SKRIFLESING: Lukas 17:1-10 TEKS: Lukas 17:10 HK 24 TEMA: Begenadigdes skuld God gehoorsaamheid. Psalm 138 : 1 Skrifberyming 24 (1-1) : 2 Psalm 40 : 4 1
Kan dit regtig wees dat al die goeie dinge wat ons in ons lewens probeer doen, niks tel nie, niks verdien nie, glad nie in berekening kom wanneer daar oor ons ewige lot besluit word nie? En as dit dan so is, hoekom sou ons dan nog goeie werke probeer doen? Wat sal jou dryf? Wat sal jou motiveer? Wat hierdie Skrifgedeelte baie duidelik en skerp vir ons leer, en wat die kerk dan ook in HK 24 bely, is dat dit nooit so kan word dat God ons iets skuld nie; - ons skuld HÄm altyd; - ons skuld Hom altyd gehoorsaamheid. Dis die kern van vanaand se preek: begenadigde mense skuld God gehoorsaamheid. Kyk na: 1. waaroor hierdie verse gaan (en dus niå gaan nie); 2. wat dit ons van ons goeie werke leer. 1. WAAROOR HIERDIE GEDEELTE GAAN n Mens moet hierdie gelykenissie 1 oor die baas en sy slaaf wat die Here Jesus vertel het, nie dinge laat sé wat dit nie bedoel om te sé nie: Dit sé bv. nie hoe ons as gelowiges mekaar se goeie werke moet sien nie. Dit sé nie dat ek die goeie dinge wat n medegelowige doen, as nikswerd moet beskou en nie daarvoor waardering moet hé nie. Die apostels het in hulle briewe dikwels self waardering uitgespreek vir die werk wat hulle medegelowiges in diens van die Here sien doen het Ån die gemeentes opgeroep om dit ook te waardeer. 2 Maar döt beteken natuurlik nou nie dat ek wat die goeie dinge probeer doen, dit moet doen om die waardering van my medegelowiges te kry nie. Dit sou n verkeerde motivering vir goeie werke wees! Hierdie gelykenis sé nie hoe ons teenoor mekaar se goeie werke moet staan nie. 1 verse 7-10 2 Rm 16:1-4, 12; 1 Kor. 16:15-16; Flp 4:14; Kol. 4:13; 3 Jh:5-6 2
Hierdie gedeelte sé ook nie hoe n baas teenoor sy slaaf behoort op te tree nie (dat hy hom selfs na gewone werksure nog steeds moet laat werk nie). Die Here Jesus illustreer maar net die punt wat Hy wil maak met n tipiese en algemeen-bekende situasie uit die lewe van daardie tyd. Dit wat hier oor die optrede van die baas teenoor sy slaaf gesé word, is maar net die dekor van dit wat Hy eintlik wil leer. En tog is hierdie dekor nie vir ons vreemd nie. Soortgelyke situasies kom in ons tyd se werkgewer-werknemer verhoudings ook voor; en niemand van ons beskou dit as snaaks nie; - as ek vandag n werknemer is en nog nie al die pligte op my daaglikse pligtestaat uitgevoer het nie, gaan die baas mos nie my voete kom soen van dankbaarheid en vir my tee en koekies aandra sodat ek n bietjie kan rus nie; - hy gaan daarop staan dat ek al my pligte moet doen! - en dis maar wat hier in die gelykenis gebeur. Maar hierdie gelykenis wil nie vir ons sé hoe n baas teenoor sy slaaf moet optree nie. Hierdie gelykenis wil ook nie sé dat die Here al skuld Hy ons absoluut niks vir ons goeie werke nie nie ons goeie werke uit genade gaan beloon nie. In die Bybel leer die Heilige Gees ons duidelik dat die Here wel ons goeie werke gaan beloon. In die laaste hoofstuk van die Bybel lees ons nog dat Jesus sé: Kyk, Ek kom gou! Ek bring die loon saam met My om elkeen te beloon vir wat hy gedoen het. 3 Hierdie gelykenis sé nie dat die Here goeie werke nie gaan beloon nie. Maar waaroor hierdie gelykenis wel gaan, is oor hoe die een wat goeie werke doen hoe ons wat Christelik probeer lewe, hoe ons wat uit dankbaarheid die Here probeer gehoorsaam hoe ons goeie werke moet sien en niå moet sien nie. Hierdie gelykenis antwoord die vraag: kan my goeie werke vir my iets by God verdien? 2. WAT DIT ONS VAN ONS GOEIE WERKE LEER 3 Op 22:12 3
