gemeente Eindhoven 15R6248 Raadsnummer Inboeknummer 15bst00431 Beslisdatum B&W 7 april 2015 Dossiernummer 15.15.351 Raadsvoorstel Zienswijze ontwerpbegroting 2016 ev Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant Inleiding Omgevingsdiensten (OD s) zijn opgericht op basis van afspraken uit 2009 tussen rijk, IPO en VNG. Een landelijknetwerk van 29 omgevingsdiensten moet de kwaliteit van de vergunningverlening, het toezicht op dezemilieuvergunningen en de handhaving daarvan verhogen. Het kabinet vindt het belangrijk dathiervan de uitvoeringskwaliteit verbeterten stuurt aan op meer uniformiteit. Op grond van de packagedeal brengen provincies en gemeenten minimaal het takenpakket in dat is vermeld in een basistakenlijst. (versie 2.3 van 25 mei 2011). Op vrijwillige basis kunnen ook verzoektaken op het gebied van de fysieke leefomgeving worden ingebracht. De Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) is per 1 januari 2013 opgericht en voert sinds juni 2013 de taken uit voor de deelnemers in de Gemeenschappelijke Regeling; 21 regiogemeenten en de provincie. In beperkte mate voert de dienst ook werkzaamheden uit voor andere overheidsinstanties. Het Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst heeft u op 29 december 2014 de kadernota 2016, ter informatie toegestuurd. Vervolgens is op 5 maart 2015 de bijgevoegde ontwerpbegroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 aan de deelnemers gezonden. Conform artikel35 van de wet Gemeenschappelijke Regelingen wordt u in de gelegenheid gesteld om uw zienswijzehierop te geven. Voorliggend raadsvoorstel is de uitwerking van uw opdrachten van 27 januari 2015 (C1) en 17 maart 2015 (B1) aan het college om naar aanleiding van de toegestuurde kadernota 2016 en ontwerpbegroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 raadsvoorstellen op te stellen. Wettelijke taak Doelstelling Op verzoek van het Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant uiterlijk 15 mei 2015 een zienswijze geven op de ontwerpbegroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant
Voorstel 1. Kennis nemen van de kadernota 2016 van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant 2. Instemmen met de concept zienswijzebrief van uw raad aan het Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant Argumenten 1.1 De kadernota 2016 is gebaseerd op het in september 2014 bestuurlijk vastgestelde concernplan Het Algemeen Bestuur van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) heeft in september 2014 het concernplan Samen meer waarde vastgesteld. In dit plan is dekoers voor de dienst uitgezet voor de middellange termijn, tot 2018. Drie thema s zijn van belang om de beoogde kwaliteitsverbetering te realiseren: kwaliteit, gelijkheidsbeginsel, en samenwerking. Hetconcernplan geeft de richting aan die bestuurlijk is gekozen Het Dagelijks Bestuur van de ODZOB heeft u op 29 december 2014 de door het Algemeen Bestuur vastgestelde kadernota 2016, ter informatie toegestuurd waaraan de uitgangspuntenen (sub)doelen uit het concernplan ten grondslag lagen. De kadernota kunt u via deze link openen: http://eindhoven.notudoc.nl/cgibin/showdoc.cgi/action=view/id=1119753/type=pdf/c1 Bijlage.pdf Het concernplan kunt u via deze link openen. http://www.odzob.nl/index.php?cm=460%2c473&action=search&cm_lg=nl&search=defin itief+concernplan 2.1 De ontwerp-begroting is gebaseerd op het concernplan en de kadernota en is sluitend. De ontwerp-begroting beschrijft ook diverse risico s die aanleiding zijn om een zienswijze te geven In de ontwerp-begrotingzijn de bestuurlijke ambities en uitgangspunten uit het concernplan en de kadernota vertaald naar doelen voor 2016. Bijlage 1 bij dit raadsvoorstel bevat een inhoudelijke beoordeling van de ontwerp-begroting. Op grond van deze beoordeling kan worden geconcludeerd dat de begroting sluitend is maar dat er wel meerdere risico s worden gesignaleerd waarop sterke sturing nodig is om deze te beperken. In bijgevoegde concept zienswijzebrief van uw raad wordt het Dagelijks Bestuur van de ODZOB opgeroepen om de genoemde risico s in de ontwerpbegroting zoveel mogelijk te beperken. Het gaat dan vooral om: De stijgende omzetrealisatie voor de opbrengsten door aanvullende opdrachten van de deelnemers buiten de werkprogramma s om De realisatie van de bezuinigingstaakstelling 2
