SCHOOLGIDS 2010/2011 1

SCHOOLGIDS 2010/2011 1

Voorwoord Voor u ligt de schoolgids van de obs Hartkamp, één van de twaalf openbare basisscholen van Stichting de Mare, stichting voor openbaar basisonderwijs Salland. Stichting de Mare, Scholen met een eigen verhaal De openbare basisscholen van de gemeenten Raalte en Olst-Wijhe werken samen onder de naam Stichting de Mare, stichting voor openbaar basisonderwijs Salland. In onze naam de Mare laten we zien dat we graag in dialoog gaan met elkaar. De Mare betekent het mondeling overgeleverde verhaal. Een bericht zoals dat vroeger werd overgebracht door een heraut en zoals dat we dat nu doen in persoonlijke gesprekken. Natuurlijk worden er ook in de klas dagelijks verhalen verteld, die leiden tot een leerzame dialoog. In ons logo herken je het opengeslagen boek. Het figuurtje in de vorm van een M symboliseert de sprong van verleden naar toekomst en de manier waarop we dit doen: positief en enthousiast. Ook de drie kleuren hebben een betekenis. Het blauw staat voor betrouwbaarheid, het geel voor inspiratie en het rood voor dynamiek en daadkracht De schoolgids informeert u over allerlei zaken die met de school te maken hebben. Misschien dat deze schoolgids uw eerste kennismaking met de school wordt. Als dit niet het geval is, kent u de school misschien al uit verhalen van andere ouders of zit uw kind op een van de andere openbare scholen. In alle gevallen hoop ik dat deze gids u díe informatie geeft die u wenst. Alles wat zich op school afspeelt, heeft als doel onze leerlingen zoveel mogelijk te bieden en draagt bij aan een zo optimaal mogelijke ontwikkeling. Wanneer ouders/verzorgers hun kind aanmelden op een basisschool, dan vertrouwen zij de zorg voor hun kind voor een deel toe aan de school. Daarom is het erg belangrijk, dat zij een school kiezen waarin zij vertrouwen hebben. Op onze scholen wordt op de eerste plaats goed les gegeven. Daarnaast zijn er nog veel andere zaken, die wij voor de ontwikkeling van de kinderen belangrijk vinden en waar de scholen aan werken. Te denken valt aan: het hebben van een goede en veilige sfeer op school, het leren omgaan met anderen en de omgeving, het ontwikkelen van creativiteit, het ontwikkelen van de motoriek, het hebben van goed contact tussen school en ouders. Kortom het is een gids, die belangrijk is voor u als ouders/verzorgers van een kind/kinderen, die naar één van de openbare scholen gaat. Vele "eerste"-vragen van ouderzijde kunnen hiermee worden beantwoord. Uiteraard kunt u voor nadere vragen altijd op onze school terecht. Tot slot wil ik de samenstellers danken voor de goede prettige wijze waarop de schoolgids tot stand is gekomen. 2

Met vriendelijke groet, Adrie Bolijn, Algemeen directeur Stichting de Mare. Inhoud: Hoofdstuk Voorwoord... 1 1. Hartkampschool, school met hart voor uw kind... 4 2. Visie, motto, missie en profiel... 5 3. De school... 9 4. De organisatie van het onderwijs... 11 5. Beschrijving van de vakken... 12 6. De zorg voor onze leerlingen... 18 7. De resultaten van het onderwijs... 21 8. De ouders... 22 De medezeggenschapsraad... 22 9. De leerkrachten en het overige personeel... 25 10. De leerlingen... 28 11. Veiligheid... 29 12. Praktische zaken... 29 13. Slotwoord... 35 14. Bijlage... 36 15. Bijlage... 37 16. Bijlage... 38 3

1. Hartkampschool, school met hart voor uw kind Op onze school: is iedereen welkom kan ieder kind zijn of haar talenten ontwikkelen werkt het team plezierig samen om goede resultaten te boeken wordt iedere leerling consciëntieus gevolgd gaat iedereen respectvol met elkaar om is veel aandacht voor gezondheid Openbaar onderwijs is er voor alle kinderen. Dat betekent dat alle kinderen welkom zijn op onze school. We werken niet vanuit een geloof of geloofsovertuiging, maar wel met respect voor ieders geloof en denkrichting. Openbaar onderwijs vraagt van kinderen verdraagzaamheid en respect voor de mening van anderen. In de methodes die wij gebruiken, staat een optimale ontwikkeling van het kind centraal. En we doen er alles aan om alle talenten uit het kind te halen. We hebben kleine groepen, zodat ieder kind veel individuele aandacht krijgt. De mensen, die op de Hartkampschool werken, doen dat met veel plezier. De leerkrachten besteden veel aandacht aan overleg over leerlingen, handelingsplannen, methodes en organisatorische zaken. Jaarlijks volgen alle teamleden nascholingscursussen. Om de kwaliteit van het onderwijs te bewaken en verder te verhogen, werken we met toetsen. Toetsen geven ons inzicht in de prestaties van kinderen. Bovendien geeft het een totaalbeeld van de school. Volgens de enquête van 2009 gaan alle kinderen met plezier naar school. Voor een plezierig schoolklimaat volgen alle kinderen de Kanjertraining. We hanteren de onderstaande kanjerafspraken: We vertrouwen elkaar Niemand speelt de baas Niemand lacht uit Niemand doet zielig We helpen elkaar De Hartkampschool heeft als profiel: de gezonde school. We zetten ons in voor een gezonde samenleving middels het speciaal voor onze school opgezette Hartenplan. Alle bovengenoemde punten komen in deze schoolgids uitgebreid aan de orde. 4

