Hfdstuk: Prtcl Kindermishandeling Kindertuin Westzaan Prtcl Kindermishandeling Kindertuin Westzaan Opgemaakt dr Miriam Berema, huder Kindertuin d.d. 03-01-2013 Vastgesteld in teamvergadering d.d. 15-01-2013 Aangepast augustus 2014, vastgesteld in teamvergadering 28-08-2014 Aangepast juni 2015, gemeld in teamvergadering 28-05-2015 en udercmmissie d.d.20-05-2015 1
Hfdstuk: Prtcl Kindermishandeling Kindertuin Westzaan Inhud Prtcl Kindermishandeling Kindertuin Westzaan... 1 Del van dit prtcl... 3 Intentie verklaring en vereenkmst van gebruik van dit prtcl... 5 Definitie van Kindermishandeling... 6 Uitwerking verschillende vrmen van kindermishandeling en huiselijk geweld... 7 Meldingen vermedens kindermishandeling anders dan dr de berepskracht... 10 Stappenplan vermeden Kindermishandeling in thuissituatie... 11 Stappenplan vermeden Kindermishandeling dr berepskrachten... 14 Stappenplan seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen... 17 Preventieve maatregelen Kindertuin Westzaan... 19 Signalen kindermishandeling 0-4 jaar.... 21 Signalen vr Kinderpvang in het algemeen... 25 Signalen Kindermishandeling 4-12 jaar... 26 Signalen die specifiek zijn vr het syndrm van Münchhausen by Prxy (MBPS)... 31 Signalen van kinderen die gecnfrnteerd zijn met seksueel grensverschrijdend gedrag van een ander kind... 32 Signalen van kinderen die seksueel grensverschrijdend gedrag vertnen naar andere kinderen... 33 Signalen die kunnen duiden p kindermishandeling gepleegd dr een berepskracht... 34 Signalen met betrekking tt seksueel misbruik dr een berepskracht... 35 Bijlage 1. Adressen Algemeen/ Sciale kaart Kindertuin... 36 Bijlage 2. Privacy regels algemeen & ns berepsgeheim... 38 Bijlage 3: Inhud gesprek uders/verzrgers... 39 Bijlage 4: Frmulier intern verleg bij vermeden/signalen... 41 Bijlage 5: Standaard Meldingsfrmulier van Veilig Thuis... 44 Bijlage 6: Tekening meisje... 45 Bijlage 7: Tekening jngen... 46 Bijlage 8: Checklist seksueel grens verschrijdend gedrag... 47 Geraadpleegde brnnen vr het maken van dit prtcl... 49 2
Hfdstuk: Del van dit prtcl Del van dit prtcl Dit prtcl Kindermishandeling heeft tt del berepskrachten te ndersteunen in de mgang met huiselijk geweld en kindermishandeling. Het heeft k ten del duidelijkheid te scheppen vr uders die er vr kiezen hun kinderen te laten pvangen dr de Kindertuin Westzaan. Dit prtcl is nderdeel van ns beleid en de hierin beschreven stappen wrden dr ns uitgeverd. Het kan vrkmen dat wij, uit veiligheid vr het te verzrgen kind, kiezen het kind in bescherming te nemen tegen zijn/haar eigen uders in uitznderlijke gevallen. Wij vinden het daarm van belang hierin pen te zijn en nze beweegredenen aan te geven. Wij kennen drie rutes, stappenplannen die mschreven wrden in dit prtcl, te weten: 1. Huiselijk geweld en kindermishandeling 2. Kindermishandeling dr berepskrachten 3. Seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen nderling Daarnaast kmen uitgebreid allerhande signalenlijsten aan bd en diverse bijlagen die ns ndersteunen in een dergelijke situatie. Dit prtcl is een handvat in situaties die we altijd liever zuden willen vrkmen. Echter kmt kindermishandeling in alle lagen van de bevlking vr en helaas in alle leeftijdscategrieën. De feiten en cijfers ver kindermishandeling in Nederland zijn schkkend. Daarm is het van belang dat wij ged alert zijn p signalen en er naar kunnen handelen wanneer ndig. Opgemerkt dient te wrden dat wij altijd in iedere situatie afznderlijk uiterste zrgvuldigheid betrachten. Ok als dat een afwijking in tijd f vlgrde van het stappenplan tt gevlg heeft in die betreffende situatie. In elke situatie wrdt een inschatting gemaakt van de ernst en de mate van sped. Z willen wij k benadrukken dat dit prtcl geen dcument is dat jaren mee gaat. Ervaringen, evaluatie en bespreken van punten uit dit prtcl nemen wij mee ter verbetering van het prtcl Kindermishandeling. Ok de invleden vanuit het maatschappelijk kader nemen wij mee ter implementatie in ns eigen prtcl. Dit prtcl is cnfrm de per 1-7-2013 van kracht wrdende, verplichte Meldcde huiselijk geweld en Kindermishandeling, vr de branche Kinderpvang Dit prtcl is pgesteld 3-1-2013 dr Miriam Berema, huder en eindverantwrdelijke van de Kindertuin Westzaan. Elke teamvergadering is dit prtcl vast agenda punt ter bespreking. 3
