VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : F.K.L. Spijkervet DB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 30 september 2014 NUMMER : WM/MIW/SSl/8372 OPSTELLER : J.M.U. Geerse, 0522-276864 / S. Slijm 0522-276809 FUNCTIE : Beleidsadviseur waterketen / trainee VERGADERING MT D.D. : 26 mei 2014 (8203) VERGADERING DB D.D. : 24 juni 2014 (8284) OPGESTELD D.D. : 11 september 2014 ONDERWERP Bijdrage afkppelprject Spier. SAMENVATTING De gemeente Midden-Drenthe is binnen de kern Spier actief bezig m prblemen in de waterhuishuding aan te pakken. Eén van de maatregelen mvat het afkppelen van 3.800 m 2 verhard ppervlak van de rilering, waardr er aanzienlijk minder hemelwater in het rilstelsel terecht kmt. In de tekmst wrdt hierdr bij hevige en langdurige regenval het rilsysteem niet langer verbelast en wrden water-pstraat situaties en prblemen met de afver van afvalwater vrkmen. Het afkppelprject sluit ged aan bij het water-p-maatprject Spier-Mraine, waarbij de waterhuishuding vr natuur en landbuw p rde wrdt gebracht. De vrdelen vr het waterschap van het afkppelen van hemelwater betreffen nder andere het beperken van de afver van hemelwater richting de RWZI Beilen, ntlasting van rilen zuiveringsgemalen van het waterschap en een afname van de belasting van het ppervlaktewatersysteem met verntreinigd verstrtwater. Ok heeft de afname van hemelwater p de zuivering een psitief effect p het zuiveringsrendement. Gezien de vrdelen vr het waterschap, wrdt vrgesteld een financiële bijdrage te leveren aan het afkppelprject in de kern Spier. De bijdrage kmt ten laste van de pst Waterketen, uit te veren maatregelen, welke is pgenmen in de investeringslijst van de prgrammabegrting 2014. In augustus 2014 heeft de gemeente Midden-Drenthe bij het waterschap aangegeven dat het afkppelprject in Spier is afgernd. Zwel het watersysteem als keten functineren naar behren. EXTRA INFORMATIE -- ADVIES Krediet beschikbaar stellen van 19.000,00 vr de bijdrage in de ksten van het afkppelprject in Spier, gemeente Midden-Drenthe. De bijdrage vr het afkppelen wrdt vr dit prject gesteld p 5,00 per m 2 cnfrm het maximum wat in Rijn-Ost verband wrdt gehanteerd. bms
Pagina 2 van 6 BESTUURLIJKE AANDACHTSPUNTEN EN EFFECT VOOR REEST EN WIEDEN Bestuurlijke basis en draagvlak: Bestuurlijk draagvlak kan wrden gevnden in de perspectiefnta 2014-2018 (vastgesteld dr AB, vergadering d.d. 25 juni 2013), waarin is vastgelegd dat er een actief beleid wrdt geverd met betrekking tt afkppelen: De hydraulische capaciteit van de rwzi s wrdt vral bepaald dr de heveelheid regenwater die met het afvalwater mee kmt. Met beleid dat gericht is p het stimuleren van afkppelen van schn regenwater, willen we bereiken dat de grei in aanbd van afvalwater wrdt beperkt (perspectiefnta Reest en Wieden, 2014-2018). Het afkppelen van hemelwater in de kern Spier sluit ged aan bij het Water-p-maatprject Spier-Mraine. Het afkppelen past bij de maatregelen welke genmen wrden m de prblemen met de afwatering in het ppervlaktewatersysteem bij Spier aan te pakken. Daarnaast kan gesteld wrden dat het leveren van een bijdrage aan het afkppelprject van de gemeente, past binnen de samenwerking tussen het waterschap en gemeente binnen het kader van het in 2011 met het Rijk geslten Bestuursakkrd Water. Het gezamenlijk aanpakken van prblemen in de (afval)waterketen is hiervan een lgisch gevlg. De alternatieven die zijn verwgen m anders te besluiten: 1. Een eerste alternatief is m de gemeente Midden-Drenthe geen bijdrage te verlenen. Dit kmt echter niet ten gede van de samenwerking met de gemeente Midden-Drenthe en past k niet in het beleid van het waterschap m de samenwerking binnen de (afval)waterketen te versterken. Ok past dit niet in het beleid dat is vastgelegd in de perspectiefnta 2014 2018 m het afkppelen van schn hemelwater te stimuleren. Hiermee wrdt het belang dat het waterschap heeft bij het verminderen van de aanver van hemelwater naar de RWZI, niet gediend. 