Vzw Ondersteuningsstructuur Bijzndere Jeugdzrg inf@sbj.be - www.sbj.be Cgnitieve ntwikkeling/schlfunctineren en dagbesteding In deze dimensie wrdt bijzndere aandacht gegeven aan de schlse vaardigheden en de prblemen die zich hier kunnen vrden. Vr adlescenten kmen hier k werkvaardigheden bij. Ok het invullen van vrije tijd kmt aan bd. Vr jnge kinderen gaat het m de sens-mtrische en de cgnitieve ntwikkeling. (dit is.a. ntwikkeling van cmmunicatie, spraak en taal). Indicatren Cgnitieve ntwikkeling/nderwijs en dagbesteding heeft betrekking p: Vr de heel jnge kinderen handelt dit dmein ver: de sens-mtrische en cgnitieve ntwikkeling van het kind interesse kind in mgeving (zwel beeld als klank) Vr jnge kinderen: spel en samenspel (variatie, afspraken kunnen naleven ) taal en spraak (verstaanbaarheid van het kind buiten het gezin, vldende wrden kennen en uitspreken, ) cncentratie (vr het uitveren van verschillende taken ) mtriek Vanaf schlleeftijd - De schlse vaardigheden van de minderjarige en de mgelijke meilijkheden hierbij geen schlachterstand (dubbelen) schlprestaties geen leermeilijkheden f strnissen vr adlescente minderjarigen kmt hier ng mgelijks de werkvaardigheden bij - De inzet van de minderjarige vr de schlse taken regelmatig naar schl gaan graag naar schl gaan dr kind (relatie met andere klasgentjes, sterktes en zwaktes van het kind) psitieve sciale relaties p schl (zelden klas uit, geen cnflicten...) tevredenheid ver schlprestaties deelname schlactiviteiten (k na schluren) - Aantal schlwisselingen - De vrije tijdsbesteding zinvlle invulling (geen verveling, clubverband, vrije tijd kunnen invullen...) gezamenlijke vrije tijdsinvulling met pvedingsverantwrdelijken speciale vaardigheden f interesses Band met gezin van herkmst en ruimere sciale mgeving (vanaf 10j: gezin en sciale relaties) Deze dimensie geeft aandacht aan de emtinele band met het gezin van herkmst en de ruimere sciale mgeving alsk aan beschermende versus risicfactren vr de ntwikkeling van de kinderen/jngeren p dit terrein. 1
Indicatren Vr alle leeftijden Cntinuïteit in de zrg vr het kind - het kind heeft minstens 1 cntinue relatie (een blijvende steun k in stresssituaties) met een vlwassene. - er zijn geen frequente nderbrekingen in de zrg (scheidingen tussen kind en uderfiguren) dr plaatsingen langer dan 1 week van kind bij bv verwanten, vrienden, ziekenhuis, instelling. - er zijn een beperkt aantal verschillende zrgfiguren vr het kind ver zijn levenslp heen. Het kind heeft de mgelijkheid m een hechte emtinele band met p zijn minst één vlwassene (uder/uderfiguur/pveder) te ntwikkelen Het kind heeft regelmatig cntact met familie Vanaf 10 jaar: bijkmend: Vriendschapsrelaties: aanwezigheid en kwaliteit ervan? Vanaf 14 jaar: bijkmend: Vriendschaps- én (evt) partnerrelatie: aanwezigheid en kwaliteit ervan? Emtinele en Gedragsntwikkeling Deze dimensie peilt naar de aspecten van interne ntwikkeling van de jngere en f het gedrag van de jngere vereenstemt met de ntwikkelingstaken. Indicatren We kijken naar aspecten van psitieve ntwikkeling p gedragsmatig en emtineel vlak m.n. mgelijke gebieden: slaap- en vedingspatrnen, activiteitsniveau, fitheid, frustratie-tlerantie, cncentratie, aanpassingsvermgen, sciale interactie (gcntact, bevestiging