Hfdstuk: Del van dit prtcl Dit prtcl is een verbeterde versie van het dcument dat in januari 2012 werd vastgesteld. De aanpassingen zijn besprken en vastgesteld in de teamvergadering van 28-08-2014. Naar aanleiding van de GGD inspectie in augustus 2014 zijn de laatste aanpassingen gedaan p 14-09-2014. Feiten en cijfers ver kindermishandeling in Nederland: Iedere week sterft er een kind als gevlg van kindermishandeling Ieder jaar wrden er 350.000 kinderen mishandeld, dat zijn er 2 á 3 per klas Een derde van de mishandelingen betreft geweld, bij ruim de helft gaat het m fysieke en/f emtinele verwaarlzing Het aantal afnemers van kinderprn is in 13 jaar gestegen met 1500% Ieder half uur det er een schlier een pging tt zelfdding 40% van de vruwen in Nederland heeft vr hun zestiende jaar één f meerdere ervaringen met seksueel misbruik 80% van de slachtffers van pedfielen wrden misbruikt dr de daders uit de dagelijkse mgeving Tussen de 5-10% van de meisjes wrden in hun jeugd verkracht. Bij jngens is dat 1-5% Krtm: Blijf niet zitten! Luister, praat en meld kindermishandeling in juw mgeving! 4
Hfdstuk: Intentie verklaring en vereenkmst van gebruik van dit prtcl Intentie verklaring en vereenkmst van gebruik van dit prtcl De Kindertuin Westzaan geeft uiting middels ndertekening van deze vereenkmst aan het feit dat het prtcl Kindermishandeling actief binnen de rganisatie gebruikt wrdt. De Kindertuin en haar medewerkers verbinden zich tt het vlgen van de stappen plannen indien er signalen en zrgen zijn die kunnen duiden p kindermishandeling en/f huiselijk geweld. Het bevegd gezag van de Kindertuin verklaart het vlgende: De Kindertuin is verantwrdelijk vr een gede kwaliteit van de dienstverlening aan de kinderen die haar zijn tevertruwd en dat deze verantwrdelijkheid zeker k aan de rde is in geval van dienstverlening aan kinderen die (vermedelijk) te maken hebben van huiselijk geweld f kindermishandeling; De Kindertuin dit prtcl wenst vast te stellen, zdat berepskrachten die binnen de Kindertuin werkzaam zijn weten welke stappen van hen verwacht wrden bij signalen van huiselijk geweld en/f kindermishandeling; De Kindertuin zal haar berepskrachten p alle mgelijke manieren ndersteunen bij te nemen stappen en heeft in dit prtcl mschreven wat er verwacht kan wrden; Van de werkzame berepskrachten van de Kindertuin wrdt verwacht dat zij in alle cntacten met kinderen attent zijn p signalen die kunnen duiden p huiselijk geweld f kindermishandeling en dat zij effectief reageren p deze signalen; De Kindertuin neemt verantwrdelijkheid p zich vr het scheppen van randvrwaarden vr een veilig werk- en meldklimaat m dit prtcl te kunnen uitveren; Iedere teamvergadering (maandelijks) is dit prtcl een vast item p de agenda m beleidsmatig up t date te blijven en m cllegiaal verleg laagdrempelig betreffende de zrg rndm de aan ns tevertruwde kinderen te bespreken; De Kindertuin vult de sciale kaart aan en zrgt dat dit prtcl tegankelijk is vr berepskrachten en vr (tekmstige) uders, de udercmmissie en partners binnen het werkveld van de Kindertuin; We hebben drie rutes vastgesteld in dit prtcl wetende: 1. Huiselijk geweld en kindermishandeling 2. Kindermishandeling dr berepskrachten 3. Seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen nderling We hebben dit prtcl pgesteld vlgens nrmen van: 1. Meldcde Huiselijk Geweld en Kindermishandeling 2. Wet p de Jeugdzrg 3. Wet Kinderpvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen 4. Wet Klachtrecht cliënten zrgsectr Handtekening huder Kindertuin: M.C. Berema d.d. 19-08-2014 5