2. Het tweede alternatief mvat het verstrekken van een lagere bijdrage dan de vrgestelde 5,00 per vierkante meter afgekppeld verhard ppervlak. Er zijn echter geen gegrnde argumenten vrhanden m een lagere bijdrage te verstrekken. Daarbij zu een lagere bijdrage k een njuist signaal kunnen zijn in de richting van de gemeente Midden-Drenthe. Tabel: (+) betekent een psitieve bijdrage en (-) een negatieve bijdrage, bij ksten geldt dat het gedkpste alternatief het hgste scrt). Berdeling alternatieven Criterium Alternatief 0 (advies) Alternatief 1 Alternatief 2 Prbleemplssend + - + Beleidslijn + - - Ksten - + - Beeldvrming WS + - - Ttaalscre + - - Bestuurlijke aandachtspunten: Het waterschap Reest en Wieden heeft geen (tijdelijke) bijdrageregeling vastgesteld waarin is vastgelegd nder welke vrwaarden wrdt bijgedragen aan afkppelen. Per situatie wrdt er gekeken wat nut en ndzaak is van afkppelen vr het waterschap.
Pagina 3 van 6 Het prject Spier-Mraine is een Water-p-maat prject (als nderdeel van het inrichtingsplan Dwingelderveld), met als del het p rde brengen van de waterhuishuding vr landbuw en natuur. Het waterschap is partner binnen het prject en heeft reeds 400.000,00 beschikbaar gesteld vr het prject m het watersysteem daarvr aan te passen. Het afkppelen in de kern Spier betreffen maatregelen m prblemen in de afvalwaterketen en daardr k het ppervlaktewatersysteem p te lssen. Het Water-p-maat prject en het afkppelprject in de kern van Spier bijten elkaar dus niet. De bijdrage vr het afkppelen wrdt vr dit prject gesteld p 5,00 per m 2 cnfrm het maximum wat in Rijn-Ost verband wrdt gehanteerd. Het waterschap wijkt hiermee af van het verzek van de gemeente Midden-Drenthe m een bijdrage van 50% van de ttale aannemersksten te den met een maximum van 27.500,00. Vrnaamste redenen hiervr zijn de krimpende budgetten welke beschikbaar zijn vr afkppelprjecten en de unifrmering van Rijn-Ost beleid. TIJDPAD De uitkering van de bijdrage van het waterschap aan de gemeente Midden-Drenthe zal plaatsvinden na afrnding van het afkppelprject in Spier. In augustus 2014 heeft de gemeente Midden-Drenthe bij het waterschap aangegeven dat het afkppelprject in Spier inmiddels is afgernd. Zwel het watersysteem als keten in de kern Spier functineren naar behren. INTEGRAAL OVERLEG EN COMMUNICATIE -- FINANCIËN Investering Kredietaanvraag 19.000,00 Bijdrage derden 0,00 Nett-krediet 19.000,00 Bedrag begrting 125.000,00 Reeds aangevraagd 0,00 Afschrijvingstermijn 5 jaar De investering is pgenmen in de investeringslijst van de prgrammabegrting 2014 nder de pst Waterketen, uit te veren maatregelen. De verwachte in gebruik name datum van de investering vindt plaats in 2015 waardr, p basis van het activerings- en afschrijvingsbeleid, vr het eerst de kapitaallasten tt uitdrukking kmen in 2016. De lasten zijn gedekt in de meerjarenraming. Bij de behandeling van de prgrammabegrting 2014 is beslten dat de besluitvrming ver deze investering dr het Algemeen Bestuur wrdt gedaan. Verwachting explitatie 2016 kapitaallasten 4.245,00 verige explitatielasten 0,00 pbrengsten 0,00 OPENBAARHEID Ja
