cultuurhistorische waarden. Uitgangspunt voor het beheer is dat het zoveel mogelijk planmatig beheerd wordt op een, over het algemeen, basis niveau. Daarbij wordt steeds meer samengewerkt met bewoners. Al langere tijd lopen afspraken met speeltuinverenigingen over het onderhoud van de speelplaatsen. En daar komen nieuwe ontwikkelingen bij: op wat grotere schaal, vanuit de dorpsplannen, maar ook op een kleinere schaal, zoals met het Groen Doen project, waarbij plantsoenen onderhouden worden door bewoners uit de straat. Relatie met andere programma s Tussen de programma s in dit jaarverslag bestaan onderlinge relaties. Zo is er afstemming met programma 2 als het gaat om het speerpunt stimuleren lokale winkeleconomie (o.a. door het uitvoeren van een parkeeronderzoek). En bij programma 3 vindt afstemming plaats met het speerpunt dorpsgericht werken, op het onderdeel spelregels voor het bepalen van invloed op het dorpsbudget. Doelstellingen 2015 Wat hebben we bereikt? 1 Openbaar groen van voldoende naar goed. a De norm voor groenonderhoud van voldoende naar goed is gekwalificeerd. b Beeldvormende bijeenkomst met raad/dorpsraden om doelen en ambities in beeld te brengen, is gehouden. 2 Onderhoudskosten begraven verlagen a Mogelijkheden/opties zijn in beeld om de kosten voor het begraven/onderhoud voor de rechthebbenden te verlagen. Gerealiseerd in 2015 Nog niet gerealiseerd in 2015, wel in uitvoering Nog niet gerealiseerd in 2015 en nog niet in uitvoering Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 35
Wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Openbaar groen van voldoende naar goed. 1a) De norm voor groenonderhoud van voldoende naar goed is gekwalificeerd. De gehouden beeldvormende sessie heeft nuttige informatie opgeleverd van de geïnteresseerde aanwezigen. Het was een relatief kleine groep waarbij het de vraag is of dit representatief is voor de hele gemeente. De uitkomsten zijn geanalyseerd maar een eenduidige rode draad voor alle kernen is er helaas niet uit te halen. Wel geeft het specifieke informatie voor bepaalde locaties/directe woonomgeving. Het blijkt bijvoorbeeld erg bepalend of men in een kleine kern woont of meer in het stedelijk gebied. Deze gegevens zijn in het 1 e kwartaal 2016 uitgewerkt in een informatienota voor de raad van april. 1b) Beeldvormende bijeenkomst met raad/dorpsraden om doelen en ambities in beeld te brengen, is gehouden. Op 15 september 2015 is de beeldvormende sessie gehouden voor het thema: Groen van voldoende naar goed. Doel hiervan was om samen met de uitgezette enquête* een beeld te krijgen van de volgende begrippen en vragen: Wat is voldoende, wat is goed groenbeheer en hoe kunnen we dit bereiken? De beeldvormende sessie is door 22 bewoners bijgewoond, waaronder ook enkele raadsleden. Tijdens deze sessie is een toelichting gegeven op de huidige werkwijze voor het groenonderhoud en gediscussieerd over de kwaliteitsbeelden aan de hand van foto s en referentiebeelden. In totaal zijn 32 reacties op de uitgezette enquêtes binnengekomen. Via Facebook zijn circa 40 reacties gegeven. De resultaten van de enquête en het benoemen van de kwaliteitsbeelden zijn verwerkt en samengevat in het document "Conclusie beeldvormende sessie Groen van voldoende naar goed". Dit document dient als input voor de informatienota aan het college/raad. 2. Onderhoudskosten begraven verlagen 2a) Mogelijkheden/opties zijn in beeld om de kosten voor het begraven/onderhoud voor de rechthebbenden te verlagen. Najaar 2015 is gestart met de actualisatie van het beheerplan begraafplaatsen. Hierin is de opdracht opgenomen de mogelijkheden te bekijken om de kosten voor het begraven te verlagen. In het beheerplan worden verschillende knoppen benoemd die daaraan kunnen bijdragen. Het college en de raad kunnen hiermee sturen op de kosten en kennis nemen van de consequenties. Uit de benchmark blijkt dat Geldermalsen een van de goedkopere gemeenten is om te begraven in de regio. De planning is het beheerplan Begraafplaatsen in mei 2016 door de raad vast te laten stellen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 36
Wat hebben de speerpunten gekost? 1 Openbaar groen van voldoende naar goed. 2 Onderhoudskosten begraven verlagen Blijft binnen budget Overschrijding, dekking aanwezig Overschrijding zonder dekking Toelichting 1a) De norm voor groenonderhoud van voldoende naar goed is gekwalificeerd. De inspanningen die geleverd zijn voor de beeldvormende sessie en de uitwerking ervan zijn opgevangen binnen de geplande uren. 1b) Beeldvormende bijeenkomst met raad/dorpsraden om doelen en ambities in beeld te brengen, is gehouden. De inspanningen die geleverd zijn voor de beeldvormende sessie en de uitwerking ervan zijn opgevangen binnen de geplande uren. 2a) Mogelijkheden/opties zijn in beeld om de kosten voor het begraven/onderhoud voor de rechthebbenden te verlagen. De mogelijkheden/opties om de kosten voor het begraven te verlagen zijn meegenomen bij het opstellen van het (nog vast te stellen) Beleids- en beheerplan begraafplaatsen. De totale kosten voor het opstellen van dit Beleids- en beheerplan bedragen 29.500,-- (deels 2015, deels 2016). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 37
Wat heeft het totale programma gekost? Programma 4 Begroting Begroting Realisatie Landschap, verkeer en openbare ruimte 2015 2015 2015 vóór wijziging na wijziging Totaal lasten -10.260.320-16.372.563-13.285.839 Totaal baten 5.062.313 7.138.214 6.724.249 Gerealiseerd saldo van baten en lasten -5.198.007-9.234.349-6.561.590 Toevoeging aan reserves -267.865-267.865-462.411 Onttrekking aan reserves 502.001 4.623.033 2.357.380 Gerealiseerd resultaat na bestemmen -4.963.871-4.879.181-4.666.621 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 38
Financiering en algemene dekkingsmiddelen Wat hebben de Algemene dekkingsmiddelen gekost? Financiering en algemene dekkingsmiddelen Begroting Begroting Realisatie 2015 2015 2015 vóór wijziging na wijziging Totaal lasten -207.078-2.264.458-1.728.076 Totaal baten 39.362.290 43.706.634 43.945.861 Gerealiseerd saldo van baten en lasten 39.155.212 41.442.176 42.217.785 Toevoeging aan reserves -1.938.954-6.774.451-6.772.375 Onttrekking aan reserves 1.376.822 2.774.735 2.405.141 Gerealiseerd resultaat na bestemmen 38.593.080 37.442.460 37.850.551 Wat heeft de totale gemeentelijke exploitatie gekost? Programma Begroting Begroting Realisatie 2015 2015 2015 voor wijziging na wijziging Lasten 1 Bestuur, burgers en veiligheid -8.361.425-8.796.014-8.196.351 2 Wonen, werken en bedrijven -15.074.659-7.431.527-20.914.439 3 Leefbaarheid, welzijn en zorg -29.895.826-26.934.267-25.708.608 4 Landschap, verkeer en openbare ruimte -10.260.320-16.372.563-13.285.839 - Financiering en algemene -207.078-2.264.458-1.728.076 dekkingsmiddelen Totaal lasten -63.799.308-61.798.829-69.833.313 Baten 1 Bestuur, burgers en veiligheid 620.513 541.310 530.826 2 Wonen, werken en bedrijven 13.484.829 6.097.652 20.524.675 3 Leefbaarheid, welzijn en zorg 7.270.649 4.791.598 4.887.670 4 Landschap, verkeer en openbare ruimte 5.062.313 7.138.214 6.724.249 - Financiering en algemene 39.362.290 43.706.634 43.945.861 dekkingsmiddelen Totaal baten 65.800.594 62.275.408 76.613.281 Gerealiseerd saldo van baten en lasten 2.001.286 476.579 6.779.968 Toevoeging aan reserves -2.372.907-8.328.730-8.668.430 Onttrekking aan reserves 2.119.253 8.545.901 5.376.957 Gerealiseerd resultaat na bestemmen 1.747.632 693.750 3.488.495 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 39
Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 40
Paragraaf 1 Lokale heffingen 1. Algemeen Het totale pakket van de gemeentelijke belastingen en heffingen bestaat uit negen verschillende belastingen/heffingen, welke gelegitimeerd worden door de door de gemeenteraad vastgestelde belastingverordeningen. Voor de hoogte van de belastingtarieven en de leges gelden de volgende uitgangspunten: voortzetten van gemaakte keuzes vanuit het verleden; streven naar een volledige kostendekking bij leges en andere rechten. Op grond van artikel 14 van de verordening ex artikel 212 (voor het laatst gewijzigd in de raadsvergadering van 26 maart 2013), biedt het college eens in de vier jaar een (bijgestelde) Kaderstellende nota Lokale heffingen aan de gemeenteraad ter vaststelling aan. Deze nota dient in ieder geval de volgende onderwerpen te behandelen: de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen; de verdeling van de druk van de belastingen over de diverse bevolkingsgroepen en belanghebbenden; de kostendekkendheid van de heffingen; de druk van de lokale belastingen en heffingen; het kwijtscheldingsbeleid; het tarievenbeleid. De gemeenteraad heeft in zijn vergadering van 27 september 2011, de Kaderstellende nota Lokale heffingen 2011-2014 vastgesteld. De in deze nota gestelde kaders zijn van toepassing met ingang van 2012. 2. BelastingSamenwerking Rivierenland (BSR) De gemeenteraad heeft in zijn vergadering van 30 september 2008 besloten het college van burgemeester en wethouders toestemming te verlenen om per 1 januari 2009 toe te treden tot de Gemeenschappelijke Regeling Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) te Tiel. Het bovenstaande betekent dat BSR vanaf 1 januari 2009 de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ), de heffing, invordering en kwijtschelding van de onroerendezaakbelastingen, de hondenbelasting en de rioolheffing verzorgt. 3. Onroerendezaakbelastingen Als gevolg van de uitvoering van de Wet WOZ zijn in 2014 alle in de gemeente aanwezige onroerende zaken, met als waardepeildatum 1 januari 2014, voorzien van een nieuwe WOZ-waarde. Deze nieuwe WOZ-waarde dient voor het jaar 2015 als heffingsmaatstaf voor de onroerendezaakbelastingen. In de op 27 september 2011 door de gemeenteraad vastgestelde Kaderstellende nota Lokale heffingen 2011-2014 is onder beslispunt 5.2 opgenomen dat de waardestijging/daling van onroerende zaken niet mag leiden tot een meer- of minderopbrengst aan OZB. De tarieven voor 2015 zijn, op basis van eerdere besluitvorming met 6,60 % verhoogd. Deze verhoging bestaat uit de cumulatieve effecten van de volgende besluiten: - raadsbesluit van 25 oktober 2011 (vaststelling van de Programmabegroting 2012: verhoging in 2012 t/m 2015 met 5% per jaar); - raadsbesluit van 1 juli 2014 (vaststelling Kadernota 2014: inflatiecorrectie 1,50%). Aangezien er tussen de oude waardepeildatum (1 januari 2013) en de nieuwe waardepeildatum (1 januari 2014) zowel bij de woningen als bij de niet-woningen een waardedaling heeft plaatsgevonden, was op grond hiervan eveneens een aanpassing van de tarieven voor het jaar 2015 noodzakelijk. De tarieven voor 2015 zijn door de gemeenteraad in zijn vergadering van Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 41
27 januari 2015 zodanig vastgesteld, dat rekening is gehouden met de verschillende waardedalingen en met de gewenste extra opbrengst aan onroerendezaakbelastingen van 6,60%. Voor 2015 gelden de volgende tarieven: eigenarenbelasting woningen 0,1489% eigenarenbelasting niet-woningen 0,3059% gebruikersbelasting niet-woningen 0,2498% In onderstaande tabel treft uw raad per belasting een overzicht aan de verschillen tussen de gerealiseerde opbrengsten en de begrote opbrengsten over 2015. Soort belasting Begroot Werkelijk Verschil Eigenaren woningen 4.018.500 4.037.318 + 18.818 Eigenaren niet-woningen 1.780.500 1.916.135 + 135.635 Gebruikers niet-woningen 1.184.000 1.237.817 + 53.817 Totaal 6.983.000 7.191.270 + 208.270 De totaal gerealiseerde opbrengst aan onroerendezaakbelastingen is 208.270,-- hoger dan de begrote opbrengst. Uitgedrukt in een percentage van de totaal begrote opbrengst is dit 3,0%. De hogere opbrengst is een gevolg van een, in de loop van het 1 e kwartaal van 2015, voorgezette verbeterde gegevensuitwisseling tussen ODR en BSR, waaruit is gebleken dat er in 2013 en 2014 een aantal gereed gekomen niet-woningen nog niet waren voorzien van een WOZ-waarde. Dit heeft geleid tot het alsnog, over de jaren 2014 en 2015, opleggen van OZB aanslagen. Hiermee is met het opstellen van de jaarrekening over 2014 en de begroting over 2015 geen rekening gehouden. 4. Rioolheffing De tarieven zijn, op basis van eerdere besluitvorming, door de gemeenteraad in zijn vergadering van 16 december 2014, met 4% verhoogd. Voor 2015 geldt een basistarief van 300,-- per aansluiting (2014 = 288,--) op het rioolstelsel. In onderstaande tabel treft uw raad per heffing een overzicht aan de verschillen tussen de gerealiseerde opbrengsten en de begrote opbrengsten over 2015. Soort belasting Begroot Werkelijk Verschil Rioolheffing woningen 2.953.800 2.956.086 + 2.286 Rioolheffing niet-woningen 324.000 348.937 + 24.937 Totaal 3.277.800 3.305.023 + 27.223 De totaal gerealiseerde opbrengst aan rioolheffing is 27.223,-- hoger dan de begrote opbrengst. Uitgedrukt in een percentage van de totaal begrote opbrengst is dit 0,8%. De hogere opbrengst is een gevolg van de in de paragraaf onroerende zaakbelasting toegelichte verbeterde gegevensuitwisseling. Omdat er bij de rioolheffing sprake is van een gesloten financieringssysteem heeft het hogere bedrag aan gerealiseerde opbrengst geen gevolgen voor de jaarrekening 2015. 5. Hondenbelasting De tarieven zijn, op basis van de Programmabegroting 2015, verhoogd met een inflatiecorrectie van 1,50%. Het belastingbedrag is ten opzichte van 2014 verhoogd van 69,72 naar een bedrag van 70,80 per (1 e ) hond. Conform het gestelde in de nota Lokale heffingen heeft BSR in het najaar van 2015 een deel van de gemeente gecontroleerd op het aantal honden. De begrote opbrengst bedraagt 149.700,--. De gerealiseerde opbrengst bedraagt 139.092,--. De opbrengst is 10.608,-- minder dan begroot. Het aantal honden is met 47 afgenomen 6. Toeristenbelasting Het tarief per overnachting is op basis van de Programmabegroting 2015 verhoogd met een inflatiecorrectie van 1,50% Het tarief is ten opzichte van 2014 met 0,01 verhoogd van 0,67 naar 0,68 per persoon per overnachting. De begrote opbrengst bedraagt 96.424,--. De gerealiseerde opbrengst bedraagt 99.369,--. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 42
7. Lijkbezorgingrechten Op basis van het door de gemeenteraad op 22 december 2009 vastgestelde Beheerplan Begraafplaatsen 2010-2013 zijn de tarieven voor 2015 verhoogd met een inflatiecorrectie van 1,50%. De totaal begrote opbrengst aan lijkbezorgingsrechten bedraagt 437.860,--. De gerealiseerde opbrengst bedraagt 399.983,--. De opbrengst is 37.877,-- minder dan begroot. Nabestaande hebben de keuze een overledene te begraven in een nieuw graf of in een bestaand graf. In 2015 is er meer begraven in bestaande graven dan in nieuwe graven. Dit levert minder leges op. Hierdoor is een incidenteel te kort ontstaan van 22.500,--. Rechthebbenden kunnen gedurende het jaar ervoor kiezen het algemeen onderhoud begraafplaatsen af te kopen. In 2015 is dit minder gedaan dan verwacht. Dit levert een incidenteel tekort op van 9.000,-- 8. Marktgelden In eerdergenoemde nota Lokale heffingen is bepaald dat de tarieven met ingang van 2012 jaarlijks dienen te worden verhoogd met een inflatiecorrectie. De tarieven voor 2015 zijn verhoogd met 1,50%. De begrote opbrengst bedraagt 41.065,--. De gerealiseerde opbrengst bedraagt 39.443,--. 9. Parkeerbelastingen In de nota Lokale heffingen is bepaald dat de kosten verbonden aan een naheffingsaanslag parkeerbelasting jaarlijks dienen te worden vastgesteld op het maximaal toelaatbare bedrag. De kosten wegens het opleggen van een naheffingsaanslag parkeerbelasting voor 2015 zijn ten opzichte van 2014 ( 58,--) met 1,-- verhoogd naar 59,--. De parkeergeldtarieven en de tarieven van de parkeervergunningen voor 2015 zijn, op basis van beslispunt 6.5 van de nota Lokale heffingen, ten opzichte van 2014 onveranderd gebleven. De begrote opbrengst aan parkeergelden en parkeervergunningen (excl. invaliden/gehandicaptenparkeerkaarten) bedraagt 312.268,--. De gerealiseerde opbrengst bedraagt 312.258,--. De begrote opbrengst aan naheffingsaanslagen bedraagt 78.000,--. De gerealiseerde opbrengst bedraagt 68.692,--. De opbrengst is 9.308,-- lager dan begroot. Er is een dalende lijn gemeten in de fiscale naheffingsaanslagen. 10. Precariobelasting In de raadsvergadering van 24 september 2013 heeft de raad besloten om per 1 oktober 2013 een precariobelasting op kabels en leidingen in te voeren. Het betreft hier enkel een belasting met betrekking tot kabels en leidingen welke onder, op of boven de openbare dienst bestemde gemeentegrond aanwezig zijn. Na onderzoek is gebleken dat enkel het nutsbedrijf Liander N.V. kan worden betrokken in de belastingheffing. Aan het betreffende nutsbedrijf is een aangiftebiljet en een inlichtingenformulier verzonden met het verzoek om aan te geven hoeveel strekkende meters gasleidingnetwerk en elektriciteitsleidingnetwerk er zich in de grond van de gemeente Geldermalsen bevinden. De door het nutsbedrijf aangegeven strekkende meters zijn voor het gasleidingnetwerk 186.497 meter en voor het elektriciteitsleidingnetwerk 419.625 meter. De gemeente heeft de door het nutsbedrijf aangeleverde gegevens door een extern advies- en ingenieursbureau op hun juistheid laten controleren. Het externe bureau heeft aangegeven dat de gegevens kloppen. Er is dus in principe tussen de gemeente en het nutsbedrijf overeenstemming over het aantal strekkende meters. In het najaar van 2015 is aan het nutsbedrijf de aanslag 2015 over het gasleidingnetwerk opgelegd. Deze aanslag bedraagt 186.497 x 4,-- = 745.988,--. Er is tegen deze aanslag geen bezwaar aangetekend en het bedrag is inmiddels door het nutsbedrijf betaald. Ook zijn in het najaar van 2015 aanslagen opgelegd over het elektriciteitsleidingnetwerk. Het betreft hier de volgende aanslagen: Belastingjaar 2013: 419.625 x 1,50 = 629.437,-- Belastingjaar 2014: 419.625 x 2,50 = 1.049.062,-- Belastingjaar 2015: 419.615 x 4,-- = 1.678.500,-- Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 43
De reden voor het alsnog opleggen van deze aanslagen is dat er eind 2014 jurisprudentie is ontstaan waaruit blijkt dat Liander, die het economische eigendom van het netwerk heeft, in civiel-juridische zin niet de rechtsopvolger is van de overeenkomsten uit het verleden en dat deze overeenkomsten een belastingheffing over het elektriciteitsleidingnetwerk niet meer in de weg staan. Liander is tegen de betreffende uitspraak in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Naar verwachting zal de Hoge Raad pas medio/eind 2016 uitspraak doen. Ook de nog lopende procedures van de gemeente Zaltbommel en Maasdriel, bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, kunnen van betekenis zijn voor het heffen van precariobelasting over het elektriciteitsleidingnetwerk. Rekening houdende met de huidige jurisprudentie is overgegaan tot het alsnog opleggen van eerdergenoemde aanslagen. Liander heeft tegen deze aanslagen gemotiveerde bezwaarschriften ingediend. Door de gemeente is, in afwachting van de uitspraken op de bezwaarschriften, voorlopig uitstel van betaling verleend. Er zullen pas uitspraken op deze bezwaarschriften worden gedaan wanneer er (meer) duidelijkheid is over de mogelijkheid tot het wel of niet belasten van het elektriciteitsleidingnetwerk. Zowel in de begroting 2015 als in de jaarrekening 2015 is een totaalbedrag aan opbrengsten opgenomen van 4.102.987,--. Bestaande uit 745.988,-- (gas 2015) en 3.356.999,-- (elektra 2013, 2014 en 2015). Vanwege de onzekerheid met betrekking tot de opbrengsten uit het elektriciteitsleidingnetwerk is het bedrag groot 3.356.999,-- in 2015 toegevoegd aan de bestemmingsreserve Precariobelasting. Dit betekent dat mochten wij geheel of gedeeltelijk in het gelijk worden gesteld er een maximale meevaller van 3,3 miljoen is. In de begroting 2016 is alleen rekening gehouden met de opbrengsten van het gas-gedeelte. 11. Leges Vanaf 2011 wordt, als gevolg van de inwerking getreden Europese Dienstenrichtlijn (EDR), de tarieventabel behorende bij de legesverordening in drie titels onderverdeeld: Titel 1: Algemene dienstverlening; Titel 2: Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning; Titel 3: Dienstverlening vallend onder Europese Dienstenrichtlijn. Vanaf 2011, leefde de gedachte dat met betrekking tot de kostendekkendheid, het om de totale baten en lasten van het vergunningstelsel of de samenhangende vergunningstelsels ging. Niet iedere dienst afzonderlijk hoefde kostendekkend te zijn, maar het totaal van die diensten, zodat kruissubsidiëring tussen bepaalde diensten mogelijk was. Binnen titel 1 en 2 was per titel kruissubsidiëring mogelijk tussen de verschillende hoofdstukken. Binnen titel 3 was enkel kruissubsidiëring binnen elk hoofdstuk mogelijk. De Hoge Raad heeft echter op 13 februari 2015 in arrest bepaald dat de per 1 oktober 2010 in werking getreden Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) niet heeft geleid tot wijziging van artikel 229b van de Gemeentewet, of invoering van een andere wettelijke bepaling, zodat voor de vraag of de opbrengstlimiet wordt overschreden de kostendekkendheid op het niveau van de gehele verordening dient te worden beoordeeld. In de nota Lokale heffingen is bepaald dat de legestarieven jaarlijks dienen te worden aangepast met een inflatiecorrectie. In de Programmabegroting 2015 is rekening gehouden met een inflatiecorrectie van 1,50%. De vaststelling van de tarieven voor 2015, heeft voor het overgrote deel, plaatsgevonden in de raadsvergadering van 16 december 2014. Nagenoeg alle tarieven in de hierboven genoemde titels zijn verhoogd met eerdergenoemde inflatiecorrectie. Zowel binnen titel 1 als binnen titel 2 zijn er enkele tarieven, afhankelijk van het soort tarief, met een ander percentage aangepast. De vaststelling van de definitieve tarieven voor reisdocumenten, Nederlandse identiteitskaarten, rijbewijzen en welstandsleges heeft plaatsgevonden in de raadsvergadering van 27 januari 2015. De begrote opbrengst aan leges via de legesverordening bedraagt 1.425.774,-- de gerealiseerde opbrengst bedraagt 1.657.537,--. De opbrengst is 231.763,-- hoger dan begroot. De hogere incidentele opbrengst wordt met name veroorzaakt door meer aanvragen bouwvergunningen en er zijn vergunningen aangevraagd voor diverse grote projecten. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 44
