OVER EENZAAMHEID VAN THEORIE TOT PRAKTIJK. Leen Heylen

Transcriptie

1 OVER EENZAAMHEID VAN THEORIE TOT PRAKTIJK Leen Heylen

2 OVERZICHT Theorie Definitie eenzaamheid Cijfers eenzaamheid Risicofactoren eenzaamheid Aanpak eenzaamheid

3 DEFINITIE EENZAAMHEID Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis van (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties (de Jong-Gierveld, 1984)

4

5 DEFINITIE EENZAAMHEID

6 DEFINITIE Sociale eenzaamheid Emotionele eenzaamheid

7 DEFINITIE Sociale eenzaamheid: gemis dat je ervaart in je brede sociale relatiekring.

8 DEFINITIE Emotionele eenzaamheid: gemis aan een hechte affectieve band met iemand.

9 DUUR EENZAAMHEID Duur Voorbijgaande eenzaamheid Situationele eenzaamheid Chronische eenzaamheid

10 CIJFERS & RISICOFACTOREN

11

12 CIJFERS EENZAAMHEID Tabel: Hoe vaak voelde je je afgelopen week eenzaam? 18+ Nooit of bijna nooit 74% Soms 19% Meestal 4% Altijd of bijna altijd 3% 50+ Nooit of bijna nooit 74% Soms 19% Meestal 4% Altijd of bijna altijd 3% Bron: ESS, 2014, België

13 LEEFTIJD - CIJFERS jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 95 jaar of ouder (bijna) nooit soms vaak Bron: SHARE 2013

14

15 RISICOFACTOREN Gezondheidsproblemen of beperkingen

16 GEZONDHEID Tabel: Eenzaamheid naar ervaren gezondheid Vaak Soms Nooit of bijna nooit Excelent 1,9% 5,6% 92,5% Heel goed 2,3% 13,4% 84,4% Goed 4,8% 20,6% 74,6% Redelijk 8,0% 23,4% 68,5% Slecht 26,8% 20,6% 52,6% Bron: SHARE, golf 6, Vlaamse 50+

17 RISICOFACTOREN Verlies partner Door verweduwing, maar ook door scheiding

18 PARTNER Tabel: Eenzaam afgelopen week naar burgerlijke staat (in %) Nooit of bijna nooit Soms Vaak Altijd of bijna altijd Gehuwd of samenwonend ,5 0,5 Gescheiden Weduwe / weduwnaar Alleenstaand Bron: België, 18+, ESS golf 7

19

20 RISICOFACTOREN Financiële beperkingen

21 FINANCIËLE BEPERKINGEN Tabel: Eenzaam afgelopen week naar inkomen 10% armste huishoudens 10% rijkste huishoudens Nooit of bijna nooit 56% 80% Soms 29% 17% Vaak 7,5% 3% Altijd of bijna altijd 7,5% 0% Bron: België, 18+, ESS golf 7

22 RISICOFACTOREN Maar ook je persoonlijkheid, je sociale vaardigheden,

23 RISICOFACTOREN: SAMENLEVING Uitsluiting van kwetsbare groepen: Holebi s Personen van vreemde origine Mensen met een beperking Mensen met psychische problemen Ouderen

24 RISICOFACTOREN: SAMENLEVING Beeld: oud en eenzaam = gevaar van selffulfilling prophecy Mensen die denken dat eenzaamheid bij de oude dag hoort, voelen zich effectief vaker eenzaam als ze ouder zijn (Pikhartova e.a., 2016)

25 RISICOFACTOREN: SAMENLEVING

26 RISICOFACTOREN: SAMENLEVING Verschillen tussen landen Mate van vrijheid Mate van gelijkheid Mate van welvaart

27 SAMENVATTEND Het risico op eenzaamheid hangt samen met: Je levensloop Je persoonlijkheid Maatschappelijke kenmerken Maar ook: Eenzaamheid is van alle leeftijden Zit soms in een hoekje waar we het niet verwachten

28 DE AANPAK

29 BELANG AANPAK EENZAAMHEID Eenzaamheid Gaat samen met mentale en fysieke gezondheidsproblemen Hangt samen met een lagere levensverwachting Effect vergelijkbaar met negatief effect van roken, alcohol, hoog BMI,. (Holt-Lunstad e.a., 2010; 2015)

30 DE AANPAK

31 NETWERK ONTWIKKELEN Inzetten op vergroten en versterken sociaal netwerk Verenigingen, buurtwerk, lokaal dienstencentrum, zorgzame buurten, sport, Maar ook: Sociale vaardigheden Sociale contacten mogelijk maken: Vb. vervoer, financieel, tijd,

32 VERWACHTINGEN BIJSTELLEN Voorbeeld: Lotgenotencontact Cognitieve gedragstherapie Campagnes: beeldvorming

33 LEREN OMGAAN MET Voorbeeld Cursus rouwverwerking Groepsbijeenkomsten mantelzorgers Maar ook: als vriend, familielid, professional, het niet altijd willen oplossen

34 BELANG VAN PREVENTIE

35 SAMENVATTEND Eenzaamheid = complex fenomeen De eenzame bestaat niet, de oplossing ook niet If people did not have a fundamental need to belong, loneliness as we know it, would not exist (Hendrick, 2004)

36 BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT Contact: Gids: Meer weten: