Haircare Reginale Uitkmsten Markt- & Brancheanalyse Sectr: Cnsumenten dienstverlening Branche: Kapperszaken Gemeente: Utrecht Pstcde: 3511, Catharijne / Wijk C / Mreelsepark Datum: 13 april 2012 Rapprtnummer: T12-C105-20103 Gemaakt vr: Karel Apper 1
Vrwrd Een eigen bedrijf starten? Een bedrijf vernemen? Een nieuwe vestiging beginnen? Veel mensen drmen ervan. Maar he zet u uw drmen m in daden? He weet u f het nieuwe bedrijf een gede kans van slagen heeft? Met dit rapprt kunnen we u helpen m uw idee cijfermatig te nderbuwen met een marktanalyse p maat. Eén van de belangrijkste stappen is het pstellen van een ndernemingsplan. Hiermee vertaalt u uw idee naar een cncreet vrstel. Dit rapprt biedt een marktanalyse die een belangrijk nderdeel vrmt van het ndernemingsplan. Het rapprt geeft inzicht in de ntwikkelingen in de sectr en branche, vestigingsgebied, verzrgingsgebied, cncurrentie en klantenptentieel. Het rapprt is met de grtst mgelijke zrg samengesteld en gebaseerd p zeer betruwbare brnnen. Maar dr de dynamiek van de markt bestaat de mgelijkheid dat één en ander ingehaald is dr de tijd en hier meten we dan k een vrbehud vr maken. Vr u als ndernemer is daarm ruimte in de rapprtage gecreëerd m een eigen telichting te geven. Want uiteindelijk bepaalt u het succes van uw bedrijf. Wij hpen dat u erin slaagt uw idee m te zetten naar een succesvl bedrijf en dat dit rapprt daaraan een waardevlle bijdrage levert. Met vriendelijke gret, Drs. J.V. Hft van Huijsduijnen Directeur ABF Research Cpyright. Instant Brancherapprt, 2011-2012 ABF Research (inf@brancherapprt.nl) Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevenssysteem en/f penbaar gemaakt in enige vrm f enige wijze, hetzij elektrnisch, mechanisch, dr ftkpieën, pnamen f p enige andere manier znder vrafgaande schriftelijke testemming van ABF Research. 2
SAMENVATTING Samenvatting Dit rapprt is gebaseerd p een scala van feiten en cijfers en kan bijvrbeeld als nderdeel van een ndernemingsplan dienen. Er is een keur aan nderwerpen nderzcht, zals vestigingsgebied, klantenptentieel en cncurrenten. De gegevens van uw vestigingsgebied en verzrgingsgebied zijn vergeleken met srtgelijke gebieden en reginale cijfers. Het rapprt is ingedeeld in vier nderdelen, namelijk: A. Sectr en branche: He is de ntwikkeling in de sectr (cnsumenten dienstverlening) en de branche (kapperszaken)? B. Vestigingsgebied: He is het gesteld met de kwaliteit van uw vestigingsgebied? C. Cncurrenten: He vergaat het uw cncurrentie in het verzrgingsgebied? D. Klanten: He grt is uw klantenptentieel in het verzrgingsgebied? Zijn niet alle gebruikte begrippen bekend? Kijkt u dan vr een mschrijving in de begrippenlijst p pagina 27. Invergegevens Dit rapprt is samengesteld p basis van de vlgende gegevens: Sectr Cnsumenten dienstverlening Branche Kapperszaken Cncurrerende branches Schnheidsspecialisten Vestigingsgemeente Utrecht Vestigingspstcde 3511 (Catharijne / Wijk C / Mreelsepark) Gemeenten verzrgingsgebied Utrecht Nieuwe vestiging Ja Delgrep Mannen en vruwen in alle leeftijdscategrieën Telichting indicatren De kern van het rapprt bestaat uit vier hfdstukken (A, B, C en D), die p hun beurt weer ingedeeld zijn in een aantal paragrafen. Elke paragraaf wrdt afgeslten met een aantal cnclusies. Deze staan in een kader. De cnclusies wrden grafisch weergegeven dr middel van een blletje. Hierbij wrdt met een kleur aangegeven f een indicatr een psitieve (gren), neutrale (grijs) f negatieve (rd) uitwerking heeft p het starten van een nieuwe verkppunt f p een bestaand verkppunt. Denk hierbij bijvrbeeld aan weinig cncurrenten binnen het verzrgingsgebied vergeleken met srtgelijke gebieden. Vr de cnclusies waar niet direct een waardering aan gegeven kan wrden, zijn de blletjes wit gekleurd. Een vrbeeld hiervan is het aandeel medewerkers in de branche (kapperszaken) dat 12 uur f meer werkt in vergelijking met de sectr (cnsumenten dienstverlening). Op de vlgende pagina zijn de belangrijkste indicatren in een tabel weergegeven. De nummering van indicatren crrespndeert met de hfdstukken (A, B, C en D) en pgenmen indicatren elders in het rapprt. Bijvrbeeld indicatr B.1 verwijst naar de eerste cnclusie in hfdstuk B Vestigingsgebied. In tabel 1 is de legenda van de scre van de indicatren weergegeven. De, en in de blletjes zijn pgenmen m k bij zwart-wit afdrukken de scre zichtbaar te maken. Tabel 1: Legenda scre indicatren X.x Zeer psitieve waardering X.x - Negatieve waardering X.x Hger / Stijgend X.x Psitieve waardering X.x -- Zeer negatieve waardering X.x Gemiddeld / Cnstant X.x Neutrale waardering X.x nvt Indicatr niet van tepassing X.x - Lager / Dalend 3
