VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Verantwoord aan de slag met oudere werknemers Dr. Annet de Lange Official sponsor: Partners:
Agenda 1. Ouder worden op het werk: wat denkt u zelf? 2. Ouder worden op het werk: meetbaar maken? 3. Duurzame inzetbaarheid: interventies? 4. Vragen?
Aan het werk op hoge leeftijd?
2 Ouder worden op het werk: wat denkt u zelf?
Quiz: Mythen of feiten? Wat denkt u?
Vraag 1 Is de levensverwachting van mensen in 2050 lager of hoger dan 79? Hoger: Vrouwen: 88,5 jaar Mannen: 85,7 jaar
Vraag 2 Oudere werknemers verzuimen meer dan jongere werknemers Waar of niet waar? Niet waar (maar wel langere duur) Veel negatieve percepties over ouderen (mentaliteitsverandering nodig)
Ouder worden Beeldvorming Stereotypen Vooroordelen Collega s Werkgever naar werknemer
Effecten Beeldvorming? Het negatieve beeld rond de oudere werknemer zorgt er voor dat ouderen sneller willen stoppen met werken. Meta-stereotypen 1 Stereotypen 2 Intentie te stoppen met werken 3 Stereotypen manager
Vraag 3 De behoefte aan sociale contacten neemt af met leeftijd Waar of niet Waar? Niet waar, neemt toe
Motieven om te werken? (Kooij, De Lange, Jansen, Kanfer, Dikkers, 2011) Meta-analyse van 86 studies Groei motief (e.g., promotie) Veiligheid motief (e.g., baan veiligheid) Intrinsiek motief (e.g., interesse) Extrinsiek motief (e.g., financiële beloning) Sociaal motief (e.g., helpen van anderen)
Hoe ouder, hoe beter Competenties die verbeteren met de leeftijd (De Lange et al., 2013; 2010; Nauta, de Lange, 2010): Vakbekwaamheid dankzij jarenlange ervaring Sociale vaardigheden Betere emotie regulatie en minder sterke reactie op psychologisch contract breuk Onderhandel- en bemiddelvaardigheden Geduld Loyaliteit Professioneel netwerk Stressbestendigheid Oog voor veiligheid
Talenten van oudere werknemers?
Vraag 4 Leeftijd hangt significant negatief samen met werkvermogen Waar of niet Waar? Niet waar, zie benchmark Nederland
65 plus onderzoek 10 Jaar in totaal, 9 metingen met 1 jaar tijdsinterval 798 669 541 300 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 4 metingen verzameld 15 2019 2020
Werkvermogen 2013: 65-81
65 plus onderzoek 10 Jaar in totaal, 9 metingen met 1 jaar tijdsinterval 798 669 541 300 2011 2012 2013 2014 Kwaliteit relatie direct leidinggevende 2015 2016 2017 2018 Werkvermogen 17 2019 2020
Leiderschap 1. Belangrijke rol in communiceren van de missie of visie omtrent Duurzame inzetbaarheid 2. Visie over bijpassend HRM beleid
2 Ouder worden op het werk: meetbaar maken?
Kansen en risico s? Zelf Fysieke reserves, fluid intelligence, risico op kwalificatieveroudering, negatieve meta-stereotypering Emotie regulatie, ervaring, crystallized intelligence, oog voor veiligheid, selectie en compensatie strategieën Groei Verlies Afname opleidingskansen, Loopbaan kansen en rollen, negatieve stereotypering, Senioriteit, positieve stereotypering, autonomie, mentor rol Specifiekere metingen wenselijk Interpersoonlijk De Lange & van der Heijden, 2013
Wat is Ouder worden Ouder worden= Psychologische, lichamelijke, sociale en maatschappelijke veranderingen over de tijd Chronologische Leeftijd Organisatie Leeftijd Leefsituatie Leeftijd Psychosociale Leeftijd Functionele Leeftijd Kalender Leeftijd VakBekwaamheid Dienstervaring Privésituatie, Economische factoren (Zelfbeeld, Sociale percepties Gezondheid, Cognitieve prestaties functioneren Operationalisatie van ouder worden op het werk (De Lange et al., 2006)
Instrument voor Dialoog over Duurzame inzetbaarheid op het werk? Neem de rol van werkgever of werknemer aan en ga in gesprek via het instrument Neem 6 minuten de tijd Bespreek in 4 minuten je bevindingen
3 Duurzame inzetbaarheid: interventies?
Interventie 1: Socioemotional selectivity theory (Carstensen) Verandering tijdsperspectief Tijd vanaf geboorte Tijd tot dood Tijd tot pensioen
Levensloop theorie: effecten verandering tijdsperspectief Open Lange termijn doel groei en ontwikkeling Korte termijn Beperkt Verdieping en behoud relaties
U krijgt een medicijn voor een gezond, vitaal en zeer lang leven (oudste persoon Jeanne-Louise Calment: 122). Het medicijn werkt meteen en u kunt uw zeer lange en vitaal leven nu gaan vormgeven. Stelt u zich dit leven eerst eens goed voor!
Vult u svp de volgende vragen in: 1. 2. 3. 4. Hoe ziet uw loopbaan eruit? Hoeveel uur zou u willen werken? Hoe wilt u uw lange leven verder vormgeven? Zou u nieuwe vaardigheden willen aanleren? Indien ja: welke en waarom?
Effect doorwerkworkshop?
Interventie 2: gezondheidsmanagement? (Aalbers & De Lange, 2013) Cognitief werkvermogen verwijst naar alle processen om kennisverwerving mogelijk te maken; zoals het kunnen waar nemen, herkennen of begrijpen
Meten van cognitief functioneren
Brain Aging Monitor (2015: English) 1. 2759 geregistreerde gebruikers, 819 uitgevallen 2. 21.128 ingevulde vragenlijsten 3. 2.488 doelstellingen succesvol bereikt (stress management, sporten, voeding, slaap, alcohol consumptie)
Vragen?
Samenvattend 1. Ouder worden op het werk: u weet al veel. 2. Ouder worden op het werk: meetbaar maken via verschillende operationalisaties 3. Interventies: dialoog over duurzame inzetbaarheid op het werk, doorwerk workshop, brain aging monitor
Bedankt voor jullie aandacht www.nkdi.nl www.annetdelange.nl www.handreikingdi.nl
Meer informatie? De Lange, A. H., Van der Heijden, B. (2013). Een leven lang inzetbaar? Duurzame inzetbaarheid op het werk. Alphen aan de Rijn: Vakmedianet
Handreikingdi.nl