Dat kan beter vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Dat kan beter Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Stap5 Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Dat kan beter Vooraf Leerdoelen De meeste energiecentrales gebruiken voor de opwekking van elektriciteit energiebronnen zoals kolen, aardgas en olie. Die bronnen zijn niet duurzaam. Het is dus raadzaam om over te stappen naar duurzame, vernieuwbare energiebronnen. Schone bronnen die niet opraken. De Nederlandse regering wil dat in 2020 veertien procent en in 2023 zestien procent van alle verbruikte energie duurzaam wordt opgewekt. In 2050 zou het zelfs 100% moeten zijn! In deze opdracht maken jullie kennis met deze duurzame energiebronnen. Aan het eind van deze opdracht: Kun je het begrip duurzame energie beschrijven. Kun je minimaal drie duurzame energiebronnen opnoemen die wij in Nederland kunnen gebruiken. Kun je van deze verschillende duurzame energiebronnen een beperkingen en/of nadeel opnoemen. Kun je benoemen welke bron momenteel de grootste bijdrage levert aan het opwekken van duurzame energie en welke bronnen in de toekomst een grotere bijdrage moeten gaan leveren. Kun je beschrijven wat een waterkrachtcentrale is. Eindproduct Bij elke stap krijg je een aantal vragen. De antwoorden daarop kun je vinden op de site van de overheid. Aan het eind van de opdracht maak je een tabel: je zoekt bij vijf energiebronnen een bijpassend nadeel of beperking. Beoordeling De tabel bespreek je met een klasgenoot. Pagina 2

4 Werkwijze Groepsgrootte Je doet de opdracht alleen. Je overlegt wel bij iedere stap met een klasgenoot. Tijd Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig. Stap1 Zonne-energie De energie van de zon wordt meestal op twee manieren opgevangen: met zonnepanelen en met zonnecollectoren. Zonnepanelen zetten zonne-energie rechtstreeks om in elektriciteit. Zonnecollectoren vangen de warmte van de zon op en gebruiken deze om water te verwarmen. Zonnepanelen en zonnecollectoren worden meestal geplaatst op de daken van huizen, stallen, kantoren of fabrieken. Het aanschaffen en plaatsen van zonnepanelen vergt een flinke investering maar die uitgave verdient zichzelf steeds sneller terug. Dat komt omdat de productiekosten van zonnepanelen steeds lager worden en de energieopbrengst ervan steeds hoger. Als de overheid subsidie geeft kun je de investering nog sneller terugverdienen. Beantwoord de volgende vragen. Gebruik de site 1. Heb je een vergunning nodig voor het plaatsen van zonnepanelen? 2. Kun je het gebruik van zonne-energie ook bevorderen als je zelf geen zonnepanelen op je dak hebt staan? 3. Zijn er regels voor het plaatsen van zonnecellen op je eigen dak? Bespreek de antwoorden met een klasgenoot. Stap2 Pagina 3

5 Windmolens In Nederland staan al aardig wat windmolens, op het land en op zee. Om nog meer energie uit wind te maken heeft de regering plannen voor een flinke uitbreiding van het aantal windmolens. Er moeten zowel op het land als op de Noordzee grote windmolenparken worden gebouwd. Ga op zoek naar het antwoord op de volgende vragen. Gebruik de site 1. Bij hoeveel huishoudens moet in 2020 de stroom opgewekt zijn door windmolens op het land? 2. Hoeveel megawatt aan vermogen moeten windmolens op zee in 2020 hebben? 3. Hoeveel plekken heeft de regering aangewezen voor toekomstige windmolenparken op het land? Om welke plekken gaat het? 4. Zoek die plekken op in de atlas. Waarom is juist voor die plekken gekozen? 5. Hoeveel windmolenparken op zee zijn er in 2013 in gebruik? 6. Hoeveel vergunningen heeft de regering in 2009 afgegeven voor de bouw van nieuwe windmolenparken op zee? Bespreek ook nu de antwoorden met een klasgenoot. Stap3 Pagina 4

6 Biomassa Energie uit biomassa wordt verkregen uit speciaal daarvoor geteelde gewassen en uit organisch afval (afval van planten of dieren). Deze biomassa wordt vooral meegestookt in kolencentrales of gebruikt in aparte biomassa-centrales. Op dit moment (eind 2013) wordt veel van de duurzame energie in Nederland opgewekt met biomassa. Ga op zoek naar het antwoord op de volgende vragen. Gebruik de site 1. Hoeveel van de duurzame energie in Nederland komt op dit moment uit biomassa: 20, 50, of 75 procent? 2. Kun je met biomassa ook gas produceren? Ja/nee 3. Is het gebruik van biomassa echt duurzaam te noemen? Ja/nee Heb je dezelfde antwoorden als je buurman/buurvrouw? Stap4 Bodem- of Aardwarmte Pagina 5

7 Bodemwarmte is oppervlaktewarmte die door de zon is geleverd. Bodemwarmte halen we uit het water in de bodem tot een diepte van hoogstens 300 meter. Aardwarmte is warmte van de aarde zelf en komt van diepere lagen. Grondwater wordt omhoog gehaald in een geothermische (geo=aarde, thermisch=warmte) centrale. Het aanleggen van dergelijke installaties is duur en daarom wordt er nog niet veel gebruik van gemaakt. Bekijk de onderstaande animatie. 1. Hoe diep moet je minstens boren om van aardwarmte gebruik te maken: 500 meter, één kilometer of twee kilometer? Waterkracht De mogelijkheden om energie uit waterkracht te halen zijn in Nederland niet groot. De waterkrachtcentrales in onze rivieren leveren dan ook maar een kleine bijdrage aan onze energievoorziening. We moeten het doen met de centrales die er nu zijn. In de toekomst kan er misschien een getijdencentrale gebouwd worden. Een getijdencentrale haalt z n energie uit de stroming van het water bij eb en vloed. 2. Hoeveel waterkrachtcentrales zijn er eind 2013 in Nederland: 6, 8 of 10? Stap5 Nadelen en beperkingen duurzame energie De regering zou het liefst in 2050 alle benodigde energie op willen wekken met vernieuwbare energiebronnen. Het grote voordeel van vernieuwbare energiebronnen is dat ze duurzaam zijn: ze raken niet op en zijn, op een enkele uitzondering na, niet vervuilend. Maar ook aan vernieuwbare energiebronnen kleven bezwaren of ze hebben hun beperkingen. Hieronder zie je een tabel met in de eerste kolom energiebronnen en in de tweede kolom mogelijke problemen of beperkingen. Maak de juiste combinatie. Energiebron Bezwaar of beperking 1 Windkracht a Er is een wisselend aanbod. 2 Waterkracht b Veel mensen zien het als horizonvervuiling. 3 Zonne-energie c Kan maar op weinig plaatsen worden toegepast in ons land. 4 Biomassa d Het winnen ervan is nu nog te duur voor toepassing op grote schaal. 5 Aardwarmte e Het verbranden ervan geeft CO2-uitstoot en dus is het niet echt duurzaam. Pagina 6

8 Bespreek jouw antwoorden met een klasgenoot. Pagina 7

9 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 August 2016 om 11:14 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Energie; Aardrijkskunde; Duurzaamheid; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Pagina 8