12. Overzicht begrote/werkelijke inkomsten 2015 per belastingsoort Begroot Werkelijk Onroerendezaakbelastingen (eig. tarief woningen) 4.018.500 4.037.318 Onroerendezaakbelastingen (eig. tarief niet-woningen) 1.780.500 1.916.135 Onroerendezaakbelastingen (gebr. tarief niet-woningen) 1.184.000 1.237.817 Rioolheffing (woningen) 2.953.800 2.956.086 Rioolheffing (niet-woningen) 324.000 348.937 Hondenbelasting 149.700 139.092 Toeristenbelasting 96.424 99.369 Lijkbezorgingrechten 437.860 399.983 Marktgelden 41.065 39.443 Parkeerbelastingen (parkeergelden) 312.268 312.258 Parkeerbelastingen (naheffingsaanslagen) 78.000 68.692 Precariobelasting 4.102.987 4.102.987 Legesverordening 1.425.774 1.657.537 Totaal 16.904.878 17.315.654 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 45
13. Kwijtscheldingsbeleid Bij de kwijtschelding van belasting wordt de 100% norm van de relevante bijstandsnorm gehanteerd. Op grond van de belastingverordeningen wordt enkel kwijtschelding verleend voor de hondenbelasting, rioolheffing en de onroerendezaakbelastingen. Voor de overige belastingen en heffingen wordt geen kwijtschelding verleend. Het begrote bedrag aan kwijtscheldingen bedraagt 94.667,--. Het werkelijke bedrag aan verleende kwijtscheldingen bedraagt 108.578,--. De toename van het bedrag aan kwijtschelding met 13.911,-- wordt veroorzaakt door: de toename van de grootte van de aanslagbedragen; een toename van het aantal kwijtscheldingsverzoeken als gevolg van de economische recessie. Ruim 95% van het bedrag aan kwijtschelding heeft betrekking op de rioolheffing. Omdat er bij de rioolheffing sprake is van een gesloten financieringssysteem heeft een hoger bedrag aan verleende kwijtscheldingen nagenoeg geen gevolgen voor de jaarrekening 2015. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 46
Paragraaf 2 Weerstandsvermogen 1. Doel Deze paragraaf dient om vast te stellen in welke mate de gemeente in staat is middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd moet worden. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen enerzijds de weerstandscapaciteit en anderzijds de daarmee af te dekken risico s. In dit jaarverslag zijn de risico s en de weerstandscapaciteit geactualiseerd. De berekening van het weerstandsvermogen vindt plaats via de formule: Risicobedrag / weerstandscapaciteit = Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen kan betrekking hebben op het jaar zelf (statisch), het kan ook betrekking hebben op de gevolgen voor meerdere (begrotings)jaren (dynamisch weerstandsvermogen). 2. Bestaande beleidskaders Beleidskader Nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement Vastgesteld door Datum vaststelling Gemeenteraad April 2012 Geldig tot 3. Samenvatting weerstandsvermogen Er wordt onderscheid gemaakt tussen statisch en dynamisch weerstandsvermogen. Het Statisch weerstandsvermogen wordt berekend via de incidentele weerstandscapaciteit en het dynamisch weerstandsvermogen via de structurele weerstandscapaciteit. In beide gevallen is de norm op 1,0 gesteld. Hoger is niet wenselijk omdat dan de onderkende risico s niet kunnen worden opgevangen. Berekening statisch weerstandsvermogen: 12.148.150 / 14.055.603,-- = 0,86 Berekening dynamisch weerstandsvermogen: 498.500 / 1.754.700,-- = 0,28 Zowel het statische als het dynamische weerstandsvermogen blijven binnen de norm. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 47
4. Beoordeling toekomstbestendigheid financiële positie Met ingang van het jaarverslag 2015 worden in deze paragraaf vijf verplichte kengetallen opgenomen. Interpretatie van de financiële positie is voor gemeenten lastig. Veel gemeenten willen zich daarom onderling vergelijken, maar dat was tot op heden niet mogelijk door het ontbreken van een standaarddefinitie of een set van financiële kengetallen. Gezien het stijgende belang van toekomstbestendigheid van gemeenten, een grotere druk op doelmatigheid en een steeds diverser wordende context (ontwikkeling van financiële producten, meer verbonden partijen, meer taken zoals bijvoorbeeld in het sociaal domein) is het belang van inzicht in de financiële positie toegenomen. Daarom schrijft het Besluit begroting en verantwoording voor dat in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen. Naast de kengetallen wordt een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie opgenomen. Jaarrekening 2015 Verloop van de kengetallen Kengetallen: Rekening 2014 Begroting 2015 Jaarrekening 2015 Gelders gemiddelde begr. 2016 Norm provincie 1 netto schuldquote 137% 123% 91% 69% 90-130% is B netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 135% 121% 89% 55% <90% is A Solvabiliteitsratio 23% 20% 26% 33% 20-50% is B structurele exploitatieruimte -0,08% 2,12% 0,79% 0,90% Begr én MJR >0% is A Grondexploitatie 104% 77% 68% 20% >35% is C Belastingcapaciteit 123% 126% 128% 100% >105% is C De provincie Gelderland hanteert bij de beoordeling van de kengetallen een classificering in 3 categorieën, waarbij categorie A het minst risicovol is en categorie C het meest risicovol. Per kengetal voor de jaarrekening 2015 gaan wij nader in op de vergelijking met deze classificatie. De provincie zal bij de beoordeling van de begroting ook het Gelderse gemiddelde van alle kengetallen publiceren, zodat wij het kengetal van Geldermalsen daarmee kunnen vergelijken. Netto schuldquote en gecorrigeerde netto schuldquote De netto schuldquote geeft de netto-schuld als aandeel van de totale inkomsten weer. Dit kengetal geeft aan of een gemeente investeringsruimte heeft of juist op zijn tellen moet passen. Daarnaast zegt het kengetal ook wat over de flexibiliteit van de begroting. Hoe hoger de schuld, hoe meer kapitaallasten er zijn (rente en aflossing) waardoor een begroting minder flexibel wordt. Volgens de classificatie van de provincie is tussen 90% en 130% sprake van een enigszins risicovolle score. De ontwikkeling van dit kengetal laat voor Geldermalsen in 2015 een verbetering ten opzichte van 2014 van een onvoldoende naar een matige score zien. Ten opzichte van de begroting 2015 is sprake van een sterke verbetering binnen de matige score. De verbeterde positie op dit onderdeel ten opzichte van de begroting 2015 wordt vooral veroorzaakt door een toename van de totale baten (+ 10,8 miljoen) in combinatie met een afname van de schulden (- 11,3 miljoen). De gecorrigeerde netto schuldquote geeft voor de jaarrekening een voldoende score. Ook dit is een verbetering ten opzichte van de jaarrekening 2014 en de begroting 2015. Solvabiliteitsratio De solvabiliteitsratio geeft de mate aan waarmee de gemeentelijke bezittingen zijn betaald met eigen middelen. Een solvabiliteitsratio onder de 20% wordt door de provincie als meest risicovol beschouwd; een ratio van 50% en hoger is het minst risicovol. In Geldermalsen krijgt dit kengetal voor 2015 de classificatie B, hetgeen een enigszins risicovolle score betekent, hoewel ten opzichte van de begroting 2015 en de jaarrekening 2014 een verbetering zichtbaar is. 1 Gebaseerd op begrotingsbrief 2016 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 48
Structurele exploitatieruimte Het kengetal structurele exploitatieruimte geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte binnen de vastgestelde begroting is, en of de gemeente in staat is om structurele tegenvallers op te vangen dan wel of er nog ruimte is voor nieuw beleid. Een positieve begroting én meerjarenraming wordt gezien als minst risicovol. De kengetallen voor Geldermalsen komen, door de toepassing van het principe van de solide begroting boven deze norm uit en krijgen daarom een voldoende. Grondexploitatie Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (boekwaarde) is ten opzichte van de jaarlijkse baten. De provincie classificeert een uitkomst >35% als meest risicovol. Over de uitkomsten van dit kengetal kan worden gesteld dat de grondexploitatie van Geldermalsen risicovol is. Het via de grondexploitatie nog terug te verdienen bedrag omvat in omvang 2/3 van de totale baten van de gemeente. Het verschil tussen de jaarrekening 2014, begroting 2015 en de jaarrekening 2015 betreft een toename van de totale baten door nieuwe taken in het sociaal domein en geraamde grondverkopen. Belastingcapaciteit Voor de berekening van dit kengetal worden de woonlasten voor een gezin bij een gemiddelde WOZwaarde afgezet tegen het landelijk gemiddelde voor een gezin in het voorafgaande begrotingsjaar. De uitkomsten van dit kengetal laten zien dat de gemiddelde woonlasten in Geldermalsen boven het landelijk gemiddelde liggen. In het COELO rapport 2015 is Geldermalsen als één van de hoogste van de Nederlandse gemeenten is beoordeeld (rangnummer 384; de duurste gemeente heeft rangnummer 407). Ook de provinciale classificatie C bevestigt dit beeld. Beoordeling financieel beeld in samenhang met de kengetallen De kengetallen bevestigen het beeld van de financiële positie van Geldermalsen, hoewel er zeker verbetering zichtbaar is. De toepassing van de systematiek van solide begroting zorgt ervoor dat Geldermalsen de begroting structureel op orde heeft. Zowel de netto-schuldquote als de solvabiliteit geven aan dat de gemeente Geldermalsen een aanzienlijke schuldenlast kent. Daarnaast loopt de gemeente risico s in de grondexploitatie en zijn er weinig mogelijkheden om de lokale lasten verder te verhogen. Door de inspanningen op het gebied van de grondexploitatie qua grondverkopen en regionaal programma bedrijventerreinen, zijn de risico s voor de grondexploitatie wel aanzienlijk verminderd. Dit maakt dat de financiële positie van Geldermalsen nog als kwetsbaar kan worden betiteld, met zicht op verbetering. 5. Risico s jaarrekening 2015 Algemeen Onder risico wordt verstaan het gevaar voor schade of verlies als gevolg van interne of externe omstandigheden. De risico s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen, zijn de financiële risico s die niet op andere wijze zijn afgedekt. Reguliere risico s (die zich regelmatig voor kunnen doen en veelal kwantificeerbaar zijn) maken geen deel uit van de risico s in de paragraaf weerstandsvermogen. Voor deze risico s kunnen immers verzekeringen worden afgesloten of voorzieningen op de balans worden getroffen. In de nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement is voor het risico van tegenvallers ten aanzien van het feitelijk gebruik van open einde regelingen en voor volumerisico s opgenomen dat wordt uitgegaan van een risicobedrag van 10% van de geraamde jaarlast. Risico s < 20.000,-- worden in deze paragraaf niet meer genoemd. In het kader van de solide begroting heeft een uitgebreide, meerjarige risico-inventarisatie plaatsgevonden, waarvan de risico s vanaf het jaar 2016 in deze paragraaf zijn verwerkt. Deze geven inzicht in het feitelijk weerstandsvermogen per balansdatum. Samenvatting risico s. In dit overzicht wordt een samenvatting van de gekwantificeerde risico s voor 2016, na aftrek van een mogelijk getroffen voorziening, weergegeven. Per risico wordt de inschatting gedaan van de kans dat het risico zich voordoet door het onderscheid hoog (H), middel (M) of laag (L). Tevens wordt aangegeven of sprake is van een incidenteel (I) dan wel structureel (S) risico. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 49
Risico 2015 Bedrag ongewogen H/M/L Gewogen bedrag S/I Open einderegelingen Participatiewet inkomens- en werkdeel 189.000 L 47.250 S WMO 604.000 L 88.500 S Jeugdzorg 389.000 M 194.500 S Minimabeleid (incl kwijtschelding) H S Leges omgevingsvergunning 50.000 Nihil 0 S Algemene uitkering PM M PM S Overige inhoudelijke risico s Participatiewet SW-deel 191.000 H 143.250 S Betaald parkeren vrachtwagens H Belastingopbrengsten 100.000 L 25.000 S Lagere rentetoerekening grondexploitatie 6.000.000 Absoluut 6.000.000 I Grondexploitaties Risico s grondexploitatieprojecten 12.400.000 zie paragraaf 7 6.100.000 I Bedrijfsvoering Niet realiseren taakstelling bedrijfsvoering 96.295 M 48.150 I Frictiekosten samenwerking PM H PM S Werkkostenregeling PM H PM S Totaal 20.019.295 12.646.650 Totaal excl. Grondexploitatie (=bufferbedrag) 7.619.295 6.546.650 Totaal Incidenteel ongewogen: 18.496.295 Rekening houdend met de wegingsfactoren volgens de nota Risico s de baas voor hoog (75%), middel (50%) en laag (25%) wordt de schatting van het totaalbedrag voor incidentele risico s ten behoeve van het weerstandsvermogen: 12.148.150,--. Totaal Structureel ongewogen: 1.523.000,-- Volgens de nota Risico s de baas moet voor structurele risico s in het statische weerstandsvermogen worden uitgegaan van 1,75 maal het berekende jaarbedrag (alleen van toepassing voor het statisch weerstandsvermogen, dus optellen bij de incidentele bedragen). Naar aanleiding van het project Solide Begroting houdt de Gemeente Geldermalsen echter jaarlijks in het begrotingssaldo rekening met een bufferbedrag voor het opvangen van de (structurele) risico s. Het is daardoor niet noodzakelijk om ook de structurele risico s onderdeel te laten zijn van het statische weerstandsvermogen. Voor de berekening van het dynamische weerstandsvermogen wordt uitgegaan van de kale structurele risicobedragen inclusief weging. De berekening komt hierbij uit op 498.500,--. Navolgend worden de risico s, die op het moment van opstellen van de jaarrekening 2015 worden onderkend, toegelicht. Hierbij wordt, waar mogelijk, de omvang van het risico (na afdekking) ingeschat zodat een uitspraak kan worden gedaan over het weerstandsvermogen van de gemeente Geldermalsen. Open einderegelingen Participatiewet (werk- en inkomensdeel) Voor de open einde regeling WWB en minimabeleid bedraagt het risicobedrag volgens het uitgangspunt in de nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement 10% van het geraamde bedrag, te weten 189.000,--. Het risico wordt vanwege de constante inspanningen op het gebied van re-integratie en de aantrekkende economie als laag aangemerkt. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 50
Voor de open einde regeling WMO, inclusief de nieuwe taken als gevolg van de decentralisatie van de Awbz, bedraagt het risicobedrag volgens het eerder genoemde uitgangspunt 604.000,--. In de bestemmingsreserve Sociaal Domein is een bedrag van 250.000 opgenomen voor het opvangen van de risico s van de Wmo-taken. Voor de berekening van het gewogen risicobedrag is rekening gehouden met deze reserve. Het risico wordt als laag aangemerkt omdat de nieuwe taken door de bestaande ervaring met WMO-taken en uitgangspunten tot op heden geen grote bijzonderheden met zich meebrengen. Jeugdzorg Voor de, voor de gemeente nieuwe, open einde regeling Jeugdzorg bedraagt het risicobedrag volgens het eerder genoemde uitgangspunt 389.000,--. Het risico wordt als gemiddeld aangemerkt omdat de ervaringen van 2015 leren dat het moeilijk is om zicht te krijgen op de doelgroep en op de besteding van de budgetten. Daar komt bij dat we in 2016 ruim 400.000 minder geld ontvangen van het rijk voor de uitvoering van deze taak. Tegelijkertijd wordt door de wijze van inkoop en samenwerking met gemeenten in de regio ook voor 2016 gewaakt voor te hoge uitgaven. In de bestemmingsreserve Sociaal domein is een bedrag van 1.000.000 beschikbaar voor het onderdeel Jeugdzorg. Dit bedrag wordt, voor de berekening van het weerstandsvermogen, opgeteld bij de weerstandscapaciteit. Leges omgevingsvergunningen Voor de open einde regeling leges omgevingsvergunningen bedraagt het risicobedrag volgens het uitgangspunt in de nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement 10% van het geraamde bedrag, te weten 50.000,--. Het risico wordt vanwege de aantrekkende economie en de afspraken met de ontwikkelaars voor de Plantage vooralsnog op nihil gewaardeerd. Overige inhoudelijke risico s Participatiewet SW deel, bijdrage Werkzaak (voorheen Lander) Tot op heden is Lander in staat geweest om tekorten op de rijksbijdrage voor Sociale Werkvoorziening (SW) op te vangen binnen het eigen vermogen van Lander. Over de periode van 2015 tot en met 2020 wordt de SW-bijdrage door het rijk drastisch teruggebracht, terwijl de kosten niet evenredig zullen afnemen. Lander kondigt daarom al enkele jaren een aanvullende gemeentelijke bijdrage aan met ingang van begrotingsjaar 2016. Vanaf 2016 gaan de activiteiten van Lander over naar Werkzaak Rivierenland. Voor Geldermalsen wordt voor 2016 een aanvullende bijdrage verwacht van 191.000, oplopend tot 301.000 in 2019. Doel van de samenwerking in Werkzaak Rivierenland is om de teruglopende rijksbijdragen op te vangen door het genereren van meer omzet of actief plaatsen van SW-ers in garantiebanen. Aangezien deze nieuwe organisatie start in 2016 wordt het risico vooralsnog als hoog gewaardeerd. Belastingen en heffingen In de nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement is als specifiek uitgangspunt voor volumerisico s met betrekking tot geraamde opbrengsten opgenomen dat uitgegaan wordt van een risicobedrag van 10% van de geraamde opbrengst. Voor de opbrengstcomponent belastingen en heffingen bedraagt het risicobedrag volgens dit uitgangspunt 930.000,-. Ervaringscijfers uit de afgelopen jaren leren echter dat het risicobedrag lager kan worden ingeschat namelijk op 100.000,-. Gelet op de aantrekkende economie en het ervaringsgetal 2015 wordt het risico als laag gewaardeerd. Rentetoerekening grondexploitatie De commissie BBV heeft de verslaggevingsvoorschriften voor de grondexploitatie met ingang van 2016 gewijzigd. In deze jaarrekening is daar al zoveel mogelijk rekening mee gehouden. Een van de wijzigingen betreft een beperking in de mogelijkheid tot rentetoerekening aan de grondexploitatie. Dit leidt tot een nadeel in de begroting van de algemene dienst, en anderzijds tot een voordeel in de grondexploitatie. Het nadeel voor de algemene dienst is gemiddeld 600.000 per jaar voor de komende 10 jaar en als zodanig in de risicotabel opgenomen. Bij de behandeling van de jaarrekening wordt voorgesteld om het voordelige resultaat te bestemmen voor het opvangen van de rentenadelen van de grondexploitatie, daarom wordt dit risico als incidenteel risico benoemd en telt deze mee in de berekening van het statische weerstandsvermogen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 51
