Arbeidszrg in het meerbanenplan samenvatting september 2006 Leeswijzer: in het eerste deel vind je een algemene samenvatting. In bijlage staan per thema meer details, pmerkingen, aandachtspunten, enz. 1. Algemene inleiding In het kader van het meerbanenplan heeft de Vlaamse verheid 4,4 miljen eur vrijgemaakt vr het creëren van nieuwe plaatsen arbeidszrg (1,7 miljen eur), naast het versterken van de screening van langdurig werklzen (met een niet-arbeidsmarkt gerelateerde prblematiek 1 ) en het aanbieden van activeringstrajecten (samen 2,7 miljen eur). De delgrep die men vr gen heeft wrdt bij het van start gaan van deze nieuwe regelgeving beperkt tt verplicht ingeschreven RVA uitkeringsgerechtigden dit geldt zwel vr de plaatsen arbeidszrg (279 VTE) als vr de screenings- en bservatiestages. Het betreft langdurig werkzekenden met acute f chrnische zware medische, mentale, psychische en/f psychiatrische prblemen, die de afgelpen 2 jaar geen begeleiding f begeleidingsaanbd hebben gekregen. 2. Screening De teleiding naar arbeidszrgplaatsen en/f activeringsstages gebeurt steeds p basis van een gespecialiseerde screening. De screening gebeurt waarschijnlijk dr één van de erkende CGVB s (centra vr gespecialiseerde berepsvrlichting bij berepskeuze). Daarenbven wrden in het kader van de screening bservatiestages vrzien p de werkvler. De screener (bvb CGVB) zal tt een bservatiestage vergaan indien hij p krte termijn geen duidelijk beeld krijgt van de mgelijkheden en beperkingen van de delpersn. Hierin kunnen arbeidszrginitiatieven participeren. Duur bservatiestages: men vrziet waarschijnlijk dat bservatiestages 1 maand duren, waarbij de delpersn maximaal 2 dagdelen (van 4 uur) per week aan arbeidszrg det. Een bservatiestage vrziet in ttaal dus 32 uren per delpersn (dit vrstel is ng NIET definitief) Financiering bservatiestages: de bservatieplaatsen zijn in feite arbeidszrgplaatsen die vrijgehuden wrden vr bservatie. De financiering gebeurt dus via de financiering arbeidszrg, d.w.z. 3,5 eur per gepresteerd/begeleid arbeidszrguur (zie verderp). Startdatum: vanaf 1 nvember 2006 1 Persnen met ernstige medische en/f psychische prblemen, al dan niet gecmbineerd met prblemen van sciale aard.
2 3. Activeringstrajecten Wanneer uit de gespecialiseerde screening (zie 2) blijkt dat een persn ng niet klaar is vr arbeidszrg, maar p termijn ten minste het niveau arbeidszrg kan behalen, dan kan hij/zij instappen in een activeringstraject. De delgrep die men vr gen heeft zijn persnen (vrlpig vrstel): - Waarbij de persnlijke zrgvraag acuut f chrnisch-prminent aanwezig is, waardr er ng vlp aan de stabilisatie en cntrle van de zrgprblematiek met gewerkt wrden. - Waarvr een wekelijkse deelname p regelmatige basis van 2 dagdelen per week ng niet mgelijk is. Praktisch gezien staat tijdens een activeringstraject de zrg centraal, maar blijft de link met arbeid gedurende de begeleiding behuden en wrdt deze versterkt p termijn. De delpersn krijgt (minimaal) individuele begeleiding dr een gespecialiseerde dienstverlener. Dit hudt.a. in: Persnsgerichte vrming. Stimuleren van prbleemplssend handelen. Remediëren van de belemmeringen. Daarenbven wrdt de delpersn in de lp van het jaar geleidelijk aan ingeschakeld in arbeidszrg (activeringsstages p de werkvler). Op het einde van het traject begt men dat de delpersn minimaal in arbeidszrg ingeschakeld kan wrden. De begeleiding in een activeringstraject zu maximaal 1 jaar duren, en naderhand geëvalueerd en eventueel verlengd wrden. Vr de begeleiding van persnen in een activeringstraject wil men een berep den p activeringspartnerschappen. Deze wrden als vlgt samengesteld: Arbeidszrgpartner (Met bij indienen dssier een SW zijn die reeds een AZerkenning heeft). Zrgpartner (OCMW; CAW; vrziening vr revalidatie; GGZ; HAN) Trajectbegeleider De partners rganiseren systematisch en frequent (m de 4 tt 6 weken) een cliëntverleg. De werkbegeleiding hudt dan rekening met de zrgvraag van de delpersn. Bedeling is m de zrgnden en de arbeidsmgelijkheden z sterk mgelijk p elkaar af te stemmen. Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2