SAMENVATTING Samenvatting resultaten Tabel 2 geeft de belangrijkste indicatren weer. In de laatste klm van de tabel staat de pagina waar een uitgebreide beschrijving van de indicatr gegeven wrdt. Srtgelijk en West-Nederland hebben respectievelijk betrekking p vergelijkbare gebieden en alle gebieden in de regi. Tabel 2: Overzicht belangrijkste kengetallen behrend bij de cnclusies uit de rapprtage A. Sectr en branche A.1 A.2 A.3 A.4 A.5 A.6 A.7 A.8 A.9 Ontwikkeling aantal vestigingen in 6 jaar Ontwikkeling aantal werkzame persnen in 6 jaar Aandeel fulltime werkzame persnen Aandeel mannelijke werkzame persnen Ontwikkeling bedrijfsgrtte in 6 jaar Aandeel vestigingendat 5 jaar f langer bestaat Winstgevendheid in de sectr Ontwikkeling bedrijfsresultaat als percentage van de handelsmarge Ontwikkeling bedrijfsresultaat in vergelijking met de cnsumenten dienstverlening A.10 Bedrijfsresultaat per FTE en maand in de sectr B. Vestigingsgebied B.1a B.1b B.2 B.3a B.3b B.3c B.4a B.4b B.4c Aantal mensen bereikbaar in 15 minuten (aut) Aantal mensen bereikbaar in 15 minuten (fiets) Gangbaarheid lcatiekeuze Ordeel veiligheid Ordeel publieke ruimte Algemeen rdeel leefbaarheid en veiligheid Hgte lkale lasten zelfstandige / kleine zaak Hgte lkale lasten middelgrte zaak Hgte lkale lasten grte zaak C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied C.1a C.1b C.2a C.2b C.3 C.4a C.4b Aandeel kapperszaken dat 5 jaar f langer bestaat Aandeel zaken cncurrerende branches dat 5 jaar f langer bestaat Jaarlijkse ntwikkeling aantal kapperszaken Jaarlijkse ntwikkeling aantal vestigingen cncurrerende branches Jaarlijkse ntwikkeling aantal werkzame persnen Type dynamiek: Jaarlijks aantal starters kapperszaken Type dynamiek: Jaarlijks aantal stppers kapperszaken D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied D.1a D.1b D.2a D.2b D.3b D.3a D.4 Aantal vestigingen per 1.000 persnen Aantal vestigingen per 1.000 persnen cncurrerende branches Aantal werkzame persnen per 1.000 persnen Aandeel delgrep met een reistijd tt en met 10 minuten (aut) Aandeel delgrep met een reistijd tt en met 10 minuten (fiets) Ontwikkeling delgrep kmende jaren 33 % 10 % 88 % 15 % -17 % 65 % 33 % Cncurrerende branches 41 % 37 % 71 % 6% -3 % 54 % - 5% - 0% 960,- - 930,- Branche Vestigingsgebied Uw nderneming Srtgelijk 360.000 340.000 130.000 100.000 Centrum stedelijk Zeer negatief Negatief Zeer psitief Psitief Zeer psitief Psitief 2.367, 2.238, 8.080, 5.307, 22.799, 14.361,Verzrgingsgebied Uw nderneming Srtgelijk 62 % 59 % 40 % 42 % 1,7 % 3,7 % 6,1 % 6,3 % 1,3 % 1,3 % 10 % 12 % 8% 8% Verzrgingsgebied Uw nderneming Srtgelijk 0,9 0,9 0,7 1,0 Sectr 42 % 22 % 83 % 28 % -14 % 55 % 11 % West-Nederland 210.000 40.000 Neutraal Neutraal Psitief 2.141, 5.108, 13.744,West-Nederland 60 % 44 % 4,1 % 6,1 % 1,3 % 11 % 8% West-Nederland 1,6 1,8 3,1 2,4 3,6 91 % 23 % 3,6 % 80 % 33 % 0,8 % 66 % 25 % 1,7 % Scre Pag. 8 8 8 8 9 9 10 10 10 10 Scre Pag. - --- 13 14 15 16 Scre Pag. - 18 18 19 19 19 19 Scre Pag. A.Sectr en branche B. Vestigingsgebied C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied 23 23 23 24 24 4
SAMENVATTING Samenvattend beeld Bij de nderstaande prfieltaart en het samenvattende beeld met wrden aangetekend dat er k zaken zijn waar in dit rapprt geen waardering aan wrdt gegeven, maar die wel een belangrijke invled hebben. Het beeld dat wrdt geschetst is daarm een eerste indicatie van de kans van slagen, maar zeer zeker geen definitief rdeel. De inzet, visie en kennis van de markt van de ndernemer zullen uiteindelijk bepalen f het vestiging een succes wrdt. In het rapprt is daarm aan het eind van ieder nderdeel ruimte gereserveerd vr een telichting van de ndernemer. Als gekeken wrdt naar de sectr en branche in heel Nederland is er sprake van een psitieve waardering. De landelijke trends zijn belangrijk, maar de situatie per regi kan verschillen en psitieve f negatieve uitschieters laten zien. Het draait dus vral m de waardering van het vestigingsgebied, de lkale cncurrenten en het klantenptentieel in het verzrgingsgebied. Het vestigingsgebied, de cncurrenten en het klantenptentieel wrden als neutraal berdeeld. Deze vier scres vrmen samen met de inzet en visie van de ndernemer het samenvattende beeld van de kans van slagen van een kapperszaak in het pgegeven vestigingsgebied en verzrgingsgebied. De bvenstaande figuur geeft de indicatren weer waaraan een waardering is gegeven. In de buitenste cirkel staan de belangrijke cnclusies uit het rapprt (nummering kmt vereen met de nummering in het rapprt en in tabel 2). De binnenste cirkel geeft een waardering per thema p basis van de bijbehrende cnclusies uit de buitenste cirkel. 5
Inhudspgave Vrwrd 2 Samenvatting 3 Inhudspgave 6 A. Sectr en branche 7 Beschrijving sectr en branche 7 Trends 7 Kansen en bedreigingen 7 Vestigingen en werkzame persnen 8 Bedrijfsgrtte en bestaansduur 9 Opbrengsten en lasten 10 Telichting ndernemer 11 B. Vestigingsgebied 12 Kaart vestigingsgebied 12 Bereikbaarheid 13 Bevlkingssamenstelling 13 Type gebied 14 Leefbaarheid en veiligheid 15 Lkale lasten 16 Telichting ndernemer 17 C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied 18 Omvang en bestaansjaren cncurrerende vestigingen 18 Startende en stppende vestigingen 19 Telichting ndernemer 20 D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied 21 Verzrgingsgebied 21 Omvang delgrep 22 Delgrep per vestiging 23 Reistijd delgrep 24 Ontwikkeling delgrep tt 2015 24 Telichting ndernemer 25 Aanvullende infrmatie 26 Begrippenlijst 27 Algemene verantwrding 28 6