2. Visie, motto, missie en profiel Vanuit de levensbeschouwelijke/ maatschappelijke visie hebben we respect voor ieders godsdienst, levensbeschouwing en leefstijl. Vanuit onze pedagogische visie bieden we de kinderen een positief pedagogisch klimaat. Zorg, gezondheid, veiligheid en welzijn zijn belangrijk. Kinderen hebben veel behoefte aan structuur, wij bieden veel structuur in ons dagprogramma. Vanuit onze didactische visie willen we dat kinderen denken en handelen als zelfstandige mensen met oog voor zelfreflectie en zelfverantwoordelijkheid. Vanuit het kind is het volgende van belang: Wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik? Hoe zien wij de mens en de samenleving? Ieder mens is uniek. Mensen hebben andere mensen nodig om zich te ontwikkelen. Een mens, een kind leert dagelijks en ontwikkelt zich gaande weg. Leren doe je van en met elkaar. Mensen, kinderen maken binnen hun eigen ontwikkeling voortdurend keuzes. Als school, als leerkrachten helpen wij de kinderen in het maken van keuzes. Mensen, kinderen verschillen van elkaar in aanleg, interesse, karakter enz. Ons onderwijs sluit aan op die verschillen. De samenleving verandert voortdurend en mensen veranderen mee. Onze school is een dynamische organisatie, die mee verandert en zich voortdurend aanpast aan de eisen die de samenleving stelt. De volgende waarden staan centraal: Respect Kinderen en volwassenen tonen in houding en gedrag respect voor elkaar. Wij hanteren hiervoor het protocol van De tien gouden gedragsregels. Zelfvertrouwen Kinderen en volwassenen ondersteunen en versterken bij elkaar het gevoel opgewassen te zijn tegen de eisen, die we aan elkaar stellen en die de omgeving ons stelt. Verantwoordelijkheid Kinderen en volwassenen voelen zich verantwoordelijk voor hun eigen gedrag en zijn zich ervan bewust, dat ze verantwoordelijkheid hebben naar elkaar toe. Eerlijkheid Kinderen en volwassenen gaan op een eerlijke manier met elkaar om en hebben een open communicatie naar elkaar. Openheid Wij zorgen voor openheid naar ouders toe. Met de ouders wordt een goede band opgebouwd. Veiligheid Kinderen en leerkrachten voelen zich samen verantwoordelijk voor een veilige sfeer in de school. De omgang van leerkrachten met kinderen in de school kenmerkt zich door een uitnodigende houding, kindvriendelijkheid en gelijkwaardigheid. Betrokkenheid Leerkrachten, kinderen en ouders tonen betrokkenheid naar elkaar. 5

Ons doel is: De kinderen een stimulerende leeromgeving bieden, waarin zij zich prettig en veilig voelen en waar ze plezier hebben. Dat de leerlingen zich ontwikkelen tot zelfstandige, sociale mensen die met een positief zelfbeeld de wereld tegemoet treden. Een veilig, ondersteunend en stimulerend schoolklimaat waarin we de individuele ontwikkeling van kinderen stimuleren. Motto en missie Ons motto is: Hartkampschool, school met hart voor het kind. Onze missie is: Werken met hart, hoofd en handen. werken in een veilige omgeving werken aan verschillen werken aan zelfstandigheid werken aan goede zorg werken en.. ruimte voor kunst en cultuur werken aan het profiel van de gezonde school werken aan goed burgerschap Ons profiel: De gezonde school De Hartkampschool is een gezonde school. We werken aan de ontwikkeling van een gezondheidsbeleid. Gezondheid staat volop in de aandacht. We weten, dat een gezonde leefstijl belangrijk is. Gezonde voeding, gezond bewegen en gezond gedrag zijn de bouwstenen voor de gezonde school. Termen als gezondheid, samenwerken, initiatieven nemen en verantwoordelijkheid dragen nemen een belangrijke plaats in bij de activiteiten en werkvormen, die we hanteren. Onderwijs dat kinderen leert deel te nemen aan een duurzame en leefbare samenleving, een samenleving waar we samen verantwoordelijk voor zijn. Een verantwoordelijkheid die begint bij jezelf. De gezonde school uitgewerkt in drie thema s: Gezond gedrag Gezond gedrag heeft veel onderwerpen, waar we aandacht aan besteden, zoals hygiëne, mondverzorging, voorlichting over alcohol, drugs en roken, digitaal pesten en seksuele voorlichting. We doen mee aan projecten, die aangeboden worden door de GGD. Gezond gedrag is ook hoe je met elkaar omgaat. Door de Kanjertraining leren de kinderen dat respect voor ieder mens bovenaan staat. Gezonde voeding Er is veel aandacht voor gezond en ongezond voedsel. We geven voorlichting over eetpatronen en ieder jaar organiseren we een themaweek. Bovendien is iedere woensdag gezonddag, dat betekent dat ieder kind iets gezonds meeneemt als tussendoortje naar school. Dit heeft een positief effect op de rest van de week. We promoten gezond trakteren bij een verjaardag. 6

