Inzetten op duurzame groei Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond 1
Visie In Vlaanderen is er blijvend plaats voor een sterke land- en tuinbouw, die ondernemers en hun gezinnen een volwaardig inkomen en een toekomst biedt. Zij leeft in harmonie met de maatschappelijke omgeving en het milieu en levert in de eerste plaats een kwalitatieve bijdrage tot de markt van land- en tuinbouwproducten. 2
Duurzame ontwikkeling 3
Duurzame ontwikkeling 4
Enorme uitdagingen 5
6
Toenemende vraag Demografie naar 9,7 mia Meer koopkracht Verstedelijking + 70% voedselproductie Massaal voedselverlies 1/3 gaat verloren 7
8 8
Gewijzigde omstandigheden 9
Grote prijsvolatiliteit Grote afhankelijkheid van een aantal hulpbronnen. Verkoopprijs wordt beïnvloed door commodity prijzen en marktpositie. De bescherming via het Europees Landbouwbeleid kalft af. Vlaamse land- en tuinbouwer moet leren omgaan met volatiele prijzen. 10
Speler in de markt Op de wereldmarkt Extra productievoorwaarden in Europa Milieu (water, PBM, nitraat ), dierenwelzijn, GGO, IPM, Confrontatie trade non-trade binnen WTO Prijsvolatiliteit versus stijgende inputprijzen Geen level playing field Kleinere winstmarges 11
Verstedelijkt Vlaanderen! 12
13
Klimaat Droogte, hevige regens, temperatuurstijging, nieuwe ziektes, nieuwe teelten, verschuiven seizoenen, toename (individueel) bedrijfsrisico 14
Economische dimensie 15
Evolutie van het aantal bedrijven en oppervlakte per bedrijf Lara 2016 16
Evolutie veestapel in Vlaanderen Aantal bedrijven Aantal stuks vee Lara 2016 17
Hoeveel export Hoeveel % van Vlaamse productie wordt geëxporteerd? Hoeveel % van EU productie wordt geëxporteerd? Varkens 58% 10% Runderen 29% Zelfvoorzienend Groenten 33% Melk 35% 8% Akkerbouw 24% Netto-invoerder 18
19 19
20
Evolutie gemiddeld familiaal inkomen per voltijdse familiale arbeidskracht 21
Bedrijfsovernames steeds complexer Hoge risicodruk en marktonzekerheid schrikken af. Zware financiële inspanningen bij overname een pijnpunt. Hoge werkdruk weegt op sociale situatie. 22
Sector terug aantrekkelijker maken Nood aan een eerlijke prijs voor een (h)eerlijk product. Landbouwinkomen in lijn brengen met het gemiddeld inkomen loontrekkenden. Begeleidende maatregelen moeten ondersteuning bieden. Meer aandacht voor management- en visievorming. Duurzaamheidsstrategie richten op het behoud van een voldoende grote groep economisch rendabele en goed gestructureerde familiale bedrijven. 23
Ecologische dimensie 24
Broeikasgassen 25
26
27
28
29
30
31
Optimaliseren waterverbruik Verbeteren waterkwaliteit door uitvoeren mestdecreet (incl. begeleiding) en BO Efficiënter watergebruik op basis wateraudit Gebruik van alternatieve waterbronnen waar mogelijk 32 32
Eco-efficiëntie In de Vlaamse Land- en tuinbouw Bron: Departement Landbouw en Visserij / VMM 33
Meer biodiversiteit in agrarisch gebied Europa vraagt extra aandacht: verder verlies aan biodiversiteit dient gestopt Biodiversiteit laagst in akkerbouwgebied Stimuleren gebiedsgerichte initiatieven via Agro-beheersgroepen Onderzoek naar inschakelen natuur in geïntegreerde akkerbouw (cfr. tuinbouw) Betrokkenheid landbouw bij invullen IHD 34 34
Sociale dimensie 35
Agrovoedingsketen 36
De welstellende consument zeer kritisch, maar doet niet wat hij zegt. verwacht een kwalitatief hoogstaand product. gezond product ruimer dan persoonsgebonden gezondheid (milieuimpact, dierenwelzijn). meer aandacht aan de sociale component van het hele voedingssysteem wordt best betrokken in het hele verhaal. Het ecologisch duurzaamheidsverhaal emotioneel vertaald in het LATTEconcept 37
38 38 38
Outputprijzen versus prijs voedingsmidelen 39
40
Inzetten op verschillende bedrijfstypes 41
Twee types bedrijven A. Inzetten op een duurzame intensivering Meer met minder Duurzame optimalisering Kapitaal en technologische innovatie Onderlinge samenwerking Kapitaalsintensief B. Inspelen op eigen omgeving Minder is meer Sneller inspelen op markttendensen en verstedelijking (stadslandbouw) Meer differentiatie op bedrijf Meer aandacht voor diensten Geen strikte opdeling Veel tussenliggende keuzes 42 42
Keuze tussen 6 F en 43
444
Blijft een vrije keuze De keuze is aan de bedrijfsleider. Bedrijfsleiders brengen respect op voor elkaars keuze. Bepaalde keuzes kunnen maatschappelijk onder druk komen. Er is nood aan een degelijke ondersteuning en neutrale voorlichting. 45
Vlaamse landbouw op het pad van duurzame ontwikkeling! Wij willen er werk van maken! Vragen? 46