A. SECTOR EN BRANCHE A. Sectr en branche He is de ntwikkeling van de sectr (cnsumenten dienstverlening) en de branche (kapperszaken)? He is het gesteld met de sectr en branche binnen Nederland? Welke trends wrden waargenmen? Wat zijn kansen en bedreigingen? Neemt het aantal vestigingen de laatste jaren af f te? Heveel persnen zijn er werkzaam en he is deze berepsbevlking samengesteld? Welke lasten en pbrengsten zijn gangbaar en he hg is de gemiddelde pbrengst? Dit zijn allemaal vragen waarp in dit hfdstuk antwrd gegeven wrdt. Er wrdt bij het bespreken van de sectr en branche gekeken naar heel Nederland. Beschrijving sectr en branche Kapperszaken vallen nder de sectr cnsumenten dienstverlening. Maar wat is cnsumenten dienstverlening nu precies? Bij cnsumenten dienstverleningwrden er diensten geleverd aan de cnsument. Vraf maakt de cnsument afspraken met de dienstverlener ver de te verlenen dienst, zals een klant bij een schnheidsspecialist bespreekt welke behandeling wenselijk is. Kenmerkend bij dienstverlening is dat er veelal geen sprake is van uitwisseling van fysieke (tastbare) zaken en gederen, een dienst kan bijvrbeeld niet wrden pgeslagen. Ok speelt de cnsument een actieve rl (c-prductie) binnen de dienstverlening. Z zal de klant bij een reisbureau duidelijk meten aangeven wat vr srt vakantie er gewenst is. Elke dienst wrdt uniek ervaren en er zijn veel verschillende srten diensten. De sectr is daarm nderverdeeld in vele verschillende branches waarvan de kapperszaak branche er één is. De branche bestaat uit zzp ers, ndernemers en ketenbedrijven. Ok zijn smmige kappers gecmbineerd met schnheidssalns. Zzp ers werken uit eigen huis, bij de klant f in een bedrijfspand. De kapperszaken hebben als cncurrerende branches schnheidsspecialisten. Trends (Brn: Hfdbedrijfschap Ambachten en Marktdata.nl ) In de kapperszaak branche zijn verschillende trends waar te nemen. De vlgende vier zijn de belangrijkste: Franchise- en filiaalndernemingen richten zich meer p het luxe segment en zzp ers zijn verwegend budget geriënteerd; Frmulevrming neemt te; Marketing en autmatisering wrdt steeds belangrijker in de branche als gevlg van de tegenmen cncurrentie; Het nderscheidend vermgen zals service- en klantgerichtheid wrdt eveneens belangrijker. Kansen en bedreigingen (Brn: Hfdbedrijfschap Ambachten en Marktdata.nl ) De branche kent kansen en bedreigingen. Verschillende belangrijke zijn hier pgesmd: De markt vr zzp ers (lw budget) is aantrekkelijk. De cnsument is immers prijskritisch als gevlg van de ecnmische crisis; Vergrijzing schept gunstige cndities vr degenen die bij de klant thuis werken; Er is een (te) sterke grei van het aantal aantal kappers in relatie tt de markt. Het aantal kapperszaken neemt te, terwijl het aantal behandelingen afneemt; Zwel het aantal zzp ers als het aantal franchise- en filiaalndernemingen zal de kmende jaren tenemen; Dr de grei van het aantal zzp er en ambulante kappers (kappers die bij klanten thuis knippen) dreigt het kappersvak te degraderen van een vlwaardig berep tt bijverdienwerk. 7
A. SECTOR EN BRANCHE Vestigingen en werkzame persnen Op 1 januari 2010 waren in Nederland 18.400 kapperszaken met in ttaal 44.000 werkzame persnen (cncurrerende branches: 21.700 vestigingen). Tussen 1 januari 2004 en 2010 zijn 11.700 vestigingen gestart en 7.200 gestpt. Figuur 1 en 2 geven het jaarlijks aantal gestarte en gestpte vestigingen (in aantal vestigingen en aantal werkzame persnen) vr 2005 tt en met 2010. Per jaar stppen ngeveer 6 prcent van alle kapperszaken (cnsumenten dienstverlening: 8 prcent). In figuur 3 en 4 is de ntwikkeling van kapperszaken afgezet tegen de cnsumenten dienstverlening en cncurrerende branches. Al met al greit sinds 2004 het aantal kapperszaken met 33 prcent en greit het aantal werkzame persnen met 10 prcent (cncurrerende branches: 41 en 37 prcent en cnsumenten dienstverlening: 42 en 22 prcent). Gemiddeld is er in 2010 1 kapperszaak per 900 inwners. m Figuur 1: Ontwikkeling gestarte en gestpte vestigingen Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 2: Ontwikkeling aantal werkzame persnen ten pzichte van 2004 Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 3: Ontwikkeling aantal vestigingen ten pzichte van 2004 Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 4: Aandeel werkzame persnen naar geslacht en arbeidsduur Brn: Lisa (bewerking ABF Research) A.1 Ontwikkeling van het aantal vestigingen van 1 januari 2004 tt 2010 A.2 Ontwikkeling van het aantal werkzame persnen van 1 januari 2004 tt 2010 A.3 Aandeel werkzame persnen die 12 uur f meer werken in 2010 ten pzichte van alle werkzame persnen A.4 nvt Aandeel mannelijke werkzame persnen in 2010 ten pzichte van alle werkzame persnen Grei aantal vestigingen. Grei mvang van het aantal werkzame persnen. 88 prcent bij kapperszaken tegenver 83 prcent in de cnsumenten dienstverlening. 15 prcent bij kapperszaken tegenver 28 prcent in de cnsumenten dienstverlening. 8
A. SECTOR EN BRANCHE Bedrijfsgrtte en bestaansduur Naast de veranderingen in het ttale aantal werkzame persnen als gevlg van gestarte en gestpte vestigingen is k de gemiddelde bedrijfsmvang van belang. De gemiddelde bedrijfsgrtte van alle vestigingen die de gehele peride tussen 1 januari 2004 en 2010 bestnden is met 0 tt 5 persnen afgenmen. Een kapperszaak heeft in 2010 gemiddelde bedrijfsgrtte van 2,4 werkzame persnen (cnsumenten dienstverlening: 2,8 werkzame persnen). In 2004 bedreg dit 2,9 persnen (cnsumenten dienstverlening: 3,3 persnen). Ongeveer 54 prcent van de vestigingen bestaat 6 jaar f langer (cnsumenten dienstverlening: 43 prcent). Tegenver 28 prcent dat slechts 1 f 2 jaar bestaat (cnsumenten dienstverlening: 37 prcent). Figuur 5: Ontwikkeling bedrijfsgrtte in aantal werkzame persnen t..v. 2004 Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 6: Bestaansduur Brn: Lisa (bewerking ABF Research) A.5 - Ontwikkeling bedrijfsgrtte in aantal werkzame persnen tussen 2004 en 2010 A.6 Aandeel vestigingen dat 5 jaar f langer bestaat Afname (3 naar 2 werkzame persnen). Hger bij kapperszaken vergeleken met cnsumenten dienstverlening. 9