Hfdstuk: Definitie van Kindermishandeling Definitie van Kindermishandeling Kindermishandeling is 'elke vrm van vr een minderjarige bedreigende f gewelddadige interactie van fysieke, psychische f seksuele aard, die de uders f andere persnen ten pzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid f van nvrijheid staat, actief f passief pdringen, waardr ernstige schade wrdt berkkend f dreigt te wrden berkkend aan de minderjarige in de vrm van fysiek f psychisch-letsel'. (Uit de Wet p de Jeugdzrg) 6
Hfdstuk: Uitwerking verschillende vrmen van kindermishandeling en huiselijk geweld Uitwerking verschillende vrmen van kindermishandeling en huiselijk geweld Lichamelijke mishandeling Elke vrm van fysiek geweld, anders dan ten gevlge van een ngeluk. Vrbeelden lichamelijke mishandeling zijn: Het tebrengen van verwndingen zals; kneuzingen, blauwe plekken, snij-, brand-, f schaafwnden, btbreuken, hersenletsel. Deze verwndingen kunnen ntstaan dr slaan, schppen, knijpen, dr elkaar schudden, branden, snijden, krabben, verstikking, vergiftiging Meisjesbesnijdenis Shaken Baby Syndrm, een verzameling van signalen en symptmen die het gevlg zijn van het heftig dr elkaar schudden van een baby Lichamelijke verwaarlzing Aan het kind nthuden wat het vr zijn lichamelijke gezndheid en ntwikkeling ndig heeft. Vrbeelden van lichamelijke verwaarlzing zijn: Het kind nthuden van vldende en gede veding Het kind nthuden van vldende aan weersmstandigheden aangepaste kleding Het kind nthuden van een geschikte verblijfplaats Het kind nthuden van vldende slaap, gede hygiëne en bendigde medische verzrging en tezicht Psychische mishandeling Psychische mishandeling is een ernstige vrm van mishandeling. Vral k mdat het lastig te herkennen is, er wrdt immers geen fysiek geweld gebruikt. Slachtffers nemen zichzelf daardr niet altijd serieus, waardr deze vrm van huiselijk geweld vaak jarenlang vrt kan duren, het is niet zichtbaar. Bij psychisch geweld betreft het geen gewne ruzie. Cruciaal verschil is al dat er altijd sprake is van ngelijkwaardigheid. Het is het tebrengen van schade aan de emtinele en/f persnlijkheidsntwikkeling van het kind. 7
Hfdstuk: Uitwerking verschillende vrmen van kindermishandeling en huiselijk geweld Vrbeelden van psychische mishandeling zijn: Vernederen, systematisch kleineren, pesten, bang maken, bedreigen met geweld, achterstellen Het verbieden met anderen m te gaan Eisen stellen waaraan het kind niet kan vlden (irreële verwachtingen dr uders) Getuige zijn van huiselijk geweld valt nder psychische mishandeling Het kind belasten met een te grte verantwrdelijkheid Opsluiten f vastbinden van het kind als middel van straf f ter cntrle Psychische f emtinele verwaarlzing Aan het kind nthuden wat het vr zijn geestelijke gezndheid en ntwikkeling ndig heeft. Vrbeelden van psychische f emtinele verwaarlzing zijn: Het kind nthuden van vldende aandacht, respect, veiligheid, cntact, warmte, liefde, genegenheid en bevestiging Het kind klein huden en niet zrgen vr vldende ruimte vr tenemende autnmie van het kind Bltstellen aan huiselijk geweld binnen het gezin Het kind nthuden van nderwijs Seksueel misbruik Seksuele handelingen bij f met het kind, die niet passen bij leeftijd f ntwikkeling, f seksuele handelingen waaraan het kind zich niet kan nttrekken. Dit gaat van het betasten van het lichaam tt verkrachting en kmt vr bij kinderen van alle leeftijden. Vrbeelden van seksueel misbruik zijn: Aanranding en uitbuiting f het testaan hiervan waarbij geen genitaal cntact plaatsvindt, zals kussen, strelen van brsten Aanranding en uitbuiting f het testaan hiervan waarbij genitaal cntact plaatsvindt Prngrafisch materiaal laten zien f pnemen Penetratie dr vingers, vrwerpen f penis 8
