Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82654 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave China: verstedelijking 1 Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Stap5 Over dit lesmateriaal Pagina 1
China: verstedelijking 1 Vooraf Leerdoelen China is een groot land met meer dan een miljard inwoners. Het aantal inwoners van de Chinese steden is in de laatste decennia enorm toegenomen. Deze opdracht gaat over de achtergronden van deze snelle urbanisatie in China die later op gang kwam dan in bijvoorbeeld Nederland. Aan het eind van deze opdracht: Kun je omschrijven in welke periode de Chinesesteden sterk gegroied zijn. Kun je uitleggen waarom de Chinese steden gegroeid zijn. Kun je een groeimodel voor de Chinese steden beschrijven. Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht maak je samen met een klasgenoot een animatiefilmpje waarmee je één van de behandelde groeimodellen uitlegt. In het eindproduct laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald. Beoordeling Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent. Bij de beoordeling let de docent op: de inhoud: laat het eindproduct zien dat je begrepen hebt dat China verschillende periodes van stedelijke groei kende en dat je begrepen hebt hoe deze zijn ontstaan? Verder kun je de verschillende groeimodellen uitleggen. de vorm: is het eindproduct met zorg gemaakt? Werkwijze Groepsgrootte Stap 1 tot en met stap 3 doe je alleen. Het eindproduct (stap 4) maak je samen met een klasgenoot. Pagina 2
Benodigdheden Een fotocamera en computerprogramma voor het maken van een animatiefilmpje. Tijd Voor deze opdracht heb je 4 lesuren nodig. Stap1 De groei van de Chinese steden De grootste bevolkingsgroei in steden, zowel in de Chinese als in de Nederlandse, vond plaats in verschillende periodes van industrialisatie. Gedurende die periodes werden de levensomstandigheden voor mensen beter (bijvoorbeeld door een grotere productie van voedsel, betere gezondheidszorg, beter onderwijs en door meer financiële middelen voor huishoudens). Daardoor konden mensen meer kinderen krijgen, terwijl er minder mensen jong stierven. Omdat de meeste economische groei in de steden plaatsvond, en daar dus meer werk en meer voorzieningen te vinden waren, verhuisden steeds meer mensen naar de stad. Met andere woorden, de stedelijke bevolking nam toe en de steden werden steeds groter. In Europa begon de Industriële Revolutie rond 1750 in Engeland; de rest van Europa volgde een halve eeuw later, vanaf het begin van de negentiende eeuw. In China kwam de industriële productiewijze pas veel later op gang, vanaf circa 1950. Hoewel het inwonertal van China tot 1960 lager was dan dat van Europa, is het aantal inwoners van China (het bevolkingscijfer van dat land) momenteel bijna twee keer zo groot. China kende in 75 jaar een bevolkingsgroei die bijna het dubbele is van de bevolkingsgroei in Europa in 200 jaar. Het was lang de grootste en snelst groeiende bevolking ter wereld. En die groei vindt met name in de steden plaats. Opdracht Bekijk de grafieken op de volgende website: populationpyramid.net Gebruik hierbij de onderstaande handleiding. Pagina 3
Handleiding - Grafiek bekijken Als je met je muis beweegt over de grafiek rechts krijgt je het bevolkingsaantal te zien van een bepaald jaar. Boven deze grafiek kun je een jaartal selecteren. Je ziet je keuze direct terug in de bevolkingspiramide links met daarin de bevolkingsopbouw naar leeftijdscategorie en geslacht. Onder de grafiek is het geselecteerde land gemarkeerd. Je kunt ook de gegevens van andere landen opvragen. Beantwoord de volgende vragen: 1. 2. 3. 4. Noteer het bevolkingsaantal van 1950, 1960, 1980 en 2010 van China. Welke leeftijdscategorie wordt er per jaartal het meest vertegenwoordigd? Worden er in dat jaar meer mannen of vrouwen geboren? Doe hetzelfde voor Europa. Schrijf de antwoorden in de tabel. Tabel 1 - Bevolking China Jaartal Bevolkingscijfer Leeftijd meest vertegenwoordigd Meeste m/v geboren Meeste m/v leeftijdcategorie meest vertegenwoordigd Leeftijd meest vertegenwoordigd Meeste m/v geboren Meeste m/v leeftijdcategorie meest vertegenwoordigd 1950 1960 1980 2010 Tabel 2 - Bevolking Europa Jaartal Pagina 4 Bevolkingscijfer