A. SECTOR EN BRANCHE Opbrengsten en lasten De ttale pbrengsten (exclusief de inkpwaarde) van een kapperszaak in 2008 (laatst bekende jaar) bedragen gemiddeld per FTE en maand 2.950 eur (cnsumenten dienstverlening: 8.510 eur). Tegenver de pbrengsten staan de lasten van gemiddeld 1.990 eur (cnsumenten dienstverlening: 7.590 eur). De grtste drie kstenpsten zijn persneel, huisvesting en afschrijving p vaste activa. De kstenpst persneel bedraagt 57 prcent van alle lasten (cnsumenten dienstverlening: 41 prcent). Dit kmt dus neer p een psitief bedrijfsresultaat van circa 960 eur per FTE en maand en gemiddeld 33 prcent van de handelsmarge (cnsumenten dienstverlening: 930 eur en 11 prcent). Het bedrijfsresultaat is van 2006 naar 2008 gemiddeld 130 eur hger kmen te liggen, dit is tename van 5 prcent ten pzichte van de handelsmarge (cnsumenten dienstverlening: 50 eur en 0 prcent). Tabel 3: Gemiddelde bedrijfspbrengsten, -lasten en -resultaat per FTE per maand vr heel Nederland in 2008 Brn: CBS * Alles per FTE en maand Bedrijfspbrengsten en lasten Bedrijfspbrengsten in 2008 Inkpwaarde mzet Kapperszaken Percentage van Bedrag per maand handelsmarge 3.460 117% 500 17% Cnsumenten dienstverlening Percentage van Bedrag per maand handelsmarge 13.800 162% 5.290 62% Handelsmarge in 2008 2.950 100% 8.510 100% Bedrijfslasten in 2008 Persnele ksten Energieksten Huisvestingsksten Ksten apparatuur en inventaris Ksten ververmiddelen Verkpksten Cmmunicatieksten Dienstverlening dr derden Overige bedrijfslasten Afschrijvingen p vaste activa 1.990 1.140 60 290 30 40 100 30 50 110 170 67% 38% 2% 10% 1% 1% 3% 1% 2% 4% 6% 7.590 3.080 70 320 60 1.660 250 70 280 340 1.450 89% 36% 1% 4% 1% 20% 3% 1% 3% 4% 17% 960 970 830 33% 34% 31% 930 990 880 11% 12% 11% Bedrijfsresultaat in 2008* Bedrijfsresultaat in 2007* Bedrijfsresultaat in 2006* *Bedrijfsresultaat t..v. handelsmarge betreffende jaar A.7 ` Winstgevendheid in 2008 A.8 Ontwikkeling bedrijfsresultaat als percentage van de handelsmarge tussen 2006 en 2008 Er heeft een stijging plaatsgevnden. A.9 Ontwikkeling bedrijfsresultaat tussen 2006 en 2008 in vergelijking met de cnsumenten dienstverlening Gestegen bij kapperszaken, maar binnen de marges vergeleken met cnsumenten dienstverlening. A.10 Bedrijfsresultaat per FTE in 2008 in vergelijking met de cnsumenten dienstverlening Met een bedrijfsresultaat van 33 prcent van de handelsmarge is de winstgevendheid zeer hg. Hger bij kapperszaken kapperszaken dan in de cnsumenten dienstverlening, maar binnen de gangbare marges. 10
A. SECTOR EN BRANCHE Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel A, sectr en branche. Op welke manier wrdt er ingespeeld p de trends f ziet u andere trends? Welke kansen wrden benut? Welke ksten zijn beduidend lager f hger dan bij een gemiddelde vestiging (bijvrbeeld huur van het pand)? Overige telichting. 11
B. VESTIGINGSGEBIED B. Vestigingsgebied He is het gesteld met de kwaliteit van uw vestigingsgebied? Over wat vr vestigingsgebied kan gesprken wrden? He is de bevlkingssamenstelling? He is het gesteld met de leefbaarheid en veiligheid? Kan het vestigingsgebied makkelijk wrden bereikt? Wat zijn de lkale lasten die binnen de gemeente betaald meten wrden? Veel vragen waarp in dit hfdstuk antwrd wrdt gegeven. Er wrdt een vergelijking gemaakt met srtgelijke vestigingsgebieden en alle gebieden in West-Nederland. Kaart vestigingsgebied Figuur 7 geeft een kaart weer van het pstcdegebied dat als vestigingsgebied is pgegeven. Figuur 7: Kaart pstcdegebied 3511 (gemeente Utrecht) Brn: Falkplan Andes (bewerking ABF Research) 12
B. VESTIGINGSGEBIED Bereikbaarheid Op 1 januari 2011 kunnen ngeveer 360 duizend mensen het vestigingsgebied met de aut binnen 15 minuten bereiken. Bij srtgelijke gebieden is dit 340 duizend en in West-Nederland 210 duizend. Met de fiets is het vestigingsgebied vr 130 duizend mensen binnen 15 minuten bereikbaar (srtgelijke gebieden: 100.000 en WestNederland: 40.000). Figuur 8: Omvang bevlking binnen bepaalde reistijd met de aut Brn: Gedan (bewerking ABF Research) Figuur 9: Omvang bevlking binnen bepaalde reistijd met de fiets Brn: Gedan (bewerking ABF Research) B.1a Aantal mensen die het vestigingsgebied binnen 15 minuten kunnen bereiken met de aut in 2010 B.1b Aantal mensen die het vestigingsgebied binnen 15 minuten kunnen bereiken met de fiets in 2010 360 duizend mensen en in srtgelijke gebieden 340 duizend. 130 duizend mensen en in srtgelijke gebieden 100 duizend. Bevlkingssamenstelling De bevlking van het vestigingsgebied geeft k inzicht in het type gebied. In ttaal zijn er p 1 januari 2011 8.900 mensen wnachtig. Vergeleken met srtgelijke gebieden wnen er veel jngeren en vlwassenen (25 t/m 44 jaar), maar weinig kinderen, vlwassenen (45 t/m 64 jaar) en seniren. Er zijn veel huishudens met een zeer laag inkmen vergeleken met srtgelijke gebieden. Bij dezelfde vergelijking valt een laag aandeel p met een gemiddeld inkmen. Tt slt zijn er veel alleenstaanden en samenwnenden met kinderen en weinig samenwnenden znder kinderen en éénudergezinnen als het wrdt afgezet tegen andere centrum stedelijke gebieden. Figuur 10: Bevlkingssamenstelling naar leeftijd, inkmen en huishudenssamenstelling in het vestigingsgebied Brn: ABF Research 13