3 Financiering: Het activeringspartnerschap krijgt vr de begeleiding van één delpersn 2000 eur. Het partnerschap zet deze middelen z efficiënt mgelijk in met als del het ndersteunen en trajectmatig begeleiden van de delpersn naar arbeidszrg f bezldigde arbeid. De activeringsstages in arbeidszrg wrden waarschijnlijk niet met deze 2000 eur gefinancierd. Er wrden een aantal plaatsen arbeidszrg vrijgehuden vr activeringsstages. Dit zijn maximaal 8 weken van maximaal 20u per week, dus ttaal van 160 uren per delpersn. Dus 560 eur vr de activeringsstage van 1 delpersn. Startdatum: vanaf 1 januari 2007. 4. Arbeidszrg Tensltte wrden er in ttaal 273 VTE arbeidszrg gecreëerd (een 800-tal kppen indien 1 VTE plaats arbeidszrg vereenkmt met 2,9 kppen arbeidszrg). Wanneer, na de gespecialiseerde screening blijkt dat een persn het prfiel arbeidszrg heeft, dan wrdt hij f zij drverwezen naar ATB. ATB det dan de teleiding naar arbeidszrg en vlgt het traject verder p. De regelgeving wrdt gezien als een piltprject rnd arbeidszrg. Het prject zal regelmatig geëvalueerd en bijgestuurd wrden. Z wil men p termijn kmen tt een standaarderkenning rnd arbeidszrg, met kwaliteits- en kwantiteitseisen vr arbeidszrginitiatieven. Delgrep: 1) Persnen die, vanuit de gespecialiseerde screening, naar arbeidszrg wrden tegeleid. 2) Persnen in een activeringstraject die geleidelijk aan ingeschakeld wrden in arbeidszrg. 3) Persnen tijdens de screeningsfase, in een bservatieplaats. Ondergrens (vrlpige afbakening met activeringstrajecten): - De medisch, mentale psychische en/f psychiatrische prblematiek is chrnisch, maar latent en gestabiliseerd. - Arbeidszrg p regelmatige basis is mgelijk: minimaal 2 dagdelen van 4 uur per week. Tch kan de arbeidszrgmedewerker af en te (dus niet herhaaldelijk en frequent) en/f vr krte perides (maximaal 2 maanden) uitvallen. - Minimaal rendement aanwezig (ng niet gespecificeerd). Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2
4 Financieel: men vrziet 50 nieuwe erkenningen van arbeidszrginitiatieven (SW, BW f samenwerkingsverbanden). Aan elke erkenning is een basissubsidie van 3 750 eur vrzien, bvenp de subsidie van de begeleiding. Daarnaast zijn er twee verschillende financieringsmechanismen vr de begeleiding: - 100 VTE arbeidszrg wrden gecreëerd in de sciale werkplaatsen. Hier vlgt men de ude regelgeving: per VTE begeleider wrdt 27 000 eur vrzien. Men vrziet 20 VTE begeleiders die elk 5 VTE arbeidszrgmedewerkers begeleiden. - 173 VTE arbeidszrg wrden gecreëerd via piltprjecten, dit wil zeggen: beschutte werkplaatsen f partnerschappen arbeidszrg. In een partnerschap arbeidszrg zit minstens één BW f SW. Daarenbven kunnen k andere arbeidszrginitiatieven lid wrden van z n partnerschap. De financiering van deze arbeidszrgplaatsen verlpt anders. Het arbeidszrginitiatief ntvangt 3,5 eur per gepresteerd/begeleid arbeidszrguur. Wanneer we rekening huden met 30 verlfdagen 2 is dit p jaarbasis 3,5 x 150 (uren per week) x 46 (weken)= 24 150 eur m één vltijds begeleider te financieren. Van het ttaal aantal plaatsen arbeidszrg zal een percentage vrzien wrden vr bservatieplaatsen en activeringsstages. Deze wrden niet afznderlijk gefinancierd. 2 20 verlfdagen + 10 feestdagen (kerstmis, paasmaandag, enz). Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2
5 BIJLAGE In deze bijlage staan pmerkingen, aanvullingen f meer details bij het eerste deel van de tekst. 1. Algemene inleiding - aanvullingen - Wat de delgrep betreft: deze wrdt in eerste instantie beperkt tt verplicht ingeschreven RVA uitkeringsgerechtigden. Het kabinet beschuwd deze regelgeving in het kader van het meerbanenplan echter als een experiment f piltprject. Dit wil zeggen dat de regelgeving p krte termijn pgevlgd, geëvalueerd en bijgestuurd kan wrden. Wat betreft de delgrep: indien p termijn blijkt dat de nieuwe plaatsen arbeidszrg en/f de activeringstrajecten niet pgevuld geraken p basis van de screening, dan kan de delgrep pengetrkken wrden naar persnen met een ander uitkeringsstatuut. Meer duidelijkheid hierver na het van start gaan van de regelgeving. - Via dit piltprject wil men p termijn kmen tt een standaarderkenning rnd arbeidszrg. In deze erkenning zal geen nderscheid gemaakt wrden tussen de verschillende uitkeringsstatuten. - Persnen met ernstige psychische en/f medische prblemen. Delgrep met ENKEL sciale prblemen wrden niet pgenmen (medische benadering), bijvrbeeld: Medisch: rugklachten; CVS; ziekte van Crn; MS; NAH; autisme; Psychisch: depressie; angsten; neursen; brderline; psychische afhankelijkheid; verslaving; 2. Screening - aanvullingen - Een verzicht van de erkende CGVB s p: http://www.cnsultatiebureaus.be/adressen/adressen.htm - Men vrziet dat 3000 persnen gescreend zullen wrden, waarvan er 1500 een bservatiestage zullen drlpen alvrens een traject te bepalen. - Mgelijke pistes na de screening: Activeringstraject. Arbeidszrg. traject naar werk in NEC. SB f BW Geen traject, maar geen transmissie vanuit VDAB naar RVA: in eerste instantie krijgen deze mensen een cde vr de statistieken. Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2
6 3. Activeringstrajecten - aanvullingen - De activeringspartnerschappen dienen vanuit het werkveld gerganiseerd te wrden. Het kabinet werk zal hiervr waarschijnlijk een call verspreiden. Een partnerschap zu p prvinciaal niveau gecördineerd wrden en bestaan uit verschillende deelpartnerschappen in functie van bepaalde prblematieken f methdieken. Bij de verdeling van de middelen zu men rekening huden met de reginale spreiding van (deel-) partnerschappen. Daarnaast is de samenstelling, kwaliteit en expertise van het partnerschap van belang. - Organisatie van het partnerschap: er wrdt een prtcl afgeslten tussen VDAB en de activeringspartnerschappen met afspraken ver: Garantie p zrgbegeleiding. Infrmatie-uitwisseling. Terugverwijzing. Wijze van verleg. - De regie, trajectbepaling en trajectpvlging van de delpersn gebeurt dr de VDAB. De actr werk (het arbeidszrginitiatief) is de brugfiguur tussen VDAB en het activeringspartnerschap. Het arbeidszrginitiatief geeft daarenbven uitvering aan het traject, in samenwerking en verleg met de zrgpartner(s). - Vrbeeld: Case 1: Persn X kampt met een verslaving. X wrdt dr verwezen naar experten in gespecialiseerde arbeidsmatige screening. X kan vr krte bservatie, als deel van de screening, k terecht in een bservatieplaats in het arbeidszrgpartnerschap Uit het screeningsverslag blijkt dat X zelfs geen arbeidszrg aankan, maar mgelijk wel na remediëring van de verslavingsprblematiek. X start een activeringstraject in afwachting van een traject naar werk. Cnsulent kent de samenstelling van het activeringspartnerschap en wijst X te aan meest geschikte deelsamenwerking in functie van verslaving (vb. arbeidszrg in SW - revalidatie De sleutel OCMW f CAW). Het is de actr prfessinele integratie i.c. de SW, die in samenwerking met de zrgpartners uitvering geeft aan het traject. X wrdt in eerste instantie begeleid dr De sleutel en het OCMW. Af en te kan hij k aan de slag in de arbeidszrg in de SW p een activeringsplaats. De arbeidstijd wrdt geleidelijk aan pgebuwd. Dit duurt maximum 1 jaar. Indien daarna geen arbeidszrgprfiel wrdt gehaald, is deze persn niet teleidbaar naar werk. Indien hij wel het arbeidszrgprfiel haalt, kan de begeleiding verder gezet wrden in arbeidszrg. De cntacten met het OCMW en De Sleutel blijven verder lpen. Zdra de persn zijn verslaving nder cntrle heeft, kan deze aan de slag in de sciale werkplaats f kan hij drstrmen naar de reguliere arbeidsmarkt. Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2
