Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Transcriptie

1 Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015

2 Achtergrond Even voorstellen Creatieve therapie bestaat al 35 jaar in het AVL, uit vrijwilligers voortgekomen nu geprofessionaliseerd (MBO/HBO Master of arts therapy ) Wat doet de afdeling creatieve therapie?

3 Afdeling Creatieve Therapie - AVL 5000 patiënten contacten per jaar Activiteiten begeleiding Doel: ondersteuning van herstel Voorbeelden: open atelier, workshops, begeleiding aan bed, en concerten Voor alle patiënten in alle fases en afdelingen Voor alle naasten Individuele creatieve therapie

4 Creatieve therapie Wat is het? Creatieve therapie is een vorm van psychotherapie Doel? Het welzijn (kwaliteit van leven) van de patiënt te vergroten. Voor wie? Patiënten die moeite hebben met het verwerken van kanker of de gevolgen van de behandeling van kanker. Wanneer? Vooral in de revalidatie fase

5 Revalidatie fase (1/4) Interventies gericht op het herwinnen van de optimale mate van autonomie en controle, en het integreren van ziekte ervaringen en verlies ervaringen in het dagelijks leven. Hiervoor is het belangrijk om de verliezen emotioneel te verwerken gerichte psychosociale hulpverlening In het AVL diverse disciplines zowel voorafgaand, tijdens en na afloop van de kankerbehandeling ondersteunende psychosociale zorg aan

6 Revalidatie fase (2/4) Ondersteunde psychosociale zorg in AVL: medisch maatschappelijk werk (n=5) psychiatrisch verpleegkundige (n=1) psychiaters (n=2) psychologen (n=2) creatief therapeuten (n=2) Wat onderscheidt nu de creatief therapeut van de andere hulpverleners van de ondersteunende zorg?

7 Revalidatie fase (3/4) Creatieve therapie is vooral geschikt voor patiënten: die zeggen geen contact te ervaren met hun gevoel, rationaliseren, verbaal heel sterk zijn die overstromen van emoties die juist geen woorden hebben voor hun gevoel en problemen.

8 Revalidatie fase (1/4) Creatieve therapie is niet geschikt voor patiënten: met ernstige psychiatrische problemen met ernstige fysieke beperkingen met biologische veranderingen ten gevolge van tumoren en/of medische behandelingen (delier, depressie door medicijnen, karakterverandering door hersentumoren) met weerstand voor beeldend vormgeven

9 Effectiviteit van Art Therapy (vaktherapie beeldend) Review (Wood et al., Psycho-Oncol, 2011) 14 papers over 12 studies Interventies gericht op emotioneel, fysiek, sociaal en globaal functioneren, en existentiële vragen Mixed studies (kwalitatief vs kwantitatief, kleine N) Conclusie Wisselende resultaten (wel vs. geen effect op distress) RCT lijkt positief effect van creatieve therapie op KvL Positief effect op coping met emoties

10 Studie Evaluatie van de creatieve therapie bij het AVL

11 Doel van de studie Het onderzoeken van de waardering van patiënten en de effectiviteit van creatieve therapie op het welbevinden van patiënten

12 Onderzoeksvragen 1.Welke eigenschappen van de therapeut vinden patiënten vooral belangrijk? 2.Wat zijn de belangrijkste doelen van de creatieve therapie? 3.In hoeverre worden de gestelde therapiedoelen bereikt? 4.Met wat voor cijfer (0-10) wordt Creatieve Therapie door de patiënten beoordeeld? 5.In hoeverre is er een verandering te zien in last zoals gemeten met de lastmeter voor vs na Creatieve Therapie? 6.Wat zijn suggesties ter verbetering?

13 Methode: procedure Periode januari 2013 maart 2015 Studiepopulatie: mensen die worden doorverwezen naar creatieve therapie 2 x vragenlijst

14 Methode: vragenlijst Voormeting (T0): - Gestelde doel(en) - Lastmeter - Welke eigenschappen van therapeut zijn belangrijk Nameting (T1): - Waardering van (het contact met) de therapeut - Waardering van de opzet van de therapie - Resultaten van de behandeling - Belangrijkste doel, en is het doel behaald - Rapportcijfer creatieve therapie - Lastmeter - Tips

15 Resultaten (voormeting)

16 Onderzochte groep N=40 uitgenodigd T0 van n=32 8 non-participanten 2 revalidatie plan gestopt/ aangepast 3 geen contact/ niet gekomen 3 medisch opname T1 van n=25 7 zijn nog in therapie

17 T0, n=32 Geslacht man n= 1 (3%) vrouw n= 31 (97%) Leeftijd M= 51 jaar, sd=12 [range: 29-72] Opleiding laag (basisschool, lbo) 0 (0%) midden (middelbare, mbo) 14 (44%) hoog (HBO, Univ) 18 (56%)

18 T0, n=32 Doorverwezen naar CT door: N % - Algemene revalidatie 14 (44%) - Op eigen initiatief 11 (34%) - Maatschappelijk werk 5 (16%) - Hoofd-hals revalidatie 2 (6%) Module: - Inzicht gevend 29 (91%) - Ego-ondersteunend 3 (9%)