Grondexploitaties De risico s en het beleid ten aanzien van de grondexploitatie staan nader omschreven in de paragraaf Grondbeleid. De risico s betreffen vertraging van het project De Plantage met 2 jaar, hetgeen leidt tot een extra verlies van 1,4 miljoen. Voorts het risico van de uitgifte van agribusiness op Hondsgemet noord van 6 miljoen en het risico van rentestijging met 1% -2% oplopend van 3,9 tot 9 miljoen. De kans dat de risico s van vertraging en agribusiness zich voordoen, wordt als gemiddeld ingeschat. De kans op rentestijging wordt, gelet op de huidige financiële markt waarin ook langlopende leningen nog tegen een zeer laag rentepercentage kunnen worden afgesloten, klein geacht. Daarom wordt voor de bepaling van het weerstandsvermogen uitgegaan van het risico van een rentestijging met 1% tegen een gemiddelde kans dat dit risico zich daadwerkelijk voordoet. Bedrijfsvoering Taakstelling bedrijfsvoering Aan de ambtelijke organisatie is sinds 2011 een taakstelling op het pand Kuipershof 4 belegd om zodoende de lasten van dat gebouw vrij te spelen. Tot op heden is de taakstelling op een bedrag van 96.295,-- na gerealiseerd. De kans dat dit bedrag in 2016 en 2017 niet wordt gerealiseerd, schatten wij op gemiddeld omdat het gebouw naar verwachting niet volledig verhuurd wordt. Werkkostenregeling De fiscale maatregel Werkkostenregeling is vanaf 2015 van kracht. Voor 2015 waren de financiële gevolgen, in de zin van 80% eindheffing voor de werkgever, gering. Aangezien de uitgaven jaarlijks kunnen fluctueren, wordt het risico vooralsnog gewaardeerd op PM met een gemiddelde kans dat het risico zich voordoet. Frictiekosten samenwerking Bij intergemeentelijke samenwerking gaan de kosten doorgaans voor de baat uit. Op dit moment wordt onderzocht of de samenwerking BWB kan worden uitgebreid met andere bedrijfsvoeringstaken en worden de arbeidsvoorwaarden van Culemborg, Geldermalsen en Tiel geharmoniseerd. Afhankelijk van de uitkomsten van de businesscases is extra geld nodig voor implementatie. Harmonisatie van arbeidsvoorwaarden kan kostenverhogend werken, hetgeen op termijn door de samenwerking wordt terugverdiend. Het risico geldt voor 2016 en 2017 en wordt vooralsnog op PM gewaardeerd. 5. Weerstandscapaciteit Uitgegaan wordt van het vrij beschikbare deel van de algemene reserve, de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves. Algemene reserve De algemene reserve, zoals opgenomen in paragraaf 8 (reserves en voorzieningen) bedraagt eind 2015 (incl resultaatsbestemming) in totaal 12.476.000,-. Onbenutte belastingcapaciteit Voor de onbenutte OZB-belastingcapaciteit kan de zogenaamde artikel 12-norm gehanteerd worden. Hierbij dienen artikel 12-gemeenten voor het verkrijgen van toegang tot artikel 12 minimaal een opslag van 20% boven het werkelijke gewogen landelijk gemiddelde OZB-tarief te realiseren. Op basis van de Meicirculaire 2015 is deze norm voor 2016 0,1889%. De onbenutte capaciteit 2016 kan als volgt berekend worden: Berekening belastingcapaciteit OZB Bedragen x 1.000 Onderdeel Bedrag Berekende WOZ-waarde woningen 2.709.500 Berekende WOZ-waarde niet woningen gebruikers 556.000 Berekende WOZ-waarde niet woningen eigenaren 631.000 Totaal waarde *) 3.896.500 Artikel 12-norm 2016 0,1889% Maximale opbrengst 2016 o.b.v. artikel 12-norm 7.360 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 52
Geraamde opbrengsten - woonruimten 4.020 - niet-woonruimten 3.147 Totaalopbrengsten begroting 2016 7.167 Totaal Onbenutte belastingcapaciteit OZB 193 *) Hierbij is er vanuit gegaan dat de waardeontwikkeling in 2014 in Geldermalsen gelijk is aan de landelijke ontwikkeling, nl. respectievelijk + 0,6% voor woningen en -/- 1,8% voor de niet-woningen. Op basis van de hiervoor genoemde uitgangspunten ten aanzien van de waardeontwikkelingen in Geldermalsen, bedraagt voor 2016 het gemiddelde OZB-tarief 0,1839%. Tot aan het minimale toelatingskaartje van artikel 12 (0,1889%) is er nog een OZB-ruimte van 193.000,-- aanwezig. Overigens staat het een gemeente vrij om de tarieven boven de artikel 12-norm vast te stellen. Inzet bestemmingsreserve sociaal domein Voor de risico s in het sociaal domein is voor het onderdeel jeugd een bestemmingsreserve van 1.000.000,-- gevormd. Deze kan worden ingezet als structurele weerstandscapaciteit door het bedrag over 4 jaar te verdelen. Omgerekend komt dit neer op 250.000,-- per jaar. Stille reserves Van stille reserves is sprake als de marktwaarde van de bezittingen (activa) van de gemeente de boekwaarde daarvan overstijgt. Gemeenten kennen over het algemeen twee soorten stille reserves. Dit zijn stille reserves in materiële bezittingen en stille reserves in financiële bezittingen. De stille reserves bedragen ongeveer 30 miljoen. Een stille reserve is in het kader van weerstandscapaciteit echter alleen aan de orde wanneer activa niet duurzaam aan de bedrijfsuitoefening zijn verbonden. Het gaat dan voornamelijk om onroerende zaken die in eigendom zijn van de gemeente en niet meer benodigd zijn voor de bedrijfsuitoefening. Bij verkoop van een dergelijk object moet overigens wel rekening gehouden worden met het wegvallen van opbrengsten, bijvoorbeeld door verhuur of pacht. Daarom wordt voor dit onderdeel van de weerstandscapaciteit vooralsnog een bedrag geschat van 1 miljoen. Begrotingsruimte/bufferbedrag risicoanalyse Voor 2016 is het bufferbedrag bepaald op 1.311.700,--. Het begrotingssaldo voor 2016 is 1.891.303,--, zodat er voor 2016 sprake is van een incidenteel overschot van 579.603,-- ten opzichte van het gewenste bufferbedrag conform de risicoanalyse. Op basis van vorenstaande gegevens is de berekende weerstandscapaciteit als volgt: Statisch Dynamisch (incidenteel) (structureel) Totaal Begrotingsruimte 579.603 1.311.700 1.891.303 Algemene reserve 12.476.000 0 12.476.000 Onbenutte OZB-belastingcapaciteit 0 193.000 193.000 Inzet bestemmingsreserve Sociaal Domein, onderdeel jeugd, over 4 jaar, per jaar 250.000 250.000 Stille reserves 1.000.000-1.000.000 Totale weerstandscapaciteit 14.055.603 1.754.700 15.810.303 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 53
6. Risicobeheersing In de nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement is onder andere vastgelegd op welke manier de Gemeente Geldermalsen wil omgaan met risicobeheersing. Belangrijkste uitgangspunt voor risicobeheersing is risicobewustwording. Wanneer we niet weten welke risico s er zijn, kunnen we de risico s ook niet beheersen. In de organisatie zetten we al een aantal jaar in op bewustwording van de financiële risico s. Nu wordt meer aandacht gevraagd voor de niet-financiële risico s die met onze werkzaamheden of projecten samenhangen. Met name het management en medewerkers in de harde beheersector zijn zich bewust van mogelijke risico s en sturen hier ook op, maar de aandacht gaat uit naar medewerkers in de zachte of welzijnssector. Na risicobewustzijn zijn de belangrijkste instrumenten voor risicobeheersing: - de verplichte risicoparagraaf voor raadsvoorstellen; - projectmatig werken; - functiescheiding en interne controle; - het inkoopbeleid, met name de procedure van voorleggen van geplande opdrachten en gegunde opdrachten; - risico-inventarisatie en het opnemen van bufferbedragen in de begroting volgens de uitgangspunten van solide begroting; - Planning & Controlcyclus - toezichtsarrangementen Verbonden partijen (zie paragraaf 6). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 54
Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen Doel Verspreid over de programma s in de programmabegroting zijn alle taken van de gemeente Geldermalsen omschreven. Eén ervan is de zorg voor alle kapitaalgoederen in eigendom van de gemeente Geldermalsen. Deze kapitaalgoederen worden beheerd en onderhouden door de gemeente. Hiervoor zijn, afhankelijk van de situatie, kleine tot grote investeringen nodig. Al deze investeringen zijn geraamd in de productenraming, of worden bekostigd vanuit een voorziening. De uitgangspunten en randvoorwaarden worden per product door middel van een visie of beleidsplan vastgesteld. Voorbeelden hiervan zijn het Verbreed Gemeentelijk RioleringsbeleidsPlan (vgrp) en de Beleidsvisie Begraafplaatsen. De hieruit volgende taken worden in de meerjarige uitvoeringsprogramma s omschreven, de zogenaamde beheerplannen, die de basis vormen voor de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen. De benodigde financiële middelen voor deze beheerplannen zijn grotendeels afhankelijk van het gewenste onderhoudsniveau. Per beheerdiscipline wordt ingegaan op: het betreffende beheerplan; het te onderhouden areaal; het aangehouden kwaliteitsniveau; op hoofdlijnen, de uitgevoerde werkzaamheden/projecten in 2015, incl. budget en kosten, daarbij moet de opmerking gemaakt worden dat de vermelde budgetten door tussentijdse bijstellingen (begrotingswijzingen a.d.h.v. Bloesem-/Oogstrapportage) af kunnen wijken van de oorspronkelijke budgetten uit de Programmabegroting 2015; mogelijke relaties met andere beheerdisciplines, of overige ontwikkelingen. Wat het onderhoudsniveau betreft, kan in zijn algemeenheid gesteld worden dat ingestoken is op een sober, doelmatig en planmatig beheer. Vertaald naar de (landelijk gehanteerde) CROW kwalificaties betekent dit dat voor de meeste beheerplannen kwaliteit C wordt aangehouden. De CROW kwaliteitsnormen lopen van A+ (heel netjes) tot en met D (extensief onderhoud). Niveau B geldt als standaard/basis niveau. Uitzonderingen hierop zijn bijvoorbeeld gebieden waar extra aandacht gewenst is, zoals bijvoorbeeld de begraafplaatsen. Daarentegen zijn voor andere beheerdisciplines bewust (om financiële redenen) keuzes gemaakt om het beheer niet vanuit een vastgesteld beheerplan uit te voeren, maar onderhoud op ad hoc basis toe te passen, zoals bijvoorbeeld bij de wegbermen, het wegmeubilair en wegbelijning. Vanaf 2008 is een flink aantal beheerplannen geactualiseerd, of opnieuw opgesteld. Bij de vaststelling van de beheerplannen is een termijn van vier tot vijf jaar aangehouden voor de eerstvolgende herziening, Omdat in een korte tijd vele plannen zijn vastgesteld, betekent dit ook dat de herzieningen wederom in een korte periode opgesteld zouden moeten worden. Zowel voor de bestuurlijke besluitvorming als de ambtelijke voorbereiding is dat geen gewenste situatie. Daarom is gekeken in hoeverre de huidige beheerplannen nog actueel zijn en in hoeverre de aangehouden periode van vier jaar verlengd kan worden. Voor een aantal plannen bleek dit mogelijk en is een nieuwe geldigheidsdatum vastgesteld. In 2015 is het beheerplan schoonhouden van verhardingen herzien en door de Raad vastgesteld. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 55
Begraafplaatsen Beleidskader Beheerplan Begraafplaatsen 2010-2013. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot: Gemeenteraad 22 december 2009 december 2016 (looptijd verlengd) Wet op de Lijkbezorging Inspectierichtlijn Lijkbezorging Beheersverordening Begraafplaatsen Verordening Lijkbezorgingsrechten Nadere regels begraafplaatsen Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. Begraafplaatsen beheren op kwaliteitsniveau intensief (= kwaliteitsniveau A+ van het CROW). 2. Zorgen voor voldoende begraafcapaciteit tot 2050 (mede door middel van ruimen van graven). 3. Uitvoeren éénmalige maatregelen (vervangen grafnummerbordjes, verbeteren toegankelijkheid paden e.d.). Areaal 10 begraafplaatsen circa 6.000 graven, urnenmuren/-zuilen, 731 bomen 2,7 hectare beplanting 1,8 hectare gras 2,3 hectare (grind)paden/verharding 21 banken 28 afvalbakken 111 m1 plantsoenhekwerken 10 informatieborden 10 baarhuisjes en 16 poorten/toegangshekken Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan begraafplaatsen Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 132.672 216.465 Investeringen 35.592 24.531 Advies en onderzoek 0 0 Exploitatie 29.228 27.958 Uren 490.836 490.836 Totaal 688.328 759.790 Toelichting uitgevoerd onderhoud/projecten Om de begraafplaatsen op het gewenste kwaliteitsniveau te brengen en te houden zijn in 2015, naast het reguliere (meer)jaarlijkse onderhoudswerk, onder meer de volgende activiteiten uitgevoerd: Verzorgen 103 begrafenissen, incl. delven graven; Verzenden aanslagen voor algemeen onderhoud begraafplaatsen aan rechthebbenden. Controleren grafnummertekeningen en actualiseren/plastificeren tekeningen infokasten; Gedeeltelijke implementatie digitale koppeling begraafplaatsadministratie en grafnummertekening; Ruimen graven (286 st) op de begraafplaatsen Geldermalsen, Meteren, Buurmalsen, Deil en Beesd; Voorbereiding ruimen graven begraafplaatsen Geldermalsen, Buurmalsen, Deil en Meteren; (totaal 101 graven, uitvoering ruiming eind 2016); Administratieve voorbereiding ruimen graven 2017; Vervangen grafnummerbordjes (circa 5000); Bodemverbetering toepassen bij begrafenissen; Renovatie van hagen/groeninrichting; Aanleg paden nieuwe gedeelte begraafplaats Deil; Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 56
VTA controle en uitvoering snoeiwerk (monumentale) bomen; Actualiseren beleid en beheerplan (vaststelling mei 2016). Toelichting significante verschillen Voor 2015 is een bedrag van 688.328,- begroot. De werkelijke kosten bedragen 759.790,-. De overschrijding wordt veroorzaakt doordat er eenmalig meer graven zijn geruimd om in voldoende capaciteit te blijven voorzien. In de begroting voor het jaar 2015 was dat niet opgenomen, maar er was wel rekening mee gehouden in het beheerplan ( gespaard uit voorgaande jaren.) en de actualisatie van het beleid- en beheerplan begraafplaatsen in 2015 is uitgevoerd. Hiervoor wordt in het nieuwe beheerplan, net zoals in de andere beheerplannen reeds gebeurd is, een apart bedrag voor opgenomen Relatie met andere beheerplannen Bomenbeheerplan 2012-2016, Groenbeheerplan 2010-2013, Landschapsontwikkelingsplan, Wegenbeheerplan, G.R.P., O.V.L., Mobiliteitsplan Geldermalsen 2020, beheerplan Watergangen en beheerplan Hekwerken. Voor een efficiënte bedrijfsvoering is de Duurzame onkruidbestrijding op verharding (DOB) gekoppeld aan het bestek Vegen van wegen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 57
Bomenbeheerplan Beleidskader Bomenbeheerplan 2012-2016. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad 20 december 2011 2018 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. Zorgdragen voor een goed, veilig en verantwoord bomenbestand. 2. Uitvoeren Visual Tree Assessment (VTA-controle). 3. Vervangen bomen bij wegreconstructie (indien noodzakelijk). 4. Reductie bomenbestand. 5. Kappen bomen kapvergunningvrij voor gemeente en particulieren met uitzondering van bomen op Lijst bomen met bijzondere waarde. Areaal 21.416 bomen Uitgevoerde activiteiten en kosten Bomenbeheerplan Omschrijving: Budget Kosten Onderhoud 159.544 124.885 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 0 0 Exploitatie 0 0 Uren 330.930 330.930 Totaal 490.474 455.815 Toelichting uitgevoerde onderhoud/projecten In 2015 is het jaarlijks- en meerjarenonderhoud volgens het Bomenbeheerplan uitgevoerd. Hiervoor was (inclusief de VTA controle), een bedrag begroot van 490.474,--. De werkelijke kosten bedragen 455.815,--. Een deel van het snoeiwerk is in verband met andere prioriteiten doorgeschoven en uitgevoerd in februari en maart 2016. De kosten hiervan bedragen 35.000,--. Voor het regulier snoeien van bomen zijn concrete cyclische (meerjaren)plannen opgesteld waarvan de cyclus voor 2015 is uitgevoerd door de Bomenploeg en een deel een aannemer. Tussen april en juli 2015 is de VTA-controle (visuele boomcontrole) voor alle bomen uitgevoerd. Naar aanleiding hiervan zijn een groot aantal onderhoudsmaatregelen en vervolgacties uitgevoerd (zoals controle attentiebomen, nader onderzoek, voorbereiden en uitvoering maatregelen bij risico bomen e.d.). De leilinden zijn twee keer per jaar geschoren of één keer per jaar geknipt (afhankelijk van de locatie). 450 knotwilgen zijn door Lander geknot (circa 33% van het knotbomenareaal). De Stichting Hoogstamfruit heeft op 2 locaties de fruitbomen gesnoeid. Voor circa 1500 bomen in het buitengebied is een snoeibestek opgesteld (uitvoering febr/mrt 2016). Voor het onderhoud van de bomen in het buitengebied wordt begin 2016 een onderhoudsplan opgesteld voor de komende jaren. Bij de weg/rioolreconstructie van de volgende wegen zijn de bomen (gedeeltelijk) vervangen: - Wethouder Van Bremenweg in Beesd: rooien bomen (herplant najaar 2016). - Wilhelminiastraat/Bredestraat in Meteren: voorbereiding en uitvoering. - Herinrichting rotonde Rijksstraatweg/Kennedylaan. Toelichting significante verschillen Naar aanleiding van de gegevens uit de VTA controle is in het najaar van 2015 een snoeibestek voor een deel van de bomen in het buitengebied opgesteld. Deze werkzaamheden zijn in februari/maart 2016 uitgevoerd en zijn gereserveerd binnen de bestemmingsreserve. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 58
Relatie met andere beheerplannen Groenbeheerplan 2010-2013, Beheerplan begraafplaatsen 2010-2013, Landschapsontwikkelingsplan, Wegenbeheerplan, GRP, Openbare verlichting, Mobiliteitsplan Geldermalsen 2020 en beheerplan Hekwerken. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 59
Groenbeheerplan Beleidskader Groenbeheerplan 2010-2014. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad 22 december 2009 2017 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. Het openbaar groen wordt in drie kwaliteitsniveaus beheerd en bestaat uit dagelijks- en meerjarenbeheer: intensief (= kwaliteitsniveau A) : centra van de kernen standaard (= kwaliteitsniveau B, hagen en gras) : woonwijken (= kwaliteitsniveau C, onkruidbestrijding) extensief (= kwaliteitsniveau D) : buitengebied 2. Beheerplan is op diverse onderdelen bijgesteld naar aanleiding van de bezuinigingen. 3. Groenrenovaties worden zoveel mogelijk gekoppeld aan wegreconstructies. Bij groenrenovatie wordt kritisch gekeken naar efficiëntie van het beheer en eventuele passende mogelijkheden tot omvorming naar goedkopere beheergroepen. Areaal 33,9 hectare beplanting/hagen 171 hectare gras 262 banken 368 afvalbakken Uitgevoerde activiteiten en kosten Groenbeheerplan Omschrijving: Budget Kosten Onderhoud 496.512 468.978 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 4.840 4.840 Exploitatie 10.685 4.143 Uren 1.041.677 1.042.434 Totaal 1.553.714 1.520.395 Toelichting uitgevoerd onderhoud/projecten In 2015 is het reguliere- en meerjarenonderhoud van de groenvoorziening uitgevoerd, volgens het groenbeheerplan, door de buitendienst, aannemers en werkvoorzieningsschap Lander. De onkruidbestrijding in de beplanting is mechanisch uitgevoerd (met uitzondering van enkele probleemlocaties, hier is chemisch onderhouden). Het groen en de verharding in de wijk Kalenberg te Meteren zijn vanaf de aanleg op duurzame wijze onderhouden (groen schoffelen en de verharding door borstelen en branden). Het gras binnen de bebouwde kom is vierentwintig of vijf keer gemaaid (afhankelijk van de locatie). De bermen langs de buitenwegen zijn twee keer gemaaid, waarbij het gras is blijven liggen. De banken en afvalbakken zijn volgens het beheerplan onderhouden. De afvalbakken op specifieke locaties, zoals centra, hotspots en zwemplassen zijn, indien nodig en bij mooi weer vaker geleegd. De hondenuitlaatstroken zijn in het groeiseizoen wekelijks gemaaid en buiten het groeiseizoen incidenteel gezogen. Participatie inwoners en derden - Op tweeëntwintig locaties hebben bewoners het openbare groen op (gedeeltelijk) straatniveau onderhouden op basis van een Groen Doen verklaring. - Helicon opleidingen heeft het beheer van de Heemtuin (gedeeltelijk) uitgevoerd met leerlingen. - Stichting Hoogstamfruit heeft met vrijwilligers en scouting diverse hoogstamfruitbomen gesnoeid. - De midden eilanden van de rotonden zijn door lokale groenbedrijven onderhouden op basis van sponsoring. Als tegenprestatie zijn reclameborden geplaatst op de rotonden. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 60
Het renoveren van versleten groen is zoveel mogelijk gecombineerd met wegreconstructies en andere projecten. Bij de renovatie zijn mogelijkheden benut om het groen zo efficiënt mogelijk in te richten en te onderhouden. In 2015 zijn o.a. de volgende groenrenovaties/projecten uitgevoerd: - Aanplant bomen en beplanting Rijksstraatweg/Centrum/Lingeplein/Plantage; - Renovatie midden eiland Rotonde Rijksstraatweg/Kennedylaan; - aanleg groenvoorziening De Pluk; - Groenrenovaties in diverse kernen. Toelichting significante verschillen Voor een aantal, nog uit te voeren, projecten is totaal een bedrag van 33.000,- gereserveerd binnen de post renovatie groenvoorziening. Het betreft onder andere het onderdeel groen bij de reconstructie Wilhelminastraat, revitalisering Homburg, Lohmanlaan/Rijksstraatweg, speeltuin Wonninkstraat. Deze projecten worden in 2016 uitgevoerd. Relatie met andere beheerplannen Bomenbeheerplan 2012-2016, beheerplan Begraafplaatsen 2010-2013, Landschapsontwikkelingsplan, Wegenbeheerplan, GRP, Openbare verlichting, Mobiliteitsplan Geldermalsen 2020, beheerplan Watergangen en beheerplan Hekwerken. Voor een efficiënte bedrijfsvoering is de Duurzame onkruidbestrijding op verharding (DOB) gekoppeld aan het bestek Vegen van wegen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 61
Watergangen Beleidskader Beheerplan watergangen 2013-2017. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad 30 januari 2013 2017 - Keur van Waterschap Rivierenland Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. Beheren en onderhouden van gemeentelijke watergangen en vijvers, zodat voldaan wordt aan de Keur van Waterschap Rivierenland. 2. Afvoeren en verwerken van slootvuil uit A-watergangen. 3. Inventariseren en onderhouden duikers. Areaal 195 km watergangen 14.300 m2 vijvers 1.572 duikers, totale lengte circa 9.432m1 (peildatum juli 2015). Uitgevoerde activiteiten en kosten Watergangen Omschrijving: Budget Kosten Onderhoudskosten 116.240 112.633 Investeringen 0 0 Advies en Onderzoek 0 0 Exploitatie 0 0 Uren 26.356 26.356 Totaal 142.596 138.989 Toelichting uitgevoerd onderhoud/projecten De watergangen zijn in oktober uitgemaaid conform de Keur van het waterschap. Het slootvuil is grotendeels afgevoerd. Waar mogelijk is het slootvuil in de berm verspreid, of aan de overzijde neergezet (circa 7% van het areaal). Op een aantal locaties is overhangend hout van struiken verwijderd. De vijvers en watergangen in de woonwijken zijn in juni en oktober schoongemaakt. In diverse kernen zijn incidenteel duikers schoongemaakt. De duikers zijn in het voorjaar van 2015 geïnventariseerd. Het structurele onderhoudsschema voor het schoonmaken van de duikers (voornamelijk in het buitengebied) wordt in 2016 opgesteld en wordt afgestemd op het baggeren van de watergangen. Toelichting significante verschillen n.v.t. Relatie met andere beheerplannen Groenbeheerplan 2010-2013, Bomenbeheerplan 2012-2016, beheerplan Begraafplaatsen 2010-2013, Landschapsontwikkelingsplan, Wegenbeheerplan, GRP en beheerplan Hekwerken. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 62