B. VESTIGINGSGEBIED Type gebied Het vestigingsgebied kan als "centrum stedelijk" wrden mschreven. Dit betekent dat de lcatie een centrale ligging heeft met relatief hge wndichtheid en veel functiemenging. Drps en landelijk heeft het grtste aandeel kapperszaken. Wrdt er gekeken naar het aandeel pstcdegebieden met een kapperszaak per wnmilieu in WestNederland, dan blijkt centrum stedelijk het meest vr de hand liggend. Het vestigingsgebied kan als gangbaar wrden beschreven. Tabel 4: Aantal vestigingen, werkzame persnen en aandeel kapperszaken per wnmilieu in West-Nederland Brn: ABF Research en Lisa Wnmilieu Centrum stedelijk Cmpact stedelijk Ruim stedelijk Drps en landelijk Bedrijventerrein Aantal vestigingen 1.590 1.730 1.820 2.270 0 Aantal werkzame persnen 5.060 4.270 4.440 5.770 20 Aandeel vestigingen 21 % 23 % 25 % 31 % 0% Aandeel werkzame Aantal persnen pstcdegebieden 26 % 99 22 % 239 23 % 322 30 % 625 0% 44 Figuur 11: Aandeel vestigingsgebieden met kapperszaak per wnmilieu in West-Nederland Brn: ABF Research en Lisa B.2 Gangbaarheid lcatiekeuze Centrum stedelijk is nrmaal als vestigingsgebied. 14
B. VESTIGINGSGEBIED Leefbaarheid en veiligheid De kwaliteit van het vestigingsklimaat wrdt vr een grt deel bepaald dr de leefbaarheid en veiligheid. De VROM Leefbaarmeter (VROM: Ministerie van Vlkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, tegenwrdig valt de leefbaarmeter nder het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Kninkrijksrelaties) geeft inzicht in de leefbaarheid en veiligheid in 2008 aan de hand van de thema's wningvrraad, niveau vrzieningen, veiligheid, publieke ruimte, sciale samenhang en bevlkingssamenstelling. Er wrdt een vergelijking vr het pstcdegebied gemaakt met Nederland waarbij de afwijking van -50 (negatief) tt 50 (psitief) kan lpen. Het pgegeven vestigingsgebied scrt ged p de aspecten vrzieningen, publieke ruimte en samenstelling bevlking. Op het aspect veiligheid is sprake van een slechte scre. Naast de waardering per thema geeft de VROM Leefbaarmeter k nafhankelijk van de thema's een algemene waardering. Dit vestigingsgebied heeft een zeer psitieve waardering gekregen. Figuur 12 geeft de berdeling per aspect ten pzichte van Nederland weer en figuur 13 de ttale berdeling. Figuur 12: Waardering leefbaarheid per aspect t..v. Nederland in 2008 Brn: VROM Leefbaarmeter Figuur 13: Ttale scre leefbaarheid t..v. Nederland in 2008 nafhankelijk berdeeld van de leefbaarheid per aspect Brn: VROM Leefbaarmeter B.3a -- Ordeel veiligheid in 2008 B.3b Ordeel publieke ruimte in 2008 De publieke ruimte wrdt als zeer psitief berdeeld. B.3c Algemeen rdeel leefbaarheid en veiligheid in 2008 De veiligheid wrdt als zeer negatief berdeeld. De kwaliteit van het vestigingsgebied als geheel wrdt als zeer psitief berdeeld. 15
B. VESTIGINGSGEBIED Lkale lasten Ondernemers in Nederland betalen, in de plaats waar zij gevestigd zijn, verschillende lkale belastingen, heffingen en leges. Iedere gemeente en ieder waterschap bepaalt zelf de hgte van deze lkale lasten. In de gemeente Utrecht zijn de lkale lasten in 2011 hger in vergelijking met gemeenten met een srtgelijk vestigingsgebied. Een klein mdelbedrijf is 2.367 eur per jaar kwijt. Dit kan plpen tt 22.799 bij een grte nderneming. Figuur 14 en 15 geven inzicht in de hgte van de gemeentelijke en waterschapsheffingen. Afvalstffenheffing, reinigingslasten, baat-, precari- en reclamebelasting zijn in dit rapprt niet meegenmen. Figuur 14: Lkale lasten gemeente in 2011 Brn: ABF Research Figuur 15: Lkale lasten waterschap in 2011 Brn: ABF Research B.4a Hgte lkale lasten klein mdelbedrijf (gemeente en waterschap) in 2011 B.4b -- Hgte lkale lasten middelgrt mdelbedrijf (gemeente en waterschap) in 2011 De lkale lasten zijn hger dan gemiddeld in srtgelijke gebieden. B.4c -- Hgte lkale lasten grt mdelbedrijf (gemeente en waterschap) in 2011 De lkale lasten zijn vergelijkbaar met srtgelijke gebieden. De lkale lasten zijn hger dan gemiddeld in srtgelijke gebieden. 16
B. VESTIGINGSGEBIED Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel B, vestigingsgebied. Heeft de ligging van de vestiging binnen het pstcdegebied een gede bereikbaarheid en vldende parkeergelegenheid? Zrgt de lcatie dr de ligging binnen het pstcdegebied vr extra veel passanten (denk aan een drukke winkelstraat f nabij een warenhuis, terrassen, cultuur-histrische gebuwen et cetera)? Heeft het vestigingsgebied veel aantrekkingskracht als gevlg van bijvrbeeld de architectuur f inrichting? Overige telichting. 17