Hfdstuk: Uitwerking verschillende vrmen van kindermishandeling en huiselijk geweld Andere vrmen van kindermishandeling zijn: Explitatie. Hierbij denken we aan een kind ter beschikking stellen vr prngrafische prducties, het aanzetten tt prstitutie. Schending van het recht p zelfbeschikking. Waarbij uders een kind de mgelijkheid ntnemen m zijn eigen keuzes te maken. Hierbij denken we aan uithuwelijken, genitale verminking en eer gerelateerd geweld. Syndrm Munchhausen by Prxy/Pediatric Cnditin Falsificatin. Dat is als uders ziektes/aandeningen verzinnen en f verrzaken m aandacht van artsen en hulpverlener te krijgen, waarbij kind medische behandeling met ndergaan. (zie pagina 13 in dit prtcl vr meer infrmatie) Eer gerelateerd geweld is geestelijk f lichamelijk geweld dat gepleegd wrdt als reactie p een schending van de eer van een man, vruw f familie. Bij vermeden hiervan dient cntact te wrden pgenmen met het Landelijk Expertisecentrum Eer gerelateerd geweld (LECEGG) zie website http://www.leceergerelateerdgeweld.nl In algemene zin laten wij niet nvermeld dat de Kindertuin er alles aan det te investeren in een pen bespreekcultuur binnen het team dr dit nderwerp, maar k ver andere nderwerpen, aan bd te laten kmen tijdens de teamvergaderingen. Het bespreekbaar maken van gedrag in de grep is nderdeel van ns dagelijks handelen. De pedaggisch medewerker krijgt te allen tijde steun en rugdekking van de directie van de Kindertuin wanneer zij vermedens van kindermishandeling bespreekbaar maakt bij cllega s f leidinggevende. Bij de stappenplannen vermeden van kindermishandeling dr berepskrachten en seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen nderling is bewust geen tijdspad aangegeven. Wij zijn van mening dat dat in gegeven situaties schijnveiligheid geeft. We handelen direct, dch z spedig mgelijk en zullen pen zijn in nze verslaglegging en cmmunicatie naar betrkken partijen, uders en teamleden. 9
Hfdstuk: Meldingen vermedens kindermishandeling anders dan dr de berepskracht Meldingen vermedens kindermishandeling anders dan dr de berepskracht In de mschreven stappenplannen wrdt er van uit gegaan dat een berepskracht van de Kindertuin degene is die een mgelijk vermeden van kindermishandeling f huiselijk geweld det. Echter het kan in de praktijk z zijn dat de vlgende persnen melding den: 1. Melding dr het kind Als de melding van een gewelds- f zedendelict in de thuissituatie f de pvangsituatie betreft, is de pvang en steun vr het kind het eerste aandachtspunt. Er wrdt nmiddellijk cntact gelegd met de leidinggevende/huder van de Kindertuin. We handelen discreet, maar belven geen geheimhuding aan het kind. Er wrdt cntact gelegd met de vertruwensinspecteur en de te nemen rute wrdt bepaald afhankelijk van het gemelde. Het AMK wrdt z ndig ingeschakeld, evenals de uders en betrkkenen. 2. Melding dr een uder Als de melding van een gewelds- f zedendelict in de thuissituatie f de pvangs-situatie betreft, wrdt deze melding altijd serieus genmen. Feiten wrden uitgevraagd en de berepskracht treedt in verleg met de leidinggevende/huder. De huder treedt in verleg met de vertruwensinspecteur en kan samen de te nemen rute bepalen. 3. Melding dr derden Als de melding van een gewelds- f zedendelict in de thuissituatie f in de pvangsituatie betreft, dient te wrden nagegaan ver welke infrmatie deze persn precies beschikt en waar deze infrmatie p is gebaseerd. De berepskracht treedt in cntact met de leidinggevende/huder. Er zal verleg plaats vinden met de vertruwensinspecteur en vervlgens de te nemen rute wrden bepaald. 10