19 T0: Belangrijkste doelen van de therapie 69% Inzicht in omgaan met emoties 66% Meer innerlijke rust 59% Onzekerheid van de toekomst beter hanteren 59% Leren omgaan met stress en emoties die het herstel na kanker met zich meebrengt 47% Omgaan met de ziekte kanker en de gevolgen ervan 38% Zelf inzicht 38% Grenzen stellen 34% Emoties leren uiten 28% Meer zelfwaardering 25% Actief greep houden op mijn ziekte en herstelproces 16% Leren opkomen voor mij zelf 13% Eigen keuzes maken 6% Anders, namelijk [creatief ontwikkelen, verwerken borstamputatie]

20 Lastmeter, T0 (n=32) Kunt u op de thermometer het nummer omcirkelen dat het best samenvat hoeveel last u de afgelopen week (inclusief vandaag) hebt gehad op lichamelijk, emotioneel, sociaal en praktisch gebied? M= 7,4 SD= 1,4 [Range = 4-10]

21 Welke eigenschappen vindt u belangrijk aangaande de therapeut? T0, n=32 (niet belangrijk, beetje belangrijk, belangrijk, heel belangrijk) (heel) belangrijk N % Deskundigheid % Inzicht gevend 31 97% Betrouwbaar 31 97% Structuur biedend 25 78%

22 Resultaten (nameting)

23 T0 & T1, n=25 N % Geslacht man 1 (4%) vrouw 24 (96%) Leeftijd M= 52 jaar, sd=12 [range: 29-72] Opleiding laag (basisschool, lbo) 0 (0%) midden (middelbare, mbo) 13 (52%) hoog (HBO, Univ) 12 (48%) Module Inzicht gevend 22 (88%) Ego-ondersteunend 3 (12%) Aantal sessies mediaan =10 [range: 3-16]

24 Aantal sessies Wat vond u van het aantal sessies?: 4% onvoldoende 4% neutraal 91% goed

25 Lastmeter T0: M= 7,2 SD=1,6 T1: M= 3,9 SD= 2,1 Student t-test, t =4,7, p<0,000

26 T0 T1 T0 verwachting & T1 ervaring? (Doelen therapie) 69% 74% Inzicht in omgaan met emoties 66% 83% Meer innerlijke rust 59% 70% Onzekerheid van de toekomst beter hanteren 59% 74% Leren omgaan met stress en emoties die het herstel na kanker met zich meebrengt 47% 78% Omgaan met de ziekte kanker en de gevolgen ervan 38% 91% Zelf inzicht 38% 57% Grenzen stellen 34% 73% Emoties leren uiten 28% 74% Meer zelfwaardering 25% 70% Actief greep houden op mijn ziekte en herstelproces 16% 61% Leren opkomen voor mij zelf & eigen keuzes maken

27 Waardering: doel bereikt + cijfer Personalized medicine : eigen doel bereikt? 100% zegt ja! Gemiddelde cijfer voor creatieve therapie M = 9,4 (SD= 0,9); [Range 8-10] aantal aantal

28 Conclusie

29 Onderzoeksvragen 1. Welke eigenschappen van de therapeut vinden patiënten vooral belangrijk? 2. Wat zijn de belangrijkste doelen van de creatieve therapie? 3. In hoeverre worden de gestelde therapiedoelen bereikt? 4. Met wat voor cijfer (0-10) wordt Creatieve Therapie door de patiënten beoordeeld? 5. In hoeverre is er een verandering in last zoals gemeten met de lastmeter voor vs na Creatieve Therapie? 6. Wat zijn suggesties ter verbetering?

30 Onderzoeksvragen & antwoorden 1. Welke eigenschappen van de therapeut vinden patiënten vooral belangrijk? Deskundigheid, inzicht gevend, betrouwbaar, structuur biedend. 2. Wat zijn de belangrijkste doelen van de creatieve therapie? (inzicht in) omgaan met emoties, met onzekere toekomst en het verkrijgen van innerlijke rust 3. In hoeverre worden de gestelde therapiedoelen bereikt? 100% bereikt haar doel + meer dan dat 4. Met wat voor cijfer (0-10) wordt Creatieve Therapie door de patiënten beoordeeld? 9,4 5. In hoeverre is er een verandering in last zoals gemeten met de lastmeter voor vs na Creatieve Therapie? Daalt >4 punten (stat.signf en klinisch relevant) 6. Wat zijn suggesties ter verbetering? Meer bekendheid aan geven

31 Sterke en zwakke kanten Punten van aandacht Kleine groep Het effect van andere interventies (revalidatie)? Controle groep ontbreekt Sterk Voor- en nameting Unieke gegevens voor Nederland

32 Tot slot In 2016 : Expertise centrum Ondersteunende Zorg Innovatief, onderscheidend, evidence based Creatieve Therapie verdient hierin een prominente plaats!

33 Opmerkingen van deelnemers Heel waardevol; moet integraal onderdeel zijn van aanbod van nazorg. Het is een mooie ervaring geweest. Vond het erg fijn om al mijn emoties nog een keer terug te laten komen en het te verwerken. Heb het hier heel fijn gehad. Bedankt.

34 Dank voor de aandacht!