C. CONCURRENTEN C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied He vergaat het uw cncurrentie? Een ged draaiende branche f een mi vestigingsgebied zegt ng lang niet alles. Als andere ndernemers in een eerder stadium hun kans al hebben gegrepen kan hier sprake zijn van een verzadigde markt. Er zal antwrd gegeven meten wrden p verschillende vragen. Heveel cncurrenten zijn er en he grt zijn deze? Wat is de bestaansduur van cncurrerende kapperszaken? Starten en stppen jaarlijks veel vestigingen? Er wrdt een vergelijking gemaakt met cncurrenten in en m srtegelijke gebieden en alle vestigingsgebieden in West-Nederland. Omvang en bestaansjaren cncurrerende vestigingen In en m het vestigingsgebied zijn per 1 januari 2010 tussen de 185 en 190 cncurrerende kapperszaken. Per kapperszaak werken gemiddeld 3,3 persnen, waarvan 91 prcent 12 uur f meer (srtgelijke gebieden: 2,6 persnen en 90 prcent en West-Nederland: persnen en prcent). De bestaansduur van de kapperszaken is ngeveer gelijk aan die van het West-Nederlandse gemiddelde. 62 prcent van de vestigingen bestaat 5 jaar f langer (srtgelijke gebieden: 59 prcent en West-Nederland: 60 prcent). Er zijn tussen de 135 en 140 vestigingen binnen de cncurrerende branches. Binnen de cncurrerende branches werkt 75 prcent van de werkzame persnen 12 uur f meer en bestaat 40 prcent van de vestigingen 5 jaar f langer. Figuur 16: Bestaansjaren kapperszaken Brn: Lisa (bewerking ABF Research) In en m het vestigingsgebied Srtgelijke gebieden West-Nederland Srtgelijke gebieden West-Nederland Figuur 17: Bestaansjaren cncurrerende branches Brn: Lisa (bewerking ABF Research) In en m het vestigingsgebied C.1 Aandeel vestigingen dat 5 jaar f langer bestaat in 2010 Vergelijkbaar met srtgelijke gebieden (62 tegenver 59 prcent). 18
C. CONCURRENTEN Startende en stppende vestigingen De afgelpen 6 jaar is het aantal cncurrerende kapperszaken met jaarlijks gemiddeld 2 prcent tegenmen (srtgelijke gebieden: 3,7 prcent en West-Nederland: 4,1 prcent). Het aantal werkzame persnen is met jaarlijks gemiddeld 1,3 prcent tegenmen (srtgelijke gebieden: 1 prcent en West-Nederland: 1 prcent). Het jaarlijks aantal startende en stppende kapperszaken is 10 en 8 prcent (srtgelijke gebieden: 12 en 8 prcent en WestNederland: 11 en 8 prcent). Het aantal werkzame persnen greit de laatste jaren en ten pzichte van het reginale beeld waren er een vergelijkbaar aantal startende en een vergelijkbaar aantal stppende kapperszaken. Dit laat zien dat er sprake was van een greiende markt met gemiddelde dynamiek. Het aantal vestigingen bij cncurrerende branches is in dezelfde peride jaarlijks gemiddeld met 6,1 prcent tegenmen. Bij cncurrerende branches liggen de percentages van startende en stppende vestigingen p 19 en 15 prcent. Figuur 18: Gestarte/gestpte vestigingen kapperszaken (max. 50%) Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 19: Gestarte/gestpte kapperszaken in aantal werkzame persnen (max. 50%) Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 20: Gestarte/gestpte vestigingen cncurrerende branches (max. 50%) Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Figuur 21: Gestarte/gestpte cncurrerende branches in aantal werkzame persnen (max. 50%) Brn: Lisa (bewerking ABF Research) C.2a Gemiddelde jaarlijkse ntwikkeling aantal vestigingen van 2005 tt en met 2010 C.2b -- Gemiddelde jaarlijkse ntwikkeling aantal vestigingen cncurrerende branches van 2005 tt en met 2010 Grei aantal vestigingen cncurrerende branches ( 6,1 prcent). C.3 Gemiddelde jaarlijkse ntwikkeling aantal werkzame persnen van 2005 tt en met 2010 Beperkte verandering aantal werkzame persnen kapperszaken (1,3 prcent). C.4 De dynamiek van startende en stppende vestigingen van 2005 tt en met 2010 Beperkte verandering aantal vestigingen kapperszaken (1,7 prcent). Markt met een gemiddeld aantal startende en een gemiddeld aantal stppende vestigingen. 19
C. CONCURRENTEN Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel C, cncurrenten. Zijn er in de afgelpen peride cncurrenten gestpt f gestart die ng niet pgenmen zijn in de cijfers van dit rapprt (cijfers zijn tt en met 1 januari 2010)? Waarin nderscheidt de vestiging zich van andere cncurrenten (bijvrbeeld specialisatie f service)? Overige telichting. 20
D. KLANTENPOTENTIEEL D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied He grt is uw klantenptentieel? Wat is de mvang van het verzrgingsgebied? Een grt verzrgingsgebied is leuk en aardig, maar wnen er k veel mensen, die binnen de delgrep vallen? He is de bevlking samengesteld en wie behren hiervan tt de delgrep? He gaat de delgrep zich ntwikkelen? Heveel persnen van de delgrep per kapperszaak zijn er? Dit zijn allemaal belangrijke vragen m de slaagkans van de kapperszaak te bepalen na de eerdere analyse van de branche, vestigingsgebied en cncurrentie. Er wrdt zwel een vergelijking gemaakt met srtgelijke verzrgingsgebieden als alle verzrgingsgebieden in West-Nederland. Verzrgingsgebied Het verzrgingsgebied bestaat uit één f meer pstcdegebieden die nder een wnplaats, gemeente, regi en prvincie vallen. Pstcde 3511 is het pstcdegebied van uw kapperszaak. Prvincie Regi Gemeenten Wnplaatsen Pstcdegebieden Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Meer dan 30 pstcdegebieden Figuur 22: Kaart verzrgingsgebied Brn: Falkplan Andes (bewerking ABF Research) 21