zeken, vertruwen in vlwassenen, fysiek cntact), emties van anderen afleiden, mrele ntwikkeling, niet vrkmen van fysieke mishandeling, emtinele verwaarlzing nch seksueel misbruik, geen agressie (nch naar zichzelf nch naar anderen), geen angsten nch zrgen, geen impulsief / ppsitineel / nrmverschrijdend / antisciaal gedrag. Identiteitsntwikkeling In deze dimensie wrdt aandacht gegeven aan de zelfwaardering dr kind f jngere. Speciale aandacht dient te gaan naar de bijzndere situatie van het 'in begeleiding zijn' en indien de jngere niet meer thuis wnt de relaties met de familie van herkmst. 2
Indicatren Vr alle leeftijden Vrwaarden m een zelfbewustzijn en een eigen identiteit te ntwikkelen zijn vldende aanwezig: mate van bewustzijn van eigen invled mate dat er persnlijke gegevens wrden bijgehuden (ftbek, levensbek, ) mate waarin een link is met gezin van herkmst (taal, cultuur,.) aanwezigheid van psitieve rlmdellen Vanaf 5 jaar: kind/jngere ntwikkeld vldende zelfbewustzijn en eigen identiteit - mate waarin hij zijn persnlijke gegevens kent (naam, leeftijd, geslacht, adres, familiegegevens, ) het kind/jngere staat psitief tv huidige en f tekmstige leefsituatie - mate waarin hij psitief en realistisch staat tegenver zijn huidige situatie - mate waarin hij psitief en realistisch staat tegenver zijn persnlijke tekmst - mate waarin hij psitief ver zichzelf praat tegen anderen - mater waarin hij plannen heeft ver de tekmst het kind/jngere heeft een psitief zelfbeeld - mate waarin hij psitief zichzelf beschrijft - mate waarin hij tevreden is ver zichzelf (schl, relaties, lichaam, fysieke mgelijkheden, ) Vanaf 10 jaar: Kind/Jngere begrijpt huidige leefsituatie en kan deze verwrden mate waarin hij de gegevens kent van de mgeving (familie) mate waarin hij begrijpt waarm hij gevlgd wrdt dr cmité f JRB Enkel als kind niet bij bilgische uder wnt: Het kind/jngere weet waar hij vandaan kmt mate van penheid bij jngere ver gezin van herkmst (kan erver gesprken wrden, reden van niet bij bilgische uders wnen) mate waarin een link is met gezin van herkmst (taal, cultuur, gdsdienst, ) mate waarin er kennis is ver het gezin van herkmst (taal, cultuur, gdsdienst, ) Gezndheid en lichamelijke ntwikkeling Centraal staat qua gezndheid: de grei en de ntwikkeling van het kind/de jngere, de behandeling van eventuele gezndheidsprblemen en handicaps, de bescherming van het kind/jngere tegen gebeurlijke ngevallen en infrmatie naar de kind/jngere te ver he hij geznd kan blijven. Binnen deze tpic is het tevens belangrijk aandacht te schenken aan veding, tandverzrging, persnlijke hygiëne, lichaamsbeweging en sprt bij kinderen; aangevuld met rken, alchlgebruik, bescherming tegen zwangerschap en seksueel verdraagbare ziekte bij adlescenten en jngvlwassenen. Indicatren Het kind / de jngere heeft een gede gezndheid. - geen prblemen met zicht en gehr - geen chrnische gezndheidsprblemen Er is tevredenheid ver het gewicht/de grtte van het kind / de jngere. - zijn lengte, gewicht en seksuele grei min f meer in vereenstemming met wat je mag verwachten vr die leeftijd Het kind / de jngere heeft een veilige geznde levensstijl (is zich bewust van het belang en neemt de ndige vrzrgen) 3