Gezond bewegen Naast de reguliere lessen gym is er veel aandacht voor sport en bewegen. Ieder jaar organiseren we een sportweek, waarin de kinderen workshops volgen in verschillende sporten. Tussen de lessen door zijn bewegingsoefeningen, zodat de concentratie daarna weer optimaal is. Natuurlijk doen we zo veel mogelijk mee aan sportactiviteiten, georganiseerd door derden. Actief Burgerschap en het Hartenplan Actief Burgerschap houdt in dat kinderen kennis, houding en vaardigheden verwerven, die ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren in het leven. Actief een bijdrage leveren aan je leefomgeving, je medeverantwoordelijk voelen en bereid zijn democratisch gedrag te vertonen. In het kader van Actief Burgerschap is speciaal voor de Hartkampschool het Hartenplan ontwikkeld. Bij Actief Burgerschap is het van groot belang, dat ieder mens zorg moet dragen voor de omgeving en voor de medemens in de omgeving. De doelen van ons Hartenplan zijn: samenwerken, saamhorigheid, blik verbreden, leren omgaan met mensen met een handicap, ouderen en peuters. Leerlingen uit de bovenbouw ontfermen zich wekelijks over de kinderen van groep 1 en 2, door samen te spelen op het schoolplein. Regelmatig doen ze spelletjes met de kleuters en ze helpen bij de computers. Tijdens de jaarafsluiting zorgden de oudste kinderen voor de jongste kinderen bij de winterwandeling. Gedurende het schooljaar staan de volgende activiteiten in het middelpunt: Project: een groots opgezet themaproject, dat kunst en cultuur benadrukt, met een bijzondere afsluiting voor iedereen. Boekenwurmen: lezen en lezen en lezen, voorleeswedstrijd, boekbesprekingen, kinderboekenweek, leesbevordering. Podiumkanjers: optreden doen we vaak. The end of : een musical, speciaal voor de school geschreven. Een speciaal afscheid van groep 8 leerlingen en hun ouders, een jaaarafsluiting met de hele school, een eindejaarsfeest met picknick Sport in beeld: ontmoetingen en sportactiviteiten. 7

Belangrijk voor het onderwijs op de obs Hartkamp zijn de volgende punten: Samenwerken Kindgericht onderwijs Leren leren Brede ontwikkeling Creativiteit Sociaal-emotioneel welbevinden. Zelfstandigheid Plezier, vaardigheden en kennis Afstemming Samenwerken Kinderen staan niet als eenlingen in de wereld. Zij trekken met elkaar op, ze leren van elkaar en ze ervaren de waardering als ze elkaar helpen. We willen een leeromgeving creëren, waarin kinderen ondervinden dat samenwerken plezierig en waardevol is. School en ouders hebben een gezamenlijk belang: de optimale ontwikkeling van het kind. In een samenwerkende relatie kunnen ouder en leerkracht elkaar versterken. De school zorgt voor heldere en adequate informatie met betrekking tot de leervorderingen, zowel in kennis en vaardigheden als in sociale competenties. Kindgericht onderwijs We gaan uit van de mogelijkheden van ieder kind afzonderlijk. Kindgericht onderwijs houdt voor ons in dat wij heel gericht de ontwikkeling van ieder kind volgen. Leren leren Leren houdt voor ons meer in dan het opslaan van kennis. Leren heeft te maken met de ontwikkeling van vaardigheden, met leren hanteren van oplossingsmethoden en toepassen van denk- en leerstrategieën. Brede ontwikkeling Wij streven een brede ontwikkeling na, waarbij de verstandelijke ontwikkeling zoveel mogelijk hand in hand gaat met de emotionele ontwikkeling, de ontwikkeling van creativiteit en de ontwikkeling van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. Creativiteit In ons onderwijs is de ontwikkeling van creatieve vermogens van kinderen een belangrijk uitgangspunt. Er is veel aandacht voor kunst- en cultuureducatie. Dans, drama en beeldende vorming zijn in het lesprogramma verweven. 8

Sociaal-emotioneel welbevinden Kinderen moeten goed in hun vel zitten. Dat is een voorwaarde om te komen tot leren, tot zelfontplooiing. Het sociaal-emotioneel welbevinden van de kinderen heeft onze voortdurende zorg en aandacht. Zelfstandigheid Leerlingen worden in toenemende mate bewust gemaakt van het feit dat ze verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen handelen en leren. We leren de kinderen kritisch naar zichzelf te kijken en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Plezier, vaardigheden en kennis Het is belangrijk dat leerkrachten en kinderen met plezier naar school gaan. Humor, enthousiasme en flexibiliteit horen bij onze standaarduitrusting. Vanuit het plezier in werken en omgaan met elkaar ontwikkelen kinderen vaardigheden. Vanuit die vaardigheden weten ze kennis te vergaren en leren ze die toe te passen. Afstemming We houden rekening met verschillen tussen kinderen en passen ons onderwijs aan op dat gegeven. 9

3. De school Zakelijke gegevens Obs Hartkamp Hartkampweg 135 8101 WC Raalte Tel: 0572 363626 Fax: 0572 363620 Email : obshartkamp@de-mare-scholen.nl Website: www.obshartkamp.nl Directeur: Ineke van der Toom Rol Adj. directeur: Anneke Schep Brinnummer: 18 NZ Bevoegd gezag Stichting de Mare Monumentstraat 55d 8102 AK Raalte Tel: 0572-347290 Fax: 0572-347295 Algemeen directeur: Dhr. A. Bolijn Tel: 0572-347291 Inspectie van het Basisonderwijs: Website: www.onderwijsinspectie.nl Vragen over het onderwijs: tel. 0800-5010 Meldpunt vertrouwensinspecteurs: tel. 0900-1113111 Situering van de school Onze school ligt in de wijk Langkamp. Het is een buurt uit de jaren 70. De school is gebouwd in 1976. Het schoolgebouw is rustig gelegen, aan het einde van een doodlopende weg. Daardoor is er geen hinder van verkeersoverlast. De kinderen kunnen de school veilig bereiken. De schoolpleinen zijn groot en liggen beschut. Voor de kleuters is er zelfs een apart plein. Er zijn veel speelmogelijkheden, zoals een voetbalplein, een tafeltennistafel en een prachtig klimtoestel. Samen spelen wordt bevorderd door het gebruik maken van diverse speelattributen. We zorgen ervoor dat de speelattributen regelmatig vernieuwd worden. De school is aan de buitenkant te herkennen aan de grote Harten, die verwijzen naar de naam van de school en het Hartenplan. 10