Ons goeie werke (so leer die Here Jesus ons hier) verdien niks by God nie. As ons dit klaar gedoen het, skuld Hy ons absoluut niks daarvoor nie! Om die waarheid te sé, ons skuld HÄm hierdie goeie werke! Die goeie dinge wat ons uit gehoorsaamheid aan die Here probeer doen, is niks minder nie as verskuldigde gehoorsaamheid. Die Here Jesus beklemtoon dit in hierdie gelykenis baie sterk. In die eerste plek beklemtoon Hy dit deur die gesprek waaraan Hy hierdie gelykenissie koppel. Hierdie gesprek het gegaan oor baie groot liefdeswerke en baie groot geloofswerke: o die liefdeswerke: om dieselfde oortreder sewe maal op een dag te vergewe; en dan is die sewe maal eintlik nog maar n simboliese manier om te sé dat jy sonder om te tel moet aanhou vergewe! o die geloofswerke: om vir n boom te sé: Trek jou met wortels en al uit die grond uit en plant jouself in die see, en dan luister hy na jou! Wat Jesus nou in hierdie gelykenissie net hierna sé, is dat ons tog nie moet dink dat God ons daarvoor sou skuld as ons hierdie dinge sou gedoen kry nie. Selfs as ons hierdie magtige liefdeswerke en geloofswerke sou regkry, skuld God ons niks daarvoor nie, want ons is veronderstel om so lief te hé en so te glo! Deur hierdie gelykenis te koppel aan van die grootste werke wat mense sou kon doen, beklemtoon Jesus dit dat ons werke niks kan verdien nie. In die tweede plek beklemtoon Hy die onverdienstelikheid van ons goeie werke deur die woordjie alles te gebruik: wanneer julle alles gedoen het wat julle beveel is, sé dan: Ons is onverdienstelike diensknegte Ons doen nie eers naastenby alles wat ons opgedra is om te doen nie. Die Woord van die Here is ook daaroor duidelik dat ons goeie werke, ons gehoorsaamheid aan die Here, ver van volmaak af is: 4 - dink net hoeveel goeie dinge wat ons behoort te doen, laat ons na ons doen dit net nooit; - dink net hoeveel verkeerde dinge wat ons behoort na te laat, doen ons wel; - dink net hoe die goeie wat ons wel doen, gewoonlik nog vermeng is met allerhande verkeerde dinge: verkeerde motiewe, verkeerde gesindhede. 4 vgl. Jes 64:6; Jk. 2:10; Ps. 143:2; 130:3 4
Hoe kan sulke halwe werk, sulke brouwerk ooit iets verdien? - sal u hier op aarde n bouer betaal wat u huis nie klaar gebou het nie, of wat sommer partykeer op sy eie van die planne afgewyk het, of wat skeef gebou het, of wat tussen die goeie stene allerhande gemors-stene gebruik het? - natuurlik nie! hy t mos nie dit gedoen waarvoor die loon gegee sou word nie! Hoe op aarde kan enige mens dan ooit dink dat ons onvolledige en skewe en met die kwaad-gemengde goeie werkies iets by God kan verdien? Maar selfs (so sterk beklemtoon Jesus die onverdienstelikheid van ons werke) as ons alles sou doen wat aan ons opgedra was om te doen, as ons al die goeie dinge wat die Here ons beveel, sou doen, en al die kwaad waarteen Hy ons waarsku, sou nalaat, en dit alles met die suiwerste gesindheid al sou ons volmaak wees, 5 selfs dan verdien dit nog niks by die Here nie, want ons is veronderstel om dit te doen, ons skuld Hom dit! Ons kan net so min vergoeding daarvoor eis as wat n kind wat vir sy/haar ouers luister, salaris daarvoor kan eis: - die kind is mos veronderstel om gehoorsaam te wees; - dis deel van kind-wees; - dis nie n ekstra guns wat die kind aan die ouers doen en waarvoor die ouers nou die kind skuld nie! Selfs as ons alles gedoen het wat God ons beveel, verdien dit nog niks by Hom nie, want ons staan onder die opdrag om dit te doen, soos wat n slaaf destyds onder sy baas gestaan het en verplig was om sy baas se bevele uit te voer sonder dat hy spesiale gunsies daarvoor kon verwag het Klink dit hard dat selfs volmaakte werke niks by God verdien nie, dat ons Hom dit skuld? Dit klink seker hard as jy vergeet dat jy lewe, dat jy gemaak is om God te dien. Jy t jou voorreg om te bestaan net daaraan te danke het dat God mense gemaak het met die spesifieke doel om Hom te dien! 5 Mt 5:48 5
