Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.
Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende klachten 2,5% De Waal et al. 2004 British Journal of Psychiatry Verhaak 2006 Family Practice
medicatie cognitieve gedragstherapie fysiotherapie Beschikbare behandelingen Mindfulness training? Deary et al. 2007 Clinical Psychology Review
Waarom mindfulness? Effectiviteit aangetoond bij depressie, chronische pijn, fibromyalgie en chronische vermoeidheid Benadering via het lijf distress intolerance bij somatisatie Van Aalderen. 2011 Psychological Medicine Piet et al. 2011 Clinical Psychology Review Bohlmeijer 2010 Journal of Psychosomatic Research
Aanpassingen MBCT Woorden over depressie en somberheid vervangen door lichamelijke klachten Psycho-educatie over grenzen toegevoegd
Kosten Analyse Qualitatieve studie RCT
RCT Randomisatie Frequente HA bezoekers met OSS Mindfulness training (61) Gebruikelijke zorg (56)
comorbide angst- of depressieve stoornis 35% arbeidsparticipatie 50% opleidingsniveau gelijk verdeeld leeftijd 47 jaar 75% vrouw somatisatie stoornis 13% 5 chronische symptomen 81% chronische ziekte 29% 3 of meer chron. z. Patiënt eigenschappen
Effectiviteit van MBCT? Gezondheids toestand Fysiek functioneren Mentaal functioneren
Hoofduitkomsten -Verschillen tussen de condities- Na 3 maanden (95% CI) p = Na 12 maanden (95% CI) p = Gezondheids toestand Fysiek functioneren Mentaal functioneren Deze data zijn nog niet gepubliceerd, daarom zijn deze data uit de presentatie verwijderd ANCOVA met correctie voor baseline, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau
Subschalen mentaal functioneren - Verschil tussen baseline en einde MBCT- 14 12 10 8 P < 0.05 P < 0.05 6 4 2 0-2 -4 Vitaliteit Sociaal functioneren Emotioneel functioneren Mentale gezondheid Controle MBCT
Hoofduitkomsten - Verandering binnen de condities - Na 3 maanden (95% CI) p = Na 12 maanden (95% CI) p = Gezondheids toestand Fysiek functioneren Mentaal functioneren MBCT controle MBCT controle MBCT controle Deze data zijn nog niet gepubliceerd, daarom zijn deze data uit de presentatie verwijderd Dependent T-test
Mindfulness skills - Verschillen tussen MBCT en controle - Na 3 maanden (95% CI) p = Na 12 maanden (95% CI) p = Observing Describing Acting with awareness Non-judging Deze data zijn nog niet gepubliceerd, daarom zijn deze data uit de presentatie verwijderd Nonreactivity
Geen significant verschil tussen de groepen in fysiek functioneren Mentaal functioneren verbetert sneller met MBCT Deelname aan MBCT was haalbaar (92%) Vooral vitaliteit en sociaal functioneren verbeteren na MBCT Conclusies RCT
Kosten Analyse Qualitatieve studie RCT
Qualitatieve studie Hóe werkt mindfulness?
Interview serie 1 e interview MBCT 2 e interview 3 e interview 12 deelnemers 8 vrouwen, 4 mannen 22-66 jaar
Bewust wording Patroon herkenning Verandering
In het hier en nu zijn Bewustzijn Inzicht in patronen Patronen veranderen
In het hier en nu zijn Bewustzijn Inzicht in patronen Patronen veranderen Proces van verandering
Meer bewust van lichamelijke sensaties, gedachten en emoties In het hier en nu zijn Bewustzijn Inzicht in patronen Het meest merk ik ( ), dat als ik op een bepaalde manier zit [zit met armen stevig over elkaar] dat er iets aan de hand is, anders zou ik niet zo zitten ( ) en dan vraag ik me meteen af: wat zit me dwars? Patronen veranderen
In het hier en nu zijn Bewustzijn Het herkennen van disfunctionele patronen Inzicht in patronen Patronen veranderen Ik ging flink over mijn grenzen ( ) elke keer als ik me een beetje beter voelde begon ik extra te werken ( ) en mijn lichaam was gewoon extreem moe. Ik heb dit steeds weer ontkend.
In het hier en nu zijn Bewustzijn Inzicht in patronen Ineffectieve patronen aanpakken Grenzen stellen Zelf zorg Patronen veranderen
Van een focus op korte termijn symptoom reductie MBCT Naar acceptatie van ongemak als een onderdeel van het leven En verbeterde zelf zorg
Optimale duur van MBCT Vergelijking MBCT met CGT en ACT Indicatiestelling MBCT Onderzoek: relevante uitkomstmaten Hoe nu verder?
Hans Bor Chris van Weel Fred Wester Waling Tiersma Huisartsen Hetty Jansen Yvonne Suijkerbuijk Dank Jasmijn Langbroek Anne Speckens Renee Metzemaekers Peter Lucassen Deelnemers Lea Peters