De realisatie van de aanvullende taakstelling vanaf 2017 ev als gevolg van het wegvallen van de zogenaamde ex-vvgb-middelen en de doorbelasting van garantiesalarissen Indien de huidige economische situatie niet verbetert, waardoor de omvang van het werk naar verwachting niet zal toenemen, zullen de risico s moeten worden opgevangen door verdergaande maatregelen; bijvoorbeeld door strak te sturen op de te realiseren flexibele schil (uitgangspunt in concernplan) en door de kosten nog verder terug te brengen. Tweede aandachtspunt dat als zienswijze wordt ingebracht betreft het risicomanagement. Het is van groot belang dat deze risico s op korte termijn gekwantificeerd kunnen worden. De aangesloten deelnemers dienen hier namelijk in hun begrotingen ook rekening mee te houden. Kanttekeningen Niet van toepassing Kosten De gemeentelijke bijdrage van de gemeente aan de ODZOB bedraagt 1.429.927. Hiervan is 1.048.000 beschikbaar voor milieutaken op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving en 381.927 voor verzoektaken op het gebied van geluid, lucht, externe veiligheid en bodem. Binnen het raadsvoorstel over de Eindhovense begroting 2016 zal worden voorgesteld om bij deze budgetten de indexering van de ODZOB aan te houden (1,4%). Communicatie Na besluitvorming door uw raad zal het besluit schriftelijk aan de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant worden meegedeeld conform bijgevoegde conceptbrief. Planning en uitvoering Het Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant heeft verzocht uiterlijk 15 mei 2015 uw zienswijze kenbaar te maken. Daartoe leggen wij u dit voorstel uiterlijk ter besluitvorming voor in uw vergadering van 12 mei 2015. Evaluatie Niet van toepassing 3
Bijlage(n) Als bijlage(n) bij dit voorstel behoren: b Bijlage 1 Beoordeling ontwerp-begroting Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant 2016 b Concept zienswijzebrief b Ontwerp-begroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 ODZOB De bijlagen worden meegestuurd De bijlagen liggen ter inzage in de leeskamer Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven,, secretaris. 4
Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 7 april 2015; besluit: 1 Kennis nemen van de kadernota 2016 van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant 2 Instemmen met de concept reactiebrief van uw raad aan het Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 12 mei 2015. R. van Gijzel, voorzitter. J. Verheugt, griffier. 5
Bijlage 1: Beoordeling ontwerp-begroting Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant 2016 Raming Basistaken: 5.101.455 De ODZOB voert de volgende basistaken voor gemeenten uit: Vergunningverlening milieu Toezicht en handhaving milieu Toezicht bodemsaneringen en stortplaatsen Voor de raming van de basistaken voor 2016 is rekening gehouden met de laatste inzichten en zijn overgenomen uit de werkprogramma s 2015 en worden gecorrigeerd voor de tariefontwikkeling als gevolg van indexering en kostenbesparing conform de kadernota. Deze taken zijn over de jaren heen redelijk constant. Raming Verzoektaken: 9.644.015 De middelen ter bekostiging van de uit te voeren verzoektaken die voortvloeien uit de werkprogramma s zijn voor 2016 bepaald door de werkprogramma s 2015 te indexeren en de bezuinigings /efficiencytaakstelling conform de kadernota te verwerken. Tevens is een post geraamd voor de verzoektaken die de deelnemers buiten de werkprogramma s om bij de ODZOB beleggen. Deze post is voor de begroting 2016 hoger geraamd als gevolg van de realisatiecijfers 2013 en 2014 en de combinatie van verwachte ontwikkelingen op het gebied van bodemtaken, omgevingswet en mandatering van taken. Deze post is verhoogd van 1.036.996 in 2015 naar 1.689.178. Tevens is er de oorzaak dat er een verschuiving plaatsvindt van opdrachten van niet deelnemers (SRE) naar deelnemers. Voor niet-deelnemers wordt een geringe afname van opdrachten voorzien. De ODZOB verwacht dat in het algemeen de verwachte daling van omzet bij niet-deelnemers gecompenseerd wordt door een stijging van de opdrachtverlening door deelnemers. Raming Collectieve taken: 512.239 Collectieve taken zijn taken die op verzoek en in samenspraak met de deelnemers voor het collectief worden uitgevoerd. Het programma voor collectieve taken is in november 2014 vastgesteld voor de periode 2015-2017 en dit komt grotendeels voort uit het programma 2013-2014. De deelnemers in de GR dragen bij aan de collectieve taken via een verdeelsleutel gebaseerd op aantal/soort bedrijven en aantal inwoners. De ramingen voor 2016 volgen uit de begroting 2015 verhoogd met een indexering en gecorrigeerd voor de 3% bezuinigings/efficiencytaakstelling. Raming Intensiveringsbudget: 292.760 Ten behoeve van het bereiken van de innovatie en efficiencydoelstellingen vanuit het concernplan zijn middelen nodig. In 2014 zijn de budgetten voor voormalige VVGB-taken hiervoor beschikbaar gesteld. De middelen voor het intensiveringsbudget bedragen bijna 300.000 voor de jaren 2016 en 2017. De middelen worden beschikbaar gesteld door 6
de gemeenten die uit het gemeentefonds een bijdrage hebben ontvangen voor VTHtaken rond ex-vvgb-bedrijven. Deze bedragen zijn al opgenomen in de ontwerpbegroting 2016 maar hierover zal in het voorjaar van 2015 nog een besluit worden genomen. Indien er een ander besluit wordt genomen, zal dit alsnog in de begroting worden aangepast. Exploitatiebegroting Bij de oprichting van de ODZOB in 2013 heeft de ODZOB een efficiency/besparingstaakstelling van 3% per jaar voor de jaren 2015 t/m 2017. In 2016 wordt 1,8% daarvan gerealiseerd door kostenbesparing en 1,2% door verlaging van het aantal benodigde uren per product vanwege efficiencyverbetering. Voor de komende jaren is dit een forse uitdaging aangezien er medio 2017 een extra last komt als gevolg van garantiesalarissen (zie ook bij rekening resultaat). Dit is nog steeds een risico waar de komende jaren rekening mee gehouden moet worden. Lasten: Bij de raming van de lasten voor de begroting 2016 is rekening gehouden met de inzichten volgens de begroting 2015, de voorlopige realisatiecijfers 2014 en de actuele inzichten volgens de begroting 2015. Baten: De baten uit werkprogramma s zijn in de begroting 2016 gebaseerd op de werkprogramma s van 2015. Deze zijn gecorrigeerd voor indexering en voor de efficiency /bezuinigingstaakstelling van 3%. Voor verzoektaken buiten het werkprogramma is voor de gezamenlijke deelnemers een post opgenomen van 1,7 mln en die sluit aan bij de realisatie over 2014. Voor de collectieve taken en het intensiveringsbudget zijn de bedragen uit de voorgaande begrotingen gehanteerd en gecorrigeerd voor indexering en efficiency/bezuinigingstaakstelling. De opdrachtverlening voor niet-deelnemers neemt af. In de begroting 2014 en 2015 was 2,4 mln opgenomen maar voor 2016 en volgende jaren is daarvoor 2,0 mln opgenomen. Deze omzet staat onder druk. Deze opgenomen post is een risico voor de komende jaren. In 2016 wordt als baat een bedrag van 500.000 