Pagina 4 van 6 BIJLAGEN -- BESLUIT Dagelijks Bestuur, mr. A.K. Schuttinga, Secretaris-directeur M.M. Kl, Dijkgraaf
Pagina 5 van 6 TOELICHTING Aanleiding De gemeente Midden-Drenthe heeft eind 2013 een nieuw basisrileringsplan (BRP) vastgesteld vr de kern Spier. Het vrgaande BRP dateerde uit 1997. Reeds bij vaststelling van het vrgaande BRP (1997) was duidelijk dat er in Spier circa 6.200 m 2 verhard ppervlak is aangeslten p het rilstelsel. Hetgeen betekent dat er een aanzienlijke heveelheid hemelwater in de rilering terecht kmt. Dit heeft als gevlg dat er tijdens langdurige regenval verlast plaatsvindt in de waterketen en (uiteindelijk) het watersysteem. Bij vrbereiding van het BRP 2013 is er naar aanleiding van de genemde prblematiek nader nderzek gedaan naar de rzaken van de waterverlastprblemen. In het BRP 2013 zijn diverse verbetermaatregelen aangereikt m de prblematiek aan te pakken. Eén van deze maatregelen mvat het afkppelen van circa 4.000 m 2 verhard ppervlak van het rilstelsel. In nvember 2013 heeft het waterschap Reest en Wieden het verzek gekregen van de gemeente Midden-Drenthe m een bijdrage te leveren vr de ksten van het afkppelen van verhard ppervlak in de kern Spier. De gemeente Midden-Drenthe vraagt het waterschap 50% van de aannemersksten bij te dragen tt een maximum bedrag van 27.500,00. Situatie De kern Spier ligt tussen Beilen en Hgeveen aan de A28 ten sten van het Dwingelderveld. In Spier staan circa 60 wningen. In Spier is weinig ppervlaktewater. Wel zijn er een aantal kleinere watergangen, maar de meeste hiervan vallen een grt gedeelte van de tijd drg. Het ppervlaktewatersysteem watert af in nrdelijke richting. Het afvalwater van Spier wrdt ingezameld dr zwel een gemengd als gescheiden stelsel, maar k dr een vacuümsysteem. Het systeem in zijn geheel is hierdr vrij cmplex. Alle systemen veren af naar zgenaamde bufferputten van het vacuümril, van waaruit het afvalwater via de vacuümrilering wrdt getransprteerd naar het eindgemaal van het waterschap. Prbleem In Spier is een grt deel van het verhard ppervlak aangeslten p de verschillende rilsystemen. Tijdens regenval kmt er hierdr een grte heveelheid hemelwater terecht in de rilering en uiteindelijk in de bufferputten. Via de bufferputten wrdt het afvalwater via het vacuümsysteem getransprteerd naar het eindgemaal van het waterschap. De capaciteit van het vacuümsysteem is grter dan de capaciteit van het waterschapsgemaal. Bij hevige en langdurige regenval is de aanver via het vacuümsysteem grter dan de capaciteit van het waterschapsgemaal. Als het gemaal van het waterschap het aangeverde water tijdens neerslag niet kan verpmpen, schakelt het vacuümsysteem uit. Als er weer capaciteit beschikbaar is in het gemaal van het waterschap, wrdt het vacuümsysteem weer geactiveerd. Het gevlg van het uitschakelen van het vacuümsysteem is dat het rilsysteem in Spier verbelast raakt. Bewners ndervinden hierdr prblemen met het functineren van de rilering en lkaal ntstaan er prblemen met de afver. In smmige gevallen leidt dit tt water-p-straat situaties f het verstrten van afvalwater p het ppervlaktewatersysteem. Oplssing Dr het afkppelen van verhard ppervlak wrdt het rilsysteem in Spier ntlast. De gemeente Midden-Drenthe gaat daarm dakppervlakken afkppelen van het vacuümril. Het afkppelen van verhard ppervlak dr de gemeente Midden-Drenthe heeft vr waterschap Reest en Wieden een psitieve uitwerking.