1950 1960 1980 2010 Vragen naar aanleiding van de bevindingen in de tabel: 5. Als je kijkt naar het percentage mannen en vrouwen dat ouder wordt dan 70 in Europa, bij welk geslacht is dit percentage dan het grootst? En hoe is dit in China? 6. Wat valt op als je kijkt naar de verschillen tussen China en Europa? 7. Wat zullen veel jongvolwassenen doen in de leeftijd van 20-24 jaar? Let op: Wil je China als land selecteren, klik dan op Volksrepubliek China. Dat staat dus onder de V. Stap2 Vier periodes. China kent vier periodes van stedelijke groei. In twee van deze periodes groeide de bevolking snel en in twee wat minder: Periode 1 - Weinig groei tot 1950 De economie was tot 1950 gericht op de landbouw en de steden waren relatief klein. De steden die er waren bestonden uit hutongs. Hutongs zijn traditionele en ommuurde woonwijken met doorgaans kleine huizen en smalle straten. De Chinese samenleving was een agrarische met weinig economische groei. Periode 2 - Groei van 1950 tot 1961 De jaren van 1950 tot 1961 vormden de eerste periode van economische groei in China. De industrialisatie was op gang gekomen en trokken veel arbeiders naar de fabrieken, waardoor steden begonnen te groeien. Rondom de oude hutongs werden nieuwe bedrijventerreinen en woonwijken Pagina 5
gebouwd. Periode 3 - Beperkte groei tussen 1961 en 1979 Toen in de jaren 50 mensen massaal naar de stad trokken, werd er een nieuw systeem ingevoerd: het hukou-systeem. Het is een registratiesysteem waarmee wordt vastgelegd waar je, met toestemming van de regering, woont. Wil je naar een andere regio, dan moet je daarvoor goedkeuring vragen aan de autoriteiten. Het is een middel om volksverhuizingen onder controle te houden en met name plattelanders ervan te weerhouden massaal naar de stad te verhuizen. Een te grote trek naar de stad levert allerlei problemen op, denk aan te weinig werk en woningen. Periode 4 - Snelle groei vanaf 1979 In de laatste periode van groei zitten we nog steeds. Dit tijdvak begon in eind 1978, begin 1979 toen de Communistische Partij van China zijn economisch beleid herzag: socialistisch maar met Chinese eigenschappen. Door het groter worden van de industriële sector groeiden ook de steden. Momenteel is er zoveel industrie dat er immigranten worden geworven om in China te komen werken. Opdracht Jullie docent heeft een quiz in Socrative.com gemaakt. Download de app op je telefoon of log in op https://b.socrative.com/login/student/. Voeg de room-code van je docent in en je naam en beantwoord de vragen (met true of false, waar of onwaar). Stap3 Groeimodellen Een stad kan op verschillende manieren groeien. Die groeiwijzen zijn in modellen ondergebracht. De volgende groeimodellen zijn voor deze opdracht van belang: Pagina 6
Model 1 - Concentrisch model Concentrisch model of monocentrisch model (Burgess): De stad groeit vanuit het centrum naar buiten in steeds grotere ringen. 1. 2. 3. 4. 5. Centraal ligt het zakendistrict Overgangsgebied Woonwijk lage inkomens/arbeiders Woonwijk middenklasse Gebied van de pendelaars/forensen Tussen deze ringen verhuizen mensen van binnen naar buiten zodra ze welvarender worden. Model 2 - Sectormodel Sectormodel (Hoyt): Lijkt op concentrisch model. Verschil is dat handel en industrie zich vestigen langs (spoor)wegen. 1. 2. 3. 4. 5. Zakencentrum Transport en industrie Goedkope woningen Woningen van gemiddelde prijs Dure woningen Model 3 - Meerkernenmodel Pagina 7
Meerkernenmodel (Harris en Ulman): De stad groeit per beroepsgroep. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Zakencentrum Handel en lichte industrie Goedkope woningen Woningen van gemiddelde prijs Dure woningen Zware industrie Zakengebied buiten het centrum Woningen aan de randen van de stad Industriegebied buiten de stad Bestudeer de afbeeldingen uit de verschillende modellen. Wat valt je op bij deze verschillende modellen? 1. Het overgangsgebied binnen het concentrisch groeimodel is het gebied waar... a. de meeste arbeiders wonen. b. de elite woont. Pagina 8