Hfdstuk: Stappenplan vermeden Kindermishandeling in thuissituatie Stappenplan vermeden Kindermishandeling in thuissituatie 1. Vermeden 2. Overleg 3. Plan van aanpak 4. Beslissen 5. Handelen 6. Evaluatie 7. Nazrg Stap 1: De pedaggisch medewerker heeft een vermeden van mishandeling van een kind in thuissituatie Observeert en legt vast en bespreekt bevindingen met leidinggevende Onderzek naar nderbuwing Vraagt cllega s mee te kijken en te rapprteren Legt waarnemingen vr aan verzrger(s) Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker Tijdspad: binnen een week, tenzij acute situatie zich vrdet dan direct Stap 2: De pedaggisch medewerker bespreekt het nderbuwde vermeden met leidinggevende Bespreken infrmatie (Eventueel) extra gegevens Maken Plan van aanpak Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker en leidinggevende Tijdspad: maximaal een week als de situatie het telaat Stap 3: Het uitveren van een plan van aanpak Cnsulteren medewerker Veilig Thuis (AMHK) Praten met verzrger(s) (Eventueel) praten met kind Bespreken van de resultaten Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende met hulp van de vertruwde pedaggisch medewerker Tijdspad: 1 week, maximaal 10 dagen 11
Hfdstuk: Stappenplan vermeden Kindermishandeling in thuissituatie Stap 4: Beslissing De vermedens zijn na verleg met de betrkkenen niet bevestigd. (vlg A stap 5) Na gesprek(ken) met verzrger(s) is duidelijk dat verzrger(s) k bezrgd zijn (vlg B stap 5) Na verleg met verzrger(s) blijft er ernstige twijfel bestaan (vlg C stap 5) Het vermeden van kindermishandeling blijkt na het gesprek met de verzrger(s) gegrnd. (vlg D stap 5) Er ntstaat een crisissituatie (vlg E stap 5) Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende met hulp van de vertruwde pedaggisch medewerker Tijdspad: maximaal een week Stap 5: Handelen A. Wanneer de vermedens na verleg met de betrkkenen niet zijn bevestigd: vernietig de werkaantekeningen en sluit de zaak af. B. Wanneer na gesprek(ken) met verzrger(s) duidelijk is dat verzrger(s) k bezrgd zijn, verwijs de verzrger(s) dr. C. Wanneer er na verleg met verzrger(s) ernstige twijfel blijft bestaan spreek een extra bservatieperide af. D. Wanneer het vermeden van kindermishandeling na het gesprek met de verzrger(s) gegrnd blijkt, wrdt er een melding bij het AMK gedaan. E. Wanneer er een crisissituatie ntstaat f er een acute situatie zich vrdet wrdt er gemeld bij: Plitie via telefnnummer 0900-8844 f Veilig Thuis (vrheen Advies en Meldpunt Kindermishandeling) telefnnummer 0800-2000 Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende met hulp van de vertruwde pedaggisch medewerker Tijdspad: direct na stap 4 Stap 6: Evaluatie Evalueer het prces en de prcedure Stel z ndig afspraken bij Registreer Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende 12
Hfdstuk: Stappenplan vermeden Kindermishandeling in thuissituatie Stap 7: Nazrg Tijdspad: direct na stap 5 afspraken maken en in agenda nteren Blijf alert p het welzijn van het kind. Blijf signalen en zrgen melden bij Veilig Thuis. Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker Tijdspad: vrtdurend, echter na incident terugkppelen na maand, daarna kwartaal, daarna halfjaar. In de teamvergaderingen kmen algemene zaken aan bd 13
Hfdstuk: Stappenplan vermeden Kindermishandeling dr berepskrachten Stappenplan vermeden Kindermishandeling dr berepskrachten Het betreft hier een medewerker f stagiair van de Kindertuin, waarbij er signalen zijn van kindermishandeling, zals in de definitie mschreven p pagina 6 en uitwerking p pagina 7,8 en 9, f waarbij sprake zu kunnen zijn van een geweldsf zedendelict ten pzichte van een kind, welke afhankelijk is van de zrg dr medewerkers van de Kindertuin. 