Wegbeheer Beleidskader Wegenbeheerplan 2015-2019. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad 1 juli 2014 2019 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. In het beheerplan Wegen 2015-2019 is bepaald dat de wegen op niveau C worden onderhouden. 2. In het aanvullende onderzoek hoger kwaliteitsniveau beheer wegen in relatie tot het beschikbare budget is in beeld gebracht wat de consequenties zijn voor het onderhouden op niveau B. 3. Vanaf 2016 is aanvullend budget beschikbaar om conform dit onderzoek de wegen te onderhouden op kwaliteitsniveau B. Omdat de budgetten zijn bijgesteld worden ook de planning van de maatregelen in het beheerplan bijgesteld. 4. Er worden reconstructies/rehabilitaties uitgevoerd aan de wegverhardingen. Dit gebeurt op wegen waar overlagen en herstraten niet meer als maatregel kan worden uitgevoerd. 5. Het accent voor groot onderhoud ligt bij asfaltwegen om kapitaalvernietiging te voorkomen. 6. Er vindt minder groot onderhoud aan elementverhardingen plaats. 7. Voor onderhoud aan elementverhardingen is extra budget voor klein onderhoud beschikbaar. 8. Onderhoud aan bermverhardingen wordt adhoc gecontinueerd. Het wegbeheer wordt daarbij uitgevoerd conform de bezuinigingsmaatregelen die in het beheerplan zijn doorgevoerd: Uitvoeren oppervlaktebehandeling minimaliseren onderhoud inritten geen kleinschalige werk uitstellen reconstructies en rehabilitaties minimaliseren van nieuwe materialen (elementen) geen rode deklagen op vrijliggende fietspaden brugdekken uitstellen planjaar 2019 Areaal 234 km rijbaan - asfaltverharding 71 km rijbaan - elementenverharding 27 km fietspad - asfaltverharding 6 km fietspad - elementenverharding 20 km halfverharding Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Wegen 2015-2019, planjaar 2015 Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 1.867.224 1.496.257 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 53.228 11.937 Exploitatie 18.724 23.158 Uren 407.862 403.837 Totaal 2.352.038 1.935.190 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 63
Toelichting uitgevoerde onderhoudsprojecten In 2015 zijn onder andere de volgende reconstructies/ groot onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Groot onderhoud Rijksstraatweg tussen de Kennedylaan en de rotonde N327, de werkzaamheden zijn afgestemd met de projecten Centrumplan en de rotonde bij de Pluk. Voorbereiding Groot onderhoud Willem de Zwijgerlaan Geldermalsen Herstraten diverse wegen in Tricht. Naast de werkzaamheden uit het beheerplan wegen zijn enkele grootschalige (wegen)projecten uitgevoerd/opgestart. Dit zijn multidisciplinaire projecten (wegen, riolering, groen, stedenbouwkundig). Voor deze projecten is een apart krediet beschikbaar gesteld. Reconstructie Rijksstraatweg tussen de Perenrotonde en de Bredestraat inclusief de aanleg van de rotonde bij de Pluk; Centrumgebied Geldermalsen (afronding werkzaamheden); Wilhelminastraat Meteren In de hele gemeente zijn verder klein onderhoud werkzaamheden uitgevoerd aan asfalt en elementen. Er zijn werkzaamheden doorgeschoven die na de winter opgepakt worden. Toelichting significante verschillen Er is in 2015 minder uitgegeven omdat nog niet alle projecten gerealiseerd zijn. Er zijn asfaltwerkzaamheden doorgeschoven zoals onderhoud aan de Plettenburglaan (schades in de asfalt, rondom rioolputten). Ook worden na de winter herstelwerkzaamheden uitgevoerd aan de Langendijk (duurzame halfverharding). Ten aanzien van onderhoud aan elementen zijn er nog enkele uit te voeren deelopdrachten en is er nog kleinschalig onderhoud aan elementen uit 2015 wat in 2016 wordt afgerond en/of uitgevoerd. Dit zijn onder andere werkzaamheden in Buurmalsen, Meteren, Rhenoy en Geldermalsen zuid. Relatie met andere beheerplannen GRP, Watersysteem, beheerplan Watergangen, beheerplan Kunstwerken en beheerplan Groen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 64
Watersysteem Beleidskader 1. Stedelijk Waterplan 2009-2015. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad december 2009 2015 Gemeenteraad maart 2016 maart 2017 (uitstel met 1 jaar) 2. Gemeentelijk Rioleringsbeleidsplan (vgrp) 2014-2018 (uit te voeren maatregelen) Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad mei 2013 2018 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten Water op orde t.a.v. de waterkwaliteit en de waterberging is de doelstelling. Dit willen we bereiken door het uitvoeren van maatregelen in het watersysteem en in/aan de riolering. Oorspronkelijk is er naar gestreefd de maatregelen in 2015 uitgevoerd te hebben. Dat is echter te ambitieus gebleken. De nog te nemen maatregelen vallen thans binnen de planperiode van het vgrp 2014-2018. Areaal N.v.t. Uitgevoerde activiteiten en kosten Watersysteem Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 30.000 31.805 Investeringen 246.850 118.377 Advies en onderzoek 50.560 24.246 Exploitatie 0 0 Uren 40.260 40.260 Totaal 367.670 214.688 Toelichting uitgevoerde werkzaamheden In 2015 zijn enkele kleinschalige werken ter verbetering van waterafvoer uitgevoerd. Hiermee is beoogd om de kans op wateroverlast te verkleinen. Daarnaast is er uitvoering gegeven aan een waterplanmaatregel (afkoppelen van de Langstraat in Tricht). Door het waterschap zijn, na het beschikbaar hebben van de resultaten van de in 2013 uitgevoerde herberekeningen van de water(bergings)opgaven, in 2014 watersysteemanalyses voor de diverse kernen uitgevoerd. Met behulp van deze analyses wordt, samen met de gemeente, bepaald wat de best haalbare/meest kosteneffectieve maatregel is om aan de berekende water(bergings)opgave van een kern te voldoen. Op dit moment worden voorbereidingen getroffen om in een aantal kernen (Beesd, Acquoy, Buurmalsen, Tricht, Deil en Rumpt) uitvoering te geven aan de waterbergingsopgaven en/of optimalisering van de watersystemen. Vanwege de omvang van de, bij hevige regen, in Tricht voorkomende wateroverlast is voor de kern Tricht een nieuw Basisrioleringsplan (BRP) in 2015 opgesteld. Het waterschap moet nog instemmen met dit BRP. In 2015 is een onderzoek gestart naar de oorzaak van de wateroverlastproblematiek. De resultaten van dit onderzoek zijn inmiddels bekend. Maatregelen ter beperking van de kans op wateroverlast zijn in het BRP opgenomen en worden de komende jaren gefaseerd uitgevoerd. De waterkwaliteit- en waterafvoermaatregelen in Meteren zijn onderdeel gaan uitmaken van het integrale rioleringsproject dat voor Meteren wordt opgesteld. De uitvoering is eind 2015 gestart en in uitvoering. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 65
De waterafvoermaatregel in Enspijk is onderdeel gaan uitmaken van het integrale (verkeers)project (Duurzaam Enspijk) waarmee de openbare ruimte in Enspijk wordt verbeterd. De uitvoering van de met deze maatregelen samenhangende werken zijn in 2015 uitgevoerd. Ook in 2015 hebben de opgetreden wateroverlastsituaties veel ambtelijke capaciteit gevergd. Bij de planning van de werkzaamheden is vervolgens de hoogste prioriteit gegeven aan de noodzakelijke bijdragen/input aan de diverse integrale projecten bijv. Nieuwsteeg en Bulkstraat te Tricht, Zijtak te Buurmalsen en Laageindseweg te Gellicum. In het kader van stedelijk wateroverdracht aan het waterschap wordt de Lange Akker / Gerdina s hof onderhoudsvriendelijker ingericht. In 2015 zijn hiervoor de voorbereidende werkzaamheden getroffen, begin 2016 wordt hier uitvoering aan gegeven. Toelichting significante verschillen - Lange Akker / Gerdina s hof zijn in 2015 voorbereidingskosten gemaakt. Uitvoeringskosten volgen in 2016. - Gereserveerde budget voor waterkwaliteit maatregelen betreffen meerdere maatregelen. In de Langstraat te Tricht is één van de maatregelen uitgevoerd. Andere maatregelen worden later uitgevoerd. Waterplan 2009-2015 met één jaar verlengd In de raad van maart 2016 is het waterplan middels een amendement met één jaar verlengd. Jaarlijks wordt de voortgang en uitgevoerde projecten uit het waterplan geëvalueerd. Met actualisering van het GRP in 2018 is het de bedoeling om het waterplan in het GRP op te nemen. Relatie met andere beheerplannen Gemeentelijk Rioleringsplan, beheerplan Watergangen, Groenbeheerplan 2010-2013, Landschapsontwikkelingsplan. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 66
Waterketen Beleidskader Gemeentelijk Rioleringsbeleidsplan (vgrp) 2014-2018. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad mei 2013 2018 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten In 2013 is het nieuw gemeentelijk rioleringsbeleidsplan (VGRP) voor de planperiode 2013-2018 opgesteld en vastgesteld door de Raad. In dit plan zijn de watertaken op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau verankerd en de zorgplichten hemel- en grondwater verder ingekleurd. Verder zijn de besparingsresultaten van de regionale samenwerking in beeld gebracht en de mogelijkheden van meer duurzame financiering verkend. De totale opzet van het VGRP met betrekking tot beheer, plannen, ontwikkelingen, financieringswijze zijn de basis voor de hoogte van de rioolheffing. Uitgangshoofdpunten zijn: 1. Het zorgen voor voldoende afvoercapaciteit van de riolering; 2. Het beperken van de vuilemissie bij overstorten; 3. Voldoen aan de eisen en normen vanuit de wet Milieubeheer en hiermee de nauwe relatie met het Waterschap Rivierenland. Areaal 10.884 kolken 148 km vrijvervalriolering 56 km drukriolering 331drukrioolgemalen 36 riooloverstorten 19 rioolgemalen 372 individuele behandeling afvalwater units (IBA) 8 Bergbezinkvoorzieningen Uitgevoerde activiteiten en kosten Waterketen Omschrijving Budget Kosten Beheer en Onderhoud 2.005.655 1.509.380 Investeringen 1.357.668 600.610 Advies en onderzoek 120.071 40.705 Exploitatie 600.597 600.597 Uren 437.323 433.817 Totaal 4.521.314 3.185.109 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 67
Uitgevoerde activiteiten en kosten. In 2015 is jaarlijks terugkerend onderhoud gepleegd aan het totale areaal riolering. Het areaal betreft vrijvervalriolering, IBA s, gemalen, drukriolering, kolken, overstorten, reinigen kolken, bergbezinkbasins. De volgende projecten zijn gerealiseerd en of in voorbereiding en uitvoering: - Project Wilhelminastraat en zijstraten Meteren; vervangen vrijvervalriolering, verlengen persleiding waterschap tot aan het gemaal, aanleg regenwaterriool, reconstructie weg, groen en verkeersmaatregelen. In uitvoering - Project renovatie gemaal Oranje Nassaustraat Geldermalsen. Afgerond. - Afkoppelen regenwater van het gemengd stelsel Achter t Veer Geldermalsen. Afgerond. - Koppelen enkele bemalingsgebieden in Kern Geldermalsen en Beesd. Afgerond. - Project Zijtak Buurmalsen: realiseren onderbemalingsgebied en afkoppelen regenwater van het gemengd stelsel. In voorbereiding. - Reinigen en inspecteren vrijvervalriolering: Er is 15km riolering gereinigd en geïnspecteerd en een maatregelenplan opgesteld. Afgerond. Toelichting uitgevoerde grootschalige projecten Voor het project renovatie gemaal Oranje Nassaustraat is extra krediet aangevraagd. Het extra budget is binnen het GRP gevonden. Na aanbesteding is uiteindelijk het voormalig beschikbare budget nagenoeg voldoende geweest. Het resterende extra krediet blijft binnen het GRP. Toelichting significante verschillen Onderhoud: De onderhoudskosten binnen het GRP zijn lager uitgevallen dan geraamd. De inzet IBA budget om een optimalisatieslag te maken i.v.m. een aantal slecht functionerende IBA s is tot heden nog niet nodig geweest. Het beheer en onderhoud van de IBA s ligt vanaf 2014 bij het waterschap. Het beheer kolken is een stuk hoger uitgevallen dan geraamd. Oorzaak is de met oud en nieuw opgeblazen kolken welke lopende het jaar inzichtelijk werden. Investeringen: De kosten van de investeringen zijn lager uitgevallen. Dit komt door de lagere kosten binnen de GREX. Ook zijn diverse projecten in 2015 gestart met uitvoering welke doorlopen in 2016. Advies en onderzoek: In 2015 is minder inhuur aangevraagd. De geraamde kosten in het GRP vallen hiermee gunstig uit. Relatie met andere beheerplannen Beheerplan Wegen, Watersysteem, beheerplan Watergangen, beheerplan Groen en beheerplan Gemeentelijke Gebouwen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 68
Kunstwerken Beleidskader Beleids-/beheerplan Kunstwerken 2011-2014. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juni 2010 2017 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten De kunstwerken worden beheerd op niveau B. Hierbij hebben veiligheid en functionaliteit prioriteit boven esthetica. Areaal Betonnen brug 24 Houten brug 4 Stalen brug 2 Duiker(brug) 1 Steiger 6 (Talud)trap 6 Stuw 2 Keerwand 1 Damwand 2 Totaal 48 Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Kunstwerken, planjaar 2015 Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 30.150 136.649 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 8.230 14.444 Exploitatie 0 0 Uren 13.393 13.578 Totaal 51.773 164.671 Toelichting uitgevoerde grootschalige projecten In 2015 zijn werkzaamheden uitgevoerd in één bestek waarbij maatregelen van meerdere jaren (2011 t/m 2015) zijn gebundeld. Deze werkzaamheden hebben over velen kunstwerken (o.a. Blauwe huisbrug in Beesd en voetgangersbruggen in Meteren) plaatsgevonden en bestonden uit o.a. uit de volgende onderdelen: Betonreparaties Betonconservering Leuningwerk Schilderwerk Herstelwerkzaamheden aan brugdekken, schampkanten en landhoofden. Oppervlaktebehandelingen Etc. Toelichting significante verschillen In 2015 zijn in één bestek een groot aantal werkzaamheden uitgevoerd van meerdere planjaren (2011 t/m 2015). Voor het budget voor dit bestek zijn de onderhoudsbudgetten van de betreffende planjaren bij elkaar gevoegd. Ten gevolge van dit bestek zijn een aantal aanvullende werkzaamheden aan het licht gekomen, die na de winter van 15/16 nog uitgevoerd moeten worden. Nadat deze werkzaamheden zijn uitgevoerd blijft er per saldo 19.000,-- over (onvoorzien/wensen maatschappij/adviezen derden en verkeersmaatregelen). Dit betreft een incidenteel voordeel. Relatie met andere beheerplannen Beheerplan wegen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 69
Beschoeiingen Beleidskader Beleids- en beheerplan Beschoeiingen 2010-2014. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juni 2010 2018 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. Te vervangen, of nieuw te plaatsen beschoeiingen worden uitgevoerd op kwaliteitsniveau B; 2. Voor beschoeiingen binnen de bebouwde kom, die in het zicht geplaatst zijn, kán kwaliteitsniveau A worden toegepast; 3. Het toepassen van natuurvriendelijke oevers wordt per geval beoordeeld; 4. Geen beschoeiingen beheren, of plaatsen in het buitengebied. Areaal 6.336 meter beschoeiing. Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Beschoeiingen Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 36.678 1.500 Investeringen 0 Advies en onderzoek 3.304 2.750 Exploitatie 0 Uren 4.758 4.758 Totaal 45.040 9.008 Toelichting uitgevoerde grootschalige projecten Langs de Kennedylaan en op de Zwarte Kamp worden beschoeiingen vervangen. Vanaf maart 2015 heeft de verantwoordelijke projectleider een andere functie aanvaard waardoor de activiteiten aangaande beschoeiingen bewust minder prioriteit hebben gekregen. Op 1 juli 2015 is een nieuwe projectleider aangesteld die met de voorbereiding van deze werkzaamheden eind 2015 is gestart. Toelichting significante verschillen De uitvoering voor de Zwarte Kamp en de Kennedylaan was eigenlijk in 2015 gepland maar wordt pas in 2016 uitgevoerd. Conform beleidsplan is er klachten en meldingen gestuurd onderhoud uitgevoerd. In dat kader is er budget gereserveerd om bij te dragen in de kosten voor de beschoeiing langs de Banweg na een melding van het waterschap. Deze watergang is van het waterschap. Het waterschap is echter van mening dat vervanging noodzakelijk is als gevolg van het verkeer op de Banweg. Het standpunt van de gemeente is gecommuniceerd naar het waterschap. Het waterschap heeft in okt. 2015 aangegeven zich te beraden en in de toekomst met een reactie te komen. Relatie met andere beheerplannen Beheerplan Watergangen en Groenbeheerplan 2010-2013. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 70
Openbare verlichting Beleidskader Beleids- en beheerplan OVL 2010-2014 Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juni 2010 2016 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten 1. In de planperiode worden geen armaturen vervangen; 2. In de planperiode worden geen masten planmatig vervangen. Er worden stabiliteitsmetingen verricht op basis waarvan de uitval wordt vervangen; 3. Er worden planmatig lampen vervangen (remplace); 4. Storingen aan de ov-installatie worden verholpen; 5. Er wordt preventief en curatief beheer aan de OV-installatie uitgevoerd; 6. In de planperiode wordt een viertal pilot proeven uitgevoerd (dimmen, minder OVL in het buitengebied en toets t.a.v. huidig verlichtingsniveau). Deze proeven kunnen aanleiding zijn voor beleidswijzigingen; 7. Verzoeken om extra openbare verlichting kunnen uitsluitend worden gehonoreerd, indien de verkeersveiligheid in het geding is en daarvoor extra middelen beschikbaar worden gesteld. Areaal 5.819 masten 6.230 lampen 6.020 armaturen Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan OVL Omschrijving Budget Kosten Beheer & onderhoud 72.361 68.871 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 23.965 8.941 Exploitatie 141.000 122.098 Uren 58.070 56.350 Totaal 295.396 256.260 Toelichting uitgevoerd onderhoud/werkzaamheden het onderhoud zich in 2015, conform het beheerplan, beperkt tot remplaceren, correctief onderhoud uitvoeren, afhandeling van schades en meldingen. Daarnaast is er onderzoek uitgevoerd naar scheefstand en de stabiliteit van de lichtmasten. De meest risicovolle lichtmasten zijn vervangen. In 2015 is gestart met het opstellen van een nieuw beheerplan (t.b.v. raad mei 2016). Daaruit is gebleken dat er de komende jaren behoefte is aan grootschalige vervanging van armaturen en in iets minder mate van masten. Het uitvoeringsplan met daarin aangegeven waar, wat en wanneer vervangen moet worden, wordt opgesteld als bekend is welke budget beschikbaar wordt gesteld. Toelichting significante verschillen Geldermalsen heeft voor wat betreft de openbare verlichting nog niet de beschikking over slimme meters. Dit betekent dat we zelf verantwoordelijk zijn voor de opname van meterstanden, waarna deze verrekend worden door de energieleverancier (Greenchoice). Echter, omdat de gemeente niet geautoriseerd is voor de toegang tot de elektriciteitsmeters, is met de netbeheerder (Liander) afgesproken dat Liander vanaf 2015 (vóór april) de meterstanden opneemt en deze verzamelt in een landelijke database. Deze database is wel toegankelijk voor Greenchoiche maar niet voor de gemeente. Op basis van de huidige voorschotten, die gecorrigeerd zijn naar de laatste meterstanden, wordt er een incidenteel voordeel ingeschat van 18.902 over 2015. Omdat het werkelijke verbruik over 2015 óók gebaseerd wordt op meterstanden die vóór april 2016 worden opgenomen, kan de eindafrekening anders uitwijzen. Het voordeel is daarom (nog) niet als structureel voordeel aan te merken Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 71
Relatie met andere beheerplannen GRP, Groenbeheerplan 2010-2013, Bomenbeheerplan 2012-2016, Beheerplan wegen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 72