7 - Aanbeveling: de verheid benadrukt sterk de nd aan netwerken en samenwerking, zdat de brug tussen arbeid en zrg ptimaal gebuwd wrdt. Vandaar de vraag naar partnerschappen met vldende verleg tussen de verschillende partners. He deze partnerschappen in de praktijk samengesteld zullen zijn is ng niet eenduidig uitgewerkt. Waarschijnlijk zal hierbij veel vrijheid gelaten wrden aan de partnerschappen die een dssier indienen p de call. De beste dssiers zullen dan weerhuden wrden dr een evaluatiecmmissie. Zaak is dus m een sterk dssier af te leveren. Enkele tips: Vreerst is een reginale spreiding van belang. Men wil dat alle LKC s (Lkaal Klantencentrum van de VDAB) ver een activeringspartnerschap beschikken. Prvinciale cördinatie is hierbij aangewezen, zdat de ingediende dssiers een grtere kans p slagen hebben. Activeringspartnerschappen kunnen best hun sterke punten uitspelen wat betreft de zrgndersteuning die zij kunnen aanbieden. In die zin is specialisatie rnd een f meerdere zrgprblematieken mgelijk. De samenwerking tussen een arbeidszrginitiatief met wrtel in de GGZ, met bijvrbeeld een CGG, beschut wnen, CAD, enz. heeft dan een sterkere kan p slagen. Hetzelfde geldt vr andere prblematieken (gehandicaptensectr (dagcentra, tehuis vr niet werkenden, enz) f sciale prblemen (cmw; CAW; enz). Ideaal zu zijn dat elke regi (elk LKC) één verkepelend partnerschap heeft waarbinnen zich verschillende deelpartnerschappen met cmplementaire specialisaties bevinden. Daarenbven kan de nadruk gelegd wrden p de differentiatie in aanbd (arbeidsmatige activiteiten) binnen een partnerschap. Dit versterkt de mgelijkheid m aan de delgrep arbeid p maat aan te bieden. Wees pr-actief: in feite kunnen de samenwerkingsverbanden en de ndige afspraken hier rnd best (frmeel f infrmeel) reeds gemaakt zijn alvrens je de call ntvangt. Op die manier kan er snel geanticipeerd wrden p de call en kunnen sterke dssiers ingediend wrden. 4. Arbeidszrg - In de praktijk zal een arbeidszrgpartnerschap (waar ten minste 1 SW f BW deel van uitmaakt) k deel uitmaken van een activeringspartnerschap. Het is daarm best m, bij de samenstelling van partnerschappen, deze twee partnerschappen reeds p elkaar af te stemmen. Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2
8 5. Tussen de regels 1) Piltprject Deze regelgeving wrdt duidelijk gezien als een piltprject f experiment dat met leiden tt een standaarderkenning en regelgeving arbeidszrg. Het experimentele karakter maakt dat vele zaken niet vlledig vastliggen. Er is veel ruimte vr evaluatie en bijsturing na het van start gaan van de regelgeving. Indien de 273 VTE niet pgevuld zuden raken met RVA-uitkeringsgerechtigden (als de vijver leeg is), dan zuden de plaatsen k pengesteld kunnen wrden vr andere uitkeringsstatuten. Hierver zijn echter GEEN garanties. Ondertussen werkt men aan een statuut arbeidszrgmedewerker. Dit statuut blijft niet beperkt tt RVA uitkeringsgerechtigden. 2) Partnerschappen Met de prichting van partnerschappen wil de verheid samenwerking stimuleren en een brug buwen tussen zrg en arbeid. De kans p slagen van een dssier wrdt vergrt indien de arbeidszrgpartnerschappen k deel uitmaken van de activeringspartnerschappen. Bij de verdeling van de middelen en het evalueren van dssiers zal men rekening huden met: - Reginale aanwezigheid van MMPP prblematieken 3 Antwerpen: 30% Vlaams Brabant: 6,5% West-Vlaanderen: 17,5% Ost-Vlaanderen: 25,5% Limburg: 20% - Prvinciale / reginale dekking dr de dssiers. Welke regi s wrden bediend? Met welke LWW/VDAB werkt men samen? Differentiatie in zrgspecialisatie. Differentiatie in arbeidsmatig aanbd. - Indien mgelijk en gewenst is een prvinciale visie/cördinatie een pluspunt vr de dssiers. Naast het indienen van de individuele dssiers kan een prvinciale nta ter aanvulling de slaagkans van dssiers verhgen. SST wil dit prces ndersteunen en vrziet prvinciaal verleg eind september f begin ktber. Meer inf bij de prvinciale steunpunten. 3 Schatting p basis van eerste analyse VDAB Tel. 09 259 97 66 inf@sst.be Land Van Waaslaan 2, bus 2