1. Vermeden 2. Melding den, maken plan van aanpak 3. Uitveren plan van aanpak 4. Beslissen 5. Handelen/ maatregelen nemen 6. Evaluatie 7. Nazrg Stap 1: De pedaggisch medewerker heeft een vermeden van mishandeling van een kind dr een cllega In kaart brengen van signalen van het kind f verhalen van de cllega Observeert en legt vast Onderzek naar nderbuwing en raadpleegt signalenlijsten vanaf pagina 21, specifiek pagina 34 & 35 Medewerker is verplicht het vermeden van een geweld- f zedendelict dr een cllega jegens een kind direct bij de huder te melden Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker Stap 2: Melding den van vermeden kindermishandeling De huder treedt direct in cntact, heeft een verlegplicht, met een vertruwensinspecteur indien er aanwijzingen zijn dat een cllega een geweld- f zedendelict begaat f heeft begaan jegens een kind Naar aanleiding van gesprek met een vertruwensinspecteur wrdt advies gevraagd/gevlgd Maken Plan van aanpak wanneer gewenst in samenspraak vertruwensinspecteur Bespreken infrmatie en signaal van kind met betrkken medewerker Na verleg met vertruwensinspecteur kan wrden vergegaan tt het den van aangifte bij de plitie 14
Hfdstuk: Stappenplan vermeden Kindermishandeling dr berepskrachten De berepskracht wrdt in geval redelijk vermeden p nn actief gezet vr de duur van het nderzek Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende/huder Stap 3: Het uitveren van een plan van aanpak Praten met verzrger(s) (Eventueel) praten met kind Bespreken van de resultaten Vlgen van eventueel ingesteld traject van de plitie registreren Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende Stap 4: Beslissing Na gesprek(ken) met cllega met duidelijk wrden f vermeden gegrnd is (vlg B stap 5). Zijn vermedens ngegrnd vlg dan A van stap 5. Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende met hulp van de vertruwde pedaggisch medewerker Stap 5: Handelen/ maatregelen nemen A. Wanneer de vermedens na verleg met de betrkkenen niet zijn bevestigd: bewaar de werkaantekeningen in persneelsdssier en sluit de zaak af en berepskracht kan wrden gerehabiliteerd. B. Wanneer na gesprek(ken) met betreffende cllega blijkt dat vermedens gegrnd zijn wrdt cllega, na bekennen van vermedens, p staande vet ntslagen en fficieel melding gedaan bij Veilig Thuis (AMHK) en gevraagd m hulp bij begeleiding van het betreffende kind en zijn/haar verzrgers en begeleiding van het team C. Wanneer er een crisissituatie ntstaat f er een acute situatie zich vrdet wrdt er gemeld bij: Plitie via telefnnummer 0900-8844 f Veilig Thuis 0800-2000 Vertruwensinspecteur Kinderpvang 0900-1113111 Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende/directie Stap 6: Evaluatie Evalueer het prces en de prcedure 15
Hfdstuk: Stappenplan vermeden Kindermishandeling dr berepskrachten Stel z ndig afspraken bij Registreer Verantwrdelijkheid bij de leidinggevende/directie Stap 7: Nazrg Biedt nazrg vr uders en kinderen en blijf alert p het welzijn van het kind. Blijf signalen en zrgen melden bij Veilig Thuis (AMHK) Biedt nazrg aan berepskrachten Organiseert uderavnden Verwijzen naar (externe) hulp Evalueert prcedures registreren Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker en de leidinggevende/huder Zie de signalenlijsten in dit prtcl vr (herkennen) signalen die kunnen duiden p kindermishandeling gepleegd dr een berepskracht. In geval van vermeden Kindermishandeling dr de leidinggevende, zekt de berepskracht direct cntact met de vertruwensinspecteur en vraagt m begeleiding en spreekt vermedens uit. De vertruwensinspecteur kan de medewerker begeleiden bij het den van een verplichte aangifte bij de plitie, bij aanwijzingen van een gewelds- f zedendelict, waarbij een kind slachtffer is, dr de leidinggevende. In acute situaties geldt dat altijd direct cntact met wrden gezcht met de plitie. 16