c. waar de minder luxe winkels zijn gevestigd. d. waar de minste huizen worden gebouwd. 2. Binnen het sectorgroeimodel is industrie gevestigd rondom (spoor)wegen omdat... a. dit CO2 uitstoot voorkomt. b. dit handig is voor het transport. c. ze niet thuis horen in een woonwijk. d. ze zorgen voor geluidoverlast. 3. Binnen het sectorgroeimodel staan de meeste duurste woningen... a. in het zakencentrum. b. langs het spoor. c. aan de rand van de stad. 4. Bij het meerkernenmodel is een stad ingedeeld in... a. ringen. b. functies en groepen. c. geloof. Stap4 Extra opgaven Bevolking en ruimte China Voor je aan de afsluiting van deze opdracht begint, maak je eerst de volgende toets. Vergelijk, na het beantwoorden van de vragen, jouw antwoorden met de goede antwoorden. Heb je vragen fout, zorg dan dat je begrijpt waarom je antwoord niet goed is. Verstedelijking kn.nu/di4n7 1 van 5 Pagina 9
In China groeien steden soms zo snel dat ze aan elkaar vastgroeien en zo een nieuwe stad vormen. Ook de omliggende dorpen worden dan vaak in zo n stad opgenomen. Hoe wordt dit verschijnsel genoemd? a. suburbanisatie b. agglomeratievorming c. verrandstedelijking d. stadsverbreding 2 van 5 Sinds 2013 stimuleert de overheid dat jongeren die op het platteland moeilijk werk vinden om naar de steden te verhuizen. Volgens de overheid is een verdere verstedelijking op die manier goed omdat het kan leiden tot economische groei. Leg uit hoe verdere verstedelijking kan zorgen voor economische groei. 3 van 5 In veel Chinese steden dragen mensen een mondkapje op straat vanwege de enorme smog. De grootste veroorzakers zijn de kolengestookte energiecentrales. In China zijn veel van dat soort centrales gebouwd om aan de steeds toenemende vraag naar elektriciteit te kunnen voldoen. Wat is de belangrijkste reden dat de vraag naar elektriciteit de afgelopen jaren sterk toegenomen? a. de groei van de bevolking b. de toename van de welvaart c. de toename van het broeikaseffect d. de groei van de industrie 4 van 5 De groeiende bevolking en de toename van de welvaart zorgen voor afvalproblemen. De Chinese steden hebben vaak problemen om al het afval dat ontstaat door consumptie te verwerken. Het gevolg is dat veel afval gedumpt wordt in openbare ruimtes. Welke twee vormen van milieuvervuiling zullen vooral optreden als afval gedumpt wordt in openbare ruimtes? a. horizonvervuiling b. watervervuiling c. bodemvervuiling d. luchtvervuiling Pagina 10
5 van 5 De Chinese overheid probeert de milieuproblemen aan te pakken. Zo stimuleert de overheid het opwekken van schone energie, bijvoorbeeld door waterkrachtcentrales. Maar ook deze manier van opwekken van energie kan nadelige gevolgen hebben. Leg uit waarom. Stap5 Eindproduct Maak een animatiefilmpje over één van de groeimodellen van de steden van China. Leg hierbij uit hoe een stad in een groeimodel is opgebouwd en waar welke bevolkingsgroepen wonen. Doe dit aan de hand van beelden, tekst en (als dat kan) geluid. Maak een account aan in editor.moovly.com. Door de rondleiding in het programma te volgen krijg je de mogelijkheden te zien. De rondleiding is in het Engels. Kom je er niet uit, vraag dan hulp aan een klasgenoot of je docent. Maak de animatie (minimaal 1 minuten/ maximaal 4 minuten) Download de animatie. Deel de video met jullie docent via e-mail. Het is een grote opdracht en het is belangrijk dat jullie de taken goed verdelen. Schrijf beiden, als jullie klaar zijn, een procesverslag en e-mail dat naar de docent. In het verslag schrijf je in ieder geval: Hoe de taakverdeling was. Waar de knelpunten lagen binnen de samenwerking. Op welke manier jullie elkaar hebben geholpen. Pagina 11
Voorbeeld van een animatiefilmpje: Pagina 12
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 november 2016 om 14:00 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte; Ruimtelijke ontwikkeling; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rerrangeerbare Gebruikte Wikiwijs Arrangementen content, VO. (z.d.). Extra opgaven vmbo-kgt34. https://maken.wikiwijs.nl/90910/extra_opgaven_vmbo_kgt34 Pagina 13