Pagina 6 van 6 Ten eerste kmt er aanzienlijk minder hemelwater in het rilstelsel terecht. Van de in ttaal 6.200 m 2 aangeslten verhard ppervlak wrdt er 3.800 m 2 afgekppeld. Dit is ruim 60% van het ttaal. In het BRP 2013 is berekend dat het eindgemaal van het waterschap in de huidige situatie nu ng 60 minuten met draaien m het regenwater naar de zuivering te verpmpen. In de nieuwe situatie is dit slechts 40 minuten. Minder draaiuren vr het gemaal heeft de vlgende psitieve effecten: Afname energieverbruik; Ontlasting van ril- en zuiveringsgemalen, wat leidt tt minder slijtage. Het afkppelen van regenwater heeft k een psitieve drwerking p de technische werken van RWZI Beilen. Ok draagt het bij aan het zuiveringsrendement, want minder hemelwater p de zuivering leidt uiteindelijk tt een schner effluent. Water-p-maat prject Spier-Mraine Gezien de tekmstige klimaatverandering wil het waterschap het ppervlaktewatersysteem aanpassen aan de nieuwe nrmen die passen bij de klimaatveranderingen. Het prject Spier-Mraine is een Waterp-maat prject (WOM), met als del het p rde brengen van de waterhuishuding vr landbuw en natuur. In eerste instantie zu het p rde maken van de waterhuishuding binnen de kern Spier k nderdeel uitmaken van het WOM-prject. De betrkken partijen hebben (met instemming van de gemeente Midden-Drenthe) er uiteindelijk echter vr gekzen dit geen nderdeel te laten uitmaken van het WOMprject. Financiële bijdrage De gemeente Midden-Drenthe schat de aannemersksten p 55.000,00 exclusief btw. Aan het waterschap wrdt gevraagd m 50% bij te dragen in de ksten met een maximum van 27.500,00. Het waterschap acht het afkppelen van verhard ppervlak van de rilering als de juiste plssing m de prblematiek in Spier p te lssen. Het beleid van het waterschap is dan k het afkppelen te stimuleren dr bij te dragen in de ksten van afkppelen wanneer dit delmatig is. In het verleden is er dr het waterschap meerdere keren een bijdrage geleverd aan afkppelprjecten, waarnder Ansen en Sint Jansklster. Bij deze en andere prjecten heeft het waterschap destijds de helft van de ksten bijgedragen. De budgetten, beschikbaar vr maatregelen binnen de waterketen, staan de laatste jaren nder druk. Er is vanuit de pst maatregelen waterketen minder budget beschikbaar dan vrgaande jaren vr bijdragen aan afkppelprjecten. Ten pzichte van 2010 is de pst maatregelen waterketen gehalveerd van 250.000,00 naar 125.000,00. Naast het krimpende budget wat beschikbaar is vr afkppelprjecten, speelt k mee dat beleid steeds meer wrdt geünifrmeerd naar Rijn-Ost niveau. De Rijn-Ost waterschappen hanteren veelal een bijdrageregeling met daarin vrwaarden vr het bijdragen aan afkppelen. De hgte van de bijdrage lpt uiteen van 2,00 tt 5,00 per vierkante meter afgekppeld verhard ppervlak. Gezien het nut en de ndzaak van het afkppelen in de kern Spier wrdt vrgesteld een bijdrage te den in de ksten van 5,00 per m 2 verhard ppervlak. Dit sluit ged aan bij het beleid p Rijn-Ost niveau en deze versberde bijdrage past binnen het krimpende budget vr afkppelprjecten. Het ttale verhard ppervlak dat wrdt afgekppeld bedraagt 3.800 m 2. De ttale bijdrage aan de gemeente Midden-Drenthe, uitgaande bij een bijdrage van 5,00 per m 2 afgekppeld verhard ppervlak, kmt hiermee p 19.000,00. Het waterschap neemt daarmee 34,5 % van de ttale ksten p zich.