Hfdstuk: Stappenplan seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen Stappenplan seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen 1. Vermeden 2. Melden van het gedrag 3. Berdelen ernst van het gedrag 4. Maatregelen nemen 5. Handelen 6. Nazrg bieden 7. Evaluatie Stap 1: Vermeden In kaart brengen van signalen van het kind met hulp van signalenlijsten Bepalen f er sprake is van grensverschrijdend gedrag aan de hand van lijst 3 criteria testemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid (zie bijlage) Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker Stap 2: Melden van het gedrag Bespreken infrmatie en signaal van kind met vertruwde leidster praten met betreffende kinderen Melden bij uders individuele kinderen Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker Stap 3: Berdelen ernst van het gedrag Bespreken van de resultaten en afspraken Bepalen ernst van de situatie, meenemend het rdeel van uders en gesprekken met de kinderen Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker, met hulp van leidinggevende Stap 4: Maatregelen nemen Afhankelijk van de uitkmsten in stap 3 wrden passende maatregelen genmen Plan van aanpak schrijven met he uit te veren en draag zrg vr verdracht cllega s p de grep Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker, met hulp van leidinggevende 17
Hfdstuk: Stappenplan seksueel grensverschrijdend gedrag tussen kinderen Stap 5: Handelen Uitveren maatregelen mschreven in stap 4. Maatregelen kunnen variëren van verwijderen kind uit klantenbestand Kindertuin. Ons beleidsplan laat ruimte vr beslissingen als deze vr veiligheid van de grep. Maatregel kan k zijn vrlichting, assertiviteitstraining, kppeling aan thema, betreffende kinderen uit elkaar halen en alles wat in de betreffende situatie ndzakelijk geacht wrdt. Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker met hulp van leidinggevende/directie Stap 6: Nazrg Met betreffende kinderen wrden gesprekken gepland en begeleiding gegeven f drverwezen wanneer ndig Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker Stap 7: Nazrg Blijf alert p het welzijn van het kind. Bespreken in teamvergaderingen Verantwrdelijkheid bij de pedaggisch medewerker 18
Hfdstuk: Preventieve maatregelen Kindertuin Westzaan Preventieve maatregelen Kindertuin Westzaan Het prtcl kindermishandeling en thema seksualiteit kmen maandelijks p de teamvergaderingen ter sprake. In de cyclus van werken met thema s kmen k intimiteit en seksualiteit vrbij gedurende het jaar en is een nrmaal nderwerp m te bespreken. We bespreken in het team en met de kinderen in de grep gedragsregels. Gedragsregels p de NSO wrden regelmatig herhaald en aangepast wanneer ndig. Alle seks, prn en websites die hiermee verband huden wrden centraal geblkt. Via vakliteratuur als vakblad Kinderpvang en uitgaven van Elsevier Gezndheidszrg zals dktertje spelen en z liggen vr handen als naslagwerk f ter inspiratie ter pbuw van thema s f discussie pdrachten vr het team. De ndergedregel is nderdeel van thema en uders wrden geïnfrmeerd middels flders en p nze site. 19
Hfdstuk: Preventieve maatregelen Kindertuin Westzaan Basisafspraken team Kindertuin: Afspraken bespreken seksueel gedrag met kinderen/uders en elkaar zijn nder andere: We leren kinderen de meest gangbare wrden vr geslachtsdelen en gebruiken piemel en vagina. We den dat mdat wij elkaar anders niet begrijpen als kinderen willen vertellen wat ze hebben meegemaakt aan ns en bijvrbeeld hele andere wrden gebruiken We leren kinderen dat er maar een paar mensen zijn die hen blt mgen aanraken, zals papa en mama en de dkter dat ze meten vertellen aan ns als iemand dat wel det We gebruiken de ndergedregel m aan te geven waar de grens ligt en bespreken dat ieder de baas is ver zijn/haar eigen lijf We leren kinderen nee te zeggen en te praten ver dingen die ze niet willen en hun grens aan te geven We luisteren naar kinderen en praten eerlijk met hen We