Het gebouw De school heeft 9 lokalen. Een lokaal is ingericht als computerlokaal. Het speellokaal wordt gebruikt voor de spel en gymlessen van de onderbouw en voor dans en drama-activiteiten. We hebben een grote hal, waar een podium staat. Dit podium wordt gebruikt voor de toneel - en muziekopvoeringen. We maken gebruik van een professionele geluidsinstallatie en verlichting. De hal wordt ook gebruikt voor het overblijven en handvaardigheidlessen. De extra lokalen worden ingezet om de combinatiegroepen op diverse momenten te splitsen, voor de vakleerkracht muziek en de godsdienstlessen. De intern begeleider/remedial teacher heeft een speciale ruimte om kinderen extra te begeleiden. Het naastgelegen gymlokaal wordt gebruikt voor het bewegingsonderwijs. Brede school De brede school is een definitie voor de samenwerkende partijen die zich bezighouden met opgroeiende kinderen. In de praktijk betekent dit dat de brede school een plaats is waar peuterspeelzaal, school en voor- en naschoolse opvang in elkaar samenvloeien. Doel van het samenwerkingsverband is de ontwikkelingskansen van kinderen te vergroten. Een ander doel is het aanbieden van een doorlopende en op elkaar aansluitende opvang. De gemeente Raalte heeft het plan om de Hartkampschool te verplaatsen naar een nieuw te bouwen locatie in de buurt, nog even uitgesteld. Een werkgroep blijft actief het bredeschoolconcept promoten. Schoolgrootte De school wordt hoofdzakelijk bezocht door kinderen uit de wijk. De laatste jaren hebben we te maken met een teruglopend leerlingenaantal. De oorzaak hiervan is de vergrijzing van de wijk en verhuizingen naar elders. We verwachten dat het de komende jaren rond de 80 zal liggen. Er wordt gewerkt met combinatiegroepen. In het schooljaar 2010/2011 is de verdeling als volgt: groep 1/2, groep 3/4, groep 5/6, groep 7/8. Er werken 9 mensen op onze school. Het klimaat van de school De Hartkampschool is een gezellige en kindvriendelijke school, een school waar alle kinderen zich veilig voelen. De omgang met kinderen is open vanuit een opvoedingsperspectief. De school ontwikkelt verschillende activiteiten, die samen dit open klimaat bepalen. Rust is hierbij een kernbegrip. Alleen in een rustige, veilige omgeving kan geconcentreerd gewerkt worden. Met de ouders streven wij een open communicatie na. Regelmatig worden er projecten en activiteiten georganiseerd, die niet alleen een gezamenlijke deelname van alle leerlingen bieden, maar ook een ontmoetingspunt zijn voor ouders onderling en voor ouders en leerkrachten. Wij vinden het belangrijk dat er een goede sfeer is op onze school. Als kinderen met plezier naar school gaan, ontwikkelen ze zich beter en gaat het leren meer vanzelf. 11

4. De organisatie van het onderwijs Aandacht voor elk kind Kinderen ontwikkelen zich van nature. Ze zijn nieuwsgierig en willen steeds iets nieuws leren. Op school stimuleren we de kinderen en dagen ze uit om steeds iets nieuws te ontdekken. Als de ontwikkeling wat minder vanzelfsprekend verloopt, bieden we hulp. De kinderen van dezelfde leeftijd zitten meestal in dezelfde groep. Er wordt rekening gehouden met snelle en zwakke leerlingen. Binnen de groep wordt er vanuit de basisstof/ herhalingsstof/verrijkingsstof gedifferentieerd. Dit betekent dat alle leerlingen zich de basisstof eigen moeten maken en dat leerlingen die meer kunnen ook vaak de wat moeilijker verrijkingsstof maken. Soms worden er in beperkte mate individuele programma s aangeboden aan leerlingen die moeite hebben met de basisstof. De onderwijstijd De kinderen van de onderbouw (groep 1 t/m 4) volgen minimaal 880 uren onderwijs per jaar en de bovenbouwkinderen (groep 5 t/m 8) volgen minimaal 1000 uren onderwijs. Hoe de uren verdeeld zijn over de diverse vakken staat in ons activiteitenplan. In de jaarlijks uit te geven schoolkalender leest u alles over schooltijden, vakanties en vrije dagen. De activiteiten voor de kinderen Wat leert mijn kind eigenlijk allemaal? Groep 1 en 2 De aanpak in de groepen 1 en 2 verschilt van die in andere groepen. Ook de inrichting van de lokalen en de manier van werken is anders. Het werken in de groepen 1 en 2 gebeurt vanuit de kring. In de kring begint de schooldag en hier keren de kinderen ook steeds naar terug. Daarnaast wordt er gespeeld en gewerkt aan tafels, in de hoeken, in het speellokaal en op het schoolplein. In groep 1 ligt de nadruk op het wennen aan het naar school gaan. Er is veel aandacht voor gewoontevorming en regelmaat. Leren gebeurt vooral door spelen. In groep 2 gaat dit door, maar ligt de nadruk op het voorbereidende schrijven, lezen en rekenen. In het lokaal hangt bijvoorbeeld een letterparaplu, waar elke week een andere letter aan komt te hangen. Spelenderwijs maken de kinderen kennis met letters en cijfers. Aan de hand van diverse thema s (voorjaar, stenen, winkel, de zee) komen allerlei vakken aan de orde. Wie speelt in de poppenhoek is bezig met taalontwikkeling, wie met lotto speelt, leert de kleuren of getallen kennen, wie golven tekent is bezig met voorbereidend schrijven. 12