D. KLANTENPOTENTIEEL Omvang delgrep De mvang van het verzrgingsgebied is vastgesteld p 187.610 persnen. Hierbij is er rekening gehuden met reisafstand en gebiedstype. Dit betekent dat naar mate de reisafstand teneemt, er een kleiner deel van de bevlking wrdt meegeteld. Cncurrentie die verder weg is gelegen, wrdt eveneens minder zwaar meegerekend. Ok wrdt rekening gehuden met in welk gebied inwners ver het algemeen cnsumenten dienstverlening diensten afnemen. Vergeleken met srtgelijke gebieden wnen er relatief veel jngeren en vlwassenen (25 t/m 44 jaar). Tabel 5 geeft inzicht in de huidige bevlkingssamenstelling naar verschillende kenmerken. Vr uw branche zijn als delgrep alle persnen meegenmen ngeacht geslacht en leeftijd. Het aantal persnen dat tt de delgrep behrt, is daarm gelijk aan de vastgestelde mvang van het verzrgingsgebied. Ok hierbij is er rekening gehuden met de reisafstand. Tabel 5: Bevlkingsmvang naar diverse kenmerken in 2011 Brn: ABF Research 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Verzrgingsgebied Geslacht Man Vruw Leeftijd Baby's en peuters (4 jaar f jnger) 90.680 96.930 11.560 Kinderen (5 t/m 14 jaar) 16.750 Jngeren (15 t/m 24 jaar) 34.480 Vlwassenen (25 t/m 44 jaar) 69.600 Vlwassenen (45 t/m 64 jaar) 37.080 Seniren (65 jaar f uder) 18.140 Etniciteit Nederlands 129.060 Westers 21.040 Niet-westers 37.510 Inkmen per huishuden Zeer laag 40.090 Laag 20.990 Gemiddeld 16.780 Hg 13.480 Zeer hg 15.230 22
D. KLANTENPOTENTIEEL Delgrep per vestiging Er zijn ngeveer 1.100 persnen van de delgrep per kapperszaak en 600 persnen inclusief cncurrerende branches in het verzrgingsgebied (srtgelijke gebieden: 1.100 en 500 persnen en West-Nederland: 700 en 600 persnen). Als er wrdt gekeken naar aantal persnen in de delgrep in verhuding tt het aantal werkzame persnen dan is dit vr het verzrgingsgebied 337 persnen (srtgelijke gebieden: 423 persnen en West-Nederland: 281 persnen). De figuren laten de ntwikkeling van het aantal vestigingen en werkzame persnen zien per 1.000 persnen van de delgrep. He lager de staafjes zijn in het verzrgingsgebied ten pzichte van andere gebieden he gunstiger dat is m een kapperszaak te beginnen. Uw vestiging wrdt meegerekend. Figuur 23: Aantal vestigingen per 1.000 persnen van de delgrep Brnnen: Lisa en ABF Research Figuur 24: Aantal werkzame persnen per 1.000 persnen van de delgrep Brnnen: Lisa en ABF Research Figuur 25: Aantal vestigingen cncurrerende branches per 1.000 persnen van de delgrep Brnnen: Lisa en ABF Research D.1a Aantal vestigingen per 1.000 persnen van de delgrep in 2010 D.1b Aantal vestigingen cncurrerende branches per 1.000 persnen van de delgrep in 2010 Relatief weinig vestigingen vergeleken met srtgelijke gebieden (0,7 tegenver 1,0). D.2a - Aantal werkzame persnen per 1.000 persnen van de delgrep in 2010 Relatief veel werkzame persnen vergeleken met srtgelijke gebieden (3 tegenver 2). D.2b Aantal werkzame persnen per 1.000 persnen van de delgrep in 2010 Vergelijkbaar aantal vestigingen vergeleken met srtgelijke gebieden (0,9 tegenver 0,9). Vergelijkbaar aantal werkzame persnen vergeleken met West-Nederland (3 tegenver 4). 23
D. KLANTENPOTENTIEEL Reistijd delgrep Van de gehele delgrep in het verzrgingsgebied wnt ngeveer 91 prcent binnen een reisafstand van 10 minuten met de aut, dit kmt neer p 171.000 persnen (srtgelijke gebieden: 80 prcent en West-Nederland: 66 prcent). Als er wrdt gekeken naar de reistijd met de fiets, dan ligt dit percentage p 23 prcent ftewel 42.000 persnen (srtgelijke gebieden: 33 prcent en West-Nederland: 25 prcent). Een klein verzrgingsgebied heeft een psitief effect p de reistijd, maar het werkt negatief vr de indicatren die de ruimte vr vestigingen aangeven. Figuur 26: Aandeel delgrep naar reistijd met de aut Brnnen: Gedan en ABF Research Figuur 27: Aandeel delgrep naar reistijd met de fiets Brnnen: Gedan en ABF Research D.3a Aandeel delgrep binnen een reistijd van 10 minuten (aut) D.3b - Aandeel delgrep binnen een reistijd van 10 minuten (fiets) 91 prcent tegenver 80 prcent in srtgelijke gebieden. 23 prcent tegenver 33 prcent in srtgelijke gebieden. Ontwikkeling delgrep tt 2015 Figuur 28 geeft de ntwikkeling van het aantal persnen uit delgrep weer. De kmende 4 jaar neemt de delgrep met 4 prcent te. Dit betekent dat k de vraag naar uw prduct f dienst zal tenemen p basis van de bevlkingsntwikkeling. Figuur 28: Ontwikkeling aantal persnen van de delgrep Brn: ABF Research D.4 Ontwikkeling delgrep van 2010 tt en met 2015 De delgrep zal de kmende jaren met 4 prcent tenemen. 24
D. KLANTENPOTENTIEEL Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel D, klantenptentieel. He kan de delgrep wrden mschreven (bijvrbeeld qua leefstijl f vrkeur)? Is er sprake van een zeer specifieke delgrep met een andere mvang? Zijn de verwachte bestedingen per klant beduidend hger f lager als gevlg van de specialisatie (bijvrbeeld als de vestiging gericht is p welgestelden)? Overige telichting. 25
Aanvullende infrmatie Naam Website Telefnnummer E-mailadres www.kvk.nl 0348 426 276 www.hba.nl www.fnvmi.nl 079 316 11 11 030 231 42 21 Kamer van Kphandel KvK Nederland Kepelrganisaties Hfdbedrijfschap Ambachten FNV MOOI hba@hba.nl inf@fnvmi.nl Algemene infrmatievrziening (startende) nderneming Bedrijf starten KvK Eigen Baas Ondernemer wrden Belastingdienst Starters Infrmatie Centrum www.kvk.nl/bedrijf_starten/ www.eigenbaas.nl www.belastingdienst.nl/zakelijk/ndernemen_ndernemerwrden/ www.startersinfrmatiecentrum.nl Branche-gerelateerde infrmatie Kninklijke Algemene Nederlandse Kappersrganisatie Brancheplatfrm Kappers Tp Haarwerkers Gilde Nederland Nederlandse Vereniging van Haarwerkers Ondernemers www.ank.nl www.brancheplatfrmkappers.nl www.thgn.nl www.nvh.nl Vakbladen Ciffure Huid en Haar Kappersnieuws Le Saln Magazine Style Tp Hair www.ciffure.nl www.gpmedia.nl www.itsamazing.nl www.le-saln.nl www.magazinestyle.nl www.tphair.nl Gecertificeerd partner in de regi MKB Adviseurs De heer A. Uyttenbrek www.mkbadviseurs.nl 015 219 13 50 - ndernemen@mkbadviseurs.nl auyttenbrek@mkbadviseurs.nl 26