geven zelf het gede vrbeeld met grenzen stellen, respecteren van grenzen van anderen en he we reageren als iemand nze grens verschrijdt We gebruiken prentenbeken en spelletjes als ndersteuning in gesprekken en bij uitvering van thema s m seksualiteit bespreekbaar te maken We maken bespreekbaar daar waar kinderen mee kmen en medigen kinderen aan geheimen die slecht vr ze velen te delen met iemand die ze vertruwen Bij massage & yga lessen vragen we het kind f het aangeraakt wil wrden dr ander kind f dr de pedaggisch medewerker, afhankelijk van de spelsituatie dat mment 20
Hfdstuk: Signalen kindermishandeling 0-4 jaar. Signalen kindermishandeling 0-4 jaar. Signalen van peuters Bij jnge kinderen, die zich verbaal meilijk kunnen uiten, zijn vral lichamelijke en gedragssignalen belangrijk. Vanaf de peuterleeftijd gaan kinderen zinnen maken en kunnen ze zich verbaal uitdrukken ver hun situatie. Het kan zijn dat het kind tijdens een krt gesprekje spntaan dingen zegt als: Mama is stut, mama slaat. De kans is echter grter dat een peuter tijdens het spelen nn-verbale f verbale signalen afgeeft. Bijvrbeeld herhalend agressief f seksueel spel, zals een meisje van drie dat bs tegen haar pp zegt: Stm kreng, naar je kamer, rt p! Ok het maken van niet bij de leeftijd passende seksueel getinte pmerkingen is een verbaal signaal dat kan wijzen p kindermishandeling. Belangrijk: wees zrgvuldig Het pmerken van de signalen in de lijst hierna heft geen grnd te zijn vr een vermeden van kindermishandeling f huiselijk geweld. Een andere rzaak is k mgelijk. Bvendien is deze lijst niet vlledig. Ok andere signalen, die niet in deze lijst staan, kunnen wijzen p kindermishandeling f huiselijk geweld. Met andere wrden: wees zrgvuldig. Eigen deskundigheid staat vrp Tt slt een advies. De lijstjes met signalen wijzen de weg bij het in kaart brengen ervan. Ze zijn niet meer en niet minder dan een hulpmiddel. Om ged te kunnen handelen, is het belangrijk dat je altijd uitgaat van eigen deskundigheid. Als berepskracht hebben wij kennis van de ntwikkeling van kinderen en kunnen wij bij uitstek afwijkend gedrag signaleren. Vertruw p eigen kennis, ervaring en intuïtie en neem je gevel ver de situatie serieus. Maak cncreet waar je je feitelijk zrgen ver maakt (inclusief de vraag f er misschien sprake is van seksueel misbruik) en deel je zrgen ver een kind f gezin met een deskundige cllega en leidinggevende. Vraag hulp wanneer ndig bij deskundige. Wij hebben in eerste instantie een signalerende functie. Daarna geldt het nderzeken en bespreekbaar maken, met als del vrkmen de escalatie en m systeem en mgeving in beweging te krijgen en het kind in deze te helpen. 21
Hfdstuk: Signalen kindermishandeling 0-4 jaar. De signalenlijsten zijn dusdanig gemaakt dat ze te kpiëren zijn en te gebruiken dr middel van aankruisen van signalen wanneer je een vermeden hebt bij stap 1. I. Psych-sciale signalen 0-4 jaar bij kindermishandeling Ontwikkelingsstrnissen: Achterblijven in taal- spraak-, mtrische-, emtinele- en/f cgnitieve ntwikkeling Schijnbare achterstand in verstandelijke ntwikkeling Regressief gedrag (gedraagt zich jnger dan je mag verwachten f valt terug in ud gedrag) Niet zindelijk p de leeftijd waarp men dat verwacht Relatinele prblemen: Ten pzichte van vlwassenen: Bij het ppakken hudt het kind zich pvallend stijf Bevriezing bij lichamelijk cntact Allemansvriend Lege blik in gen en verwijden gcntact Waakzaam, wantruwend Ten pzichte van andere kinderen: Speelt niet met andere kinderen Is niet geliefd bij andere kinderen Wantruwen Terugtrekken in fantasiewereld Wrdt gepest f is zelf een pester Gedragsprblemen: Pltselinge gedragsverandering Geen f nauwelijks spntaan spel, geen interesse in spel Labiel, nerveus Depressief Angstig Passief, in zichzelf gekeerd, meegaand, apathisch, lustels 22