Basisvaardigheden In groep 3 leren de kinderen de eerste beginselen van de basisvaardigheden lezen, taal, schrijven en rekenen. Dit gebeurt aan de hand van de volgende methodes: Lezen en taal: Veilig Leren Lezen Rekenen: Wereld in getallen Schrijven: Pennenstreken 5. Beschrijving van de vakken Lezen Aanvankelijk lezen. In groep 3 wordt officieel een start gemaakt met het leren lezen. We werken met de methode Veilig Leren lezen. Dit is een uitgebreide en veilige manier om het lezen te leren. Uitgebreid door de vele materialen en veilig omdat kinderen die problemen hebben meteen extra begeleiding krijgen. Veilig Leren Lezen gaat uit van de verschillen in ontwikkeling die kinderen tijdens het leesproces doormaken. Er is veel aandacht voor extra begeleiding en zelfstandigheid. Kinderen leren plannen middels het planbord. Bij het voortgezet aanvankelijk lezen, komen naast het technisch lezen, meerdere aspecten van het lees- taalonderwijs aan de orde, zoals: begrijpend lezen, leespromotie, leesbeleving en taalactiviteiten op het gebied van luisteren, spreken, taalbeschouwing, stellen en spellen. Voortgezet lezen In groep 4 wordt het technisch lezen verder ontwikkeld. Wij maken gebruik van de methode Estafette. De leerlingen werken met leerstofpakketten, die aansluiten bij hun leesniveau. Dit leesniveau wordt bepaald door de uitslag van de DMT (drieminuten- toets) en de AVI- score. Estafette is een methode voor voortgezet lezen die deze verschillen als uitgangspunt neemt. Maar het uiteindelijke doel is voor alle leerlingen gelijk: met Estafette haalt iedere leerling in zijn eigen tempo de eindstreep. De kinderen worden drie keer per jaar getoetst op leesvaardigheid. De AVI- toets test de leerlingen op het lezen van een tekst, die ze in een bepaalde tijd, met inachtneming van de leesfouten moeten lezen. Begrijpend lezen In de groepen 4 t/m 8 hanteren wij voor begrijpend lezen de methode Goed Gelezen. Onder begrijpend lezen verstaan we: het achterhalen van de betekenis of bedoeling van een tekst. In de methode komt ook het studerend lezen aan de orde. De bedoeling van studerend lezen is, dat de informatie dieper verwerkt wordt om deze te onthouden en mondeling of schriftelijk te reproduceren. Boekpromotie Ook vinden wij het belangrijk om kinderen de liefde voor het boek bij te brengen. Daarom wordt er dagelijks voorgelezen. Er vinden ook activiteiten plaats in het kader van boekpromotie. Een van die promotieactiviteiten is het organiseren een voorleeswedstrijd op school in het kader van de landelijke voorleeswedstrijd voor kinderen. Taal In onze samenleving heeft taal vooral een communicatieve functie. Taal is bij uitstek het instrument om met elkaar in contact te komen en een boodschap aan een ander door te geven. Door taal kunnen we ons verstaanbaar maken en ook anderen verstaan. Taal stelt ons in staat informatie aan elkaar door te geven. Deze informatie gebeurt zowel mondeling als schriftelijk. 13

Mondeling gebeurt dit door spreken en luisteren. Vanaf groep 3 houden de kinderen ieder jaar een spreekbeurt en in de bovenbouw leren ze presentaties te geven. Op de Hartkampschool wordt vanaf groep 4 gewerkt met de taalmethode Taal in beeld. De taalopdrachten spreken zeer tot de verbeelding van de leerlingen, dat motiveert. Ze gaan aan de slag met alledaagse en herkenbare taal uit de wereld om hen heen. De methode biedt maximale mogelijkheden voor zelfstandig leren. Spelling in beeld staat voor realistisch spellingonderwijs. De leerlingen worden geconfronteerd met alledaagse contexten, waarin spelling een rol speelt. Spellingsstrategieën en- categorieën krijgen veel aandacht. Rekenen en wiskunde Voor rekenen gaan we dit schooljaar beginnen met een nieuwe rekenmethode. Deze methode heet De wereld in getallen. De leerstof is opgebouwd volgens de dakpanconstructie: oriëntatie, begrip, oefenen en automatiseren. In elke les wordt geoefend en geautomatiseerd, zowel in het vlug en goed boek als in de computerprogramma s. Op deze manier leren de kinderen sommen steeds sneller uit te rekenen en leren uiteindelijk automatiseren. De thema s van de blokken sluiten aan bij de belevingswereld van de kinderen. Voor en na de toets is er tijd om de zwakke rekenaars extra te ondersteunen middels de verlengde instructie. Kinderen, die extra remediering nodig hebben, gaan aan de slag met Maatwerk rekenen. Kinderen, die meer aan kunnen, vinden extra oefeningen en daarmee uitdaging in de Pluswerkboekjes en in de van alles wat opgaven. Schrijven In groep 3 wordt er geoefend met de schrijfmethode Pennenstreken. Naast de leesletter, wordt meteen de schrijfletter aangeboden. Halverwege groep 3 leren de leerlingen aan elkaar schrijven. Het schrift is lichthellend naar rechts. Vanaf groep 4 werken we met de methode Schrijftaal. Er zijn oefenschriften voor rechtshandige en linkshandige kinderen. Bovendien zijn er voor de kinderen uit groep 7 en 8 oefenschriften, waarbij de kinderen kennismaken met diverse schrijfwijzen. Engels In groep 7 en 8 wordt Engels gegeven. We werken we met de methode Just do it. De kinderen maken zich het Engels eigen zoals ze Nederlands geleerd hebben. Dat betekent: eerst luisteren en spreken, dan lezen en schrijven. De woordenschat wordt systematisch herhaald en uitgebreid. Via speelse en gevarieerde oefeningen, spelletjes en liedjes ontdekt het kind de regels van het Engels. Gaandeweg bouwen de leerlingen zoveel zelfvertrouwen op dat zij onbekommerd Engels durven te spreken. Op school, thuis en in het buitenland. 14

