Mindfulness. Aandacht voor de waarde van mindfulness binnen de c.g.t. en positieve psychologie

Transcriptie

1 Mindfulness Aandacht voor de waarde van mindfulness binnen de c.g.t. en positieve psychologie

2 Jos de Munnink. Preventiefunctionaris, praktijkondersteuner huisartsen in de GGZ, mindfulnesstrainer en gespreksleider moreel beraad.

3 Beetje Boos!! Geen vergoeding voor MBCT anders dan bij recidiverende depressie. Willekeurig onderscheid in cognitief therapeutische interventies in de GGZ. Geen recht gedaan aan de waarde van MBCT in behandelproces van GGZ cliënten.

4 Vertel het me en ik zal het vergeten. Laat het me zien en ik zal het onthouden. Laat het me ervaren en ik zal het me eigen maken. Confucius

5 Jon Kabat-Zinn: Aandacht schenken op een bijzondere manier, intentioneel. In het huidige moment, niet oordelend. Dit soort aandacht voedt een groter bewustzijn, helderheid en acceptatie van de nurealiteit. Neutrale houding; niet oordelend observeren wat zich van moment tot moment aandient

6 Kernconcepten (1) Driehoek van gewaarzijn (lichaam, voelen en denken) Decentreren (afstand nemen en zien wat je ervaart, defussie) Zijn-modus en doe-modus (bewust aanwezig, accepteren en toestaan vs de ik ren dus ik ben houding en streven naar gewenstheid)

7 Kernconcepten (2) Mildheid (contraconditionering; tegengas voor strengheid) Automatische piloot (gewoontepatronen) Bewust beantwoorden vanuit keuze (stoppen en kijken, cultiveren van een niet reactieve houding)

8 Loa Tse Heb je geduld, te wachten tot de modder zakt, het water helder wordt? Kun je in stilte verwijlen tot de handeling vanuit zichzelf ontstaat?

9 Er ontstaat een heldere blik op de werkelijkheid, zo zuiver mogelijk, waarin men inzicht krijgt in vergankelijkheid en oncontroleerbaarheid van ons bestaan. We ontwikkelen een heldere, gelijkmoedige en wijze geest.

10 M.B.C.T. interventies (1) Diverse meditaties Eenvoudige yoga Oefenen met aandacht in dagelijks leven Dagboek en registratie prettige en onprettige gebeurtenissen. Gedichten en verhalen

11 M.B.C.T. interventies (2) Inquiry Groepsproces Psycho-educatie (depressie, vroege signalen, noodplan) Registratie Thuiswerk

12 Inquiry Gedetailleerd de ervaring bevragen; deze ervaring is relevant; weten wat er gebeurt van moment tot moment. Hierdoor wordt de opmerkzaamheid op gevoel, gedachten en lichaam versterkt. Leren om op een nieuwe manier ervaringen te bekijken, leren zien hoe wij ons lijden creëren en hoe we onszelf kunnen bevrijden van dit lijden. Een niet wetende belangstellende houding, gericht op de ervaring (wat), hoe dat was en het bredere perspectief

13 Effecten Vergroot bewustzijn/opmerkzaamheid Vergroot keuze Vergroot acceptatie Verkleint cognitieve fusie, verkleving en verzet. Wordt ervaren als vrijheid, rust en ruimte Geeft inzicht in opbouw van stress en ontwikkeling van depressieve gevoelens en andere vormen van onwel bevinden

14 Mindfulness, C.G.T. en positieve psychologie Mindfulness is altijd deel geweest van een groter geheel. Zowel binnen de boeddhistische beoefening (deel van 8-voudige pad) als nu binnen de 3 de generatie gedragstherapie. MBSR, MBCT, ACT en D.G.T. Mindfulness werkt ondersteunend in het behandeltraject omdat het opmerkzaamheid, inzicht, compassie en mildheid vergroot.

15 C.G.T. Veranderen begint met bewustwording (opmerken en benoemen) taxatiefase De gemeenschappelijke filosofische factor is de overtuiging dat het toestaan van ervaringen, waaronder levenspijnen, therapeutische waarde heeft. Oefenen is een vorm van exposure (doorbreken van patronen van vermijding). Verandering door het ervaren van keuzevrijheid bij automatische patronen/schema s

16 Positieve psychologie In onze huidige tijd krijgt levenskunst steeds meer voeten aan de grond, ook in de (positieve) psychologie. Het biedt tegenwicht aan de hedendaagse illusie van maakbaarheid en van het gelukkigmoeten-zijn. Levenskunst als praktische filosofie geeft in denken, voelen en doen handvatten in het aanvaarden van dat wat leven heet: leren leven en sterven (Plato).

17 Positieve psychologie Geluk werd in de Oudheid algemeen opgevat als het in bezit zijn van: innerlijke rust (atarxia), innerlijke vrijheid (autarkeia) en zelfontplooiing (eudaimonia).

18 Positieve psychologie 1) Erken de strijd die bij het leven hoort; er is worstelen of er is lijden: het staat voor iets niet te willen hebben wat er wel is, het gaat om woede, angst en andere emoties. 2) Erken het vermogen om dat op te merken, te beschouwen, te ervaren, het in de ogen te kijken en indien nodig het beeld te corrigeren door gebruik van de rede.

19 Positieve psychologie 3) Erken je waarden en leef je leven volgens de waarden die je voor jezelf stelt, (zelfontplooiing, vrijheid en innerlijke rust). Reflecteer op de kardinale deugden (wijsheid, rechtvaardigheid, gematigdheid en moed) en richt je handelen. Of om in de geest van Spinoza te spreken: gebruik de rede voor begrip en beheersing van de kleine marge van vrij zijn die we optimaal moeten benutten.

20 Mensen lijden niet door de gebeurtenissen, maar door hun meningen over die gebeurtenissen Geef me de moed om alles te accepteren wat niet in mijn vermogen ligt, de energie om alles te veranderen wat wel in mijn vermogen ligt, en de wijsheid om tussen die twee te onderscheiden. (Epictetus, )

21 Het leven is gevuld met een waarachtig onvoorspelbaar potentieel. In de meeste gevallen zijn onze zogenaamde beperkingen niets anders dan onze eigen beslissing om ons te beperken DaisakuIkeda.

22 Toelaten en ervaren De kortste en zekerste manier om eervol in de wereld te leven is om zich voor te doen zoals men werkelijk is; alle menselijke deugden nemen toe en worden versterkt door ze in de praktijk te brengen en ze te ervaren. (Socrates)

23 Dialoog De waarde van Mindfulness binnen de C.G.T. en positieve psychologie.

24 Achtergrond informatie bij dialoog

25 Achtergrondinformatie bij dialoog