Baggeren Beleidskader Baggerplan 2015-2029. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juli 2014 2014 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten Door cyclisch baggeren (1x per 15 jaar) voorkomen dat de baggersituatie in de gemeentelijke watergangen onacceptabel wordt; Daarmee tevens voldoen aan de eisen van de Keur van Waterschap Rivierenland. Areaal Te baggeren watergangen 199 km (incl. vijvers in m1). Hiervan ligt 191 km in landelijk gebied en 8 km ligt binnen de dorpskernen Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Baggeren Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 209.500 10.534 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 22.500 34.540 Exploitatie 3.850 3.850 Uren 19.672 19.672 Totaal 255.522 68.596 Toelichting uitgevoerd onderhoud In 2015 zijn de voorbereidingen getroffen om uitvoering te geven aan het baggercyclus van 2015-2016. Het werk is aanbesteed (jaarschijf 2015 en 2016) en past binnen de beschikbaar gestelde budgetten. In het kader van stedelijk wateroverdracht aan het waterschap worden ook de overgedragen watergangen door de gemeente schoon gemaakt. Toelichting significante verschillen Onderhoudskosten zijn nog niet gemaakt m.u.v. calamiteiten baggeren, omdat in het eerste en derde kwartaal van 2016 de werkzaamheden worden uitgevoerd. Advies- en onderzoekskosten vallen hoger uit omdat hierin veel noodzakelijk veldwerk uitgevoerd is t.b.v. de inmeting en uitpeiling. De verwachting is dat deze hogere onderzoekskosten een besparing opleveren in de uitvoering van het onderhoud. Relatie met andere beheerplannen Beheerplan Watergangen, Groenbeheerplan. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 73
Hekwerken Beleidskader Beheerplan Hekwerken 2010-2014 Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad 29 mei 2010 2014 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten Het functioneel onderhouden en in stand houden van (plantsoen)hekwerken in de groenvoorziening. Areaal 3.300 m1 hekwerk ten behoeve van de plantsoenen (diverse soorten). Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Plantsoenhekwerken Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 852 852 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 0 0 Exploitatie 0 0 Uren 2745 2745 Totaal 3597 3597 Toelichting uitgevoerd onderhoud De hekwerken zijn in 2015 onderhouden en in stand gehouden (kleinschalige reparaties en vervangingen), conform het beheerplan. Het budget wordt toegevoegd aan het beheerplan Groenvoorziening. De onderhoudskosten worden uit deze post betaald. Toelichting significante verschillen n.v.t. Relatie met andere beheerplannen Groenbeheerplan 2010-2013, beheerplan Begraafplaatsen 2010-2013 en renovatiefonds Sportvelden. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 74
Vegen van wegen Beleidskader Beleids en beheerplan Vegen van wegen 2011-2014. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juni 2010 2015 (looptijd verlengd) Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten De straten worden 4x per jaar mechanisch geveegd op het niveau sober. De onkruidbestrijding op de verhardingen wordt hierop afgestemd. Areaal 261 km te vegen straatranden (gerekend met twee kanten van de weg). Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Vegen van wegen Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 74.630 57.114 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 3.750 3.750 Exploitatie 0 0 Uren 12.352 7.777 Totaal 90.732 75.961 Toelichting uitgevoerd onderhoud Het vegen is uitgevoerd conform de beleidsuitgangspunten. In 2015 is een nieuw beheerplan vastgesteld ( schoonhouden van verhardingen ), waarbij het uitgangspunt is dat geen chemische bestrijdingsmiddelen meer worden toegepast. Toelichting significante verschillen Door een gunstige aanbesteding en een gunstig groeiseizoen (koud voorjaar) is er over het planjaar 2015 budget over gehouden zoals gemeld in de oogstrapportage. Als gevolg van bezuinigingen op het groenbeheerplan worden er geen graskanten meer gestoken, waardoor deze overgroeien over de verharding. In de huidige beheerplanperiode worden geen midden geleiders schoongehouden. Vanaf 2016 mag er geen chemische onkruidbestrijding meer worden uitgevoerd. Om met een schoon areaal de nieuwe beheerplanperiode in 2016 in te gaan, is 10.000,-- extra ingezet voor het schoonmaken van overgroeide graskanten en 10.000,-- extra voor het schoonmaken van de midden geleiders. Het resterend overschot is voor 60% teruggevloeid naar het GRP en voor 40% naar onvoorzien incidenteel. Relatie andere beheerplannen en/of ontwikkelingen Groenbeheerplan. Voor een efficiënte bedrijfsvoering is de Duurzame onkruidbestrijding op verharding (DOB) gekoppeld aan het beheerplan Vegen van wegen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 75
Beheerplan renovatie sportvelden Beleidskader Beheerplan renovatie sportvelden 2014-2018 Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad 28 mei 2013 2018 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten Het bieden van voldoende sportcapaciteit aan de inwoners van de gemeente Geldermalsen. De sportvelden worden op basis van werkelijke noodzaak gemiddeld om de zestien jaar (grassportvelden), of om de tien jaar (kunstgrasvelden) gerenoveerd. Het jaarlijks beheer is geprivatiseerd aan de sportverenigingen. De grassportvelden worden 2x per jaar door ISA Sport gecontroleerd en gerapporteerd/geadviseerd aan de gemeente (controle subsidie uitvoeringsovereenkomst). Sporttechnische eisen volgens de richtlijnen van de KNVB, KNHB of KNKB. Areaal 17 natuurgrassportvelden (voetbal) 5 natuurgras-trainingshoeken/velden (voetbal) 1 kunstgrasveld (voetbal) 2 kunstgrasvelden (hockey) 2 kunstgrasvelden (korfbal) Uitgevoerde activiteiten en kosten Renovatie sportvelden Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 202.889 126.816 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 18.330 20.463 Exploitatie 0 0 Uren 10.522 10.522 Totaal 231.741 157.801 Toelichting uitgevoerd onderhoud/projecten In maart en oktober is door ISA Sport de controle uitgevoerd en een rapportage opgesteld van de sportvelden in het kader van kwaliteitszorg sportvelden. Voor de renovatie van de sportvelden wordt jaarlijks 155.652,- gestort in het renovatiefonds om in een cyclus van zestien jaar (natuurgras) of tien jaar (kunstgras), de sportvelden te renoveren. In 2015 zijn de volgende renovaties uitgevoerd: - M.V.V. 58 : veld 3 - G.V.V. : veld 2 Toelichting significante verschillen Door te werken met een 3 jarige contracten is in 2013 scherp ingeschreven op het bestek voor de renovatie van sportvelden. De financiële voordelen zijn in de oogstrapportage gemeld en vloeien terug naar de algemene middelen. In afwachting van de mogelijke aanleg van kunstgrasvelden zijn de renovaties van Rhelico veld 2 en trainingsveld, V.V. Beesd veld 2 en trainingsveld doorgeschoven en is veld 3 van MVV 58 gerenoveerd in plaats van veld 2. Relatie met andere beheerplannen Groenbeheerplan 2010-2013, Bomenbeheerplan 2012-2016, beheerplan Watergangen en beheerplan Hekwerken. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 76
Beheerplan overige gebouwen Beleidskader Overige gemeentelijke gebouwen 2014-2023. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juli 2013 2018 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten De diverse gebouwen worden beheerd op conditiescore 4 (matige conditie: functie van bouwdelen incidenteel in gevaar). Deze score komt overeen met het beleid sober en functioneel. In het beheerplan is tevens nieuw wettelijk beleid opgenomen voor asbest (verwijdering en monitoring) en aanbrengen van valbeveiliging. Areaal Groep 1 Rijksmonumenten Groep 2 Gemeentelijke gebouwen Groep 3 Overige gebouwen 12 Kerktorens Het Rechthuis Gellicum Het Polderhuis Acquoy Molen De Bouwing Geldermalsen 8 Peuterspeelzalen / buitenschoolse opvang 2 Gemeentehuizen Het Klokhuis en de bibliotheek Beesd De Pluk Geldermalsen 26 Kunstwerken en het monument te Enspijk 3 Woon- en bedrijfsruimten Gemeentewerf Geldermalsen 3 Dierenonderkomens Clubgebouw Meersteeg 4h Geldermalsen (verhuurd) Dorpshuis Gellicum Ontwikkel areaal - Woning Klepel 2 Geldermalsen: 2015 in de verkoop - Bedrijfspand Rijnstraat 64 Geldermalsen: 2015 in de verkoop en verkocht, na afronding verbouw gemeentewerf Geldermalsen - Voormalige brandweerkazerne Beesd (verhuurd): is een potentiele woningbouwlocatie voor seniorwoningen. Uitgevoerde activiteiten en kosten Overige gemeentelijke gebouwen Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 358.325 385.464 Investeringen Advies en onderzoek Exploitatie 105.547 66.027 Uren 158.144 158.144 Totaal 635.177 622.795 Toelichting uitgevoerd onderhoud/projecten Conform het beheerplan en zijn de volgende grootschalige projecten uitgevoerd: - Renovatie rijksmonumenten lopend, 3 torens opgeleverd - Kuipershof 2 sanitair renovatie - Verbouw gemeentewerf Geldermalsen (apart krediet) - Sloop het Lingehuis Geldermalsen - Nieuwe hooiberg hertenkamp Geldermalsen (nieuwbouw, na brand) Aan alle overige gemeentelijke gebouwen zijn calamiteiten en kleine onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 77
Toelichting significante verschillen - In het beheerplan is voor 2015 in Kuipershof 2 binnenschilderwerk opgenomen. Dit werk is in 2015 voorbereid en aanbesteed. De uitvoering vindt plaats in het eerste kwartaal van 2016 en de geplande uitgaven passen binnen de budgetten. Het werk heeft vertraging oplopen doordat er extra werk is uitgevoerd (sanitair renovatie), zoals besloten in de oogstrapportage 2014. - Asbest sanering is uitgevoerd bij de NH toren Geldermalsen (luik), het schapenhok in de heemtuin Geldermalsen (dak) en de peuterspeelzaal De Dreumeldoos Meteren (cv deur+plafond). Het dak van het kantoorpand Rijnstraat 18 Geldermalsen is ook aanbesteed (binnen het budget), maar wordt i.v.m. het stookseizoen pas in het voorjaar uitgevoerd. - Voor de overdracht van de brandweerkazerne Geldermalsen naar de veiligheidsregio moesten nog een aantal werkzaamheden worden uitgevoerd. Na afronding van deze werkzaamheden die voordeliger zijn uitgekomen dan geraamd is er een vrijval van 6.000,-- ontstaan. - Bij de buitenschoolse opvang moest er vanuit het beheerplan worden geschilderd en boeiborden worden vervangen. Voorafgaand aan deze werkzaamheden heeft er bij de buitenschoolse opvang looddiefstal plaatsgevonden waarbij ook boeiborden zijn beschadigd/vernield. Hierdoor zijn de werkzaamheden gedeeltelijk over de verzekering gevallen en is er een vrijval van 15.000,-- ontstaan. - Door het plaatsen van een nieuwe hooiberg, nadat de oude hooiberg in brand was gestoken is het niet nodig geweest om regulier onderhoud uit te voeren. Daarnaast is een voordeel ontstaan, doordat de herbouw van de hooiberg iets goedkoper uitviel, dan het uitgekeerde schadebedrag van de verzekering. Bij elkaar opgeteld resulteert dit in een voordeel van 13.000,- Relatie met andere beheerplannen N.v.t. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 78
Beheerplan onderwijsgebouwen Beleidskader Onderwijsgebouwen 2014-2023. Vastgesteld door: Datum vaststelling: Geldig tot en met: Gemeenteraad juli 2013 2018 Kernbeschrijving beleidsuitgangspunten Per 1 januari 2015 is het onderhoud van de onderwijsgebouwen door gedecentraliseerd. Het gehele onderhoud aan de onderwijsgebouwen valt vanaf deze datum onder de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Wat resteert binnen dit beheerplan zijn de gymzalen. Deze worden beheerd op een conditiescore 4 (matige conditie). Deze score komt overeen met het beleid sober en functioneel. In het beheerplan is tevens nieuw wettelijk beleid opgenomen voor valbeveiliging. De gymzalen zijn overgeheveld naar het beheerplan overige gebouwen, waarmee het beheerplan onderwijsgebouwen per 31/12/2015 kan worden opgeheven. Areaal Drie gemeentelijke gymzalen. - Gymzaal Leliestraat Geldermalsen - Gymzaal Oranje Nassaustraat Geldermalsen - Gymzaal Meteren Uitgevoerde activiteiten en kosten Beheerplan Onderwijsgebouwen Omschrijving Budget Kosten Onderhoud 280.237 95.140 Investeringen 0 0 Advies en onderzoek 0 0 Exploitatie 0 0 Uren 51.637 51.637 Totaal 331.874 146.777 Toelichting uitgevoerd onderhoud/projecten (zie ook bij significante verschillen) Conform het beheerplan zijn de volgende grootschalige projecten uitgevoerd: - Het vervangen van de buitenkozijnen bij de Rehobothschool, gymzaal Leliestraat en gymzaal Oranje Nassaustraat. De kozijnrenovatie van de Rehobothschool stond in het beheerplan voor uitvoeringsjaar 2014. Door verbouw van de gemeentewerf en een calamiteit (brand hooiberg Hertenkamp) is het werk voor de Rehobothschool wel voorbereid en aanbesteed in 2014, maar uitgevoerd in 2015 (reeds gemeld in jaarrekening 2014). - Aan alle gymzalen zijn calamiteiten en klein onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Toelichting significante verschillen Zoals eerder gemeld bij de jaarrekening 2014 waren er nog 2 openbare basisscholen waar werkzaamheden moesten worden uitgevoerd. Een dakrenovatie bij de Jan Harmenshof, dit werk is aangehouden in verband met het IHP (ontwikkeling van de Jan Harmenshof). Nu het IHP is vastgesteld wordt het werk uitgevoerd in overleg met Fluvium in 2016. Het werk is al voorbereid en de werkzaamheden vallen binnen het beschikbare budget. Een gevelrenovatie bij D n Bogerd, dit werk heeft vertraging opgelopen doordat er extra uren zijn gemaakt voor vluchtelingen opvang en langdurig uitval van een collega. Het werk wordt voorbereid en aanbesteed in het eerste kwartaal 2016. Uitvoering vindt plaatst in het tweede kwartaal 2016. De raming van het werk valt binnen het beschikbare budget. Relatie met andere beheerplannen N.v.t. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 79
Paragraaf 4 Financiering 1. Algemene ontwikkelingen Sinds 2001 is de financieringsparagraaf een verplicht onderdeel van de begroting en de jaarrekening. Doel van de paragraaf is om inzicht te verschaffen in het gemeentelijk financieringsbeleid. Naast de financieringsparagraaf bestaat er een treasurystatuut. In dat statuut is het formele organisatorische kader van de treasuryfunctie weergegeven. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn in het statuut vastgelegd. Het nieuwe treasurystatuut is in de vergadering van het college van burgemeester en wethouders van 18 oktober 2011 vastgesteld. In de financieringsparagraaf komt het concrete beleid aan de orde. In de begroting gaat het om de plannen. In de jaarrekening wordt achteraf verantwoording afgelegd. Daarnaast wordt zowel in de Bloesem-, als in de Oogstrapportages tussentijds over de voortgang gerapporteerd. De gemeente heeft in het verleden een lening van 80 miljoen bij de BNG Bank afgesloten. Door onder andere de jaarlijkse aflossing van deze lening verkeerde de gemeente in 2015 in een situatie van een tekort aan liquide middelen. Om het tekort af te dekken zijn in 2015 een aantal kasgeldleningen en één vaste geldlening met een langere looptijd aangetrokken. Het rentepeil van de 3-maands Euribor ( = Euro Interbank Offered Rate; dit is het gemiddelde rentetarief waar tegen 57 Europese banken elkaar leningen in euro s verstrekken. Hierbij gelden verschillende looptijden: van 1 week tot 12 maanden) bevond zich in 2015 op een laag niveau. Het peil schommelde tussen 0,076% en -/- 0,132%. 2. Financieringsbehoefte In de liquiditeitsprognose 2015-2018, zoals die in de paragraaf 4 Financiering van de Programmabegroting 2015 is gepresenteerd, werd er van uit gegaan dat in 2015 sprake zou zijn van een financieringstekort. Om dit tekort af te dekken is er in 2015 één vaste geldlening en een aantal kasgeldleningen aangetrokken. Door het aantrekken van het geld zijn naast de reguliere uitgaven ook de aflossingsverplichtingen van eerder aangegane leningen betaald. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 80
3. Korte en lange financiering: de leningenportefeuille Lange leningen Onderstaand wordt inzicht gegeven in de samenstelling, de grootte, de mogelijkheid van vervroegde aflossing en de rentegevoeligheid van de opgenomen geldleningen. Mutaties in leningen portefeuille Bedragen in 1.000,-- Rentepercentage Stand per 1 januari 2015 67.200 0,597% 4,900% Nieuwe leningen 12.000 0,525% Reguliere aflossingen 12.300 Vervroegde aflossingen 0 Stand per 31 december 2015 66.900 Kasgeldleningen Om aan de lopende verplichtingen te kunnen voldoen zijn er in 2015 kasgeldleningen aangetrokken. De reden om een korte lening aan te trekken heeft enerzijds rente-technische gronden (korter is goedkoper) en anderzijds te maken met de onzekerheid met betrekking tot toekomstige gemeentelijke inkomsten en uitgaven. Bedrag in Looptijd Rentepercentage 7.000.000 01-10-2014/02-01-2015 0,060% 7.000.000 02-01-2015/06-01-2015 0,300% 12.000.000 06-01-2015/06-02-2015 0,000% 6.000.000 06-02-2015/06-03-2015-0,020% 6.000.000 06-02-2015/06-10-2015 0,080% 5.000.000 06-03-2015/06-04-2015-0,050% 5.000.000 07-04-2015/07-06-2015 0,000% 3.500.000 08-06-2015/30-06-2015-0,120% 3.000.000 06-10-2015/06-04-2016-0,010% 7.000.000 06-10-2015/06-07-2016 0,010% Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 81
4. Korte en lange beleggingen: de beleggingsportefeuille Onderstaand wordt inzicht gegeven in de samenstelling, de grootte, het risico en de rentegevoeligheid van de uitgezette gelden. Deelnemingen Omschrijving Boekwaarde per Kredietrisico 31-12-2015 in 1.000,- Grootboek der Nationale Schuld 2,5% (vm. gemeente Deil) AA+ 4 idem (voormalige gemeente Beesd) AA+ 2 idem (Sociaal fonds) AA+ 6 Grootboek der Nationale Schuld 3% (voormalige gemeente Buurmalsen) AA+ 13 Aandelen A BNG à 2,50 nominaal AA+ 59 Aandelen B BNG à 2,50 nominaal AA+ 6 Vitens gewone aandelen Geen rating 4 Geen Alliander rating 2.662 Totalen 2.756 Een rating is te beschouwen als een kwaliteitskeurmerk. Ratings worden uitgedrukt in een combinatie van letters en cijfers. Een tripple A-rating is de hoogst mogelijke rating. Hoe hoger de rating, hoe lager het kredietrisico voor een belegger en vice versa. De deelnemingen zijn tegen boekwaarde (= verkrijgingswaarde) verantwoord. Het tegen boekwaarde verantwoorden is in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Om qua treasury goed inzicht te geven in de waarde van de beleggingsportefeuille ligt het meer voor de hand om naast de boekwaarde ook de marktwaarde (=verkoopwaarde) te vermelden. Vanwege het feit dat het aandelen betreft van niet-beursgenoteerde ondernemingen die tevens beperkt verhandelbaar zijn, is dat niet mogelijk. Verstrekte geldleningen Debiteur Aard Stand per 31-12-2015 Rente- Kredietrisico transactie in 1.000,- Percentage Stichting Kinderopvang Geldermalsen Publieke taak Geen rating 46 6,73% Sint Antoniusschool Publieke taak Geen rating 2 0,00% Vitens N.V. Publieke taak Geen rating 644 2,75% Vattenfall Publieke taak Geen rating 0 2,00% Startersleningen Svn Publieke taak Geen rating 816 div. Ipad s Publieke taak Geen rating 10 Totaal 4.944 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 82
De leningen zijn allen verstrekt in het kader van de uitoefening van de publieke taak (= Fido-proof, dit staat voor Financiering decentrale overheden). Het rentepercentage van de leningen aan de Stichting Kinderopvang Geldermalsen staat voor de hele looptijd (tot 2020) vast. In 2006 is het preferente aandelenkapitaal van Vitens omgezet in een achtergestelde lening door de preferente aandelen in te kopen van elke houder van preferente aandelen, waarbij de koopsom is omgezet in een achtergestelde lening. Deze lening heeft een looptijd van 15 jaar, waarbij jaarlijks een aflossing van 1/15e deel van de lening zal plaatsvinden. De Gemeente Geldermalsen had 16.112 preferente aandelen à 0,01. De inkoopprijs voor deze aandelen bedroeg 100,- per aandeel, wat voor Geldermalsen een lening van 1.611.200,-- inhield. De jaarlijkse aflossing door Vitens N.V. is 1/15e deel hiervan ( 107.414,--). De rente van de lening aan Vitens is variabel. Als percentage wordt gehanteerd het gemiddelde rentepercentage van de 10-jaars Staatsleningen over de vijf voorafgaande kalenderjaren. In 2009 heeft de gemeente Geldermalsen haar aandelen Nuon verkocht. De aandelen zijn per 1 juli 2009 verkocht. Vattenfall, de overnamepartner, heeft in 2009 de eerste tranche van 49% van de overnamesom aan de gemeente betaald. Het restant ( 8.575.939,-) is in 3 vervolgtranches aan de gemeente betaald. Voor dit bedrag heeft de gemeente in 2009 een lening aan Vattenfall verstrekt, die deze lening gefaseerd (in 2011 voor 15%, in 2013 voor 15% en 21% in 2015) heeft afgelost. De rente op de lening aan Vattenfall is een vast percentage. Voor de gefaseerde verkoopopbrengst is een rente van 2% afgesproken. 5. Schatkistbankieren Vanaf 15 december 2013 is de gemeente verplicht haar overtollige liquide middelen in de schatkist van het Ministerie van Financiën te storten. Dit betekent dat de gemeente haar overtollige middelen niet meer mag beleggen of bij andere banken in deposito mag uitzetten. Reden voor invoering van het Schatkistbankieren ligt enerzijds in het streven van de Rijksoverheid om de EMU-schuld van de collectieve sector onder de Europese norm te houden en anderzijds om beleggingsrisico s waaraan decentrale overheden worden blootgesteld, te verminderen. Om de uitvoering van de publieke taak niet teveel te belemmeren is door het Ministerie van Financiën een drempel ingesteld wat de gemeente aan overtollige middelen mag aanhouden. Dit drempelbedrag is gebaseerd op een gemiddelde per kwartaal en is vastgesteld op 0,75% van het jaarlijkse begrotingstotaal. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 83
Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x 1000) Verslagjaar (1) Drempelbedrag 507,2175 Kwartaalcijfer op dagbasis (2) buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Ruimte onder het (3a) = (1) > (2) drempelbedrag Overschrijding van het (3b) = (2) > (1) drempelbedrag (1) Berekening drempelbedrag Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Verslagjaar (4a) Begrotingstotaal verslagjaar 67.629 (4b) Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of 67.629 gelijk is aan 500 miljoen (4c) Het deel van het begrotingstotaal dat de 500 miljoen te boven gaat - (1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een minimum van 250.000 Drempelbedrag 507,2175 174 215 192 174 333 292 316 333 - - - - (2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 (5a) Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen 15.672 19.586 17.628 15.982 tellen als nihil) (5b) Dagen in het kwartaal 90 91 92 92 (2) - (5a) / (5b) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen 174 215 192 174 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 84
6. Toetsing renterisico s De renterisico's worden getoetst aan twee normen (artikel 6 van het Treasurystatuut 2011), te weten: 1) De kasgeldlimiet. Hiermee wordt het renterisico op de vlottende schuld (looptijd korter dan één jaar) in beeld gebracht. 2) De renterisiconorm. Hiermee wordt het renterisico op de vaste schuld (looptijd vanaf één jaar) in beeld gebracht. Kasgeldlimiet Bedragen in 1.000,-- kw. 1 kw. 2 kw. 3 kw. 4 Omvang begroting per 1 januari 2015 (=grondslag) 67.629 67.629 67.629 67.629 (1) Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag 8,50% 8,50% 8,50% 8,50% - in bedrag 5.748 5.748 5.748 5.748 (2) Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden < 1 jaar 11.000 6.000 6.000 10.000 Schuld in rekening-courant 0 0 0 0 Gestorte gelden door derden 0 0 0 0 Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld 0 0 0 0 Totaal vlottende schuld 11.000 6.000 6.000 10.000 (3) Vlottende middelen Contante gelden in kas 0 0 0 0 Tegoeden in rekening-courant 526 0 2.408 3.673 Overige uitstaande gelden < 1 jaar 0 0 0 0 Totaal vlottende middelen 526 0 2.408 3.673 (4) Toets kasgeldlimiet: Totaal netto vlottende schuld (2) -(3) -/- 10.474 6.000 3.592 6.327 Toegestane kasgeldlimiet (1) 5.748 5.748 5.748 5.748 Ruimte (+) / Overschrijding (-); (1) - (4) + -4.726-252 2.156-579 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 85
Renterisiconorm en renterisico s vaste schuld 2015 Bedragen x 1.000,-- 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 0 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 0 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) 0 3a Nieuwe aangetrokken vaste schuld 12.000 3b Nieuwe verstrekte lange leningen 0 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a 12.000 3b) 5 Te betalen aflossingen 12.300 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 12.000 7 Renterisico op vaste schuld (2 + 6) 12.000 Renterisiconorm 8 Begrotingstotaal 67.629 9 Het bij ministeriële regeling vastgestelde 20% percentage 10 Renterisiconorm (8 x 9 : 100) 13.526 Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm 13.526 Renterisico op vaste schuld 12.000 11 Ruimte (+) / Overschrijding (-); (10-7) 1.526 7. Renteontwikkeling Ultimo 2014 stond de 3-maands Euribor een laag niveau van 0,076 %. De rente is in 2015 gestaag gedaald naar een niveau dat onder de 0% ligt. Ultimo 2015 bedroeg de 3-maands Euribor -0,312%. 8. EMU-saldo Voor de jaarstukken is de berekening van het EMU-saldo (Europese Monetaire Unie) niet van toepassing. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 86
Paragraaf 5 Bedrijfsvoering Doelstelling paragraaf De paragraaf bedrijfsvoering geeft volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) inzicht in de realisatie van de beleidsvoornemens aangaande de bedrijfsvoering. Realisatie speerpunten 2015 1 Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe (BWB) Resultaatindicator 1a: Ultimo Gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe opgericht Resultaatindicator 1b: Onderzoek samenvoeging taakveld Juridische Zaken uiterlijk eind 2015 gereed Resultaatindicator 1c: Ten behoeve van de begroting 2016 inzicht in realisatie efficiencyvoordeel BWB Gerealiseerd in 2015 Nog niet gerealiseerd in 2015, wel in uitvoering Nog niet gerealiseerd in 2015 en nog niet in uitvoering 2 Stage- en werkplekken Resultaatindicator 2a: aangaan van minimaal 2 traineeships via VNG GemeenteTrainee Resultaatindicator 2b: aanbieden van 3 werkervaringsplekken voor jongeren in 2015 3 Huisvestingscapaciteit Resultaatindicator 3a: uitwerken beleid en instrumenten Het Nieuwe Werken ultimo 2015 gereed Resultaatindicator 3b: onderzoek naar de gewenste vorm van afstoten (verkoop dan wel verhuur) voor de panden Kuipershof 4 en een gedeelte van Kuipershof 2 ultimo 2015 gereed Het jaar 2015 is een jaar wat voor een groot deel in het teken heeft gestaan van de transities in het sociale domein. De oprichting van Werkzaak (inclusief voorbereidingen op de Participatiewet) en de transities Jeugdzorg en AWBZ vereisten veel ambtelijke inzet. Hierdoor was het noodzakelijk om de oorspronkelijk geplande activiteiten te prioriteren, zowel inhoudelijk als op het gebied van bedrijfsvoering. Mede hierom is een aantal speerpunten in 2015 niet gerealiseerd. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 87
Toelichting per speerpunt: Speerpunt 1) Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe De samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering met de gemeenten Culemborg en Tiel is op 9 juli 2015 formeel bekrachtigd door het oprichten van de Gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe (BWB). In de tweede helft van 2015 is de organisatiestructuur van BWB verder uitgewerkt en is de programmabegroting 2016 BWB vastgesteld. Per 1 april 2016 zijn de medewerkers van de afdelingen Personeel & Organisatie, Financiën en IM/ICT bij BWB in dienst getreden. In 2015 zijn ook de businesscases voor de taakvelden Juridische zaken, Facilitaire zaken en Vastgoedmanagement voorbereid voor de uitwerking van de besluitvorming door de gemeenteraden in 2016. In deze businesscases is onderzocht in hoeverre samenvoeging van deze taakvelden in BWB-verband voordelen oplevert op de 4K s: kwaliteit, kwetsbaarheid, kosten en kansen voor medewerkers. Speerpunt 2) Stage- en werkplekken In 2015 hebben we speciaal aandacht gehad voor de doelgroep Jongeren door het invullen van een drietal traineeships op de terreinen juridische zaken, leefbaarheid en dorpsgericht werken en jeugdbeleid. Jonge getalenteerde mensen hebben wij hiermee een kans geboden om gedurende een half jaar werkervaring op niveau op te doen. Met de beschikbare budgetten konden we maximaal 6 personen op deze wijze ervaring laten opdoen. Dit is zo goed bevallen dat van 2 trainees de halfjaarsperiode verlengd. De derde trainee heeft na een half jaar elders een vaste betrekking gevonden. De inzet van trainees heeft er mede voor gezorgd dat knelpunten in de ambtelijke organisatie konden worden opgevangen. In 2015 hebben we in totaal 9 jongeren een stage- dan wel afstudeerplek geboden. Zij hebben bij de afdelingen Ruimtelijk Beheer, Maatschappelijke en Ruimtelijke Ontwikkeling en bij het Kernteam uiteenlopende opdrachten uitgevoerd, waaronder sport & bewegen, centrum Geldermalsen, inventarisatie en advies landbouwverkeer. Daarnaast hebben we werkervaringsplekken geboden op het gebied van communicatie, groenonderhoud en catering en hebben verschillende personen vanuit hun taakstraf werkzaamheden op het gebied van groenonderhoud uitgevoerd bij de buitendienst. Speerpunt 3) Huisvestingscapaciteit Vanwege de taakstelling bedrijfsvoering, de regionale ontwikkelingen in het kader van BWB en Werkzaak Rivierenland (voormalig RIW) en de opdracht van de coalitie om meer dichtbij de burger te werken, zal de huisvestingscapaciteit van de gemeentelijke organisatie en bestuur moeten afnemen. Het pand Kuipershof 4 wordt nu gedeeltelijk en tijdelijk verhuurd, maar moet op grond van de taakstelling bij voorkeur in 2016 volledig worden afgestoten. Daarnaast gaan we de mogelijkheden onderzoeken om van het pand Kuipershof 2 een vleugel gereed te maken voor afstoten dan wel verhuur. Gelet op de ontwikkelingen rondom de samenwerking met Neerijnen en Lingewaal is dit Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 88
onderzoek vooralsnog uitgesteld tot de definitieve besluitvorming over een mogelijke bestuurlijke fusie. Dichtbij de burger werken is met name vanuit het sociaal domein (Kernteam) toegepast door het voeren van gesprekken bij de inwoners thuis en spreekuren in de dorpshuizen. Om dichtbij de burger werken uitgebreid toe te passen wordt in 2016 mobiel werken als onderdeel van Het Nieuwe Werken uitgewerkt. Informatieveiligheid Het doel van informatieveiligheid is om de continuïteit te waarborgen van de bedrijfsvoering en de dienstverlening. Daarom is het belangrijk om in control te zijn op het gebied van informatieveiligheid. Door in control te zijn, is het mogelijk om een aantoonbare betrouwbare partner te zijn (voor burgers, bedrijven, keten- en samenwerkingspartners) en e-dienstverlening veilig en verantwoord te faciliteren. In 2014 is informatieveiligheid op bestuurlijk en ambtelijk niveau geborgd, en is het informatiebeveiligingsbeleid geactualiseerd. In 2015 is voortgeborduurd op de ingezette koers van het college om informatieveiligheid via een verbetercyclus naar een steeds hoger niveau te tillen. In 2015 is via een risicoanalyse een nulmeting uitgevoerd op de organisatorische inrichting en de security awareness van medewerkers. Op basis hiervan is een risicobehandelplan opgesteld. In de tweede helft van 2015 is gestart met het implementeren van verbetermaatregelen. Dit leidt ertoe dat informatieveiligheid steeds sterker verankerd wordt binnen onze processen, waardoor security by design wordt nageleefd. Het proces van risicomanagement is in 2015 vastgesteld en de benodigde governance is vormgegeven, waardoor op een gestructureerde wijze op bestuurlijk en ambtelijk niveau gestuurd wordt op risico s en risicobeheersing. Een belangrijk onderdeel is dat dit transparant gebeurd en horizontale verantwoording wordt afgelegd aan de gemeenteraad. Eind 2015 heeft de interbestuurlijke visitatiecommissie van de VNG getoetst hoe de informatieveiligheid wordt gewaarborgd binnen de organisatie (op bestuurlijk en ambtelijk niveau). De commissie was onder de indruk en concludeerde dat vanuit het samenwerkingsverband op een krachtige manier invulling wordt gegeven aan informatieveiligheid. Verscheidene gemeenten en samenwerkingsverbanden hebben onze organisatie bezocht om hiervan te leren. In 2016 gaan we verder met de ingezette koers. Beschikbare middelen De uitvoering van de bovengenoemde speerpunten is binnen de voor de bedrijfsvoering beschikbare budgetten en personele capaciteit gerealiseerd. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 89
Paragraaf 6 Verbonden partijen 1. Doel Vanwege bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en mogelijke risico s op deze terreinen, is het gewenst dat in de programmabegroting en -jaarstukken aandacht wordt besteed aan rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële band heeft. Het gaat daarbij om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen (samenwerkingsverbanden) en overige samenwerkingsvormen, bijvoorbeeld stichtingen en verenigingen. Er wordt niet gerapporteerd over alle partijen waarmee de gemeente op enigerlei wijze verbonden is. Het criterium is: partijen waarin de gemeente een bestuurlijk én financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang is aanwezig indien er zeggenschap bestaat uit hoofde van stemrecht dan wel vertegenwoordiging in het bestuur van de organisatie. Van een financieel belang is sprake wanneer een ter beschikking gesteld bedrag niet verhaalbaar is bij faillissement dan wel als financiële aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt (= artikel 1 van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten). Over partijen waarin de gemeente Geldermalsen alleen een financieel belang heeft, wordt niet in deze paragraaf gerapporteerd. In 2015 zijn er drie gemeenschappelijke regelingen opgericht: de gemeenschappelijke regeling WERKZAAK Rivierenland, de gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe en de gemeenschappelijke regeling AVRI. Deze gemeenschappelijke regelingen zijn wel opgericht, maar hun eerste begroting heeft betrekking op het boekjaar 2016. De GR AVRI is een afsplitsing van de GR Regio Rivierenland. Dit betekent dat in de jaarrekening 2015 van de Regio nog verantwoording wordt afgelegd over de AVRI. De gemeenschappelijke regeling WERKZAAK Rivierenland komt ter sprake bij de GR LANDER. WERKZAAK Rivierenland is de rechtsopvolger van LANDER. In paragraaf 5 Bedrijfsvoering wordt verantwoording afgelegd over de Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe. Over de Stichting Logistieke Hotspot wordt verantwoording afgelegd in het kader van Jaarrekening 2016. Deze deelneming is voor het eerst opgenomen in de Programmabegroting 2016. 2. Toezichtsarrangementen Algemeen Het aantal verbonden partijen in de Regio Rivierenland neemt toe. Het aantal gemeentelijke taken dat regionaal wordt uitgevoerd neemt toe. Dat heeft een aantal oorzaken. Soms wordt samenwerking bij wet opgelegd; voorbeelden daarvan zijn de Veiligheidsregio Gelderland Zuid, GGD Gelderland Zuid en de Omgevingsdienst Rivierenland. Soms is die samenwerking noodzakelijk, omdat de taak niet door één individuele gemeente uitgevoerd kan worden; voorbeelden daarvan zijn de Regio Rivierenland/AVRI, LANDER en de gemeenschappelijke regeling i.o. WERKZAAK. Soms wordt samengewerkt uit efficiëncy-overwegingen. Kader bij toezichtsarrangementen In 2015 heeft de raad toezicht gehouden op verbonden partijen op basis van 3 verschillende arrangementen, die in zwaarte toenemen. Toezicht niveau 1 is toegepast bij verbonden partijen waarvan de raad vindt dat het bestuurlijke en financiële risico laag is of laag/gemiddeld. Toezichtsniveau 2 is toegepast bij verbonden partij waarvan de raad vindt dat het bestuurlijke en financiële risico gemiddeld is of hoog/gemiddeld. Niveau 3 is toegepast bij verbonden partijen die de raad kwalificeert als bestuurlijk en financieel hoog. Verder heeft de raad in de Kadernota 2015 een nieuw hoofdstuk Toezicht op verbonden partijen opgenomen. Daarin worden de toezichtsarrangementen verantwoord en een overzicht gegeven van welk arrangement op een verbonden partij van toepassing is. Door de uitgangspunten van toezicht op te nemen in de Kadernota, kunnen de arrangementen desgewenst elk jaar worden aangepast. Daarnaast kan elk jaar bezien worden of er verbonden partijen zijn, waarvoor het niveau van toezicht gewijzigd moet worden. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 90
Nieuwe verbonden partijen Bij verbonden partijen die in oprichting zijn, houdt de raad in de oprichtingsfase en de eerste jaren toezicht op niveau 3 (bestuurlijk en financieel risico hoog). Omdat de oprichting de fase is, waarin de kaders worden gesteld, focust de raad bij het aangaan van de gemeenschappelijke regeling zich focussen op de volgende uitgangspunten: - de noodzaak tot samenwerking; - het doel van de samenwerking is helder geformuleerd; - de taken van de verbonden partij zijn concreet geformuleerd; - het is duidelijk waar het opdrachtgeverschap ligt; - er is een sluitende begroting en de financiële risico s zijn benoemd. Vertaling toezichtsarrangementen naar de verschillende verbonden partijen In de subparagrafen 3 en 4 wordt bij (bijna) elke verbonden partij als laatste punt aangegeven volgens welk arrangement de raad in 2015 toezicht heeft gehouden. Bij de Merwede Lingelijn Beheer B.V. is geen toezichtsarrangement aangegeven. De BV zou aanvankelijk in 2015 worden opgeheven, maar wordt met het oog op nieuwe investeringen in stand gehouden. Ook bij NUVAL is geen toezichtsarrangement aangegeven. Het gaat om een platform waarin de kleine aandeelhouders van Alliander en Vitens met elkaar afstemmen, waardoor zij meer invloed kunnen uitoefenen. De indeling in Toezicht 1, 2 of 3 is in 2015 nog gebaseerd op de uitkomsten van de beeldvormende bespreking van toezichtsarrangementen in juni 2014. Met ingang van 1 januari 2016 is de indeling gebaseerd op de Kadernota. 3. Gemeenschappelijke regelingen Regio Rivierenland Vestigingsplaats: Tiel Doel: de Regio Rivierenland is een gemeenschappelijke regeling van tien gemeenten waarbinnen op regionaal niveau voor de gemeenten taken worden uitgevoerd op het gebied van verkeer en vervoer, milieu, afvalverwijdering, ruimtelijke ordening en waterbeheersing, volkshuisvesting, onderwijs, economie, arbeidsmarkt, volksgezondheid en zorg (jeugdbeleid, WMO). De gemeenschappelijke regeling voert zowel uitvoeringstaken als (strategische)beleidstaken uit. Betrokken partijen: Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: alle gemeenten zijn vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. Het AB bestaat uit 10 leden en een onafhankelijk voorzitter. Elke gemeente heeft één zetel. Voorzitter van het AB is een gemeenschappelijk lid, dat door alle gemeenten gezamenlijk wordt aangewezen. Het AB benoemt de leden van het Dagelijks Bestuur. Het DB bestaat uit 3 leden. Wat heeft in 2015 gespeeld? : Bestuurlijke ontwikkelingen in de regionale samenwerking Met ingang van 2015 zijn de Programmaraden afgeschaft en zijn er drie Speerpuntberaden igericht als adviescommissie aan het Algemeen Bestuur. Het aantal vergaderingen van het Algemeen bestuur is teruggebracht naar vier. Het Dagelijks bestuur is uitgebried naar 5 leden. Uitgangspunt bij de nieuwe structuur is ook het beter betrekken van de regionale gemeenteraden. Hiervoor is een Regionale Agendacommissie van raadsleden opgericht en van start gegaan. Verder wordt er maandelijks een regiomiddag gehouden. Colleges treffen elkaar voor collegiale ontmoeting en te investeren in onderlinge verhoudingen en de samenwerking. In 2015 waren er 10 regiomiddagen. Programma s & Strategie Met ingang van 1 januari 2015 richt de samenwerking zich op drie econmische Speerpunten: Agribusiness, Economie & Logistiek en Recreatie & Toerisme. Omdat de regio voor ontwikkelingen aangewezen is op de inzet van ondernemers, onderwijsinstellingen en burgers, zijn er verschillende bijeenkomsten georganiseerd om de samenwerking met deze gremia en de gemeenten te stimuleren. In 2015 hebben de activiteiten in dit programma zich vooral gericht op de afronding van het Regiocontract met de Provincie Gelderland. Alle projecten uit de programma s Zelfredzaam, Participerend en Welvarend zijn afgerond. Voor twee programma s ( Aantrekkelijk en Bereikbaar ) is de einddatum van het Regiocontract met Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 91
een half jaar verlengd. In de 2 e helft van 2016 wordt verantwoording afgelegd over het Regiocontract aan de Provincie. Programma Avri Het voornemen om in vijf jaar tijd de afvalstoffenheffing te laten dalen met 20% is ruimschoots gehaald. Er is een daling gerealiseerd tussen 2010 en 2015 van 37%. In het afgelopen jaar heeft AVRI de buitendienst van de gemeente Tiel overgenomen, inclusief een dienst Handhaving & Toezicht. Via een groepsdetachering zijn de groenmedewerkers van Lander bij de Avri geplaatst. Zij worden op operationeel gebied aangestuurd door de AVRI. In 2015 werd besloten tot een verdere scheiding van uitvoering en beleid en is er voor de AVRI een aparte gemeenschappelijke regeling opgericht per 1-12-2015. Op grond van een besluit van de Algemene vergadering van aandeelhouders heeft er geen aandelenoverdracht plaatsgevonden van de aandelen ARN aan de GR AVRI. De aandelen blijven daarom vooralsnog in handen van de Regio Rivierenland. Toezichtsarrangement: niveau 3 (Bestuurlijk en financieel risico is hoog). Regio Rivierenland Gemeentelijk belang (algemeen) 11,09% 26.292 inw. t.o.v. 237.055 regionaal Omvang Eigen Vermogen per 1-1-2015 3.465.000 Omvang Eigen Vermogen per 31-12-2015 3.437.000 Omvang Vreemd Vermogen per 1-1-2015 27.196.000 waarvan voorzieningen: 9.103.000 Omvang Vreemd Vermogen per 31-12-2015 36.672.000 waarvan voorzieningen: 5.583.000 Basispakket Totale financiële bijdrage deelnemers voor 2015 1.661.000 Financiële bijdrage Geldermalsen 186.000 Resultaat 2015 Nog niet bestemd financieel resultaat 2015 69.000 Gemeenschappelijke Regeling Hulpverlening en Veiligheid Veiligheidsregio Gelderland Zuid Vestigingsplaats: Nijmegen Doel: uitvoering wettelijke taken van op gebied van brandweer (regionaal en lokaal), geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen (GHOR) en regionale ambulancevoorziening (RAV) in de Veiligheidsregio Gelderland Zuid. Daarmee wordt aangesloten bij het gebied van de politieregio, waardoor een doelmatig georganiseerde én een gecoördineerde samenwerking tussen de parate diensten kan worden gerealiseerd. Betrokken partijen: Beuningen, Buren, Culemborg, Druten, Geldermalsen, Groesbeek, Heumen, Lingewaal, Maasdriel, Millingen a/d Rijn, Neder-Betuwe, Neerijnen, Nijmegen, Tiel, Ubbergen, West Maas en Waal, Wijchen en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: alle gemeenten zijn vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur door middel van de burgemeester; het Algemeen Bestuur telt 18 zetels. Alle leden hebben 1 stem, tenzij er een besluit genomen moet worden over de jaarrekening, begroting, begrotingswijziging of het regionaal beheerprogramma. Daarvoor geldt een gewogen stemrecht per 20.000 inwoners, waarbij elke gemeente minimaal 1 stem heeft. De burgemeester van Nijmegen is uit hoofde van zijn functie van korpsbeheerder zowel voorzitter van het AB als het DB. Het DB bestaat uit 6 leden. De burgemeester van de gemeente Geldermalsen maakt ook deel uit van het Dagelijks Bestuur. Wat heeft in 2015 gespeeld? In 2015 zijn er geen beleidsbesluiten genomen die geleid hebben tot een toename van de financiële lasten. Voor sommige gemeenten zijn de bijdragen gewijzigd. Dit is veroorzaakt door besluitvorming rondom de huisvesting van de brandweer. Er zijn In 2015 twee nieuwe brandweervaartuigen in gebruik genomen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 92