Wereldoriënterende vakken In de groepen 1 en 2 wordt thematisch aan verschillende onderwerpen gewerkt. Vanaf groep 3 werken we met methodes voor de verschillende kennisgebieden. Deze kennisgebieden zijn: Aardrijkskunde Geschiedenis Natuur Verkeer Aardrijkskunde Voor aardrijkskunde volgen we van groep 3 t/m 8 de methode Hier en daar. In de groepen 3, 4 en 5 wordt uitgegaan van de eigen omgeving. In groep 6 komen Nederland en Europa aan de orde. In groep 7 gaan we uit van Europa en de wereld, terwijl in groep 8 de wereld en Nederland behandeld worden. De volgende hoofdthema s worden ieder leerjaar in een vaste volgorde aangeboden: de kaart, wonen, water, landschap, werken, cultuur, natuur en verkeer. Geschiedenis Voor geschiedenis werken we vanaf groep 3 met de methode Tijdstip. Deze geschiedenismethode bekijkt de geschiedenis vanuit verschillende invalshoeken. In groep 3 en 4 staan de lessen in het teken van de verkenning van vroeger. Groep 5 werkt aan thema s en in de groepen 6, 7 en 8 wordt de geschiedenis chronologisch behandeld. Natuur Voor het natuuronderwijs werken we met Natuurlijk. Natuuronderwijs gaat over de levende natuur en de niet-levende natuur, zoals de thermometer, fietsverlichting of het bouwen van een robot. Verkeer Het verkeersonderwijs wordt gegeven met de verkeerskranten van Veilig Verkeer Nederland. Voor groep 1 en 2 gebruiken we Rondje Verkeer, in de groepen 3 en 4 heet de krant Stap vooruit. De groepen 5 en 6 werken met OVEF (Op Voeten En Fietsen). In groep 7 en 8 wordt de JVK (Jeugd Verkeerskrant) gebruikt. In groep 7 worden de kinderen voorbereid op het schriftelijk en praktisch verkeersexamen. Creatieve vakken In groep 1 en 2 is de creatieve vorming geïntegreerd in het totale programma. Vanaf groep 3 besteden we ruim aandacht aan deze vakken. Deze vakken brengen evenwicht in het lesprogramma, niet alleen het leren heeft de nadruk, ook de creatieve vorming. Tekenen, handvaardigheid, dans en drama vinden we heel belangrijk voor de ontwikkeling van de kinderen. Voor deze vakken volgen we de lessenserie van Moet je doen. 15

Muziek Samen muziek maken zorgt voor ontspanning. Samen muziek beleven is een plezierige activiteit. De leerkrachten geven regelmatig zelf muziekonderwijs, maar er komt ook een vakleerkracht het muziekonderwijs verzorgen. Bewegingsonderwijs Met alle groepen volgen we de methode Planmatig bewegingsonderwijs. De groepen 2 t/m 8 volgen deze lessen in het naastgelegen gymlokaal en in de school wordt het speellokaal gebruikt voor de groepen 1 en 2. De volgende activiteiten komen aan de orde: springen, rollen, duiken, zwaaien, mikken, klauteren, balanceren, jongleren, passeren en onderscheppen, atletiek. Leerlingen van de groepen 5 en 6 nemen op woensdagmorgen deel aan het schoolzwemmen. Zij krijgen een half uur les van zweminstructeurs in het zwembad. Buiten de lessen bewegingsonderwijs, doen de kinderen van de bovenbouw ook mee aan verschillende toernooien, georganiseerd door de schoolsportraad. Op de kalender staan: volleybal, handbal en voetbal. Tevens wordt er jaarlijks een diplomadag georganiseerd voor de groepen 7 en 8. De leerlingen leren omgaan met de verschillen onderling, met winst en verlies en het leggen van contacten. Computers in de school Computers worden in alle groepen ingezet, te beginnen in groep 1 (voor bijvoorbeeld het leren van vormen, voorbereidend rekenen, het aanleren van kleuren) t/m groep 8 (voor bijvoorbeeld het vergaren van informatie voor werkstukken en ter ondersteuning van het taal- en rekenonderwijs). Digiborden in de school Met de komst van het digibord in iedere groep wordt er interactief lesgegeven. Een digitaal schoolbord bestaat uit verschillende onderdelen. Allereerst is er het scherm (het eigenlijke bord), een beamer, die de digitale informatie op het bord projecteert, geluidsspeakers, een computer en de software. Instructies worden aantrekkelijker, leerkrachten hebben een geweldig stuk gereedschap in handen om ervoor te zorgen dat de leerlingen nog beter bij de les blijven. Zelfstandig werken Er is veel aandacht voor zelfstandig werken in alle groepen. In de groepen 1 en 2 wordt het planbord ingezet, zodat de kinderen leren plannen. Er wordt gewerkt volgens het circuitmodel. In groep 3 volgen de kinderen de planbord- activiteiten van Veilig leren lezen. Vanaf groep 4 wordt gedurende een deel van de dag gewerkt met een dag - of weektaak. We stimuleren de kinderen om zelf initiatieven te nemen en keuzes te maken, hulp te vragen aan klasgenootjes, samen te werken met anderen. 16