- gede vedingsgewntes - gede slaapgewntes - tandhygiëne - frequente lichaamsbeweging - geen verslaving (alchl, drugs, rken) - vldende veiligheid in en m de thuismgeving - 10-18j seksuele vrlichting en Sa-preventie Sciaal vrkmen Sciaal vrkmen heeft betrekking p zwel de fysieke verschijning als de sciale vaardigheden van de jngere. Indicatren Vr alle leeftijden Het kind / de jngere ziet er verzrgd uit mate waarin kledij ververst en verzrgd wrdt vldende tijd vr verzrgingsmmenten Vanaf 3 jaar: Het kind leert elementaire beleefdheidsregels Vanaf 5 jaar: mate waarin het kind deltreffend leert m beleefd te zijn/beleefd is het kind/de jngere kan zich ged verstaanbaar maken naar andere (binnen en buiten familiekring) het kind kan zich, rekening hudend met zijn/haar leeftijd, passend gedragen in verschillende cntexten, in een tenemende waaier van situaties. Zelfzrgvaardigheden Zelfzrg verwijst naar de maatschappelijke gebieden waarp het kind f de jngere cmpetent handelt. Indicatren Het kind wrdt aangemedigd zelfstandig te zijn (vanaf 1 jaar) en is vldende zelfstandig vr zijn leeftijd p verschillende terreinen. Er is een juist evenwicht tussen leeftijd en zrgtaken (geen parentificatie). Vanaf 2 jaar: zeggen natte f vuile brek/ drg-zindelijk zijn eten met lepel/ uit tas drinken helpen pruimen speelged Vanaf 3 jaar: p ptje f tilet plassen/ntlasting den eten met vrk/lepel, drinken znder mrsen 4
kleren uitden bezittingen herkennen Vanaf 6 jaar: begrijpen dat hete vrwerpen, elektrische fittingen, stpcntacten gevaarlijk zijn begrijpen dat het nveilig is m lift f eten/geld van vreemde aan te nemen Vanaf 7 jaar: telefn beantwrden / zelf andere mensen pbellen veilig de straat versteken /zich aan verkeerslichten huden Vanaf 8 jaar: met kleine heveelheden geld mgaan het nderscheid tussen links en rechts kennen Vanaf 10 jaar: Lichaamsverzrging - kleine schrammetjes verzrgen/medicatie p juiste manier innemen/thermmeter gebruiken - tanden petsen znder dat iemand dat zegt - vanaf 14 jaar: uiterlijk verzrgen znder dat iemand zegt Huishuden - tafel dekken en afruimen - frnuis, keukenapparaten gebruiken - vanaf 12 jaar: bed pmaken en verschnen - vanaf 14 jaar: - vaat den, maaltijd bereiden, bdschappen den - kamer schn maken - kledij wassen, strijken - klusjes pknappen (een lekke band herstellen) Andere dingen - geld mgaan/geld sparen/plannen van kleine uitgaven / klusjes den vr zakgeld - brandweer, ziekenwagen, plitie bellen in ndsituaties - telefnbek / cmputer gebruiken - vanaf 14 jaar: - ntvangen pst drlezen en begrijpen - bankverrichtingen den/ rekeninguittreksel lezen, klasseren - met penbaar verver reizen - actualiteit vlgen - afspraak met arts maken - naar biscp/ theater/ ptreden/ restaurant gaan Vr jngeren die werk zeken: werk zeken /aanbiedingen bekijken/ interim bureau cntacteren/ arbeidsbemiddelaar bezeken sllicitatiebrief schrijven/ firma binnen stappen en naar werk vragen / telefnisch slliciteren Vr jngeren die zelfstandig gaan wnen: weten he je jezelf kan beschermen tegen diefstal weten he je inf ver leefln kan krijgen weten waar je hulp kan krijgen als je vr de rechtbank met kmen weten waar je vrbehedsmiddelen f inf daarver (f ver zwangerschap) kan krijgen weten waar je dcumenten zals gebrteakte uittreksel van bevlkingsregister en rijksnummer kan verkrijgen 5