In 2015 zijn kwartiermakers bezig geweest met de samenvoeging van de meldkamers in een Landelijke Meldkamerorganisatie met tien (landelijke) eenheden. Onduidelijk is nog op welk moment de Gemeenschappelijke Meldkamer van Gelderland-Zuid opgaat in de nieuwe meldkamer Oost-Nederland. Over de transitie en de financiële consequenties als gevolg van extra capaciteitsinzet kon in het kader van de jaarrekening 2015 nog niet worden gerapporteerd. In de regio Gelderland-Zuid is sprake van een toenemend aantal evenementen en uitbreiding/groei van bestaande evenementen. Dit heeft gevolgen voor de capaciteit van de medewerkers die zich bezighouden met evenementen advisering en coördinatie. De onderhandelingen over de nieuwe cao Ambulancezorg hebben geleid tot acties. De acute patiëntenzorg heeft hier niet onder geleden. Wel is er overlast ontstaan bij het nietspoedeisende vervoer en zijn er administratieve achterstanden opgelopen. De Veiligheidsregio is in 2015 betrokken geweest bij de noodopvang van vluchtelingen. Toezichtsarrangement: niveau 2 (Bestuurlijk en financieel risico is gemiddeld of hoog/gemiddeld). Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (programma Crisis- en rampenbestrijding) Gemeentelijk belang (algemeen) 4,87% 26.309 inw. t.o.v. 539.908 regionaal Omvang Eigen Vermogen per 1-1-2015 2.248.000 Omvang Eigen Vermogen per 31-12-2015 2.667.000 Omvang Vreemd Vermogen per 1-1-2015 36.406.000 waarvan voorzieningen: 628.000 Omvang Vreemd Vermogen per 31-12-2015 49.813.000 waarvan voorzieningen: 1.008.000 Basispakket Totale financiële bijdrage deelnemers voor 2015 34.172.000 Financiële bijdrage Geldermalsen 1.750.000 Resultaat 2015 Nog niet bestemd financieel resultaat 2015 667.000 LANDER, werk & participatie Vestigingsplaats: Geldermalsen Doel: uitvoering van de wettelijke taken op grond van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW), Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIW) met als doel te zorgen voor passend werk en participatiemogelijkheden voor arbeidsgehandicapten en langdurig werkzoekenden in de regio Rivierenland. LANDER zorgt voor de deskundige begeleiding, opleiding en subsidies op het gebied van detachering, gesubsidieerde arbeid en arbeidsontwikkeling. Betrokken partijen: Buren, Culemborg, Geldermalsen, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: het Algemeen Bestuur (AB) bestaat uit 24 leden: 3 leden per gemeente, waarvan ten minste 1 lid is aangewezen uit het college. Elk lid heeft 1 stem. Besluiten worden genomen bij gewone meerderheid, tenzij anders is geregeld. Het DB bestaat uit 8 leden, aan te wijzen uit het AB. De DB- leden zijn AB-leden afkomstig uit de colleges. Wat heeft in 2015 gespeeld? In 2015 is besloten om de GR LANDER op te heffen met ingang van 1 januari 2016. De raden van de deelnemende gemeenten hebben daarmee ingestemd. LANDER heeft een concept liquidatieplan opgesteld dat voor zienswijzen is aangeboden aan de raden van de deelnemende gemeenten. De jaarrekening van de GR LANDER over 2015 maakt onderdeel uit van de liquidatie en is daarom nog niet toegezonden aan de gemeenten. In het overgangsjaar 2015 heeft de GR LANDER haar taken op grond van de nieuwe Participatiewet nog zelfstandig uitgevoerd. De activiteiten van de GR zijn overgenomen door de GR WERKZAAK Rivierenland, die met ingang van 1 januari 2016 uitvoering geeft aan de Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 93
collegebevoegdheden op grond van de Participatiewet, uitgezonderd bijzondere bijstand en schuldhulpverlening. De conceptbegroting van de GR WERKZAAK is eind 2015 behandeld in de raden. Toezichtsarrangement: niveau 3 (Bestuurlijk en financieel risico is hoog). Natuur- en Recreatieschap Lingegebied Vestigingsplaats: Kerk-Avezaath Doel: samen met het recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal en het -schap Over-Betuwe het in stand houden van de BV Recreatiemaatschappij Rivierengebied. Deze B.V. voert de publieke taken van de drie Recreatieschappen uit. Deze publieke taken zijn het instandhouden, verbeteren en uitbreiden van de openbare recreatief- toeristische infrastructuur in het werkgebied van de Recreatieschappen, waarbij tevens bescherming van het landschappelijk karakter van het gebied wordt beoogd. Betrokken partijen: Geldermalsen, Giessenlanden, Gorinchem, Leerdam en Lingewaal. Bestuurlijk belang: de drie recreatieschappen zijn aandeelhouders van de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied. De gemeenschappelijke Regeling Natuur- en Recreatieschap Lingegebied heeft een AB. Het AB bestaat uit 5 leden. Het DB bestaat uit het AB. De B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied heeft ten doel de instandhouding van 3 werk B.V. s: de Avezaath B.V. die ten doel heeft het verwerven, beheren en vervreemden van onroerende zaken, de Recreatie B.V. (Uit waarde Events) die ten doel heeft het verrichten van commerciële activiteiten, zoals het organiseren van evenementen, ontwikkelen en organiseren van recreatiearrangementen en het ter beschikking stellen van recreatieterreinen en recreatiemiddelen en Cellendonk B.V., die ten doel heeft het detacheren van (tijdelijk) personeel bij de Recreatiemaatschappij of On Site Rivierengebied. Financieel belang: In 2015 deden zich geen financiële risico s voor. Het Recreatieschap bezit 33,3% van de aandelen in de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierenland. Dit zijn 15 aandelen. De nominale waarde per aandeel bedraagt 450,--. De netto vermogenswaarde van de deelneming in de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierenland bedraagt per 31-12-2014 27.343.206,--. Wat heeft in 2015 gespeeld? In het kader van toezicht op verbonden partijen zijn in september 2015 in de commissie Samenleving de Jaarrekening 2014 van de GR besproken en de Jaarrekening van de BV Recreatiemaatschappij Rivierenland (Uit waarde). Er zijn vragen gesteld over de financiële reserves van de BV Recreatiemaatschappij. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieel risico is laag of laag/gemiddeld). Regionaal Archief Rivierenland (RAR) Vestigingsplaats: Tiel Doel: het gemeenschappelijk beheer van de archiefbewaarplaats(en) van de deelnemers en van hun daar naar toe overgebrachte archiefbescheiden, alsmede het toezicht op het beheer van de niet naar de archiefbewaarplaats(en) overgebrachte archiefbescheiden. Betrokken partijen: Buren, Culemborg, Geldermalsen, Neerijnen, Neder-Betuwe en Tiel. De gemeente Lingewaal is uit de gemeenschappelijke regeling getreden en aansluiting gezocht bij het streekarchief van Gorinchem. Met ingang van 1-1-2015 is het Streekarchief Bommelerwaard opgeheven en hebben de gemeenten Maasdriel en Zaltbommel zich aangesloten bij het RAR. Bestuurlijk belang: het Algemeen Bestuur wordt samengesteld uit 2 leden per gemeente; het Dagelijks Bestuur bestaat uit de voorzitter van het AB en twee andere leden van het AB, allen afkomstig uit verschillende gemeenten; de gemeente Geldermalsen maakt deel uit van het DB. Wat heeft gespeeld in 2015? Met ingang van 2015 zijn alle activiteiten van het voormalige streekarchief van de Bommelerwaard ondergebracht bij de RAR. Dit betekent dat een aanzienlijk deel van de archiefruimte in de nieuwbouw in Tiel in gebruik genomen is. In 2015 is daarom alsnog besloten de archiefruimte uit te breiden. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieeel risico is laag of laag/gemiddeld). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 94
Regionaal Archief Rivierenland Gemeentelijk belang (algemeen) 12,66% 26.323 inw. t.o.v. 207.899 regionaal Omvang Eigen Vermogen per 1-1-2015 621.000 Omvang Eigen Vermogen per 31-12-2015 516.000 Omvang Vreemd Vermogen per 1-1-2015 9.147.000 waarvan voorzieningen: 989.000 Omvang Vreemd Vermogen per 31-12-2015 8.949.000 waarvan voorzieningen: 909.000 Basispakket Totale financiële bijdrage deelnemers voor 2015 1.985.000 Financiële bijdrage Geldermalsen 252.000 Resultaat 2015 Nog niet bestemd financieel resultaat 2015 111.000 Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) Vestigingsplaats: Tiel Doel: de heffing, invordering en kwijtschelding van waterschapsbelasting, afvalstoffenheffing en gemeentelijke belastingen (onroerende-zaakbelasting, rioolrechten en hondenbelasting), alsmede de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (wet WOZ) en het beheer en de uitvoering van de Basisregistratie voor Adressen en Gebouwen (BAG). Betrokken partijen: het Waterschap Rivierenland, de Regio Rivierenland (AVRI), Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Montfoort, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal, Wijk bij Duurstede en IJsselstein. Bestuurlijk belang: het AB bestaat uit zoveel leden als er deelnemers zijn, waarbij het Waterschap twee leden benoemt. Alle deelnemers, met uitzondering van het Waterschap hebben één stem. De leden namens het Waterschap hebben beiden een meervoudig stemrecht van twee (= 4 stemmen). Het DB bestaat uit een voorzitter en twee leden, allen gekozen uit het AB. Ten minste één van de DB-leden wordt gekozen uit de vertegenwoordiging namens het Waterschap. Wat heeft gespeeld in 2015? De BSR blijft streven naar een gecontroleerde groei van het aantal deelnemers, zodat de kosten per deelnemer lager worden. In 2015 zijn er geen nieuwe deelnemers toegetreden tot de GR. In 2015 is gestart met het traject Performance Improvement. Hiermee is beoogd resultaten, klantgerichtheid en kwaliteit te optimaliseren. Vanuit dit traject zijn diverse projecten gestart. In 2015 heeft de BSR voor twee deelnemers de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) en de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) uitgevoerd. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieeel risico is laag of laag/gemiddeld). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 95
Belasting Samenwerking Rivierenland Gemeentelijk belang (Waarderen) 11,36% o.b.v. aantal WOZ-objecten Gemeentelijk belang (Heffen) 1,82% o.b.v. aantal aanslagregels Gemeentelijk belang (Invorderen) 0,88% o.b.v. aantal aanslagen Gemeentelijk belang (BAG) 0,00% o.b.v. aantal BAG-objecten Omvang Eigen Vermogen per 1-1-2015 0 Omvang Eigen Vermogen per 31-12-2015 139.000 Omvang Vreemd Vermogen per 1-1-2015 1.118.000 waarvan voorzieningen: 1.118.000 Omvang Vreemd Vermogen per 31-12-2015 1.199.000 waarvan voorzieningen: 1.199.000 Basispakket Totale financiële bijdrage deelnemers voor 2015 6.464.000 Financiële bijdrage Geldermalsen 350.000 Resultaat 2015 Nog niet bestemd financieel resultaat 2015 94.000 Omgevingsdienst Rivierenland Vestigingsplaats: Tiel Doel: de gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemers ter zake van vergunningverlening, toezicht en handhaving in het kader van het omgevingsrecht, waaronder tevens wordt begrepen het belang van een goede samenwerking tussen de omgevingsdiensten Gelderland. Betrokken partijen: de colleges van de gemeenten Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel en het college van GS van de provincie Gelderland. Bestuurlijk belang: alle deelnemers zijn met 1 lid vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. Het AB bestaat uit 11 leden. Deelnemers die zowel de milieutaken als de bouw- en RO-taken hebben ingebracht hebben ieder 2 stemmen, de deelnemers die alleen de milieutaken hebben ingebracht hebben 1 stem. Het AB wijst uit zijn midden een voorzitter aan. Het AB benoemt de leden van het Dagelijks Bestuur. Het DB bestaat uit 3 leden en de voorzitter van het AB. Geldermalsen heeft zitting in het Dagelijks Bestuur. De gemeenschappelijke regeling voert de taken in mandaat uit. Wat heeft gespeeld in 2015? Vanaf medio 2015 voert de ODR de bouw- en overige Wabotaken uit voor de gemeente Neder-Betuwe. In oktober 2015 heeft het AB het transitieplan vastgesteld om te komen tot een outputmodel. Dit plan voorziet erin dat de ODR vanaf 2018 volgens een outputmodel gaat werken. Beoogd wordt een verdere toename van de transparantie in de (kost)prijzen van producten. In 2015 is voor het eerst gewerkt met vastgestelde werkprogramma s, waardoor de deelnemende gemeenten een beeld hebben van de output van de ODR. Daardoor ontstaan er mogelijkheden om te sturen op de inzet en de organisatie van de ODR. De risico s die in de begroting 2015 waren benoemd hebben zich niet voorgedaan en dus geen effect gehad op de bedrijfsvoering 2015. Toezichtsarrangement: niveau 2 (Bestuurlijk en financieel risico is gemiddeld of hoog/gemiddeld). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 96
ODR Gemeentelijk belang (algemeen) 11,46% o.b.v. gemeentelijke bijdrage/afname Omvang Eigen Vermogen per 1-1-2015 214.000 Omvang Eigen Vermogen per 31-12-2015 701.000 Omvang Vreemd Vermogen per 1-1-2015 0 Omvang Vreemd Vermogen per 31-12-2015 0 Basispakket Totale financiële bijdrage deelnemers voor 2015 12.975.000 Financiële bijdrage Geldermalsen 1.488.000 Resultaat 2015 Nog niet bestemd financieel resultaat 2015 417.000 Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gelderland Zuid Vestigingsplaats: Nijmegen Doel: het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de openbare gezondheidszorg en het uitvoeren van taken die in wet- en regelgeving aan de gemeenten of de GGD en zijn opgedragen. Betrokken partijen: Beuningen, Buren, Culemborg, Druten, Geldermalsen, Groesbeek, Heumen, Lingewaal, Maasdriel, Millingen a/d Rijn, Neder-Betuwe, Neerijnen, Nijmegen, Tiel, Ubbergen, West Maas en Waal, Wijchen en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: alle gemeenten zijn vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur; het Algemeen Bestuur telt 18 zetels. Het stemgewicht per gemeente wordt jaarlijks bepaald op basis van het inwonertal op 1 januari van het voorafgaande jaar, zoals opgenomen in de bevolkingsstatistiek van het CBS. Het AB wijst uit zijn midden een voorzitter aan. Het Dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter van het AB en minimaal vier andere leden. Deze worden aangewezen door het AB. Daarnaast kunnen maximaal drie leden van het DB worden aangewezen vanbuiten de kring van het algemeen bestuur. Wat heeft gespeeld in 2015? Gezondheid en transities in het Sociaal Domein De deelnemende gemeenten hebben de instandhouding van een Advies- en Meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling (Veilig Thuis) op grond van de Jeugdwet met ingang van 2015 ondergebracht bij de GGD. Veilig Thuis bevindt zich in de ontwikkelfase. Naar aanleiding van de inspectiebeoordeling zijn er extra financiële middelen ingezet om de geconstateerde problemen op te lossen. In 2015 is het toezicht op de uitvoering van de maatwerkvoorzieningen neergelegd bij de GGD. De directeur publieke gezondheid is aangewezen als toezichthouder. Meerjarenstrategie 2016-2019 In 2015 is de Meerjarenstrategie 2016-2019 ontwikkeld. Hierin worden voor vier jaar de focus, strategie en ambities ten aanzien van de publieke dienstverlening van de GGD vastgelegd. Publieke gezondheidszorg asielzoekers Op grond van een overeenkomst tussen het COA en de GGD GHOR Nederland, heeft de GGD Gelderland-Zuid in 2015 taken uitgevoerd voor het AZC in Nijmegen. Het gaat hierbij om jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, infectieziekte preventie en bestrijding en technische hygiënezorg. Daarnaast zorgde de opening van de noodopvang voor asielzoeker in Heumensoord voor veel werk. Voor het opzetten van de zorgketen rondom Heumensoord werd gebruik gemaakt van het GGD Rampen Opvang Plan. Toezichtsarrangement: niveau 2 (Bestuurlijk en financieel risico is gemiddeld of hoog/gemiddeld). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 97
GGD Gelderland-Zuid Gemeentelijk belang (uniforme taken) 4,87% 26.309 inw. t.o.v. 539.908 regionaal Omvang Eigen Vermogen per 1-1-2015 1.813.000 Omvang Eigen Vermogen per 31-12-2015 1.110.000 Omvang Vreemd Vermogen per 1-1-2015 989.000 waarvan voorzieningen: 989.000 Omvang Vreemd Vermogen per 31-12-2015 909.000 waarvan voorzieningen: 909.000 Basispakket Totale financiële bijdrage deelnemers voor 2015 14.672.000 Financiële bijdrage Geldermalsen 626.000 Resultaat 2015 Nog niet bestemd financieel resultaat 2015 -/- 173.000 4. Deelnemingen N.V. Alliander Vestigingsplaats: Arnhem Doel: de levering van energie. In het kader van de splitsingswet is het oude Nuon gesplitst in Nuon Energy (leveringsbedrijf) en Alliander (o.a. netwerkbedrijf). Alliander bestaat uit drie werkmaatschappijen, namelijk Liander (netwerkbeheerder), Liandon (consultancy en advies over aanleg en realisatie van, en instandhouding en beheer van complexe energieinfrastructuren en meetdiensten) en Liandyn (actief in o.a. de markt voor verlichting van de openbare ruimte en verkeersregelinstallatie). Betrokken partijen: de grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland (± 45%), Friesland (± 13%), Noord-Holland (± 9%) en de gemeente Amsterdam (± 9%). De overige 24% van de aandelen zijn in handen van 51 gemeenten in Gelderland, Flevoland, Noord-Holland en Zuid-Holland, de gemeente Amersfoort, de provincie Flevoland, en een tweetal houdstermaatschappijen van gemeenten in de Kop van Noord-Holland en de Rijn- en Bollenstreek. Bestuurlijk belang: de gemeente Geldermalsen bezit 233.211 aandelen Alliander. Dit is 0,170% van het totale aantal uitstaande aandelen. Financieel resultaat 2015: in de jaarrekening 2015 is het dividend over 2014 ad 212.421,-- verantwoord. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieel risico is laag of laag/gemiddeld). N.V. Nuon Energy Vestigingsplaats: Amsterdam Doel: de verkoop van energie. In het kader van de splitsingswet is het oude Nuon gesplitst in Nuon Energy (leveringsbedrijf) en Alliander (o.a. netwerkbedrijf). In 2009 is besloten tot de (gefaseerde) verkoop van de aandelen in Nuon Energy aan het Zweedse Vattenfall. Op 1 juli 2009 verwierf Vattenfall de eerste 49% van de aandelen en de operationele zeggenschap over Nuon Energy. De overige 51% is in de jaren 2011, 2013 en 2015 verworven. Bestuurlijk belang: de gemeente Geldermalsen heeft medio 2015 haar laatste aandelen (48.974) verkocht. Daarmee heeft de gemeente geen belangen meer in de N.V. Nuon Energy. Financieel belang: In 2015 heeft Vattenfall op de resterende aandelen Nuon Energy een gegarandeerd preferent dividend over 2014 van 2% uitgekeerd van 70.625,--. Daarnaast is in de laatste verkooptranche het dividend over het eerste halfjaar van 2015 ( 35.313,--) afgekocht. In de jaarrekening 2015 is derhalve 105.938,-- aan dividend verantwoord. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieel risico is laag of laag/gemiddeld). Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 98