Zelfstandig werken is een belangrijk middel om kinderen te leren taakgericht en geconcentreerd bezig te zijn. Ze leren een kritische werkhouding ontwikkelen. Een belangrijk hulpmiddel is de dobbelsteen met een vraagteken (ik snap het even niet), rode kant (ik wil niet gestoord worden) en groene kant (ik kan je wel helpen). Tijdens het zelfstandig werken richt de leerkracht zich op kinderen die extra begeleiding nodig hebben. Kunst en cultuur educatie Regelmatig wordt er aandacht besteed aan kunst en cultuur. Zo is er ieder jaar een groots opgezet project, waarbij de verschillende vormen van kunst en cultuur uitgebreid aan de orde komen. Er wordt veel aandacht besteed aan dans, drama, literatuur, muziek, beeldende kunst en cultureel erfgoed. Bikkers (beroepskunstenaars in de klas) worden ingehuurd om op professionele wijze bij de kinderen hun kennis en vaardigheden te vergroten. Sociaal-emotionele vaardigheden Op de gezonde school is gezond gedrag heel belangrijk. Wekelijks volgen de kinderen lessen van de Kanjertraining. De Kanjertraining gaat ervan uit, dat mensen verschillende soorten gedrag kunnen vertonen, zowel jong als oud. Je kunt je vervelend, pesterig en bazig gedragen. Dat benoemen we door te zeggen dat je een zwarte pet op hebt. Ook verbinden we daar een dier aan, in dit geval de pestvogel. Je kunt je ook grappig gedragen en zorgen, dat je constant de lachers op je hand hebt. Dat benoemen we door te zeggen dat je een rode pet op hebt. Hierbij hoort de aap. Kinderen kunnen zich ook heel verlegen, teruggetrokken, niet assertief, soms wat zielig gedragen. Dan zeggen we dat je een gele pet op hebt. Hierbij hoort het konijn. Je kunt je ook normaal, assertief, stevig gedragen en je laten aanspreken op je gedrag: dan heb je de witte pet op. Hierbij hoort de de tijger. Bij de Kanjertraining gaat het om twee dingen. Ten eerste dat je leert herkennen welk gedrag er is en dat kinderen leren dat je je op verschillende manieren kunt gedragen. Iedere vorm van gedrag lokt een reactie uit. We proberen kinderen hiervan bewust te maken en hen verschillende manieren van reageren aan te bieden. Daarnaast gaat het ook om groepsvorming. In een groep waarin je elkaar kent en het veilig is, zal vervelend gedrag (pestgedrag) een stuk minder voorkomen. Het doel van de Kanjertraining is om de kinderen te leren voor zichzelf op te komen en aan te geven wat ze wel en niet prettig vinden. Bij de Kanjertraining maken we gebruik van petten. Deze staan symbool voor een bepaalde vorm van gedrag. De witte pet: het gedrag van een kind met een witte pet is rustig. Het kind gedraagt zich beschaafd, het pest, schreeuwt en scheldt niet, maar is behulpzaam en te vertrouwen. De zwarte pet: het gedrag van een kind met een zwarte pet is brutaal. Het kind wil de baas zijn en doet dit door te intimideren, manipuleren, bedreigen of conflicten op te zoeken. De zwarte pet wil alles bepalen, maar nergens verantwoordelijk voor zijn. De gele pet: het gedrag van een kind met een gele pet is onopvallend. Het kind wil niet opvallen, is bang, verlegen of stil. Het kind wil er graag bij horen, maar vindt alles eng, 17

bedreigend en beangstigend. Door deze bange, afhankelijke opstelling kan het kind gepest of genegeerd worden. De rode pet: het gedrag van een kind met een rode pet is vaak clownesk. Het kind wil opvallen en stelt zich uitdagend op. De rode pet wil erbij horen en doet dit door stoer te doen op een vervelende manier. Kinderen met een rode pet nemen geen verantwoordelijkheid voor wat ze doen, maar wijzen snel naar een ander. We zien bij ons op school steeds meer het wittepetgedrag. Pesten Aan het begin van het nieuwe schooljaar ondertekenen alle kinderen het door de groep opgestelde pestprotocol. Pesten via internet komt jammer genoeg ook voor. We wijzen de kinderen op de gevaren hiervan. Als we pesten via internet signaleren, maken we dit onmiddellijk in de groep bespreekbaar. Vanaf groep 5 ondertekenen de kinderen ook het internetprotocol. 18