En dit klink seker hard dat jy jou goeie werke aan God skuld as jy vergeet dat jy, toe jy in die kloue van die wreedste tiran, Satan, vasgevang was, met die kosbare bloed van die Here Jesus vrygekoop is, sodat jy weer eiendom van God kon word n slaaf/slavin van diå Baas by wie selfs slawe/slavinne n wonderlike lewe het. 6 Om God sonder betaling te moet dien, klink seker hard as jy vergeet hoe die Here Jesus daar aan die kruis die helse pyn en angs deurgegaan het, sodat elkeen wat in Hom glo weer n kind in die huis van die hemelse Vader kan wees. Dit klink hard as jy vergeet dat die Gees van die Here in jou kom woon het en jou gees, wat dood was, weer laat lewe het, sodat jy God en Sy werke en Sy genade kan ken sou jy in die donker van onkunde wou leef waarin die mense leef wat Hom en Sy werke en Sy genade nie ken nie? Dit klink hard as jy vergeet dat jy, voordat jy nog jou hand kon lig om een goeie werkie te probeer doen, alreeds die ewige heerlikheid by die Here gegee is verniet As jy al hierdie dinge vergeet, klink dit dalk hard om te hoor dat selfs volmaakte goeie werke niks by God verdien nie. Maar as jy die Here se goedheid aan jou verstaan, dan sal jy die gevoel begin kry dat selfs volmaakte gehoorsaamheid nog te min dankie is vir al hierdie seäninge wat jy, n sondaar, onverdiend gekry het! Die Here vertel hierdie gelykenis omdat Hy wil hé ons moet erken ( sé dan ) dat ons goeie werke niks kan verdien nie, dat dit God nie in die skuld by ons sit nie, maar dat dit dankbare gehoorsaaamheid is wat ons HÄm skuld TOEPASSING LÅÅf dit wat Jesus hier leer, regtig by ons? Dit staan hier in ons kerke se belydenis, maar staan dit ook in ons harte geskrywe? Of dink ons tog maar partykeer dat ons met die goeie wat ons doen, vir God n guns terugdoen vir die goeie wat Hy aan ons gedoen het? 6 Lk 15:17 6
Voel ons nie tog maar partykeer dat die Here ons iets skuld nie? Ons sé dan dinge soos: wat het ek gedoen om so swaar te kry? Wat by implikasie sé: iemand soos ek verdien beter as dit! Verdien beter? Dink ons nie tog maar partykeer diep hier binne dat al ons harde werk in die kerk of al ons offers vir die saak van die Here of al die kere wat ons medemense met iets gehelp het, tog so n bietjie sal help om ons plek in die hemel te verseker nie? Vir mense by wie sulke gedagtes op een of ander manier leef, is hierdie gelykenis bedoel: n gelykenis waarmee die Here vir ons sé: - niks wat ons ooit sou kon doen, kan een druppel by Hom verdien nie! - Hy het ons al klaar oneindig meer gegee as wat ons selfs met volmaaktheid voor sou kon dankie sé! En wanneer n mens die dag regtig besef dat jy nie by God kan verdien en hoef te verdien nie, dan verdwyn daar n klomp spanning en angstigheid uit jou diens aan God: - dan probeer jy nie meer die heel tyd tel en bereken en boekhou om te probeer uitwerk of jy darem genoeg gedien het om veilig te wees nie; - dan dien jy die Here nie meer soos n salaristrekker wat die ure tel wat jy werk nie, maar jy gehoorsaam Hom soos n kindjie vir wie dit die grootste vreugde is om te weet dat Hy bly is wanneer jy vir Hom geluister het AMEN 7