Vitens N.V. Vestigingsplaats: Velp Doel: de uitoefening van een publiek waterbedrijf, daaronder begrepen de winning, productie, transport, verkoop en distributie van water, alsmede het verrichten van alles wat met de publieke watervoorziening verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn. Betrokken partijen: Vitens is een fusie tussen drie grote Nederlandse waterbedrijven, te weten: NUON Water, Waterbedrijf Gelderland en Waterleiding Maatschappij Overijssel. Bestuurlijk belang: de gemeente is houder van 24.035 aandelen in deze vennootschap. Financieel resultaat 2015: in de jaarrekening 2015 is het dividend over 2014 ad 69.942,-- verantwoord. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieel risico is laag of laag/gemiddeld). BNG Bank Vestigingsplaats: Den Haag Doel: het leveren van financiële diensten aan overheden, zoals het rijk, gemeenten, provincies, gemeenschappelijke regelingen, politieregio's en met overheden verbonden instellingen en bedrijven op het terrein van volkshuisvesting, openbaar nut, onderwijs en gezondheidszorg. Betrokken partijen: Rijksoverheid, provinciale overheden, gemeenten en overige bedrijven en instellingen die met de overheden verbonden zijn. Bestuurlijk belang: de aandelen BNG Bank zijn voor 50% in handen van gemeenten en provincies, de andere helft is in handen van de staat. De gemeente Geldermalsen heeft zeggenschap via het stemrecht op de 28.665 aandelen die zij in bezit heeft. De gemeente Geldermalsen heeft geen afvaardiging in het bestuur van BNG Bank. Financieel resultaat 2015: : in de jaarrekening 2015 is het dividend over 2014 ad 16.339,-- verantwoord. Wat heeft er in 2015 gespeeld? de huidige marktpositie van BNG Bank is onveranderd sterk. De tripple-a ratings zijn door Moody s, Fitch en Standard & Poor s herbevestigd. BNG Bank wordt door beleggers als een van de veiligste banken ter wereld beschouwd. Risico s: de sombere vooruitzichten voor de Nederlandse economie en de onzekerheid over overheidsbezuinigingen leiden er eveneens toe dat een zeer beperkt deel van de hoogwaardige kredietportefeuille van BNG Bank onder druk staat. Ook de economische ontwikkelingen in landen als Portugal en Spanje zijn zorgwekkend. Dat kan tot gevolg hebben dat een aanvulling van de debiteurenvoorziening of een bijzondere waardevermindering noodzakelijk worden. In het licht van deze economische vooruitzichten kan volgens BNG Bank niet worden uitgesloten dat enkele debiteuren niet langer aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Gezien alle onzekerheden acht BNG Bank het niet verantwoord een uitspraak te doen over de te verwachten nettowinst voor de komende jaren. Toezichtsarrangement: niveau 1 (Bestuurlijk en financieel risico is laag of laag/gemiddeld). Merwede-Lingelijn (M.L.L.) Beheer B.V. Vestigingsplaats: Gorinchem Doel: de voorbereiding en realisatie van de verbeteringen aan de infrastructuur van- en rond de spoorlijn Dordrecht-Geldermalsen (Merwede-Lingelijn); het verrichten van alle verdere handelingen, die met dit doel in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. De gemeenten geven de Beheer B.V. opdracht voor het doen realiseren van de verschillende projecten aan de spoorlijn en de stations. Daartoe heeft elke gemeente een realisatieovereenkomst afgesloten met de Beheer B.V., voor zover het projecten betreft op het grondgebied van de betreffende gemeente. De beheer B.V. is namens de gemeenten opdrachtgever van de Provincie Zuid-Holland; de provincie is verantwoordelijk is voor het doen realiseren van de gedeeltelijke spoorverdubbeling, aanpassing van bepaalde treinhaltes, de realisatie van een nieuwe treinhalte en de beveiliging van een aantal overwegen, waaronder die in Beesd. Betrokken partijen: de gemeenten langs de Merwede-Lingelijn, i.c. Dordrecht, Sliedrecht, Hardinxveld-Giessendam, Giessenlanden, Gorinchem, Leerdam en Geldermalsen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 99
Bestuurlijk belang: het maatschappelijke kapitaal van de B.V. bedraagt 1.000.000,-- verdeeld in 1.000.000 aandelen van 1,--. Het geplaatste kapitaal bedraagt 250.000,--. De participatie in het geplaatste kapitaal is gebaseerd op het aandeel van elke gemeente in de te realiseren projecten. De gemeente Geldermalsen heeft 6.000 aandelen, dat is 2,4% van het aantal uitstaande aandelen. Dordrecht heeft 7.275 aandelen, Sliedrecht 101.575 aandelen, Hardinxveld-Giessendam 50.100 aandelen, Gorinchem 50.950 aandelen en Leerdam 30.525 aandelen. Financieel belang: door voor de realisatie van de projecten een beheer-b.v. op te richten, kan de BTW teruggevorderd worden. Wat heeft in 2015 gespeeld? Op 15 januari 2015 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders MLL Beheer BV besloten om de B.V. niet op te heffen, maar te laten voortbestaan om ook in de toekomst nog spoorprojecten langs de MLL te kunnen faciliteren en gebruik te maken van de afspraken met de belastingdienst over BTW voordeel. Toekomstige projecten zijn nieuwe stations bij Leerdam Broekgraaf en Gorinchem Noord. 5. Overige samenwerkingsvormen NUVAL Platform aandeelhouders Nuon, Vitens en Alliander (voorheen Noga) Vestigingsplaats: Doesburg Doel: aandeelhoudersovereenkomst van Nuon, Vitens en Alliander; gezamenlijk optreden als 1 stem binnen grootaandeelhoudersoverleg Nuon/Alliander, zodat (kleine) gemeenten meer invloed kunnen uitoefenen. Betrokken partijen: de gemeenten Aalten, Almere, Apeldoorn, Barneveld, Berkelland, Bronckhorst, Doesburg, Doetinchem, Dronten, Duiven, Elburg, Ermelo, Geldermalsen, Harderwijk, Hattem, Lelystad, Lochem, Montferland, Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Rheden, Rijnwaarden, Westervoort, Winterswijk, Zeewolde, Zevenaar en Zutphen Bestuurlijk belang: Geldermalsen bezit 233.211 aandelen Alliander; binnen de Nuval is dat 1,86% van de aandelen Nuval-vertegenwoordigers; Geldermalsen bezit 24.035 aandelen Vitens; binnen de Nuval is dat 1,40% van de aandelen van de Nuval-vertegenwoordigers. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 100
Paragraaf 7 Grondbeleid 1. Financiële positie grondexploitatie Algemeen Deze toelichting schetst allereerst in breder verband wat binnen de gemeentelijke grondexploitatie gebeurt. Daarna volgt behandeling van de totale financiële positie. Vervolgens komt in detail een weergave van de stand van zaken rond verschillende plannen. Tenslotte volgt een risicoanalyse. Na vaststelling van een ruimtelijke ontwikkelingsvisie start een actieve grondgrondexploitatie met de aankoop van gronden. Na de aankoop worden deze gronden geschikt gemaakt voor bebouwing, het zogenaamde bouwrijp maken. Vervolgens wordt de grond uitgegeven, aan particulieren, ontwikkelaars en/of bedrijven, bebouwd en nadat bebouwing gereed is gekomen, wordt het openbaar gebied woonrijp gemaakt. In deze laatste fase wordt de openbare ruimte ingericht en krijgen (bouw)wegen hun definitieve uitvoering. De hier geschetste grondproductiecyclus heeft meestal betrekking op locaties voor woningbouw, bedrijventerrein en/of kantorenlocaties. In het exploitatieproces zoals hier geschetst, neemt de gemeente een actieve rol voor haar rekening. Het kan ook anders namelijk dat de gemeente ruimtelijk ontwikkelingen faciliteert door het vaststellen van de ruimtelijke kaders en ruimtelijke plannen en de ontwikkeling overlaat aan privaat initiatief. Daarnaast zijn allerlei mengvormen nog mogelijk. In deze processen speelt de gemeenteraad een belangrijke rol. Zij stelt de Structuurvisie of Omgevingsvisie vast en legt daarmee de eerste basis voor nieuwe ruimtelijke plannen. Daarna worden die plannen uitgewerkt in een bestemmingsplan die ook door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Er gaat veel geld om in de gemeentelijke grondexploitatie. Een goed en volledig inzicht in de totale financiële positie binnen de grondexploitatie is voor de gemeenteraad van belang. Tweemaal per jaar wordt dat inzicht uitgebreid geboden. Dat gebeurt rond de vaststelling van de begroting en bij de jaarrekening. Daarnaast vindt tussentijdse informatieverschaffing plaats bij de Bloesem- en de Oogstrapportage. Op het moment dat de gemeente geen actieve rol neemt, maar ontwikkelingen ruimtelijk faciliteert en uitvoeringskaders geeft, worden de gemeentelijke kosten die daarmee zijn gemoeid verhaalt op de ontwikkelaar. Er wordt dan een anterieure overeenkomst gesloten met de ontwikkelende partij. Wordt geen overeenstemming bereikt dan kan een posterieure overeenkomst worden gesloten nadat voor het te ontwikkelen gebied een exploitatieplan is vastgesteld. Als met een partij geen overeenstemming te bereiken is, zal kostenverhaal via de omgevingsvergunning voor bouwen plaatsvinden. De wetgeving is op deze manier ingericht dat kosten die de gemeente maakt bij ruimtelijke ontwikkelingen kunnen worden afgedekt. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 101
2. Algemene economische situatie en de positie van de grondexploitatie daarin In 2015 is een tendens van economische groei ook voor de gemeente Geldermalsen waarneembaar. Het consumentenvertrouwen neemt toe. De woningmarkt trekt aan. De lage rente is gunstig voor de hypotheekmarkt. Voornamelijk starters profiteren van de mogelijkheid snel op de woningmarkt te kunnen instappen omdat ze nog geen eigen woning te verkopen hebben. Dit heft enigszins de aanscherping van hypotheekregels en het moeizamer verkrijgen van financiering wat op. 3. Resultaat grondexploitatie 2015 Het resultaat 2015 van de grondexploitatie bedraagt een winst van 324.000,-- Dit bedrag is als volgt opgebouwd: Nr. Complex Bedrag N = nadelig in V = voordelig 19 Voormalige proeftuin Vrijval voorziening exploitatietekort 6.000 V 25 De Plantage Vrijval voorziening exploitatietekort 303.000 V 30 Homburg-Noord, bedrijventerrein Vrijval voorziening exploitatietekort 12.000 V 51 Zeshoek Vrijval voorziening exploitatietekort 3.000 V Totaal 324.000 V 4. Financiële situatie complexen Bij de grondproductie gaat de kost voor de baat uit. Eerst worden gronden gekocht. Die gronden worden bouwrijp gemaakt. Daarna volgt verkoop van de bouwrijpe grond. Bij een grondexploitatie wordt dus eerst geld uitgegeven, geïnvesteerd. Pas later komt weer geld binnen door grondverkopen. Gaat het over een groot plan, een groot plangebied, dan zijn de investeringen in het begin over het algemeen groter dan de opbrengsten uit de eerste grondverkopen. Binnen de grondexploitatie lopen verschillende plannen die zich in verschillende ontwikkelfases bevinden (verschillende fases van de grondproductiecyclus). Plannen in de voorbereidingsfase, daar waar alleen nog grond is gekocht, plannen waar grond is gekocht en onderzoeken gaande zijn over de beste wijze van ontwikkeling, of ruimtelijke plannen in voorbereiding zijn. Homburg te Beesd is zo n plan. Eind 2015 staan we op de vooravond van tekenen van een samenwerkingscontract met een initiatiefnemer/grondeigenaar en het starten van een bestemmingsplanprocedure. Andere plannen zijn (veel) verder. Er is al een vastgesteld bestemmingsplan, bouwrijp gemaakt en er wordt grond uitgegeven. Voorbeelden hiervan zijn: het woongebied De Plantage en het bedrijventerrein Hondsgemet. Van de voormalige Zeshoek-locatie zijn alle gronden verkocht. Medio het jaar is de grond voor de bouw van een kantoor en 18 rijwoningen geleverd en afgerekend. Voor de laatste kavel waar een appartementencomplex met 6 woningen kan worden gebouwd is het contract gesloten. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 102
Bij de actualisatie van de grondexploitaties is een rente van 1,77% gecalculeerd. Bij het netto contant maken van het eindresultaat is een disconteringsvoet van 2% toegepast. Als kostenstijging is 2% aangehouden. Bij De Plantage zijn de opbrengstenstijgingen tot 2019 gebaseerd op contractuele afspraken met ontwikkelaars. Van 2019-2025 is een jaarlijkse opbrengstenstijging van 1% aangehouden. Hierna is geen opbrengstenstijging gecalculeerd. Voor de overige plannen is geen opbrengstenstijging gecalculeerd. Bij de complexen Hoogeinde-Noord, Garstkampen, Schakelzone en Overige gronden is geen rente toegerekend in verband met de afwaardering naar marktwaarde. De hierna volgende tabel geeft inzicht in het verloop van de boekwaarde van alle plannen. De boekwaarde van deze plannen per 31 december 2015 is vergeleken met de boekwaarde per 31 december 2014. De boekwaarde is het totaal van alle gemaakte kosten en opbrengsten op dat moment. Een negatieve waarde in de tabel betekent dat er op dat moment meer opbrengsten dan kosten zijn geweest. Nr. Complex Waarde Waarde 31-12-2015 31-12-2014 in in 16 Hoogeinde-Noord 0 101.431 19 Voormalige proeftuin 0 295.807 22 Burgemeester Vernedelaan 4 0 2.550 24 Burgemeester Von Geusauweg 18 0 2.550 25 De Plantage 54.337.651 53.993.013 26 Hondsgemet 20.741.828 19.825.267 30 Homburg-Noord 1.121.111 1.070.935 31 Garstkampen, woningbouw 0 3.080.632 33 Schakelzone 0 805.589 40 Overige gronden 0 1.242.426 41 Stationsomgeving Oost -371.911-360.297 42 Stationsomgeving West 0 516.679 51 De Zeshoek 1.240.076 2.009.526 Totalen 77.068.755 82.586.108 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 103
Voor een aantal plannen is een verliesvoorziening getroffen. In onderstaand overzicht is dat weergegeven Nr. Complex Boekwaarde Voorziening Boekwaarde -/- 31-12-2015 31-12-2015 voorziening in in 31-12-2015 in 25 De Plantage 54.337.651 23.715.636 30.622.015 26 Hondsgemet 20.741.828-20.741.828 30 Homburg-Noord 1.121.111 428.484 692.627 41 Stationsomgeving Oost -371.911 - -371.911 51 De Zeshoek 1.240.076 1.087.836 152.238 Totalen 77.068.755 25.231.93 51.836.797 De plannen die nog in de beginfase verkeren, worden 'nog niet in exploitatie genomen gronden' genoemd. De plannen waar volop activiteiten plaatsvinden, worden 'in exploitatie genomen gronden' genoemd. Deze laatste plannen krijgen de meeste aandacht omdat daar het meeste geld in omgaat. De 'in exploitatie genomen gronden' zijn: Hondsgemet, De Plantage, Homburg-Noord, Stationsomgeving-Oost en De Zeshoek. Het totaal verwachte resultaat is negatief ofwel verliesgevend. Voor het te verwachten verlies is een verliesvoorziening gevormd. Er zijn wel verschillen tussen de verschillende plannen. In onderstaand overzicht zijn de resultaten per plan weergegeven in euro s per 1 januari 2016. Dat wordt de nettocontante waarde genoemd. Het is de waarde op dit moment zonder rente-invloeden en zonder inflatie. Nr. Complex Resultaat netto-contant per 1-1-2016 in W = winst V = verlies Getroffen verliesvoorziening per 1-1-2016 in 25 De Plantage 23.716.000 V 23.716.000 26 Hondsgemet, bedrijventerrein 1.329.000 W - 30 Homburg-Noord, bedrijventerrein 428.000 V 428.000 41 Stationsomgeving Oost 194.000 W - 51 De Zeshoek 1.088.000 V 1.088.000 Totaal 26.755.000 25.232.000 Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 104
5. Complex 26 Hondsgemet De complexen 23 Hondsgemet-Zuid en 27 Hondsgemet-Noord zijn samengevoegd tot één complex. Deze samenvoeging in complex 26 Hondsgemet is gedaan om het mogelijk te maken het verwachte nadelig resultaat van Hondsgemet- Noord te kunnen verrekenen met het verwachte voordelig resultaat van Hondsgemet-zuid. Per saldo is er per 1-1-2016 netto contant een verwacht voordelig resultaat van 1,3 miljoen. Herstel van de bedrijfsmatige vastgoedmarkt is in Geldermalsen nog niet direct merkbaar. Wel wordt er meer geïnformeerd naar bedrijfskavels, maar dat heeft zich nog niet vertaald in concrete grondtransacties. In 2015 zijn geen gronden verkocht. De marktvraag naar grotere kavels is aanwezig, Er lopen onderhandelingen over de uitgifte van een grote kavel van 8,8 ha. te transporteren in 2017. Ook voor de overige kavels komt meer belangstelling. 6. Complex 25 De Plantage Meteren In 2015 zijn 50 bouwkavels verkocht, tegenover 26 kavels in 2014. Daarmee is qua aantal de opgaande lijn ingezet. Wat betreft differentiatie is te melden, dat de kavels voor duurdere woningen ook aantrekken. In 2014 betrof het nog uitsluitend de bouw van rijtjeswoningen. In 2015 zijn 13 kavels bestemd voor de bouw van duurdere woningen en 27 kavels voor de bouw van rijtjeswoningen. In de grondexploitatie was voor 2015 uitgegaan van de uitgifte van 50 kavels voor goedkope woningbouw (rijtjeswoningen). De belangstelling voor vrijstaande kavels neemt behoorlijk toe. De woningbouwprogrammering is aangepast. Er wordt nu uitgegaan van een plan dat 200 woningen minder betreft. In de grondexploitatie is gerekend met een plan voor 1.341 woningen. In het uitgiftetempo is uitgegaan van 65 woningen per jaar in de jaren 2016-2018. In de jaren 2019-2024 is de 2 e fase geprogrammeerd. Het uitgiftetempo is in die jaren 33 woningen per jaar. Vanaf 2025 is gerekend met een programma van 65 woningen per jaar. Door de invoering van nieuwe boekhoudregels (BBV) is de rente waarmee vanaf 1-1-2016 gerekend moet worden, fors verlaagd van 4% naar 1,77%. Dit heeft een positief gevolg voor het resultaat. Het compenseert de negatieve invloed van de mindere woningen helemaal. In 2015 is er een voordelig resultaat van 303.000,--. De verliesvoorziening is met dit bedrag verlaagd en deze bedraagt per 1 januari 2016 23,7 miljoen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 105
7. Complex 30 Homburg-Noord Het plangebied ligt aan de noordzijde van Beesd tussen de Parkweg en de Homburg. Het betreft een bedrijventerrein met een uitgeefbaar gebied van 6.000 m2. De gronduitgifte is uiterlijk in 2017 geraamd. Een ontwikkelende partij heeft aansluitend aan de gemeentelijke grondexploitatie gronden in eigendom die gezamenlijk met het gemeentelijke deel kan worden ontwikkeld. In deze jaarrekening is uitsluitend het gemeentelijke deel gecalculeerd. Door de samenwerking kan de gemeentelijke grond tot ontwikkeling worden gebracht en komt het tot een evenwichtig ruimtelijk plan. De planacquisitie zal vooral door de marktpartij voor zijn rekening worden genomen. Omtrent planuitvoering en kosten zijn afspraken gemaakt waarvoor in 2016 de contracten worden gesloten. De planologische procedure kan dan ook worden gestart. Desalniettemin is het plan verliesgevend. Netto-contant per 1 januari 2016 bedraagt dit verlies 428.000,--. Ter hoogte van dit bedrag is een verliesvoorziening gevormd. 8. Complex 41 Stationsomgeving-Oost Geldermalsen Met Dura Vermeer is een overeenkomst gesloten over de ontwikkeling. Dura Vermeer neemt de grondexploitatie voor haar rekening en risico. Zij vergoedt aan de gemeente een afgesproken bedrag voor de gemeentelijke kosten. Het overgrote deel van de bijdrage van Dura is al afgerekend. Er resteert nog 200.000,-- af te rekenen. Inmiddels is Dura Vermeer met het bouwrijp maken gestart. Het voorgecalculeerde voordelige resultaat bedraagt netto-contant per 1 januari 2016 194.000,--. 9. Complex 42 Stationsomgeving-west Geldermalsen Het plan is in 2015 budgettair neutraal afgesloten. Er is een verlies van 132.000,-- geleden. Hiervoor was reeds een verliesvoorziening gevormd. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 106
10. De Zeshoek Dit complex is ontstaan uit het afsluiten van complex 15 Centrumplan. Het is het enige deelplan uit dit plan dat nog open is gebleven voor actieve ontwikkeling. Het plan is nagenoeg gereed. In 2015 zijn behoudens een kavel van 792 m2 alle gronden verkocht. Er is een kantoorgebouw en 24 woningen gerealiseerd. In 2016 is de kavel van 792 m2 verkocht. Het plan kan in 2016 afgesloten worden. Het gecalculeerde verlies bedraagt netto contant per 1-1-2016 1.088.000,--. Hiervoor is een verliesvoorziening gevormd. 12. Overige grondexploitaties Naast de 'in exploitatie genomen gronden' zijn er de 'nog niet in exploitatie genomen gronden'. Het betreft de volgende complexen: Complex 16 Hoogeinde Noord Tricht Complex 19 Voormalige proeftuin Geldermalsen Complex 22 Burgemeester Vernedelaan 4 Geldermalsen Complex 24 Burgemeester Von Geusauweg 18 Geldermalsen Complex 31 Garstkampen woningbouw Beesd Complex 33 Schakelzone Geldermalsen Complex 40 Overige gronden Deze complexen zijn, vooruitlopend op de wijziging van de boekhoudregels (BBV), reeds per 31 december 2015 op de balans overgeheveld naar de categorie gronden en terreinen bij het onderdeel materiële vaste activa. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 107
13. Risicoanalyse Algemeen De risicoanalyse maakt onderdeel uit van de actualisatie van de grondexploitaties per 1 januari 2016 en heeft tot doel om meer inzicht te krijgen in de te lopen risico s. Ten opzichte van de jaarrekening 2014 zijn de specifieke risico s behoorlijk afgenomen. Bij De Plantage is van een andere woningbouwprogrammering uitgegaan. Het totaalprogramma is met 200 woningen verlaagd. Deze lagere aantallen zijn in de periode 2019-2024 geprogrammeerd. In die jaren is uitgegaan van relatief lage woningaantallen van 33 per jaar. Hierna is uitgegaan van 65 woningen per jaar. Ook zijn opbrengststijgingen zeer beperkt gehouden. Door deze maatregelen zijn de risico s afgenomen. Indien deze woningaantallen nog minder worden en bijvoorbeeld de looptijd van het plan met 2 jaar uitloopt beperkt zich het verlies tot maximaal 1,4 miljoen. Bij Hondsgemet zijn de risico s hoger. Een economische recessie heeft daar meer invloed in de uitgifte van bedrijfskavels. Als gemeente is dat ook minder te beïnvloeden. Een verlaging van grondprijs helpt niet direct om meer gronden te kunnen verkopen. Indien bijvoorbeeld het noordelijk deel van Hondsgemet ten behoeve van Agri-business niet uitgegeven kan worden kan dit een verlies van ruim 6 miljoen betekenen. Er is in deze jaarrekening gerekend met een rente van 1,77%. Een rentestijging kan in algemene zin wel een flink risico in omvang zijn. Om hiervan een indruk te geven zijn de grondexploitaties van De Plantage en Hondsgemet doorgerekend met een rente die 1% hoger is en een rente die 2% hoger is. Bij de Plantage geeft een rentestijging van 1% een extra verlies van 3,9 miljoen en een rentestijging van 2% een extra verlies van 9 miljoen. Bij Hondsgemet zijn deze extra verliezen respectievelijk 0,9 miljoen en 2 miljoen. Jaarstukken 2015 - Gemeente Geldermalsen - Jaarverslag 108