6. De zorg voor onze leerlingen Opvang nieuwe leerlingen Op iedere basisschool kunnen alle kinderen die de leeftijd van vier jaar hebben bereikt worden toegelaten. Om een goede keuze voor een basisschool te kunnen maken, organiseren alle basisscholen een keer per jaar per jaar een open dag. De kinderen die bij ons zijn ingeschreven, worden voordat het kind start, thuis bezocht door de leerkracht. U vult dan een formulier in met de persoonlijke gegevens. Tevens worden er dan afspraken gemaakt voor vier kijkochtenden. De meeste vierjarigen die bij ons op school komen, zijn naar de peuterspeelzaal geweest. We vinden het belangrijk om de overgang van peuterspeelzaal naar basisschool zo soepel mogelijk te laten verlopen. We willen graag aansluiten op de aanpak en ervaringen van de peuterspeelzaal. De leerkrachten van de peuterspeelzalen in Raalte vullen voor elk kind een ontwikkeling- volgsysteem in, de OVP. Dit formulier komt in ons leerling-dossier. Zo krijgen wij een zo compleet mogelijk beeld van uw kind. Met al die informatie zijn onze leerkrachten nog beter in staat om uw kind precies de goede begeleiding te geven. Kinderen, die van een andere basisschool komen, kunnen een dag kennis maken, voordat ze definitief op school komen. Vooraf is er al een gesprek geweest met de ouders betreffende aanmelding en plaatsing. Het leerlingvolgsysteem In de groepen 1 en 2 worden de kinderen gevolgd, met het GOVK, een ontwikkelingvolgsysteem voor kleuters. De volgende gebieden worden gevolgd: auditieve waarneming, ruimtelijke oriëntatie, visuele waarneming, taal - denken, taal - lezen, rekenen - denken, taal - communicatie, fijne motoriek, grove motoriek, spelontwikkeling en de werkhouding. Om de vorderingen van leerlingen goed te kunnen volgen worden er gedurende het schooljaar naast de methodegebonden toetsen, diverse landelijk genormeerde toetsen afgenomen, de CITO toetsen. We willen dan zien hoe de kinderen zich ontwikkelen ten opzichte van leeftijdgenoten. De CITO- scores worden in vijf niveaus ingedeeld: A t/m E, waarbij A het hoogste en E het laagste niveau is. De resultaten van de toetsen worden besproken door het team en de intern begeleider. Aan de hand van deze resultaten worden er voor de groep en/of voor de individuele leerling handelingsplannen opgesteld. Met dit handelingsplan gaat de groepsleerkracht of remedial teacher aan het werk. De leerlingen van groep 7 maken de CITO entreetoets en halverwege groep 8 wordt de CITO-eindtoets afgenomen. Deze gegevens worden mede gebruikt voor een advies wat betreft de beste vorm van vervolgonderwijs. De verslaggeving van gegevens over leerlingen De groepsleerkracht registreert de observaties of de resultaten van dictees, proefwerken, toetsen e.d. in de groepsmap. De ouders van de groepen 1 en 2 worden twee keer per jaar uitgenodigd en de ouders van de groepen 3 t/m 8 krijgen voor de uitreiking van het rapport drie keer per jaar de gelegenheid met de groepsleerkracht en/of intern begeleider te praten. Onderdeel van het gesprek zijn de resultaten en de ontwikkeling van de betreffende leerling. Op verzoek van de groepsleerkracht, de intern begeleider of de ouders kan extra onderzoek gedaan worden. Meestal gebeurt dit als zich een probleem voordoet in het 19

ontwikkelingsverloop van de leerling. Verslagen van dit soort onderzoeken worden in het leerling-dossier bijgehouden en worden natuurlijk ook met de ouders besproken. Natuurlijk kunnen ouders, indien zij dit wenselijk achten, op aanvraag dit dossier inzien en altijd een gesprek aanvragen bij de leerkracht. De speciale zorg voor kinderen met specifieke behoeften Wij stellen ons ten doel een zorgstructuur in te richten waarbij alle leerlingen die zorg nodig hebben, deze ook krijgen om een ononderbroken ontwikkelingsproces te waarborgen. Kortom: Onderwijs op maat. Sociaal-emotionele vaardigheden We volgen de kinderen op sociaal-emotioneel gebied met het Eggo+ systeem. Op een scoreformulier scoren we de kinderen twee keer per jaar op het onderdeel werkhouding. We bekijken werkmotivatie, werktempo, taakgerichtheid, diepteconcentratie, zelfstandig werken, zelfvertrouwen bij het werken. Tevens bekijken we van het sociaal-emotioneel gebied de volgende items: contact met medeleerlingen, samenwerken, samenspelen, conflictfrequentie, assertiviteit, beweeglijkheid, regelgedrag, welbevinden, persoonlijke aanspreekbaarheid en contact met de leerkracht. Externe hulpverlening Onze school is aangesloten bij het samenwerkingsverband Weer Samen Naar School Salland. WSNS Salland Bezoekadres: Monumentstraat 55a, Raalte. Postadres: Postbus 66, 8100 AB Raalte tel.0572-360372 Het samenwerkingsverband WSNS Salland heeft het Zorgplatform Salland opgericht. Doel is om voor iedere leerling in het basisonderwijs die problemen ondervindt op school zo goed mogelijke en passende hulp te bieden. Soms heeft een kind te maken met complexere problemen en/of zijn meerdere organisaties bij het kind betrokken. In zo n situatie kan voor afstemming en advies een bespreking in het ZAT (zorgadviesteam) voorgesteld worden. Het ZAT vergadert maandelijks. De twee intakers van het Zorgplatform Salland, een orthopedagoog van Bureau Jeugdzorg, een maatschappelijk werker van Carinova en een jeugdarts van de GGD vormen samen het ZAT. Als in groep 1 of 2 blijkt dat een kleuter achterstand heeft of het gedrag opvalt, dan kan een aanvraag voor ondersteuning van het team JKR (jonge risico kinderen) ingediend worden. De begeleider van het team JKR heeft als taak de leerkracht te ondersteunen en aanwijzingen te geven bij het handelen met het kind of de begeleider biedt zelf hulp aan de leerling. Bovendien kan de leerkracht middels collegiale consultatie ondersteund worden door de dyslexiespecialist. Als de zorg van een basisschool ontoereikend is, kan het zinvol zijn een speciale vorm van basisonderwijs te gaan volgen. Hiervoor wordt door de PCL ( permanente commissie leerlingenzorg) een beschikking afgegeven. De school biedt de mogelijkheid een afspraak te maken met schoolmaatschappelijk werk. 20