opgenomen voor de doorbelasting van de garantiesalarissen aan de latende partijen. Hierover is momenteel nog een geschil waardoor deze ingeboekte bate nog niet zeker is. Rekening resultaat Het rekeningresultaat 2016 vertoont een positief saldo en dat wordt veroorzaakt door de opslag van 1 op het uurtarief voor de opbouw van een algemene reserve. De jaren vanaf 2017 is de begroting sluitend na opname van een taakstelling aangezien op dit moment nog niet duidelijk is hoe die taakstelling dient te worden geconcretiseerd. De oorzaak voor de achterblijvende baten is dat per medio 2017, na afloop van het huidige 7
sociale beleidskader, de mogelijkheid om de garantiesalarissen door te belasten aan de latende partij vervalt en dat het intensiveringsbudget na 2017 vervalt. De ODZOB zal trachten aan de kostenkant te besparen op het gebied van de salariskosten door vertrekkende relatief dure krachten te vervangen door inhuur van goedkopere (toename flexibele schil). Verder zal vroegtijdige (gedeeltelijke) pensionering in het kader van het generatiepact worden gefaciliteerd en zal efficiencyverbetering moeten leiden tot minder benodigde uren per product waardoor met een lagere bezetting en dus lagere salariskosten gewerkt kan worden. Die efficiencyverbetering zal met medewerking van de deelnemers in GR door uniformeren van werkwijzen, processen, procedures en systemen doorgevoerd dienen te worden. De taakstelling voor de lasten is als volgt: 2017 115.000 2018 430.000 2019 470.000 Aan de batenkant wordt er gezocht naar mogelijkheden om het exploitatieresultaat te verbeteren en daarbij wordt gedacht aan extra baten bij deelnemers te realiseren. Door een goed product te leveren zullen er meer opdracht binnen komen bij de ODZOB. De taakstelling van de baten is als volgt: 2017 0 2018 100.000 2019 150.000 Indien bovenstaande taakstellingen niet worden gehaald, zal de toekomstige begroting mogelijk sluitend moeten worden gemaakt door middel van aanvullende tariefstijgingen. Elke niet gerealiseerde 1.000 taakstelling betekent een tariefstijging van 0,55 per uur. Bovenstaande taakstellingen vormen een risico voor de toekomst aangezien realisatie daarvan geen gemakkelijke opgave is. Uitgangspunten voor opstellen begroting: Personeelskosten: de post salariskosten bedraagt 12,34 mln en daarbij is rekening gehouden met daling van de kosten als gevolg van lagere bezetting van medewerkers met een vast of tijdelijk dienstverband en met een stijging van kosten als gevolg van toe te kennen periodieken en uitlooprangen. Daarnaast is een ook rekening gehouden met een cao-verhoging conform 2015. De verkooptarieven kunnen na indexering deze lasten niet geheel opvangen dus is er gezocht naar besparing op de post loopbaan budget. Er is een besparing doorgevoerd van 80.000 op de post opleidingskosten en individueel loopbaanbudget. Op de overige personeelskosten is een verlaging van de kosten verwacht van 50.000 op basis van de realisatiecijfers 2014. 8
Organisatiekosten: de post voor huur en servicekosten is met 500.000 verlaagd als gevolg van de voorgenomen verhuizing. Hiertegenover vervalt ook een batenpost omdat het MRE niet meer bij de ODZOB gehuisvest is. Onvoorzien: ten opzichte van de begroting 2015 is de post onvoorzien verlaagd van 200.000 naar 75.000 Project en programmakosten: voor externe kosten voor de programmadelen is een post van 98.000 opgenomen. Deze post betreft de materiele kosten die gemaakt worden in het kader van de collectieve taken. Prijspeil: in de begroting 2016 zijn de volgende uitgangspunten gekozen: o Loonindex: 1,75% o Prijsindex: 0,0% o Index tarieven: 1,4% Bovenstaande uitgangspunten geven geen reden tot het maken van opmerkingen. Risico s opgenomen in de begroting 2016 In de risicoparagraaf van de ontwerpbegroting 2016 