Begrippenlijst Begrip Branche Delgrep FTE Handelsmarge Jngeren Kinderen Kpstrmen KvK Landsdeel Ondernemingsplan Sectr Seniren Srtgelijke gebieden Verzrgingsgebied Vlwassenen Vestigingsgebied VROM Werkzaam persn Wnmilieu Omschrijving Clustering van bedrijven met dezelfde werkzaamheden (bv. sprtschlen). Deel van de ttale ppulatie dat als mgelijke klant gezien kan wrden (bv. jnge vruwen). Fulltime-equivalent. Eén FTE is één f meerdere persnen die samen één fulltime-baan vertegenwrdigen. Het verschil tussen de inkp- en de verkpwaarde van gederen. Persnen van 15 t/m 24 jaar. Persnen van 14 jaar f jnger. Geven aan waar inwners van een gebied hun aankpen den. Kamer van Kphandel. Nederland bestaat uit vier landsdelen, namelijk Nrd (Friesland, Grningen en Drenthe), Ost (Overijssel en Gelderland), West (Nrd-Hlland, Zuid-Hlland, Flevland en Utrecht) en Zuid (Zeeland, Nrd-Brabant en Limburg). Een plan vr het starten van een nieuwe f het vernemen van een bestaande nderneming. Clustering van verschillende branches met vergelijkbare werkzaamheden (cnsumenten dienstverlening). Persnen van 65 jaar f uder. Srtgelijke gebieden zijn gebieden die vergelijkbaar zijn met uw vestigingsgebied f verzrgingsgebied. Er wrdt hierbij een gemiddelde bepaald van alle gebieden met een vergelijkbaar wnmilieu in hetzelfde landsdeel. Een vrbeeld is dat een centrum stedelijke lcatie in het westen van Nederland wrdt vergeleken met het gemiddelde van alle andere centrum stedelijke lcaties in het westen van Nederland. Ok wel marktgebied genemd. Regi waaruit de vergrte meerderheid van de klanten afkmstig is. Persnen van 24 t/m 64 jaar. Pstcdegebied (alleen de cijfers) waar de nderneming zich wil vestigen. Vrmalig Ministerie van Vlkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Een persn die (een) betaalde activiteit(en) verricht p f vanuit een vestiging: meewerkende eigenaar (directie, bedrijfshfd), meewerkend gezinslid, zelfstandige berepsbeefenaar en/f werknemer. Typlgie van wngebieden p basis van dichtheid, bereikbaarheid, functiemenging en kwaliteit bebuwing. Er wrdt nderscheid gemaakt tussen 5 verschillende wngebieden, namelijk centrum stedelijk, cmpact stedelijk, ruim stedelijk, drps/landelijk en bedrijventerrein. 27
Algemene verantwrding Disclaimer / Richtlijnen bij het gebruik van dit rapprt Reginale Uitkmsten Markt- & Brancheanalyse (Instant Brancherapprt ) is een prduct van ABF Research. Hewel de infrmatie in dit rapprt met de grtste zrg is samengesteld, aanvaardt ABF Research geen aansprakelijkheid vr eventuele futen, nnauwkeurigheden f nvlledigheden. Het gebruik van infrmatie uit dit rapprt ntslaat de gebruiker niet van de ndzaak m de gepaste zrgzaamheid aan de dag te leggen bij het verifiëren van de inhud van dit rapprt. Elk gebruik dat een partij van dit rapprt maakt, valt nder zijn f haar eigen verantwrdelijkheid. Actualiteit van de cijfers en infrmatie in dit rapprt Dit rapprt is tt stand gekmen p basis van infrmatie uit verschillende databestanden. Aan de selectie van deze brnbestanden is veel aandacht besteed. Binnen enkele weken na het beschikbaar kmen van een geactualiseerde brn wrden de gegevens verwerkt in de Instant Brancherapprten. Tch kunnen de gegevens van een brn dr de actualiteit ingehaald zijn, aangezien de brnnen altijd registraties zijn van het (nabije) verleden. Verantwrdelijkheid vr de juistheid van infrmatie uit de databestanden rust bij de partij die deze bestanden beschikbaar heeft gesteld (zie Brn). Tabel 6: Brnnenverzicht Inhud Brn Bereikbaarheid in reistijd ABF/Gedan Bestaansjaren Lisa Bevlking naar leeftijd, geslacht, inkmen, etniciteit, type CBS huishuden en mvang huishuden Bevlking naar leeftijd, geslacht, inkmen, etniciteit, type ABF Research huishuden en mvang huishuden Leefbaarheid en veiligheid VROM Lkale lasten gemeenten en waterschappen ABF Research Opbrengsten en lasten bedrijven CBS Vestigingen naar ttaal, gestart en gestpt Lisa Werkzame persnen naar geslacht en arbeidsduur Lisa Wnmilieu ABF Research Tijdreeks 2011 2010 Ge-schaal 5 psitie pstcde 4 psitie pstcde 2003-2011 4 psitie pstcde 2011-2015 4 psitie pstcde 2008 2011 2006-2008 2004-2010 2004-2010 2010 4 psitie pstcde Gemeente Nederland 4 psitie pstcde 4 psitie pstcde 4 psitie pstcde Keurmerk EIM Het EIM, Ecnmisch Instituut vr het Midden- en Kleinbedrijf, heeft de Instant Brancherapprten uitgebreid nderzcht. Het nderzek betrf de aanpak, de kwaliteit van de brnnen, de bruikbaarheid vr de (startende) ndernemer en de prijs/prestatie verhuding van de Instant Brancherapprten. EIM geeft het rdeel 'zeer psitief'. Vragen f verdere infrmatie Vr verdere infrmatie raadpleegt u de website (www.brancherapprt.nl) f neemt u cntact p met nze helpdesk (inf@brancherapprt.nl f 015-2799345). 28