is een aantal risico s opgenomen. Onderstaande de belangrijkste risico s: Maximaal 17% opdrachten van derden De werkzaamheden voor derden (zoals bijvoorbeeld gemeenten en publieke organisaties in andere Brabantse regio s, Limburg en van het Rijk) mogen niet meer dan 17% van de omzet bedragen, wil er nog sprake zijn van quasi-inbesteden bij haar deelnemers. Volgens de huidige raming bedraagt dit percentage in 2016 circa 12,5%. Dit percentage is verlaagd ten opzichte van de begroting 2015. Er moet echter nog steeds kritisch gestuurd worden op de verdeling van werkzaamheden over deelnemers en nietdeelnemers, omdat anders het risico bestaat dat er meer personeel in dienst is dan dat er werk binnen gehaald mag worden. Kosten Het is in 2013 en 2014 gebleken dat het moeilijk is om de productiviteitsdoelstelling van 1340 declarabele uren te halen. Indien dit aantal uren achterblijft kan dit forse financiële consequenties hebben. Dit risico is deels in de begroting afgedekt doordat er rekening is gehouden met 2 FTE extra inhuur i.v.m. mismatch. Deze extra inhuur verhoogt de kosten en daarbij kan de vraag gesteld worden of dit nodig is. Het risico is aanwezig dat de 3% taakstelling op kosten niet wordt gehaald. Opbrengsten In de begroting is bij de opbrengsten rekening gehouden met het doorbelasten van garantielonen aan de latende partijen echter momenteel is niet duidelijk of de grootste latende partij bereid is te betalen. Dit betreft een risico van 500.000 VVGB-bedrijven. Voor de deelnemers heeft de bevoegdheidsverschuiving van Provincie naar gemeente geleid tot verhoging van het werkprogramma en tot een meerjarig gezamenlijk intensiveringsbudget. Het risico bestaat dat de deelnemers 9
de verhoging van de werkprogramma s niet zullen handhaven. In de begroting 2016 ev jaren is voor dit intensiveringsbudget 300.000voorzien. De opdrachtverlening door zowel deelnemers als niet-deelnemers staat onderdruk. Deelnemers schatten in dat de verzoektaken binnen de werkprogramma s worden verlaagd. Hierdoor is er een forse verschuiving doorgevoerd van verzoektaken binnen de werkprogramma s naar opdrachten buiten het werkprogramma waardoor een fors deel van de batenkant in deze begroting onzeker is. De ODZOB geeft hiervoor een risico aan tussen 0 en 8 mln. Deze wegvallende baten kunnen op korte termijn nauwelijks worden gecompenseerd door afbouw van kosten. Bovenstaande risico s zouden kunnen leiden tot negatieve resultaten in de toekomst die vervolgens moeten worden opgevangen door het af te boeken van de reserves (voorzover aanwezig) en dan vervolgens de tekorten ten laste te brengen van de deelnemers naar rato van ieder afname in het jaar waarop de jaarrekening betrekking heeft. De begroting van de ODZOB kan de risico s niet verder kwantificeren en het is dus niet mogelijk de benodigde weerstandscapaciteit te berekenen. In de nota weerstandsvermogen en risicomanagement is een streefwaarde voor de weerstandscapaciteit opgenomen van een algemene reserve van 5% van de totale exploitatielast. Financiële paragraaf In de bijlage van de ontwerpbegroting (bijlage 1 op bladzijde 42) is een overzicht opgesteld van de financiële bijdrage per deelnemer in 2016. Het is echter onzeker of alle deelnemers hun opdrachten voor het jaar 2016 wel ten uitvoer zullen brengen. Ten opzichte van de taken in 2014 zijn de taken in 2015 bij veel gemeenten al naar beneden bijgesteld. In de ontwerpbegroting wordt dit effect opgevangen door de eerder genoemde post Verzoektaken van deelnemers buiten het werkprogramma om van 1.689.178 bij de baten op te nemen. Deze bate is voor 2016 bijna 600.000 hoger dan de raming voor de begroting 2015. De ODZOB bijdrage van Eindhoven kan op grond van de huidige inzichten in 2016 worden opgevangen binnen de huidige begroting. 1